نگارش پروپوزال ارشد و دکتری…
Proposal…
پایان نامه ارشد و رساله دکتری.…
Dissertation…
نگارش، استخراج و ترجمه مقاله…
Article…
کارشناسی علوم پایه انتظامی
ايران كشوري باستاني و با سابقه دو هزار ساله است. كشوري كه در دوران سلسه هخامنشيان ، اولين سيستم حكومتي گسترده امپراطوري را بنيانگذاري كرد و در طي تاريخ پرفراز و نشيب خود، انواع سيستم‌هاي ايجاد نظم و ترتيب را مورد آزمايش قرار داد. يك صد سال پيش ، سيستم نوين ايجاد نظم و امنيت داخلي؛ يعني سازمان پليس در ايران به وجود آمد. براساس اين سيستم پليس ايران به دو قسمت مهم پليس شهري و ژاندارمري تقسيم گرديد. پس از انقلاب اسلامي، كميته انقلاب اسلامي نيز به عنوان يكي از اركان مهم حفظ نظم و امنيت داخلي و دفاع از ارزش‌هاي انقلاب در داخل كشور، به اين مجموعه افزوده شد. در سال 1370 با تصميم مجلس شوراي اسلامي اين سه نيرو در يكديگر ادغام و سيستم پليس واحد به وجود آمد. به دنبال طرح ادغام شهرباني، ژاندارمري ، كميته انقلاب اسلامي و پليس قضايي، دانشگاه پليس نيز به دانشگاه علوم انتظامي با سازمان و ساختاري جديد تغيير يافت. اين دانشگاه يكي از مهمترين واحدهاي نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران براي جذب و به كارگيري جوانان شايسته و تربيت و آموزش آنان است. اين دانشگاه در مقطع كارشناسي داراي شاخه‌هاي انتظامي، كشف جرائم، اطلاعات، راهنمايي و رانندگي و خدمات و پشتيباني است و دانشجويان از ترم چهارم، شاخه يا گرايش خود را انتخاب مي‌كنند. مقطع كارداني علوم انتظامي نيز داراي گرايش‌هاي راهنمايي و رانندگي و انتظامي است.شاخه انتظامي بخش انتظامي، بخش مأموريتي نيروي انتظامي در پاسگاه‌ها و كلانتري‌هاي موجود در سطح شهر و روستاها است و دانشجوي انتظامي دانش و مهارت لازم را براي فعاليت در اين بخش به‌دست مي‌آورد.در واقع اولين وظيفه كارشناس انتظامي انجام تمهيداتي براي جلوگيري از جرم‌خيزي است. براي مثال براي پيشگيري از سرقت، كارشناس انتظامي بايد به مردم هشدارها و اطلاعات لازم را بدهد، هشدارهايي از اين قبيل كه بهتر است درِ خانه را شب‌ها قفل كنند يا شب‌ها، پنجره‌ها را باز نگذارند. در واقع كارشناس علوم انتظامي با اين هشدارهاي بسيار ساده اما مؤثر، به آموزش عمومي و فرهنگ‌سازي مي‌پردازد و از جرم‌خيزي پيشگيري مي‌كند. پس اولين وظيفه نيروي انتظامي، فراهم كردن شرايط اجتماعي به گونه‌اي است كه سطح امنيت عمومي بالا برود. البته اين وظيفه تمام متخصصان نيروي انتظامي است اما در شاخه انتظامي، اولين و مهمترين وظيفه، آموزش و پيشگيري است.
درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل:
دروس مشترك در شاخه‌هاي مختلف نيروي انتظامي :
سازمان و مديريت و نگرش در مديريت اسلامي، مقدمات علم حقوق، روانشناسي رشد، حقوق اساسي، نقشه‌خواني، حفاظت اطلاعات ، حقوق جزاي عمومي ، سازمان و وظايف نيروي انتظامي ، تاريخ سياسي معاصر ايران ، گزارش‌نويسي ، جنگ‌افزار‌شناسي، جغرافيا ، روانشناسي اجتماعي ، حقوق مدني ، آشنايي با كامپيوتر ، ورزش رزمي ، اصول و قواعد نظامي ، مقابله با سوانح و بلايا ، جنگ‌افزار‌شناسي نيمه‌سنگين، عبور از موانع و عمليات اعتماد به نفس، مباني اطلاعات، روشها و فنون تدريس جرائم نيرو‌هاي مسلح، آيين دادرسي كيفري، آيين دادرسي مدني ، حقوق جزاي اختصاصي ، مكانيك اتومبيل ، زبان تخصصي ، كاربرد قانون سلاح ، تاكتيك دسته در آفند و پدافند، امور انتظامي، آشنايي با راهنمايي و رانندگي، شناسايي مين و تله‌هاي انفجاري ، آشنايي با قاچاق ، مبارزه با مواد مخدر ، كشف علمي جرائم ، دروس تحقيقاتي ، جنگ‌هاي ويژه ، آسيب‌شناسي و مفاسد اجتماعي ، مخابرات ، جمع‌آوري ، كنترل اجتماعات، پزشكي قانوني ، تنظيم گزارشات قضايي ،كارورزي
.
دروس تخصصي شاخه انتظامي:
جامعه‌شناسي شهري و روستايي، تاكتيك گروهان ، عمليات در كوير، كوهستان و جنگل، اصول ترافيك ، آيين راهنمايي و رانندگي، حمل بار، مسافر و كار و ابعاد وسايل نقليه ، شماره‌گذاري، آزمايشات رانندگي و تصادفات ، وظايف فرمانده پاسگاه در شرايط عملياتي ، عمليات گشتي - كمين و ضد كمين ، اماكن عمومي ، هدايت پاسگاه، دسته و گروهان ، جغرافياي شهري و روستايي .
شاخه كشف جرائم:
بدون شك وظيفه نيروي انتظامي در هر جامعه‌اي پيشگيري از جرم است، اما هر چقدر كه بر روي پيشگيري كار شود، باز در جامعه جرم‌هايي اتفاق مي‌افتد و در اكثر موارد نيز مجرم مشخص نيست و دستگير نمي‌شود. در اين ميان، وظيفه مأمور نيروي انتظامي شاخه كشف جرائم، اين است كه جرم پنهان مانده را كشف و مجرم را دستگير كند؛ يعني كارشناس كشف جرائم بايد صحنه جرم را ببيند، شواهد صحنه را جمع‌آوري و براساس شواهد، تئوري‌سازي كند و سپس تئوري‌هاي مختلف را در كنار هم گذاشته و يك يك آنها را بررسي كند تا به تئوري نهايي برسد و براساس آن تئوري، فرد متهم را پيدا و دستگير كند و از او بازجويي نمايد. در واقع فارغ‌التحصيلان كشف جرائم، همان كارآگاه‌ها هستند. اين شاخه داراي 5 گرايش آگاهي، تشخيص هويت، مبارزه با جرائم اقتصادي، مبارزه با مواد مخدر و مبارزه با مفاسد اجتماعي است. (گفتني است كه دانشگاه علوم انتظامي هر ساله در تمامي گرايش‌هاي فوق دانشجو نمي‌پذيرد بلكه با توجه به نياز و ضرورت نيروي انتظامي، گرايش‌هاي ياد شده ارائه مي‌شود.)
دروس اصلي مشترك در گرايش‌هاي مختلف كشف جرائم :
جرم‌شناسي ، حقوق جزاي عمومي، حقوق جزاي اختصاصي (جرائم عليه اشخاص، جرائم عليه اموال و مالكيت، جرائم عليه امنيت، آسايش و اخلاق عمومي)، آيين دادرسي كيفري، ادله اثبات دعواي كيفري ، حقوق ديپلماتيك و آداب كنسولي ، حقوق مدني، آئين دادرسي مدني ، پزشكي قانوني ، بررسي اصالت اسناد، طرز تشكيل پرونده قضايي،آشنايي با سازمان بين‌الملل پليس جنايي (اينترپل)، آشنايي با بمب و تله‌هاي انفجاري، جرائم سازمان يافته ، جرائم رايانه‌اي ، كاربرد رايانه در كشف جرائم ، زبان تخصصي ، مشاهده، توصيف و چهره‌نگاري، روانشناسي عمومي، جغرافياي شهري و شهرشناسي، جامعه شناسي جنايي، بزهكاري و اطفال نوجوانان ، احكام تخصصي كشف جرائم ، مباني جامعه شناسي، كارورزي .(با توجه به تعدد گرايش‌هاي كشف جرائم ، از ذكر واحدهاي تخصصي هر گرايش خودداري شده است.)
شاخه اطلاعات:
همانطور كه از عنوان اين شاخه پيدا است، واحد اطلاعات نيروي انتظامي به فعاليت‌هاي اطلاعاتي مي‌پردازد؛ يعني در اين واحد، اطلاعات تمام رفتارهاي اجتماعي كسب مي‌شود و آمار و ارقام لازم جمع‌آوري مي‌گردد.براي مثال، نيروي انتظامي براي آگاهي از برنامه و خط و ربط گروه‌هاي حمل قاچاق مواد مخدر نياز به كارهاي اطلاعاتي دارد. همچنين بسياري از سرقت‌هاي مسلحانه سازمان يافته و ساختاريافته است؛ نيروي انتظامي براي اطلاع از اين شبكه‌هاي سازمان يافته به كارشناساني احتياج دارد كه به صورت مخفي فعاليت كنند و اطلاعات مختلف را از شبكه‌هاي مفاسد اجتماعي به دست آورند. سپس اطلاعات كامل و جامع را به مراجع علني نيروي انتظامي بدهند تا عمليات لازم، انجام و افراد مورد نظر دستگير شوند. اهميت اين مسأله زماني آشكار مي‌شود كه توجه داشته باشيم، بخش اصلي نيروي انتظامي، بخش علني آن است و بدون شك نمي‌توان براي جمع‌آوري اطلاعات از شبكه‌هاي مفاسد اجتماعي از اين نيروها ياري گرفت. در واقع نيروي انتظامي بدون ياري و همكاري واحد اطلاعات، مثل خودرويي است كه در شب بدون چراغ حركت كند. به عبارت ديگر چراغ هدايت كننده و روشن كننده نيروي انتظامي، واحد اطلاعات است. از همين رو، در اين شاخه بحث‌هاي اطلاعاتي كشور ـ آنچه به نيروي انتظامي و ساير مردم جامعه مربوط مي‌شود ـ بررسي و مطالعه مي‌شود.
دروس اختصاصي شاخه اطلاعات :
سازمان و مديريت اطلاعات، جمع‌آوري ، حفاظت اطلاعات، عمليات اطلاعات ، بازجويي و مصاحبه ، كشف علمي جرائم ، اماكن عمومي ، ابزارهاي فني اطلاعاتي، آشنايي با كشورهاي همجوار، شناخت تمهيدات امنيتي و اجتماعي، اطلاع‌رساني، احزاب و گروهك‌ها ، اطلاعات رزمي، بزهكاري اطفال و نوجوانان ، حقوق جزاي اختصاصي ، مباني علم سياست، فعاليت‌هاي پنهاني و سازمان‌هاي اطلاعاتي، كارورزي.شاخه راهنمايي و رانندگيشاخه راهنمايي و رانندگي داراي سه گرايش خدمات فني راهور، عمليات انتظامي راهور و مهندسي ترافيك است.گرايش خدمات فني راهور كارشناس خدمات فني راهور، تخصص لازم را براي شماره‌گذاري خودروها، صدور كارت ماشين و برگزاري آزمون رانندگي از متقاضيان گواهي‌نامه رانندگي به‌دست مي‌آورد.
دروس مشترك راهنمايي و رانندگي :
ساختار و مقررات استخدامي ناجا ، سازمان و وظايف رده‌هاي راهور، مقدمه علم حقوق ، حقوق اساسي، جنگ‌افزار شناسي، تيراندازي مشق‌هاي پاي قبضه ، مباني امور انتظامي، روانشناسي عمومي ، مباني جامعه‌شناسي،رياضيات پايه ، آيين‌نامه راهنمايي و رانندگي ، كارورزي، جغرافياي شهري و شهرستان‌شناسي، امور انتظامي راهور ، جامعه‌شناسي ترافيك، روانشناسي ترافيك، زبان تخصصي، مقررات حمل بار و مسافر، مقررات بين‌المللي و كنوانسيون‌هاي حمل و نقل، حقوق جزاي عمومي، آيين دادرسي كيفري، مسائل حقوقي تصادفات، آشنايي با قانون مجازات اسلامي، كشف علمي جرائم، اصول مهندسي ترافيك ، مهندسي ترافيك، صدور پروانه‌ها و آزمايش‌ها ، شماره‌گذاري وسائل نقليه ، معاينه فني وسائل نقليه، احراز اصالت وسائل نقليه، كاربرد فيزيك و مكانيك در تصادفات ، تصادفات ، تصادفات عابر پياده ، كاربرد رايانه در امور راهنمايي و رانندگي، احكام تخصصي .دروس تخصصي خدمات فني راهورشناسايي اسناد مجعول، محيط‌زيست و ترافيك، آشنايي با انواع وسائل نقليه، آموزش رانندگي عملياتي ، ارزيابي وسائل نقليه ، آشنايي با كاركرد وسائل وتجهيزات معاينه فني.
گرايش عمليات انتظامي راهور:
در اين گرايش دانشجويان اطلاعات لازم را به عنوان افسر پليس خيابان‌ها و جاده‌ها به دست مي‌آورند؛ يعني كارشناس اين رشته با بازسازي صحنه تصادف وسائل نقليه، مقصر يا مقصران تصادف را شناسايي و خسارت وارد شده را تعيين مي‌كند همچنين مي‌تواند عمليات امداد و كمك‌هاي اوليه را در تصادفات و سوانح انجام دهد.
دروس تخصصي عمليات انتظامي راهور:
شناسايي اسناد مجعول، اصول و مباني شهرسازي، كمك‌هاي اوليه در تصادفات و سوانح، مهندسي ترابري، آموزش رانندگي عملياتي، پزشكي قانوني، ارزيابي وسائل نقليه ، امور انتظامي راهور(تخصصي)، بازسازي صحنه تصادفات ، آشنايي با مواد مخدر و قاچاق كالا، تعيين خسارت وسائل نقليه.
گرايش مهندسي ترافيك :
در گرايش مهندسي ترافيك، طراحي سيستم ترافيك شهري آموزش داده مي‌شود و كارشناس اين رشته در هنگام طراحي خيابان‌ها و جاده‌ها مسؤوليت تعيين تقاطع‌ها، ميدان‌ها، دوربرگردان‌ها و خيابان‌هاي يك طرفه و دو طرفه را بر عهده دارد. همچنين تعيين اين‌كه در چه ساعت‌هايي از روز بايد در برخي از خيابان‌ها طرح ترافيك اجرا شود، بر عهده كارشناس مهندس ترافيك است.
دروس تخصصي مهندسي ترافيك:
آمار احتمالات مهندسي، اصول و مباني شهرسازي، محيط‌زيست و ترافيك ، آشنايي با نرم‌افزارهاي طراحي، طرح هندسي راه ، ايمني در ترافيك، سيستم‌هاي حمل و نقل، برنامه‌ريزي حمل و نقل شهري، اقتصاد در ترافيك و حمل و نقل، سيستم‌هاي هوشمند ترافيك (ITS) ، مهندسي ترافيك محلي ، مهندسي كنترل ترافيك.
شاخه خدمات و پشتيباني :
كارشناسان شاخه خدمات و پشتيباني كارشناسي علوم انتظامي در بخش اداري نيروي انتظامي فعاليت مي‌كنند. اين شاخه داراي دو گرايش ارتباطات انتظامي يا مخابرات و نرم‌افزار كامپيوتر است. با توجه به اين كه گرايش‌هاي مخابرات و نرم‌افزار كامپيوتر در گروه آزمايشي رياضي و فني معرفي شده است، از معرفي آنها در اين بخش خودداري شده است.
دروس تخصصي گرايش ارتباطات انتظامي :
فيزيك الكتريسته ، كامپيوتر، رياضيات پايه ، ماشين‌هاي الكتريكي ،سازمان و وظايف لجستيك ناجا(مخابرات) ، مخابرات و مدارات مخابراتي، مدارهاي الكتريكي، سوئيچينگ،آنتن و انتشار امواج، اصول حفاظت و امنيت مخابرات و جنگ‌هاي الكترونيك، مدارهاي منطقي ، اندازه‌گيري الكتريكي و الكترونيكي، الكترونيك، مخابرات پيشرفته ، كارگاه برق ماشين‌هاي الكتريكي، كارورزي.
توانايي‌هاي لازم :
نيروي انتظامي كشور، يك سازمان نظامي است و دانشجويان اين رشته بايد روحيه نظامي داشته باشند تا در اين رشته موفق گردند. براي مثال، پليس بايد فردي فعال، اجتماعي و قانونمند باشد؛ يعني بر سر قانون مصالحه نكند و نگويد چون فردي پير، جوان يا بيمار است، اگر قانون‌شكني كرد، اشكالي ندارد. بويژه آن بخش از نيروي انتظامي كه با متخلفان سر و كار دارد، بايد در رعايت قانون بسيار مصمم باشد. يكي ديگر از ويژگي‌هاي پليس، داشتن صبر و حوصله و متانت و خويشتن‌داري بسيار است. براي مثال كارشناس عمليات انتظامي راهور در اوج سرماي زمستان و گرماي تابستان، در وسط يك چهارراه بدون هرگونه امكانات رفاهي مي‌ايستد و انجام وظيفه مي‌كند. بدون شك چنين فردي بايد صبر و تحمل بسياري داشته باشد. همچنين كارشناس كشف جرائم، بدون صبر و حوصله و دقت و موشكافي نمي‌تواند اطلاعات مورد نياز را به دست آورد و مجرم را دستگير كند. شغل نيروي انتظامي يك شغل خدماتي است و مأمور نيروي انتظامي، ارتباط مستقيم با مردم دارد از سوي ديگر اكثر مراجعه‌كنندگان به نيروي انتظامي، بويژه مراجعه‌كنندگان به كارشناسان كشف جرائم و انتظامي، افرادي هستند كه از لحاظ روحي شرايط مساعدي ندارند چون يا مجرم هستند يا شاكي. از همين‌رو، يك پليس بايد انگيزه‌اي قوي براي خدمت به مردم داشته باشد تا در برخورد با مجرم يا شاكي ميزان خدمات‌دهي او كاهش نيابد.در ضمن دانشجوي اين رشته بايد بداند كه انجام مأموريت‌هاي پي در پي در شهرهاي مختلف، يكي از ويژگي‌هاي شغلي پليس است؛ يعني فردي كه در نيروي انتظامي فعاليت مي‌كند، امكان دارد امسال در پايتخت باشد و سال ديگر در جنوب، شمال، شرق و يا غرب ايران خدمت كند. همچنين امكان دارد به دليل مأموريت‌هاي ويژه، مثل مأموريت‌هاي شبانه يا آماده‌باش‌ها، هفته‌هاي متوالي زندگي روزمره و عادي خود را نداشته باشد. حتي دانشجويان اين دانشگاه نسبت به دانشجويان رشته‌هاي ديگر، برنامه‌ها و فعاليت‌هاي بيشتري دارند. به همين دليل دانشجويان علوم انتظامي - چه زن و چه مرد - در طي تحصيل حق ازدواج ندارند و بعد از فارغ‌التحصيلي نيز به آنها پيشنهاد مي‌شود قبل از ازدواج، شرايط شغلي خود را براي شريك زندگي خود بگويند تا در آينده دچار مشكل نشوند.درباره ويژگي‌هاي لازم براي هر گرايش نيز بايد گفت كه دانشجوي علوم انتظامي در تمام شاخه‌ها و گرايش‌ها بايد از قدرت تجزيه و تحليل خوبي برخودار باشد اما اين ويژگي براي دانشجوي كشف جرائم اهميت بيشتري دارد چون كارشناس كشف جرائم بايد بتواند با تجزيه و تحليل مسائل و قدرت خلاقه ذهن خود، مجهول‌يابي كند. همچنين بايد با مسائل حقوقي كاملاً آشنايي داشته باشد. دانشجوي اطلاعات نيز علاوه بر ويژگي‌هاي ياد شده، بايد بسيار رازدار باشد تا بتواند به عنوان يك مأمور مخفي، اطلاعات مورد نیاز را به دست آورد و وظيفه خود را به نحو احسن انجام دهد.دانشجويان گرايش‌هاي مخابرات و كامپيوتر نيز بايد در دروس رياضي و فيزيك توانمند باشند. به همين دليل اين دسته از دانشجويان از بين داوطلبان گروه آزمايشي علوم رياضي و فني انتخاب مي‌شوند.گفتني است كه دانشجويان دانشكده علوم پايه انتظامي جمهوري اسلامي از هر پنج گروه آزمايشي علوم رياضي و فني، علوم تجربي، علوم انساني، هنر و زبان‌هاي خارجه انتخاب مي‌شوند و داوطلبان اين رشته بايد علاوه بر شرايط عمومي، شرايط اختصاصي اين دانشكده را داشته باشند.
شرايط اختصاصي دانشكده علوم پايه انتظامي عبارت است از:
داشتن حداقل 17 و حداكثر 21 سال سن براي داوطلبان مرد (داوطلباني كه خدمت وظيفه عمومي را انجام داده‌اند، مدت قانوني خدمت وظيفه عمومي به حداكثر سن آنها اضافه خواهد شد) و دارا بودن حداقل 18 و حداكثر 25 سال سن براي داوطلبان زن ، دارا بودن حداقل 170 سانتي‌متر قد براي داوطلبان مرد و 160 سانتي‌متر براي داوطلبان زن، دارا بودن حداقل معدل كتبي ديپلم 14 براي داوطلبان زن، سپردن تعهد خدمت برابر مقررات نيروي انتظامي، پاسخ دادن به حداقل 10 درصد از سؤال‌هاي ادبيات فارسي، رياضي و زبان خارجه آزمون سراسري، داشتن سلامت جسمي و روحي كامل. داوطلبان زن اين دانشگاه بايد توجه داشته باشند كه تمام برنامه‌هاي درسي و كلاس‌هاي عملي و مهارتي كه در اين دانشگاه براي آقايان برگزار مي‌شود، براي خانم‌ها نيز برگزار مي‌گردد. براي مثال به منظور تقويت قواي جسماني و كسب مهارت‌هاي لازم ، ورزش‌هاي رزمي و دفاع شخصي تحت سه عنوان ورزش رزمي تكواندو، كاراته و جودو ارائه مي‌گردد. البته مسؤولان دانشگاه انتظار ندارند كه يك خانم با روحيات و خصلت‌هاي يك مرد، در نيروي انتظامي فعاليت كند، اما داوطلبان زن بايد از آمادگي جسمي و روحي خوبي برخوردار باشند. در ضمن پوشش چادر براي دانشجويان زن دانشكده علوم پايه انتظامي و خانم‌هاي شاغل در نيروي انتظامي الزامي است.
موقعيت شغلي در ايران :
در نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران، عده‌اي از كاركنان داراي مشاغل اداري و عده‌اي ديگر داراي مشاغل مأموريتي هستند. براي مثال، كاركنان بخش‌هاي حسابداري، كامپيوتر، برق و مخابرات در بخش اداري فعاليت مي‌كنند. به عبارت ديگر فارغ‌التحصيلان شاخه خدمات و پشتيباني در بخش اداري حضور دارند و فارغ‌التحصيلان ساير شاخه‌ها و گرايش‌هاي علوم انتظامي در بخش مأموريتي فعاليت مي‌كنند.در كل فارغ‌التحصيلان كارداني دانشكده علوم پايه انتظامي با درجه ستوان سومي و كارشناسان اين دانشكده با درجه ستوان دومي فارغ‌التحصيل مي‌شوند و درجات بعدي آنان برابر قوانين و مقررات ناجا خواهد بود. در اين ميان، نوع فعاليت فارغ‌التحصيلان كارداني نيروي انتظامي بيشتر جنبه اجرايي دارد؛ يعني اين دسته از فارغ‌التحصيلان بيشتر مجريان برنامه‌ها هستند اما مسؤوليت اصلي كارشناسان نيروي انتظامي، تئوري‌سازي، برنامه‌ريزي، هدايت و كنترل فعاليت‌هاي نيروي انتظامي است. البته در حال حاضر به دليل كمبود پرسنل، گاهي اوقات يك كارشناس بايد وظايف كاردان را نيز انجام دهد.گفتني است كه دانشجويان علوم پايه انتظامي ضمن آن كه ماهانه مبلغي به عنوان كمك هزينه تحصيلي دريافت مي‌كنند از امكانات رفاهي خوابگاه، پوشاك، غذا، دفترچه اتكا و خدمات درماني بهره‌مند مي‌شوند و در طول خدمت از وام خريد مسكن يا يك باب مسكن ملكي برخوردار خواهند شد.
.
مهندسی شهر سازی
مهندسي شهرسازي ديباچه:
در سال 1400 هجري شمسي، جمعيت كشور ما به 120 ميليون نفر خواهد رسيد كه 80 درصد اين 120 ميليون نفر در شهرها ساكن مي‌شوند. يعني كمتر از 20 سال ديگر كشور ايران حدود 96 ميليون شهرنشين خواهد داشت. حال سؤال اينجاست كه آيا براي اسكان و فراهم نمودن امكانات اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي اين 96 ميليون نفر برنامه‌ريزي كرده‌ايم؟ در حال حاضر چطور؟ آيا شهرهاي ما از حداقل استانداردهاي جهان برخوردارند؟ به راستي چه افرادي مي‌توانند طرحي جامع براي شهرها و شهرك‌ها ارائه دهند و در آرامش روحي و جسمي شهرنشينان نقش مؤثري داشته باشند؟ بدون شك چنين كاري از عهده متخصصان يك رشته برنمي‌آيد، بلكه براي ساماندهي يك شهر نياز به همكاري و همفكري اقتصاددانان، جامعه‌شناسان، معماران، مهندسين عمران، جغرافي‌دانان و كارشناسان رشته‌هاي متعدد ديگر است.در اين ميان متخصص شهرسازي به عنوان سياستگذار و مدير متخصص ، نقش بسيار مهمي را بر عهده دارد. متخصص شهرسازي فردي است كه مي‌تواند در زمنيه طراحي شهري يا برنامه‌ريزي شهري فعاليت كرده و عامل توسعه شهري شود. دانش شهرسازي به بررسي كليه تحولات اجتماعي، اقتصادي، سياسي و فيزيكي يك شهر مي‌پردازد و تلاش مي‌كند كه روابط موجود در يك شهر را در قالب يك نظام هماهنگ، مديريت و سازماندهي كند و متخصص شهرسازي نيز كسي است كه با مطالعه و بررسي روابط اجتماعي، اقتصادي، سياسي و فرهنگي حاكم در شهر، برنامه‌اي بسامان و مطبوع براي يك شهر ارائه مي‌دهد. برنامه‌اي كه تصويرگر سيماي شهر در آينده است. در اين رشته حداقل 6 محور اصلي وجود دارد كه در برنامه‌ريزي و طراحي شهر سرنوشت ساز است. اين 6 محور عبارتند از:0 ـ برنامه‌ريزي شهري كه عمدتاً بر روي كاربري اراضي متمركز است؛ يعني بررسي مي‌كند كه ما چگونه فضا و پهنه شهر را به فعاليت‌هاي مختلف اعم از صنعتي، تجاري و مسكوني اختصاص دهيم. ـ برنامه‌ريزي حمل و نقل ـ برنامه‌ريزي اقتصادي و اجتماعي؛ چون در شهر تنها موضوع مورد بررسي فيزيك شهر نيست بلكه مسأله مهم، جامعه شهري و انسان‌هايي هستند كه در اين محيط زندگي مي‌كنند. به عبارت ديگر براي اقشار مختلف كه امكانات اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي دارند يا براي اقوام مختلفي كه در مكان‌هاي مختلف يك شهر زندگي مي‌كنند، بايد برنامه‌ريزي شود. ـ برنامه‌ريزي شبكه‌هاي زيرساختي مثل آب، برق و تلفن ـ برنامه‌ريزي محيط زيست كه به بررسي خطرات محيط زيست مثل سيل و زلزله مي‌پردازد و براي مقابله با اين سوانح برنامه‌ريزي مي‌كند و تأثيرات سوئي را كه انسان بر محيط زيست مي‌گذارد مطالعه مي‌كند. ـ طراحي شهري كه به طراحي سه‌بعدي شهر پرداخته و محور توجه آن مناسبات انسان با محيط فيزيكي خود است. در واقع در طراحي شهري انسان با تمام خصوصيات جسمي، روحي و معنويش مطرح است و هدف آن نيز ارتقاي كيفيت شهر مي‌باشد. توانايي‌هاي لازم : دانشجوي اين رشته بايد با طراحي و مفاهيم هنري مثل روانشناسي رنگ‌ها آشنا باشد و در عين حال به مفاهيم تكنيكي و اصول فني كار مثل نقشه‌برداري، رسم فني، پرسپكتيو، هندسه فضايي، مدلسازي، رياضي و مسائل انساني و اجتماعي مثل مباني جامعه‌شناسي علاقه‌مندباشد. و بداند كه در طي تحصيل بايد كارهاي تحقيقاتي و عملي بسياري انجام دهد. در ضمن رشته شهرسازي نياز به مطالعه زياد، كارهاي فيزيكي گسترده و برداشت‌هاي ميداني بسياري دارد به همين دليل دانشجو بايد وقت زيادي را به آن اختصاص دهد. همچنين بايد قدرت تحليل بالايي داشته و در طراحي زبردست باشد. موقعيت شغلي در ايران : كشور ما براي توسعه شهري و منطقه‌اي نياز به 50 هزار برنامه‌ريز شهري و منطقه‌اي دارد؛ يعني اگر ما بخواهيم به قافله توسعه جهاني نزديك شويم بايد بحث برنامه‌ريزي را باور داشته و در اين زمينه سرمايه‌گذاري نماييم تا بتوانيم مثل كشور كره با استفاده از منابع برنامه‌ريزي، عقب‌ماندگي خود را جبران كنيم. اما متأسفانه در حال حاضر توانايي‌هاي متخصصان اين رشته در فرهنگ عمومي جامعه شناخته شده نيست و مسؤولان بين معماري و شهرسازي تمايزي قائل نمي‌شوند. در حالي كه دانش معماران در حد بنا است و آنها در مقياس كلان مداخله نمي‌كنند؛ يعني يك شهر يا يك منطقه را با تمامي ويژگي‌ها و خصوصيات اجتماعي، انساني، اقتصادي، فرهنگي و فيزيكي آن مطالعه نمي‌كنند و به همين دليل نمي‌توانند در برنامه‌ريزي يا طراحي شهري موفق باشند. درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل : دروس پايه: درآمدي بر شهرشناسي، مباني جامعه‌شناسي، درك و بيان محيط شهري، مباني جغرافيا، مباني اقتصاد، بوم‌شناسي طبيعي و انساني، كاربرد رياضيات در شهرسازي، كارگاه بيان تصويري، كاربرد هندسه در شهرسازي ، زبان تخصصي . دروس اصلي : كاربرد نقشه‌برداري، كاربرد رايانه در شهرسازي، تاريخ و فرهنگ شهرنشيني جهان، تاريخ و فرهنگ شهرنشيني ايران، آشنايي با مباني معماري وساختمان، مباني مهندسي شبكه حمل و نقل، كارگاه مهندسي شبكه حمل و نقل، مباني مهندسي تأسيسات شهري، كارگاه مهندسي تأسيسات شهري، طراحي و كاربرد نظام اطلاعات ، آمار و روش‌هاي كمي در شهرسازي ، آشنايي با مصالح و ساخت ، جغرافياي شهري ، جامعه‌شناسي شهري ، اقتصاد شهري ، كارگاه مطالعات شهري، حقوق و قوانين شهري. دروس تخصصي: مباني و روش‌هاي برنامه‌ريزي شهري ، مباني و روش‌هاي طراحي شهري ، كارگاه برنامه‌ريزي شهري (كاربري زمين)، كارگاه طراحي شهري، مباني و روش‌هاي برنامه‌ريزي مسكن ، كارگاه برنامه‌ريزي مسكن، مديريت و سازمان اجرايي شهري ، كارگاه طرح‌هاي اجرايي ، شناخت فضاهاي شهري ايران ، روش تحقيق در شهرسازي ، كارگاه آماده سازي زمين، كارگاه برداشت كاربري ، طرح نهايي.
نگارش پروپوزال ارشد و دکتری
هدف از نگارش پروپوزال در عین ساده بودن بسیار حساس و با اهمیت است، اما بیاید آن را با بیان یک مثال برای شما آشکار کنیم. فرض کنید شما یک سرمایه گذار هستید و شخصی به شما مراجعه کرده و تصمیم دارد یک کسب و کار را راه اندازی کند. آیا هر پیشنهادی که به شما بدهد را قبول کرده و سرمایه خودتان را به او می دهید؟ آیا پیشنهاد کاری او انجام شدنی است یا خیر؟ آیا پیشنهاد کاری او نتیجه مطلوبی برای شما خواهد داشت و سود مناسبی به شما خواهد رساند یا خیر؟ اگر شما بدون توجه به این سوالات پیشنهاد فرد را قبول کرده و سرمایه گذاری را انجام دهید، ممکن است شانس موفقیت بسیار اندکی داشته باشید. برای این منظور قبل از قبول درخواست سرمایه گذاری از وی می خواهید که یک طرح کسب و کار را ارائه کرده تا دریابید که پروژه تا چه اندازه قابل انجام و سودده است.پروپوزال در حالت صنعتی و دانشگاهی نیز همین نقش را داشته و هدف آن متقاعد کردن مخاطب در مورد اهمیت و کاربردی بودن یک پژوهش یا پروژه است.
به طور کلی روش های مختلفی برای نگارش پروپوزال وجود دارد ولی تنها یک روش استاندارد منجر به دستیابی به نتیجه مطلوب می شود. بر اساس این روش شما می توانید بخش های مختلف یک پروپوزال را به صورت کاملا منطقی و دقیق در کنار هم قرار داده و نتیجه مناسبی را بدست آورید. در همین راستا سعی می کنیم به شما بیاموزیم که چگونه یک پروپوزال خوب و کاربردی بنگارید.
دانشمند روانشناس، مارتین ای پی سلیگمن برای شناخت درماندگی آزمایشی انجام داد که منجر به برنده شدن نوبل روانشناسی توسط وی شد.
ایشان ۲۰ سگ شیانلو را از ابتدای نوزادی درون یک قفس تربیت کرد به طوری که سگها در صورت نیاز پدال موجود در قفس را می
فشردند و بیرون می رفتند و پس از دستشویی کردن باز می گشتند.
ایشان پس از تربیت این سگ ها، آن ها را به دو قفس و در هر قفس ۱۰ قلاده تقسیم نمود. سپس درب قفس ( آزمایش)B را جوش
داد و ۳۰ روز، روزی ۳ بار به قفس B شوک الکتریکی می داد. سگهای قفس B در روزهای اول در زمان شوک بخاطر قفل بودن درب
خودشان را به میله های قفس میزدند و خونی و زخمی نتیجه ای نمی گرفتند . اما پس از چند روز سگها فهمیدند که با تلاش موفق
نمی شوند بجز اینکه زخمی شده و رنج زیاد می کشند. آنها یاد گرفتند که در زمان شوک در جای خود بایستند زیرا دست کم از زخمی
شدن در امان بودند.
سلیگمن در انتهای آزمایش درب قفس را شکست و آنها را به سگهای قبلی قفس A ( گواه) ملحق نمود ؛ همان قفس سالم که با
فشار اهرم درب باز می شد.
سپس شوک الکتریکی داد. فکر می کنید چه اتفاقی افتاد؟؟
تمام ۱۰ سگ گواه اهرم را فشار داده و بیرون آمدند اما سگهای ( آزمایش) در سرجایشان ایستاده و حرکت نکردند.
او بزرگترین نظریه قرن را ارائه کرد، یعنی (درماندگی آموخته شدنی است)
بدین معنا که موجودات یاد می گیرند بدبخت زندگی کنند.
پروپوزال برگرفته از واژه Propose در زبان انگلیسی و به معنای پیشنهاد دادن است و هدف از نگارش آن ارائه یک طرح تحقیقاتی یا عملیاتی برای یک موسسه یا سازمان می باشد. بر اساس تعریف ارائه شده توسط دانشنامه ویکی پدیا، پروپوزال سندی است که در آن یک طرح پژوهشی و یا تحقیقاتی پیشنهاد شده و هدف آن جذب حمایت یک موسسه یا سازمان می باشد. شاید بتوان گفت این تعریف تا حد بسیار زیادی صحیح است، چرا که در واقع پروپوزال انواع مختلفی دارد و تنها جنبه دانشگاهی آن مطرح نیست و معمولا سرمایه گذاران و مدیران قبل از شروع یک کسب و کار از متقاضیان درخواست نوعی پروپوزال یا طرح کسب و کار می کنند. حتی در مثال پروپوزال آکادمیک نیز، دانشجو بدون تایید دانشگاه و اساتید راهنما و مشاور نمیتواند پروپوزال را به مرحله پایان نامه یا رساله دکتری برساند. بنابراین مفهوم پروپوزال علاوه بر پیشنهاد یک موضوع، ماهیت جذب حمایت یک موسسه را نیز در بر می گیرد. شاید مناسبترین مفهوم برای پروپوزال توسط پایگاه علمی ویکی پدیا ارائه شده باشد، اما علاوه بر مفهوم پروپوزال باید به چند نکته بسیار مهم پیش از اقدام به نگارش پروپوزال دقت کنیم، این موارد عبارتند از:
نگارش و تهیه یک پروپوزال خوب یک فرآیند زمان بر و تخصصی است که علاوه بر دانش در حوزه موضوع تحقیق به تسلط بالا نسبت به ساختار علمی تحقیق نیز نیاز دارد. پژوهشگری که اطلاعات کافی در مورد بخش ها تشکیل دهنده یک پروپوزال یا استانداردهای نگارشی آن نداشته باشد حتی در صورت داشتن تخصص بالا در حوزه تحقیق، نمیتواند پروپوزال مطلوبی را ارائه نماید. آماده سازی یک پروپوزال با کیفیت و قوی می تواند تا جای ممکن فرآیند های مرتبط به آن یعنی تاییده دانشگاه یا موسسه، آماده سازی پایان نامه یا رساله، تهیه گزارش کار پروژه و غیره را تسهیل نماید. برای این منظور در این مطلب سعی میکنیم شما را با بایدها و نبایدهای نگارش پروپوزال آشنا کنیم تا به واسطه آن بتوانید یک پروپوزال با کیفیت و قوی ارائه نمایید.
پروپوزال صنعتی و تجاری - مفهوم پروپوزال
academic proposal پروپوزال دانشگاهی
یک پروپوزال دانشگاهی با هدف تجزیه و تحلیل یک موضوع علمی و مطرح کردن فرضیاتی مرتبط با آن تهیه می شود. بطور معمول پروپوزال دانشگاهی قبل از نگارش تز دکتری و یا پایان نامه ارشد توسط دانشجو به اساتید مشاور و راهنما ارائه شده تا بواسطه آن اطلاعات بنیادینی در ارتباط با موضوع تحقیق در اختیار اساتید قرار بگیرد. واژه پروپوزال (Proposal) در ترجمه انگلیسی به معنای پیشنهاد دادن است و این واژه در معنای دانشگاهی به طرح پیشنهادی در مورد یک موضوع علمی اشاره دارد.
پروپوزال ها معمولا انواع مختلفی داشته و هر کدام از آنها بسته به نیاز متقاضی یا موسسه مورد نظر می تواند ساختار متنوعی داشته باشد. برای مثال پروپوزال های صنعتی ممکن است بنا بر درخواست سرمایه گذار بخش های جدیدی مانند بودجه بندی، زمان اجرای پروژه، تیم اجرایی پروژه و ابزار پیاده سازی به آن اضافه و بخش هایی مانند روش تحقیق یا ادبیات موضوع به کلی حذف شوند. اما در مقابل در پروپوزال دانشگاهی معمولا سختگیری چندانی در مورد جدول زمانبندی و بودجه بندی وجود ندارد و تاکید زیادی بر بخش ادبیات موضوع و متودولوژی می شود. ولی به طور کلی تمامی پروپوزال ها از یک سری بخش های یکسان و مشابه تشکیل شده اند که می توان آنها را به صورت زیر دسته بندی کرد.
پژوهشگران اندکی هستند که درک کاملی از اهمیت پروپوزال داشته باشند و بتوانند اصول اساسی و استاندارد تحقیق را مبنای پروپوزال نویسی قرار دهند. در ساده ترین حالت اگر شما پروپوزال خوبی نگارش کنید می توانید اطمینان داشته باشید که یک تحقیق باکیفیت و کاربردی خواهید داشت. و در مقابل چنانچه پروپوزال شما از کیفیت پایینی برخوردار باشد می توان گفت که پژوهش مفیدی حاصل نخواهد شد. کلیدی ترین اهمیت نگارش پروپوزال این است که یک مشکل را در جامعه شناسایی کرده و راه حلی کاربردی برای آن ارائه می نماید. اما نگارش پروپوزال از جنبه های دیگر نیز اهمیت داشته و میتواند به پژوهشگر کمک کند. به طور کلی اهمیت پروپوزال در چند بخش کلی قابل دسته بندی است که عبارتند از:
اولین گام در نوشتن یک پروپوزال خوب این است که به خاطر داشته باشید که نوعی قرارداد بین خودتان و یک موسسه یا یک دانشگاه را نگارش می کنید. منظور از قرارداد این است که شما باید با جلب نظر مخاطب بتوانید توافق وی را برای انجام پژوهش جلب کنید واین به منزله یک قرارداد بین شما و موسسه مورد نظر است. زمانی که هیئت علمی دانشگاه و یا شخص سرمایه گذار در یک شرکت پس از انجام بررسی های اولیه در نهایت پروپوزال شما را رد می کنند یعنی عنوان و محتوای آن مورد تاییدشان نبوده و این قرارداد بین شما و موسسه مورد نظر نهایی نشده است. شما با نگارش یک پروپوزال باید نشان بدهید که یک موضوع یا مسئله بسیار اساسی را شناسایی کرده اید، راه حل کاربردی برای آن دارید و قصد دارید از ابزار و روش مناسبی برای حل آن استفاده کنید.
نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد و دکتری: راهنمای کامل
بخش 1: مقدمه
پروپوزال سندی است که در آن یک طرح تحقیقاتی یا عملیاتی پیشنهاد شده و هدف آن جذب حمایت یک موسسه یا سازمان می باشد. پروپوزال ها انواع مختلفی دارند، از جمله:
- پروپوزال پژوهشی: این نوع پروپوزال برای ارائه یک طرح تحقیقاتی به منظور دریافت کمک مالی یا حمایت از یک سازمان یا دانشگاه نوشته می شود.
- پروپوزال تجاری: این نوع پروپوزال برای ارائه یک طرح تجاری به منظور جذب سرمایه گذار یا مشتری نوشته می شود.
- پروپوزال پروژه: این نوع پروپوزال برای ارائه یک طرح پروژه به منظور دریافت مجوز یا بودجه نوشته می شود.
در این مقاله، به بررسی نحوه نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد و دکتری می پردازیم.
بخش 2: بخش های پروپوزال
یک پروپوزال خوب باید شامل موارد زیر باشد:
- عنوان: عنوان باید مختصر و گویا باشد و موضوع پروپوزال را به طور خلاصه بیان کند.
- مقدمه: مقدمه باید خواننده را با موضوع پروپوزال آشنا کند و اهمیت آن را توضیح دهد.
- مرور ادبیات: مرور ادبیات باید به بررسی تحقیقات قبلی در زمینه موضوع پروپوزال بپردازد.
- روش تحقیق: روش تحقیق باید نحوه انجام تحقیق را به طور واضح و دقیق توضیح دهد.
- زمانبندی و بودجه: زمانبندی و بودجه باید به طور دقیق مشخص شود.
- نتیجه گیری: نتیجه گیری باید خلاصه ای از یافته های پروپوزال را ارائه دهد.
بخش 3: نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد
نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد معمولاً شامل مراحل زیر است:
- انتخاب موضوع: اولین قدم، انتخاب موضوع پروپوزال است. موضوع پروپوزال باید مرتبط با رشته تحصیلی و علاقه شما باشد.
- انجام تحقیقات اولیه: پس از انتخاب موضوع، باید تحقیقات اولیه ای در زمینه آن انجام دهید تا اطلاعات کافی برای نوشتن پروپوزال را جمع آوری کنید.
- نوشتن پروپوزال: پس از انجام تحقیقات اولیه، می توانید شروع به نوشتن پروپوزال کنید.
- بازبینی و ویرایش: پس از نوشتن پروپوزال، باید آن را بازبینی و ویرایش کنید تا از صحت و دقت آن اطمینان حاصل کنید.
بخش 4: نگارش پروپوزال دکتری
نگارش پروپوزال دکتری معمولاً شامل مراحل زیر است:
- انتخاب موضوع: اولین قدم، انتخاب موضوع پروپوزال است. موضوع پروپوزال باید مرتبط با رشته تحصیلی و علاقه شما باشد و از نظر علمی نیز نو و ارزشمند باشد.
- انجام تحقیقات اولیه: پس از انتخاب موضوع، باید تحقیقات اولیه ای در زمینه آن انجام دهید تا اطلاعات کافی برای نوشتن پروپوزال را جمع آوری کنید.
- نوشتن پروپوزال: پس از انجام تحقیقات اولیه، می توانید شروع به نوشتن پروپوزال کنید.
- بازبینی و ویرایش: پس از نوشتن پروپوزال، باید آن را بازبینی و ویرایش کنید تا از صحت و دقت آن اطمینان حاصل کنید.
بخش 5: نکات مهم در نگارش پروپوزال
در اینجا چند نکته مهم در نگارش پروپوزال آورده شده است:
- وضوح و دقت: پروپوزال باید به طور واضح و دقیق نوشته شود تا خواننده بتواند به راحتی آن را درک کند.
- منطقی بودن: پروپوزال باید منطقی و منسجم باشد و از استدلال های قانع کننده ای استفاده کند.
- جامع بودن: پروپوزال باید تمام جوانب موضوع را در نظر بگیرد و اطلاعات کافی را ارائه دهد.
- ارزشمند بودن: پروپوزال باید ارزشمند و قابل اجرا باشد و بتواند به حل یک مشکل یا پاسخ به یک سوال کمک کند.
بخش 6: نتیجه گیری
نگارش پروپوزال یک مهارت مهم است که برای موفقیت در تحصیلات، کسب و کار و مدیریت پروژه، ضروری است. با رعایت نکات ذکر شده در این مقاله، می توانید یک پروپوزال خوب و قانع کننده بنویسید که شانس موفقیت شما را در دریافت حمایت افزایش دهد.
نتایج تحقیق موسسه REOPA درباره پروپوزال های تحقیقاتی:
38 درصد پروپوزال های نوشته شده رد می شوند، 46 درصد برای بازنگری بازگردانده می شوند و تنها 16 درصد پذیرفته می شوند.
71 درصد عناوین، مطلوب ارزیابی نشدند و تنها 29 درصد رضایت بخش بوده اند.
72 درصد مقدمه ها رضایت بخش نبوده اند 49 درصد وضوح و تمرکز نداشته اند.
تنها 29 درصد موارد اهداف تحقیق را به روشنی بیان نموده اند.
فقط 16 درصد از آن ها بیان مسئله را به خوبی نوشته اند
اگر شما دانشجوی سال آخر مقطع کارشناسی ارشد باشید قطعا در مورد پروپوزال و ضرورت نگارش آن شنیده اید. پروپوزال کارشناسی ارشد جنبه هایی از ایده پردازی، خلاقیت، توانایی حل مسئله و مهارت تحلیل آماری را در دانشجویان تقویت می کند. اما نکته مهم در فرآیند نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد این است که به دانشجویان کمک شود تا بتوانند ایده های تحقیقاتی خودشان را در قالب یک تحقیق استاندارد ارائه نمایند. به طور کلی هدف از نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد در چند بخش کلی دسته بندی می شود که عبارتند از:
پروپوزال (Proposal) یک واژه انگلیسی و برگرفته از کلمه (Propose) به معنای پیشنهاد دادن است و منظور از آن ارائه یک طرح کلی پژوهشی برای موسسه مورد نظر می باشد. خدمات مشاوره و نگارش پروپوزال ارشد و دکتری در موسسه ماد دانش پژوهان زیر نظر کارشناسان برجسته انجام گرفته و تمامی پروپوزال های انجام شده با بهترین کیفیت و به همراه ضمانت در اختیارشما دانشجویان عزیز قرار خواهد گرفت. ما در موسسه ماد دانش پژوهان علاوه بر کمک به دانشجویان در جهت نیل به موفقیت، قصد داریم هرچه بیشتر شما عزیزان را با فرآیند های علمی و پژوهشی در مقاطع کارشناسی، ارشد و دکتری آشنا کنیم. در ادامه این مقاله به اختصار به موضوعاتی مانند نحوه نگارش و انجام پروپوزال، بخش های مختلف یک پروپوزال، چگونگی آماده سازی یک پروپوزال تخصصی و روش گردآوری مطالب خواهیم پرداخت.
بیان مسئله (Problem Statement) بخشی از پروپوزال است که دانشجو یا محقق می بایست در آن مشکل شناسایی شده را توصیف کرده و بیان کند چطور با انجام تحقیق به دنبال حل این مشکل است. به طور کلی در بخش بیان مسئله باید بر روندهای منفی موجود در جامعه و یا موسسه تاکید کرده و بیان کنید مشکلات موجود چطور باعث عدم بهره وری، آسیب و مختل کردن سیستم شده اند. در ادامه بر این موضوع تمرکز می کنید که چرا برطرف کردن و حل آنها ضرورت داشته و تحقیق شما چگونه قصد دارد این مشکلات را برطرف کند. اگر این بخش را مهمترین فصل از پایان نامه یا پروپوزال دسته بندی نکنیم ولی یقینا یکی از مهمترین فصول در فرآیند نگارش پروپوزال محسوب می شود. اما همانند تمامی بخش های یک تحقیق علمی که ویژگی ها و استانداردهایی را دارند، بیان مسئله در پروپوزال نیز ویژگی های مخصوص به خودش را دارد که عبارتند از:
یکی از فرآیندهایی که ممکن است در زمان نگارش و آماده سازی پروپوزال با آن روبرو شوید، اصلاح و برطرف کردن مشکلات پروپوزال پیش از تصویب آن است. این مرحله با عنوان بهبود و تقویت پروپوزال نیز شناخته می شود و در مطالب پیشین برای شما بیان کردیم که در فرآیند تصویب پروپوزال ممکن است 4 حالت برای پروپوزالتان اتفاق بیافتد.
1. حالت اول: تصویب پروپوزال
2. حالت دوم: تصویب پروپوزال با اصلاحات کم
3. حالت سوم: تایید پروپوزال با اصلاحات زیاد
4. حالت چهارم: ریجکت کردن پروپوزال
در فرآیند نگارش پروپوزال ممکن است با حالت دوم و سوم روبرو شوید و کمیته تخصصی دانشگاه از شما درخواست کند که قبل از تصویب و نهایی شدن یک پروپوزال اقدام به اصلاح، تقویت و بهبود محتوا در برخی بخش های مشخص کنید. پروپوزال هر دانشجو پایه و اساس کار پژوهشی وی را تشکیل می دهد و شخص نخواهد توانست بدون داشتن یک پروپوزال کامل و صحیح اقدام به نگارش و تهیه پایان نامه یا تز دکتری کند. معمولا به ندرت اتفاق میافتد که پروپوزال تهیه شده توسط دانشجو در همان ابتدا مورد تایید اساتید مشاور و راهنما قرار بگیرد و تا مرحله تصویب پیش برود. پروپوزال بارها و بارها قبل از تصویب نهایی توسط کمیته تحصیلات تکمیلی بهبود یافته و تقویت می شود. اما مهمترین دلایل برای اصلاح تقویت و بهبود پروپوزال به خاطر عوامل زیر خواهد بود:
نگارش پروپوزال یکی از فرآیندهای اجتناب ناپذیر در تحصیلات تکمیلی و پروسه فارغ التحصیلی هر دانشجو محسوب می شود. زمانیکه صحبت از نگارش پروپوزال می شود می بایست فاکتورهای زیادی را در آن بگنجانید و محتوای آن را باید مطابق با استانداردهای دانشگاه یا موسسه مورد نظر تهیه و ارائه نمایید. نگارش پروپوزال به گونه ای است که دانشجویان باید در چند صفحه و چند بخش محدود، ایده ها و موضوع تحقیقاتی مورد نظرشان را برای اساتید تبیین نمایند. بخش های مختلف پروپوزال معمولا محدودیت محتوایی دارند و نباید از یک میزان مشخص بیشتر شوند دقیقا مشابه بسیاری از پژوهش های علمی مانند مقاله، پایان نامه و تز دکتری که باید در تعداد مشخصی کلمه تهیه شوند. یک پروپوزال تحقیقاتی دانشگاهی به طور کلی در 2000-3500 بین 5-7 صفحه تهیه و آماده می شود که به صورت جزئی تر عبارتند از:
همواره به دانشجویان تحصیلات تکمیلی و مقاطع ارشد و دکتری تاکید می شود که فرآیند مربوطه به نگارش و آماده سازی پروپوزال دو بخش مجزا را شامل شده و در بر میگیرد. بخش اول مربوط به گردآوری اطلاعات لازم، انتخاب موضوع و نگارش پروپوزال است و بخش دوم مربوط به تصویب پروپوزال می باشد که ممکن است بارها و بارها اصلاح و تعدیل در محتوا را تجربه کند. در این سرفصل سعی میکنیم شما را هر چه بیشتر با فرآیند تصویب پروپوزال در حوزه تحصیلات تکمیلی آشنا کرده و مراحل آن را بیان نماییم. مراحل تصویب پروپوزال به صورت کلی سه مرحله اصلی را در برمیگیرد که عبارتند از:
انتخاب عنوان پروپوزال-بیان مسأله
زمانی که یک پروپوزال را مینگارید ممکن است ایده ها، محتوا، مدل، فرضیات و فاکتورهای زیادی را درون آن بگنجانید ولی در زمان نگارش و حتی پس از پایان آن، نمی توانید در مورد خوب یا بد بودن آن نظری بدهید. یکی از دلایل این موضوع این است که معمولا یک شکل ارزیابی کاملا مطلوب و عالی از پروپوزال وجود ندارد و این امر تا حد زیادی به نظر مخاطب و شخصی که ارزیابی آن را انجام می دهد بستگی دارد. اما اگر بخواهیم ویژگی های یک پروپوزال خوب را مشخص کنیم می توانیم آن را در چند بخش کلی به صورت زیر دسته بندی کنیم. اما پیش از در نظر گرفتن این فاکتورها سعی کنید متن پروپوزال را بر اساس استانداردهای نگارشی هر موسسه یا دانشگاه آمشاده و تهیه نمایید.
ویژگی های یک پروپوزال خوب - پذیرش دانشگاه های خارجی
بسیاری از اساتید زمانی که یک پروپوزال را بازبینی و ارزیابی می کنند از بسیاری جهات نقاط ضعف و کمبودهایی را در آن مشاهده کرده و از دانشجو درخواست می کنند که تحقیق مورد نظر را مجدد انجام دهد. اگر به عنوان یک پژوهشگر چندین پروپوزال را مورد بررسی قرار دهید، متوجه خواهید شد که اشتباهات رایج معمولا در بخش انتخاب موضوع، کانتریبیوشن تحقیق و انتخاب متودولوژی صحیح رخ می دهد. بروز این اشتباهات رایج در پروپوزال نویسی با گذشت زمان و افزایش تجربه فرد کاهش می یابد ولی تضمین کننده این موضوع نیست که افراد با تجربه هیچوقت چنین اشتباهاتی را مرتکب نمی شوند. به طور کلی اشتباهات رایج در پروپوزال نویسی عبارتند از:
فرض کنید شما یک ایده منحصر به فرد و عالی برای تحقیق دارید و قصد دارید یک اسپانسر برای آن جذب کرده و پژوهش خودتان را آغاز کنید. این اسپانسر ممکن است یکی از اساتید شما در دانشگاه باشند و یا یک موسسه که قصد دارد پروژه شما را با هدف نتایج مثبت در سازمانش پشتیبانی مالی نماید. اما اولین گام برای موفقیت در جذب اسپانسر سازمانی و یا دانشگاهی نگارش یک پروپوزال خوب و متقاعد کننده است. نگارش یک پروپوزال خوب در برگیرنده مراحل بسیار مهم و استانداردی است که در صورت رعایت کردن آنها میتوانید انتظار یک نتیجه موفقیت آمیز را داشته باشید. به طور کلی 7 مرحله اصلی در نگارش پروپوزال وجود دارد که عبارتند از:
زمانی که صحبت از نگارش پروپوزال می کنیم باید به خاطر داشته باشید که محتوای آن معمولا تا حد زیادی به نوع پروپوزال نیز بستگی دارد. برای مثال در پروپوزال صنعتی هدف اصلی از نگارش، بهبود فروش، افزایش سود یا بهبود بهره وری سازمانی است و بنابراین محتوای آن نیز باید در زمینه شناسایی مشکل و ارائه راه حل متناسب با همین موضوع باشد. در مقابل پروپوزال دانشگاهی به دنبال شناسایی یک مشکل در ارتباط با رشته تحصیلی است و قصد دارد راه حل هوشمندانه و کاربردی برای آن طراحی نماید. پس محتوا و مطالب آن نیز با پروپوزال صنعتی نسبتا متفاوت خواهد بود. اما فارغ از جزئیات در مورد پروپوزال صنعتی، دانشگاهی، استارت آپ و یا هر عنوان دیگری که به پروپوزال اطلاق می شود، پروپوزال ها در چند دسته کلی قرار می گیرند که عبارتند از:
پروپوزال دکتری بر خلاف پروپوزال کارشناسی ارشد دارای ویژگی هایی مشابه یک پایان نامه است که قبل از تصویب شدن نیاز به دفاع دارد. بدین معنا که شما باید در مورد موضوع ارائه شده در پروپوزال تمامی جنبه های قانع کننده بودن، کانتریبیوشن، کاربردی بودن و عملیاتی بودن را در نظر بگیرید. البته که تمامی این موارد در پروپوزال کارشناسی ارشد اهمیت دارد ولی پروپوزال مقطع دکتری تمامی این فاکتورها را جزء ضروری و جدایی ناپذیر پروپوزال قلمداد کرده و هر گونه مشکل در این بخش ها موجب ریجکت حتمی آن خواهد شد. به طور کلی پروپوزال دکتری کمتر به دنبال این موضوع است که عنوان تحقیق یا ساختار مشخصی برای یک تحقیق ارائه نماید، بلکه تمرکز آن بیشتر بر روی موارد زیر خواهد بود:
زمانی که در مقطع تحصیلات تکمیلی در یک دانشگاه مشغول به تحصیل می شوید در بخشی از فرآیند تحصیلتان نیاز است که پژوهشی با عنوان پایان نامه یا تز دکتری را انجام داده و تحویل دهید. اما پیش نیاز ارائه پایان نامه یا تز دکتری، نوشتن پروپوزال است و پروپوزال دانشگاهی نیز ویژگی های خاص و منحصر به فردی را در برمیگیرد. اما برای نوشتن یک پروپوزال علاوه بر دانش نسبت به ساختار و مفاهیم تحقیق نیاز است که بدانید یک پروپوزال خوب دانشگاهی چه ویژگی هایی دارد. ویژگی های بسیاری اساسی در یک پروپوزال دانشگاهی عبارتند از:
