انسان بايد بينديشد ولي ماشين بايد كار كند. اين شعار متخصصان كامپيوتر است، متخصصاني كه با پيشرفت و توسعه كامپيوتر توانسته‌اند مغز و عضلات انسان را از اشتغالات تكراري و پيش‌پا افتاده نجات بخشند و او را در رفع مشكلات و مسايل ياري دهند تا جايي كه در كشورهاي صنعتي و پيشرفته، كامپيوتر در زندگي افراد حضوري اجتناب‌ناپذير دارد.به همين دليل رشته مهندسي كامپيوتر كه به طراحي و ساخت اجزاي مختلف كامپيوتر مي‌پردازد، از اهميت بسياري برخودار است. اين رشته در كشور ما نيز اهميت بسيار داشته و تا مقطع دكتري تدريس مي‌شود.مهندسي كامپيوتر در مقطع كارشناسي داراي دو گرايش سخت‌افزار و نرم‌افزار است.
- گرايش سخت‌افزار:
سخت‌افزار جزء فيزيكي كامپيوتر بوده و شامل صفحه كليد، صفحه نمايش، چاپگر و ديسك‌ها مي‌شود؛ يعني اجزاء فيزيكي و قابل لمس كامپيوتر مانند مدارها و بردهاي الكترونيكي، سخت‌افزار ناميده مي‌شود براي مثال واحد پردازشگر مركزي كه هرگونه عمليات پردازش در آن صورت مي‌گيرد، مهمترين واحد سخت‌افزاري است.مهندسي سخت‌افزار در مقطع ليسانس به مطالعه و بررسي طراحي سخت‌افزاري، كنترل سخت‌افزاري وشبكه‌هاي كامپيوتري مي‌پردازد. براي مثال يك مهندس سخت‌افزار ميتواند طراحي سخت‌افزاري كند كه با IC ها كار كند، با كامپيوتر كار كند، يا از دروازه‌هاي كامپيوتر استفاده نمايد و در نهايت ميتواند به طراحي مدارهاي مجتمع ديجيتالي بپردازد. كه البته به اين بخش از سخت‌افزار بيشتر در مقطع كارشناسي ارشد و دكتري پرداخته مي‌شود.
درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل :
- دروس مشترك در گرايش‌هاي كامپيوتر :
فيزيك، رياضي، مباني كامپيوتر و برنامه‌سازي، آزمايشگاه كامپيوتر، معادلات ديفرانسيل، ساختمان‌هاي گسسته، برنامه‌سازي پيشرفته ، آمار و احتمالات مهندسي، رياضي مهندسي، مدارهاي الكتريكي، ساختمان داده‌ها، زبان ماشين و برنامه‌سازي سيستم ، مدارهاي الكترونيكي ، مدارهاي منطقي، طراحي الگوريتم‌ها، طراحي و پياده‌سازي زبان‌هاي برنامه‌سازي، ريز پردازنده، معماري‌كامپيوتر، شبكه‌هاي كامپيوتري ، سيستم‌هاي عامل، كارگاه عمومي.
- دروس تخصصي گرايش سخت‌افزار :
سيگنال‌ها و سيستم‌ها، مدارهاي الكتريكي، انتقال داده‌ها، سيستم‌هاي كنترل خطي، الكترونيك ديجيتال، طراحي سيستم‌هاي VLSI ، كارآموزي.
- گرايش نرم‌افزار:
نرم‌افزار جزء غيرقابل لمس كامپيوتر است. نرم‌افزار برنامه‌ها و داده‌هايي است كه به كامپيوتر فرمان مي‌دهد كه چه عملي را انجام دهد. نرم‌افزارها عبارتند از:
نرم‌افزارهاي سيستمي و نرم‌افزارهاي كاربردي. نرم‌افزارهاي سيستمي برنامه‌هايي هستند كه كامپيوتر براي فعال شدن يا سرويس دادن به آن نياز دارد و به اين دليل از سوي سازندگان سيستم كامپيوتري عرضه مي‌شود و مهمترين آنها سيستم عامل، برنامه‌هاي سودمند و مترجم‌هاي زبان مي‌باشد. نرم‌افزارهاي كاربردي نيز برنامه‌هايي است كه كاربر يا خود آنها را مي‌نويسد يا شركت‌هاي نرم‌افزاري آنها را تهيه كرده و براي فروش عرضه مي‌كنند.يك مهندس نرم‌افزار ياد مي گيرد كه چگونه نرم‌افزارهاي بزرگ و عظيم را طراحي و برنامه‌ريزي كند، تست و ارزيابي نهايي نمايد و در نهايت مستند سازد (برنامه‌هاي كامپيوتري مورد نظر را تبديل به دستور‌العمل‌هايي كند كه قابل استفاده براي عامه مردم باشد).در واقع هدف از گرايش نرم‌افزار كامپيوتر، آموزش و پژوهش در زمينه زبان‌هاي مختلف برنامه‌نويسي، سيستم‌هاي عامل مختلف و طراحي انواع الگوريتم‌ها مي‌باشد.
- دروس تخصصي گرايش نرم‌افزار :
ذخيره و بازيابي اطلاعات ، اصول طراحي و ساخت كامپايلرها، اصول طراحي پايگاه داده‌ها، پروژه آزمايشگاه سيستم عامل، پروژه آزمايشگاه پايگاه داده‌ها، شبيه‌سازي كامپيوتري، مهندسي نرم‌افزار، تحليل و طراحي سيستم‌ها، پروژه نرم‌افزار، كارآموزي.
توانايي‌هاي لازم :
مهندس كامپيوتر بايد پايه رياضي قوي داشته و توانايي‌اش در زمينه فيزيك خوب باشد. همچنين لازم است كه فردي خلاق باشد تا بتواند مسائل را از راه‌حل‌هاي ابتكاري حل كند. راه حل‌هايي كه كمترين هزينه و بهترين كارايي را داشته باشد. در ضمن دانشجويي كه وارد اين رشته مي‌شود بايد هميشه اطلاعاتش به روز بوده و به دنبال فراگرفتن مطالب جديد باشد.
موقعيت شغلي در ايران :
امروزه يك مهندس كامپيوتر اگر علاقه‌مند به كار باشد، هيچ‌وقت با مشكل بيكاري روبرو نمي‌شود. بخصوص مهندسين نرم‌افزار كه فرصت‌هاي شغلي بيشتري داشته و براي كار كردن نيز نياز به امكانات و تجهيزات زيادي ندارند. به همين دليل در بعضي از كشورها، صادرات نرم‌افزار يكي از اقلام مهم صادراتي و ايجاد درآمدهاي ارزي براي آن كشور است. جالب است بدانيد كه متخصصان پيش‌بيني مي‌كند كه تا 10 سال ديگر در كشورهاي پيشرفته مردم همان‌قدر كه به نيروي برق وابسته هستند، به شبكه اينترنت وابسته خواهند شد؛ يعني همان طور كه اگر امروزه برق برود هيچ كاري نمي‌توان كرد، اگر در 10 سال ديگر اينترنت قطع شود تمامي كارها متوقف خواهد شد. روشن است كه در چنين جامعه‌اي متخصص كامپيوتر نقش بسيار مهمي ايفا خواهد كرد.
دانشگاه های پذیرنده : اراک ، ارومیه ، اصفهان ، الزهرا(س) – تهران ، بو علی سینا – همدان ،تربیت معلم تهران ، تهران ، سیستان و بلوچستان – زاهدان ، صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی – تهران ، دانشگاه تهران و دانشگاه ایندیانا – پوردو آمریکا ،شیراز ، واحد بین المللی قشم ، رازی – کرمانشاه ، شهید چمران – اهواز ، شیراز ، صنعتی شریف ، علم و صنعت ایران – تهران ، بیرجند ، شهید بهشتی – تهران ، صنعتی اصفهان ، ولی عصر (عج) – رفسنجان ، بین المللی امام خمینی (ره) – قزوین ، علوم و فنون مازندران ، فردوسی مشهد ، کاشان ، یزد ، دانشکده تربیت دبیر فنی و حرفه ای دختران تهران (شریعتی ) ، افسری امام علی (ع) ، شاهد ، شهید باهنر کرمان ، قم ، دانشگاه امام رضا (ع) – مشهد ، صنعتی امیر کبیر – تهران ، مازندران – بابلسر ، علوم و فنون شهید ستاری – تهران ، غیر انتفاعی جهاد دانشگاهی ، غیر انتفاعی سجاد – مشهد ، غیر انتفاعی شمال – آمل ، غیر انتفاعی شیخ بهائی – اصفهان ، غیر انتفاعی علامه محدث نوری – نور ، غیر انتفاعی طبرستان – چالوس .
مقاطع تحصیلی : کارشناسی
دوره ها : روزانه ، شبانه
دانشگاه : دولتی، پیام نور ، غیرانتفاعی
گرایشها : سخت افزار ، نرم افزار
