نگارش پروپوزال ارشد و دکتری…
Proposal…
پایان نامه ارشد و رساله دکتری.…
Dissertation…
نگارش، استخراج و ترجمه مقاله…
Article…
رشته موزه داری
جمع‌آوری و نگهداری آثار و اشیا در مجموعه‌ها و موزه‌ها سابقه دیرینه دارند. لیکن نگرش صحیح امروزی به موزه جایگاه آن را از محل نگهداری و تماشای اشیا به محلی با مشخصات یک مرکز پژوهش و آموزش و یک مرکز فرهنگی برای گذران مطلوب اوقات فراغت با ره‌آوردهای علمی و تربیتی سوق داده است.
در این نگرش موزه، مؤسسه‌ای علمی فرهنگی است که تأمل و اندیشه و پژوهش مستقیم بر روی آثار گوناگون - از آثار طبیعی آفرینش و خلقت گرفته تا دستاوردهای فرهنگ و تمدن و هنر انسان - را میسر می‌سازد و متخصصان و بازدیدکنندگان عمومی را با هنر و اندیشه، صنعت و پیشه و امور اجتماعی و اقتصادی و شئون گوناگون زندگی دیروز و امروز آشنا و مأنوس می‌سازد.
موزه به عنوان یک مؤسسه علمی ـ فرهنگی، نیازمند کارشناسان علاقه‌مندی است که با کسب دانش وآگاهی‌های علمی، و نگرش صحیح نسبت به موزه و جایگاه اجتماعی و آموزشی آن، بتوانند موزه‌ها را در راه توسعه و رشد فرهنگی، تربیتی و علمی کشور هدایت نمایند.امروزه حدود 100 موزه در کشورمان وجود دارد که آثار، اشیاء، اسناد ومدارک قابل توجهی در زمینه‌های متنوع باستان‌شناسی، مردم‌شناسی، هنرهای سنتی، اسناد و مدارک ، کتب ونسخ خطی، تاریخ طبیعی، زمین‌شناسی، گیاه‌شناسی، پست و مخابرات، جواهرات و سکه‌ها... دارند؛
علاوه بر توسعه کمی و کیفی موزه‌های فعلی، ایجاد موزه در زمینه‌های دیگر، چون هنر و معماری، علوم و فنون مورد نیاز است. فارغ‌التحصیلان دوره کارشناسی موزه‌داری میتوانند با کسب دانش و مهارت‌های نظری و عملی و آشنایی با امور اداری و فنی موزه‌داری، در موزه‌های گوناگون عهده‌دار مطالعه و حفاظت فنی از آثار و اشیای موزه‌ای باشند و امور مربوط به موزه‌داری را از ثبت و ضبط آثار در دفاتر، تهیه اسناد و مدارک لازم تا مطالعه مستقیم روی آثار و اشیا انجام دهند.
درس‌های این رشته در طول تحصیل:
- دروس پایه:
تاریخ عمومی ایران، کارگاه عکاسی پایه، آشنایی با هنرهای سنتی ایران، آشنایی با باستان‌شناسی و روشهای آن، کارگاه طراحی پایه، آشنایی با مردم‌شناسی و روشهای آن، آشنایی با حفاظت و مرمت آثار و روشهای آن، عکاسی فنی از اشیاء موزه‌ای، کارگاه طراحی تخصصی.
- دروس اصلی:
موزه‌داری، آشنایی با هنر و معماری پیش از اسلام ایران، تاریخ و فن‌شناسی آثار، آسیب‌شناسی، هنر وتمدن اسلامی، آشنایی با بافت‌ها و محوطه‌های دوره اسلامی ایران، خطوط و خواندن کتیبه‌های اسلامی، تاریخچه کتابت، طرح اشیاء در تمدن اسلامی، آشنایی با موزه‌های ایران و جهان ، خطوط باستان‌شناسی ایران، کارگاه همانندسازی اشیاء موزه‌ای، تهیه و تدوین راهنمای موزه و محوطه‌های تاریخی، کارآموزی در موزه‌ها، کارآموزی در کارگاه مرمت اموال فرهنگی، تبدیل محوطه‌ها و بناهای تاریخ به موزه، کارآموزی کاوش باستان‌شناسی، کامپیوتر و موزه، روش تحقیق آثار و اشیای موزه‌ای، موزه‌داری و سایر علوم، زبان و متون تخصصی موزه‌داری، شناخت مواد.
- دروس تخصصی:
انسان،طبیعت،موزه، پژوهش در آثار و اشیای موزه‌ای، کارآموزی در موزه‌های تخصصی، رساله نهایی.
رشته نمایش
آهاي! سلام. با شماها هستم!اين عبارت ساده كه عنوان يك نمايشنامه آمريكايي اثر ويليام سارويان مي‌باشد، علت وجودي تئاتر را توجيه مي‌كند. چرا كه تئاتر توسط افرادي در جهان آفريده شده كه نمي‌توانند در مقابل نياز به سلام گفتن مقاومت كنند.
آنچه خوانديد بخشي از سخنان ريچارد برتن بازيگر بزرگ تئاتر و سينماي كشور انگلستان، در معرفي ماهيت هنر تئاتر است. هنري كه امروزه ضرورت حفظ و حراست از آن بيش از هر زمان ديگر احساس مي‌شود. چرا كه در قرن بيست و يكم ايجاد ارتباط، مهم‌ترين عامل در زندگي است و تئاتر كه مجموعه‌اي از تمام هنرهاي بشري از جمله نقاشي، موسيقي، شعر و ادبيات است؛ ژرف‌ترين راه براي برقراري ارتباط فرهنگي، اجتماعي و سياسي با ديگري است. به همين دليل امروزه ما كمتر جامعه‌اي را در دنيا مي‌توانيم تصور كنيم كه داراي شكلي از هنر نمايش نباشد.
البته براي رسيدن به يك تئاتر واقعي كه بتواند وسيله‌اي براي ارتباط باشد، بايد از آموخته‌هاي ديگران بهره گرفت و سپس خود آفريد؛ يعني يك تئاتر خوب بيش از وسايل تكنيكي وامكانات، نيازمند دانش تئاتر است. چون وقتي دانش تئاتر محور كار باشد، خلاقيت‌هاي هنري و فني، جاي خالي بسياري از عوامل ديگر را جبران مي‌كند و چه بسا عامل ابداع نيز مي‌گردد.
ولي يك هنرمند بدون شعور تئاتري اگر تمام امكانات نمايشي را نيز در اختيار داشته باشد، باز يك پايش لنگ است.از همين‌رو امروزه رشته نمايش به عنوان يكي از رشته‌هاي مهم هنري در دانشگاه‌ها و مراكز آموزش عالي تدريس مي‌شود اين رشته در مقطع كارشناسي داراي 5 گرايش ادبيات نمايشي، كارگرداني، بازيگري، صحنه‌آرايي و نمايش عروسكي است.
- گرايش ادبيات نمايشی:
هر متن نمايش علاوه بر هدفي كه متن به خاطر دست‌يافتن به آن به رشته تحرير درمي‌آيد، متكي و پايدار بر سه عامل اساسي شخص بازيگر، عمل و بيان است كه در تركيب با يكديگر نمايشنامه را ايجاد مي‌كند. در گرايش نمايشنامه‌نويسي، دانشجو مي‌آموزد كه چگونه يك نمايشنامه را براي اجرا بر روي صحنه بنويسد؛ يعني چگونه خود را جاي يك يك افراد نمايش گذاشته و شخصيت آنها را به درستي خلق كند و با ايجاد گره‌هاي نمايشي و بازكردن آنها، نمايش را از اول تا آخر به جلو ببرد.
درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل :
- دروس مشترك در گرايش‌های مختلف نمايش :
تاريخ نمايش، جامعه‌شناسي، آشنايي با ادبيات كهن ايران و جهان، آشنايي با هنرهاي تجسمي، اصول و مباني ارتباطات، آشنايي با هنر در تاريخ، آشنايي با ادبيات معاصر ايران و جهان، فرهنگ عامه و تمثيل‌شناسي، تاريخ فلسفه، آشنايي با تعزيه، مباني دكور و صحنه‌آرايي، مباني نمايشنامه‌نويسي، مباني بازيگري، مباني نمايش عروسكي، روش تحقيق و تدوين پايان‌نامه، نمايش در ايران.
- دروس تخصصی گرايش ادبيات نمايشی:
آشنايي با متون فارسي‌نمايشي ، تاريخ ادبيات نمايشي ، اصول و فنون نمايشنامه‌نويسي، داستان‌نويسي، سبكهاي ادبي جهان، نقد در نمايش ، شخصيت‌شناسي، ديدن و تحليل نمايش، آشنايي با فيلمنامه‌نويسي، نمايشنامه‌نويسي راديو و تلويزيون، پايان‌نامه.
- گرايش كارگردانی:
در قديم كارگردان تنها مراقب بود كه وحدت نمايش حفظ شود اما امروزه كارگردان مسؤوليت معني آن را نيز برعهده دارد. كار هنري كارگردان را مي‌توان به دو مرحله تقسيم كرد. نخستين بخش تهيه و تدارك و مشتمل بر انتخاب متن، تجزيه و تحليل آن و انتخاب بازيگر است و بخش دوم كار عملي با بازيگران؛ يعني فرآيند تمرين مي‌باشد.
- دروس تخصصی گرايش كارگردانی:
كارگرداني، تحليل نمايشنامه، نمايش ايمائي، امكانات صحنه، موسيقي صحنه، موسيقي در نمايش، شيوه‌هاي نمايش در ايران، سبك‌ها و شيوه‌هاي اجرا، ماسك و گريم، دكور، اصول كارگرداني نمايش راديوئي، ديدن و تحليل نمايش، اجراي كارگاهي نمايش‌هاي ايران، تركيب در صحنه، اصول كارگرداني نمايش تلويزيوني، پايان‌نامه.
- گرايش بازيگری:
بازيگري در مفهوم حرفه‌اي آن، كشف حقيقت بي هيچ ابهامي در گفتار نويسنده و انتقال اين كشف به تماشاگر است. در واقع بازيگر، يعني كسي كه با صداقت تمام به آنچه بر روي صحنه مي‌گذرد، ايمان داشته باشد و با تمام وجود نقش خود را بر روي صحنه تجربه كرده و در واقع بر روي صحنه زندگي كند.بايد گفت كه هنر بازيگري در طول تاريخ پيشرفت قابل توجهي داشته و روشها و تكنيك‌هاي مختلفي در اين هنر ايجاد شده است. در نتيجه امروزه تحصيل آكادميك بازيگري ضروري است.
- دروس تخصصی گرايش بازيگری:
امكانات صحنه، نمايش ايمائي، تحليل نمايشنامه، بدن، بيان، شيوه‌هاي نمايش در ايران، ماسك و گريم، سبك‌ها و شيوه‌هاي اجرا، شخصيت‌شناسی، تربيت حس، بازيگري، اجراي كارگاه‌هاي نمايش‌هاي ايراني، بازيگري سينما، ديدن و تحليل نمايش، بازيگري راديو و تلويزيون، پايان‌نامه.
- گرايش صحنه‌آرايی:
يك صحنه‌آرا با توجه به امكانات سالن و دستگاه‌هاي مكانيكي موجود، فضاي كلي نمايش را ايجاد مي‌كند و به همين دليل طراح نور، طراح لباس و چهره‌پرداز زير نظر وي فعاليت مي‌كنند. همچنين يك صحنه‌آرا تلاش مي‌كند تا به ساده‌ترين وجه، حس‌هاي موجود در نمايش را به ياري دكور ايجاد نمايد چون حتي يك رنگ نامناسب در صحنه، مي‌تواند فضا را مخدوش كند.
- دروس تخصصي گرايش صحنه‌آرايی :
طراحي و نقاشي، نقشه‌كشي، شناخت مواد، آشنايي با فضاهاي سنتي ايران، آشنايي با طراحي و دوخت لباس، تاريخ تحولات دكور، امكانات صحنه، كارگاه رنگ، پرسپكتيو در صحنه، نور در صحنه، تاريخ لباس در غرب و ايران، ماسك و گريم، شيوه‌هاي نمايش در ايران، ديدن و تحليل نمايش، كارگاه دكور و صحنه‌آرايي، اجراي كارگاهي نمايش‌هاي ايراني، طراحي صحنه نمايش عروسكي، آشنايي با صحنه سينمائي و تلويزيوني، صوت، پايان‌نامه.
- گرايش نمايش عروسكی:
نمايش عروسكي يكي از قديمي‌ترين شيوه‌هاي نمايش است كه در دوران‌هاي گذشته هنگامي كه ظاهراً سرگرمي‌هاي كمي وجود داشت، جوانان و پيران از هر طبقه اجتماعي شيفته آن بودند چون با آن كه عروسك‌ها بي‌جان هستند، نمايش عروسكي نزديك‌تر از هر شكل نمايشي با تماشاگر رابطه برقرار مي‌كند و عروسك‌گردان با مهارت بسيار، نظريات اخلاقي، سياسي واجتماعي خود را از طريق نمايش بازگو مي‌كند.
در حال حاضر نمايش عروسكي رونق گذشته را ندارد و در بسياري از كشورها تنها شيوه‌اي از تئاتر كودك و نوجوان قلمداد مي‌شود. حتي اگر ما نيز آن را شيوه‌اي از تئاتر كودك و نوجوان قلمداد كنيم، بايد براي پاسخگويي به خيل عظيم كودكان و نوجوانان كشورمان به آموزش اين شيوه از نمايش بپردازيم تا دانشجويان رشته تئاتر ضمن آشنايي با ساخت و كار انواع عروسك‌ها از جمله عروسك نخي، ميله‌اي، دستكشي و سايه‌اي و همچنين آموزش فن صدا بتوانند در اين زمينه مهارت‌هاي لازم را كسب كنند.
- دروس تخصصی گرايش نمايش عروسكی:
كارگاه نمايش عروسكي، طراحي و نقاشي، فن بيان، نمايشنامه‌نويسي عروسكي، موسيقي در نمايش، شناخت مواد، تاريخ نمايش عروسكي، آشنايي با فضاهاي سنتي، موسيقي در نمايش عروسكي، ماسك و گريم، شيوه‌هاي نمايش در ايران، كارگرداني نمايش عروسكي، طراحي صحنه نمايش عروسكي، آشنايي با ادبيات كودكان، ديدن و تحليل نمايش عروسكي، بازيگري نمايش عروسكي، كودك و نمايش، پايان‌نامه.
توانايی های لازم :
هنر تئاتر يك هنر جمعي است؛ يعني يك هنرمند تئاتر نمي‌تواند به تنهايي فعاليت كند به همين دليل بايد فردي انعطاف‌پذير بوده و توانايي كار گروهي را داشته باشد. همچنين لازم است فردي خلاق و نوآور باشد. يك بازيگر بايد علاوه بر صداي رسا و بدون تنش و لرزش و آمادگي جسماني خوب، انديشه‌اي پويا و حسي قوي داشته باشد تا بتواند فضاي ذهني نمايش را تصور كرده و بازسازي كند. دانشجوي ادبيات نمايشي نيز بايد قلم خوبي داشته و اطلاعات عميقي در مورد اقتصاد، روانشناسي، جامعه‌شناسي، فرهنگ و ادبيات ايران و جهان داشته باشد و همچنين صبور و با حوصله باشد چون نوشتن يك نمايشنامه روزها و حتي ماه‌ها طول مي‌كشد.
موقعيت شغلی در ايران :
هنر تئاتر كه به تعبيري همزاد انسان است، برجستگي و اهميت خاصي دارد. چون نماد ارزشمندي از شعائر، جشن‌ها، سوگ‌ها، فرهنگ و انديشه يك جامعه است. به همين دليل بايد به آموزش و گسترش اين هنر اهتمام ورزيد.
يعني نبايد سالنهاي تئاتر ما به چند سالن در شهر تهران محدود شود و نبايد فارغ‌التحصيلان رشته تئاتر بيكار بوده يا شغلي بي‌ارتباط با تحصيلات دانشگاهيشان داشته باشند. اما متأسفانه در عمل بسياري از فارغ‌التحصيلان اين رشته جذب بازار كار نمي‌شوند و با اين كه در چند سال اخير شاهد رشد قابل توجه هنر تئاتر بوده‌ايم، اما هنوز اين هنر به توجه بيشتر مالي و معنوي نيازمند است. البته در حال حاضر نيز يك فارغ‌التحصيل مستعد اين رشته كه خلاقيت و دانش لازم را داشته باشد، هيچ وقت بيكار نخواهد ماند و حتي به جاي اين كه او به دنبال كار باشد، ديگران به دنبال او خواهند بود و مي‌تواند در مراكز دولتي مثل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سازمان تبليغات اسلامي يا صداوسيما مشغول شود يا در گروه‌هاي آزاد هنري فعاليت اجرايي داشته باشد.
دانشگاه های پذیرنده : هنر ، غیر انتفاعی نبی اکرم (ص) – تبریز ، غیر انتفاعی سوره .
مقاطع تحصیلی : کارشناسی
دوره ها : روزانه -شبانه
دانشگاه : دولتی – غیر انتفاعی
گرایشها : ادبیات نمایشی ، کارگردانی ، بازیگری ، صحنه آرایی و دکور ، نمایش عروسکی
رشته طراحی صنعتی
انتخاب رشته تحصیلی صرف نظر از محدودیت هایی که رتبه کنکور در آن دارد، از مهم ترین مراحلی در زندگی است که به دلیل تأثیر مستقیم بر مسیر زندگی شخصی و اجتماعی، نیاز به دقت و شناخت توانایی های فردی و داشتن تصوری درست از رشته مورد نظر و آینده حرفه ای آن دارد.
در این نوشتار سعی شده است با پاسخ دادن به برخی سوالات رایج در مورد طراحی صنعتی و وضعیت تحصیل در این رشته، یک دید کلی به کسانی که قصد تحصیل در این رشته در دوره کارشناسی یا کارشناسی ارشد دارند داده شود.
به طور خلاصه طراحی صنعتی چیست؟
طراحی صنعتی همان طور که از نامش پیداست ترکیبی است از هنر طراحی و آشنایی با صنعت.
نوآوری در صنعت عاملی است که به دلیل بروز نیازهای جدید و همچنین نیاز انسان به تنوع، همواره مورد توجه است. در این میان لازم است افرادی با تسلط به طراحی با توجه به جنبه های هنری آن، و همچنین آگاهی کافی نسبت به سایر علوم وجود داشته باشند که با طرح ها و ایده های جدیدی که ارائه می دهند، جواب این نیازها را از تصور (یا آرزو) به بهترین شکل ممکن به واقعیت تبدیل کنند.
به جز مباحث پایه هنری و زیبایی شناسی، لازم است که در هر پروژه خاص، علوم مرتبط با آن به طور خلاصه فراگرفته شود. زیرا طراحی بدون در نظر گرفتن عوامل تأثیرگذار بر آن غیر ممکن است. به همین دلیل رشته طراحی صنعتی در نگاه اول یک رشته بسیار گسترده به نظر می رسد که هر کدام از فارغ التحصیلان آن در یک زمینه خاص توانایی هایی دارند که سایر همکلاسی ها و هم رشته های آنان، ممکن است در زمینه دیگری تبحر داشته باشند.
یک طراح صنعتی ممکن است علاوه بر دانش هنری طراحی، با توجه به زمینه تخصصی مورد علاقه خود، اطلاعات جامعی در زمینه مواد، مکانیک، برق و کامپیوتر، کنترل، پزشکی و حتی دانش های علوم انسانی نظیر روانشناسی، جامعه شناسی و اقتصاد داشته باشد.
طراحان صنعتی بیشتر در چه زمینه هایی مشغول به کار می شوند؟
یک طراح صنعتی ممکن است در شرکت شخصی یا شرکت دولتی مشغول به کار باشد و اگر در جایگاه درست خود به کار گرفته شده باشند، مهم ترین وظیفه آنها ایده پردازی برای نوآوری است. شرکت های طراحی داخلی، تولیدات وسایل خانگی و اداری و ورزشی، شهرداری ها و سازمان زیباسازی، شرکت های تبلیغاتی، صنعت خودرو، کارخانه هایی که نیاز به بسته بندی های متعدد و متنوع دارند و سایر شرکت هایی که به امر برند (هویت سازمانی) اهمیت می دهند، عمده جاهایی هستند که طراحان صنعتی جذب آنها می شوند.
زمینه هایی که طراحان صنعتی معمولا به دلیل جنبه های هنری در آنها بیشتر فعالیت دارند به طور جزئی تر شامل موارد زیر است:
طراحی محصول (شامل لوازم خانگی، مبلمان اداری و خانگی، وسایل صوتی و تصویری، موبایل، ماشین های اداری، نوشت افزار، اسباب بازی، پوشاک و غیره.)
طراحی دکوراسیون: شامل دکوراسیون خانگی، اداری، فروشگاه ها، مراکز تجاری و غیره.
- طراحی محیطی:
فضا، مبلمان و چیدمان شهری و کلیه فضاهای زیر مجموعه آن نظیر پارک ها، نمایشگاه ها، مراکز خرید، ایستگاه های اتوبوس و تاکسی و کلیه محیط های عمومی، تأسیسات ترافیکی، تبلیغات شهری، فضای سبز، زیباسازی شهری و....
- طراحی خودرو:
طراحی بدنه و نمای داخلی خودرو و سایر وسایل نقلیه.
- طراحی بسته بندی:
بسته بندی کالاهای مصرفی و محصولات مختلف.
- طراحی اصلاحی:
اصلاح خصوصیات عملکردی یا فرمی یک محصول به منظور بهبود کارایی آن.
- طراحی هویت:
به دلیل توانایی های طراحان صنعتی در ایده پردازی، فارغ التحصیلان این رشته بعضا به عنوان مشاور در شرکت های بزرگ و کوچک ظاهر می شوند. طراحی هویت سازمانی (برند) برای مجموعه های صنعتی نیز از توانایی های برخی فارغ التحصیلان این رشته است.
بازار کار این رشته در ایران چگونه است؟
با توجه به موارد بالا، مشخص است که یک طراح صنعتی می تواند با توجه به علاقه و گرایش خود در زمینه های متعددی حتی فراتر از موارد ذکر شده مشغول به کار شود. حقیقت این است که در ایران به دلیل وارداتی بودن کالاهای فراوانی که نیاز به طراحی خلاقانه دارند، نیاز به طراحی از مرحله صفر، از طرف کارفرمایان و کارخانه داران خیلی کم احساس می شود. بنابراین طراحانی که به دنبال استخدام در یک محل مشخص هستند، بیشتر برای طراحی های اصلاحی به کار گرفته می شوند.
شرکت های طراحی داخلی، سازمان های مرتبط با مبلمان شهری، ایده پردازی تبلیغاتی و مدل سازی کامپیوتری عمده مواردی هستند که بیشترین طراحان صنعتی جذب بازار آن می شوند که البته جذب شدن در این موارد نیز نیاز به سابقه روشن دارد که برای رسیدن به این مرحله باید چند سال فعالیت مفید (در دوران دانشجویی یا بعد از آن) و نمونه کارهای خوب در کارنامه عملی خود به جا گذاشته باشید.
در سال های اخیر پس از راه اندازی دفاتر طراحی صنعتی در شرکت های بزرگ، تعدادی از فارغ التحصیلان نیز به صورت تص
اعدی در شرکت های بزرگ در صنعت های خودرو سازی و شرکت های لوازم خانگی در حال جذب شدن هستند که البته هنوز نمی توان به عنوان یک بازار کار بزرگ روی آن حساب باز کرد.
اگر قصد فعالیت شخصی در شرکت های خصوصی دارید، تنها عاملی که باعث موفقیت شغلی است، توانایی های شخصی شماست و می توان گفت که اسم رشته طراحی صنعتی هنوز برای کارفرمایان به اندازه ای جا نیافتاده است که به صرف داشتن این مدرک علاقه ای به جذب افراد داشته باشند. یک طراح در صورتی در بازار کار موفق است که بتواند توانایی های خود را در عمل ثابت کند که این موضوع نیاز به چند سال وقت و اجرای پروژه های موفق دارد.
کدام دانشگاه ها طراحی صنعتی دارند؟
دوره کارشناسی: دانشگاه تهران، دانشگاه هنر تهران، دانشگاه الزهرا، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه هنر تبریز، دانشگاه اصفهان، دانشگاه آزاد تهران و مشهد
دوره کارشناسی ارشد: دانشگاه تهران، هنر تهران، هنر تبریز، آزاد تهران و امیرکبیر.
در دوره کارشناسی طراحی صنعتی، چه مباحثی تدریس می شود؟
از سال 1374 وزارت فرهنگ و آموزش عالی یک چارچوب کلی برای دروس کارشناسی طراحی صنعتی در قالب 135 واحد درسی ارائه داده است که به شرح زیر می باشد. توضیح جزئیات هر درس نیاز به وقت و توضیحات بیشتری دارد که ان شاءالله در فرصت های آینده به تفکیک دروس بیان خواهد شد.
دوره کارشناسی:
دروس عمومی (20 واحد)
دروس پایه (42 واحد)
دروس اصلی (36 واحد)
دروس تخصصی (37 واحد)
دروس پایه شامل مبانی هنرهای تجسمی، کارگاه طراحی پایه، کارگاه عکاسی، هندسه، حجم سازی، مهندسی عوامل انسانی (ارگونومی)، هنر و تمدن اسلامی و آشنایی با هنر در تاریخ، مدل سازی، ریاضی، فیزیک و فرم و فضا است.
دروس اصلی شامل استاتیک، فیزیک نور و الکتریسیته، نقشه کشی صنعتی، تاریخ طراحی صنعتی، ارگونومی، ارزیابی تولیدات صنعتی، طرح اشیاء در تمدن اسلامی، اقتصاد و مدیریت تولیدات صنعتی، مواد و روش ساخت، جامعه شناسی صنعتی، طراحی با کامپیوتر و طراحی فنی است.
دروس تخصصی شامل مبانی طراحی صنعتی، فرم و فضا، مدل سازی، کارگاه طراحی، و 9 عدد پروژه طراحی صنعتی (شامل روند طراحی صنعتی، طراحی بسته بندی، طراحی سریع، طراحی مبلمان، حال و آینده، جامعه شناسی صنعتی، کار با کارخانه و...) و پروژه نهایی است.
از میان دروس ذکر شده تعداد زیادی از جمله فرم و فضا، حجم سازی، و کارگاه های طراحی (کارگاه های پلاستیک، چوب، فلز و...) از دروسی هستند که نیاز به فضای کارگاهی و کار عملی دارند.
دوره کارشناسی ارشد:
دوره کارشناسی ارشد 32 واحد است که نسبت به دوره کارشناسی بیشتر جنبه نظری داشته و نیازی به کارگاه های آموزشی ندارد. در این دوره دروس تخصصی شامل: زبان تخصصی، آشنایی با علوم و فنون جدید، روش های نوین تولید، آشنایی با طراحی صنعتی در دنیای امروز، طرح سنتی اشیاء، طراحی با کامپیوتر، طراحی صنعتی و انسان، هندسه تحلیلی، روش تحقیق و 3 پروژه تخصصی به همراه یک پروژه نهایی است. معمولا پروژه ها به گونه ای انتخاب می شود که مقدمات انجام پروژه نهایی فراهم شود.
آیا طراحی صنعتی در ایران دوره دکترا دارد؟
خیر. به دلیل نوپا بودن این رشته، در دانشگاه های ایران دکترای طراحی صنعتی وجود ندارد. ضمن اینکه به دلیل تخصصی شدن گرایش ها و تنوع علاقه ها و زمینه فعالیت افراد، در دانشگاه های خارج از کشور نیز دوره های دکترای طراحی به صورت گرایش های تخصصی ارائه می شود و رشته جامعی به عنوان طراحی صنعتی که در برگیرنده همه مباحث طراحی باشد، وجود ندارد.
من لیسانس طراحی صنعتی خوانده ام. آیا توصیه می شود فوق لیسانس هم طراحی صنعتی بخوانم؟
به نظر می رسد مهم ترین مباحثی که برای یک طراح چه از نظر تئوری و چه از نظر عملی مورد نیاز است، در دوره کارشناسی تدریس می شود. دوره کارشناسی ارشد همان گونه که از لیست واحدهای آن مشخص است، تمرکز بیشتری بر علوم و فنون جدید و آشنایی با طراحی صنعتی در دنیای امروز دارد. دانستن این مسائل به یک طراح دید بازتری نسبت به طراحی می دهد و طراح می آموزد که چگونه با به روز نگه داشتن توانایی ها و ارتباط و آشنایی با علوم جدید و سطح طراحی در دنیا، خود را به روز نگه داشته و بتواند در سطوحی بالاتر از یک شرکت و حتی در سطوح جهانی، به قول معروف حرفی برای گفتن داشته باشد.
بنابراین اگر هدف شما از تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد، آشنایی با روش های ساخت و تولید و ایده پردازی و... است باید گفت که این مباحث به اندازه کافی و با قابلیت استفاده واقعی و اجرایی، در مقطع لیسانس به طور کامل تری تشریح شده است. دوره کارشناسی ارشد تقریبا از جنبه عملی فاصله گرفته و بیشتر جنبه علمی و مباحث روز طراحی دنبال می شود و از این لحاظ فضای دروس آن با دوره لیسانس تفاوت جدی دارد که در صورت ادامه تحصیل بر حسب علاقه به موضوعات لیسانس، باید به این تفاوت توجه خاص داشت.
بر کسی پوشیده نیست که داشتن مدرک علمی در مدارج بالاتر به خصوص در ایران به ضرر هیچ کس نیست و اگر فردی که در دوره کارشناسی طراحی صنعتی تحصیل کرده است، برای فوق لیسانی رشته یا علاقه خاص دیگری را دنبال نمی کند، در صورت قبولی در کارشناسی ارشد همین رشته می تواند علاوه بر آموختن این مباحث، مدرک و رتبه علمی خود را مستحکم تر و ارزشمندتر کند. علاوه بر این انجام سه پروژه تخصصی و همچنین پروژه فوق لیسانس که باید با کیفیت و ارزش بسیار بالاتری نسبت به پروژه لیسانس انجام شود، تمرین مناسبی برای طراحی جدی و در حد قابل دفاع علمی و عملی است که شاید در بیرون از دانشگاه چنین موقعیتی کمتر پیش بیاید.
من در مقطع لیسانس طراحی صنعتی نخوانده ام. آیا مناسب است که در فوق لیسانس این رشته ادامه تحصیل بدهم؟
با توجه به جواب سوال قبل باید گفت که آنچه بیرون از دانشگاه یا از دید دانشجویان سایر رشته ها به عنوان طراحی صنعتی شناخته می شود، که شامل مهارت های ایده پردازی، آشنایی کلی با مفاهیم پایه هنری و زیبایی شناسی و مهارت های کارگاهی ساخت و تولید است، مباحثی است که در مقطع لیسانس طراحی صنعتی مطرح می شود.
دروس کارشناسی ارشد طراحی صنعتی همان طور که از لیست آنها مشخص است بیشتر جنبه های تئوریک دارند و تنها دیدی کلی تر از موضوع طراحی به دانشجویان می دهد. بنابراین ممکن است اگر تصور درستی از دروس فوق لیسانس این رشته نداشته باشید، پس از مدت کوتاهی احساس کنید که مباحث درسی فوق لیسانس با تصور شما از طراحی صنعتی سازگاری ندارد.
اما با توجه به اینکه اکثر افراد به دلایل شخصی و اجتماعی نمی خواهند مجددا در مقطع لیسانس تحصیل کنند، از نظر نگارنده تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد این رشته تنها در صورتی برای فرد علاقه مند به طراحی مفید خواهد بود که در کنار دروس ارشد، تمام مباحث پایه طراحی و دروس مقطع لیسانس را مطالعه کند و حتی با حضور در کارگاه های عملی دانشجویان لیسانس با نحوه کار کارگاهی طراحی صنعتی نیز آشنایی کافی پیدا کند و در کنار این فعالیت ها، دروس کارشناسی ارشد را نیز پیش ببرد.
شانس قبولی در کنکور ارشد برای کسی که لیسانس طراحی صنعتی نخوانده است چقدر است؟
نکته بسیار مهم برای افرادی که لیسانس طراحی صنعتی ندارند و مایل به شرکت در دوره ارشد هستند، قبولی بسیار سخت در این رشته با توجه به ظرفیت محدود آن است که البته برای فارغ التحصیلان همین رشته هم شرایط را دشوار کرده است. اگر به دلایل شخصی فرصت کافی برای شرکت چندباره در کنکور ارشد ندارید، ضریب خطر قبول نشدن در کنکور را بسیار جدی در نظر بگیرید. طبق روال سال های اخیر، دانشگاه تهران در مجموع 12 نفر روزانه و شبانه، دانشگاه هنر نیز به همین ترتیب 12 نفر در مجموع و دانشگاه هنر اسلامی تبریز 8 نفر می پذیرد. اخیرا دانشگاه امیرکبیر نیز کارشناسی ارشد طراحی صنعتی برقرار کرده است که گویا بیشتر به مباحث مهندسی نزدیک است.
ضمن اینکه کنکور طراحی صنعتی دو مرحله ای است و در صورت مطالعه شدید برای مرحله تئوری لازم است توانایی های لازم برای اجرای پروژه کنکور عملی را نیز کسب کنید.
برای قبول شدن در کنکور ارشد از چه زمانی باید مطالعه کرد؟
کنکور ارشد دو مرحله است. مرحله تئوری شامل سه بخش زبان، تاریخ هنر و مبانی طراحی است.
مبانی طراحی شامل تمام دروس تخصصی دوره لیسانس شامل مبانی طراحی صنعتی، مباحث پروژه 1، ارگونومی، شناخت مواد، سبک شناسی و فیزیک است.
تاریخ هنر یک مبحث بسیار گسترده و بدون منبع است که شامل تعداد بسیار زیادی از کتاب های تاریخ در زمینه های گوناگون است. پاسخ دادن به سوالات تاریخ هنر برای افرادی که برای کنکور کارشناس و همچنین در دروه کارشناسی چندین سال درگیر آن بوده اند و به مرور بخش های مهمی از تاریخ هنر را فراگرفته اند، با اندکی مطالعه مدون قابل انجام است. اما برای افرادی که از رشته های دیگر قصد شرکت در کنکور هنر دارند، سنگین ترین و پر حجم ترین بخش، تاریخ هنر است. مطالعه تاریخ هنر از صفر برای حد قابل قبول کنکور، حداقل 9 ماه وقت مفید می طلبد که با توجه به برگزاری کنکور در اسفند، توصیه می شود از قبل تابستان مطالعه جدی تاریخ هنر شروع شود.
شرکت کنندگان به دلیل درگیر بودن با دروس تخصصی در طول دوره کارشناسی، عموما تست های مبانی طراحی را خوب می زنند و از این رو، کسی که در این بخش مطالعه کافی نداشته باشد از رقبا عقب می افتد. اما دروس زبان و تاریخ هنر میانگین کمتری از مبانی دارند و بنابراین فردی که در این دو درس بتواند توانایی خوبی کسب کند، از رقبا فاصله مثبتی می گیرد.
سطح دانشگاه های ایران در این رشته در چه حدی است؟
طراحی صنعتی یک مبحث بین رشته ای است که علوم مورد نیاز آن شدیدا به زمینه علاقه هر فرد بستگی دارد. در برخی کشورها این رشته در دانشکده های مهندسی و در برخی دیگر بیشتر با دید هنری ارائه می شود. در
کشور ما به دلیل فاصله زیاد دانشگاه و صنعت که در تمام رشته ها قابل مشاهده است، در طراحی صنعتی به این شکل بروز کرده است که دانشجویان در طی سال های طولانی دروسی تکراری را فرا می گیرند که توسط اساتید مجرب در سال های گذشته پایه گذاری شده اند و به دلیل گسستگی صنعت و دانشگاه، مباحث این دروس به روز نشده اند. پروژه ها اکثرا به تولید نمی رسند و به بیان بهتر به دلیل عدم شناخت واقعیت های بازار و تولید، پروژه ها قابلیت تولید ندارند. اساتید دانشگاه نیز با وجود اینکه بعضا مطالعات خوب و به روزی دارند، ولی به دلیل روند خسته کننده و تکراری دروس، نمی توانند اطلاعات و تجربیات خود را به گونه ای به دانشجویان منتقل کنند که منجر به تولید ایده ها و پروژه های موفق بشود.
از طرف دیگر کمبود منابع فارسی طراحی صنعتی به شدت قابل مشاهده است. در حالی که یک دانشجوی رشته های مهندسی، به طور میانگین 20 الی 30 کتاب تخصصی را فقط در دروه لیسانس مطالعه می کند، در رشته طراحی صنعتی غیر از چند کتاب مرجع ارگونومی و تاریخ طراحی صنعتی، کمتر کسی می تواند کتاب تخصصی طراحی صنعتی را نام ببرد. به همین دلیل دانشجویانی که به شخصه مطالعات جانبی ندارند در دانشگاه تنها به جزوات و تجربه های شخصی اکتفا می کنند و هنگام عمل در واقعیت، دچار مشکلات جدی در برابر فارغ التحصیلان سایر رشته ها می شوند.
از نظر امکانات کارگاهی نیز به دلیل اتکای یک جانبه به امکانات دانشگاه، کمتر کسی موفق می شود نتیجه پروژه های خود را در بازار ببیند. این در حالی است که در کشورهای اروپایی، تمام پروژه ها در ارتباط با صنعت تعریف می شوند و هر دانشجو در دوران تحصیل خود، چنیدن محصول را به مرحله تولید صنعتی و حتی تولید انبوه می رساند.
من شدیدا علاقه مند به طراحی خودرو و اشیاء فانتزی هستم و ایده های بسیار خوبی برای اجرا دارم. آیا تحصیل در این رشته برای من مناسب است؟
از نظر نگارنده، هر فردی که به شخصه احساس می کند توانایی و انرژی کافی برای فعالیت و مطالعه تخصصی در زمینه طراحی را دارد، بهترین مرجعی که می تواند او را به هدفش برساند اینترنت است! شاید این ادعا تعجب آور و جدید باشد. اما حقیقت این است که مهم ترین عاملی که باعث افزایش توانایی ایده پردازی و خلاقیت می شود، مشاهده و مطالعه فراوان بر روی طرح های موفق و کشف عواملی است که باعث موفق بودن آن طرح شده اند. مطالعه مجلات تخصصی طراحی هم (که البته به زبان فارسی بسیار کمیاب است) می تواند در کنار گشت و گذار در اینترنت کمک کننده باشد.
همچنین فراموش نکنید که وظیفه دانشگاه، انتقال مفاهیم پایه و راهنمایی دانشجو برای تمرین وظایف یک طراح است. در دانشگاه وقت و انرژی کافی برای تقویت مهارت های نقاشی (راندو و اسکچ) و همچنین وقت کافی برای آشنایی با نرم افزارها و فراگیری ارائه مطلب (پرزانته) گذاشته نمی شود و اگر شما تبحر و علاقه خاصی در این زمینه ها دارید، در دوران تحصیل نیز خودتان باید نگه دارنده و تقویت کننده این زمینه ها باشد و انتظار نداشته باشید که در قالب دروس دانشگاه، اهمیت بسیار ویژه ای به این زمینه ها داده شود.
اما باز هم موضوع مدرک دانشگاهی، عاملی است که نمی توان آن را نادیده گرفت. توصیه این است که اگر انرژی و توانایی طراحی را در خود می بینید، با ورود به دانشگاه، اصلا تکیه خود را بر دروس دانشگاهی نگذارید و در کنار دروس دانشگاهی، مطالعات و کسب تجربه از منابع خارجی و به طور خاص گشت و گذار و مطالعه در اینترنت را فراموش نکنید. برای دانشجویان و فارغ التحصیلان طراحی صنعتی به روشنی مشخص است که از میان فارغ التحصیلان، تنها افرادی در بازار کار موفق شده اند که در دوره دانشگاه، توانایی های شخصی خود را در زمینه های مختلف (مطالعه، انجام پروژه های عملی، تسلط به نرم افزار ها، زبان) پرورش داده اند و تنها به دروس دانشگاه اکتفا نکرده اند.
برای افرادی که فکر می کنند استعداد علاقه کافی به طراحی دارند ولی انرژی و انگیزه شخصی ندارند، تحصیل دانشگاهی این رشته می تواند عامل اجبار کننده ای باشد که علاوه بر یادگیری مباحث پایه طراحی، در طی انجام 9 پروژه لیسانس و 4 پروژه فوق لیسانس، خود را به معرض آزمایش های سخت و درگیری عملی با انجام پروژه قرار دهند و به این ترتیب توانایی و استعداد نهفته خود را به کار بیاندازند.
- طراحی صنعتی
آیا باید محصولات زیبا را در موزه ها و نمایشگاه ها دید ؟
یا اینکه باید دنیایی داشته باشیم که زیبایی در گوشه گوشه آن جلوه گر باشد ؟
رشته طراحی صنعتی بر اساس دیدگاه دوم شکل گرفته است . البته نباید تصور کرد که رشته طراحی صنعتی فقط به زیبایی محصولات می اندیشد بلکه این رشته معتقد است که در ساخت محصولات مورد استفاده بشر باید از لطافت ، زیبایی و ظرافت هنر و همچنین فناوری و کارایی کارایی علم بهره گرفت تا بتوان زندگی زیباتر و راحت تری داشت ؛ یعنی طراحان صنعتی توسعه دهنده و تکامل بخش محصولاتی هستند که ما هر روزه از آنها استفاده می کنیم ، این رشته که شالوده ای از علم ، صنعت و هنر است و به طراحی تمامی محصولات می پردازد؛ یعنی کلیه لوازم ،تجهیزات و محصولاتی که مورد استفاده انسان است ، از لوازم آشپزخانه گرفته تا محصولا بسیار پیچیده مثل سیستم های کامپیوتری را طراحی می کند . طراحی صنعتی تلاش می کند که سختی و خشونت صنعت را از آن بگیرد توانایی های لازم : محصول صنعتی برای شمتری لطیف گردد و در این کارهم منافع کارفرما و هم استفاده کننده را در نظر می گیرد . گفتنی است که امروزه دیدگاه های جدیدی در زمینه طارحی صنعتی ارائه شده است . برای مثال در طراحی باید دقت کرد که کالای مورد نظر به طبیعت ضرری نرساند و قابل بازیافت باشد . یک طراح صنعتی بر اساس اطلاعات بدست آمده ، در نهایت با توجه به فرهنگ بومی ، اقتصاد ، روانشناسی ، دیدگاه های هنری ، روش های تولید، تکنولوژی تولید ، نوع مواد مورد استفاده و مسائل زیست محیطی طرح محصولی جدید را ارائه می دهد یا یکی از معایب محصولات قدیمی را بر طرف می شازد .
توانایی های لازم :
در رشته طراحی صنعتی ، خلاقیت حرف اول را می زند و دانشجوی این رشته باید توانایی نوآوری و تفکر خلاق را داشته باشد ؛ یعنی هم هنر و هم صنعت را درک کرده و هم قدرت مدیریت داشته باشد و علاوه بر موارد فوق تا حدودی با مباحث کاربردی علوم پایه مثل فیزیک ، شیمی ، هندسه و زیست شناسی آشنا باشد . دانشجوی این رشته باید نگاه خود را به اطراف و اشیاء دقیق تر کند و پیوسته نیازهای فردی و اجتماعی افراد را در ذهن خود مرور نماید . او باید به راحتی با محیط های کاری ارتباط برقرار کرده و تجارب خود را از نظر فنی گسترش دهد به گونه ای که بتواند عملکرد طرح خود را کاملاً توجیه نماید و تمامی مراحل اجرایی آن را زیر نظر داشته باشد .
موقعیت شغلی در ایران :
متاسفانه در کشور ما تکنولوژی تولید پایین است و ما تولیدات محدودی داریم و 99 درصد همین تولیدات محدود نیز کپی از تولیدات خارجی است ؛ یعنی کارخانه دار ها برای طرح جدید سرمایه گذاری نمی کنند . برای همین فرصت های شغلی طراحان صنعتی بسیار محدود است . از سوی دیگر در کشور ما ارتباط نزدیکی بین صنعت و دانشگاه وجود ندارد و به همین خاطر صاحبان صنایع این رشته را نمی شناسند و حتی در بسیاری از کارخانه ها یک مهندس مکانیک ، کار طراح صنعتی را انجام می دهد ؛ یعنی هم طرح یک محصول و هم تولید آن بر عهده مهندس مکانیک است . بنابراین فارغ التحصیلان این رشته هنوز حضور فعالی در صنعت ندارند و تنها در بحث مبلمان شهری ، صنعت راه آهن و تا حدودی لوازم خانگی و صنعت خودور سازی فعالیت می کنند .
درس های این رشته در طول تحصیل :
اشنایی با هنر در تاریخ ، مواد و روش های ساخت ، کارگاه طراحی پایه ، مبانی هنر های تجسمی ، عکاسی پایه ، ریاضی کاربردی ، نقشه کشی صنعتی ، هندسه ، فیزیک ، شیمی کاربردی ، تاریخ طراحی صنعتی ، مهندسی عوامل انسانی ، حجم سازی ، کارگاه طراحی صنعتی ، فرم و فضا ، مدل سازی ، هنر و تمدن اسلامی ، طراحی فنی ، طراحی به کمک کامپیوتر ، ارزیابی تولیدات صنعتی ، پروزه طراحی صنعتی (پروژه طراحی صنعتی در هر ترم به یک مسئله خاص مثل بسته بندی ، طراحی صنعتی در حال و آینده ، مبلمان یا بیونیک می پردازد ) ، اقتصاد و مدیریت تولیدات صنعتی ، پروژه نهایی
دانشگاه های پذیرنده : الزهرا (س) – تهران ، علم و صنعت ایران – تهران ، هنر – تهران ، هنر اسلامی – تبریز ،تهران .
مقاطع تحصیلی : کارشناسی
دوره ها : روزانه ، شبانه
دانشگاه : دولتی
گرایشها :
*این رشته به صورت نیمه متمرکز دانشجو می پذیرد .
نگارش پروپوزال ارشد و دکتری
هدف از نگارش پروپوزال در عین ساده بودن بسیار حساس و با اهمیت است، اما بیاید آن را با بیان یک مثال برای شما آشکار کنیم. فرض کنید شما یک سرمایه گذار هستید و شخصی به شما مراجعه کرده و تصمیم دارد یک کسب و کار را راه اندازی کند. آیا هر پیشنهادی که به شما بدهد را قبول کرده و سرمایه خودتان را به او می دهید؟ آیا پیشنهاد کاری او انجام شدنی است یا خیر؟ آیا پیشنهاد کاری او نتیجه مطلوبی برای شما خواهد داشت و سود مناسبی به شما خواهد رساند یا خیر؟ اگر شما بدون توجه به این سوالات پیشنهاد فرد را قبول کرده و سرمایه گذاری را انجام دهید، ممکن است شانس موفقیت بسیار اندکی داشته باشید. برای این منظور قبل از قبول درخواست سرمایه گذاری از وی می خواهید که یک طرح کسب و کار را ارائه کرده تا دریابید که پروژه تا چه اندازه قابل انجام و سودده است.پروپوزال در حالت صنعتی و دانشگاهی نیز همین نقش را داشته و هدف آن متقاعد کردن مخاطب در مورد اهمیت و کاربردی بودن یک پژوهش یا پروژه است.
به طور کلی روش های مختلفی برای نگارش پروپوزال وجود دارد ولی تنها یک روش استاندارد منجر به دستیابی به نتیجه مطلوب می شود. بر اساس این روش شما می توانید بخش های مختلف یک پروپوزال را به صورت کاملا منطقی و دقیق در کنار هم قرار داده و نتیجه مناسبی را بدست آورید. در همین راستا سعی می کنیم به شما بیاموزیم که چگونه یک پروپوزال خوب و کاربردی بنگارید.
دانشمند روانشناس، مارتین ای پی سلیگمن برای شناخت درماندگی آزمایشی انجام داد که منجر به برنده شدن نوبل روانشناسی توسط وی شد.
ایشان ۲۰ سگ شیانلو را از ابتدای نوزادی درون یک قفس تربیت کرد به طوری که سگها در صورت نیاز پدال موجود در قفس را می
فشردند و بیرون می رفتند و پس از دستشویی کردن باز می گشتند.
ایشان پس از تربیت این سگ ها، آن ها را به دو قفس و در هر قفس ۱۰ قلاده تقسیم نمود. سپس درب قفس ( آزمایش)B را جوش
داد و ۳۰ روز، روزی ۳ بار به قفس B شوک الکتریکی می داد. سگهای قفس B در روزهای اول در زمان شوک بخاطر قفل بودن درب
خودشان را به میله های قفس میزدند و خونی و زخمی نتیجه ای نمی گرفتند . اما پس از چند روز سگها فهمیدند که با تلاش موفق
نمی شوند بجز اینکه زخمی شده و رنج زیاد می کشند. آنها یاد گرفتند که در زمان شوک در جای خود بایستند زیرا دست کم از زخمی
شدن در امان بودند.
سلیگمن در انتهای آزمایش درب قفس را شکست و آنها را به سگهای قبلی قفس A ( گواه) ملحق نمود ؛ همان قفس سالم که با
فشار اهرم درب باز می شد.
سپس شوک الکتریکی داد. فکر می کنید چه اتفاقی افتاد؟؟
تمام ۱۰ سگ گواه اهرم را فشار داده و بیرون آمدند اما سگهای ( آزمایش) در سرجایشان ایستاده و حرکت نکردند.
او بزرگترین نظریه قرن را ارائه کرد، یعنی (درماندگی آموخته شدنی است)
بدین معنا که موجودات یاد می گیرند بدبخت زندگی کنند.
پروپوزال برگرفته از واژه Propose در زبان انگلیسی و به معنای پیشنهاد دادن است و هدف از نگارش آن ارائه یک طرح تحقیقاتی یا عملیاتی برای یک موسسه یا سازمان می باشد. بر اساس تعریف ارائه شده توسط دانشنامه ویکی پدیا، پروپوزال سندی است که در آن یک طرح پژوهشی و یا تحقیقاتی پیشنهاد شده و هدف آن جذب حمایت یک موسسه یا سازمان می باشد. شاید بتوان گفت این تعریف تا حد بسیار زیادی صحیح است، چرا که در واقع پروپوزال انواع مختلفی دارد و تنها جنبه دانشگاهی آن مطرح نیست و معمولا سرمایه گذاران و مدیران قبل از شروع یک کسب و کار از متقاضیان درخواست نوعی پروپوزال یا طرح کسب و کار می کنند. حتی در مثال پروپوزال آکادمیک نیز، دانشجو بدون تایید دانشگاه و اساتید راهنما و مشاور نمیتواند پروپوزال را به مرحله پایان نامه یا رساله دکتری برساند. بنابراین مفهوم پروپوزال علاوه بر پیشنهاد یک موضوع، ماهیت جذب حمایت یک موسسه را نیز در بر می گیرد. شاید مناسبترین مفهوم برای پروپوزال توسط پایگاه علمی ویکی پدیا ارائه شده باشد، اما علاوه بر مفهوم پروپوزال باید به چند نکته بسیار مهم پیش از اقدام به نگارش پروپوزال دقت کنیم، این موارد عبارتند از:
نگارش و تهیه یک پروپوزال خوب یک فرآیند زمان بر و تخصصی است که علاوه بر دانش در حوزه موضوع تحقیق به تسلط بالا نسبت به ساختار علمی تحقیق نیز نیاز دارد. پژوهشگری که اطلاعات کافی در مورد بخش ها تشکیل دهنده یک پروپوزال یا استانداردهای نگارشی آن نداشته باشد حتی در صورت داشتن تخصص بالا در حوزه تحقیق، نمیتواند پروپوزال مطلوبی را ارائه نماید. آماده سازی یک پروپوزال با کیفیت و قوی می تواند تا جای ممکن فرآیند های مرتبط به آن یعنی تاییده دانشگاه یا موسسه، آماده سازی پایان نامه یا رساله، تهیه گزارش کار پروژه و غیره را تسهیل نماید. برای این منظور در این مطلب سعی میکنیم شما را با بایدها و نبایدهای نگارش پروپوزال آشنا کنیم تا به واسطه آن بتوانید یک پروپوزال با کیفیت و قوی ارائه نمایید.
پروپوزال صنعتی و تجاری - مفهوم پروپوزال
پروپوزال ها معمولا انواع مختلفی داشته و هر کدام از آنها بسته به نیاز متقاضی یا موسسه مورد نظر می تواند ساختار متنوعی داشته باشد. برای مثال پروپوزال های صنعتی ممکن است بنا بر درخواست سرمایه گذار بخش های جدیدی مانند بودجه بندی، زمان اجرای پروژه، تیم اجرایی پروژه و ابزار پیاده سازی به آن اضافه و بخش هایی مانند روش تحقیق یا ادبیات موضوع به کلی حذف شوند. اما در مقابل در پروپوزال دانشگاهی معمولا سختگیری چندانی در مورد جدول زمانبندی و بودجه بندی وجود ندارد و تاکید زیادی بر بخش ادبیات موضوع و متودولوژی می شود. ولی به طور کلی تمامی پروپوزال ها از یک سری بخش های یکسان و مشابه تشکیل شده اند که می توان آنها را به صورت زیر دسته بندی کرد.
academic proposal پروپوزال دانشگاهی
یک پروپوزال دانشگاهی با هدف تجزیه و تحلیل یک موضوع علمی و مطرح کردن فرضیاتی مرتبط با آن تهیه می شود. بطور معمول پروپوزال دانشگاهی قبل از نگارش تز دکتری و یا پایان نامه ارشد توسط دانشجو به اساتید مشاور و راهنما ارائه شده تا بواسطه آن اطلاعات بنیادینی در ارتباط با موضوع تحقیق در اختیار اساتید قرار بگیرد. واژه پروپوزال (Proposal) در ترجمه انگلیسی به معنای پیشنهاد دادن است و این واژه در معنای دانشگاهی به طرح پیشنهادی در مورد یک موضوع علمی اشاره دارد.
پژوهشگران اندکی هستند که درک کاملی از اهمیت پروپوزال داشته باشند و بتوانند اصول اساسی و استاندارد تحقیق را مبنای پروپوزال نویسی قرار دهند. در ساده ترین حالت اگر شما پروپوزال خوبی نگارش کنید می توانید اطمینان داشته باشید که یک تحقیق باکیفیت و کاربردی خواهید داشت. و در مقابل چنانچه پروپوزال شما از کیفیت پایینی برخوردار باشد می توان گفت که پژوهش مفیدی حاصل نخواهد شد. کلیدی ترین اهمیت نگارش پروپوزال این است که یک مشکل را در جامعه شناسایی کرده و راه حلی کاربردی برای آن ارائه می نماید. اما نگارش پروپوزال از جنبه های دیگر نیز اهمیت داشته و میتواند به پژوهشگر کمک کند. به طور کلی اهمیت پروپوزال در چند بخش کلی قابل دسته بندی است که عبارتند از:
اولین گام در نوشتن یک پروپوزال خوب این است که به خاطر داشته باشید که نوعی قرارداد بین خودتان و یک موسسه یا یک دانشگاه را نگارش می کنید. منظور از قرارداد این است که شما باید با جلب نظر مخاطب بتوانید توافق وی را برای انجام پژوهش جلب کنید واین به منزله یک قرارداد بین شما و موسسه مورد نظر است. زمانی که هیئت علمی دانشگاه و یا شخص سرمایه گذار در یک شرکت پس از انجام بررسی های اولیه در نهایت پروپوزال شما را رد می کنند یعنی عنوان و محتوای آن مورد تاییدشان نبوده و این قرارداد بین شما و موسسه مورد نظر نهایی نشده است. شما با نگارش یک پروپوزال باید نشان بدهید که یک موضوع یا مسئله بسیار اساسی را شناسایی کرده اید، راه حل کاربردی برای آن دارید و قصد دارید از ابزار و روش مناسبی برای حل آن استفاده کنید.
نتایج تحقیق موسسه REOPA درباره پروپوزال های تحقیقاتی:
38 درصد پروپوزال های نوشته شده رد می شوند، 46 درصد برای بازنگری بازگردانده می شوند و تنها 16 درصد پذیرفته می شوند.
71 درصد عناوین، مطلوب ارزیابی نشدند و تنها 29 درصد رضایت بخش بوده اند.
72 درصد مقدمه ها رضایت بخش نبوده اند 49 درصد وضوح و تمرکز نداشته اند.
تنها 29 درصد موارد اهداف تحقیق را به روشنی بیان نموده اند.
فقط 16 درصد از آن ها بیان مسئله را به خوبی نوشته اند
نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد و دکتری: راهنمای کامل
بخش 1: مقدمه
پروپوزال سندی است که در آن یک طرح تحقیقاتی یا عملیاتی پیشنهاد شده و هدف آن جذب حمایت یک موسسه یا سازمان می باشد. پروپوزال ها انواع مختلفی دارند، از جمله:
- پروپوزال پژوهشی: این نوع پروپوزال برای ارائه یک طرح تحقیقاتی به منظور دریافت کمک مالی یا حمایت از یک سازمان یا دانشگاه نوشته می شود.
- پروپوزال تجاری: این نوع پروپوزال برای ارائه یک طرح تجاری به منظور جذب سرمایه گذار یا مشتری نوشته می شود.
- پروپوزال پروژه: این نوع پروپوزال برای ارائه یک طرح پروژه به منظور دریافت مجوز یا بودجه نوشته می شود.
در این مقاله، به بررسی نحوه نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد و دکتری می پردازیم.
بخش 2: بخش های پروپوزال
یک پروپوزال خوب باید شامل موارد زیر باشد:
- عنوان: عنوان باید مختصر و گویا باشد و موضوع پروپوزال را به طور خلاصه بیان کند.
- مقدمه: مقدمه باید خواننده را با موضوع پروپوزال آشنا کند و اهمیت آن را توضیح دهد.
- مرور ادبیات: مرور ادبیات باید به بررسی تحقیقات قبلی در زمینه موضوع پروپوزال بپردازد.
- روش تحقیق: روش تحقیق باید نحوه انجام تحقیق را به طور واضح و دقیق توضیح دهد.
- زمانبندی و بودجه: زمانبندی و بودجه باید به طور دقیق مشخص شود.
- نتیجه گیری: نتیجه گیری باید خلاصه ای از یافته های پروپوزال را ارائه دهد.
بخش 3: نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد
نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد معمولاً شامل مراحل زیر است:
- انتخاب موضوع: اولین قدم، انتخاب موضوع پروپوزال است. موضوع پروپوزال باید مرتبط با رشته تحصیلی و علاقه شما باشد.
- انجام تحقیقات اولیه: پس از انتخاب موضوع، باید تحقیقات اولیه ای در زمینه آن انجام دهید تا اطلاعات کافی برای نوشتن پروپوزال را جمع آوری کنید.
- نوشتن پروپوزال: پس از انجام تحقیقات اولیه، می توانید شروع به نوشتن پروپوزال کنید.
- بازبینی و ویرایش: پس از نوشتن پروپوزال، باید آن را بازبینی و ویرایش کنید تا از صحت و دقت آن اطمینان حاصل کنید.
بخش 4: نگارش پروپوزال دکتری
نگارش پروپوزال دکتری معمولاً شامل مراحل زیر است:
- انتخاب موضوع: اولین قدم، انتخاب موضوع پروپوزال است. موضوع پروپوزال باید مرتبط با رشته تحصیلی و علاقه شما باشد و از نظر علمی نیز نو و ارزشمند باشد.
- انجام تحقیقات اولیه: پس از انتخاب موضوع، باید تحقیقات اولیه ای در زمینه آن انجام دهید تا اطلاعات کافی برای نوشتن پروپوزال را جمع آوری کنید.
- نوشتن پروپوزال: پس از انجام تحقیقات اولیه، می توانید شروع به نوشتن پروپوزال کنید.
- بازبینی و ویرایش: پس از نوشتن پروپوزال، باید آن را بازبینی و ویرایش کنید تا از صحت و دقت آن اطمینان حاصل کنید.
بخش 5: نکات مهم در نگارش پروپوزال
در اینجا چند نکته مهم در نگارش پروپوزال آورده شده است:
- وضوح و دقت: پروپوزال باید به طور واضح و دقیق نوشته شود تا خواننده بتواند به راحتی آن را درک کند.
- منطقی بودن: پروپوزال باید منطقی و منسجم باشد و از استدلال های قانع کننده ای استفاده کند.
- جامع بودن: پروپوزال باید تمام جوانب موضوع را در نظر بگیرد و اطلاعات کافی را ارائه دهد.
- ارزشمند بودن: پروپوزال باید ارزشمند و قابل اجرا باشد و بتواند به حل یک مشکل یا پاسخ به یک سوال کمک کند.
بخش 6: نتیجه گیری
نگارش پروپوزال یک مهارت مهم است که برای موفقیت در تحصیلات، کسب و کار و مدیریت پروژه، ضروری است. با رعایت نکات ذکر شده در این مقاله، می توانید یک پروپوزال خوب و قانع کننده بنویسید که شانس موفقیت شما را در دریافت حمایت افزایش دهد.
اگر شما دانشجوی سال آخر مقطع کارشناسی ارشد باشید قطعا در مورد پروپوزال و ضرورت نگارش آن شنیده اید. پروپوزال کارشناسی ارشد جنبه هایی از ایده پردازی، خلاقیت، توانایی حل مسئله و مهارت تحلیل آماری را در دانشجویان تقویت می کند. اما نکته مهم در فرآیند نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد این است که به دانشجویان کمک شود تا بتوانند ایده های تحقیقاتی خودشان را در قالب یک تحقیق استاندارد ارائه نمایند. به طور کلی هدف از نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد در چند بخش کلی دسته بندی می شود که عبارتند از:
پروپوزال (Proposal) یک واژه انگلیسی و برگرفته از کلمه (Propose) به معنای پیشنهاد دادن است و منظور از آن ارائه یک طرح کلی پژوهشی برای موسسه مورد نظر می باشد. خدمات مشاوره و نگارش پروپوزال ارشد و دکتری در موسسه ماد دانش پژوهان زیر نظر کارشناسان برجسته انجام گرفته و تمامی پروپوزال های انجام شده با بهترین کیفیت و به همراه ضمانت در اختیارشما دانشجویان عزیز قرار خواهد گرفت. ما در موسسه ماد دانش پژوهان علاوه بر کمک به دانشجویان در جهت نیل به موفقیت، قصد داریم هرچه بیشتر شما عزیزان را با فرآیند های علمی و پژوهشی در مقاطع کارشناسی، ارشد و دکتری آشنا کنیم. در ادامه این مقاله به اختصار به موضوعاتی مانند نحوه نگارش و انجام پروپوزال، بخش های مختلف یک پروپوزال، چگونگی آماده سازی یک پروپوزال تخصصی و روش گردآوری مطالب خواهیم پرداخت.
بیان مسئله (Problem Statement) بخشی از پروپوزال است که دانشجو یا محقق می بایست در آن مشکل شناسایی شده را توصیف کرده و بیان کند چطور با انجام تحقیق به دنبال حل این مشکل است. به طور کلی در بخش بیان مسئله باید بر روندهای منفی موجود در جامعه و یا موسسه تاکید کرده و بیان کنید مشکلات موجود چطور باعث عدم بهره وری، آسیب و مختل کردن سیستم شده اند. در ادامه بر این موضوع تمرکز می کنید که چرا برطرف کردن و حل آنها ضرورت داشته و تحقیق شما چگونه قصد دارد این مشکلات را برطرف کند. اگر این بخش را مهمترین فصل از پایان نامه یا پروپوزال دسته بندی نکنیم ولی یقینا یکی از مهمترین فصول در فرآیند نگارش پروپوزال محسوب می شود. اما همانند تمامی بخش های یک تحقیق علمی که ویژگی ها و استانداردهایی را دارند، بیان مسئله در پروپوزال نیز ویژگی های مخصوص به خودش را دارد که عبارتند از:
همواره به دانشجویان تحصیلات تکمیلی و مقاطع ارشد و دکتری تاکید می شود که فرآیند مربوطه به نگارش و آماده سازی پروپوزال دو بخش مجزا را شامل شده و در بر میگیرد. بخش اول مربوط به گردآوری اطلاعات لازم، انتخاب موضوع و نگارش پروپوزال است و بخش دوم مربوط به تصویب پروپوزال می باشد که ممکن است بارها و بارها اصلاح و تعدیل در محتوا را تجربه کند. در این سرفصل سعی میکنیم شما را هر چه بیشتر با فرآیند تصویب پروپوزال در حوزه تحصیلات تکمیلی آشنا کرده و مراحل آن را بیان نماییم. مراحل تصویب پروپوزال به صورت کلی سه مرحله اصلی را در برمیگیرد که عبارتند از:
انتخاب عنوان پروپوزال-بیان مسأله
یکی از فرآیندهایی که ممکن است در زمان نگارش و آماده سازی پروپوزال با آن روبرو شوید، اصلاح و برطرف کردن مشکلات پروپوزال پیش از تصویب آن است. این مرحله با عنوان بهبود و تقویت پروپوزال نیز شناخته می شود و در مطالب پیشین برای شما بیان کردیم که در فرآیند تصویب پروپوزال ممکن است 4 حالت برای پروپوزالتان اتفاق بیافتد.
1. حالت اول: تصویب پروپوزال
2. حالت دوم: تصویب پروپوزال با اصلاحات کم
3. حالت سوم: تایید پروپوزال با اصلاحات زیاد
4. حالت چهارم: ریجکت کردن پروپوزال
در فرآیند نگارش پروپوزال ممکن است با حالت دوم و سوم روبرو شوید و کمیته تخصصی دانشگاه از شما درخواست کند که قبل از تصویب و نهایی شدن یک پروپوزال اقدام به اصلاح، تقویت و بهبود محتوا در برخی بخش های مشخص کنید. پروپوزال هر دانشجو پایه و اساس کار پژوهشی وی را تشکیل می دهد و شخص نخواهد توانست بدون داشتن یک پروپوزال کامل و صحیح اقدام به نگارش و تهیه پایان نامه یا تز دکتری کند. معمولا به ندرت اتفاق میافتد که پروپوزال تهیه شده توسط دانشجو در همان ابتدا مورد تایید اساتید مشاور و راهنما قرار بگیرد و تا مرحله تصویب پیش برود. پروپوزال بارها و بارها قبل از تصویب نهایی توسط کمیته تحصیلات تکمیلی بهبود یافته و تقویت می شود. اما مهمترین دلایل برای اصلاح تقویت و بهبود پروپوزال به خاطر عوامل زیر خواهد بود:
نگارش پروپوزال یکی از فرآیندهای اجتناب ناپذیر در تحصیلات تکمیلی و پروسه فارغ التحصیلی هر دانشجو محسوب می شود. زمانیکه صحبت از نگارش پروپوزال می شود می بایست فاکتورهای زیادی را در آن بگنجانید و محتوای آن را باید مطابق با استانداردهای دانشگاه یا موسسه مورد نظر تهیه و ارائه نمایید. نگارش پروپوزال به گونه ای است که دانشجویان باید در چند صفحه و چند بخش محدود، ایده ها و موضوع تحقیقاتی مورد نظرشان را برای اساتید تبیین نمایند. بخش های مختلف پروپوزال معمولا محدودیت محتوایی دارند و نباید از یک میزان مشخص بیشتر شوند دقیقا مشابه بسیاری از پژوهش های علمی مانند مقاله، پایان نامه و تز دکتری که باید در تعداد مشخصی کلمه تهیه شوند. یک پروپوزال تحقیقاتی دانشگاهی به طور کلی در 2000-3500 بین 5-7 صفحه تهیه و آماده می شود که به صورت جزئی تر عبارتند از:
بسیاری از اساتید زمانی که یک پروپوزال را بازبینی و ارزیابی می کنند از بسیاری جهات نقاط ضعف و کمبودهایی را در آن مشاهده کرده و از دانشجو درخواست می کنند که تحقیق مورد نظر را مجدد انجام دهد. اگر به عنوان یک پژوهشگر چندین پروپوزال را مورد بررسی قرار دهید، متوجه خواهید شد که اشتباهات رایج معمولا در بخش انتخاب موضوع، کانتریبیوشن تحقیق و انتخاب متودولوژی صحیح رخ می دهد. بروز این اشتباهات رایج در پروپوزال نویسی با گذشت زمان و افزایش تجربه فرد کاهش می یابد ولی تضمین کننده این موضوع نیست که افراد با تجربه هیچوقت چنین اشتباهاتی را مرتکب نمی شوند. به طور کلی اشتباهات رایج در پروپوزال نویسی عبارتند از:
زمانی که یک پروپوزال را مینگارید ممکن است ایده ها، محتوا، مدل، فرضیات و فاکتورهای زیادی را درون آن بگنجانید ولی در زمان نگارش و حتی پس از پایان آن، نمی توانید در مورد خوب یا بد بودن آن نظری بدهید. یکی از دلایل این موضوع این است که معمولا یک شکل ارزیابی کاملا مطلوب و عالی از پروپوزال وجود ندارد و این امر تا حد زیادی به نظر مخاطب و شخصی که ارزیابی آن را انجام می دهد بستگی دارد. اما اگر بخواهیم ویژگی های یک پروپوزال خوب را مشخص کنیم می توانیم آن را در چند بخش کلی به صورت زیر دسته بندی کنیم. اما پیش از در نظر گرفتن این فاکتورها سعی کنید متن پروپوزال را بر اساس استانداردهای نگارشی هر موسسه یا دانشگاه آمشاده و تهیه نمایید.
ویژگی های یک پروپوزال خوب - پذیرش دانشگاه های خارجی
فرض کنید شما یک ایده منحصر به فرد و عالی برای تحقیق دارید و قصد دارید یک اسپانسر برای آن جذب کرده و پژوهش خودتان را آغاز کنید. این اسپانسر ممکن است یکی از اساتید شما در دانشگاه باشند و یا یک موسسه که قصد دارد پروژه شما را با هدف نتایج مثبت در سازمانش پشتیبانی مالی نماید. اما اولین گام برای موفقیت در جذب اسپانسر سازمانی و یا دانشگاهی نگارش یک پروپوزال خوب و متقاعد کننده است. نگارش یک پروپوزال خوب در برگیرنده مراحل بسیار مهم و استانداردی است که در صورت رعایت کردن آنها میتوانید انتظار یک نتیجه موفقیت آمیز را داشته باشید. به طور کلی 7 مرحله اصلی در نگارش پروپوزال وجود دارد که عبارتند از:
زمانی که صحبت از نگارش پروپوزال می کنیم باید به خاطر داشته باشید که محتوای آن معمولا تا حد زیادی به نوع پروپوزال نیز بستگی دارد. برای مثال در پروپوزال صنعتی هدف اصلی از نگارش، بهبود فروش، افزایش سود یا بهبود بهره وری سازمانی است و بنابراین محتوای آن نیز باید در زمینه شناسایی مشکل و ارائه راه حل متناسب با همین موضوع باشد. در مقابل پروپوزال دانشگاهی به دنبال شناسایی یک مشکل در ارتباط با رشته تحصیلی است و قصد دارد راه حل هوشمندانه و کاربردی برای آن طراحی نماید. پس محتوا و مطالب آن نیز با پروپوزال صنعتی نسبتا متفاوت خواهد بود. اما فارغ از جزئیات در مورد پروپوزال صنعتی، دانشگاهی، استارت آپ و یا هر عنوان دیگری که به پروپوزال اطلاق می شود، پروپوزال ها در چند دسته کلی قرار می گیرند که عبارتند از:
پروپوزال دکتری بر خلاف پروپوزال کارشناسی ارشد دارای ویژگی هایی مشابه یک پایان نامه است که قبل از تصویب شدن نیاز به دفاع دارد. بدین معنا که شما باید در مورد موضوع ارائه شده در پروپوزال تمامی جنبه های قانع کننده بودن، کانتریبیوشن، کاربردی بودن و عملیاتی بودن را در نظر بگیرید. البته که تمامی این موارد در پروپوزال کارشناسی ارشد اهمیت دارد ولی پروپوزال مقطع دکتری تمامی این فاکتورها را جزء ضروری و جدایی ناپذیر پروپوزال قلمداد کرده و هر گونه مشکل در این بخش ها موجب ریجکت حتمی آن خواهد شد. به طور کلی پروپوزال دکتری کمتر به دنبال این موضوع است که عنوان تحقیق یا ساختار مشخصی برای یک تحقیق ارائه نماید، بلکه تمرکز آن بیشتر بر روی موارد زیر خواهد بود:
زمانی که در مقطع تحصیلات تکمیلی در یک دانشگاه مشغول به تحصیل می شوید در بخشی از فرآیند تحصیلتان نیاز است که پژوهشی با عنوان پایان نامه یا تز دکتری را انجام داده و تحویل دهید. اما پیش نیاز ارائه پایان نامه یا تز دکتری، نوشتن پروپوزال است و پروپوزال دانشگاهی نیز ویژگی های خاص و منحصر به فردی را در برمیگیرد. اما برای نوشتن یک پروپوزال علاوه بر دانش نسبت به ساختار و مفاهیم تحقیق نیاز است که بدانید یک پروپوزال خوب دانشگاهی چه ویژگی هایی دارد. ویژگی های بسیاری اساسی در یک پروپوزال دانشگاهی عبارتند از:
