۵ بیان مسئله برای ارشد – مطالعات موزه
۱) ضعف تعاملپذیری در نمایشگاههای موزهای و کاهش مشارکت بازدیدکنندگان
در بسیاری از موزههای ایران، نمایشگاهها هنوز بر مبنای شیءمحوری طراحی میشوند و تعامل بازدیدکننده با آثار بسیار محدود است. این مسئله باعث کاهش مشارکت، یادگیری و تجربهگریزی بازدیدکنندگان شده است. بنابراین نیاز است میزان اثرگذاری ابزارهای تعاملی بر تجربه مخاطب بررسی شود.
۲) چالشهای حفاظت پیشگیرانه در موزهها بهدلیل کمبود استانداردهای محیطی
بسیاری از موزهها فاقد استانداردهای دقیق برای کنترل نور، دما، رطوبت و آلودگی هستند. این کمبود باعث آسیبپذیری آثار، افزایش هزینههای مرمتی و کاهش عمر مفید اشیا میشود. مسئله اصلی، «نبود پروتکلهای بومی حفاظت پیشگیرانه» است.
۳) عدم کفایت نظامهای راهنمای بازدید (Guidance System) برای مخاطبان با نیازهای ویژه
بازدیدکنندگان دارای معلولیتهای بینایی، شنوایی و حرکتی با موانع متعدد مواجهاند. نبود راهنماهای لمسی، صوتی و مسیرهای استاندارد باعث میشود این افراد تجربه موزهای برابر نداشته باشند. مسئله، «فقدان نظام جامع راهنمایی فراگیر» است.
۴) ضعف روایتگری (Storytelling) در موزهها در انتقال مفاهیم تاریخی
گرچه بسیاری از آثار ارزشمند هستند، اما روایت مناسبی درباره آنها به بازدیدکننده ارائه نمیشود. روایتگری ضعیف موجب کمارزش دیده شدن آثار و کاهش اثر آموزشی موزه میشود. مسئله اصلی «نبود الگوی علمی روایتگری موزهای» است.
۵) کمبود مشارکت اجتماعی و فرهنگی جامعه محلی در برنامههای موزه
موزهها معمولاً نقش فعالی در جامعه محلی خود ندارند. این مسئله باعث کاهش هویتسازی، مشارکت اجتماعی و حمایت مردمی میشود. مشکل، «فاصله میان موزه و جامعه» است که باید بررسی و حل شود.
۵ بیان مسئله برای دکتری – مطالعات موزه
(پیشرفته، نظریتر و بینرشتهای)
۱) نبود نظریه بومی «موزهداری مشارکتی» متناسب با فرهنگ و ساختار اجتماعی ایران
موزههای جهان بهسمت مشارکتمحوری حرکت میکنند؛ اما ایران فاقد نظریه مشخص و بومیشده برای این مدل است. مسئله، «نیاز به چارچوب نظری ایرانی برای مشارکت جامعه در موزهها» است.
۲) چالشهای دیجیتالیشدن موزهها و پیامدهای فرهنگی و هویتی آن
دیجیتالیسازی مجموعهها، تورهای مجازی و هوش مصنوعی تجربه موزه را دگرگون کردهاند، اما پیامدهای فرهنگی، اخلاقی و آموزشی این گذار هنوز در ایران بررسی نشده است. مسئله پژوهش «تأثیر دگرگونی دیجیتال بر هویت موزهای و تجربه بازدید» است.
۳) بازتعریف نقش موزه در اقتصاد خلاق و گردشگری فرهنگی
موزهها یکی از بخشهای مهم اقتصاد خلاق هستند، اما در ایران نقش و اثرگذاری اقتصادی آنها روشن نیست. مشکلات ساختاری، نبود بازاریابی فرهنگی و ضعف تعامل با گردشگری مانع استفاده از ظرفیت موزهها شده است. مسئله، «نیاز به مدل اقتصادی جدید برای موزهها» است.
۴) بحران معنا در موزههای تاریخی: چالشهای بازنمایی و روایت در عصر پساحقیقت
در عصر شبکههای اجتماعی و اطلاعات ضدواقعیت، چگونه موزهها باید روایتهای درست تاریخی را حفظ کنند؟ بسیاری از موزهها با بحران اعتماد و چالشهای روایتگری مواجهاند. مسئله تحقیق «چگونگی بازنمایی معتبر تاریخ در عصر پساحقیقت» است.
۵) فقدان مدل یکپارچه ارزیابی تجربه بازدیدکننده در موزههای ایران
در دنیا مدلهای علمی مانند UX، Visitor Journey و Audience Research وجود دارد، اما در ایران ارزیابی بازدیدکننده هنوز غیرسیستماتیک، تجربی و ناقص است. مسئله، «ضرورت تدوین مدل جامع ارزیابی تجربه بازدیدکننده» است.
