نگارش پروپوزال ارشد و دکتری…
Proposal…
پایان نامه ارشد و رساله دکتری.…
Dissertation…
نگارش، استخراج و ترجمه مقاله…
Article…
.
نگارش پروپوزال ارشد و دکتری.
پروپوزال (Proposal) یک واژه انگلیسی و برگرفته از کلمه (Propose) به معنای پیشنهاد دادن است و منظور از آن ارائه یک طرح کلی پژوهشی برای موسسه مورد نظر می باشد. خدمات مشاوره و نگارش پروپوزال ارشد و دکتری در موسسه ماد دانش پژوهان زیر نظر کارشناسان برجسته انجام گرفته و تمامی پروپوزال های انجام شده با بهترین کیفیت و به همراه ضمانت در اختیارشما دانشجویان عزیز قرار خواهد گرفت. ما در موسسه ماد دانش پژوهان علاوه بر کمک به دانشجویان در جهت نیل به موفقیت، قصد داریم هرچه بیشتر شما عزیزان را با فرآیند های علمی و پژوهشی در مقاطع کارشناسی، ارشد و دکتری آشنا کنیم. در ادامه این مقاله به اختصار به موضوعاتی مانند نحوه نگارش و انجام پروپوزال، بخش های مختلف یک پروپوزال، چگونگی آماده سازی یک پروپوزال تخصصی و روش گردآوری مطالب خواهیم پرداخت.
اهمیت پروپوزال در مقاطع ارشد و دکتری
داشتن برنامه و طرح یکی از پیش نیازهای موفقیت در هر کاری است. برای اینکه بتوانید با موفقیت از پایان نامه و یا رساله خود دفاع کنید، نیازمند یک طرح و برنامه استاندارد و تخصصی می باشید. پروپوزال همان برنامه و طرح کلی برای پایان نامه و رساله است که در صورت دقیق، استاندارد و تخصصی بودن می تواند موفقیت شما در مقطع ارشد و دکتری را تضمین کند. نگارش پروپوزال در واقع روشی برای مدون سازی و مکتوب کردن طرحی است که پژوهشگر با استناد به آن مسیر تحقیقش را ترسیم و معرفی می کند.
دانشجو سعی دارد به واسطه ارائه پروپوزال، مسیر پژوهش را برای خود و تیم تحقیقش به صورت مستند و قابل اجرا درآورده و ذهن داوران، ناظران، مشاوران و راهنمایان را برای نظارت یا مشاوره روشن تر کند. هرچه گام های ابتدایی در انجام پروپوزال دقیق تر و تخصصی تر برداشته شود، در نهایت نتیجه کار یک پایان نامه و رساله با کیفیت تر خواهد بود. و صد البته پایان نامه با کیفیت به معنای کسب نمره بالاتر در مقطع ارشد و دکتری، امکان استخراج مقالات ISI و همچنین تقویت روزمه کاری و علمی دانشجو خواهد بود.
پس از اینکه دانشجو اساتید راهنما و مشاور خود را انتخاب کرده و موضوع وی مورد تایید قرار گرفت باید اقدام به نگارش پروپوزال کند. برخی از دانشجویان به اشتباه گمان می کنند که نگارش پروپوزال ارشد به مراتب از پروپوزال در مقطع دکتری آسان تر بوده و بدون توجه به سطح علمی و کیفی آن در نهایت مورد تایید قرار خواهد گرفت. اما باید به این موضوع توجه داشت که در صورت انجام پروپوزال بدون توجه به استانداردهای محتوایی و کیفیت آن ممکن است برای دانشجو دردسرساز شده و فرآیند تصویب را طولانی تر کند.
پروپوزال شامل بخش های مختلفی است که باید بصورت استاندارد و تخصصی انجام شوند. موسسه ماد دانش پژوهان از مرحله ابتدایی فرآیند پایان نامه یعنی مشاوره در انتخاب عنوان تا انجام پروپوزال و نگارش پایان نامه و رساله به عنوان حامی و مشاور در کنار شما دانشجویان گرامی خواهد بود. موسسه ما در تمامی رشته ها و گرایشات تحصیلی آماده ارائه خدمت در زمینه مشاوره، نگارش پروپوزال ارشد و دکتری به شما عزیزان می باشد. در ادامه سعی می کنیم در مورد هر یک از این بخش ها به اختصار صحبت کرده و اهمیت آن را به شما بیاموزیم.
پیش نیاز های بسیار مهم برای انجام پروپوزال
ضروری است دانشجویان پیش از اقدام به نگارش پروپوزال در مقطع ارشد و یا دکتری به نکات زیر توجه داشته باشند.
کسب آگاهی در مورد سیاست ها و مقررات آموزشی دانشگاه در زمینه انجام پروپوزال و مدت زمان مورد نیاز برای ارائه تا تصویب نهایی آن.
انجام بررسی های لازم در مورد امکان وجود یک قالب یکسان و تعریف شده از طرف دانشگاه برای نگارش پروپوزال. برخی از دانشگاه ها در مقاطع ارشد و دکتری با ارائه فرم های آماده (WORD و PDF) قصد در یکسان سازی فرمت پروپوزال نویسی دارند.
بررسی مقالات و منابع مختلف و انتخاب موضوع به منظور ارائه به اساتید مشاور و راهنما.
بررسی موضوع انتخاب شده از نظر میزان نوآوری و هماهنگی با اساتید به منظور ارزیابی کلیات تحقیق و محدوده زمانی و مکانی آن.
بررسی پیشینه پژوهش و مشخص کردن روش تحقیق و گردآوری داده ها.
انجام دادن هماهنگی های لازم و بررسی رزومه اساتید به منظور پیدا کردن استاد راهنما متناسب با موضوع مورد علاقه شما نگارش و انجام پروپوزال بدون هماهنگی با اساتید راهنما و مشاور ممکن است فرآیند تصویب آن را دچار مشکلات جدی کرده و نیاز باشد دانشجو مجددا از ابتدا اقدام به پروپوزال نویسی نماید
یکی از پیش نیازهای بسیار مهم نگارش پروپوزال، انتخاب اساتید مشاور و راهنما است. در بیشتر کشورها اینگونه است که پیش از انتخاب استاد راهنما باید رزومه و علائق پژوهشی (Research Interest) وی را مورد ارزیابی قرار داد. حتما با این موضوع مواجه شده اید که بسیاری از دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری در فرآیند تحقیق و نگارش پایان نامه خود دچار مشکلات جدی شده اند و نتوانسته اند به درستی طرح پژوهشی خود را به سرانجام برسانند. یکی از موارد مهم و تاثیر گذار در این امر که بسیاری از دانشجویان از آن غافل هستند و در زمان انجام پروپوزال و پایان نامه آشکار می شود، انتخاب دقیق اساتید مشاور و راهنما است.
کلیاتی در مورد نحوه نگارش پروپوزال
پروپوزال در مقطع ارشد و دکتری به عنوان سنگ بنایی برای پایان تحصیلات تکمیلی است. اگر این سنگ بنا به صورت تخصصی و اصولی گذاشته شود قطعا نتیجه کار عالی خواهد بود. نگارش پروپوزال دقیقا مشابه با بنا کردن یک ساختمان است که در ابتدا نقشه آن طراحی و ترسیم می گردد و سپس بر اساس نقشه، مراحل پی ریزی، فوندانسیون تا دکوراسیون داخلی ادامه می یابد. برای نگارش یک پروپوزال استانداردهای مختلفی وجود دارد که جهت آشنایی یکی از روش های مرسوم پروپوزال نویسی معرفی می گردد. این روش در بیشتر دانشگاه های جهان مورد قبول بوده و پیاده سازی می شود. بنابراین پیشنهاد می شود استانداردهای ذکر شده جهت پروپوزال نویسی مطالعه و در عمل رعایت شوند. رعایت چارچوب کلی پژوهش علمی از الزامات داشتن یک پروپوزال استاندارد و حرفه ای است. هر تحقیق علمی باید بتواند به سوالات زیر پاسخ دهد.
چرا انجام دادن این پژوهش اهمیت دارد؟
دلیل انتخاب این موضوع برای پژوهشتان چیست؟
پژوهش حاضر قرار است چه مشکلی را برطرف کند؟
چه نقطه تمایزی بین این پژوهش و مطالعات قبلی وجود دارد؟
چرا این روش تحقیق را برای انجام کار مطالعاتی خود برگزیده اید؟
چه روش آماری را برای تحلیل و آنالیز داده های پژوهش تان انتخاب کرده اید؟
اگر برای پژوهش خود محدوده زمانی یا جغرافیایی خاصی را در نظر گرفته اید، دلیل انتخابتان چیست؟ و چگونه این انتخاب موجب بهبود فرآیند تحقیق شما خواهد شد؟
این سوالات موجب می شود که ذهن شما به عنوان پژوهشگر و انجام دهنده پروپوزال و ذهن خواننده به عنوان مخاطب که قصد دارد پروپوزال شما را مطالعه کند، کاملا در مورد محتوای پژوهشی شما روشن باشد. در صورت پاسخ دقیق به این سوالات در نهایت خروجی کار یک پروپوزال استاندارد مطابق با اصول روش تحقیق تخصصی خواهد بود.
نحوه انتخاب عنوان پروپوزال
موضوع پروپوزال باید کاملا دقیق، مختصر و بیانگر هدف و چارچوب کلی تحقیق باشد. به عبارتی عنوان پروپوزال در مقطع ارشد و دکتری تابلوی بیلبوردی برای پژوهش شماست که کلیاتی از محتوای آن را به ذهن مخاطب القاء میکند. افرادی که قصد پذیرش تحصیلی بعد از اتمام تحصیلات تکمیلی را دارند معمولا عنوان پروپوزال خود را بسیار هدفمند انتخاب میکنند چرا که در زمان اپلای برای ارشد یا دکتری همین موضوع نمادی از علائق پژوهشی (Research Interest) دانشجو محسوب میشود و به پذیرش وی کمک شایانی خواهد کرد. عنوان پروپوزال باید دقیقا کاری که قرار است انجام شود را حداکثر در 12 کلمه بیان کند. عنوان پروپوزال نباید کلی و مبهم باشد و خواننده باید بتواند با مطالعه آن به محتوای کلی پروپوزال پی ببرد. هر چه عنوان پروپوزال شفاف تر باشد، پژوهشگر فرآیند نگارش را سریع تر و آسان تر طی خواهد کرد.
انتخاب نوع تحقیق
یکی از تفاوت های اصلی بین دانشجویان در مقطع ارشد و دکتری میزان تسلط آنها به مباحث آماری و اصول روش تحقیق است. از دانشجویان دکتری انتظار می رود در زمان نگارش پروپوزال تسلط کاملی به مباحث روش تحقیق و اصول آماری داشته باشند. بطور کلی قبل از مبادرت به انجام پروپوزال دانشجو باید بداند که پژوهش وی از نظر هدف در کدامیک از دسته های زیر قرار می گیرد. چرا که انتخاب نوع تحقیق به نحوه انجام پروپوزال شما جهت داده و چهارچوب کلی آن را مشخص خواهد کرد.
مطالعات بنیادی (پژوهش بنیادی): تحقیقاتی که هدف اصلی آنها توسعه علم است و پژوهشگر قصد دارد با اکتشاف یک موضوع خاص اقدام به گسترش و بهبود دانش در یک رشته کند. غالبا این تحقیقات راهگشای مطالعات و پژوهش های بعد از خود خواهند بود. برای مثال انجام پژوهش در زمینه درمان بیماری سرطان یا مشکلات ژنتیکی
مطالعات کاربردی (پژوهش کاربردی): تحقیقاتی هستند که با هدف رفع یا حل یک مشکل در جامعه انجام می گیرند. معمولا پژوهشگر در این تحقیق یک مشکل را در جامعه شناسایی کرده و به بررسی راه حل های آن می پردازد. برای مثال تحقیق در مورد آلودگی هوای تهران، کمبود ذخایر آبی در ایران
مطالعات موردی: تحقیقاتی که اقدام به بررسی یه موضوع در یک منطقه جغرافیایی خاص کرده و برای آن راه حل ارائه میکنند. این نوع از پژوهش از نوع تحقیقات تجربی بوده که به بررسی یک موضوع در یک زمان مشخص و در یک مکان مشخص می پردازد.
مقدمه:
مقدمه در نگارش پروپوزال بسیار اهمیت دارد چرا که چارچوب کلی، اهداف و فرضیات پژوهش را به نمایش می گذارد. بسیاری از اساتید زمانی که قصد دارند مقاله و یا پروپوزالی را از نظر کیفی ارزیابی کنند اقدام به بررسی مقدمه آن کرده و نتیجه را اعلام می کنند. در بخش مقدمه پروپوزال دانشجو به این سوال پاسخ می دهد که هدف او از نگارش این پایان نامه چه بودی و چه ضرورتی برای انجام آن وجود دارد. معمولا در مقدمه پروپوزال، پژوهشگر سعی می کند با آوردن مطالبی برای خواننده، ذهنیت مورد نظر خود را در رابطه با موضوع بیان نماید. در واقع از این طریق می خواهد خواننده را با مبانی و کلیات پروپوزال مورد نظر خود آشنا کند. مقدمه پروپوزال نباید بیش از حد طولانی باشد و باید در برگیرنده مطالبی باشد که در بخش های دیگر خواهد آمد.
بیان مسأله (تعریف موضوع تحقیق):
نوشتن بیان مسئله یا تعریف موضوع تحقیق در زمان انجام پروپوزال نیاز به دقت و هوش بالایی دارد. پژوهشگر باید بتواند موضوع مورد نظر خود را به درستی و با دقت بسیار تشرح کرده و ارتباط منطقی بین مسأله با سایر عناصر تحقیق برقرار کند. به طور کلی از دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری انتظار می رود بتوانند مشکلات موجود در حوزه تخصصی خود را به درستی شناسایی کرده و برای آن راه حل ارائه کنند. اساساً پژوهشگر با بهره گیری از قدرت استدلال، منطق، ریز بینی، تحلیل، نکته سنجی و حس کنجکاوی اقدام به یافتن مسأله کرده و در ادامه می تواند راه حل منطقی برای آن ارائه کند. برخی از محققان از طریق مطالعه و بررسی مقالات و تحقیقات گذشته اقدام به بیان مسأله می کنند. البته پژوهشگرانی موفق هستند که با دیدگاه انتقادی، تحلیلی و پرسشگر اقدام به نگارش این بخش از پروپوزال کنند.
ضرورت و اهمیت تحقیق
در این بخش از نگارش پروپوزال از دانشجو انتظار می رود که دلیل و ضرورت انجام تحقیق را بیان کند. پژوهشگر باید بتواند از طریق نگارش پروپوزال، مخاطب را قانع کند که پژوهش وی برای جامعه بسیار مهم بوده و نتایج آن کاربردی است. به عبارتی پژوهشگر با انجام پروپوزال حاضر قصد در حل چه مشکلی دارد؟ یا می خواهد چه نوآوری را در پژوهش خود داشته باشد که کار او را نسبت به سایرین متمایز کند.
اهداف تحقیق
زمانی که دانشجو اقدام به نگارش و انجام پروپوزال می کند، باید دقیقا بداند هدفش از این کار چیست. آیا قصد دارد موضوعی جدید را در حوزه مطالعاتی خود اکتشاف کند و یا می خواهد یکی از مشکلات جامعه را مورد بررسی قرار داده و برای آن راه حل ارائه کند. به عبارت دیگر هدف تحقیق مستقیماً از مسأله پژوهش ناشی شده و به تحقیق جهت می دهد.
سوالات و فرضیات تحقیق
مهمترین عامل در انجام پروپوزال که با شفافیت محتوای آن رابطه مستقیم دارد، طرح سوالات و فرضیات تحقیق است. فرضیه تحقیق یک گمانه علمی در مورد رابطه ها، ماهیت و نحوه تعامل بین دو فاکتور تاثیرگذار در تحقیق می باشد. پژوهشگر پس از یافتن و بیان مسأله، اقدام به مطالعه منابع کرده و اطلاعات مختلفی را گردآوری می کند. هر چه دانش پژوهشگر به واسطه مطالعه منابع و کتاب های مختلف بالاتر برود، می تواند به سوالات تحقیق پاسخ مناسب تری داده و فرضیات دقیق تری طراحی کنید. یکی از مشکلات عمده در پروپوزال ها و پایان نامه های دانشجویان مقاطع ارشد و دکتری که در نهایت مانع تحلیل درست و کاهش کیفیت کار پژوهشی می شود عدم طراحی درست سوالات و فرضیات تحقیق است.
تاریخچه و پیشینه تحقیق
در این بخش از نگارش پروپوزال باید خلاصه ای از تحقیقات و مطالعات قبلی را به همراه ذکر منبع در بخشی با عنوان پیشینه تحقیق جمع آوری کرد. نگارش این بخش از پروپوزال نیازمند تسلط پژوهشگر به موضوع تحقیق است. هرچه پژوهشگر نسبت به ابعاد مختلف موضوع و فاکتورهای تاثیرگذار بر آن دانش و آگاهی بیشتری داشته باشد در نتیجه این بخش با کیفیت بالاتری آماده خواهد شد. از فاکتورهایی که موجب بالا رفتن کیفیت پیشینه تحقیق می شود می توان به استفاده از منابع به روز و مرتبط، ارتباط دقیق بین فاکتورهای موجود در تحقیق و گردآوری اطلاعات مرتبط پیرامون موضوع تحقیق اشاره کرد. بطور کلی هدف از گنجاندن بخش پیشینه تحقیق عبارت است از:
برقراری ارتباط منطقی و دقیق بین موضوع پروپوزال شما و تحقیقات پیشین
آشنایی با چارچوب نظری و ادبیات حاکم بر موضوع به صورت ذهنی و تجربی به منظور روشن تر شدن فاکتورهای تاثیر گذار بر تحقیقآشنایی با روش تحقیق های پیشین در مطالعاتی که توسط پژوهشگران انجام شده است و ممکن است راهگشای پژوهشگر در تحقیق حاضر باشد.
آگاهی از نتایج و دستاوردهای پژوهش های پیشین و ارائه فرضیاتی دقیق تر و مبتنی بر واقعیت که در نهایت پیشبینی نتایج را تسهیل خواهد کرد.
چارچوب نظری تحقیق
در این بخش از نگارش پروپوزال، پژوهشگر باید بتواند به یکسری از سوالات تحقیق پاسخ دقیق و روشنی بدهد. اینکه چرا پژوهشگر انتظار دارد روابط مشخصی بین فاکتورهای تحقیق وجود داشته باشد. چگونه پژوهشگر به این نتایج پی برده است. پژوهشگر چه دلایلی را می تواند برای ادعای خود مطرح کند. در زمان نگارش پروپوزال ارشد و دکتری برای اینکه بتوانیم به این سوالات پاسخ دقیق و روشنی بدهیم، باید قبلا منابع را به درستی مطالعه کرده باشیم. استفاده از مجلات و سایت های معتبر بین المللی مرتبط در این زمینه، کمک فراوانی به غنای تحقیق خواهد کرد.
مدل مفهومی تحقیق (Conceptual Model)
روابط کلی میان فاکتورهای تحقیق در قالب مدل مفهومی قابل نمایش است. اگر فرضیات و بخش پیشینه تحقیق در پروپوزال با دقت بالایی نگارش شده باشند میتوان روابط بین فاکتورهای تحقیق را بصورت کاملا درست و منطقی در مدل مفهومی به نمایش گذاشت. مدل مفهومی در پروپوزال به دو صورت قابل تدوین است. در روش اول برای نگارش پروپوزال می توان بعد از تدوین سوالات و فرضیات تحقیق اقدام به طراحی مدل کرد اما روش دوم کاملا معکوس روش اول بوده و کمی پیچیده تر خواهد بود. مدل مفهومی در پروپوزال تمامی روابط بین متغیرهای مستقل، وابسته، میانجی و کنترل را بصورت واضح و روشنی نشان می دهد. در حال حاضر در حوزه علوم انسانی از نرم افزارهایی مانند Smartpls برای مدلسازی ساختاری استفاده می کنند.
روش شناسی تحقیق (Methodology)
شاید یکی از مشکل ترین بخش های نگارش پروپوزال برای دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری آماده سازی متدولوژی یا همان روش شناسی تحقیق باشد. آشنایی با روش های انجام تحلیل آماری، گردآوری و آنالیز داده ها برای بسیاری از دانشجویان کار مبهم و پیچیده ای است. در بخش روش شناسی پروپوزال، دانشجو می بایست تسلط کاملی به مواردی مانند تعداد نمونه ها، روش نمونه گیری، ابزار تحقیق، روش انجام کار، روش های آماری تجزیه و تحلیل کیفی و کمی داده ها، شبیه سازی نرم افزاری، نحوه انجام کار آزمایشگاهی و کارگاهی، نحوه انجام تحقیقات کتابخانه ای و .... داشته باشد. با توجه به اینکه تقریبا مهمترین قسمت پروپوزال نویسی پس از موضوع، بخش روش شناسی تحقیق است، می بایست به این بخش توجه ویژه ای شود. لازم به ذکر است که برخی از اساتید محترم، پس از مطالعه مقدمه، فقط این بخش را مطالعه نموده و در مورد قابل دفاع بودن و یا نبودن پروپوزال اظهار نظر می کنند. به همین دلیل توصیه می شود این بخش را کاملا دقیق تهیه نمایید.
محدودیت های تحقیق
در زمان نگارش پروپوزال باید به این موضوع توجه داشته باشیم که آیا محدودیتی برای انجام یک پروژه وجود دارد یا خیر. یکی از مشکلات عمده در فرآیند تحقیق عدم دسترسی به داده ها و اطلاعات آماری است. البته موانع و محدودیت های دیگری مانند مسائل و مشکلات علمی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ممکن است در فرآیند تحقیق، جمع آوری داده ها و حتی نتیجه گیری تاثیر گذار باشند. بنابراین محقق از نظر اخلاقی موظف است، در زمان نگارش پروپوزال هر عاملی که ممکن است بر فرآیند تحقیق و گردآوری داده ها اثر می گذارد را بیان کند تا خواننده بتواند به درستی شرایط پژوهش را درک نماید.
قلمرو زمانی و مکانی تحقیق
دانشجو برای اینکه بتواند بخش روش شناسی یا متدولوژی پروپوزال خود را به درستی انجام دهد باید یکسری از اصول را در نظر داشته باشد. در زمان انجام پروپوزال باید محدوده زمانی و موقعیت مکانی پروژه شما به دقت مشخص شود تا بتوانید جامعه آماری و حجم نمونه خود را بهتر و موثرتر مدیریت کنید. بدین معنا که دانشجو با تعیین قلمرو زمانی و مکانی می تواند جامعه آماری و نمونه خود را محدود کرده و برای گردآوری داده ها دیگر نیازی به پوشش یک منطقه جغرافیایی بسیار بزرگ نخواهد داشت. از دیگر مزایای تعیین قلمروزمانی و مکانی این است که خواننده پروپوزال یا طرح تحقیق شما می تواند نتایج بدست آمده توسط شما را با توجه به دوره زمانی و مکانی مشخص مورد ارزیابی و بررسی قرار دهد.
روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه
یکی از معیارهای ارزیابی پروپوزال نگارش شده از نظر کاربردی بودن، بررسی روش نمونه گیری، جامعه آماری و حجم نمونه در پژوهش است. در زمان انجام پروپوزال باید به این موضوع توجه داشته باشید که نگارش هر تحقیق مستلزم صرف هزینه و زمان بسیار زیادی است. به همین دلیل غالبا نمی توان در یک پژوهش علمی در مقطع کارشناسی ارشد و یا دکتری، کل جامعه را بصورت سرشماری مورد مطالعه قرار داد. لذا پژوهشگر در زمان انجام پروپوزال باید از روش های مختلفی مانند جدول مورگان، فرمول کوکران و یا سایر روشها اقدام به استخراج حجم نمونه از جامعه آماری نماید.
ابزار گردآوری داده
در زمان انجام پروپوزال باید به این موضوع توجه داشته باشیم که پژوهش ما چه ویژگی هایی دارد و کدام ابزار را می توانیم به عنوان مناسب ترین و بهترین وسیله برای گردآوری داده ها مورد استفاده قرار دهیم. ابزارهای گوناگونی برای بدست آوردن داده ها مورد استفاده قرار می گیرند مانند مصاحبه، مشاهده، پرسشنامه، مدارک و اسناد که هر یک از این ابزارها معایب و مزایای خاص خود را دارند. بنابراین در هنگام انتخاب و استفاده از آنها باید تمام جنبه های کاربردی بودن پژوهش را در نظر گرفت تا اعتبار پژوهش خدشه دار نشود.
روش تجزیه و تحلیل داده ها
در زمان نگارش پروپوزال خود باید مشخص کنید که از چه ابزارها و یا نرم افزارهایی برای تجزیه و تحلیل داده های خام بدست آمده از تحقیق استفاده خواهید کرد. داده های خام حاصل از پژوهش به عنوان ابتدایی ترین سطح از شناخت پژوهشگر پیرامون مسأله تحقیق، ماهیت و روابط میان فاکتورها است. لذا پژوهشگر پس از دستیابی به داده های گردآوری شده و خام می تواند با توجه به ماهیت آنها، ساختار و قالب فرضیه ها اقدام به تجزیه و تحلیل کند.
شرح واژه ها و اصطلاحات بکار رفته در تحقیق
بسیاری از پژوهش ها به دلیل ماهیت علمی و آکادمیک آنها مجموعه ای از کلید واژه های تخصصی را در خود جای داده اند. به همین دلیل توصیه می شود در زمان نگارش پروپوزال تعریفی از این کلید واژه های تخصصی ارائه کنید تا در صورت آشنا نبودن مخاطب با مفهوم کلید واژه ها مشکلی در درک محتوای کلی پژوهش برای خواننده ایجاد نشود.
منابع و مأخذ
پس از اتمام نگارش پروپوزال، تمامی منابع بکار رفته در پژوهش به ترتیب حروف الفبا و بر اساس یکی از استانداردهای رفرنس دهی (MLA, APA, Chicago, Harvard, Vancouver) تدوین شوند. در حال حاضر می توان از نرم افزارهایی مانند مندلی (Mendeley) نیز برای رفرنس دهی در تحقیق استفاده نمود.
پیش پروپوزال - پروپوزال دانشگاهی - پروپوزال صنعتی
پیشنهاد عنوان تازه.
عنوان تحقیق (Research Topic)
مشابه تابلو بیلبوردی برای مقاله شما محسوب میشود و مخاطب با یک نگاه کلی به عنوان تحقیق شما میتواند ایده و کلیات مطالب موجود در آن را تصور کند. عنوان خوب علاوه بر ایجاد جذابیت برای مخاطب، میتواند به درستی، اهداف و رویکرد پژوهش شما را به مخاطب معرفی کند. البته روش دیگری در ارائه عنوان تحقیق توسط برخی از پژوهشگران وجود دارد که استفاده از آن توصیه نمیشود. در این روش شخص پژوهشگر سعی میکند با ظرافت بسیار زیاد عنوان تحقیق را به صورتی ابهام آمیز مطرح کند تا مخاطب نسبت به مطالعه بیشتر تحقیق کنجکاو شده و محتوای پژوهش را به طور کامل مورد بررسی قرار دهد.
البته استفاده از این روش توصیه نمیشود چرا که ممکن است خواننده را سردرگم کرده و بعد از مطالعه کامل مقاله متوجه شود که نمیتواند پاسخ سوالاتش را در تحقیق شما بیابد و در نهایت دید منفی به محتوای کار شما پیدا خواهد کرد. برای درک بهتر این دو روش در فرآیند انتخاب موضوع سعی میکنیم مفاهیم آن را با ذکر چند مثال برای شما بیان کنیم.با توجه به اینکه در سال 2020 مقالات مرتبط به موضوع COVID-19 از شانس بالاتری برای پذیرش و چاپ برخوردار بودند، فرض کنید که شما قصد دارید برای بهبود رزومه خودتان یک مقاله در زمینه بیماری COVID-19 نگارش کنید. چنانچه از روش اول برای انتخاب موضوع استفاده کنید، عنوان تحقیق شما دقیقا نشان دهنده محتوا، اهداف و رویکرد پژوهشی شما بوده و به عبارتی همان تابلو بیلبورد مقاله شما است. پس عنوان تحقیق می‌بایست کاملا شفاف و در عین حال جامع و دقیق باشد.
عنوان تحقیق "تاثیر بیماری COVID-19 بر میزان افسردگی کارکنان ادارات دولتی: مطالعه موردی اداره ثبت احوال استان تهران" یک موضوع شفاف و دقیق است که مخاطب با یک نگاه دقیقا متوجه میشود که شخص پژوهشگر به دنبال بررسی چه موضوع و چه فاکتورهایی است.
(1) چه چیزی قرار است سنجیده شود؟ تاثیر بیماری کرونا بر میزان افسردگی کارکنان ادارات دولتی.
(2) این مطالعه کجا انجام شده است؟ اداره ثبت احوال استان تهران.
(3) چه ارتباطی بین فاکتورها وجود دارد؟ ارتباط از نوع علت و معلولی و متغیر مستقل و وابسته است.
از طرف دیگر ممکن است شما روش دوم را برای انتخاب عنوان تحقیق برگزینید.
در این روش یک ابهام کوچک در عنوان تحقیق ایجاد میشود که موجب کنجکاوی مخاطب خواهد شد. عنوان تحقیق "بیماری COVID-19 و افسردگی در سازمان های دولتی" یک موضوع جذاب است که تا حدی مبهم و پیچیده می‌باشد و مخاطب را به خود جذب میکند.
(1) چه چیزی قرار است سنجیده شود؟ مشخص نیست! فقط می‌دانیم که مرتبط به بیماری کرونا ویروس و افسردگی است.
(2) این مطالعه در کجا انجام شده است؟ نمی‌دانیم! اطلاعاتی وجود ندارد.
(3) چه ارتباطی بین فاکتورها وجود دارد؟ نمی‌دانیم کدام فاکتور مستقل و کدامیک وابسته است.
بنابراین انتخاب عنوان تحقیق یکی از مهمترین و ابتدایی‌ترین فرآیند ها برای شروع مقاله است که می تواند در همان ابتدای کار تاثیر مثبت یا منفی بر خواننده ایجاد کند. حال که با اهمیت انتخاب عنوان تحقیق آشنا شدید و می‌دانید که انتخاب موضوع تا چه اندازه میتواند در برداشت مخاطب تاثیر داشته باشد، شما را با چند راهکار مناسب در همین راستا آشنا کنیم.
پیش از آنکه یک مرحله از فرآیند مقاله نویسی باشد یک مهارت است. مهارتی که بسیاری از پژوهشگران با چند و چون آن آشنایی ندارند. برای انتخاب عنوان تحقیق چند نکته را در نظر داشته باشید:
استفاده از طوفان فکری (Brain storm) برای گرفتن ایده: طوفان فکری یک تکنیک تصمیم‌گیری و نتیجه‌گیری جمعی و تیمی است، به این شکل که با مطرح کردن ایده های مختلف در مورد یک مبحث مشخص، به صورت مرحله ای و جمع بندی ایده های مختلف به نتیجه نهایی می‌رسیم. سعی کنید با مطرح کردن ایده های مختلف در حوزه مورد علاقه تان به صورت مرحله ای به نتیجه مطلوب دست پیدا کنید.
انتخاب عنوانی کاملا شفاف و قابل فهم: در زمان انتخاب موضوع تحقیق سعی‌کنید از دید مخاطب به پژوهش نگاه کنید. شاید شما به عنوان پژوهشگر با مفاهیم و واژگان تخصصی رشته خودتان آشنایی داشته باشید، اما باید این موضوع را در نظر بگیرید که ممکن است مخاطبان پژوهش شما اشخاص عادی جامعه باشند. بنابراین از دید یک مخاطب عامی موضوع انتخابی خود را مورد بررسی قرار دهید و سعی کنید تا جای ممکن آن را شفاف و قابل فهم کنید.
عملی بودن و در دسترس بودن: همواره سعی کنید موضوعی را انتخاب کنید که قابل اجرا بوده و ابزار سنجش و ارزیابی آن در دسترس باشد. مثال قبل در مورد بیماری COVID-19 را در نظر بگیرید، اگر شما بخواهید یک تحقیق با موضوع "تاثیر واکسن های تولید شده COVID-19 بر رفتار پیشگیرانه کارکنان در ادارات دولتی" را بسنجید، این موضوع یک عنوان تحقیق عملی و در دسترس نیست. اگر شما در ابتدای سال 2020 باشید و تاکنون هیچگونه واکسنی به تولید انبوه برای این بیماری نرسیده باشد، بنابراین سنجش این تحقیق عملی نبوده و اطلاعات و داده های موثق در دسترس نیست. سعی‌کنید پژوهشی را انتخاب کنید که سنجش آن آسان بوده و ابزارهای آن به وفور در قالب داده های کتابخانه ای و آنلاین در دسترس باشد.
انتخاب عنوان مورد علاقه: شاید این مورد خیلی واضح به نظر برسد اما بسیاری از اساتید بر این موضوع تاکید دارند و از دانشجویان میخواهند که موضوعات مورد علاقه شان را ارائه کنند. علاقه داشتن به موضوع تحقیق موجب می شود که پژوهشگر در زمان انجام مقاله یا پایان نامه دچار خستگی و بی انگیزگی نشود و تمامی مراحل برای وی جنبه تفریحی و هیجان انگیز داشته باشد.
میتوان گفت پیشنهاد موضوع درمهمترین مسئله ایست که از ابتدا باید توجه ویژه ای به آن داشت. همانطور که در بخش مقاله نویسی و نگارش پایان نامه هم اشاره کردیم. انتخاب موضوع تحقیق باید غیرتکراری و جدید باشد، بدین معنا که در صورت عدم وجود خلاقیت و نوآوری در موضوع، هزینه و زمان زیادی صرف پروژه شده و دستاوردهای تکراری و بدون کاربرد تولید خواهد شد.
بنابراین پیش از شروع و یا انجام پایان نامه یا یک مقاله علمی، سعی‌کنید موضوع انتخابی خودتان را از جهت میزان نوآوری و جدید بودن مورد بررسی قرار دهید و حتما از نظرات اساتید استفاده نمایید. این موضوع خصوصا برای رساله دکتری از اهمیت بالایی برخوردار است و در صورتی که موضوع و ماهیت تحقیق نوآوری یا Novelty نداشته باشد، آنگاه قطعا پروژه شما توسط اساتید ریجکت خواهد شد. اما از نظر فنی ویژگی های اصلی یک موضوع خوب و جذاب عبارتند از:
- استفاده نکردن از کلمات اختصاری در عنوان تحقیق.
- تعداد کلمات آن محدود به 10-15 واژه و ترکیبی از کلیدواژه های پژوهش باشد.
- از کلماتی مانند "مطالعه ای از ...." "تحلیلی از....." و غیره تا حد‌امکان استفاده نکنید.
- عنوان میتواند هم در قالب یک عبارت دقیق و هم در قالب یک جمله سوالی مطرح شود.
- تمرکز بر روی اهداف پژوهش به طوری که خواننده با بررسی عنوان بتواند به کلیات تحقیق آگاهی یابد.
- استفاده از کلماتی جذاب در عنوان تحقیق بطوری که حس کنجکاوی و علاقه مخاطب را برای مطالعه برانگیزد.وجود کلیدواژه های متن مقاله در عنوان تحقیق که میتواند ارتباط قوی بین عنوان و محتوا ایجاد کند، مشخص‌کننده روابط بین متغیر های تحقیق بوده و ارتباط متغیر های مستقل و وابسته را بیان می کند.
یکی از کمبودهای موجود در کشور در زمینه مقاله نویسی، پایان نامه و یا رساله دکتری وجود یک سامانه متمرکز و یکپارچه است که از طریق آن بتوان میزان منحصر به فرد بودن، خلاقیت و جدید بودن یک موضوع را پیش از انجام پژوهش مورد بررسی و ارزیابی قرارداد. بدین منظور هر پژوهشی که در کشور انجام میگیرد با عنوان و چکیده در این پایگاه بارگزاری شده و محققان پیش از انجام پایان نامه و یا تز دکتری میتوانند وارد این سایت شده و موضوع انتخابی خودشان را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهند. در حال حاضر پایگاه اطلاعاتی گنج از زیرمجموعه های ایرانداک و پایگاه علمی سیویلیکا به طور مختصر این امکان را برای پژوهشگران ایجاد کرده‌اند تا از طریق جستجوی کلیدواژه ها بتوانند به موضوعات مرتبط با کار خودشان دسترسی داشته باشند. این فرآیند به پژوهشگران کمک می کند تا از دوباره کاری، صرف هزینه و زمان زیاد تا حد زیادی جلوگیری به عمل آید.
پیشرفت های حیرت انگیز در حوزه هوش مصنوعی به صورت جدی در حال در نوردیدن خیلی از مسایل و مشکلاتی است که تا چند سال قبل از 2023 شاید تقریبا غیر ممکن به نظر میرسیدند ولی حالا به راحتی حل شده و به مراحل فرا تری رسیده است.و مساله بررسی نواوری و بدیع بودن عنوان پژوهشی هم یکی از این مسایل بسیار جدی و غامض و پیچیده است که به لطف استفاده از تکنیک های هوش مصنوعی در حال حل و فصل و بهبود مستمر است.اپلیکیشن ها و سایتهای زیادی در این زمینه در حال فعالیتهای جدی و چشمگیر هستند و باید به طور مداوم رصد شوند تا از آخرین امکانها و تکنیکها برای رسیدن به راه حل های بدیع و جدید استفاده کرد و بهره بسیار جدی برد.
چگونه برای یافتن یک موضوع جدید جستجو را آغاز کنیم؟
- پس از بررسی مقالات مرتبط به موضوع مورد نظر، اقدام به ایده پردازی و طرح عناوین جدید کنید.
- انتخاب واژگان کلیدی یکی دیگر از موارد مهم در فرآیند انتخاب عنوان تحقیق است که در زمان انتخاب آنها می بایست تطابق بین متن و عنوان را در نظر بگیرید
- مقالات به روز و جدید در حوزه تخصصی خودتان را بررسی کنید و در بخش پیشنهادات مقاله به دنبال ایده های جدید یا پیشنهاد موضوع بگردید
- جستجوی خودتان را با کلید واژه انجام دهید و هیچگاه عبارت یا جمله را سرچ نکنید
- خودتان را محدود به یک یا دو کلید واژه نکنید و سعی کنید در زمان جستجو از کلمات هم خانواده یا مترادف نیز کمک بگیرید
- پیش از سرچ کردن سعی کنید موضوع مورد نظرتان را با استاد مطرح کنید تا از هرگونه دوباره کاری جلوگیری کنید
به چه سامانه ها و پایگاه هایی برای جستجو (با اطمینان خاطر از نتیجه مطلوب و قابل استناد بودن) به عنوان ملاک و معیار صحت و سلامت و عدم تکرار و ارزشمندی موضوع و عنوان تحقیق، مراجعه کنیم؟
پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران (ایرانداک)
دارای پایگاه اطلاعات گنج با صدها هزار رکورد؛ از بزرگ ترین، دیرین ترین، و پر بازدید ترین پایگاه‌های اطلاعات علمی و فنی کشور، سامانه‌های پیشینه پژوهش، همانندجو، دروازه اطلاعات علمی ایران، اصطلاح‌نامه، راهنمای پژوهش و پژوهشگران، و نمای مقاله‌های ایرانیان در جهان.
مرجع دانش (سیویلیکا) ناشر تخصصی کنفرانسهای کشور
دریافت مقالات فارسی، دریافت مقالات ISI، کنفرانس های ایران، ژورنال ها و مجلات، همایش های نمایه شده، نشست های علمی.
پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID)
بانک و پایگاه استنادی نشریات علمی کشور (فارسی-انگلیسی)، بانک مجامع علمی کشور (فارسی- انگلیسی)، بانک طرح‌ها و پایان‌نامه های مورد حمایت سازمان‌ها و مراکز علمی، بانک مراکز علمی-تخصصی ایران.
شبکه سیمرغ
امکان جستجوی همزمان بین یک یا چند مرکز اطلاع‌رسانی، امکان انتخاب مراکز موردنظر برای جستجو توسط کاربر، امکان جستجو در انواع منابع و مدارک اطلاعاتی- پشتیبانی از استاندارد دوبلین، امکان مشاهده موجودی واقعی هر مرکز در هر لحظه.
سامانه مديريت در اداره كل امور كتابخانه‌ها
جستجو در تمامی کتابخانه های کشور.
پروپوزال دانشگاهی - پیش پروپوزال موضوعی - انتخاب موضوع تحقیق پروپوزال
نگارش پروپوزال ارشد و دکتری
هدف از نگارش پروپوزال در عین ساده بودن بسیار حساس و با اهمیت است، اما بیاید آن را با بیان یک مثال برای شما آشکار کنیم. فرض کنید شما یک سرمایه گذار هستید و شخصی به شما مراجعه کرده و تصمیم دارد یک کسب و کار را راه اندازی کند. آیا هر پیشنهادی که به شما بدهد را قبول کرده و سرمایه خودتان را به او می دهید؟ آیا پیشنهاد کاری او انجام شدنی است یا خیر؟ آیا پیشنهاد کاری او نتیجه مطلوبی برای شما خواهد داشت و سود مناسبی به شما خواهد رساند یا خیر؟ اگر شما بدون توجه به این سوالات پیشنهاد فرد را قبول کرده و سرمایه گذاری را انجام دهید، ممکن است شانس موفقیت بسیار اندکی داشته باشید. برای این منظور قبل از قبول درخواست سرمایه گذاری از وی می خواهید که یک طرح کسب و کار را ارائه کرده تا دریابید که پروژه تا چه اندازه قابل انجام و سودده است.پروپوزال در حالت صنعتی و دانشگاهی نیز همین نقش را داشته و هدف آن متقاعد کردن مخاطب در مورد اهمیت و کاربردی بودن یک پژوهش یا پروژه است.
به طور کلی روش های مختلفی برای نگارش پروپوزال وجود دارد ولی تنها یک روش استاندارد منجر به دستیابی به نتیجه مطلوب می شود. بر اساس این روش شما می توانید بخش های مختلف یک پروپوزال را به صورت کاملا منطقی و دقیق در کنار هم قرار داده و نتیجه مناسبی را بدست آورید. در همین راستا سعی می کنیم به شما بیاموزیم که چگونه یک پروپوزال خوب و کاربردی بنگارید.
دانشمند روانشناس، مارتین ای پی سلیگمن برای شناخت درماندگی آزمایشی انجام داد که منجر به برنده شدن نوبل روانشناسی توسط وی شد.
ایشان ۲۰ سگ شیانلو را از ابتدای نوزادی درون یک قفس تربیت کرد به طوری که سگها در صورت نیاز پدال موجود در قفس را می
فشردند و بیرون می رفتند و پس از دستشویی کردن باز می گشتند.
ایشان پس از تربیت این سگ ها، آن ها را به دو قفس و در هر قفس ۱۰ قلاده تقسیم نمود. سپس درب قفس ( آزمایش)B را جوش
داد و ۳۰ روز، روزی ۳ بار به قفس B شوک الکتریکی می داد. سگهای قفس B در روزهای اول در زمان شوک بخاطر قفل بودن درب
خودشان را به میله های قفس میزدند و خونی و زخمی نتیجه ای نمی گرفتند . اما پس از چند روز سگها فهمیدند که با تلاش موفق
نمی شوند بجز اینکه زخمی شده و رنج زیاد می کشند. آنها یاد گرفتند که در زمان شوک در جای خود بایستند زیرا دست کم از زخمی
شدن در امان بودند.
سلیگمن در انتهای آزمایش درب قفس را شکست و آنها را به سگهای قبلی قفس A ( گواه) ملحق نمود ؛ همان قفس سالم که با
فشار اهرم درب باز می شد.
سپس شوک الکتریکی داد. فکر می کنید چه اتفاقی افتاد؟؟
تمام ۱۰ سگ گواه اهرم را فشار داده و بیرون آمدند اما سگهای ( آزمایش) در سرجایشان ایستاده و حرکت نکردند.
او بزرگترین نظریه قرن را ارائه کرد، یعنی (درماندگی آموخته شدنی است)
بدین معنا که موجودات یاد می گیرند بدبخت زندگی کنند.
پروپوزال برگرفته از واژه Propose در زبان انگلیسی و به معنای پیشنهاد دادن است و هدف از نگارش آن ارائه یک طرح تحقیقاتی یا عملیاتی برای یک موسسه یا سازمان می باشد. بر اساس تعریف ارائه شده توسط دانشنامه ویکی پدیا، پروپوزال سندی است که در آن یک طرح پژوهشی و یا تحقیقاتی پیشنهاد شده و هدف آن جذب حمایت یک موسسه یا سازمان می باشد. شاید بتوان گفت این تعریف تا حد بسیار زیادی صحیح است، چرا که در واقع پروپوزال انواع مختلفی دارد و تنها جنبه دانشگاهی آن مطرح نیست و معمولا سرمایه گذاران و مدیران قبل از شروع یک کسب و کار از متقاضیان درخواست نوعی پروپوزال یا طرح کسب و کار می کنند. حتی در مثال پروپوزال آکادمیک نیز، دانشجو بدون تایید دانشگاه و اساتید راهنما و مشاور نمیتواند پروپوزال را به مرحله پایان نامه یا رساله دکتری برساند. بنابراین مفهوم پروپوزال علاوه بر پیشنهاد یک موضوع، ماهیت جذب حمایت یک موسسه را نیز در بر می گیرد. شاید مناسبترین مفهوم برای پروپوزال توسط پایگاه علمی ویکی پدیا ارائه شده باشد، اما علاوه بر مفهوم پروپوزال باید به چند نکته بسیار مهم پیش از اقدام به نگارش پروپوزال دقت کنیم، این موارد عبارتند از:
نگارش و تهیه یک پروپوزال خوب یک فرآیند زمان بر و تخصصی است که علاوه بر دانش در حوزه موضوع تحقیق به تسلط بالا نسبت به ساختار علمی تحقیق نیز نیاز دارد. پژوهشگری که اطلاعات کافی در مورد بخش ها تشکیل دهنده یک پروپوزال یا استانداردهای نگارشی آن نداشته باشد حتی در صورت داشتن تخصص بالا در حوزه تحقیق، نمیتواند پروپوزال مطلوبی را ارائه نماید. آماده سازی یک پروپوزال با کیفیت و قوی می تواند تا جای ممکن فرآیند های مرتبط به آن یعنی تاییده دانشگاه یا موسسه، آماده سازی پایان نامه یا رساله، تهیه گزارش کار پروژه و غیره را تسهیل نماید. برای این منظور در این مطلب سعی میکنیم شما را با بایدها و نبایدهای نگارش پروپوزال آشنا کنیم تا به واسطه آن بتوانید یک پروپوزال با کیفیت و قوی ارائه نمایید.
پروپوزال صنعتی و تجاری - مفهوم پروپوزال
پروپوزال ها معمولا انواع مختلفی داشته و هر کدام از آنها بسته به نیاز متقاضی یا موسسه مورد نظر می تواند ساختار متنوعی داشته باشد. برای مثال پروپوزال های صنعتی ممکن است بنا بر درخواست سرمایه گذار بخش های جدیدی مانند بودجه بندی، زمان اجرای پروژه، تیم اجرایی پروژه و ابزار پیاده سازی به آن اضافه و بخش هایی مانند روش تحقیق یا ادبیات موضوع به کلی حذف شوند. اما در مقابل در پروپوزال دانشگاهی معمولا سختگیری چندانی در مورد جدول زمانبندی و بودجه بندی وجود ندارد و تاکید زیادی بر بخش ادبیات موضوع و متودولوژی می شود. ولی به طور کلی تمامی پروپوزال ها از یک سری بخش های یکسان و مشابه تشکیل شده اند که می توان آنها را به صورت زیر دسته بندی کرد.
academic proposal پروپوزال دانشگاهی
یک پروپوزال دانشگاهی با هدف تجزیه و تحلیل یک موضوع علمی و مطرح کردن فرضیاتی مرتبط با آن تهیه می شود. بطور معمول پروپوزال دانشگاهی قبل از نگارش تز دکتری و یا پایان نامه ارشد توسط دانشجو به اساتید مشاور و راهنما ارائه شده تا بواسطه آن اطلاعات بنیادینی در ارتباط با موضوع تحقیق در اختیار اساتید قرار بگیرد. واژه پروپوزال (Proposal) در ترجمه انگلیسی به معنای پیشنهاد دادن است و این واژه در معنای دانشگاهی به طرح پیشنهادی در مورد یک موضوع علمی اشاره دارد.
پژوهشگران اندکی هستند که درک کاملی از اهمیت پروپوزال داشته باشند و بتوانند اصول اساسی و استاندارد تحقیق را مبنای پروپوزال نویسی قرار دهند. در ساده ترین حالت اگر شما پروپوزال خوبی نگارش کنید می توانید اطمینان داشته باشید که یک تحقیق باکیفیت و کاربردی خواهید داشت. و در مقابل چنانچه پروپوزال شما از کیفیت پایینی برخوردار باشد می توان گفت که پژوهش مفیدی حاصل نخواهد شد. کلیدی ترین اهمیت نگارش پروپوزال این است که یک مشکل را در جامعه شناسایی کرده و راه حلی کاربردی برای آن ارائه می نماید. اما نگارش پروپوزال از جنبه های دیگر نیز اهمیت داشته و میتواند به پژوهشگر کمک کند. به طور کلی اهمیت پروپوزال در چند بخش کلی قابل دسته بندی است که عبارتند از:
اولین گام در نوشتن یک پروپوزال خوب این است که به خاطر داشته باشید که نوعی قرارداد بین خودتان و یک موسسه یا یک دانشگاه را نگارش می کنید. منظور از قرارداد این است که شما باید با جلب نظر مخاطب بتوانید توافق وی را برای انجام پژوهش جلب کنید واین به منزله یک قرارداد بین شما و موسسه مورد نظر است. زمانی که هیئت علمی دانشگاه و یا شخص سرمایه گذار در یک شرکت پس از انجام بررسی های اولیه در نهایت پروپوزال شما را رد می کنند یعنی عنوان و محتوای آن مورد تاییدشان نبوده و این قرارداد بین شما و موسسه مورد نظر نهایی نشده است. شما با نگارش یک پروپوزال باید نشان بدهید که یک موضوع یا مسئله بسیار اساسی را شناسایی کرده اید، راه حل کاربردی برای آن دارید و قصد دارید از ابزار و روش مناسبی برای حل آن استفاده کنید.
نتایج تحقیق موسسه REOPA درباره پروپوزال های تحقیقاتی:
38 درصد پروپوزال های نوشته شده رد می شوند، 46 درصد برای بازنگری بازگردانده می شوند و تنها 16 درصد پذیرفته می شوند.
71 درصد عناوین، مطلوب ارزیابی نشدند و تنها 29 درصد رضایت بخش بوده اند.
72 درصد مقدمه ها رضایت بخش نبوده اند 49 درصد وضوح و تمرکز نداشته اند.
تنها 29 درصد موارد اهداف تحقیق را به روشنی بیان نموده اند.
فقط 16 درصد از آن ها بیان مسئله را به خوبی نوشته اند
نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد و دکتری: راهنمای کامل
بخش 1: مقدمه
پروپوزال سندی است که در آن یک طرح تحقیقاتی یا عملیاتی پیشنهاد شده و هدف آن جذب حمایت یک موسسه یا سازمان می باشد. پروپوزال ها انواع مختلفی دارند، از جمله:
- پروپوزال پژوهشی: این نوع پروپوزال برای ارائه یک طرح تحقیقاتی به منظور دریافت کمک مالی یا حمایت از یک سازمان یا دانشگاه نوشته می شود.
- پروپوزال تجاری: این نوع پروپوزال برای ارائه یک طرح تجاری به منظور جذب سرمایه گذار یا مشتری نوشته می شود.
- پروپوزال پروژه: این نوع پروپوزال برای ارائه یک طرح پروژه به منظور دریافت مجوز یا بودجه نوشته می شود.
در این مقاله، به بررسی نحوه نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد و دکتری می پردازیم.
بخش 2: بخش های پروپوزال
یک پروپوزال خوب باید شامل موارد زیر باشد:
- عنوان: عنوان باید مختصر و گویا باشد و موضوع پروپوزال را به طور خلاصه بیان کند.
- مقدمه: مقدمه باید خواننده را با موضوع پروپوزال آشنا کند و اهمیت آن را توضیح دهد.
- مرور ادبیات: مرور ادبیات باید به بررسی تحقیقات قبلی در زمینه موضوع پروپوزال بپردازد.
- روش تحقیق: روش تحقیق باید نحوه انجام تحقیق را به طور واضح و دقیق توضیح دهد.
- زمانبندی و بودجه: زمانبندی و بودجه باید به طور دقیق مشخص شود.
- نتیجه گیری: نتیجه گیری باید خلاصه ای از یافته های پروپوزال را ارائه دهد.
بخش 3: نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد
نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد معمولاً شامل مراحل زیر است:
- انتخاب موضوع: اولین قدم، انتخاب موضوع پروپوزال است. موضوع پروپوزال باید مرتبط با رشته تحصیلی و علاقه شما باشد.
- انجام تحقیقات اولیه: پس از انتخاب موضوع، باید تحقیقات اولیه ای در زمینه آن انجام دهید تا اطلاعات کافی برای نوشتن پروپوزال را جمع آوری کنید.
- نوشتن پروپوزال: پس از انجام تحقیقات اولیه، می توانید شروع به نوشتن پروپوزال کنید.
- بازبینی و ویرایش: پس از نوشتن پروپوزال، باید آن را بازبینی و ویرایش کنید تا از صحت و دقت آن اطمینان حاصل کنید.
بخش 4: نگارش پروپوزال دکتری
نگارش پروپوزال دکتری معمولاً شامل مراحل زیر است:
- انتخاب موضوع: اولین قدم، انتخاب موضوع پروپوزال است. موضوع پروپوزال باید مرتبط با رشته تحصیلی و علاقه شما باشد و از نظر علمی نیز نو و ارزشمند باشد.
- انجام تحقیقات اولیه: پس از انتخاب موضوع، باید تحقیقات اولیه ای در زمینه آن انجام دهید تا اطلاعات کافی برای نوشتن پروپوزال را جمع آوری کنید.
- نوشتن پروپوزال: پس از انجام تحقیقات اولیه، می توانید شروع به نوشتن پروپوزال کنید.
- بازبینی و ویرایش: پس از نوشتن پروپوزال، باید آن را بازبینی و ویرایش کنید تا از صحت و دقت آن اطمینان حاصل کنید.
بخش 5: نکات مهم در نگارش پروپوزال
در اینجا چند نکته مهم در نگارش پروپوزال آورده شده است:
- وضوح و دقت: پروپوزال باید به طور واضح و دقیق نوشته شود تا خواننده بتواند به راحتی آن را درک کند.
- منطقی بودن: پروپوزال باید منطقی و منسجم باشد و از استدلال های قانع کننده ای استفاده کند.
- جامع بودن: پروپوزال باید تمام جوانب موضوع را در نظر بگیرد و اطلاعات کافی را ارائه دهد.
- ارزشمند بودن: پروپوزال باید ارزشمند و قابل اجرا باشد و بتواند به حل یک مشکل یا پاسخ به یک سوال کمک کند.
بخش 6: نتیجه گیری
نگارش پروپوزال یک مهارت مهم است که برای موفقیت در تحصیلات، کسب و کار و مدیریت پروژه، ضروری است. با رعایت نکات ذکر شده در این مقاله، می توانید یک پروپوزال خوب و قانع کننده بنویسید که شانس موفقیت شما را در دریافت حمایت افزایش دهد.
اگر شما دانشجوی سال آخر مقطع کارشناسی ارشد باشید قطعا در مورد پروپوزال و ضرورت نگارش آن شنیده اید. پروپوزال کارشناسی ارشد جنبه هایی از ایده پردازی، خلاقیت، توانایی حل مسئله و مهارت تحلیل آماری را در دانشجویان تقویت می کند. اما نکته مهم در فرآیند نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد این است که به دانشجویان کمک شود تا بتوانند ایده های تحقیقاتی خودشان را در قالب یک تحقیق استاندارد ارائه نمایند. به طور کلی هدف از نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد در چند بخش کلی دسته بندی می شود که عبارتند از:
پروپوزال (Proposal) یک واژه انگلیسی و برگرفته از کلمه (Propose) به معنای پیشنهاد دادن است و منظور از آن ارائه یک طرح کلی پژوهشی برای موسسه مورد نظر می باشد. خدمات مشاوره و نگارش پروپوزال ارشد و دکتری در موسسه ماد دانش پژوهان زیر نظر کارشناسان برجسته انجام گرفته و تمامی پروپوزال های انجام شده با بهترین کیفیت و به همراه ضمانت در اختیارشما دانشجویان عزیز قرار خواهد گرفت. ما در موسسه ماد دانش پژوهان علاوه بر کمک به دانشجویان در جهت نیل به موفقیت، قصد داریم هرچه بیشتر شما عزیزان را با فرآیند های علمی و پژوهشی در مقاطع کارشناسی، ارشد و دکتری آشنا کنیم. در ادامه این مقاله به اختصار به موضوعاتی مانند نحوه نگارش و انجام پروپوزال، بخش های مختلف یک پروپوزال، چگونگی آماده سازی یک پروپوزال تخصصی و روش گردآوری مطالب خواهیم پرداخت.
بیان مسئله (Problem Statement) بخشی از پروپوزال است که دانشجو یا محقق می بایست در آن مشکل شناسایی شده را توصیف کرده و بیان کند چطور با انجام تحقیق به دنبال حل این مشکل است. به طور کلی در بخش بیان مسئله باید بر روندهای منفی موجود در جامعه و یا موسسه تاکید کرده و بیان کنید مشکلات موجود چطور باعث عدم بهره وری، آسیب و مختل کردن سیستم شده اند. در ادامه بر این موضوع تمرکز می کنید که چرا برطرف کردن و حل آنها ضرورت داشته و تحقیق شما چگونه قصد دارد این مشکلات را برطرف کند. اگر این بخش را مهمترین فصل از پایان نامه یا پروپوزال دسته بندی نکنیم ولی یقینا یکی از مهمترین فصول در فرآیند نگارش پروپوزال محسوب می شود. اما همانند تمامی بخش های یک تحقیق علمی که ویژگی ها و استانداردهایی را دارند، بیان مسئله در پروپوزال نیز ویژگی های مخصوص به خودش را دارد که عبارتند از:
همواره به دانشجویان تحصیلات تکمیلی و مقاطع ارشد و دکتری تاکید می شود که فرآیند مربوطه به نگارش و آماده سازی پروپوزال دو بخش مجزا را شامل شده و در بر میگیرد. بخش اول مربوط به گردآوری اطلاعات لازم، انتخاب موضوع و نگارش پروپوزال است و بخش دوم مربوط به تصویب پروپوزال می باشد که ممکن است بارها و بارها اصلاح و تعدیل در محتوا را تجربه کند. در این سرفصل سعی میکنیم شما را هر چه بیشتر با فرآیند تصویب پروپوزال در حوزه تحصیلات تکمیلی آشنا کرده و مراحل آن را بیان نماییم. مراحل تصویب پروپوزال به صورت کلی سه مرحله اصلی را در برمیگیرد که عبارتند از:
انتخاب عنوان پروپوزال-بیان مسأله
یکی از فرآیندهایی که ممکن است در زمان نگارش و آماده سازی پروپوزال با آن روبرو شوید، اصلاح و برطرف کردن مشکلات پروپوزال پیش از تصویب آن است. این مرحله با عنوان بهبود و تقویت پروپوزال نیز شناخته می شود و در مطالب پیشین برای شما بیان کردیم که در فرآیند تصویب پروپوزال ممکن است 4 حالت برای پروپوزالتان اتفاق بیافتد.
1. حالت اول: تصویب پروپوزال
2. حالت دوم: تصویب پروپوزال با اصلاحات کم
3. حالت سوم: تایید پروپوزال با اصلاحات زیاد
4. حالت چهارم: ریجکت کردن پروپوزال
در فرآیند نگارش پروپوزال ممکن است با حالت دوم و سوم روبرو شوید و کمیته تخصصی دانشگاه از شما درخواست کند که قبل از تصویب و نهایی شدن یک پروپوزال اقدام به اصلاح، تقویت و بهبود محتوا در برخی بخش های مشخص کنید. پروپوزال هر دانشجو پایه و اساس کار پژوهشی وی را تشکیل می دهد و شخص نخواهد توانست بدون داشتن یک پروپوزال کامل و صحیح اقدام به نگارش و تهیه پایان نامه یا تز دکتری کند. معمولا به ندرت اتفاق میافتد که پروپوزال تهیه شده توسط دانشجو در همان ابتدا مورد تایید اساتید مشاور و راهنما قرار بگیرد و تا مرحله تصویب پیش برود. پروپوزال بارها و بارها قبل از تصویب نهایی توسط کمیته تحصیلات تکمیلی بهبود یافته و تقویت می شود. اما مهمترین دلایل برای اصلاح تقویت و بهبود پروپوزال به خاطر عوامل زیر خواهد بود:
نگارش پروپوزال یکی از فرآیندهای اجتناب ناپذیر در تحصیلات تکمیلی و پروسه فارغ التحصیلی هر دانشجو محسوب می شود. زمانیکه صحبت از نگارش پروپوزال می شود می بایست فاکتورهای زیادی را در آن بگنجانید و محتوای آن را باید مطابق با استانداردهای دانشگاه یا موسسه مورد نظر تهیه و ارائه نمایید. نگارش پروپوزال به گونه ای است که دانشجویان باید در چند صفحه و چند بخش محدود، ایده ها و موضوع تحقیقاتی مورد نظرشان را برای اساتید تبیین نمایند. بخش های مختلف پروپوزال معمولا محدودیت محتوایی دارند و نباید از یک میزان مشخص بیشتر شوند دقیقا مشابه بسیاری از پژوهش های علمی مانند مقاله، پایان نامه و تز دکتری که باید در تعداد مشخصی کلمه تهیه شوند. یک پروپوزال تحقیقاتی دانشگاهی به طور کلی در 2000-3500 بین 5-7 صفحه تهیه و آماده می شود که به صورت جزئی تر عبارتند از:
بسیاری از اساتید زمانی که یک پروپوزال را بازبینی و ارزیابی می کنند از بسیاری جهات نقاط ضعف و کمبودهایی را در آن مشاهده کرده و از دانشجو درخواست می کنند که تحقیق مورد نظر را مجدد انجام دهد. اگر به عنوان یک پژوهشگر چندین پروپوزال را مورد بررسی قرار دهید، متوجه خواهید شد که اشتباهات رایج معمولا در بخش انتخاب موضوع، کانتریبیوشن تحقیق و انتخاب متودولوژی صحیح رخ می دهد. بروز این اشتباهات رایج در پروپوزال نویسی با گذشت زمان و افزایش تجربه فرد کاهش می یابد ولی تضمین کننده این موضوع نیست که افراد با تجربه هیچوقت چنین اشتباهاتی را مرتکب نمی شوند. به طور کلی اشتباهات رایج در پروپوزال نویسی عبارتند از:
زمانی که یک پروپوزال را مینگارید ممکن است ایده ها، محتوا، مدل، فرضیات و فاکتورهای زیادی را درون آن بگنجانید ولی در زمان نگارش و حتی پس از پایان آن، نمی توانید در مورد خوب یا بد بودن آن نظری بدهید. یکی از دلایل این موضوع این است که معمولا یک شکل ارزیابی کاملا مطلوب و عالی از پروپوزال وجود ندارد و این امر تا حد زیادی به نظر مخاطب و شخصی که ارزیابی آن را انجام می دهد بستگی دارد. اما اگر بخواهیم ویژگی های یک پروپوزال خوب را مشخص کنیم می توانیم آن را در چند بخش کلی به صورت زیر دسته بندی کنیم. اما پیش از در نظر گرفتن این فاکتورها سعی کنید متن پروپوزال را بر اساس استانداردهای نگارشی هر موسسه یا دانشگاه آمشاده و تهیه نمایید.
ویژگی های یک پروپوزال خوب - پذیرش دانشگاه های خارجی
فرض کنید شما یک ایده منحصر به فرد و عالی برای تحقیق دارید و قصد دارید یک اسپانسر برای آن جذب کرده و پژوهش خودتان را آغاز کنید. این اسپانسر ممکن است یکی از اساتید شما در دانشگاه باشند و یا یک موسسه که قصد دارد پروژه شما را با هدف نتایج مثبت در سازمانش پشتیبانی مالی نماید. اما اولین گام برای موفقیت در جذب اسپانسر سازمانی و یا دانشگاهی نگارش یک پروپوزال خوب و متقاعد کننده است. نگارش یک پروپوزال خوب در برگیرنده مراحل بسیار مهم و استانداردی است که در صورت رعایت کردن آنها میتوانید انتظار یک نتیجه موفقیت آمیز را داشته باشید. به طور کلی 7 مرحله اصلی در نگارش پروپوزال وجود دارد که عبارتند از:
زمانی که صحبت از نگارش پروپوزال می کنیم باید به خاطر داشته باشید که محتوای آن معمولا تا حد زیادی به نوع پروپوزال نیز بستگی دارد. برای مثال در پروپوزال صنعتی هدف اصلی از نگارش، بهبود فروش، افزایش سود یا بهبود بهره وری سازمانی است و بنابراین محتوای آن نیز باید در زمینه شناسایی مشکل و ارائه راه حل متناسب با همین موضوع باشد. در مقابل پروپوزال دانشگاهی به دنبال شناسایی یک مشکل در ارتباط با رشته تحصیلی است و قصد دارد راه حل هوشمندانه و کاربردی برای آن طراحی نماید. پس محتوا و مطالب آن نیز با پروپوزال صنعتی نسبتا متفاوت خواهد بود. اما فارغ از جزئیات در مورد پروپوزال صنعتی، دانشگاهی، استارت آپ و یا هر عنوان دیگری که به پروپوزال اطلاق می شود، پروپوزال ها در چند دسته کلی قرار می گیرند که عبارتند از:
پروپوزال دکتری بر خلاف پروپوزال کارشناسی ارشد دارای ویژگی هایی مشابه یک پایان نامه است که قبل از تصویب شدن نیاز به دفاع دارد. بدین معنا که شما باید در مورد موضوع ارائه شده در پروپوزال تمامی جنبه های قانع کننده بودن، کانتریبیوشن، کاربردی بودن و عملیاتی بودن را در نظر بگیرید. البته که تمامی این موارد در پروپوزال کارشناسی ارشد اهمیت دارد ولی پروپوزال مقطع دکتری تمامی این فاکتورها را جزء ضروری و جدایی ناپذیر پروپوزال قلمداد کرده و هر گونه مشکل در این بخش ها موجب ریجکت حتمی آن خواهد شد. به طور کلی پروپوزال دکتری کمتر به دنبال این موضوع است که عنوان تحقیق یا ساختار مشخصی برای یک تحقیق ارائه نماید، بلکه تمرکز آن بیشتر بر روی موارد زیر خواهد بود:
زمانی که در مقطع تحصیلات تکمیلی در یک دانشگاه مشغول به تحصیل می شوید در بخشی از فرآیند تحصیلتان نیاز است که پژوهشی با عنوان پایان نامه یا تز دکتری را انجام داده و تحویل دهید. اما پیش نیاز ارائه پایان نامه یا تز دکتری، نوشتن پروپوزال است و پروپوزال دانشگاهی نیز ویژگی های خاص و منحصر به فردی را در برمیگیرد. اما برای نوشتن یک پروپوزال علاوه بر دانش نسبت به ساختار و مفاهیم تحقیق نیاز است که بدانید یک پروپوزال خوب دانشگاهی چه ویژگی هایی دارد. ویژگی های بسیاری اساسی در یک پروپوزال دانشگاهی عبارتند از:
