کاردانی فنی حفاری

مقدمه:

با توجه به ذخایر عظیم نفت و گاز در کشور و اهمیت استفاده بهینه از این نعمت خدادادی و حفاظت و صیانت از مخازن نفت و گاز، تربیت نیروی کارآمد در این زمینه دارای اولویت خاص می باشد. پس از شناسائی و اکتشاف مقدماتی مخزن نفت و گاز، عملیات حفاری در مراحل مختلف آغاز می گردد. استفاده از آخرین دست آوردهای فناوری می تواند این عملیات را با حداکثر بهره وری و حداقل هزینه به انجام برساند. بکارگیری تجهیزات مدرن و پیشرفته حفاری و نگهداری فنی آنها در حد مطلوب یکی از وظایف تکنیسین های حفاری می باشد . هدف از تدوین این مجموعه آشنائی با فنون مختلف حفاری و استفاده بهینه از سیستمهای پیچیده آن می باشد.

1-     تعریف و هدف:

مجموعه کاردانی فنی حفاری از مجموعه های آموزش عالی است که جهت تربیت تکنیسین حفاری تهیه شده است. این دوره با بکارگیری علوم و فناوری جدید، نیروی ماهر مورد نیاز صنعت نفت و گاز، جهت حفاری مخازن هیدروکربوری را تامین می نماید.

2-     طول دوره و شکل نظام:

طول متوسط این دوره دو سال می باشد و کلیه دروس آن بصورت نظام واحدی در 4 نیمسال تحصیلی تنظیم و برنامه ریزی شده است. تعداد کل واحدهای درسی با احتساب کارآموزی 72 واحد می باشد. طول هر نیمسال 16 هفته آموزشی کامل است. مدت تدریس هر واحد درسی 16 ساعت و هر واحد آزمایشگاهی 32 ساعت می باشد.

دانشجویان این دوره بعد از گذراندن کلیه دروس عمومی، پایه، اصلی و تخصصی بایستی دو دوره کارآموزی خود را در مراکز مطالعات فنی مخازن و یا مناطق حفاری بگذرانند.

3-     واحدهای درسی:

واحدهای درسی دوره کاردانی فنی حفاری به قرار زیرند:

دروس عمومی                         11 واحد

دروس پایه                             14 واحد

دروس اصلی                           20 واحد

دروس تخصصی                      21 واحد

کارآموزی                              6 واحد

                                          ----------

جمع                                     72 واحد

4-     نقش و توانائی:

فارغ التحصیلان این دوره با توجه به دروس گذرانده نقش و توانائی زیر را خواهند داشت:

1-      بکارگیری اندوخته های علمی و فنی در عملیات حفاری چاههای نفت و گاز

2-      ارزیابی مصالح و تامین تجهیز تدارکات برای عملیات حفاری

3-      حفاظ و صیانت از تجهیزات حفاری و جلوگیری از اتلاف مصالح و امکانات اقتصادی

4-      ارزیابی اثرات فناوری حفاری و عملیات آن بر محیط زیست و بکارگیری روشهای مدرن جهت جلوگیری از تخریب آن.

5-     ضرورت و اهمیت:

با عنایت  به لزوم دستیابی به آخرین پیشرفت های فناوری حفاری و تربیت تکنسین های ماهر جهت استفاده بهینه از امکانات و جلوگیری از هرگونه اتلاف تجهیزاتی و مادی ضرورت و اهمیت این دوره مشخص می شود. بعلاوه تحقق 4 اصل سوم و بند ب اصل سی ام قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اهمیت و گواه این ضرورت است.


دروس پایه

ردیف نام درس واحد

6

7

8

9

10

11

زبان خارجه 2

ریاضیات عمومی

فیزیک کاربردی/آزمایشگاه

شیمی کاربردی/آزمایشگاه

مبانی کامپیوتر و برنامه نویسی

زمین شناسی کاربردی

2

2

3

3

2

2

جمع 14

دروس اصلی

ردیف نام درس واحد

12

13

14

15

16

17

18

19

20

استاتیک و مقاومت مصالح/آز

مکانیک سیالات و /آز

الکتریسته عمومی

ایمنی و بهداشت صنعتی

نقشه کشی صنعتی

ریاضیات کاربردی

علم مواد

حفاری و گل حفاری/آز

آشنایی با شرکت ملی حفاری ایران

3

4

2

1

2

2

2

4

1

جمع 21

دروس تخصصی

ردیف نام درس واحد

21

22

23

24

25

26

27

28

زمین شناسی نفت

خوردگی فلزات

تکنولوژی حفاری 1

تکنولوژی حفاری 2

تکنولوژی حفاری 3

پیشگری و کنترل فوران چاههای نفت و گاز

اصول مهندسی مخازن نفت و گاز

تکمیل و آزمایش چاه

2

2

3

3

3

3

2

3

جمع 21

دروس کارآموزی عملی

ردیف نام درس واحد

29

30

کارآموزی 1 (کاربینی) بمدت 3 ماه

کارآموزی 2 (کاربینی) بمدت 3 ماه

3

3

جمع 6

مهندسی نفت – بهره برداری از منابع نفت

1-     تعریف و هدف:

مجموعه کارشناسی بهره برداری از منابع نفت یکی از مجموعه های آموزش عالی است که هدف آن تربیت متخصصان کار آزموده در رشته مهندسی نفت می باشد. بطوریکه کارشناسان اطلاعات لازم در حفاری، بهره برداری و مخازن خواهند داشت. دروس این مجموعه ترکیبی از دروس علوم پایه، مهندسی و درسهای تخصصی در زمینه های زمین شناسی نفت، اکتشاف حفاری، بهره برداری و مخازن نفت است.

2-     طول دوره و شکل نظام:

متوسط دوره این مجموعه 5/4 سال است. طول هر ترم 18 هفته (نیمسال تحصیلی) است. هر واحد درسی بصورت نظری بمدت 18 ساعت و بصورت عملی 36 ساعت و کارگاهی بمدت 54 ساعت و کارآموزی حداقل 72 ساعت در طول نیمسال (18 هفته) تدریس میشود و کارآموزیها در واحدهای صنعتی ذیربط انجام میشود.

3-     واحدهای درسی:

تعداد کل واحدهای درسی این مجموعه 157 واحد بشرح زیر است:

1-3- دروس عمومی                  20 واحد

2-3- دروس پایه                      33 واحد

3-3- دروس اصلی                   51 واحد

4-3- دروس تخصصی               47 واحد

5-3- دروس اختیاری                 6 واحد

جمع                                     157 واحد

دروس پایه

ردیف نام درس واحد

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

ریاضی عمومی 1

ریاضی کاربردی 1

برنامه نویسی کامپیوتر

فیزیک الکتریسیته و مغناطیس و آزمایشگاه

فیزیک موج و ارتعاش

شیمی عمومی 1 و آزمایشگاه

شیمی عمومی 2 و آزمایشگاه

شیمی آلی I و آزمایشگاه

زمین شناسی عمومی

زمین شناسی ساختمانی

4

3

2

3

2

4

4

4

3

4

جمع 33

دروس اصلی

ردیف نام درس واحد

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

ریاضی کاربردی 2

مبانی مهندسی برق 1 و آزمایشگاه

اقتصاد طرح مهندسی

نقشه کشی صنعتی

دینامیک

استاتیک و مقاومت مصالح

ترمودینامیک

مکانیک سیالات 1 و آزمایشگاه

خواص مواد

موازنه انرژی و مواد

شیمی فیزیک و آزمایشگاه

ترمودینامیک کاربردی

کارگاه

ابزاردقیق و کنترل فرآیندها و آزمایشگاه

انتقال حرارت و آزمایشگاه

کاربرد ریاضیات در مهندسی نفت

2

4

3

2

3

3

3

5

2

3

4

3

1

4

5

4

جمع 51

دروس اختیاری (6 واحد)

ردیف نام درس واحد

27

28

29

30

31

32

اصول مهندسی حفاظت محیط زیست

مهندسی فرآورش نفت

کانی شناسی

اصول ژئوفیزیک اکتشافی

موارد ویژه مهندسی نفت

روشهای ازدیاد برداشت از مخازن

3

3

3

3

3

3

جمع 18

     

دروس تخصصی

ردیف نام درس واحد

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

زبان تخصصی

ارتباط و گزارش نویسی مهندسی به انگلیسی

خورندگی در صنایع نفت

خواص سنگهای مخزن و آزمایشگاه

خواص سیالات مخزن و آزمایشگاه

حفاری عملی

مهندسی مخازن 1

مهندسی مخازن 2

تکنولوژی حفاری و آزمایشگاه

عملیات زیرزمینی بهره برداری

نمودارگیری چاه

زمین شناسی نفت

کارآموزی

پروژه

مکانیک سیالات 2

ایمنی در صنایع نفت

2

2

3

3

3

1

2

3

4

3

3

2

8

3

3

2

جمع 47

مهندسی استخراج نفت

1-     تعریف و هدف:

مجموعه کارشناسی مهندسی نفت یکی از مجموعه های آموزش عالی است که رکن اصلی یکی از بخش های عمده صنعت نفت یعنی تولید، اکتشاف و استخراج نفت و گاز را تشکیل می دهد. اساس کار این دوره کارشناسی بر مکانیک سیالات، دینامیک گازها، ترمودینامیک سیالات، انتقال جرم و طرح و اقتصاد مهندسی مبتنی است. هدف این دوره تربیت مهندسان کارآمد برای عهده دار شدن و اجرای روشهای بهینه برای بهره برداری از منابع نفت و گاز کشور

می باشد.

2- طول دوره و شکل نظام:

طول متوسط این دوره 4 سال بوده و کلیه دروس آن در 8 ترم تحصیلی تنظیم و برناهه ریزی شده است. تعداد کل واحدهای درسی با احتساب کارآموزی 140 واحد است.

3- نقش و توانائی:

فارغ التحصیلان این دوره با توجه به گرایش نقش و توانائی زیر رادر مهندسی نفت خواهند داشت:

  1. 1)مخازن نفت و گاز

-          بررسی تولید مخزن با بکارگیری و بهره مندی از شیوه های جدید مطالعاتی از جمله مدل سازی

-          ارزیابی توزیع فشار و توجیه آفت آن در مخزن و چگونگی کنترل مخزن

-          ارائه شرایط عملیات برای بهره برداری از مخزن با بکارگیری خصوصیات و رفتار بالفعل مخزن

-          انتخاب و ارائه روش عملی افزایش برداشت از مخازن با احتساب ملاحظات فنی و اقتصادی

-          ارزیابی عملیات بهره برداری و ارائه روش بهینه

-          مدیریت و صیانت از مخازن نفت و گاز و ارائه روش های عملی برای جلوگیری از زوال مخازن

-          اعمال مدیریت در بهره برداری معقول از مخازن و حفاظت تجهیزات

-          توانائی ارزیابی فنی – اقتصادی طرح ها و عملیات ازدیاد برداشت از مخازن و بهینه سازی آنها

-          ارزیابی تاثیر روش های ازدیاد برداشت از مخازن بر محیط زیست و ارائه طرق عملی بر حفاظت آن.

  1. 2)حفاری و استخراج نفت:

-          بکارگیری اطلاعات علمی و فنی در عملیات حفاری و استخراج

ارزیابی فنی – اقتصادی روش های حفاری و انتخاب و ارائه روش عملیات مناسب حفاری و استخراج با توجه به شرایط و خصوصیات زمین شناسی و اقلیمی منطقه مورد حفاری

-          طراحی تجهیزات حفاری و انجام عملیات در مناسب ترین شرایط

-          ارزیابی مصالح و تامین و تجهیز تدارکات برای عملیات حفاری و استخراج

-          مقایسه فنی – اقتصادی عملیات و روش های متفاوت حفاری و ارائه طریق برای توانمندی تکنولوژی این زمینه صنعت نفت کشور و رفع نیازهای آنی آن

-          حفاظت و صیانت از تجهیزات حفاری و جلوگیری از هدر رفتن مصالح و امکانات اقتصادی

-          ارزیابی اثرات تکنولوژی حفاری و استخراج بر محیط زیست کشور و ارائه طریق عملی برای جلوگیری از تخریب آن

  1. 3)بهره برداری از منابع نفت و گاز:

-          ارزیابی قابلیت تولید مخازن و بررسی امکان پذیری روش های بهره برداری مورد نظر

-          ارزیابی فنی – اقتصادی مخازن و تجهیزات لازم

-          طرح و اجرای بهینه عملیات بهره برداری

-          تشخیص ویژگیها و چگونگی رفتار با چاههای گوناگون

-          توجیه و انتخاب روش مناسب برای بهره برداری و ازدیاد برداشت با توجه به شرایط مکانی و اقتصادی

-          حفاظت منابع نفت و گاز و ارائه روش عملی برای افزایش طول عمر آنها

-          بررسی و ارزیابی عملی استراتژیک یک روش بهره برداری بر محیط زیست