سال 1983 اولين بيمار، تحت عمل جراحي پيوند قلب مصنوعي قرار گرفت و 192 روز زنده ماند. سال 1988 تلمبه تنظيم كننده قلب ساخته شد.سال 1993 اولين پاي الكتريكي ساخته شد. پايي كه با استفاده از سيستم بادي و كنترلهاي ريزپردازنده، سرعت قدم زدن فرد را دريافته و محفظههاي بادي خود را به نحوي تنظيم ميكند كه به طور طبيعي به جلو عقب حركت كرده و مانع از لنگيدن فرد ميشود. و اكنون دانشمندان مهندسي پزشكي به ياري متخصصان رشتههاي مرتبط تلاش ميكنند تا چشم مصنوعي، كليه مصنوعي يا رگ مصنوعي را اختراع كنند.البته علم مهندسي پزشكي به ساخت اعضاي مصنوعي مكانيكي يا الكتريكي محدود نميشود بلكه حيطه اين علم بسيار گستردهتر و متنوعتر ميباشد.در كشورهاي غربي، مهندسي پزشكي علمي حياتي است تا جايي كه بدون آن،علم پزشكي نميتواند كاري انجام دهد. براي مثال يك پزشك جراح بدون تجهيزات اتاق عمل واقعاً فلج است. يا بسياري از معاينات پزشكي بدون استفاده از تجهيزات پزشكي امكانپذير نيست. در ضمن بايد توجه داشت كه هدف مهندسي پزشكي تنها تجهيزات پزشكي نيست بلكه ابعاد اين رشته بسيار وسيعتر است. در اين ميان ميتوان به نقش اين علم به عنوان پل ارتباطي بين مهندسي و پزشكي اشاره كرد؛ اين علم تلاش ميكند تا مهندسين بتوانند از ايدههاي پزشكي استفاده كنند چون خيلي از روشهايي كه در مهندسي جا افتاده است مثل شبكه عصبي يا سيستم فازي با الگو برداري از سيستمهاي بيولوژيكي ايجاد شده است.
- گرايش بيوالكتريك:
هدف اين رشته تربيت متخصصاني است كه بتوانند از عهده تجهيز، نگهداري و طراحي دستگاههاي پزشكي برآيند؛ يعني مهندس الكترونيك مجربي باشند كه با زمينههاي پزشكي نيز آشنايي داشته و بتوانند دستگاههاي پزشكي را طراحي كرده و بسازند يا اينكه مسؤول سفارش دستگاه از خارج از كشور باشند.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
- دروس مشترك در گرايشهاي مختلف :
رياضي عمومي، معادلات ديفرانسيل، فيزيك عمومي، برنامهنويسي كامپيوتر، آمار حياتي و احتمالات، محاسبات عددي، استاتيك و مقاومت مصالح در مهندسي پزشكي، رياضيات مهندسي، مقدمهاي بر مهندسي پزشكي زيستي، تجهيزات عمومي بيمارستانها و كيلينيكهاي پزشكي، مدارهاي الكتريكي، الكترونيك، مدارهاي منطقي، بهداشت عمومي، اصول توانبخشي وسايل و دستگاهها، اصول و كليات مديريت خدمات بهداشتي ـ درماني، اصول سيستمهاي راديولوژي و راديوتراپي، فيزيولوژي، آناتومي، فيزيك پزشكي، زبان تخصصي مهندسي پزشكي، بيوفيزيك، كارورزي ، پروژه.
- دروس تخصصي گرايش بيوالكتريك:
مدارهاي الكتريكي، ماشينهاي الكتريكي مستقيم و متناوب، الكترونيك، ميكروپروسسور، مخابرات آنالوگ و ديجيتال، تكنيك پالس، حفاظت الكتريكي در سيستمهاي بيمارستاني، سيستمهاي كنترل خطي، اندازهگيري الكترونيكي، تجزيه و تحليل سيستمها، مقدمهاي بر هوش محاسباتي و زيستي.
- گرايش بيومكانيك :
دانشجوي مهندسي پزشكي گرايش بيومكانيك با به كارگيري مفاهيم مكانيكي در زمينههاي پزشكي آشنا ميشود. اهميت اين رشته زماني آشكار ميشود كه بدانيم جلوههاي مختلف انساني، جنبههاي مكانيكي قوي دارد. مثلاً در ساخت دست يا پاي سيبرنتيكي و قلب مصنوعي بايد يك متخصص بيومكانيك در مورد نحوه حركت اندامهاي ياد شده نظر بدهد. همچنين در زمينه سازگاري محيط صنعتي و غيرصنعتي با بدن انسان علم بيومكانيك نقش مهمي را ايفا ميكند.
- دروس تخصصي گرايش بيومكانيك:
ديناميك و ارتعاشات در مهندسي پزشكي، خواص مواد مهندسي، مقدمهاي بر كاربرد مواد مهندسي در پزشكي، مكانيك سيالات، كينزيولوژي و بيومكانيك مقدماتي، ارتز و پروتز، طراحي اجزاء، ديناميك ماشين، ترموديناميك و انتقال حرارت، طراحي و توليد به كمك كامپيوتر، شيمي عمومي، بيوشيمي.
- گرايش بيومواد :
فارغالتحصيل گرايش بيومواد با كار مواد مختلف از قبيل پليمرها، سراميكها، كامپوزيتها و مواد فلزي در بدن انسان و در تجهيزات پزشكي آشنا ميشود.
- دروس تخصصي گرايش بيومواد :
ترموديناميك، شيمي عمومي، خواص مواد مهندسي، مقدمهاي بر كاربرد مواد مهندسي در پزشكي، پديدههاي نفوذ، انتقال جرم و انتقال حرارت، فرآيند شكلدهي و ساخت بيومتريالها، پروتزهاي بيومتريالها، كارگاه آزمونهاي بيولوژيكي، شيمي آلي، ديناميك و ارتعاشات در مهندسي پزشكي، مكانيك سيالات، بيوشيمي.
تواناييهاي لازم :
ميزان واحدهاي غيرمهندسي اين رشته بسيار محدود است و دانشجو بايد علاقهمند به دروس رشته رياضي فيزيك باشد و اين انتظار هست كه ديد پايهاي قوي در مهندسي داشته باشد، يعني مهندس بيوالكتريك بايد به الكترونيك ومهندس بيومكانيك به مكانيك و مهندس بيومواد به دروس مرتبط با مهندسي مواد علاقهمند بوده و در آن توانمند باشد. در ضمن يك مهندس پزشكي بايد علم زيستشناسي و محيط كار بيمارستاني را دوست بدارد يعني علاقهمند باشد كه در بيمارستان يا محيطهاي مرتبط فعاليت كند.
موقعيت شغلي در ايران :
يك مهندس پزشكي ميتواند يك دستگاه پزشكي را به درستي راهاندازي كرده و نحوه استفاده صحيح آن را به پرستاران يا ديگر كاركنان بيمارستان آموزش دهد يا اينكه در مؤسسات و شركتهاي خصوصي و دولتي، در زمينه ساخت تجهيزات پزشكي فعاليت كند. براي مثال فارغالتحصيلان گرايش بيوالكتريك به راحتي ميتوانند دستگاه شنوايي سنجي بسازند و از سوي ديگر چون دستگاههاي پزشكي به طور متوسط ميليونها تومان ميارزد و مسؤولان بيمارستانها به طور نسبي براي حفظ و نگهداري آنها اهميت بسياري قائلند، بسياري از فارغالتحصيلان مهندسي پزشكي گرايش بيوالكتريك و حتي دانشجويان اين رشته جذب بازار كار ميشوند. دانش فارغالتحصيلان گرايش بيومكانيك نيز هم در زمينه ساخت اعضاي مصنوعي و هم در مبحث توانبخشي مثل ساخت ويلچر يا تخت بيمارستان مورد نياز است و بالاخره فارغالتحصيلان مهندسي پزشكي گرايش بيومتريال يا بيومواد ميتوانند در زمينههاي مختلف صنايع پزشكي، كارآيي داشته باشند. براي مثال در كارخانههاي ساخت لوازم يكبار مصرف مثل سرنگ، سوند، يا دستكشهاي جراحي حضور يك مهندس پزشكي گرايش بيومواد كاملاً احساس ميشود. همچنين پليمرهايي كه در بدن انسان استفاده ميگردد بايد استاندارد و گريدمديكال داشته باشد كه اين نيز در حيطه وظايف مهندس بيومواد است.