یکی از فرآیندهای علمی که معمولا در مسیر نگارش پایان نامه بارها و بارها ممکن است با آن دست و پنجه نرم کنید مربوط به اصلاح و بهبود محتوای پایان نامه است. زمانی که دانشجو پروپوزال را تصویب می کند در انتهای آن یک جدول زمانبندی مربوط به تکمیل مرحله به مرحله پایان نامه ارائه می کند که شخص باید در انتهای مدت زمان تعیین شده، پروژه خود را تحویل اساتید راهنما و مشاور دهد. بعد از اخذ تاییده می تواند مرحله بعد یعنی نگارش بخش های دیگر پایان نامه را بر اساس نظر اساتید آغاز کند. اما همواره مسیر به این سادگی نخواهد بود و معمولا زمان زیادی صرف اصلاحات و تقویت هر بخش می شود. معمولا زمانی که دانشجویان پس از زمان تعیین شده بخش مورد نظر را سابمیت میکنند، اساتید آن را بررسی کرده و نکاتی را در جهت اصلاح، تعدیل، بهبود و تقویت محتوا ارائه می کنند که ممکن است زمان زیادی را به خودشان اختصاص دهند. برای اینکه بتوانید محتوای پایان نامه خودتان را در بخش های مختلف بهبود داده و تقویت کنید نیاز است که فاکتورهای زیر را رعایت نمایید:

1. استفاده از منابع معتبر و جدید: یکی از اولین و مهمترین فاکتورها در فرآیند تقویت و بهبود محتوای پایان نامه استفاده از منابع معتبر و به روز در زمان نگارش است. اساتید معمولا زمانی که ادبیات موضوع تحقیق شما را مورد بررسی قرار می دهند سعی میکنند محتوای آن را از نظر به روز بودن و کیفیت منابع مورد استفاده ارزیابی کنند. چنانچه منابع قدیمی در پایان نامه استفاده کرده باشید مشکل عدم انطباق با دستاوردهای جدید به آن اطلاق می شود. بدین معنا که دانش شما در مورد موضوع تحقیق منطبق بر آخرین نتایج و دستاوردهای موجود در جامعه علمی نیست و بنابراین نمیتوانید تسلط مناسبی بر موضوع داشته، فاکتورها و عوامل تاثیرگذار بر آن را شناسایی کنید و نتایج کاربردی بدست آورید. مشکل دیگری که فرآیند بهبود و تقویت پایان نامه را ضروری میکند استفاده از منابع نامعتبر است. زمانی که بیشتر رفرنس های استفاده شده در متن پایان نامه مربوط به ژورنال ها یا مقالات سطح پایین یا نه چندان معتبر باشند در نهایت موجب می شود که کیفیت و اعتبار پژوهش شما کاسته شده و نیاز به اصلاح پیدا کند. 

2. نکته برداری در زمان نگارش پایان نامه: در زمان نگارش پایان نامه ممکن است با مواردی روبرو شوید که برای شما ایجاد ابهام کرده و درک موضوع را برایتان دشوار کند. به سادگی از کنار آنها عبور نکنید چرا که ممکن است بعدها در زمان ارزیابی توسط اساتید و یا جلسه دفاع برای شما مشکلساز شده و اصلاحات عمده ای را به همراه داشته باشد. سعی کنید همواره نکات کلیدی و بعضا مبهم در فرآیند نگارش را یادداشت کرده و در اولین فرصت از طریق اساتید به دنبال بررسی بیشتر آنها باشید. این نکات کلیدی می توانند درک شما از موضوع تحقیق را افزایش داده، کیفیت پایان نامه را بهبود بخشیده و نیاز به اصلاحات را به شکل قابل ملاحظه ای کم کنند. 

3. نگارش هر بخش مبتنی بر اساتانداردهای محتوایی موجود: در زمان نگارش پایان نامه یک فرمت استاندارد برای قالب پایان نامه و یک فرمت استاندارد برای نوع محتوا تهیه کنید تا بتوانید بر اساس یک روند ثابت و درست فرآیند نگارش را آغاز نمایید. به طور کلی داشتن یک قالب استاندارد و مورد تایید دانشگاه به شما کمک می کند که مسیر نگارش را به درستی انجام داده و زمان زیادی را صرف اصلاح و یا تقویت پایان نامه نکنید.

4. نگارش در چارچوب پژوهش: یکی دیگر از مشکلات عمده که نیاز به اصلاح را در پایان نامه ضروری می کند، خارج از چارچوب و غیر مرتبط نوشتن محتوا است. این اتفاق زمانی رخ می دهد که شما تسلط چندانی به موضوع تحقیق ندارید و سعی میکنید موارد زیادی را در ارتباط با موضوع در داخل پایان نامه گنجانده و آن را در ظاهر کامل نشان بدهید. محتوای اضافی، غیرمرتبط به موضوع تحقیق و خارج از چارچوب تاثیر منفی زیادی بر کیفیت پایان نامه داشته و در فرآیند اصلاح و تقویت پایان نامه ضروری است که تمامی این موارد را حذف کنید. 

5. وجود انسجام ساختاری: وجود انسجام ساختاری به ذهن خواننده کمک می کند که در راستای مفاهیم ارائه شده توسط نویسنده پیش رفته و در زمان مطالعه دچار سردرگمی نشود. عدم وجود انسجام ساختاری زمانی رخ می دهد که مفاهیم مختلف بدون ارتباط مفهومی و معنایی به یکدیگر به صورت پی در پی آورده شده و ذهن مخاطب را مغشوش می کنند. این مشکل نیز یکی از اصلی ترین مواردی است که باید در زمان اصلاح و تقویت پایان نامه مورد بررسی قرار بگیرد.

نگارش مقدمه برای پایان نامه - اشتباهات رایج در نگارش پایان نامه - فرآیند و اهمیت صحافی پایان نامه

چنانچه دانشجوی سال آخر کارشناسی هستید و یا در حال نگارش و آماده سازی پایان نامه می باشید حتما اصطلاح دفاع از پایان نامه را شنیده اید و در مورد آن نگرانید. قطعا بخش عمده ای از نمره پایان نامه شما علاوه بر محتوا و کیفیت پایان نامه بر اساس قدرت بیان، نحوه ارائه و دفاع از آن تعیین می شود. دانشجویان تحصیلات تکمیلی در آخرین بخش از فرآیند فارغ التحصیلی شان باید از تحقیق علمی نگارش شده که ممکن است پایان نامه ارشد یا رساله دکتری باشد دفاع کرده و مسیر تحصیل خودشان در آن مقطع را به پایان برسانند. معمولا زمانی که پایان نامه خودتان را از تمامی جهات ویرایش و تکمیل کردید باید برای بررسی نهایی به اساتید مشاور و راهنما ارائه کنید تا تایید نهایی توسط آنها انجام شود. پس از تایید نهایی، یک فرم مربوط به تعیین جلسه دفاع به شما داده می شود که بر اساس نظر استادتان آن را پر کرده و یک زمان برای دفاع از پایان نامه تعیین خواهید کرد. در نهایت باید در یک جلسه حدود 20 دقیقه ای با حضور یک داور، استاد مشاور و استاد راهنما کار تحقیقاتی خودتان را ارائه کرده و نمره مورد نظرتان را کسب نمایید. 

در طول فرآیند دفاع از پایان نامه ممکن است اساتید سوالات زیادی را در ارتباط با موضوع تحقیق از شما بپرسند تا دریابند تا چه اندازه نسبت به موضوع مسلط بوده و مفاهیم را میشناسید. در حقیقت دلیل اصلی دفاع از پایان نامه مشخص کردن درجه مهارت، تخصص و کارشناسی شما در یک حوزه تحقیقاتی مشخص است که با تایید مستقیم سه استاد برجسته از دانشگاه تان انجام می گیرد. باید به خاطر داشته باشید که هدف اصلی اساتید از سوال پرسیدن ایجاد مشکل یا درگیر کردن دانشجو به موضوعات حاشیه ای نیست. بلکه هدف اصلی آنها درک درست از میزان تسلط شما نسبت به مفاهیم و روش تحقیق است. بنابراین در پاسخ هایتان کاملا صبورانه، متین و با فکر رفتار کنید و از ارائه هرگونه پاسخ عجولانه و با لحن خشن جدا خودداری کنید. فرآیند دفاع از پایان نامه نیز حدود 20 دقیقه به طول می انجامد که کمتر از 5 دقیقه آن به معرفی موضوع و حدود 5 دقیقه به ادبیات موضوع اختصاص می یابد و بقیه زمان مربوط به روش تحقیق، نحوه گردآوری داده ها و بحث و نتیجه گیری می شود. ما در این بخش سعی میکنیم 6 نکته بسیار مهم در فرآیند دفاع از پایان نامه را ذکر کنیم که به واسطه آن بتوانید نتیجه مطلوبی را بدست آورید.

1. سوالات مرتبط با موضوع تحقیق و عنوان پایان نامه را پیشبینی کرده و جواب های مناسبی برای آن آماده کنید: پیش از جلسه دفاع سعی کنید سوالاتی که ممکن است اساتید از بخش های مختلف داشته باشند را پیشبینی کنید و زمان زیادی را صرف پیدا کردن جواب مناسب و مختصر برای آن کنید. برای مثال در طول تحقیق فرآیند گردآوری داده ها، طراحی پرسشنامه و ابزار تحلیل داده ها با ابهامات و دشواری های بسیاری برای خودتان همراه بوده است و اساتید قصد دارند بدانند چطور و چگونه به این مشکلات فائق آمده اید و آنها را برطرف کرده اید. یا موضوع شما کانتریبیوشن بالایی داشته و اساتید قصد دارند بدانند که چطور توانسته اید چنین موضوعی را انتخاب کنید و کاربردهای این تحقیق چه مواردی خواهد بود. بنابراین سعی کنید بخش های مهم و بعضا مبهم و دشوار پایان نامه را بیشتر بررسی کرده و لیستی از سوالات و جوابهای مناسب را برای آن تهیه کنید.

2. کاملا رسمی و مناسب لباس بپوشید: لحظه دفاع از پایان نامه یک اتفاق کاملا رسمی و آکادمیک است و حتی ممکن است افراد بسیار برجسته ای از دانشگاه در آن حضور پیدا کنند، بنابراین یک پوشش رسمی می تواند علاوه بر تاثیر در نحوه ارائه شما در دید مخاطبان نسبت به شما نیز اثر مثبتی داشته باشد.

3. برای مدیریت بهتر کارها بخشی از آن را به دوستان خودتان بسپارید: لحظه دفاع از پایان نامه ممکن است برای شما همراه با استرس و نگرانی باشد و کاملا هم حق دارید! ولی بودن یک دوست در کنارتان که بتواند بخشی از کارها را مدیریت کرده و تا حد ممکن در آماده سازی تجهیزات و امکانات پیش از دفاع کمکتان کند از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و قطعا از سطح استرس شما کم خواهد کرد. 

4. یک جلسه تمرینی برگزار کنید: قبل از جلسه دفاع سعی کنید پاورپوینت ها، داده ها، نمودارها، فایلها و تمامی مطالبی که قصد دارید ارائه دهید را چندین بار تست و تمرین کنید. اتفاقات غیرقابل پیشبینی زیادی ممکن است رخ دهد بنابراین سعی کنید تمامی فایلهای خودتان را در چند درایو مختلف ذخیره داشته و قبل از جلسه دفاع در مورد عملکرد درست آنها اطمینان داشته باشید. لازم به ذکر است جلسات تمرینی دفاع به شما کمک می کند که استرس پایین تری داشته و بتوانید با تمرکز بیشتر به ارائه مطالب بپردازید.

5. برای نمره خوب نیاز نیست بی نقص باشید کافی است عملکرد قابل قبولی داشته باشید: بسیاری از دانشجویان گمان می کنند که برای کسب نمره خوب باید بی نقص بود و به تمامی سوالات جواب داده، رفتاری کاملا استادانه داشت و اصطلاحا همچون علامه دهر رفتار کرد!. اما هرگز اساتید از شما چنین توقعی ندارند بلکه آنها به دنبال این هستند که ببینند عملکرد کلی شما در ارتباط با پایان نامه چگونه بوده و چنانچه در سطح قابل قبولی باشد قطعا نمره خوبی دریافت خواهید کرد.

مقاله - پایان نامه ارشد - پروپوزال  - رساله دکتری  - اعتماد به نفس - مدیریت زمان 

مقدمه به عنوان اولین بحث تخصصی و شروع فرآیند علمی در پایان نامه قلمداد می شود. مقدمه در پایان نامه ارشد و دکتری از یک اصول استاندارد نگارشی تبعیت می کند و هدف اصلی آن آگاه کردن مخاطب در مورد اهمیت و ضرورت تحقیق است. نمونه های بسیار زیادی از مقدمه پایان نامه در اینترنت قابل دسترسی هستند ولی برای اینکه بتوانید یک نمونه مقدمه استاندارد و صحیح برای پایان نامه نگارش کنید به شما توصیه می کنیم که موارد زیر را در زمان نگارش رعایت کنید. هدف ما از بیان کردن این موارد این است که به شما بیاموزیم چطور میتوان یک مقدمه جامع و کامل بدون کپی کردن از نمونه های دیگر نگارش و تهیه کرد. دانشگاه آریزونا در امریکا سه اصل اولیه و بسیار مهم برای نگارش مقدمه در پایان نامه دارد که عبارتند از:

1. در مقدمه پایان نامه توجه مخاطبان را جلب کنید: در بخش مقدمه علاوه بر توضیح کلی و عمومی در مورد موضوع پایان نامه باید بتوانید در محتوا نویسی از کل به جزء حرکت کرده و زبان نوشتاری جذابی را به کار ببرید. برای مثال می نویسید که " موضوع توسعه پایدار در صنایع غذایی در سالهای اخیر توجه بسیاری از محققان در سراسر جهان را به خود جلب کرده است و پژوهش های بسیاری در جهان در حال انجام بر روی این موضوع است" که این جمله توضیح کلی و عمومی موضوع تحقیق است و در ادامه می نویسید "اما پژوهش های مختلف نشان می دهد که بیش از 60 از آسیب های زیست محیطی و مشکلات ایجاد شده در زمینه توسعه پایدار محصولات غذایی مربوط به زنجیره تامین می شود" این جمله نشان دهنده بیان مسئله در حالت عام و مرتبط با موضوع پایان نامه شما ولی به شکلی جزءی تر از جمله قبلی است.

این جملات مقدماتی در پایان نامه معمولا از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند چرا که میتوانند نظر مخاطب را به محتوای آن و اهمیت و ضرورت انجام تحقیق جلب نمایند. برای اینکه بتوانید یک متن زیبا، جذاب و متقاعد کننده برای مخاطب در بخش بیان مسئله در مقدمه پایان نامه نگارش کنید نیاز است که

(1) از داده های آماری و واقعیت های جذاب درارتباط با موضوع پایان نامه استفاده کنید،

(2) سوالات بنیادین و اصلی در مورد موضوع پایان نامه را در مقدمه بیان کنید،

(3) چند سوء برداشت مفهومی و اشتباهات رایج ادراکی در ارتباط با موضوع پایان نامه را ذکر نمایید مثلا این جمله "برخلاف باور عموم که گمان میکنند آسیب های زیست محیطی در ارتباط با محصولات غذایی ناشی از فرآیند تولید است، اما بیشتر این آسیب ها مربوط به مرحله بسته بندی و توزیع غیرمسئولانه و نادرست در زنجیره تامین مواد غذایی می باشد" و

(4) تجربه ها و داستان های شرکت ها یا موسسات در ارتباط با موضوع پایان نامه نیز می تواند برای جلب نظر مخاطبان تاثیر گذار باشند برای مثال این جمله "در سال 2018 شرکت کوکاکولا با اصلاح فرآیندهای توزیع و بسته بندی در محصولات خودش و اجرای سیاست های مربوط به توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست توانست 45 درصد از آلودگی های زیست محیطی شرکتش را کاسته و سود شرکت را 25 درصد نسبت به سال مشابه قبل افزایش دهد" 

2.درمقدمه پایان نامه بر اهمیت موضوع، کانتریبیوشن و کاربردهای آن تمرکز کنید: دراین بخش باید بتوانید به درستی به این سوالات پاسخ دهید که

(1) پایان نامه شما در مورد چه موضوع است و قصد دارد چه چیزی را بسنجد؟،

(2) چرا انجام و پیاده سازی این پایان نامه با موضوع مشخص شده ضرورت دارد؟،

(3) چطور پایان نامه حاضر گپ های تحقیقاتی در حوزه موضوع مشخص شده را پر خواهد کرد،

(4) پایان نامه شما چه کاربردهایی برای دانشگاه، جامعه، صنعت و یا مدیران خواهد داشت؟

(5) پایان نامه شما چه نکته یا فرآیند منحصربه فردی نسبت به سایر تحقیقات این حوزه دارد؟.

برای اینکه بتوانید پاسخ دقیقی به این سوالات بدهید نیاز است که تسلط بالایی به ادبیات موضوع جدید در این حوزه داشته باشید و روندها، فرآیندها، فاکتورها و تمامی عوامل تاثیرگذار بر موضوع تحقیق را به دقت بشناسید. پاسخ به سوال اول به نوعی شفافیت در ارتباط با موضوع و بیان مسئله را فراهم خواهد کرد، سوال دوم به ضرورت و اهمیت تحقیق خواهد پرداخت، سوال سوم در ارتباط با کانتریبیوشن و نوآوری در پایان نامه است، سوال چهارم به کاربردهای تحقیق اشاره دارد و در نهایت سوال پنجم به تمایز تحقیق و قابلیت های آن در توسعه دانش در حوزه مشخص می پردازد. 

3. در مقدمه پایان نامه شفاف، منسجم و قابل فهم صحبت کنید: تمامی مواردی که در بالا ذکر شد برای نگارش یک مقدمه مناسب برای پایان نامه ضروری هستند و در تمامی نمونه های موجود وجود داشته و رعایت می شوند ولی توجه داشته باشید که گنجاندن این موضوعات بدون رعایت اصول شفافیت، انسجام و قابل فهم بودن برای مخاطب کاربردی نخواهند داشت.

تشابه جویی - طریقه فیش نویسی موثر در تحقیق - انتخاب عنوان تحقیق،بایدها و نبایدها