تولد بزرگترين، با شكوه‌ترين و بحراني‌ترين لحظه زندگي و قديمي‌ترين تجربه بشري است و در ميان مشاغل نيز مامايي (در شكل سنتي آن) يكي از قديمي‌ترين مشاغل است. البته نبايد تصور كرد كه آنچه امروزه به نام حرفه و دانش مامايي معروف است، ادامه و دنباله همان مامايي سنتي است بلكه امروزه مامايي دانشي است كه بر مشاهده، آموزش،‌ پيشگيري،‌ تحقيق،‌ تشخيص و درمان استوار شده است. در واقع اين رشته‌ يكي‌ از زير مجموعه‌هاي‌ علوم‌ پزشكي‌ است‌ كه‌ نقش‌هاي‌ بسيار گسترده‌اي‌ اعم‌ از نقش‌ مشاوره‌اي‌، آموزشي‌، مراقبتي‌، حمايتي‌، درمانگري‌ و تحقيقاتي‌ دارد. البته‌ تمامي‌ اين‌ نقش‌ها در ارتباط‌ با مادر و كودك‌ مفهوم‌ پيدا مي‌كند؛ يعني‌ ماما به‌ مشاوره‌ قبل‌، بعد و هنگام‌ ازدواج‌، آموزش‌ و نحوه‌ تنظيم‌ خانواده‌، مراقبت‌ در دوران‌ بارداري‌، زايمان‌ طبيعي‌ و مراقبت‌ بهداشتي‌ مادر و كودك‌ و آموزش‌ به‌ دختران‌ در زمينه‌ بهداشت‌ دوران‌ بلوغ‌ و بعد از آن‌ مي‌پردازد.


توانايی های لازم :
رشته‌ مامايي‌ عشق‌ و علاقه‌ و صبر و حوصله‌ بسيار بالايي‌ مي‌خواهد چون‌ يك‌ خانم‌ در حال‌ زايمان‌ شرايط‌ بسيار حساسي‌ دارد و بسياري‌ از حرف‌ها يا حركاتش‌ در اختيار خودش‌ نيست‌ و يك‌ ماما بايد در حد امكان‌ با صبر و حوصله‌ بسيار به‌ او آرامش‌ و قوت‌ قلب‌ بدهد و توجه‌ داشته‌ باشد كه‌ مسؤوليت‌ جان‌ دو نفر؛ يعني‌ مادر و جنين‌ او را برعهده‌ دارد. همچنين‌ يك‌ ماما بايد بسيار باهوش‌ و نكته‌سنج‌ باشد و از مقابل‌ مسائل‌ هرچند كه‌ كوچك‌ باشند به‌ سادگي‌ نگذرد. زيرا خيلي‌ از مسائل‌ يا علائم‌ كوچكي‌ كه‌ در هنگام‌ بارداري‌ يا زايمان‌ ظاهر مي‌شوند، در صورت‌ عدم‌ توجه‌ مي‌توانند خطرات‌ جاني‌ براي‌ نوزاد يا مادر به‌ دنبال‌ داشته‌ باشند.دانشجوي‌ مامايي‌ بايد از نظر جسمي‌ و روحي‌ سلامت‌ كامل‌ داشته‌ و از روابط‌ اجتماعي‌ خوبي‌ برخوردار باشد، چون‌ مشاوره‌ و آموزش‌ بخش‌ مهمي‌ از كار يك‌ ماما است‌.


موقعيت‌ شغلی در ايران :
از مراكزي‌ كه‌ يك‌ ماما مي‌تواند در آنها مشغول‌ به‌ كار شود، مي‌توان‌ به‌ بيمارستان‌ها، زايشگاه‌ها، درمانگاه‌ها و مراكز بهداشتي‌ اشاره‌ كرد. همچنين‌ ماما طبق‌ قوانين‌ حاضر در صورت‌ داشتن‌ مدرك‌ كارشناسي‌ مي‌تواند مطب‌ داير كرده‌ و در آن‌ به‌ ارائه‌ خدمات‌ بهداشتي‌ و درماني‌ بپردازد.


درس‌های اين‌ رشته‌ در طول‌ تحصيل :

  • دروس‌ پايه‌:

سلول‌شناسي‌ و بافت‌شناسي‌، بيوشيمي‌، تشريح‌، فيزيولوژي‌، ايمني‌ شناسي‌، ميكروب‌شناسي‌ و انگل‌شناسي‌.

  • دروس‌ اصلی :

آسيب‌شناسي‌ اختصاصي‌ و عمومي‌، اصول‌ خدمات‌ بهداشتي‌ جامعه‌ و آموزش‌ بهداشت‌، داروشناسي‌، اصول‌ و فنون‌ پرستاري‌ و مامايي‌ و روش‌ اطاق‌ عمل‌ و زايمان‌، آمار حياتي‌ و روش‌ تحقيق‌، روانشناسي‌، اصول‌ اپيدميولوژي‌ و مبارزه‌ با بيماري‌ها، زبان‌ تخصصي‌.

  • دروس‌ تخصصی :

اصول‌ تغذيه‌ مادر و كودك‌، تاريخ‌، اخلاق‌ و مقررات‌ پزشكي‌، جنين‌شناسي‌، مقررات‌ پزشكي‌ قانوني‌، ژنتيك‌، بارداري‌ و زايمان‌، كاراموزي‌ بارداري‌ و زايمان‌، آزمايش‌هاي‌ كاربردي‌ در مامايي‌، نوزادان‌، كارآموزي‌ نوزادان‌، بيماري‌هاي‌ كودكان‌، نشانه‌شناسي‌ و معاينات‌ فيزيكي‌، فيزيوپاتولوژي‌ بيماري‌هاي‌ داخلي‌ جراحي‌ و عفوني‌، كارآموزي‌ بيماري‌هاي‌ داخلي‌ و جراحي‌، بهداشت‌ مادر و كودك‌ و خانواده‌، كارآموزي‌ بهداشت‌ مادر و كودك‌ و خانواده‌، تغذيه‌ درماني‌ مادر و كودك‌، روانپزشكي‌ در مامايي‌، راديولوژي‌، سونوگرافي‌ و الكتروفيزيولوژي‌ در مامايي‌ و زنان‌، اصول‌ مديريت‌ و كاربردهاي‌ آن‌ در مامايي‌، بيحسي‌ و بيهوشي‌ و احيا در مامايي‌، بيماري‌هاي‌ زنان‌ و ناباروري‌، اختلال‌ عمل‌ جنسي‌ و آموزش‌ مشاوره‌ آن‌، كارآموزي‌ بيماري‌هاي‌ زنان‌، پايان‌نامه‌.

دانشگاه های پذیرنده : دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی – درمانی اراک ، اردبیل ، ارومیه ، اصفهان ، اهواز ، ایران ، ایلام ، بابل ، بندرعباس ، بوشهر ، بیرجند ، تبریز ، تهران ، زاهدان ، زنجان ، شهرکرد ، شهید بهشتی – تهران ، شیراز ، قزوین ، کاشان ، کردستان – سنندج ، ، کرمان ، کرمانشاه ، گلستان ، گیلان – رشت ، لرستان – خرم آباد ، مازندران – ساری ، مشهد ، همدان ، یاسوج ، یزد ، زابل ، سبزوار ،شاهرود ، گناباد ، رفسنجان ، خراسان شمالی – بجنورد .
مقاطع تحصیلی : کاردانی ، کارشناسی
دوره ها : روزانه ، شبانه
دانشگاه : دولتی
گرایشها :

تصور كنيد كه در كشور ما از هر ۱۰ نفر،‌ تنها يك نفر به دليل درد جسماني مزمن حداقل يك ساعت در روز نتواند كار خود را به خوبي انجام دهد. آيا مي‌دانيد در اين صورت چه ميزان خسارت به كشور وارد خواهد شد؟ عمق اين فاجعه زماني احساس مي‌شود كه بدانيم دردهاي مفصلي و عضلاني در ايران بسيار شايع است. از سوي ديگر طبق آمار جهاني معلولين، حدود ۱۰% از جمعيت هر كشور را معلولين تشكيل مي‌دهند و اين افراد براي استفاده از توانايي‌هاي باقيمانده و جبران هر چه بيشتر ناتواني‌ها و محدوديت‌هاي خويش به خدمات فيزيوتراپي نياز دارند. البته اين درصد در كشور ما به دليل جنگ تحميلي و حوادث بي‌شمار رانندگي بسيار بيشتر است و به همين دليل بايد براي رشته فيزيوتراپي كه به تربيت فيزيوتراپيست‌هاي متخصص و كارآمد مي‌پردازد، به عنوان يك رشته مهم و كاربردي، ‌اهميت بسيار قائل شويم.
در اين‌ رشته‌ با استفاده‌ از يك‌ سري‌ وسايل‌ مثل‌ ابزارهاي‌ الكترونيكي‌ در جهت‌ رفع‌ معلوليت‌، كاهش‌ علايم‌ بيمارهاي‌ مفاصل‌، عضلات‌ و اعصاب‌ تلاش‌ مي‌شود. البته‌ فيزيوتراپيست‌ها علاوه‌ بر وسايل‌ فوق‌، از يك‌ سري‌ حركات‌ ورزشي‌ و درماني‌ نيز استفاده‌ مي‌كنند چون‌ براي‌ كسب‌ بهترين‌ نتيجه‌، بايد حركات‌ ورزشي‌ و درمان‌هاي‌ الكترونيكي‌ به‌ صورت‌ تركيبي‌ مورد استفاده‌ قرار گيرد. گفتني‌ است‌ كه‌ در ۶۰ درصد از بيماري‌ها در كنار دارو درماني‌ يا پس‌ از دارودرماني‌ به‌ فيزيوتراپي‌ نياز است. براي‌ مثال‌ در بيماري‌هاي‌ عصبي‌ مثل‌ سكته‌هاي‌ مغزي‌ يا ضربه‌هاي‌ مغزي‌، شكستگي‌ها، بيماري‌هاي‌ قلبي‌، بيماري‌هاي‌ ريوي‌، بيماري‌هاي‌ زنان‌ و زايمان‌ و نازايي‌، انواع‌ جراحي‌هاي‌ داخلي‌ و برخي‌ از بيماري‌هاي‌ اطفال‌ به‌ فيزيوتراپي‌ نياز است‌.
به‌ عبارت‌ ديگر در كل‌ بيماري‌هاي‌ اسكلتي‌ و اكثر بيماري‌هاي‌ عصبي‌ و عضلاني‌ فيزيوتراپي‌ مورد استفاده‌ قرار مي‌گيرد. در ضمن‌ فيزيوتراپيست‌ها در بُعد پيشگيري‌ نيز فعاليت‌ مي‌كنند. براي‌ مثال‌ يك‌ فيزيوتراپيست‌ نحوه‌ نشستن‌ يا بلند كردن‌ وزنه‌هاي‌ مختلف‌ را آموزش‌ مي‌دهد تا از انحرافاتي‌ كه‌ ممكن‌ است‌ در ستون‌ فقرات‌ افراد به‌ دليل‌ عدم‌ رعايت‌ موارد فوق‌ ايجاد شود، جلوگيري‌ كند.


توانايي‌های لازم:
يك‌ دانشجوي‌ رشته‌ فيزيوتراپي‌ بايد صبر و حوصله‌ بسياري‌ داشته‌ باشد چون‌ در نهايت‌ بايد با بيماران‌ مختلفي‌ از جمله‌ افرادي‌ كه‌ دچار سكته‌ مغزي‌ يا ضايعه‌ مغزي‌ شده‌اند و يا عقب‌ماندگي‌ ذهني‌ دارند، كار كند و در اغلب‌ مواقع‌ نيز نتيجه‌ كارش‌ به‌ تدريج‌ ظاهر مي‌شود. از سوي‌ ديگر چون‌ دانشجوي‌ اين‌ رشته‌ با دستگاه‌هاي‌ الكتريكي‌ متنوعي‌ كار مي‌كند، بايد در درس‌ فيزيك‌ قوي‌ بوده‌ و همچنين‌ به‌ دليل‌ اين‌ كه‌ با بدن‌ انسان‌ به‌ عنوان‌ يك‌ موجود زنده‌ سروكار دارد، بايد به‌ درس‌ زيست‌شناسي‌ علاقه‌مند باشد.


موقعيت‌ شغلي‌ در ايران :
در حال‌ حاضر فارغ‌التحصيل‌ فيزيوتراپي‌ علاوه‌ بر استخدام‌ در مراكز دولتي‌ مي‌تواند بعد از گذراندن‌ دوران‌ طرح‌ و همچنين‌ به‌ دست‌ آوردن‌ سابقه‌ كار لازم‌ (6 سال‌ سابقه‌ كار براي‌ فعاليت‌ در مراكز استان‌ها و 3 سال‌ سابقه‌ كار براي‌ فعاليت‌ در شهرستان‌ها) اقدام‌ به‌ تأسيس‌ كلينيك‌ خصوصي‌ فيزيوتراپي‌ كند. علاوه‌ بر كار در كلنيك خصوصي همچنين‌ مي‌تواند جذب‌ بيمارستان‌ها، مراكز توانبخشي‌ و فدراسيون‌هاي‌ ورزشي‌ گردد.


درس‌هاي‌ اين‌ رشته‌ در طول‌ تحصيل:

  • دروس‌ پايه‌:

فيزيك‌ براي‌ فيزيوتراپي‌، فيزيولوژي‌ عمومي‌، آناتومي‌ (سر و گردن‌ و تنه‌، اندام‌ فوقاني‌، اندام‌ سطحي‌، اندام‌ تحتاني‌) ، بافت‌ شناسي‌، آسيب‌شناسي‌، استخوان‌ شناسي‌، روانشناسي‌ عمومي‌ و معلولين‌، روانپزشكي‌ ، ژنتيك‌ ، كمك‌هاي‌ اوليه‌، رشد رواني‌ ـ حركتي‌ كودك‌، آناتومي‌ اعصاب‌، فيزيولوژي‌، نورولوژي‌ ، بيماري‌هاي‌ داخلي‌، بيماري‌هاي‌ قلب‌، عروق‌ و تنفسي‌، روماتولوژي‌، جراحي‌ عمومي‌، ارتوپدي‌ ، راديولوژي‌.

  • دروس‌ تخصصي‌:

آشنايي‌ با اصول‌ توانبخشي‌ و طب‌ فيزيكي‌ ، فيزيوتراپي‌ (اعصاب‌ ، بيماري‌هاي‌ قلب‌، عروق‌ و تنفس‌، روماتولوژي‌ ، جراحي‌ ، ارتوپدي‌)، كينزيولوژي‌ و بيومكانيك‌، حركت‌ درماني‌، الكترو تراپي‌، اندام‌هاي‌ مصنوعي‌ و وسايل‌ كمكي‌، ارزشيابي‌ و اندازه‌گيري‌ ، ماساژ و اصول‌ درمان‌هاي‌ دستي‌، زبان‌ تخصصي‌، پروژه‌، كارآموزي‌.اعصاب‌ ، فيزيك‌ ، تكنولوژي‌ درودگري‌ ، آشنايي‌ با طراحي‌ و ساخت‌ پرتزهاي‌ اندام‌ فوقاني‌ ، آشنايي‌ با طراحي‌ و ساخت‌ پروتزهاي‌ زيرزانو، آشنايی‌ با طراحی‌ و ساخت‌ ارتزهای‌ اندام‌ تحتانی‌، آشنايي‌ با طراحي‌ و ساخت‌ ارتزهاي‌ ستون‌ فقرات‌، آشنايي‌ با طراحي‌ و ساخت‌ پروتزهاي‌ اندام‌ فوقاني‌، آشنايي‌ با طراحي‌ و ساخت‌ پروتزهاي‌ بالاي‌ زانو، اصول‌ فيزيوتراپی‌ و كاردرماني‌، ارزشيابي‌ واندازه‌گيري‌ عضلات‌، آناتومي‌ سطحي‌ ، مقاومت‌ مصالح‌ ، اصطلاحات‌ پزشكي‌ ، راديولوژي‌ ، تكنيك‌ چرمكاري‌ ، آمار و روش‌ تحقيق‌، مديريت‌ مركز ارتوپدي‌ فنی، نورولوژی‌ ، كينزيولوژی‌ وبيومكانيك‌ ، كارآموزی‌ در عرصه‌ ارتزهای زيرزانو، كارآموزی‌ در عرصه‌ ارتزهای‌ پا، كارآموزی‌ در عرصه‌ ارتزهاي‌ بالای‌ زانو، كارآموزی‌ در عرصه‌ ارتزهای‌ ستون‌ فقرات‌ ، كارآموزی‌ در عرصه‌ ارتزهای‌ اندام‌ فوقانی‌ ، كارآموزی‌ در عرصه‌ پروتزهای‌ مچ‌ پا و پنجه‌ ، كارآموزی‌ در عرصه‌ پروتزهای‌ زيرآرنج‌ ، كارآموزی‌ در عرصه‌ پروتزهای‌ بالای‌ آرنج‌، كارآموزی‌ در عرصه‌ پروتزهای‌ زيرزانو، كارآموزی‌ در عرصه‌ پروتزهای‌ بالای‌ زانو، كارآموزی‌ در عرصه‌ پروتزهای لگن‌.

دانشگاه های پذیرنده : دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی – درمانی ایران اصفهان ، اهواز ، تهران ، شهید بهشتی – تهران ، شیراز ، علوم بهزیستی و توانبخشی – تهران ، زاهدان .

مقاطع تحصیلی : کارشناسی
دوره ها : روزانه ، شبانه
دانشگاه : دولتی
گرایشها :

فوريت‌هاي پزشكي خدمات امداد و كمك‌هاي اوليه را به بيماران و مصدومان حوادث مختلف تا رساندن آنها به مراكز درماني ارائه مي‌دهد. خدماتي كه ممكن است داوطلبان را در موقعيت‌هاي حساس و پراسترس در تمام مدت شبانه‌روز قرار دهد. بنابراين داوطلب بايد از نظر جسمي و روحي و رواني آمادگي لازم را براي خدمت در محيط‌هاي سخت نظير دريا، كوهستان، شرايط‌ زلزله و ديگر بلاياي طبيعي داشته باشد. رانندگي آمبولانس، حمل بيمار يا مصدوم، كمك‌هاي اوليه،‌ اطلاع‌رساني و انجام ساير خدمات طبق دستور مافوق، بخشي از خدمات اين افراد را تشكيل مي‌دهد. به همين دليل دانشجوي اين رشته بايد آمادگي فعاليت در شرايط سخت و توانايي در ايجاد ارتباط مسؤولانه با بيمار يا مصدوم و بستگان آنها را داشته باشد.


توانايی های لازم :
رشته فوريت‌هاي پزشكي به صورت نيمه‌متمركز دانشجو مي‌پذيرد و داوطلبان پس از قبولي در آزمون علمي بايد در آزمون حضوري اين رشته نيز شركت كنند و در صورت داشتن توانايي‌هاي روحي لازم از قبيل انضباط‌پذيري، گذشت و ايثار، اعتماد به نفس و آمادگي فعاليت در شرايط سخت و همچنين آمادگي جسمي كامل مانند عدم ابتلا به بيماري‌هاي مزمن و صعب‌العلاج مثل ديابت، فشار خون، آسم، نارسايي كليه، بيماري‌هاي پيشرفته قلبي ، صرع و بيماري‌هاي رواني در اين رشته پذيرفته مي‌شوند.گفتني است كه در رشته فوريت‌هاي پزشكي داشتن قدرت بينايي خوب، مهارت‌هاي بدني، رواني كلام و حداقل قد 170 سانتي‌متر براي امدادرساني سريع و صحيح ضروري است. در ضمن اين رشته تنها از بين داوطلبان مرد دانشجو مي‌پذيرد.


موقعيت شغلی در ايران :
دانش‌آموختگان اين رشته مي‌توانند در مركز مديريت حوادث و فوريت‌هاي پزشكي در سراسر كشور، آمبولانس‌هاي خصوصي يا در سازمان‌هاي مشابه فعاليت كنند.


درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل:

  • دروس پايه:

تشريح و فيزيولوژي، ميكروب‌شناسي و انگل‌شناسي ، بهداشت عمومي، زبان تخصصي.

  • دروس اصلی:

داروشناسي، فرايند عمليات و اطلاعات فني، نشانه‌شناسي و معاينات بدني، جابه‌جايي و حمل بيمار، اخلاق و مقررات حرفه‌اي، آشنايي با سازمان‌هاي امدادي، بهداشت رواني و فوريت‌هاي روان‌پزشكي، فوريت‌ پزشكي در بلايا، كليات پزشكي.

  • دروس تخصصی:

احياي قلبي ـ ريوي، اختلالات سيستم قلبي ـ عروقي، شكستگي‌ها و دررفتگي‌ها، مسموميت‌ها و گزيدگي‌ها، فوريت‌هاي پزشكي در شرايط خاص، خونريزي‌ها، كاهش سطح هوشياري، سوختگي، سرمازدگي و گرمازدگي.

دانشگاه های پذیرنده : دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی – درمانی مشهد،

مقاطع تحصیلی : کاردانی
دوره ها : روزانه
دانشگاه : دولتی
گرایشها :

* این رشته بصورت نیمه متمرکز دانشجو می پذیرد .