ویراستاری مقاله در یک تعریف ساده عبارت است از اصلاح مشکلات نگارشی و محتوایی یک مقاله علمی با هدف بهبود و ارتقاء کیفیت آن به منظور بالا بردن شانس پذیرش و چاپ. اما چگونگی و مراحل انجام آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و همین موضوع است که یک ویراستار حرفه ای را از ویراستار غیرحرفه ای جدا خواهد کرد.
یک ویراستار حرفه ای در فرآیند ویراستاری سعی میکند در کمترین زمان ممکن مهمترین بخشهای یک مقاله را ارزیابی کرده و معایب را مشخص کند.
ویراستار سعی میکند با مطالعه بخش چکیده و نتیجه گیری و مقایسه آنها با یکدیگر به کیفیت مقاله و چگونگی تبیین موضوع پی ببرد. اما چطور یک ویراستار این کار را انجام می دهد؟.
معمولا چکیده یک مقاله بیانگر کلیاتی از آن مقاله بوده و تمامی محتوایی که شما به صورت مبسوط مطالعه خواهید کرد در چکیده قرار دارد. نتیجه گیری نیز بر یافته ها و دستاوردهای علمی تاکید داشته و به نوعی نشان دهنده اهمیت و نوآوری تحقیق شما است.
مطالعه و مقایسه این دو بخش نشان می دهد تحقیق شما تا چه اندازه خلاقانه نگارش شده، تا چه اندازه از ابزار مناسب برای دستیابی به نتایج استفاده شده است، تا چه اندازه محتوای مقاله در چارچوب موضوع تحقیق است و در نهایت تا چه اندازه نتایج تحقیق کاربردی و مناسب چاپ در ژورنال می باشد.
اما مراحل ویراستاری حرفه ای شامل 4 گام اصلی است که عبارتند از: 

1. بررسی کلیات محتوا و چک لیست تغییرات: همانطور که پیشتر بیان کردیم اولین و مهمترین مرحله در ویراستاری حرفه ای بررسی دو بخش چکیده و نتیجه گیری یک مقاله با هدف مشخص کردن نقاط ضعف احتمالی در آن است. ویراستار بعد از بررسی این دو بخش یک چک لیست از تغییرات احتمالی آماده کرده و مشخص می کند در کدام بخش ها نیاز به تعدیل و تقویت وجود دارد.
2. بررسی ساختار کلی و استاندارد نگارشی مقاله: پس از تهیه چک لیست، ویراستار باید ساختار کلی مقاله را از نظر ترتیب بخش ها، کیفیت نگارش هر بخش و وضعیت استفاده از منابع به روز مورد بررسی قرار دهد. 
3. اصلاح خط به خط محتوا: در این مرحله ویراستار اقدام به بررسی تمامی جملات به صورت جداگانه و دقیق کرده و مشکلات نگارشی و محتوایی آنها را بررسی می کند. اما وجود چک لیست در مرحله اول به او کمک می کند که بتواند دید بهتری نسبت به کل محتوای مقاله داشته و بخش های دارای نواقص احتمالی را با دقت بیشتری مورد بررسی قرار دهد. 
4. چک نهایی (Proofread): این فرآیند آخرین مرحله از ویراستاری مقاله محسوب می شود و از اهمیت بالایی برخوردار است. این مرحله معمولا امضای نهایی ویراستار بر روی مقاله است. مراحل قبلی شامل اصلاح و تعدیل محتوای مقاله بود اما این مرحله تا حدی به دنبال تقویت مقاله از نظر محتوایی و نگارشی است. چک نهایی (Proofread) به دنبال اشتباهات باقی مانده در متن و جایگزین های بهتر برای تقویت مقاله است.
ویراستاری - تقویت - توصیه نامه - تقویت مقاله - سابمیت مقاله 

هر محققی به خوبی می داند که نگارش یک مقاله علمی به صرف زمان و تلاش قابل ملاحظه ای نیاز دارد. یک مقاله علمی نه تنها باید شفاف و دقیق نگارش شود، بلکه می بایست ساختارمند و کاربردیباشد. اما چطور می توان وجود تمام این فاکتورها را در یک تحقیق علمی بررسی و تصحیح نمود.
کاربردی ترین راه برای تضمین شفاف بودن، دقیق بودن، ساختارمند بودن و کاربردی بودن یک مقاله استفاده از تکنیک ویراستاری است. یک ویراستار شخصی است که با اصول و مبانی نگارش و تدوین مقاله آشنا بوده و تمامی فاکتورهای ذکر شده را در تحقیق شما مورد بررسی قرار خواهد داد.
برخی از پژوهشگران گمان میکنند که برای مثال یک شخص مسلط به زبان انگلیسی می تواند مقاله شخص دیگر را ویرایش یا ویراستاری کند. اما مفهوم ویراستاری تنها بر ویرایش ادبی و نگارشی تاکید ندارد و اشخاصی که با این مفهوم کار ویراستاری انجام می دهند در اصل یک فرد متخصص در این حوزه نیستند.
یک ویراستار باید به اصول نگارش مقاله و ساختاربندی آن آشنا باشد و بتواند معایب محتوایی موجود در آن را به درستی شناسایی کند. 
یک ویراستار حرفه ای در زمان قبول پژوهش شما، دو موضوع را مورد بررسی قرار می دهد. موضوع اول کیفیت مقاله شما و موضوع دوم ژورنال مورد نظر شما است. یک ویراستار حرفه ای باید بتواند مطابق با اصول و قواعد مربوط به سابمیت مقاله اقدام به رعایت آیین نگارش مقاله کند و آن را بر اساس استانداردهای ژورنال تدوین نماید.
اما چطور می توان کیفیت یک مقاله را مورد ارزیابی قرار داد؟. ویراستارها در زمان دریافت یک مقاله علمی به چند موضوع توجه ویژه ای میکنند. اولین موضوعی که یک ویراستار مورد بررسی قرار می دهد بخش چکیده، نتیجه گیری و رفرنسدهی است.
در اولین کار این سه بخش مورد ارزیابی قرار می گیرد و مقاله از نظر یافته ها، ابزار گردآوری داده ها، روش تحلیل و میزان نوآوری (Contribution) بررسی خواهد شد. یک ویراستار حرفه ای به موارد زیر توجه ویژه ای دارد:

• چطور میزان نوآوری و کانتربیوشن مقاله را تقویت کند.
• چطور مقاله مورد نظر دارای منابع و ماخذ به روز باشد.
• چطور زبان و مفاهیم داخل مقاله دقیق و شفاف بیان شوند.
• چطور محتوای مقاله از نظر پلاجریسم و منابع به روز تقویت شود.
  
• چطور مقاله مورد نظر را در چارچوب استانداردهای ژورنال تدوین کند.
  ویراستاری  -  تقویت  -  سابمیت  -  انتخاب ژورنال 

ویراستاری و تقویت مقاله فرآیندهای بسیار مهمی هستند که به واسطه آن می توانید کیفیت پژوهش خودتان را به شکل قابل ملاحظه ای بالا ببرید. شاید گمان کنید که با پایان یافتن نگارش مقاله، فرآیند تقویت و یا ویراستاری آن کار ساده تری است و نیاز به زمان کمتری دارد.
اما نتایج بررسی ژورنال های مختلف نشان داده است که با سابقه ترین افراد در نگارش مقاله با پژوهش هایی کاملا ساختار یافته در نهایت ممکن است مقالاتشان ریجکت شود و این به دلیل وجود نواقص در متون مقاله است.
علاوه بر این در سال های اخیر به دلیل افزایش میزان سابمیت مقالات و بالا رفتن میزان رقابت در ژورنالها، نیاز است که کیفیت پژوهش خودتان را قبل از سابمیت بهبود ببخشید.
تقویت مقاله از این جهت اهمیت پیدا می کند که به شما این امکان را می دهد تا بتوانید محتوای پژوهش خودتان را از دو جنبه بررسی کنید. 

• بررسی ایده ها و خلاقیت در تحقیق: بارها و بارها تاکید کردیم که مقالات بدون نوآوری و کانتریبیوشن (Contribution) شانس بسیار اندکی برای پذیرش و چاپ در ژورنال های معتبر بین المللی را دارند. پس از پایان مقاله یا در حین تکمیل آن سعی کنید مجددا محتوای کار خودتان را از این نظر بررسی کنید. برای درک بهتر این موضوع می توانید مقالاتی که موضوع مشابه با کار شما دارند را سرچ کرده و ایده های موجود در آنها را ارزیابی نمایید. توصیه ما به شما این است که همواره به دنبال شناسایی ایده های جدید باشید چرا که در فضای رقابتی امروز برای پذیرش و چاپ مقاله، تنها آنهایی موفق هستند که توانسته اند خلاقیت و نوآوری را به تحقیق خودشان اضافه کنند. تقویت کردن مقاله از این جنبه می تواند شانس پذیرش و چاپ را به حد قابل ملاحظه ای ارتقا دهد. 

• بررسی شفافیت و وضوح مفاهیم: اهمیت این موضوع در فرآیند تقویت مقاله کمتر از نوآوری و کانتریبیوشن نیست. به یاد داشته باشید که مخاطب مقالات شما تنها افراد متخصص و دانشگاهی نیستند و معمولا افراد عادی در جامعه نیز به دنبال اطلاعات کاربردی در مقالات می گردند. ارائه مفاهیم تخصصی به زبان ساده یک مهارت بسیار کاربردی است که می تواند پژوهش شما را از سایرین متمایز کند.در زمان تقویت و یا ویراستاری مقاله حتما سعی کنید محتوای آن را از نظر ساده بودن و قابل فهم بودن بررسی کنید. اهمیت تقویت و ویراستاری مقاله زمانی مشخص می شود که بعد از یک مدت کوتاه چند ماهه، مقاله شما از مرحله سابمیت به پذیرش و چاپ می رسد.

برای بدست آوردن نتایج بهتر توصیه می شود که از نظر متخصصان و اساتید در اعمال تغییرات و بهبود کیفیت مقاله استفاده کنید. موسسه ماد دانش پژوهان با برخورداری از تیمی از فارغ التحصیلان و نخبگان دانشگاهی و با بیش از 30 سال سابقه پژوهشی در رشته های مختلف، می تواند راهگشای شما عزیزان در این زمینه باشد.
تقویت مقاله - ویراستاری مقاله - انتخاب ژورنال - آزمونهای بین المللی - ایمپکت فاکتور ژورنالها(IF)