تقویت و بهبود محتوای یک مقاله علمی پیش از آنکه یک موضوع غیرعادی به نظر برسد یک کار کاملا رایج و ضروری است. چرا که در سالهای اخیر به دلیل افزایش میزان سابمیت مقالات برای ژورنالهای بین المللی، نرخ ریجکت به شدت افزایش یافته است. اما سوال اساسی اینجاست که چطور می توان محتوای مقاله را تقویت کرده و آن را بهبود بخشید؟. قبل از پرداختن به این موضوع باید بدانید که مشکلات اساسی در محتوای مقاله علمی شما به دو عامل کلی برمیگردند و معمولا این دو عامل باعث ریجکت پژوهش شما خواهد شد.
عدم وجود انسجام ساختاری: در این حالت عنوان و محتوا با هم همخوانی ندارند و بخش های مختلف اطلاعات و داده های متناقض
را ارائه می کنند. 
ارائه اطلاعات ناکافی: یافته های تحقیق به دقت تبیین نشده است و اطلاعات نامناسب و ناکافی در مورد موضوع و عنوان ارائه می شود.
مراحل تقویت مقاله بسیار شبیه به مراحل مقاله نویسی است. شناسایی و تشخیص نقاط ضعف و مشکلات محتوایی در مقاله علمی و چگونگی تقویت آن کار بسیار زمانبر و دشواری است. اما توجه داشته باشید که استفاده از نظرات یک مشاور و متخصص برای تقویت مقاله و شناسایی نقاط ضعف آن الزامی است. به طور کلی مراحل کلیدی در تقویت مقاله که بسیار شبیه به مراحل مقاله نویسی است عبارتند از:

  • بررسی چارچوب و اهداف مقاله (Aim and Scope): در اولین مرحله باید مشخص کنیم محتوای مقاله تا چه اندازه با اهداف و چارچوب تحقیقاتی مورد نظر ما هماهنگی دارد، یا اصطلاحا انسجام ساختاری آن در چه وضعی است. در صورت وجود انحراف محتوایی از اهداف تحقیق، نیاز است که با ساختاربندی مجدد یا تغییر عنوان، مقاله تان را تقویت کنید. 
  • بررسی محتوای مقاله از نظر دقیق بودن اطلاعات بیان شده (Accuracy): در این مرحله باید مشخص کنید تا چه اندازه مقاله شما از نظر محتوایی دقیق نیست و نیاز به تقویت دارد. استفاده از منابع قدیمی و یا اطلاعات ناقص و نادرست می تواند دقیق بودن مقاله را زیر سوال ببرد. 
  • بررسی محتوای مقاله از نظر ارتباط آن با موضوع اصلی (Relevence): مقدمه، پیشینه و ادبیات موضوع را به دقت مورد بررسی قرار دهید و هرگونه اطلاعات نامربوط و یا اضافی را از آن حذف کنید. این کار باعث می شود مقاله شما از نظر ارتباط داخلی کاملا قوی و ساختارمند به نظر برسد. 
  • بررسی روش تحقیق(Methodology): یکی از اصلی ترین بخش های مقاله علمی شما که می تواند عامل اصلی ریجکت آن نیز محسوب شود عدم استفاده از ابزارهای مناسب جمع آوری و تحلیل داده هاست. چنانچه در این بخش از مقاله نیاز به تقویت وجود دارد، زمان زیادی را باید برای این کار صرف کنید. 
  • بررسی نتایج و یافته های تحقیق (Result): مهمترین بخش یک مقاله علمی در ارتباط با نتایج، دستاوردها و یافته های یک پژوهش است. چنانچه نتایج متناقض یا اشتباه را از داده های بدست آمده استخراج کنید و آنها را برای مخاطبان تبیین کنید، در نهایت کار علمی شما ارزش بررسی و چاپ نخواهد داشت.

سایتیشن - توصیه نامه - آزمونهای بین المللی

ویراستاری مقاله در یک تعریف ساده عبارت است از اصلاح مشکلات نگارشی و محتوایی یک مقاله علمی با هدف بهبود و ارتقاء کیفیت آن به منظور بالا بردن شانس پذیرش و چاپ. اما چگونگی و مراحل انجام آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و همین موضوع است که یک ویراستار حرفه ای را از ویراستار غیرحرفه ای جدا خواهد کرد. یک ویراستار حرفه ای در فرآیند ویراستاری سعی میکند در کمترین زمان ممکن مهمترین بخش های یک مقاله را ارزیابی کرده و معایب را مشخص کند.

ویراستار سعی میکند با مطالعه بخش چکیده و نتیجه گیری و مقایسه آنها با یکدیگر به کیفیت مقاله و چگونگی تبیین موضوع پی ببرد. اما چطور یک ویراستار این کار را انجام می دهد؟. معمولا چکیده یک مقاله بیانگر کلیاتی از آن مقاله بوده و تمامی محتوایی که شما به صورت مبسوط مطالعه خواهید کرد در چکیده قرار دارد. نتیجه گیری نیز بر یافته ها و دستاوردهای علمی تاکید داشته و به نوعی نشان دهنده اهمیت و نوآوری تحقیق شما است. مطالعه و مقایسه این دو بخش نشان می دهد تحقیق شما تا چه اندازه خلاقانه نگارش شده، تا چه اندازه از ابزار مناسب برای دستیابی به نتایج استفاده شده است، تا چه اندازه محتوای مقاله در چارچوب موضوع تحقیق است و در نهایت تا چه اندازه نتایج تحقیق کاربردی و مناسب چاپ در ژورنال می باشد. اما مراحل ویراستاری حرفه ای شامل 4 گام اصلی است که عبارتند از: 

1. بررسی کلیات محتوا و چک لیست تغییرات: همانطور که پیشتر بیان کردیم اولین و مهمترین مرحله در ویراستاری حرفه ای بررسی دو بخش چکیده و نتیجه گیری یک مقاله با هدف مشخص کردن نقاط ضعف احتمالی در آن است. ویراستار بعد از بررسی این دو بخش یک چک لیست از تغییرات احتمالی آماده کرده و مشخص می کند در کدام بخش ها نیاز به تعدیل و تقویت وجود دارد.

2. بررسی ساختار کلی و استاندارد نگارشی مقاله: پس از تهیه چک لیست، ویراستار باید ساختار کلی مقاله را از نظر ترتیب بخش ها، کیفیت نگارش هر بخش و وضعیت استفاده از منابع به روز مورد بررسی قرار دهد. 

3. اصلاح خط به خط محتوا: در این مرحله ویراستار اقدام به بررسی تمامی جملات به صورت جداگانه و دقیق کرده و مشکلات نگارشی و محتوایی آنها را بررسی می کند. اما وجود چک لیست در مرحله اول به او کمک می کند که بتواند دید بهتری نسبت به کل محتوای مقاله داشته و بخش های دارای نواقص احتمالی را با دقت بیشتری مورد بررسی قرار دهد. 

4. چک نهایی (Proofread): این فرآیند آخرین مرحله از ویراستاری مقاله محسوب می شود و از اهمیت بالایی برخوردار است. این مرحله معمولا امضای نهایی ویراستار بر روی مقاله است. مراحل قبلی شامل اصلاح و تعدیل محتوای مقاله بود اما این مرحله تا حدی به دنبال تقویت مقاله از نظر محتوایی و نگارشی است. چک نهایی (Proofread) به دنبال اشتباهات باقی مانده در متن و جایگزین های بهتر برای تقویت مقاله است.

ویراستاری - تقویت - توصیه نامه

 

هر محققی به خوبی می داند که نگارش یک مقاله علمی به صرف زمان و تلاش قابل ملاحظه ای نیاز دارد. یک مقاله علمی نه تنها باید شفاف و دقیق نگارش شود، بلکه می بایست ساختارمند و کاربردیباشد. اما چطور می توان وجود تمام این فاکتورها را در یک تحقیق علمی بررسی و تصحیح نمود. کاربردی ترین راه برای تضمین شفاف بودن، دقیق بودن، ساختارمند بودن و کاربردی بودن یک مقاله استفاده از تکنیک ویراستاری است. یک ویراستار شخصی است که با اصول و مبانی نگارش و تدوین مقاله آشنا بوده و تمامی فاکتورهای ذکر شده را در تحقیق شما مورد بررسی قرار خواهد داد.

برخی از پژوهشگران گمان میکنند که برای مثال یک شخص مسلط به زبان انگلیسی می تواند مقاله شخص دیگر را ویرایش یا ویراستاری کند. اما مفهوم ویراستاری تنها بر ویرایش ادبی و نگارشی تاکید ندارد و اشخاصی که با این مفهوم کار ویراستاری انجام می دهند در اصل یک فرد متخصص در این حوزه نیستند. یک ویراستار باید به اصول نگارش مقاله و ساختاربندی آن آشنا باشد و بتواند معایب محتوایی موجود در آن را به درستی شناسایی کند. 

یک ویراستار حرفه ای در زمان قبول پژوهش شما، دو موضوع را مورد بررسی قرار می دهد. موضوع اول کیفیت مقاله شما و موضوع دوم ژورنال مورد نظر شما است. یک ویراستار حرفه ای باید بتواند مطابق با اصول و قواعد مربوط به سابمیت مقاله اقدام به رعایت آیین نگارش مقاله کند و آن را بر اساس استانداردهای ژورنال تدوین نماید. اما چطور می توان کیفیت یک مقاله را مورد ارزیابی قرار داد؟. ویراستارها در زمان دریافت یک مقاله علمی به چند موضوع توجه ویژه ای میکنند. اولین موضوعی که یک ویراستار مورد بررسی قرار می دهد بخش چکیده، نتیجه گیری و رفرنسدهی است. در اولین کار این سه بخش مورد ارزیابی قرار می گیرد و مقاله از نظر یافته ها، ابزار گردآوری داده ها، روش تحلیل و میزان نوآوری (Contribution) بررسی خواهد شد. یک ویراستار حرفه ای به موارد زیر توجه ویژه ای دارد:

  • چطور میزان نوآوری و کانتربیوشن مقاله را تقویت کند.
  • چطور مقاله مورد نظر دارای منابع و ماخذ به روز باشد.
  • چطور زبان و مفاهیم داخل مقاله دقیق و شفاف بیان شوند.
  • چطور محتوای مقاله از نظر پلاجریسم و منابع به روز تقویت شود.
  • چطور مقاله مورد نظر را در چارچوب استانداردهای ژورنال تدوین کند.

ویراستاری  -  تقویت  -  سابمیت  -  انتخاب ژورنال