رشته نقاشی
میگویند زئوس و پاراسیو از معروفترین نقاشان یونان باستان بودند و با یکدیگر رقابت داشتند. روزی آنها در یک مسابقه نقاشی در حضور مردم شرکت کردند تا بهترین نقاش یونانی انتخاب شود. زئوس روی تابلوی خود یک خوشه انگور کشید و در این کار چنان مهارتی از خود نشان داد که پرندگان به تصور آنکه خوشه انگور واقعی است، به سوی آن هجوم آوردند.
پاراسیو نیز برای نشان دادن نقاشیاش از رقیب خود دعوت کرد تا پرده نقاشی را کنار بزند اما وقتی زئوس برای کنار زدن پرده نقاشی جلو رفت، متوجه شد که پردهای وجود ندارد بلکه پاراسیو خود پرده را نقاشی کرده است و در نتیجه همگان برتری پاراسیو را به رسمیت شناختند.این داستان را بسیاری از ما به عنوان اوج قدرت یک نقاش در خلق یک شاهکار هنری شنیدهایم اما آیا نقاشی یعنی همین؟ آیا هنر نقاش این است که آنچنان ماهرانه طبعیت را تقلید کند که حتی خود طبعیت را نیز به اشتباه بیندازد؟ در این صورت چگونه میتوان به نگارههای دیوارهای غارها یا آثار هنرمندان مدرن، نقاشی گفت؟
استادان و هنرمندان نقاشی بر خلاف نظر افرادی که نقاشی را فتوکپی طبیعت میدانند، معتقدند که نقاشی هنری است که در پیوند با اندیشه، جهانبینی و شرایط حاکم بر جامعه شکل میگیرد و معنا و مفهوم پیدا میکند و نهایتاً در غالب تصویر بیان میگردد.البته براساس این تعریف نمیتوان تعریف نقاشی را با هنرهای تجسمی دیگر مانند گرافیک یا طراحی مشخص نمود و این به دلیل آن است که امروزه مرز بین بسیاری از هنرها شکسته شده است و نمیتوان با خطکش لغات، حیطه یک هنر را تعیین کرد.رشته نقاشی فضایی را ایجاد میکند که هر دانشجوی خلاق متناسب با توان، سلیقه، دانش و ذهنیت خویش، دنیای خاص آفرینندگی خود را در آن مییابد و در نتیجه میتواند آثاری را خلق کند که باعث تحول خود و در مرحله بعد جامعهاش گردد. این رشته به آموزش سبکهای برجسته نقاشی معاصر ایران و جهان میپردازد و در کنار آن دانشجویان دروسی مثل طراحی، اطلاعات و مبانی هنرهای تجسمی، تاریخ هنر و تاریخ عمومی نقاشی را میگذرانند.
یک دانشجوی رشته نقاشی در طی تحصیل در دانشگاه میآموزد که خوب ببیند، تحلیل کند، دانش خود را وسعت ببخشد و آنچه را که یاد گرفته است در سطوح مختلف اشاعه بدهد. به همین دلیل اگر فردی قریحه و ذوق نقاشی نداشته باشد، با ورود به رشته نقاشی فقط یکسری اطلاعات به دست میآورد و بازدهی نخواهد داشت.
تواناییهای لازم :
دانشجوی رشته نقاشی باید ویژگیهای جسمی و روحی خاصی داشته باشد تا بتواند در این رشته موفق گردد و به همین دلیل نیز آزمون نقاشی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی به صورت نیمهمتمرکز برگزار میشود؛ یعنی پیش از ورود به دانشگاه استعداد و خلاقیت داوطلب در یک آزمون عملی سنجیده میشود تا بهترین و توانمندترین داوطلبان وارد دانشگاه گردند. از سوی دیگر نقاش؛ یعنی خلاق؛ یعنی آفریننده؛ یعنی کسی که از مرز بایدها و نبایدها میگذرد تا طرحی نو دراندازد و به همین دلیل نمیتوان به او دستور داد که چگونه باش و از چه راهی برو تا موفق شوی. در واقع یک نقاش نمیتواند در چهارچوبی مشخص و معین محدود گردد. و بالاخره باید گفت که هنر نقاشی مثل هر هنر دیگری کار طاقتفرسا، هوش، نبوغ و شعور فراوان نیاز دارد.
موقعیت شغلی در ایران :
یک فارغالتحصیل نقاشی نباید انتظار داشته باشد که تنها مشغله و منبع درآمدش نقاشی کشیدن باشد چرا که حتی نقاشهای موفق و معروف جهان نیز تنها مشغلهشان کشیدن نقاشی نیست بلکه در کنار نقاشی، به تدریس نقاشی نیز میپردازند. کاری که بسیار مثمر ثمر است، چون تدریس و ارتباط با دیگران، تأثیر به سزایی در دید، ذهن و اندیشه یک نقاش میگذارد. در کشور ما نیز یک نقاش میتواند علاوه بر نقاشی به تدریس این هنر در مراکز آموزش عالی یا آموزشگاههای آزاد و به فعالیت در مطبوعات و نشریات، صداوسیما، فرهنگسراها، سازمان میراث فرهنگی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شهرداریها (به عنوان طراح و مجری نقاشیهای دیواری) بپردازد.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
- دروس پایه:
مبانی هنرهای تجسمی ، کارگاه طراحی پایه (سطح یک) ، کارگاه عکاسی پایه، هندسه مناظر و مرایا، کارگاه چاپهای دستی، کارگاه حجمسازی، تجزیه و تحلیل و نقد آثار هنرهای تجسمی، هنر و تمدن اسلامی ، آشنایی با هنر در تاریخ.
- دروس اصلی:
کارگاه طراحی (سطح دو) ، نقاشی دیواری ، کارگاه نقاشی دیواری (سطح یک)، کارگاه نقاشی (سطح یک)، تاریخ عمومی نقاشی، تجزیه و تحلیل و نقد آثار نقاشی.
- دروس تخصصی:
کارگاه طراحی (سطح سه)، کارگاه نقاشی (سطح دو)، کارگاه نقاشی (سطح سه)، مرمت آثار نقاشی. طرح عملی جامع، طرح و رساله نهایی
دانشگاه های پذیرنده : الزهرا (س) – تهران ، تهران ، سیستان و بلوچستان – زاهدان ، شاهد – تهران ، فردوسی – مشهد (واحد نیشابور) ، هنر- کرج ، هنراصفهان ، شهید جمران اهواز – واحد شوشتر ، غیرانتفاعی جهاد دانشگاهی – تهران ، غیرانتفاعی سوره - تهران
مقاطع تحصیلی : کارشناسی
دوره ها : روزانه -شبانه
دانشگاه : دولتی – غیر انتفاعی
گرایشها :
نیمه متمرکز پذیرش دارد
رشته عکاسی
عده ای متعجب هستند كه چرا عدهاي از جوانان براي فراگرفتن اين حرفه چهار سال در دانشگاه تحصيل ميكنند در حالي كه بسياري از عكاسان موفقي كه آنها ميشناسند، اين حرفه را نسل در نسل فراگرفتهاند و اصلاً تحصيلات دانشگاهي ندارند.
اما استادان و دانشجويان رشته عكاسي نظري متفاوت دارند. آنها معتقدند كه استوديوهاي عكاسي به حرفه عكاسي ميپردازند در حالي كه دانشگاهها هنر عكاسي را آموزش ميدهند. دانشجويان رشته عكاسي با علوم و فنون مختلفي در زمينه عكاسي آشنا شده و همچنين رشتههاي مختلف عكاسي را از قبيل عكاسي خبري، تبليغاتي، علمي، طبيعت و پرتره آموزش ميبينند.
البته اين اطلاعات خيلي جامع و عميق نيست چون هريك از رشتههاي فوق، خود دنياي گستردهاي دارد كه نميتوان طي چهار سال با آنها آشنا شد و اصلاً يك عكاس نميتواند با تمامي اين رشتهها و تجهيزات مربوط به آنها به خوبي آشنا گردد. در ضمن دانشگاه تنها راه دستيابي به اطلاعات علمي، فني و هنري مورد نظر در رشته عكاسي نيست.
اما يك دانشجوي عكاسي ميتواند طي مدت كوتاهتري اين اطلاعات را كسب كند؛ يعني معلوماتي را كه يك عكاس تجربي طي مدت طولاني به دست ميآورد، يك دانشجو در مدت چهار سال آموزش ميبيند. در واقع يك عكاس به ثبت و گزينش لحظههايي از زمان ميپردازد كه دربردارنده نمايشي از حالات انساني، پديدههاي علمي، مناظر طبيعي يا هر موضوع ديگري است كه قابل ثبت بر روي نوار حساس فيلم ميباشد.
اين گزينش از يك سو برپايه شناخت فرهنگ جامعه و شناخت عمومي هنرها استوار است و از سوي ديگر بر انتقال و تطبيق آنها با فنشناسي و علوم مربوط به عكاسي تكيه دارد و مهمترين كار عكاسي عبارت است از تلفيق به جا و درست اين دو با يكديگر. چرا كه فنشناسي در عكاسي به ساخت قالب اصلي عكس كمك ميكند و شناخت فرهنگ، جامعه و هنر به ساخت محتواي كار ياري ميرساند.
تواناييهای لازم :
هنرمند عكاس به هنر ديدن مجهز است. چشمهاي هوشيار و جستجوگر او به معني مكانها، اشياء و حوادثي رخنه ميكند كه از نگاه لغزنده چشمهاي ديگران پنهان ميماند. بنابراين زيبايي را در چيزهاي پيشپا افتاده، غيرمعمول را در معمول و معني را در ظاهراً بيمعني ميبيند. همچنين يك عكاس بايد در محيط جامعه بوده و پرجنب و جوش باشد.
چون عكاسي مثل نقاشي نيست كه در خانه بنشينيم و هرچه دلمان خواست نقاشي كنيم و حتي در تابستان، پاييز را بكشيم بلكه عكاسي شكار لحظهها است پس بايد در ساعات مختلف شبانهروز در مكانهاي متفاوت حضور داشت تا بتوان لحظه مورد نظر را شكار كرد.
و بالاخره يك عكاس بايد اطلاعات عمومي خوبي داشته باشد؛ يعني بايد شعر بخواند، داستان بخواند، روزنامه بخواند تا بفهمد در كجا و در چه زماني زندگي ميكند چون عكاسي كه در زمان حال نباشد، نميتواند عكس بگيرد.
موقعيت شغلی در ايران :
اكثر فارغالتحصيلان رشته عكاسي جذب مطبوعات ميشوند چون در حال حاضر ما شاهد گسترش مطبوعات و نياز آنها به عكاساني تازهنفس و متبحر هستيم. برپايي نمايشگاههاي صنعتي متعدد و توجه به آگهيهاي تجاري و فرهنگي نيز باعث شده است كه تعداد قابل توجهي از فارغالتحصيلان جذب عكاسي تبليغاتي بشوند، حوزه انتشارات نيز تعداد ديگري از فارغالتحصيلان اين رشته را به كار گرفته است و با كمال تأسف تعدادي از فارغالتحصيلان نيز استوديو باز كرده يا به عكاسي از مراسم و ميهمانيها ميپردازند در حالي كه براي كار در يك آتليه عكاسي نياز نيست كه دانشجو چهار سال در دانشگاه تحصيل كند بلكه ميتوان طي چند ماه بهراحتي فن عكاسي را فرا گرفت و يك آتليه عكاسي باز كرد.
درسهای اين رشته در طول تحصيل :
- دروس پايه :
مباني هنرهاي تجسمي، كارگاه طراحي پايه، كارگاه عكاسي پايه، هندسه مناظر و مرايا، هنر و تمدن اسلامي، آشنايي با هنر در تاريخ، آشنايي با هنرهاي سنتي ايران، آشنايي با رشتههاي هنري، كارگاه عكاسي رنگي.
- دروس اصلی :
شيمي عمومي و شيمي عكاسي، فيزيك و ابزارشناسي، تاريخچه عكاسي، آشنايي با فيلمبرداري، نورپردازي، فنون عرضه و نمايش عكس، تجزيه و تحليل و نقد عكس، كارگاه تخصصي عكاسي، فنون بازسازي عكس
رشته عکاسی كارگاه عكاسي، طرح و رساله نهايي
دانشگاه های پذیرنده : هنر – کرج ، تهران
مقاطع تحصیلی : کارشناسی
دوره ها : روزانه - شبانه
دانشگاه : دولتی
گرایشها :
رشته مجسمه سازی
مجسمه میتواند یک گیره لباس 7 متری باشد که درست در وسط شهر فیلادلفیا در سال 1976 قد علم کرده است یا پیکره یک روحانی که در 1850 سال قبل از میلاد در مصر باستان متولد شده است و شاید هم سواری در حال فریاد زدن باشد که به ارتفاع 34 سانتیمتر در سال 1505 میلادی خلق شده است. آری! آنها میتوانند به هر شکل و هر اندازهای باشند و از هر جنسی ساخته شوند؛ از سنگ و عاج و چوب و برنز گرفته تا تکههای فلز و اجزای دور ریختنی ماشین و موتورسیکلت و دوچرخه.
اما با همه این تفاوتها،نام همه آنها مجسمه است و حرف اصلی همه آنها نیز یک چیز است. همه آنها میگویند که مجسمه یک سفر است، سفری از زندگی روزمره به سوی احساس و اندیشه، به سوی زیبایی و مهمتر از همه به سوی گفتگوی تمدنها، فرهنگها و اندیشههای مختلف و متفاوت با یکدیگر. به عبارت دیگر هر مجسمه بیانگر یک اندیشه، فرهنگ و تمدن است. فرهنگ و اندیشهای که گاهی اوقات از ورای قرنها با انسان سخن میگوید و این نشان میدهد که هنر مجسمهسازی راهی مناسب برای بیان و اشاعه فرهنگ و اندیشه انسانی است.
امروزه برای فراگیری ریشهای و بنیادی این هنر مثل سایر هنرها، نیاز به تحصیلات دانشگاهی است. در کشور ما نیز رشته مجسمهسازی به عنوان یکی از رشتههای گروه آزمایشی هنر ارائه میشود.در تعریف مجسمه میتوان گفت که هر شیئی که قسمتی از فضا را اشغال میکند به آن حجم یا مجسمه میگویند و رشته مجسمهسازی رشتهای است که به صورت آکادمیک این هنر را به دانشجویان آموزش میدهد؛ یعنی دانشجویان این رشته پس از مطالعه مبانی عمومی شامل نقاشی، عکاسی، آشنایی با طراحی و چاپ و رنگ، دروس تخصصی را مطالعه میکنند که این دروس شامل طراحی در هنر مجسمهسازی، آشنایی با موزهها و کارگاههای حجم، نقش برجسته، سفال، طراحی و ساخت سکه میشود. در این رشته دانشجویان در آغاز الفبای حجم و مجسمهسازی را فرا میگیرند و در مرحله بعد نسبت به طبیعت شناخت پیدا میکنند و یاد میگیرند که چگونه از طبیعت برای ساخت مجسمه الهام بگیرند و سپس از طبیعت عبور کرده و آن را پالایش میکنند و در نهایت ترکیب میکنند و ماده جدید به دست میآورند.
تواناییهای لازم :
دانشجوی مجسمهسازی باید عاشق این هنر باشد برای مثال وقتی با مواد مجسمهسازی برخورد میکند، به هیجان بیاید یا اگر با یک مجسمه برخورد میکند، شیفتهوار جذب آن گردد.همچنین لازم است که طراحی را به خوبی آموخته و توان آن را داشته باشد که از خود بگذرد چرا که اگر انسان از خود نگذرد، نمیتواند رازهای طبیعت را کشف کند و کار جدیدی ارائه دهد. همچنین دانشجوی مجسمهسازی باید وقت زیادی را به تمرین و کار مداوم اختصاص دهد و از روابط اجتماعی خوبی برخوردار باشد تا بتواند با بازار کار ارتباط برقرار کند.
موقعیت شغلی در ایران :
هنرمند وظیفهاش کار کردن و خلق کردن است و هنرمند مجسمهساز نیز باید با این هدف وارد رشته مجسمهسازی شود نه این که بخواهد پس از فارغالتحصیلی شغل راحت و بیدغدغهای پیدا کند. البته اگر فارغالتحصیل این رشته کار کند و آثار خود را در نمایشگاهها و آتلیهها ارائه دهد، مشکل مالی نخواهد داشت. از سوی دیگر فارغالتحصیل این رشته میتواند در سایر رشتههای هنری نیز فعالیت کند. مثلاً وارد معماری داخلی شود و نقش برجستههای عظیم درست کند یا در هنر گرافیک فعالیت نماید.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
- دروس پایه:
مبانی هنرهای تجسمی ، طراحی پایه ، هندسه ، کارگاه چاپهای دستی، کارگاه نقاشی عمومی ، کارگاه مواد و روشهای ساخت، تجزیه و تحلیل و نقد آثار هنری ، هنر و تمدن اسلامی ، آشنایی با هنر در تاریخ ، آشنایی با موزهها، تاریخ عمومی حجمسازی ، آشنایی با هنرهای سنتی
رشته مجسمه سازی نقش برجسته، کارگاه مجسمهسازی تخصصی ، فرم و فضا ، رابطه مجسمهسازی با محیط ، کارگاه مجسمهسازی عمومی ، آشنایی با فنون قالبگیری، کارگاه طراحی تخصصی ، کارگاه برنزریزی ، کارگاه سرامیک ، آشنایی با طرح و ساخت سکه، تجزیه و تحلیل و نقد آثار مجسمهسازی، طرح جامع مجسمهسازی ، عکاسی ، کارگاه ارتباط تصویری ، پروژه.
دانشگاه های پذیرنده : هنر –کرج ، فردوسی – مشهد(واحد نیشابور)، تهران
مقاطع تحصیلی : کارشناسی
دوره ها : روزانه -شبانه
دانشگاه : دولتی
گرایشها :
* این رشته بصورت نیمه متمرکز دانشجو می پذیرد .