Terminology
شاید یکی از دشوارترین و زمانبرترین فرآیندها برای دانشجویان مقاطع کارشناسیارشد و دکتری، نگارش مقاله، ویرایش آن، انتخاب ژورنال هدف، سابمیت پژوهش و در نهایت کسب پذیرش یا اکسپت برای چاپ آن باشد. در این سرفصل سعی میکنیم شما را با اصطلاحات رایج در مورد نگارش، سابمیت و مراحل داوری، چاپ و پذیرش در ژورنالها بیشتر آشنا کنیم، اما پیش از آن توضیحاتی را در مورد نحوه نگارش و چگونگی سابمیت مقاله برای بالا بردن شانس پذیرش به شما عزیزان ارائه خواهیم کرد.
- مطالعه ژورنال هدف.
یکی از اولین کارهایی که در زمان نگارش و پیش از آن میبایست انجام دهید تا شانس خودتان را برای پذیرش و چاپ مقاله بالا ببرید، مراجعه به ژورنال هدف و بررسی مقالات آن است. اگر به عنوان یک پژوهشگر قصد دارید شانس اکسپ مقالهتان بالا برود، بهتر است پیش از نگارش هرگونه پژوهشی اقدام به بررسی ژورنال هدفتان کرده و حداقل مقالات اخیر چاپ شده مرتبط با رشته تحصیلی یا حوزه مورد علاقهتان را بررسی کنید. این کار به شما این امکان را میدهد تا با ساختار، دستورالعمل، محتوا و نحوه نگارش مقالات در ژورنال آشنا شده و از ابتدا با فرمت استاندارد و مورد نظر مجله علمی پیش بروید. سعی کنید چندین مقاله به روز از این ژورنال را دانلود کرده و نوآوری (Novelty) موجود در آن را بررسی کنید. یکی از ویژگیهایی که میتواند نظر سردبیر و داوران ژورنال را جلب نماید و شما را نسبت به سایر نویسندگان متمایز کند موضوع نوآوری در تحقیق است. ژورنالهای معتبر و بینالمللی پیشاز آنکه به دنبال چاپ مقاله در یک رشته یا در یک حوزه خاص باشند، به دنبال این هستند که ببیند مقاله شما تا چه اندازه قابلیت پیادهسازی داشته و در آن خلاقیت بکار رفته است. برای بدست آوردن ایدههای خلاقانه در نگارش مقالهتان میتوانید از بخش Current Issues یا Highlights اقدام به انتخاب جدیدترین مقالات کرده و در آنها به دنبال ایده بگردید. بخش Current Issues به شما به عنوان یک پژوهشگر نشان میدهد که موضوعات مورد نظر و جذاب برای ژورنال چه عناوینی هستند و شما چطور میتوانید با کمی خلاقیت و نوآوری در آنها نظر سردبیر و داوران را برای چاپ جلب کنید.
- از حوزه علمی تحقیق خارج نشوید.
در بسیاری از ژورنالهای معتبر، یکی از عواملی که موجب ریجکت مقالات میشود، پراکندگی در ارائه مطلب و نپرداختن به اهداف و عنوان اصلی پژوهش است. همواره به پژوهشگران توصیه میشود که برای بالا بردن شانس پذیرش و چاپ مقالهتان، یک انسجام محتوایی حول محور اهداف و عنوان تحقیق ایجاد کرده و به مسائل حاشیهای نپردازید. بطور کلی از نظر سردبیران و داوران ژورنالهای معتبر و بین المللی، یک مقاله بسیار قوی و با کیفیت دو ویژگی اساسی دارد:
اولین ویژگی وجود یک هماهنگی و انسجام محتوایی حول محور موضوع تحقیق است.
دومین ویژگی وجود رفرنسهای قابل استناد برای محتوای ارائه شده است.
ویژگی اول یعنی انسجام محتوایی برای این اهمیت دارد که مخاطب در زمان مطالعه مقاله دچار سردرگمی نشود و به سمت و سوی کاملا مشخصی هدایت شود. اما رفرنسهای قابل استناد برای این منظور است که نشان دهد مطالب ارائه شده در مقاله از اعتبار بالایی برخوردار بوده و نتایج بدست آمده کاربردی و قابل پیاده سازی هستند.
- از تشریح و بازکردن موضوعات هراسی نداشته باشید.
یکی دیگر از عواملی که موجب ریجکت مقاله شما میشود وجود ابهام در سرفصلها، عبارات، واژگان تخصصی و تعاریف است. شاید به عنوان یک مخاطب با پژوهشهایی مواجه شده باشید که واژگان تخصصی بسیار زیادی داشته و مکررا بدون هیچ توضیحی این واژگان را در پژوهش خودشان بکار بردهاند. این گونه مقالات از نظر سردبیران و داوران ژورنالها مبهم یا Ambiguous هستند. بدین معنا که یکسری ارتباطات علت و معلولی بین چندین فاکتور بینام و نشان و نامشخص در تحقیق وجود دارد که درک آنها برای خواننده بسیار دشوار است. بنابراین داوران سعی میکنند در این موارد دو حالت را پیش پای نویسنده قرار دهند یا مقاله را به کلی Reject میکنند و یا Accept with Revise اعلام میکنند. در حالت اول که به آن رد شدن، ریجکت یا Reject میگویند، شخص پژوهشگر شانس پذیرش و چاپ بسیار کمی خواهد داشت. اما در حالت دوم یعنی پذیرش به همراه اصلاحات (Accept with Revise)، نویسنده این شانس را دارد تا با ایجاد تغییرات و اصلاحات، نظر داوران را برای پذیرش و چاپ مقاله جلب کند. بنابراین در زمان نگارش تحقیقتان به هیچوجه در مورد ارائه توضیحات در مورد واژگان و عبارات تخصصی شک نداشته باشید، چرا که ممکن است در نهایت تاثیر بسیار زیادی در پذیرش و چاپ مقاله شما داشته باشد.
- اصیل و منحصر به فرد باشید.
یکی از مهمترین عواملی که نظر داوران را در همان ابتدای فرآیند ارزیابی مقاله به خودش جلب میکند وجود سرقت ادبی، کپی کاری و محتوای بیکیفیت است. همانطور که اطلاع دارید پس از اینکه مقالهتان را در یک ژورنال بینالمللی سابمیت میکنید، اولین کاری که سردبیر یا داوران ژورنال انجام میدهند بررسی محتوای مقاله شما با نرم افزارهای سرقت ادبی است. برخی از این نرم افزارها مانند iThenticate کاربرد بسیار وسیعی داشته و به علت وجود پایگاه دادههای گسترده در ژورنالهای مختلف قابلیت تشخیص هرگونه سرقت ادبی (Plagiarism) در هر سطحی را دارند. پس داور یا سردبیر وظیفه دارد که مشخص کند کار پژوهشی شما تا چه اندازه اصالت داشته و منحصر به فرد است. معمولا میزان سرقت ادبی در مقالات بسته به ژورنال های مختلف بین 10-15% قابل قبول است، اما اگر این مقدار بیشتر شود به احتمال قریب به یقین مقاله شما ریجکت خواهد شد. توصیه میشود برای افزایش شانس پذیرش و چاپ مقالهتان حتما پیش از سابمیت یکبار متن کامل تحقیق را با نرم افزارهای تشخیص سرقت ادبی اسکن کرده و موارد مشکل ساز را برطرف نمایید.
- اصطلاح شناسی مقالات.
حال که با فرآیند نگارش یک مقاله با هدف افزایش شانس پذیرش و چاپ آشنا شدید، نوبت آن رسیده است که شما را با اصطلاحات و واژگان رایج در ژورنالها و سابمیت مقاله آشنا کنیم. در بسیاری از موارد زمانی که مقاله را پس از بررسی نهایی در یک ژورنال بینالمللی سابمیت میکنید، ممکن است با اصطلاحات و واژههای مختلفی مواجه شوید از اصطلاح submit که شروع کار است تا واژههای Revise, Accept and Publish که انتهای کار هستند. در همین راستا ممکن است ژورنال از شما درخواست کند که یک Cover Letter در زمان سابمیت آماده کنید. آیا میدانید اصطلاح Cover Letter چیست؟ در چه مواردی کاربرد دارد؟ چه اطلاعاتی را باید در آن بگنجانید؟. یا ممکن است ژورنال در زمان چاپ از شما درخواست کند اطلاعات دقیق Affiliation را ارائه کرده و راه ارتباطی با Corresponding Author را ذکر کنید. آیا میدانید منظور از Affiliation چیست؟ و Corresponding Author چه کسی است؟. بسیاری از پژوهشگرانی که اقدام به سابمیت مقاله در یک ژورنال مشخص میکنند ممکن است با اصطلاحات Peer Review and Blind Review نیز روبرو شوند. این اصطلاحات چه معنایی دارند و فرآیند داوری در این ژورنالها چگونه است؟. آیا میدانید Single-Blind Review با Double-Blind Review چه تفاوتیهایی دارد؟.
تمامی این موارد اصطلاحاتی هستند که در زمان انتخاب ژورنال، سابمیت، پذیرش و چاپ مقاله بسیار ضروری و مهماند. در این بخش سعی کردهایم تا یک لیست جامع و کامل از تمامی اصطلاحاتی که ممکن است در زمان نگارش، انتخاب ژورنال، سابمیت، پذیرش و چاپ مقاله با آنها مواجه شوید را ارائه کنیم تا راهگشای شما در این مسیر دشوار باشد.
اصطلاح | شرح |
Journal | ژورنال/ مجله |
Submit | ارسال نمودن مقاله به یک ژورنال |
Submitted | به مقاله ی ارسال شده برای یک ژورنال گفته می شود. |
Tittle | عنوان مقاله/ عنوان مقاله نخستین چیزی است که نظر دیگران را به خواندن مقاله شما جلب میکند. |
Abstract | چکیده مقاله/ در این بخش چکیده فعالیت پژوهشی ضمن بیان اهمیت موضوع و نتایج به دست آمده، به طور شفاف و دقیق توضیح داده میشود. |
Keywords | کلمات کلیدی مقاله/ کلمات کلیدی بیان کننده موضوع مقاله هستند. |
Introduction | مقدمه مقاله/ دراین قسمت باید تاریخچه و اهمیت موضوع، مشکلات و نقاط ضعف روشهای پیشین و رویکرد شما برای حل این مشکلات نوشته شود. |
Materials And Methods | مواد و روشهای مورد استفاده در مقاله/ در این بخش کلیه مواد و دستگاههای استفاده شده، پروتکل انجام آزمایش (در مقالات تجربی) و روابط ریاضی، فرضیهها، اثبات قضیههای ذکر شده، نرم افزارهای استفاده شده و مقادیر عددی پارامترها (در مقالات تئوری) به طور کامل نوشته میشوند. |
Conclusion | جمع بندی/ در این قسمت به مرور بسیار مختصری از کل مقاله پرداخته میشود. |
Discussion | بحث/ این قسمت از مقاله به تفسیر و تعبیر نتایج و دستاوردهای پژوهش اختصاص دارد. |
Acknowledgment | تقدیر و تشکر/ در این قسمت از موسسات یا ارگانها و افرادی که به نحوی در انجام پژوهش به نویسندگان کمک نموده اند، تشکر و قدردانی میشود. |
Appendix | ضمیمه یا پیوست/ در این بخش مطالبی که با متن مقاله مرتبط میباشد اما ذکر آنها در متن اصلی در اولویت دوم قرار دارد، درج میگردد. |
References | مراجع/ این بخش مربوط به مشخصات تمامی منابع و مقالاتی است که در متن مقاله به آنها ارجاع شده، که باید به طور دقیق و کامل نوشته شوند. |
Template | الگوی نگارش یک مقاله علمی |
Results | نتایج/ به نتایج عملی به دست آمده در یک مقاله گفته میشوند. |
Manuscript | دست نویس/ در واقع همان مقاله شما است که هنوز در جایی مورد چاپ قرار نگرفته است. |
Manuscript ID | شماره دست نویس ارسالی/ کدی که وقتی مقاله خود را به ژورنالی ارسال میکنید به مقالهتان اختصاص مییابد. |
Article | به هر مقالهای، حتی مقالات چاپ شده در مجلات غیرعلمی گفته میشود. |
Paper | مقالهای که در ژورنالهای علمی پذیرفته شده باشد/ زمانی که دست نویس شما داوری شده و در ژورنالی چاپ شد. |
Best Papers | مقالات برتر کنفرانسها که معمولا نسخه تکمیل شده آنها در مجلات چاپ میشوند. |
Editor | شخصی است که مدیریت ژورنال خاصی را بر عهده دارد و مقاله شما را جهت بررسی به داوران ارسال و از آنها نظرشان را میخواهد. |
With Editor | بدین معنی که مقاله شما به دست ادیتور رسیده و او به دنبال کسانی جهت داوری مقاله شما میگردد. |
Under Review | یعنی مقاله شما زیر دست داوران و در حال بررسی است. |
Refereeing | داوری کردن |
Review | بررسی کردن |
Blind Review | نوعی فرایند داوری در مجلات علمی میباشد که مقالات بدون نام برای داورها ارسال میشود تا داورها بتوانند داوری بی طرفانه و مطمئنی انجام دهند. |
Peer Review | ژورنالهایی که مقالات ارسالی را جهت بررسی و اظهار نظر به دو یا سه داور که در آن زمینه دارای تخصص میباشند میسپارند تا آنها نظرشان را در ارتباط با چاپ، عدم چاپ و یا تغیرات لازم مربوط به آن مقاله اعلام نمایند این ژورنالها از اعتبار بالایی برخوردارند. |
Reviewers | داورانی که مقالات ارسال شده به یک ژورنال را مورد ارزیابی قرار میدهند و نظر خود را در رابطه با چاپ، عدم چاپ و یا تغییرات و اصلاحات مورد نیاز آن مقاله، به ژورنال اعلام مینمایند. |
Suggest Reviewers | هنگام ارسال یک مقاله به بعضی ژورنالها، میتوانید اسامی داورانی را به ژورنال پیشنهاد دهید تا مقاله شما را داوری کنند. ارسال یا عدم ارسال مقاله شما برای داورهای پیشنهادی از سوی شما طبق نظر ژورنال صورت خواهد پذیرفت. |
Oppose Reviewers | بالعکس حالت بالا، در زمان ارسال مقاله به برخی ژورنالها میتوانید اسامی اشخاصی را که به دلایلی مایل نیستید داور مقاله ارسالی شما باشند، به آن ژورنال اعلام نمایید. |
Referee | داور/ کسی که مقاله شما را ارزیابی و بررسی میکند. |
Revise | تجدید نظر کردن یا بازبینی |
Minor Revise | در بررسی مقاله شما توسط داوران، مقاله شما دارای ایراداتی جزئی از قبیل ایرادهای نگارشی، املایی و یا جملاتی برای فهم و خوانایی بهتر بوده است. |
Major Revise | در بررسی مقاله شما توسط داوران، مقاله شما دارای ایرادات زیادی از جنس ایرادهای محتوایی و مفهومی بوده است. |
Resubmit | خیلی زیاد ایراد گرفتن/ همان ریوایز میباشد با این تفاوت که در ریوایز چه مینور چه ماژور مقاله شما بعد از انجام اصلاحات دیگر نیازی به داوری مجدد ندارد اما در ریسابمیت بعد از اصلاحات مقاله را باید مجدد جهت داوری ارسال کنید. |
Accept | مقاله شما در یک ژورنال جهت چاپ پذیرفته شده است. |
Proceeding | به مقالات پذیرفته یا ارائه شده در یک کنفرانس در مجموعه مقالات کنفرانسی گفته میشود. |
Comment | به نظر داوران یک ژورنال در ارتباط با پیش نویس مقاله ارسال شده به آن ژورنال گفته میشود. |
Proof | بعد از قالب بندی و قبل از چاپ، مقالهی پذیرش شده به شما مجددا توسط ژورنال جهت تایید نهایی مشخصات ارسال میگردد. |
Reject | عدم پذیرش مقاله شما در یک ژورنال جهت چاپ آن |
Reject And Resubmit | به گونه ای از رد شدن یک مقاله در یک ژورنال اطلاق میگردد که به دلیل ضعیف بودن مقاله ارسال شده میباشد و اگر نویسندگان، به دقت به پرسشهای داوران پاسخ دهند و مقاله را اصلاح نمایند، امکان بازنگری و داوری مجدد وجود خواهد داشت و میتوانند آن را مجدداً به ژورنال ارسال نمایند. |
Revised Manuscript | نسخه اصلاح شده یک مقاله توسط نگارندگان آن |
Complete Reject | زمانی که یک مقاله پس از ارسال به یک ژورنال به دلایل مختلف به طور کامل رد شده باشد. |
Scope | حیطه کاری ژورنال منتخب شما |
Affiliation | نام نویسندگان به همراه وابستگی آنها به مراکز تحقیقاتی یا دانشگاهی |
Corresponding Author | نویسنده مسئول مکاتبات و ارائه آدرس پستی، ایمیل، شماره تلفن و شماره فکس |
Registration Fee | هزینه ثبت نام جهت شرکت در یک کنفرانس یا چاپ مقاله ای در یک ژورنال |
Early Registration | هزینه ثبت نام سریع و فوری (مبلغ آن معمولاً کمتراز هزینه ثبت نام عادی میباشد) |
TPC= Technical Program Committee | کمیته برنامهریزی علمی کنفرانس |
Extra Page Charge | هزینهایی مازاد که به ازی هر صفحه اضافی باید به ژورنال پرداخت شود. |
Regular Issue | شمارههای معمولی مجلات که به صورت مشخص در فواصل زمانی معین (مثلا هر ماه) به چاپ میرسند. |
Special Issue | شماره ویژه مجلات که علاوه بر Regular issue به چاپ میرسند. |
Review Paper | مقالات مروری، نگارش مقالاتی است بدین شکل که: افراد صاحب نظر و با تجربه به صورت گسترده و پیاپی، روی یک مقوله علمی به پژوهش پرداخته و با بررسی تعداد زیادی از مقالات مرتبط، به بیان تاریخچه و تشریح پژوهشهایی که در طی سالهای گذشته بر روی آن موضوع انجام شده است، میپردازند. |
Invited review | مقالات مروری که معمولا به دعوت یک ژورنال علمی توسط پژوهشگران برجسته در یک موضوع به روز پژوهشی، نگاشته میشود. |
Hot Papers | مقالاتی که پس از چاپ در یک ژورنال علمی، به سرعت مورد استقبال جامعه علمی قرار میگیرند. این مقالات در فواصل زمانی معین توسط سایت مجلات مشخص میشوند و از ارزش بالایی برخوردارند. |
Letter paper |
مجلاتی که مقالات مورد پذیرش در آنها، از نظر حداکثر تعداد کلمات به کار رفته در مقاله یا حداکثر تعداد صفحات، محدودیت دارند. ارزش علمی مقالاتی از نوع Letter از مقالههای اصیل کمتر بوده و امکان ارسال Letter به همه مجلات وجود ندارد. |
Final version | نسخه نهایی یک مقاله پس از انجام اصلاحات آن توسط نویسندگانش. |
Short/ Rapid/ Brief Communication |
این مقالات مربوط به تحقیقاتی هستند که به نتایج جدید اما محدودی دست یافته اند،که در قالبshort/ brief ارائه گشته و چاپ میشوند. سرعت داوری و چاپ در این دسته از مقالات بیش از بقیه بوده که این امر مزیت عمده آنها به شمار میرود. در واقع در این مقالات، نتایج به صورت مختصر و مفید با تکیه بر نوآوری و اهمیت موضوع توضیح داده میشود. |
Aims and Scopes | حیطه کاری و اهداف یک مجله میباشند. |
Open Access | ژورنالهایی که مقالات آنها به صورت رایگان در اختیار همه قرار میگیرد. در این ژورنالها برای چاپ مقالات، هزینه چاپ مقاله را از نگارنده دریافت میکنند. |
Publication Fee | هزینه ای که در ژورنالهای open access جهت چاپ مقاله از نویسنده یا نگارنده مقاله دریافت میکنند. |
Editorial Board | شورای سردبیری ژورنال |
Editor-in-Chief | سردبیر اصلی یک ژورنال که مسئولیت تعیین داورها و ویرایش نظر آنها را بر عهده دارد. |
Associate Editor | زمانی که موضوع مقاله ارسال شده برای مجله از حیطه تخصصی سردبیر اصلی (Editor-in-Chief) مجله خارج باشد، سردبیر اصلی فردی را از شورای سردبیری با عنوان سردبیر مسئول (Associate Editor) انتخاب کرده و مسئولیت مقاله را به او واگذار مینماید. |
Conflict Of Interests | در فرآیند ارسال مقاله برای یک ژورنال در این قسمت بیان میگردد که نویسندگان در انجام پژوهش از هیچ لحاظی مشکلی نداشته و از ترتیب اسامی نوشته شده در مقاله نیز راضی میباشند. |
Research Highlights | در فرآیند ارسال یک مقاله برای ژورنال، در این بخش نوآوری و نتایج ارزنده به دست آمده از انجام پژوهش در قالب جملات و عبارات تک خطی و با تعداد کلمات محدود نوشته میشوند. |
Cover Letter | نامهای است کوتاه که همراه سایر عناصر یک مقاله خطاب به سردبیر مجله نوشته شده و به آن مجله ارسال میگردد. در نامه مختصراً به موضوع و اهمیت مقاله پرداخته تا سردبیر را ترغیب به بررسی سریع تر مقاله شما نماید. |
Guide for Author | بخشی در وب سایت ژورنالها که تمام قوانین نگارشی و اطلاعات لازم برای نوشتن مقاله را در اختیار نویسندگان علاقه مند جهت چاپ مقاله در آن ژورنال قرار میدهد. |
Supplementary materials/Data | موارد تکمیلی/ در بعضی مقالات اطلاعات تکمیلی همچون عکس ، فیلم، جداول و ... در قالب supplementary materials در سایت مجله قرار داده میشوند به طوری که دیگران بتوانند آنها را دانلود نمایند و با استفاده از آنها درک بهتری از نتایج و چگونگی انجام پژوهش به دست آورند. |
Immediacy Index | شاخص آنی/ عبارت است از نسبت مقالات استناد شده در یک مجله طی یک سال معین به مقالات منتشر شدهی قابل استناد در همان سال |
Citing Half Life | نیم عمر ارجاعی/ شاخص نیم عمر، میزان ارجاعات به مقالات چاپ شده در مجله را نشان میدهد و برحسب سال بیان میشود. برای مثال اگر نیم عمر ارجاع شده به مجله در سال 2015 برابر 5 باشد، به این معنا است که اگر 5 سال به عقب بازگردیم (از سال 2011 تا سال 2015)، 50% تعداد کل استنادات به مجله در سال 2015 به دست میآید. |
Book Chapter | یک فصل از کتاب/ در واقع گردآوری و خلاصه مقالات تالیفی و پژوهشهای انجام شده توسط نویسندگان در رابطه با یک موضوع علمی میباشد. |
IF= Impact factor | ضریب تاثیر یک مجله/ عبارت است از نسبت مقالات مورد استناد در یک مجله طی یک سال معین بر مقالات منتشر شده قابل استناد در دو سال پیش از آن |
5 - Year IF | میانگین IF در پنج سال گذشته |
DOI=Digital Object Identifier | شناسه الکترونیکی برای هر مقاله چاپ شده در یک ژورنال (یک عدد منحصر به فرد برای هر مقاله می باشد). |
Plagiarism | سرقت ادبی/ نوعی تقلب در نگارش مقاله میباشد که در آن جملهای بدون هیچ گونه تغییر و عیناً از مقاله دیگری کپی شود. بیشتر ژورنالها از این نظر مقالات را با استفاده از نرم افزارهای قدرتمند چک میکنند و در صورت کپی بودن جملات (حتی در صورتی که رفرنس آن ذکر شده باشد) مقاله را رد مینمایند. |
Data Fabrication | ساختن جعلی نتایج/ به نوعی تقلب در نگارش مقاله اطلاق میگردد که در این حالت نویسنده به صورت جعلی اطلاعات را ایجاد کرده و نتایج حاصل را در مقاله گزارش میکند. |
Data Falsification | دستکاری نتایج/ نوعی تقلب در نگارش مقاله است که در این حالت نویسنده نتایج به دست آمده را به گونهای تغییر میدهد و عددسازی میکند که نتایج به وضعیت درست و مطلوب نزدیک باشند. در این حالت نتایج جدیدی جعل نشده است بلکه نویسندگان نتایج واقعی به دست آمده را طوری انحراف و تغییر دادهاند که مشابه حالت مورد انتظار باشد. |