روش تحقیق کمّی در حالتی کلی به فرآیندی گفته می شود که فرد محقق اقدام به جمع آوری و تحلیل داده های عددی میکند و آنها را تفسیر کرده و نتایج لازم را از آنها بدست می آورد. نتایجی که از تحلیل داده های عددی در قالب روش تحقیق کمی حاصل می شود می تواند در یافتن الگوها، پیشبینی روندها، اندازه گیری تاثیرات و مشخص کردن ارتباطات بین گویه های مختلف کاربرد داشته باشد. به طور کلی تحقیقات کیفی روی دیگر سکه و نقطه مقابل تحقیقات کمی هستند که در آن از داده های غیر عددی برای تجزیه و تحلیل استفاده می شود. در حال حاضر از روش تحقیق کمی در طیف وسعی از مقالات، پایان نامه ها و تحقیقات در رشته های علوم انسانی، مهندسی، پزشکی، علوم اجتماعی، مدیریت و غیره استفاده می شود.

برای نمونه فرض کنید شما قصد دارید رضایت کارکنان بانک ها در موسسات مالی دولتی را با موسسات مالی خصوصی مقایسه کنید و در این مسیر باید ارتباط میان فاکتورهای مختلف رضایت شغلی و ساختار سازمانی را مورد بررسی قرار دهید. برای این منظور چنانچه پرسشنامه ای طراحی کرده و اقدام به گردآوری داده کنید متوجه خواهید شد که با یکسری از داده های عددی سروکار دارید که می بایست آنها را تحلیل و تفسیر کنید. این داده های عددی در قالب روش تحقیق کمی تعریف و تبیین می شوند. 

به طور کلی روش تحقیق کمی در چهار دسته زیر قرار می گیرد که به ترتیب عبارتند از:

الف. تحقیق پیمایشی (Survey Research): تمامی تحقیقاتی که در قالب پرسشنامه از نوع پرسشنامه آنلاین یا مشابه آن انجام شده و اقدام به گردآوری داده ها می شود می تواند در بخش تحقیقات پیمایشی قرار بگیرد. از جمله تحقیقات پیمایشی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

(1) تحقیقات مقطعی (Cross-sectional): نوعی از پژوهش است که به تحقیقات مشاهده ای هم معروف می باشد. این تحقیقات در یک زمان و مقطع مشخص اقدام به بررسی یک موضوع یا یک نمونه می کنند. 

(2) تحقیقات طولی (Longitudinal Survey): این روش پژوهش به دنبال بررسی یک موضوع یا جامعه نمونه در طول زمان یا محدوده زمانی مشخص است که بر خلاف نوع قبلی به یک نقطه زمانی محدود نخواهد شد. 

(3) تحقیقات همبستگی (Correlational Research): این نوع از پژوهش پیمایشی به دنبال بررسی ارتباط بین دو متغیر مختلف است که بر اساس ادبیات موجود مشخص شده است که ماهیتاً در ارتباط با یکدیگر هستند. 

(4) تحقیقات علی و مقایسه ای (Causal-Comparative): در این پژوهش به دنبال کشف رابطه علت و معلولی بین دو متغیر و در نهایت مقایسه آنها با یکدیگر خواهیم بود. 

(5) تحقیقات تجربی (Experimental research): این نوع از تحقیقات که به آزمایشی هم معروف است به دنبال بررسی، مشاهده و اندازه گیری متغیرها در یک محیط کنترل شده و مبتنی بر شاخص های مشخص است. 

(6) تحقیقات نمونه گیری (Sampling method): در این روش تحقیقاتی که معمولا در رشته های علوم انسانی و مدیریتی کاربرد دارد مبنای کار استفاده از یکی از روشهای نمونه گیری خوشه ای، تصادفی، چندمرحله ای، طبقه ای و غیره می باشد. 

ب. تحقیق کمی داده های دست دوم (Secondary quantitative research method): تمامی این پژوهش ها مبتنی بر داده های دست دوم بدست آمده از منابع دیگری است که خود نویسنده یا پژوهشگر در آماده سازی آن دخالتی نداشته است. 

(1) تحقیق با استفاده از منابع دولتی و غیردولتی (Governmental and non-governmental resources): تحقیقات کمی انجام گرفته مبتنی بر داده ها، آماره ها و گزارشات ارائه شده توسط مراکز و موسسات دولتی و غیردولتی خواهد بود.

(2) داده های برگرفته از اینترنت (data from Internet): تمامی منابع مورد نیاز برای تحلیل و آنالیز داده ها از اینترنت استخراج می شود. 

(3) داده های مبتنی بر منابع کتابخانه ای (Library resources): تمامی این داده ها از تحقیقات پیشین و انجام گرفته توسط سایر محققان تهیه و آماده می شود.

تحقیقات کیفی - تحلیل داده‌های عددی - متدهای روش تحقیق کمی یا کیفی

تجزیه و تحلیل داده ها یا همان تحلیل آماری در پایان نامه (Data Analysis) که برخی از دانشجویان معمولا تسلط بالایی در آن نداشته و سعی میکنند با برون سپاری این مرحله را تکمیل کنند، یکی از مهمترین فرآیندها در نگارش پایان نامه محسوب می شود. تحلیل داده های گردآوری شده در تحقیق که ممکن است کمی یا کیفی باشند توسط ابزارهای مختلفی انجام گرفته و نتایج آن در قالب نمودار، جدول، تصویر و گراف منتشر می شوند. به خاطر داشته باشید که ابزارها و روش های گردآوری و تحلیل داده ها در هر تحقیق و هر متود ممکن است کاملا متفاوت و منحصر به فرد باشد ولی معمولا اصول مشخصی برای تجزیه و تحلیل داده ها وجود دارد که سعی می کنیم در این مطلب بیشتر به آنها بپردازیم. به طور کلی در تحلیل آماری در پایان نامه یا رساله دکتری، سعی کنید فاکتورهای زیر را در آن مورد توجه قرار داده و رعایت نمایید. 
1. کیفیت و تناسب داده ها (Relevance): منظور از کیفیت و تناسب داده ها این است که روش، ابزار و اطلاعات گردآوری شده می بایست در ارتباط مستقیم و همسو با اهداف تحقیق باشند. برای مثال هدف شما بررسی رضایت شغلی در میان معلمان است و این در حالی است که بیش از 40 درصد از داده های شما از سایر کارکنان مدارس گردآوری شده است و این یعنی داده های پایان نامه مناسب تحلیل نبوده، کیفیت پایینی داشته و متناسب با اهداف پژوهش نیستند. 
2. هماهنگی بین روش گردآوری و تحلیل داده ها (Analysis): یکی از نکات بسیار مهم و اساسی در پایان نامه انسجام ساختاری و هماهنگی میان بخش های مختلف تحقیق است. به طور کلی اگر روش کیفی برای تحقیق انتخاب می کنید، بنابراین باید ابزار کیفی مانند مشاهده یا مصاحبه برای گردآوری داده ها در نظر بگیرید و از نرم افزارها یا متودهای مرتبط کیفی برای تحلیل آنها استفاده کنید. این نکته شاید به ظاهر ساده به نظر برسد ولی در زمان اجرا ممکن است برخی از دانشجویان را دچار سردرگمی کند. 
3. تحلیل کیفی (Qualitative Analysis): تحقیقات کیفی که در حال حاضر به صورت گسترده ای در علوم اجتماعی، علوم انسانی، مدیریت و بسیاری از رشته های دیگر مورد استفاده قرار می گیرند، یکی از دشوارترین و در عین حال زمانبرترین متودهای تحلیل در پایان نامه محسوب می شوند. به یاد داشته باشید که در زمان انتخاب تحلیل کیفی باید ساختار تحقیق تان را از ابتدا متناسب با آن بنا کنید برای مثال تحلیل های Meta-analysis در روش های کیفی نیازمند مطالعه طیف وسیعی از مقالات مرتبط با عنوان، دسته بندی آنها، طبقه بندی بر اساس کلیدواژه و استخراج برخی فاکتورها از مقالات برای عددی کردن ویژگی های کیفی آنها است. بنابراین نمیتوان عنوان تحقیقی را انتخاب کرد و نگارش نمود و بعد تصمیم به پیاده سازی یک روش کیفی یا تغییر روش از کمی به کیفی گرفت. 
4. تحلیل کمی (Quantitative Analysis): تحلیل داده های کمی یا تجزیه و تحلیل کمی یکی از پرکاربردترین و رایج ترین روش های تحلیل در پایان نامه هستند. دانشجویان معمولا با استفاده از پرسشنامه یا محاسبات آزمایشگاهی باید این داده ها را گردآوری کرده، تبدیل به گویه های عددی کنند و در قالب نرم افزارهای مختلف شبیه سازی یا تحلیل آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. در زمان انجام تحلیل های کمی باید توجه ویژه ای به جامعه آماری، جامعه نمونه و روش مناسب برای گردآوری داده ها داشته باشید. معمولا روش نمونه گیری می تواند تاثیر بسیار زیادی در نتایج بدست آمده داشته باشد. برای مثال در نمونه گیری خوشه ای شاهد یک تناسب بین نظرات افراد و توزیع مناسب ویژگی های دموگرافیک خواهیم بود ولی در نمونه گیری تصادفی این امکان وجود ندارد و ممکن است توزیع غیرعادلانه و غیر نرمال را شاهد باشیم. در نهایت روش گردآوری داده ها، تعداد سوالات پرسشنامه، نحوه تعامل با پاسخ دهندگان و.... از عواملی هستند که می توانند مسیر تحلیل های کمی را به شکل قابل توجهی منحرف کنند. 
5. کامل بودن و جامعیت (Thoroughness): به خاطر داشته باشید که داده ها به خودی خود چیزی را به مخاطب نمی گویند، خصوصا زمانی که مخاطب شما جامعه غیر متخصص باشد. دانشجو به عنوان یک فرد متخصص و آگاه باید تمام این داده های آماری را به صورت مرحله به مرحله و با تفسیر و توضیح برای مخاطبان به شکلی شفاف و قابل فهم بیان کند که به این موضوع اصطلاحا جامعیت در تحلیل آماری گفته می شود. 
6. ارتباط با ادبیات موضوع (Relation with literature): یکی از ضرورت های نگارش بخش روش تحقیق یا تجزیه و تحلیل داده ها در پایان نامه استفاده از منابع معتبر، مقالات و متونی است که بتواند یافته های شما را تایید کند. برای این منظور پس از تفسیر و تحلیل نتایج باید مجددا سعی کنید مقالات مرتبط و ادبیات موضوع مرتبط با یافته ها و نتایج تحقیق را مورد مطالعه قرار دهید تا بتوانید ارتباط درستی بین این دو موضوع برقرار کرده و دستاوردهایتان را اعتبار ببخشید.
نمونه گیری تصادفی - مقالات - انتخاب نمونه برای تحقیق

پرسشنامه ها معمولا انواع مختلفی را شامل می شوند که در روش تحقیق های کمی و کیفی کاربرد دارند. در روش تحقیق کمی معمولا از پرسشنامه های بسته استفاده می شود و منظور از پرسشنامه بسته سوالاتی است که متقاضی نمیتواند به آنها پاسخ دلخواه بدهد و معمولا باید از میان گزینه های موجود یکی را انتخاب کند. این گزینه ها ممکن است در قالب طیف لیکرت 5-7 تایی از بسیار خوب تا بسیار بد تنظیم شده باشند و یا سوالات چند گزینه ای را شامل بشود. در پرسشنامه های مربوط به روش تحقیق کیفی از سوالات باز استفاده می شود و منظور از آن سوالاتی است که مخاطب می تواند به آنها پاسخ دلخواه و بدون محدودیت بدهد و بر خلاف حالت قبلی نیازی نیست داده های بدست آمده را به شکل عددی درآوریم. اما موضوعی که در هر پرسشنامه ای اهمیت دارد نحوه طراحی سوالات تحقیق است که بر اساس آن بتوان اهداف و فرضیات تحقیق را به درستی مورد بررسی و ارزیابی قرار داد. 

به طور کلی روش گردآوری داده ها به صورت پرسشنامه نسبتا به سایر روش ها کم هزینه تر، ساده تر و تا حدی قابل اطمینان تر خواهد بود. تمامی پرسشنامه هایی که در پایان نامه، مقاله یا هر پژوهش آکادمیک پیاده سازی می شوند در قالب زیر قرار می گیرند:

1. پرسشنامه کامپیوتری (Computer Questionnaire): منظور از پرسشنامه کامپیوتری، پرسشنامه ای است که از طریق ایمیل برای مخاطبین و مشارکت کنندگان ارسال شده و از آنها درخواست می شود به سوالات مربوط به آن پاسخ دهند. از مزیت های برجسته پرسشنامه کامپیوتری این است که هزینه بسیار کمی داشته، در زمان گردآوری داده ها صرفه جویی می شود و مخاطبین احساس فشار و اجباری برای پر کردن پرسشنامه نخواهند داشت. همین موضوع باعث می شود که افراد زمان بیشتر و دقت بالاتری را صرف پرسشنامه کرده و داده های گردآوری شده دقیق تر باشند. یکی از مشکلات عمده آن این است که در بیشتر مواقع مخاطبین از پرکردن پرسشنامه های ارسال شده اجتناب خواهند کرد. 

2. پرسشنامه تلفنی (Telephone Questionnaire): در پرسشنامه تلفنی شخص پژوهشگر با افرادی که جامعه آماری هدف تحقیق را تشکیل می دهند و پتانسیل بالاتری برای مشارکت دارند تماس گرفته و سوالات تحقیق را مطرح خواهد کرد. مزیت این روش از تحقیق این است که نرخ مشارکت بالایی داشته و زمان کمی برای پاسخ به سوالات صرف می شود ولی از معایب آن گرانقیمت بودن این روش از گردآوری داده ها است. 

3. پژوهش ملاقات در منزل (In-house Survey): در این روش از گردآوری داده ها، پژوهشگر به صورت حضوری به منزل متقاضیان مراجعه کرده و پرسشنامه را در اختیار آنها قرار داده و درخواست پاسخ به سوالات را مطرح خواهد کرد. معمولا این روش در ایران با عنوان پژوهش میدانی شناخته می شود که دانشجو مستقیما با افراد از اقشار مختلف ارتباط گرفته و از آنها درخواست مشارکت در تحقیق را می کند.

4. پرسشنامه پستی (Mail Questionnaire): این روش از گردآوری داده ها که معمولا بسیار زمانبر، پیچیده و معمولا پر هزینه است که به ندرت در تحقیق های کمی مورد استفاده قرار می گیرد. در روش پرسشنامه پستی، شخص پژوهشگر پرسشنامه طراحی شده را در قالب بسته پستی به افراد جامعه آماری که پتانسل بالایی در پاسخ دادن به سوالات دارند ارسال می کند. این روش گردآوری داده ها معمولا بازدهی پایینی داشته، میزان مشارکت کمی دارد و در نهایت ممکن است پاسخ های نامناسبی دریافت کند.

سوالات پرسشنامه ممکن است سوالات باز (Open Question)، سوالات چند گزینه ای (Multichoice Question)، طیف لیکرتی (Scaling Question) و غیره را در برمیگیرد.

روش تحقیق کمّی در پایان نامه - روش تحقیق کیفی در پایان نامه - روش جمع آوری داده ها برای انجام پژوهش