پایان نامه در چند صفحه باید تنظیم شود تا بتواند تمامی بخش های اصلی شامل مقدمه، بدنه و نتیجه گیری را پوشش دهد. پایان‌ نامه علاوه بر این بخش‌ ها باید شامل فهرست مطالب، چکیده، منابع و پیوست‌ ها نیز باشد تا ساختار آن کامل و مطابق با استانداردهای دانشگاهی باشد. تعداد صفحات پایان‌ نامه معمولاً بسته به رشته و مقطع تحصیلی متفاوت است، اما باید به گونه‌ ای تنظیم شود که تمامی مباحث پژوهش به صورت جامع و دقیق ارائه شوند. در این راستا، کیفیت نگارش و انسجام محتوایی اهمیت بیشتری نسبت به صرف تعداد صفحات دارد. پژوهشگر باید تلاش کند با رعایت اصول علمی و نگارشی، محتوای پایان‌ نامه را به شکلی منظم و قابل فهم ارائه دهد تا علاوه بر ارزش علمی، قابلیت استفاده عملی نیز داشته باشد.

پایان نامه در چند صفحه باید تنظیم شود؟

بر اساس تعریف دانشگاه هیوستون (University of Houston) پایان نامه کارشناسی ارشد یک نوشته کاملا علمی و تخصصی است که زیر نظر یک استاد راهنما نوشته و تهیه می شود. این دانشگاه پایان نامه کارشناسی ارشد را مشابه رساله دکتری دکتری می داند با این تفاوت که کوتاه تر بوده و تمرکز بیشتری بر روی موضوع دارد و اندکی تخصصی تر نگارش می شود.
یکی دیگر از تفاوت های بیان شده میان پایان نامه و رساله دکتری در مورد حجم محتوا و کیفیت آن است که بر اساس این تعریف پایان نامه ارشد قابلیت استخراج حداقل یک مقاله و رساله دکتری قابلیت استخراج حداقل 3 مقاله را خواهد داشت.
به طور کلی پایان نامه کارشناسی ارشد شامل 60-80 صفحه بدون در نظر گرفتن بخش رفرنس دهی می باشد. البته ممکن است این فرآیند با توجه به نظر اساتید مشاور و راهنما تا حد زیادی طولانی تر و پیچیده تر شود ولی به طور کلی تعداد صفحات اختصاصی به هر بخش از پایان نامه به شکل زیر خواهد بود:
1. صفحه موضوع (Title Page): صفحه موضوع شامل عنوان پایان نامه، نام نویسنده، نام اساتید مشاور و راهنما است که 1 صفحه از پایان نامه به آن اختصاص می یابد.
2. تقدیر و تشکر و پیشگفتار (Acknowledgement): صفحه تقدیر و قدردانی از حامیان مادی و معنوی پایان نامه و پیش گفتاری در مورد موضوع پایان نامه که حداکثر 3 صفحه از پایان نامه به آن اختصاص می یابد.
3. چکیده (Abstract):  خلاصه ای از بیان مسئله، روش تحقیق و نتایج است که 1 صفحه از پایان نامه را در برمیگیرد.
4. فهرست عناوین (Table of Content): لیستی از محتوای موجود در پایان نامه که بسته به میزان آن می تواند بین 2-3 صفحه را در بربگیرد.
5. لیست جداول و تصاویر (List of Tables and Figures): لیستی از جداول و تصاویر استفاده شده در پایان نامه که 1-2 صفحه را به خود اختصاص می دهد. 
6. لیست اصطلاحات (List of Abbraviation): لیستی از اصطلاحات به کار رفته در پایان نامه که 1 صفحه را به خودش اختصاص می دهد.
7. مقدمه (Introduction): خلاصه ای از ادبیات موضوع، سوالات و اهداف تحقیق است که بین 2-4 صفحه به آن اختصاص می یابد.
8. ادبیات موضوع(Literature review): بیشترین بخش از پایان نامه که پیشینه تحقیقاتی انجام شده مرتبط با عنوان پایان نامه در آن ذکر می شود که بین 20-35 صفحه از پایان نامه به آن اختصاص می یابد.
9. روش تحقیق (Methodology): دومین و پرمحتوا ترین بخش از پایان نامه به متودلوژی، اندازه گیری فاکتورهای تحقیق، ابزار تحلیل و جداول و نمودارهای مربوط به آن اختصاص می یابد که حدود 15-25 صفحه از تحقیق را در بردارد. 
10. بحث و نتایج (Result and Discussion): نتایج و دستاوردهای عمومی پایان نامه در این بخش بیان می شود که معمولا توصیف کلی از مفاهیم آماری موجود در بخش روش تحقیق است. این بخش معمولا 3-8 صفحه را به خود اختصاص می دهد.
11. نتیجه گیری (Conclusion): نتیجه گیری یا ارائه راه حل های مبتنی بر نتایج بدست آمده که تقریبا 2-5 صفحه از پایان نامه را در برمیگیرد.
12. رفرنس دهی (Referencing): فرآیند رفرنس دهی با توجه به منابع مورد استفاده ممکن است بین 5-10 صفحه را به خود اختصاص دهد.
13. پیوست ها (Appendix): پیوستها معمولا داده ها و اطلاعات مورد استفاده در پایان نامه را در قالب 5-7 صفحه ارائه خواهد کرد.

مشاوره برای نگارش پایان نامه

مشاوره برای نگارش پایان‌ نامه به دانشجویان کمک می‌ کند تا مسیر پژوهش خود را به صورت علمی و ساختارمند پیش ببرند. در این فرآیند، اصول نگارشی، انتخاب موضوع مناسب، تدوین چارچوب تحقیق، و رعایت استانداردهای دانشگاهی مورد توجه قرار می‌ گیرد تا پایان‌ نامه علاوه بر ارزش علمی، از انسجام و کیفیت بالایی برخوردار باشد. برای دریافت خدمات نگارش پایان‌ نامه می‌ توانید با موسسه ماد دانش پژوهان تماس حاصل کنید. این موسسه با بهره‌ گیری از مشاوران متخصص، دانشجویان را در انتخاب موضوع، تدوین پروپوزال، نگارش فصل‌ ها و رفع ایرادات علمی یاری می‌ کند و زمینه ارائه یک پایان‌ نامه حرفه‌ ای و استاندارد را فراهم می‌ سازد.

جمع بندی

پایان‌ نامه کارشناسی ارشد بر اساس تعریف دانشگاه هیوستون یک نوشته علمی و تخصصی است که زیر نظر استاد راهنما تدوین می‌ شود و از نظر ساختار مشابه رساله دکتری است، با این تفاوت که کوتاه‌ تر بوده و تمرکز بیشتری بر موضوع دارد. حجم پایان‌ نامه ارشد معمولاً بین 60 تا 80 صفحه بدون احتساب منابع است و قابلیت استخراج حداقل یک مقاله علمی از آن وجود دارد، در حالی که رساله دکتری ظرفیت تولید چندین مقاله را دارد.

ساختار پایان‌ نامه شامل بخش‌ های مشخصی مانند صفحه عنوان، تقدیر و تشکر، چکیده، فهرست مطالب، جداول و تصاویر، اصطلاحات، مقدمه، ادبیات موضوع، روش تحقیق، نتایج و بحث، نتیجه‌ گیری، منابع و پیوست‌ ها است. هر بخش دارای حجم تقریبی مشخصی است؛ به عنوان نمونه، ادبیات موضوع 20 تا 35 صفحه، روش تحقیق 15 تا 25 صفحه و نتیجه‌ گیری 2 تا 5 صفحه را در بر می‌ گیرد. این تقسیم‌ بندی موجب انسجام متن و رعایت استانداردهای دانشگاهی می‌ شود و کیفیت علمی پایان‌ نامه را تضمین می‌ کند.

چگونه یک چکیده خوب برای پایان نامه نگارش کنیم؟ - چگونگی نگارش ادبیات موضوع در پایان نامه - استخراج مقاله - استخراج مقاله - رفرنس دهی

در زمان نگارش یک پایان نامه همواره مشاوران به شما توصیه می کنند که سعی کنید به مخاطبان خودتان توجه کنید و شیوه نگارش و نحوه‌ی ارائه‌ی مطالب را متناسب با مخاطبان خودتان قرار دهید.
با توجه به اینکه پایان نامه یک پژوهش کاربردی است و مخاطبان آن ممکن است در مواردی افراد متخصص نباشند، بنابراین ضروری است که مفاهیم به صورت شفاف، کاملا قابل فهم و قابل اجرا برای آنها بیان شود.
شاید این موضوع یکی از برجسته ترین و مهمترین ویژگی های یک پایان نامه خوب باشد ولی معمولا یک پایان نامه خوب ویژگی های دیگری دارد که عبارتند از:
1. عنوان و چکیده شفاف، قابل فهم و مشخص: یکی از ویژگی های برجسته هر پایان نامه ای وجود شفافیت در مفاهیم و عبارات بکار رفته در آن است. سعی کنید هرگز از اصطلاحات، کلمات اختصاری، مفاهیم تخصصی ناآشنا و غیرقابل فهم در عنوان پژوهش و یا چکیده استفاده نکنید.
چرا که اولین برخورد مخاطبان با تحقیق و یا پایان نامه شما از طریق عنوان و چکیده است و زمانی که نتوانند متوجه منظور شما در این دو بخش شوند براحتی تحقیق شما را کنار خواهند گذاشت.
برای اینکار می توانید لیست کلیدواژه های تحقیق را در بهترین حالت ممکن برای بدست آمدن یک عنوان قابل فهم ترکیب کنید و در بخش چکیده نیز در کنار استفاده از کلمات اختصار سعی کنید واژه اصلی آن را نیز استفاده نمایید. 
2. ساختاربندی و سازماندهی مناسب: دومین ویژگی یک پایان نامه خوب وجود ساختاربندی و سازماندهی در مطالب و مفاهیم ارائه شده در تحقیق است.
زمانی که با یک مطلب 150 یا 200 صفحه ای سروکار داریم باید سازماندهی و ساختاربندی مطالب را اولویت اصلی کار خودمان قرار دهیم.
بسیار از مشاوران و اساتید به دانشجویان تذکر میدهند که مطالب موجود در پایان نامه باید مثل یک سفر مخاطب را با خودشان همراه کنند بدین معنا که افراد بتوانند همگام با ساختار موجود در تحقیق مرحله به مرحله با شما پیش رفته و مفاهیم را درک کنند.
3. انسجام محتوایی بسیار بالا: مهمترین نکته در هر تحقیق علمی اعم از مقاله، پروپوزال، پایان نامه و یا تز دکتری وجود انسجام محتوایی و ساختاری است.
تمامی مطالب و سرفصل هایی که در پایان نامه بیان می شوند باید حول محور موضوع تحقیق بوده و از آن خارج نشوند.
چنانچه قصد دارید مبانی و مفاهیم مختلفی را در پایان نامه پوشش دهید باید در مرحله اول بررسی کنید این مفاهیم تا چه اندازه در چارچوب تحقیق قرار می گیرند و در مرحله بعد اقدام به تشریح آنها کنید.
همچنین باید سعی کنید ارتباط جملات و محتوای هر بخش را با هم حفظ کنید. برای مثال زمانی که در حال توصیف یک پدیده در جمله یا سطر اول هستید نمیتوانید در جمله یا سطر بعدی بلافاصله به دنبال توصیف پدیده دیگری بروید. 
4. دقت بالا در جمله بندی و عدم وجود مشکلات گرامری: یک پایان نامه باکیفیت نشان دهنده دقت بالای نویسنده در انتخاب کلمات و تعداد غلطهای املایی بسیار کم است. معمولا پایان نامه هایی که با عجله، از روی بی حوصلگی یا عدم تمرکز نگارش می شوند مشکلات گرامری و ویراستاری زیادی داشته و از کیفیت پایینی برخوردار خواهند بود.
یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر کیفیت پایان نامه وجود پلاجریسم یا سرقت ادبی در متن پایان نامه است که به هیچ وجه قابل توضیح و توجیه نخواهد بود.

5. رفرنس دهی بسیار دقیق بر اساس استانداردهای موجود: رفرنسدهی یعنی اعتباربخشی به متن و محتوای پایان نامه. هر چه رفرنس های استفاده شده در متن پایان نامه مرتبطتر و جدیدتر باشند در نهایت نشان دهنده کیفیت و اعتبار بالای پایان نامه شما است.
سعی کنید برای رفرنسدهی از یکی از نرم افزارهای پرکاربرد در این زمینه مانند مندلی یا اندنوت بهره ببرید.
چگونه محتوای پایان نامه را بهبود ببخشیم؟ - پایان نامه ارشد و رساله دکتری - عنوان تحقیق تکراری است!- رفرنس های پایان نامه - چگونه محتوای پایان نامه را بهبود ببخشیم؟

همانطور که پیشتر بیان کردیم نگارش پایان نامه نیز همانند بسیاری از اسناد علمی دیگر تابع قوانین و استانداردهایی است.

زمانی که می خواهید نگارش پایان نامه را شروع کنید، باید سعی کنید تمامی بایدها و نبایدهای نگارش را یک به یک انجام داده و پیاده سازی کنید تا در نهایت یک پروژه باکیفیت و کاربردی داشته باشید.
ممکن است این فرآیند زمانبر، هزینه بر و طولانی به نظر برسد، ولی باید بدانید که تمامی این عوامل برای دستیابی به یک پایان نامه باکیفیت ضروری و لازم الاجرا هستند. به طور کلی بایدها و نبایدهای نگارش پایان نامه شامل موارد زیر می شود:
بایدها:
1. با دانش به سراغ موضوع بروید: بسیاری از اساتید و یا دانشجویان ممکن است بر این موضوع تاکید داشته باشند که باید هرچه سریعتر در زمان مشخص شده دو ترم تحصیلی کارهای مربوط به پایان نامه را انجام داده و آن را تحویل دهند.
ولی آیا پایان نامه ای که با عجله و بدون دانش، تمرکز و دقت بر روی عنوان آن مورد بررسی قرار گرفته و نگارش شود می تواند کاربردی، با کیفیت و مفید باشد؟
برای این منظور توصیه می شود قبل از آغاز نگارش سعی کنید منابع مرتبط زیادی را مطالعه کرده و دیدگاه روشنی در مورد روابط بین فاکتورها، نحوه تاثیرگذاری و عوامل پوششی و میانجی آن بدست آورید.
معمولا دانشجویانی که با دانش و علم بیشتر نسبت به موضوع تحقیق وارد فرآیند نگارش پایان نامه می شوند می توانند خروجی بهتری را ارائه کنند.
2. پایان نامه خودتان را سازماندهی کنید: قبل از روع به نگارش پایان نامه و نیز در زمان نگارش سعی کنید از یک چارچوب و الگوی مشخص و منسجم تبعیت کنید.
نگارش و آماده سازی پایان نامه در یک قالب مشخص و سازماندهی شده، این امکان را به شما می دهد تا بتوانید مفاهیم مختلف را به صورت دسته بندی شده و منظم در کنار هم قرار دهید.
معمولا پایان نامه هایی که بدون سازمان دهی و بی برنامه تهیه می شوند کاربردی نبوده و در نهایت مشکلات اجرایی و تئوریک زیادی را برای دانشجو و اساتید ایجاد خواهند کرد. 
3. از منابع معتبر و به روز استفاده کنید: استفاده از منابع معتبر و به روز در فرآیند نگارش هر پژوهش علمی الزامی است چرا که ایده ها و مفاهیم موجود در پایان نامه باید مبتنی بر رفرنس های معتبر باشند نه افکار و نظر شخص نویسنده.
هر چه منابع و رفرنس های پایان نامه اعتبار بیشتری داشته و به روز تر باشند می توانند نشان دهند که تحقیق تا چه اندازه قابل اعتمادتر و با احتمال صحیت بالاترخواهد بود.
4. داده ها و فایل های خودتان را با ابزار صحیح گردآوری کرده و بسنجید: سعی کنید پیش از شروع نگارش پایان نامه در مورد صحیح ترین و مناسبترین روش گردآوری و تحلیل داده ها به جمع بندی برسید.
این مرحله در تحقیق از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است
به این علت که
گردآوری اطلاعات نادرست و تحلیل اشتباه
می تواند به کلی مسیر پایان نامه شما را منحرف  کرده و آن را از درجه اعتبار ساقط کند.

نبایدها:
1. نگارش پایان نامه را به تاخیر نیندازید: بسیاری از دانشجویان زمانی که فرآیند تصویب پروپوزال را به پایان می رسانند به دنبال شروع پایان نامه نیستند و سعی میکنند یک زمان استراحتی را در این بین برای خودشان در نظر بگیرند.
در همین راستا توصیه می شود پایان نامه تان را در همان مراحل ابتدایی بعد از تصویب پروپوزال با دانش و گردآوری منابع درست آغاز کنید چرا که پروسه نگارش آن میتواند بسیار زمان بر و طولانی باشد. 
2. از داده های غیر واقعی استفاده نکنید: چنانچه به دنبال شناسایی یک مشکل و ارائه راه حل برای آن هستید، سعی کنید نتایج، داده ها و دستاوردهای شما مبتنی بر واقعیت باشند.
داده های غیرواقعی همواره مشکل ساز بوده و در نهایت نویسنده را از مسیر تحقیق منحرف می کنند.
3. در پایان نامه پلاجریسم انجام ندهید: پلاجریسم یا استفاده از آثار و اطلاعات سایرین بدون ذکر نام آنها، کاری است که می تواند کیفیت پژوهش شما را به شکل قابل ملاحظه ای پایین آورده و حتی موجب ریجکت آن شود.
نگارش پایان نامه - ویژگی یک پایان‌نامه خوب چیست؟ - پروپوزال چیست؟ - رفرنس های پایان نامه - اهمیت رفرنس دهی در تحقیق