نگارش پروپوزال ارشد و دکتری…
Proposal…
پایان نامه ارشد و رساله دکتری.…
Dissertation…
نگارش، استخراج و ترجمه مقاله…
Article…
رشته بهداشت حرفه ای
در دنياي امروز انسان‌ها مجبورند در تلاش معاش؛ با مشكلات گوناگون دست و پنجه نرم كرده و خطرات فراواني را كه خود ناشي از پيشرفت علم و تكنولوژي است، به جان بخرند. اين خطرات، تعداد عوامل تهديد كننده سلامتي را افزايش داده است و در نيتجه بر تعداد بيمار‌هاي شغلي و مخاطرات حرفه‌اي نيز روز به روز افزوده مي‌شود. براي مثال كارگري كه در واحد صنعتي با جيوه يا سرب سر و كار دارد، ممكن است دچار مسموميت حاد شده يا به يك بيماري مزمن دچار گردد.كاركنان مشاغل اداري نيز گاه به علت بي‌حركتي، كار كردن در نور ضعيف، مكان‌هاي غير بهداشتي و مرطوب يا به علت تماس با دستگاه‌هاي الكترونيكي ممكن است سلامت خود را به خطر اندازند.
حتي گاهي اوقات شرايط محيط كار به اندازه‌اي سخت و ناگوار است كه اگر دانش بشري كمك نكرده و مشكلات را همواره نسازد، زندگي در آن شرايط غير ممكن مي‌گردد. تا جايي كه در عصر حاضر حوادث پس از بيماري‌هاي قلب و عروق و سرطان سومين علت اصلي مرگ و مير در كشورهاي صنعتي است.
از سوي ديگر، حوادث ناشي از كار، هزينه‌هاي بسياري را بر دوش اقتصاد ملي هر كشور مي‌گذارد به همين دليل حفظ سلامت كارگران كه عظيم‌ترين قشر هر جامعه‌اي را تشكيل مي‌دهند گذشته از جنبه انساني آن، هم از نظر مصالح اجتماعي و اقتصادي و هم از نظر تأمين سلامت و فراهم ساختن آسايش و رفاه كارگران و تطبيق وضع كار با مقتضيات جسمي و رواني آنان، يك وظيفه انساني، يك احتياج و يك شرط امكان انجام كار و فعاليت ثمر بخش است. كاري مهم و حياتي كه در هر كشوري بر عهده متخصصان بهداشت كار مي‌باشد.
به عبارت ديگر دانش بهداشت حرفه‌اي تلاش مي‌كند تا با حذف كردن عوامل خطرزاي فيزيكي، شيميايي، رواني و بيولوژيكي يا كاهش تأثيرات اين عوامل از آسيب‌رسي به كاركنان جلوگيري نمايد. براي رسيدن به اين هدف علم بهداشت داراي سه مرحله مهم و اساسي است كه اين مراحل عبارتند از:
شناسايي، ارزيابي و كنترل عوامل خطرزا؛ يعني متخصص بهداشت حرفه‌اي در مرحله اول خطر را شناسايي كرده و پس از شناسايي كامل، مقدار خطر را سنجش مي‌كند و در مرحله آخر به كنترل عوامل خطرزا مي‌پردازد.
گفتني است كه مرحله شناسايي خطر در مقطع كارداني، ارزيابي در مقطع كارشناسي و كنترل در مقطع كارشناسي ارشد بهداشت حرفه‌اي آموزش داده مي‌شود.براي مثال يك كاردان بهداشت حرفه‌اي در كارخانه ريسندگي و بافندگي بايد كانون‌هاي خطر اعم از منابع ايجاد صداي بيش از حد مجاز، نوع مواد شيميايي خطرناك مورد استفاده، نحوه نگهداري مواد خطرناك و طريقه مصرف آنها را شناسايي كند.
سپس يك كارشناس بهداشت حرفه‌اي بايد تراكم مقدار آلودگي را در يك متر مكعب هوا تعيين نمايد و مشخص كند كه مقدار آلودگي بالاتر يا پائين‌تر از حد استاندارد است كه در اين مرحله كارشناس با استفاده از روش‌هاي آناليز پيچيده و وسيعي مانند آناليز رنگ‌سنجي، آناليز دستگاهي، گاز فورماتوگرافي، اكسپكفوتومتري و روش‌هاي ديگر ماده شيميايي مورد نظر را سنجش و مقدار آن را تعيين مي‌كند. كارشناس ارشد بهداشت حرفه‌اي نيز پس از اين كه عوامل خطرزا شناسايي و ارزيابي شد بايد روش يا روش‌هايي را پيشنهاد كند كه عوامل زيان‌آور حذف گردد يا كاهش يابد و به اندازه استاندارد برسد. فارغ‌التحصيل دكترا نيز به تدريس و تحقيق در زمينه بهداشت حرفه‌اي مي‌پردازد.
توانايي‌هاي لازم :
در رشته بهداشت حرفه‌اي عوامل زيان‌آور مختلفي اعم از شيميايي، فيزيكي، بيولوژيكي و رواني وجود دارد. از همين رو دانشجوي اين رشته بايد در دروس پايه مثل رياضي، فيزيك، شيمي و زيست‌شناسي توانمند باشد؛ يعني براي موفقيت در بهداشت حرفه‌اي بايد هم در رياضي و فيزيك و هم در علوم تجربي پايه‌اي قوي داشت. دانشجوي بهداشت حرفه‌اي بايد از نظر جسمي نيز سالم باشد تا بتواند در محيط‌هاي صنعتي فعاليت كند.
موقعيت شغلي در ايران :
وزارتخانه‌هاي كار، صنايع و معادن، جهاد كشاورزي، نيرو، بهداشت، درمان و آموزش پزشكي از مراكز اصلي جذب فارغ‌التحصيلان اين رشته هستند. همچنين سازمان‌ها، شركت‌ها و كارخانه‌هاي بزرگي مثل شركت نفت، ذوب‌آهن، هواپيمايي كشوري، ايران خودرو و پلي‌اكريل داراي واحد بهداشت حرفه‌اي بسيار قوي هستند كه در هريك از اين واحدها چند كارشناس ارشد، كارشناس و كاردان بهداشت حرفه‌اي فعاليت مي‌كنند. تا جايي كه در حال حاضر بيش از 50 درصد از دانشجويان كارشناسي بهداشت حرفه‌اي نيز به طور پاره‌وقت در كارخانجات و سازمان‌هاي مختلف به عنوان مشاوره بهداشتي فعاليت مي‌نمايند.
درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل :
- دروس اصلي و تخصصي :
فيزيك عمومي، شيمي تجزيه، پاتوبيولوژي، بهداشت آب، شيمي عمومي، فيزيولوژي و تشريح، رياضيات پايه و مقدمات آمار، آموزش بهداشت، كمك‌هاي اوليه، بيوشيمي، حشره‌شناسي پزشكي و مبارزه با ناقلين، شناسايي عوارض شيميايي، دفع مواد زائد صنعتي، ايمني در صنعت، اصول تغذيه، آمار حياتي نظري، آمار حياتي عملي، شناسايي عوامل فيزيكي، تشكيلات و خدمات بهداشت حرفه‌اي، مبارزه با آلودگي‌هاي هواي محيط كار، سم‌شناسي صنعتي، آشنايي با كليات پزشكي و بيماري‌ها حرفه‌اي، حوادث ناشي از كار، مهندسي انساني، كارآموزي در عرصه.
دانشگاه های پذیرنده : دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی – درمانی اراک ، ارومیه ، اهواز ، ایلام ، زاهدان ، زنجان ، سمنان ، شهید بهشتی – تهران ، شیراز ، قزوین ،کاشان ، کرمان ، کرمانشاه ، مازندران- ساری ، همدان ، یزد ، شاهرود ، قم ، گناباد.
مقاطع تحصیلی : کاردانی
دوره ها : روزانه ، شبانه
دانشگاه : دولتی
گرایشها :
رشته زیست شناسی
داراي سه گرايش علوم‌گياهي، علوم جانوري و زيست‌دريا است. اين گرايش‌ها تنها در 17 واحد تخصصي با يكديگر تفاوت دارند.
- گرايش علوم گياهي:
اين رشته يكي از شاخه‌هاي زيست‌شناسي است كه صرفاً موارد مربوط به گياه را اعم از گياهان اوليه تا گياهان امروزي بررسي مي‌كند و داراي زمينه‌هاي مختلفي مانند:
گياه شناسي، فيزيولوژي گياهي، ريخت زايي و اندام زايي در گياهان، بيوشيمي و جلبك شناسي است. علوم گياهي داراي دو بخش عمده فيزيولوژي و سيستماتيك است كه بخش فيزيولوژي به شناخت زندگي گياهان و اندام‌هاي مختلف يك گياه مي‌پردازد و بخش سيستماتيك نيز درباره اسامي و طبقه‌بندي گياهان مي‌باشد.گياه، اعجوبه سبزپوش طبيعت است كه چون در هر گوشه و كنار به چشم مي‌خورد، عادي و پيش پاافتاده به نظر ميآيد در حالي كه بيش از هر موجود زنده ديگري در روي كره زمين، اعجاب‌آور است.موجودي كه در آشپزخانه ذره‌بيني خود براي همه مخلوقات زنده كره زمين غذا تهيه مي‌كند و پيشرفته‌ترين نيروگاه خورشيدي، شبكه لوله‌كشي و سيستم پمپاژ آب را در اختيار دارد و از سوي ديگر مايه زيبايي، لطافت ، نشاط و آرامش هستي است. به همين دليل شناخت و حفظ آن يك نياز است. و رشته علوم گياهي نيز براي پاسخ به همين نياز در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي معتبر جهان داير شده است.
- موقعيت شغلي در ايران :
حضور كارشناسان علوم گياهي در مؤسسه‌هاي تحقيقاتي و اجرايي كشور امري ضروري است تا بتوان محيط زيست ايران را به خوبي حفظ كرد، اما به گفته اساتيد و دانشجويان علوم گياهي در حال حاضر فارغ‌التحصيلان دوره ليسانس اين گرايش موقعيت‌هاي شغلي مناسبي ندارند. چون دانش و اطلاعات آنها جنبه تخصصي ندارد و مؤسسات و مراكز تحقيقاتي و اجرايي بيشتر مايلند كه نيروهاي مورد نياز خود را از ميان فارغ‌التحصيلان كارشناسي ارشد يا دكتراي اين رشته انتخاب كنند. بيشتر فارغ التحصيلان علوم گياهي در سطح كارشناسي جذب آموزش و پرورش مي‌شوند چون معلومات آنها جنبه عمومي دارد و مي‌توانند در تدريس كتب زيست‌شناسي دوره متوسطه موفق باشند، اما نمي‌توانند در مراكز تحقيقاتي كه نياز به متخصص در زمينه‌هاي مختلف علوم گياهي دارد، فرصت شغلي مناسبي به دست بياورند. از سوي ديگر اگر كسي در گرايش علوم گياهي سرمايه‌گذاري كند و متأثر از محيط نشود، مي‌تواند در بخش‌هاي كشاورزي ـ زيستي، ژنتيك و بيوتكنولوژي فعاليت داشته باشد.
درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل:
- دروس مشترك در گرايش‌هاي مختلف زيست‌شناسي :
رياضي، فيزيك، شيمي، شيمي آلي، بيوشيمي، آمار زيستي ، زيست سلولي و مولكولي ، ژنتيك ، اكولوژي ، ميكروبيولوژي ، تكامل موجودات زنده ، تالوفيت‌ها، فيزيولوژي جانوري، بافت شناسي ، جنين شناسي ، جانور شناسي، تشريح و مرفولوژي گياهي ، ريخت‌زايي و اندام زايي در گياهان ، سيستماتيك گياهي، فيزيولوژي گياهي، رشد و نمو گياهي، بيوفيزيك ، ويروس شناسي ، زيست شناسي پرتوي ، اكولوژي عملي.
- دروس تخصصي گرايش علوم گياهي:
اكو فيزيولوژي گياهي ، ازدياد گياهان ، قارچ شناسي ، اكولوژي گياهي ، انتقال مواد در گياه ، متمم سيستماتيك گياهي، اصول رده‌بندي گياهان. (بسياري از درس‌هاي اين گرايش همراه با آزمايشگاه است).
- گرايش علوم جانوري:
علوم جانوري به مطالعه مسائل مربوط به جانوران مي‌پردازد و داراي سه بخش اصلي جانورشناسي يا بيوسيستماتيك، فيزيولوژي جانوري اعم از انساني و حيواني و بافت‌شناسي و جنين‌شناسي جانوري است.بسياري از گرايش‌هاي زيست‌شناسي وابسته به علوم‌جانوري هستند. براي مثال يك محقق علوم‌سلولي و مولكولي تا با يك جانور و وضعيت زيستي آن آشنا نباشد، نمي‌تواند روي سلول آن كار كند. يك محقق ژنتيك نيز در آغاز بايد بيولوژي جانور را به طور كامل بداند و بعد در زمينه ژنتيك آن كار كند. به ياري بيوسيستماتيك يعني شناسايي گونه‌هاي مختلف جانوران نيز ميتوان به نقش مفيد گونه‌هاي مختلف جانوري براي كمك به طرح‌هاي اقتصادي پي برد.براي مثال امروزه استفاده از مواد شيميايي براي كنترل آفات راه درستي نيست چون اين مواد تعادل اكولوژي محيط زيست را برهم مي‌زنند در حالي كه با شناخت گونه‌هاي حشرات شكارچي ميتوان بسياري از آفات مثل حشرات مضر را از بين برد. در اين ميان ميتوان به كفش‌دوزك‌ها اشاره كرد كه امروزه كاربرد بسياري در اقتصاد كشاورزي آمريكا دارند يا مگس‌هاي مفيد كه از شته‌ها تغذيه مي‌كنند. از طرف ديگر بيوسيستماتيك در شناخت گونه‌هاي بيماري‌زا مثل «پشه آنوفل» و معرفي آنها به دنياي پزشكي نقش مهمي دارد. همچنين ميتوان به بخش ديرين‌شناسي يا فسيل‌شناسي اشاره كرد كه يكي از فوايد اين بخش، پي بردن به منابع عظيم اقتصادي مثل نفت است كه از طريق مطالعه محل فسيل‌ها يا رسوبات فسيل‌ها به دست ميآيد.
- موقعيت شغلي در ايران :
هرچند كه تعداد قابل توجهي از فارغ‌التحصيلان علوم جانوري جذب بازار كار نمي‌شوند اما بهترين دانشجويان هميشه موفق بوده و هستند. اين دسته از دانشجويان پس از فارغ‌التحصيلي گاه براي كارهاي تحقيقاتي يا اداره آزمايشگاه‌ها جذب دانشگاه‌ها مي‌شوند يا در سازمان حفاظت از محيط زيست و سازمان‌هاي مربوط به فعاليت مي‌پردازند. چون سازمان محيط زيست براي بررسي اكوسيستم‌ها به محققان زيست‌شناسي از جمله علوم‌جانوري نياز دارد. همچنين بعضي از فارغ‌التحصيلان اين گرايش وارد دنياي پزشكي شده و در زمينه‌هاي خون‌شناسي يا انگل‌شناسي فعاليت مي‌كنند.
- دروس تخصصي گرايش علوم جانوري :
زيست انگل‌ها، فيزيولوژي مقايسه‌اي، جانورشناسي، رفتارشناسي، حشره‌شناسي. (بسياري از درس‌هاي اين گرايش همراه با آزمايشگاه است).
- گرايش زيست دريا:
گرايش زيست دريا به بررسي و مطالعه خواص محيط آبي، بيولوژي آبزيان و فعاليت‌هاي آبزي‌پروري مي‌پردازد؛ يعني برخلاف دو گرايش علوم جانوري و علوم گياهي كه در آنها بيشتر موجودات خشك‌زي مطالعه مي‌شوند اين گرايش جانوران و گياهان آبزي را بررسي و مطالعه مي‌كند. گرايش زيست دريا علاوه بر بررسي فيزيولوژي آبزيان به مطالعه اكولوژي دريا يعني بررسي آلودگي آب درياها و تأثير آن بر محيط دريا مي‌پردازد.
موقعيت شغلي در ايران :
فارغ‌التحصيلان گرايش زيست دريا مي‌توانند در مراكز پرورش ماهي و مراكز تحقيق بر روي ارزش مواد غذايي دريايي فعاليت كنند. علاوه بر كار در شيلات فارغ‌التحصيلان اين گرايش مي‌توانند در حفظ بعضي از گونه‌هاي آبزيان كه در حال انقراض هستند مثل ماهي ازون‌برون يا ماهي سفيد كار كنند و مهمتر از همه اين كه ما بايد به ياري كارشناسان زيست‌دريا يك اطلس دقيق در مورد گونه‌هاي آبزي موجود در آب‌هاي كشورمان تهيه كنيم.
- دروس تخصصي گرايش زيست دريا:
ماهي‌شناسي، ليمنولوژي، انگل‌ها و بيماري‌هاي انگلي آبزيان، اكولوژي آبزيان، شناخت كف‌زيان، اصول و تكثير و پرورش آبزيان. (بسياري از درس‌هاي اين گرايش همراه با آزمايشگاه است).
توانايي‌هاي لازم :
دانشجوي رشته زيست‌شناسي بايد عاشق كشف حقايق پديده‌هاي طبيعي باشد و به گردش در طبيعت علاقه‌مند باشد. چون اطلاعاتي كه با حضور در محيط طبيعي زندگي گياه يا جانور ميتوان به دست آورد در هيچ كتابي پيدا نخواهد شد. در ضمن دانشجو لازم است فردي منظم و مرتب بوده و بتواند مطالب را در ذهن خويش به خوبي طبقه‌بندي كند تا در زمينه سيستماتيك موفق گردد.
- زیست شناسی سلولی و مولکولی
زیست شناسی سلولی و مولکولی دارای 5 گرایش میکرو بیولوژی ، علوم سلولی و مولکولی ، ژنتیک ، بیو شیمی و بیو فیزیک است .
گفتنی است که گرایش بیو شیمی یا بیو فیزیک تا کنون در هیچ دانشگاهی در سطح لیسانس ارئه نشده است در ضمن تفاوت محسوسی بین گرایشهای مختلف این رشته در مقطع کار شناسی وجود ندارد .
- گرایش ژنتیک
به طور کلی دانش ژنتیک درباره انتقال صفات وراثتی از والدین به اولاد بحث می کند که البته این والدین می تواند انسان ، درخت یا باکتری باشند . در واقع ژنتیک تلاش می کند تا بگوید که چه مکانیزم های مولکولی ، عامل انتقال صفات از نسلی به نسل دیگر هستند . همچنین می خواهدبداند که چرا گاهی اوقات در بین والدین و فرزندان در برخی صفات تفاوت های بسیار معناداری وجود دارد ؟ در کل دانشجویان این گرایش مباحث مهمی مثل ژنتیک سرطان ، روش های تشخیص بیماری های ژنتیکی قبل و بعد از تولد ، شناخت ناقلین بیماری ها ، اصول مشاوره ژنتیکی ، نقش ژنتیک در بروز رفتار های فردی و اجتماعی ، شناخت جمعیت های مختلف ژنتیکی و نژاد های انسانی ، ژن درمانی ، پزشکی قانونی ، تکنیک های رایج درژنتیک ، روش های اصلاح نژاد و ژنتیک مولکولی را مطالعه می کنند .
موقعیت شغلی در ایران :
علم ژنتیک در ایران هنوز در ابتدای راه است و باید تلاش بسیار کرد و کاستی ها را جبران نمود و موانع را از میان بر داشت تا بتوان شاهد رشد روزافزون این علم در ایران بود . البته این به آن معنی نیست که در کشورما تحقیقات ژنتیکی انجام نمی گیرد و فارغ التحصیلان این رشته جذب هیچ مرکزی نمی شوند ، بلکه سازمان های مختلفی هستند که به فعالیت های تحقیقاتی ژنتیکی می پردازند که از جمله می توان به مراکز مختلف وزارت جهاد کشاورزی ، مراکز پژوهشی وزارت علوم ، انستیتو پاستور ، مرکز ملی تحقیقات مهندسی ژنتیک و تکنولوژی زیستی اشاره کرد .
درس های این رشته در طول تحصیل :
- دروس مشترک در گرایش های مختلف زیست شناسی سلولی و مولکولی :
ریاضی ، فیزیک ، شیمی ، شیمی آلی ، بیوشیمی ، آمار زیستی ، زیست شناسی سلولی ، زیست شناسی مولکولی ، ژنتیک ، میکروبیولوژی ، اکولوژی ، ویروس شناسی ، زیست شناسی گیاهی ، زیست شناسی جانوری ، فیزیولوژی جانوری ، فیزیولوژی گیاهی ، بیوفیزیک ، بیوشیمی ، زیست شناسی پرتوی ، ایمونولوژی .
- دروس تخصصی گرایش ژنتیک :
ژنتیک انسانی ، سیتوژنتیک ، اصول مشاورژنتیکی ، ژنتیک سرطان ريال ژنتیک رفتاری ، مبانی ژنتیک میکروارگانیسم ، ژنتیک پیشرفته یا تازه های ژنتیک ، ژنتیک کمی یا ژنتیک جمعیت ها ، سمینار ، پروژه (بسیاری از درس های این رشته همراه با آزمایشگاه است).
- گرایش علوم سلولی و مولکولی
مهم ترین مولکول هایی که در حیات سلول موثر هستند و پروتئین ها می باشند مرکز ذخیره اطلاعات و صدور فرمان های سلول وظیفه انتقال ای فرمان ها و پروتئین مسئولیت اجرای این فرمان ها را برعهده دارند . در زیست شناسی سلولی و مولوکولی چگونه این فعالیت ها بررسی می شود .
امروزه زیست شناسی در کشور های پیشرفته بیش از 80 تا 90 درصد سمت و سوی علوم سلولی و مولکولی دارد . چرا که رشته علوم سلولی و مولکولی نیروی انسانی لازم را برای تحقیق در رشته های پزشکی ، بیوشیمی ، ژنتیک ، بیوتکنولوژی ، مهندسی ژنتیک ، اصلاح نباتات ، شیلات و دام تربیت می کند .
موقعیت شغلی در ایران :
اصولاً در ایران اگر فردی به امید آینده مالی خوب به دنبال علوم پایه برود اشتباه کرده است چرا که در رشته های علوم در ایران ارزش مادی زیادی ندارند .اما اگر فردی به علوم پایه علاقه دارد مطمئناً رشته علوم سلولی و مولکولی رشته ای با ارزش و خوب است . تعدادی از مراکز تحقیقاتی مانند انستیتو پاستور ، مرکز تحقیقات ژنتیک ، مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیفیزیک و مراکز تحقیقاتی دانشگاهی می توانند پذیرای فارغ التحصیلان علوم سلولی و مولکولی باشند . علاوه بر مراکز تحقیقاتی موجود فارغ التحصیل این رشته می تواند با ایجاد شرکت خصوصی سازنده مواد اولیه آزمایشگاه های علوم سلولی و مولکولی یا ازمایشگاهی که تست های آن در سطح مولکولی است هم به جامعه علمی خدمت کند و هم وضعیت مالی نسبتاً خوبی داشته باشد البته در حال حاضر نیز در ایران چنین فعالیتهایی در سطح محدودی انجام می گیرد .
- دروس تخصصی گرایش علوم سلولی و مولکولی :
شیمی آلی ، بیوشیمی ، زیستشناسی سلولی ، ژنتیک ، میکروبیولوژی ، اکولوژی ، زیست شناسی گیاهی ، ریست شناسی جانوری ، فیزیولوژی گیاهی ، ایمونو لوژی ، زبان تخصصی . (بسیاری از درس های این رشته همراه با آزمایشگاه است).
- گرایش میکرو بیولوژی
میکرو ارگایسم ها موجودات ریز ذره بینی مانند : باکتری ها ، ویروس ها ، قارچ های میکروسکوپی و پرتوزوئرها هستند که با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند . علم میکروبیولوژی که گرایشی از زیست شناسی است به بررسی و مطالعه میکروارگانیسم ها می پردازد . در این علم ارتباط میکروارگانیسم ها با خودشان و همچنین با موجودات عالی تر مانند انسان ، حیوانات و گیاهان بررسی می شود . علم میکروبیولوژی گرایش های مختلفی دارد که عبارتند از : میکروبیولوژی پزشکی ، میکروبیولوژی غذایی و میکربیولوژی صنعتی .
کاربرد این گرایش آنقدر گسترده است که قابل ذکر نیست ، محقق این گرایش از یک سو می تواند به بررسی کاربرد سلاح های میکروبی و راه های پیشگیری از این سلاح ها بپردازد و از سوی دیگر می تواند در کارخانه های عطر سازی مشغول باشد . میکروبیولوژی پایه و اساس بسیاری از علوم از قبیل: بیوشیمی ، بیوتکنولوژی ، ژنتیک و پزشکی است . یکی از کاربردهای گرایش میکروبیولوژی در آزمایشگاه های تشخیص طبی است و میکروبیولوژی نیز در تشخیص بیماری نیز اهمیت بسیار زیادی دارد . در مواد غذایی و تولید مو اد غذایی مختلف نیز اثر میکروارگانیسم ها قابل توجه است .
همچنین گرایش میکروبیولوژی در کشاورزی به طور بسیار وسیعی در تشخیص آفات گیاهی ، مبارزه با آفات گیاهی و ایجاد مقاومت گیاهی مورد استفاده قرار می گیرد . در صنایع و معادن نیز برای استخراج فلزات سنگین و در تصفیه نفت در گوگرد زدایی از نفت مورد استفاده قرار می گیرد . در حفاظت از محیط زیست تصفیه فاضلاب ها و مبارزه بیولوژیکی با عفونت ها و آلودگی های فاضلابی مورد استفاده قرار می گیرد و آب سالم و در حقیقت بدون آلودگی تحویل می دهد . حتی در صنعت نساجی نیز این علم به یاری بشر آمده است و به تازگی به صنعت نساجی از میکروارگانیسم ها برای تثبیت نشاسته و آهار دادن پارچه استفاده می شود.
موقعیت شغلی در ایران :
کارشناسان میکروبیولژی در پژوهشگاه نفت برای تحقیق بر روی میکروب های نفت خوار یا گوگرد زدایی در بخش صنایع غذایی در کارخانه های کنسرو سازی و کمپوت سازی و در صنایع بهداشتی مشغول بکار هستند ، تهیه لوازم آزمایشگاهی مورد نیاز در این گرایش یکی از شغل هایی است که بعضی جذب آن می شوند. موسسه استاندارد یا آزمایشگاه های کارخانجات تهیه مواد بهداشتی و غذایی برای تشخیص کیفیت و سلامت این مواد از نظر عدم آلودگی میکروبی ، مراکز تهیه مواد دارویی مانند تهیه آنتی بیوتیک ها و بالاخره کارخانجات تهیه اسید ها مانند اسید بوتریک و اسید استیک و حلال ها مانند الکل و استون و مراکزتهیه واکسن مانند موسسه رازی و انستیتو پاستور ایران نیز می توانند مراکز جذب این فارغ التحصیلان این گرایش باشند .
- دروس تخصصی گرایش میکروبیولوژی :
شیمی آلی ، بیوشیمی ،آمار زیستی ، زیست شناسی سلولی ، زیست شناسی مولکولی ، ژنتیک ، میکروبیولوژی ، اکولوژی ، ویروس شناسی ، تکامل ، زیست شناسی گیاهی ، زیست شناسی جانوری ، فیزیولوژی جانوری ، فیزیولوژی گیاهی ، بیوفیزیک ، بیوشیمی ، زیست شناسی پرتوی ، ایمونولوژی ، باکتری شناسی ، میکروبیولوژی محیطی ، قارچ شناسی ، پروتوزئولوژی . (بسیاری از درس های این رشته همراه با آزمایشگاه است).
توانائی های لازم :
در گرایش های مختلف زیست شناسی سلولی و مولکولی باید علافه مند بود و صبر و پشتکار داشت تا بتوان طعم شیرین موفقیت را چشید . همچنین دانشجو باید حافظه خوبی داشته و در دروس شیمی ، ریاضی و فیزیک قوی باشد و در نهایت لازم است که به کارهای آزمایشگاهی علاقه مند باشد . برای مثال یکی از کارهایی که بطور معمول در آزمایشگاه علوم سلولی و مولکولی انجام می گیرد ، استخراج از یک بافت است که حداقل زمان لازم برای این کار 5 ساعت می باشد .
دانشگاه های پذیرنده :
اصفهان ، الزهرا(س) – تهران ، تربیت معلم تهران ، تهران ، شهر کرد ، شیراز ، شاهد – تهران ، شهر کرد ، شهید چمران – اهواز ، شهید بهشتی – تهران .
مقاطع تحصیلی :
کارشناسی
دوره ها :
روزانه ،شبانه
دانشگاه :
دولتی
گرایشها :
ژنتیک ، سلولی و مولکولی ، میکروبیولوژی .
رشته مطالعات خانواده
خانواده از ديدگاه اسلام، بنيادي‌ترين واحد اجتماع و منبع اصلي انتقال ارزش‌ها و سنت‌هاي اجتماعي و مذهبي است. از همين رو مطالعه همه جانبه اين واحد اجتماعي در ابعاد مذهبي، رواني، تربيتي و اجتماعي و حقوقي يك ضرورت اجتناب ناپذير است؛ مطالعه‌اي كه بر مبناي تفكر اسلامي و به شكل منظم و سيستماتيك انجام گرفته باشد و ساخت و كاركرد خانواده را در ابعاد وسيع فرهنگ اسلامي بررسي نمايد. رشته مطالعات خانواده بر پايه همين نياز تدوين شده است. در واقع فارغ‌التحصيلان اين رشته تلاش مي‌كنند با بررسي‌هاي دقيق، جوابگوي نياز‌ها و مشكلات جامعه در خصوص خانواده باشند.
توانايي‌هاي لازم :
دانشجوي مطالعات خانواده بايد با فرهنگ غني و ارزشمند اسلامي, پيوند عميقي داشته باشد. همچنين لازم است كه از دو ويژگي مهم خوب گوش دادن و خوب سخن گفتن بهره‌مند باشد و بتواند با شخصيت متعادل خود بر ديگران تأثير گذاشته و آنها را به درستي راهنمايي كند.
موقعيت شغلي در ايران :
فارغ‌التحصيلان اين رشته مي‌توانند در مراكز مشاوره وزارت آموزش و پرورش ، سازمان بهزيستي و مراكز مشاوره خصوصي و دولتي فعاليت نمايند.
درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل :
- دروس اصلي:
قواعد صرف عربي، قواعد نحو عربي، تجزيه و تركيب، ترجمه و درك متون عربي، مأخذشناسي اسلامي، اصول فقه، حقوق اساسي، آشنائي با كليات علوم قرآني و حديث، تربيت در اسلام، روانشناسي عمومي، آسيب‌شناسي رواني، روانشناسي اجتماعي، مباني جامعه‌شناسي مفاهيم اساسي،مباني مددكاري اجتماعي، رياضيات پايه، مباني جمعيت‌شناسي.
- دروس تخصصي :
متون تخصصي فقه، فقه تطبيقي، قواعد فقه، تفسير موضوعي قرآن در زمينه‌هاي حقوق متقابل افراد خانواده نسبت به هم، ارث، وصيت، طلاق، حدود، ديات، قصاص و شهادت، روانشناسي تربيتي، بهداشت رواني، مسائل نوجوانان و جوانان، خانواده درماني، روانشناسي رشد كودكي، جامعه‌شناسي خانواده، جامعه‌شناسي روستايي، جامعه‌شناسي تاريخي خانواده، آمار و احتمال، روش تحقيق نظري، روش تحقيق عملي، زبان تخصصي، آسيب‌شناسي اجتماعي، حقوق مدني، كارورزي .
دانشگاه های پذیرنده : تربیت معلم آذربایجان – تبریز ، الزهرا (س) – تهران .
مقاطع تحصیلی : کارشناسی
دوره ها : روزانه ، شبانه
دانشگاه : دولتی
گرایشها :
نگارش پروپوزال ارشد و دکتری
هدف از نگارش پروپوزال در عین ساده بودن بسیار حساس و با اهمیت است، اما بیاید آن را با بیان یک مثال برای شما آشکار کنیم. فرض کنید شما یک سرمایه گذار هستید و شخصی به شما مراجعه کرده و تصمیم دارد یک کسب و کار را راه اندازی کند. آیا هر پیشنهادی که به شما بدهد را قبول کرده و سرمایه خودتان را به او می دهید؟ آیا پیشنهاد کاری او انجام شدنی است یا خیر؟ آیا پیشنهاد کاری او نتیجه مطلوبی برای شما خواهد داشت و سود مناسبی به شما خواهد رساند یا خیر؟ اگر شما بدون توجه به این سوالات پیشنهاد فرد را قبول کرده و سرمایه گذاری را انجام دهید، ممکن است شانس موفقیت بسیار اندکی داشته باشید. برای این منظور قبل از قبول درخواست سرمایه گذاری از وی می خواهید که یک طرح کسب و کار را ارائه کرده تا دریابید که پروژه تا چه اندازه قابل انجام و سودده است.پروپوزال در حالت صنعتی و دانشگاهی نیز همین نقش را داشته و هدف آن متقاعد کردن مخاطب در مورد اهمیت و کاربردی بودن یک پژوهش یا پروژه است.
به طور کلی روش های مختلفی برای نگارش پروپوزال وجود دارد ولی تنها یک روش استاندارد منجر به دستیابی به نتیجه مطلوب می شود. بر اساس این روش شما می توانید بخش های مختلف یک پروپوزال را به صورت کاملا منطقی و دقیق در کنار هم قرار داده و نتیجه مناسبی را بدست آورید. در همین راستا سعی می کنیم به شما بیاموزیم که چگونه یک پروپوزال خوب و کاربردی بنگارید.
دانشمند روانشناس، مارتین ای پی سلیگمن برای شناخت درماندگی آزمایشی انجام داد که منجر به برنده شدن نوبل روانشناسی توسط وی شد.
ایشان ۲۰ سگ شیانلو را از ابتدای نوزادی درون یک قفس تربیت کرد به طوری که سگها در صورت نیاز پدال موجود در قفس را می
فشردند و بیرون می رفتند و پس از دستشویی کردن باز می گشتند.
ایشان پس از تربیت این سگ ها، آن ها را به دو قفس و در هر قفس ۱۰ قلاده تقسیم نمود. سپس درب قفس ( آزمایش)B را جوش
داد و ۳۰ روز، روزی ۳ بار به قفس B شوک الکتریکی می داد. سگهای قفس B در روزهای اول در زمان شوک بخاطر قفل بودن درب
خودشان را به میله های قفس میزدند و خونی و زخمی نتیجه ای نمی گرفتند . اما پس از چند روز سگها فهمیدند که با تلاش موفق
نمی شوند بجز اینکه زخمی شده و رنج زیاد می کشند. آنها یاد گرفتند که در زمان شوک در جای خود بایستند زیرا دست کم از زخمی
شدن در امان بودند.
سلیگمن در انتهای آزمایش درب قفس را شکست و آنها را به سگهای قبلی قفس A ( گواه) ملحق نمود ؛ همان قفس سالم که با
فشار اهرم درب باز می شد.
سپس شوک الکتریکی داد. فکر می کنید چه اتفاقی افتاد؟؟
تمام ۱۰ سگ گواه اهرم را فشار داده و بیرون آمدند اما سگهای ( آزمایش) در سرجایشان ایستاده و حرکت نکردند.
او بزرگترین نظریه قرن را ارائه کرد، یعنی (درماندگی آموخته شدنی است)
بدین معنا که موجودات یاد می گیرند بدبخت زندگی کنند.
پروپوزال برگرفته از واژه Propose در زبان انگلیسی و به معنای پیشنهاد دادن است و هدف از نگارش آن ارائه یک طرح تحقیقاتی یا عملیاتی برای یک موسسه یا سازمان می باشد. بر اساس تعریف ارائه شده توسط دانشنامه ویکی پدیا، پروپوزال سندی است که در آن یک طرح پژوهشی و یا تحقیقاتی پیشنهاد شده و هدف آن جذب حمایت یک موسسه یا سازمان می باشد. شاید بتوان گفت این تعریف تا حد بسیار زیادی صحیح است، چرا که در واقع پروپوزال انواع مختلفی دارد و تنها جنبه دانشگاهی آن مطرح نیست و معمولا سرمایه گذاران و مدیران قبل از شروع یک کسب و کار از متقاضیان درخواست نوعی پروپوزال یا طرح کسب و کار می کنند. حتی در مثال پروپوزال آکادمیک نیز، دانشجو بدون تایید دانشگاه و اساتید راهنما و مشاور نمیتواند پروپوزال را به مرحله پایان نامه یا رساله دکتری برساند. بنابراین مفهوم پروپوزال علاوه بر پیشنهاد یک موضوع، ماهیت جذب حمایت یک موسسه را نیز در بر می گیرد. شاید مناسبترین مفهوم برای پروپوزال توسط پایگاه علمی ویکی پدیا ارائه شده باشد، اما علاوه بر مفهوم پروپوزال باید به چند نکته بسیار مهم پیش از اقدام به نگارش پروپوزال دقت کنیم، این موارد عبارتند از:
نگارش و تهیه یک پروپوزال خوب یک فرآیند زمان بر و تخصصی است که علاوه بر دانش در حوزه موضوع تحقیق به تسلط بالا نسبت به ساختار علمی تحقیق نیز نیاز دارد. پژوهشگری که اطلاعات کافی در مورد بخش ها تشکیل دهنده یک پروپوزال یا استانداردهای نگارشی آن نداشته باشد حتی در صورت داشتن تخصص بالا در حوزه تحقیق، نمیتواند پروپوزال مطلوبی را ارائه نماید. آماده سازی یک پروپوزال با کیفیت و قوی می تواند تا جای ممکن فرآیند های مرتبط به آن یعنی تاییده دانشگاه یا موسسه، آماده سازی پایان نامه یا رساله، تهیه گزارش کار پروژه و غیره را تسهیل نماید. برای این منظور در این مطلب سعی میکنیم شما را با بایدها و نبایدهای نگارش پروپوزال آشنا کنیم تا به واسطه آن بتوانید یک پروپوزال با کیفیت و قوی ارائه نمایید.
پروپوزال صنعتی و تجاری - مفهوم پروپوزال
پروپوزال ها معمولا انواع مختلفی داشته و هر کدام از آنها بسته به نیاز متقاضی یا موسسه مورد نظر می تواند ساختار متنوعی داشته باشد. برای مثال پروپوزال های صنعتی ممکن است بنا بر درخواست سرمایه گذار بخش های جدیدی مانند بودجه بندی، زمان اجرای پروژه، تیم اجرایی پروژه و ابزار پیاده سازی به آن اضافه و بخش هایی مانند روش تحقیق یا ادبیات موضوع به کلی حذف شوند. اما در مقابل در پروپوزال دانشگاهی معمولا سختگیری چندانی در مورد جدول زمانبندی و بودجه بندی وجود ندارد و تاکید زیادی بر بخش ادبیات موضوع و متودولوژی می شود. ولی به طور کلی تمامی پروپوزال ها از یک سری بخش های یکسان و مشابه تشکیل شده اند که می توان آنها را به صورت زیر دسته بندی کرد.
academic proposal پروپوزال دانشگاهی
یک پروپوزال دانشگاهی با هدف تجزیه و تحلیل یک موضوع علمی و مطرح کردن فرضیاتی مرتبط با آن تهیه می شود. بطور معمول پروپوزال دانشگاهی قبل از نگارش تز دکتری و یا پایان نامه ارشد توسط دانشجو به اساتید مشاور و راهنما ارائه شده تا بواسطه آن اطلاعات بنیادینی در ارتباط با موضوع تحقیق در اختیار اساتید قرار بگیرد. واژه پروپوزال (Proposal) در ترجمه انگلیسی به معنای پیشنهاد دادن است و این واژه در معنای دانشگاهی به طرح پیشنهادی در مورد یک موضوع علمی اشاره دارد.
پژوهشگران اندکی هستند که درک کاملی از اهمیت پروپوزال داشته باشند و بتوانند اصول اساسی و استاندارد تحقیق را مبنای پروپوزال نویسی قرار دهند. در ساده ترین حالت اگر شما پروپوزال خوبی نگارش کنید می توانید اطمینان داشته باشید که یک تحقیق باکیفیت و کاربردی خواهید داشت. و در مقابل چنانچه پروپوزال شما از کیفیت پایینی برخوردار باشد می توان گفت که پژوهش مفیدی حاصل نخواهد شد. کلیدی ترین اهمیت نگارش پروپوزال این است که یک مشکل را در جامعه شناسایی کرده و راه حلی کاربردی برای آن ارائه می نماید. اما نگارش پروپوزال از جنبه های دیگر نیز اهمیت داشته و میتواند به پژوهشگر کمک کند. به طور کلی اهمیت پروپوزال در چند بخش کلی قابل دسته بندی است که عبارتند از:
اولین گام در نوشتن یک پروپوزال خوب این است که به خاطر داشته باشید که نوعی قرارداد بین خودتان و یک موسسه یا یک دانشگاه را نگارش می کنید. منظور از قرارداد این است که شما باید با جلب نظر مخاطب بتوانید توافق وی را برای انجام پژوهش جلب کنید واین به منزله یک قرارداد بین شما و موسسه مورد نظر است. زمانی که هیئت علمی دانشگاه و یا شخص سرمایه گذار در یک شرکت پس از انجام بررسی های اولیه در نهایت پروپوزال شما را رد می کنند یعنی عنوان و محتوای آن مورد تاییدشان نبوده و این قرارداد بین شما و موسسه مورد نظر نهایی نشده است. شما با نگارش یک پروپوزال باید نشان بدهید که یک موضوع یا مسئله بسیار اساسی را شناسایی کرده اید، راه حل کاربردی برای آن دارید و قصد دارید از ابزار و روش مناسبی برای حل آن استفاده کنید.
نتایج تحقیق موسسه REOPA درباره پروپوزال های تحقیقاتی:
38 درصد پروپوزال های نوشته شده رد می شوند، 46 درصد برای بازنگری بازگردانده می شوند و تنها 16 درصد پذیرفته می شوند.
71 درصد عناوین، مطلوب ارزیابی نشدند و تنها 29 درصد رضایت بخش بوده اند.
72 درصد مقدمه ها رضایت بخش نبوده اند 49 درصد وضوح و تمرکز نداشته اند.
تنها 29 درصد موارد اهداف تحقیق را به روشنی بیان نموده اند.
فقط 16 درصد از آن ها بیان مسئله را به خوبی نوشته اند
نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد و دکتری: راهنمای کامل
بخش 1: مقدمه
پروپوزال سندی است که در آن یک طرح تحقیقاتی یا عملیاتی پیشنهاد شده و هدف آن جذب حمایت یک موسسه یا سازمان می باشد. پروپوزال ها انواع مختلفی دارند، از جمله:
- پروپوزال پژوهشی: این نوع پروپوزال برای ارائه یک طرح تحقیقاتی به منظور دریافت کمک مالی یا حمایت از یک سازمان یا دانشگاه نوشته می شود.
- پروپوزال تجاری: این نوع پروپوزال برای ارائه یک طرح تجاری به منظور جذب سرمایه گذار یا مشتری نوشته می شود.
- پروپوزال پروژه: این نوع پروپوزال برای ارائه یک طرح پروژه به منظور دریافت مجوز یا بودجه نوشته می شود.
در این مقاله، به بررسی نحوه نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد و دکتری می پردازیم.
بخش 2: بخش های پروپوزال
یک پروپوزال خوب باید شامل موارد زیر باشد:
- عنوان: عنوان باید مختصر و گویا باشد و موضوع پروپوزال را به طور خلاصه بیان کند.
- مقدمه: مقدمه باید خواننده را با موضوع پروپوزال آشنا کند و اهمیت آن را توضیح دهد.
- مرور ادبیات: مرور ادبیات باید به بررسی تحقیقات قبلی در زمینه موضوع پروپوزال بپردازد.
- روش تحقیق: روش تحقیق باید نحوه انجام تحقیق را به طور واضح و دقیق توضیح دهد.
- زمانبندی و بودجه: زمانبندی و بودجه باید به طور دقیق مشخص شود.
- نتیجه گیری: نتیجه گیری باید خلاصه ای از یافته های پروپوزال را ارائه دهد.
بخش 3: نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد
نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد معمولاً شامل مراحل زیر است:
- انتخاب موضوع: اولین قدم، انتخاب موضوع پروپوزال است. موضوع پروپوزال باید مرتبط با رشته تحصیلی و علاقه شما باشد.
- انجام تحقیقات اولیه: پس از انتخاب موضوع، باید تحقیقات اولیه ای در زمینه آن انجام دهید تا اطلاعات کافی برای نوشتن پروپوزال را جمع آوری کنید.
- نوشتن پروپوزال: پس از انجام تحقیقات اولیه، می توانید شروع به نوشتن پروپوزال کنید.
- بازبینی و ویرایش: پس از نوشتن پروپوزال، باید آن را بازبینی و ویرایش کنید تا از صحت و دقت آن اطمینان حاصل کنید.
بخش 4: نگارش پروپوزال دکتری
نگارش پروپوزال دکتری معمولاً شامل مراحل زیر است:
- انتخاب موضوع: اولین قدم، انتخاب موضوع پروپوزال است. موضوع پروپوزال باید مرتبط با رشته تحصیلی و علاقه شما باشد و از نظر علمی نیز نو و ارزشمند باشد.
- انجام تحقیقات اولیه: پس از انتخاب موضوع، باید تحقیقات اولیه ای در زمینه آن انجام دهید تا اطلاعات کافی برای نوشتن پروپوزال را جمع آوری کنید.
- نوشتن پروپوزال: پس از انجام تحقیقات اولیه، می توانید شروع به نوشتن پروپوزال کنید.
- بازبینی و ویرایش: پس از نوشتن پروپوزال، باید آن را بازبینی و ویرایش کنید تا از صحت و دقت آن اطمینان حاصل کنید.
بخش 5: نکات مهم در نگارش پروپوزال
در اینجا چند نکته مهم در نگارش پروپوزال آورده شده است:
- وضوح و دقت: پروپوزال باید به طور واضح و دقیق نوشته شود تا خواننده بتواند به راحتی آن را درک کند.
- منطقی بودن: پروپوزال باید منطقی و منسجم باشد و از استدلال های قانع کننده ای استفاده کند.
- جامع بودن: پروپوزال باید تمام جوانب موضوع را در نظر بگیرد و اطلاعات کافی را ارائه دهد.
- ارزشمند بودن: پروپوزال باید ارزشمند و قابل اجرا باشد و بتواند به حل یک مشکل یا پاسخ به یک سوال کمک کند.
بخش 6: نتیجه گیری
نگارش پروپوزال یک مهارت مهم است که برای موفقیت در تحصیلات، کسب و کار و مدیریت پروژه، ضروری است. با رعایت نکات ذکر شده در این مقاله، می توانید یک پروپوزال خوب و قانع کننده بنویسید که شانس موفقیت شما را در دریافت حمایت افزایش دهد.
اگر شما دانشجوی سال آخر مقطع کارشناسی ارشد باشید قطعا در مورد پروپوزال و ضرورت نگارش آن شنیده اید. پروپوزال کارشناسی ارشد جنبه هایی از ایده پردازی، خلاقیت، توانایی حل مسئله و مهارت تحلیل آماری را در دانشجویان تقویت می کند. اما نکته مهم در فرآیند نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد این است که به دانشجویان کمک شود تا بتوانند ایده های تحقیقاتی خودشان را در قالب یک تحقیق استاندارد ارائه نمایند. به طور کلی هدف از نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد در چند بخش کلی دسته بندی می شود که عبارتند از:
پروپوزال (Proposal) یک واژه انگلیسی و برگرفته از کلمه (Propose) به معنای پیشنهاد دادن است و منظور از آن ارائه یک طرح کلی پژوهشی برای موسسه مورد نظر می باشد. خدمات مشاوره و نگارش پروپوزال ارشد و دکتری در موسسه ماد دانش پژوهان زیر نظر کارشناسان برجسته انجام گرفته و تمامی پروپوزال های انجام شده با بهترین کیفیت و به همراه ضمانت در اختیارشما دانشجویان عزیز قرار خواهد گرفت. ما در موسسه ماد دانش پژوهان علاوه بر کمک به دانشجویان در جهت نیل به موفقیت، قصد داریم هرچه بیشتر شما عزیزان را با فرآیند های علمی و پژوهشی در مقاطع کارشناسی، ارشد و دکتری آشنا کنیم. در ادامه این مقاله به اختصار به موضوعاتی مانند نحوه نگارش و انجام پروپوزال، بخش های مختلف یک پروپوزال، چگونگی آماده سازی یک پروپوزال تخصصی و روش گردآوری مطالب خواهیم پرداخت.
بیان مسئله (Problem Statement) بخشی از پروپوزال است که دانشجو یا محقق می بایست در آن مشکل شناسایی شده را توصیف کرده و بیان کند چطور با انجام تحقیق به دنبال حل این مشکل است. به طور کلی در بخش بیان مسئله باید بر روندهای منفی موجود در جامعه و یا موسسه تاکید کرده و بیان کنید مشکلات موجود چطور باعث عدم بهره وری، آسیب و مختل کردن سیستم شده اند. در ادامه بر این موضوع تمرکز می کنید که چرا برطرف کردن و حل آنها ضرورت داشته و تحقیق شما چگونه قصد دارد این مشکلات را برطرف کند. اگر این بخش را مهمترین فصل از پایان نامه یا پروپوزال دسته بندی نکنیم ولی یقینا یکی از مهمترین فصول در فرآیند نگارش پروپوزال محسوب می شود. اما همانند تمامی بخش های یک تحقیق علمی که ویژگی ها و استانداردهایی را دارند، بیان مسئله در پروپوزال نیز ویژگی های مخصوص به خودش را دارد که عبارتند از:
همواره به دانشجویان تحصیلات تکمیلی و مقاطع ارشد و دکتری تاکید می شود که فرآیند مربوطه به نگارش و آماده سازی پروپوزال دو بخش مجزا را شامل شده و در بر میگیرد. بخش اول مربوط به گردآوری اطلاعات لازم، انتخاب موضوع و نگارش پروپوزال است و بخش دوم مربوط به تصویب پروپوزال می باشد که ممکن است بارها و بارها اصلاح و تعدیل در محتوا را تجربه کند. در این سرفصل سعی میکنیم شما را هر چه بیشتر با فرآیند تصویب پروپوزال در حوزه تحصیلات تکمیلی آشنا کرده و مراحل آن را بیان نماییم. مراحل تصویب پروپوزال به صورت کلی سه مرحله اصلی را در برمیگیرد که عبارتند از:
انتخاب عنوان پروپوزال-بیان مسأله
یکی از فرآیندهایی که ممکن است در زمان نگارش و آماده سازی پروپوزال با آن روبرو شوید، اصلاح و برطرف کردن مشکلات پروپوزال پیش از تصویب آن است. این مرحله با عنوان بهبود و تقویت پروپوزال نیز شناخته می شود و در مطالب پیشین برای شما بیان کردیم که در فرآیند تصویب پروپوزال ممکن است 4 حالت برای پروپوزالتان اتفاق بیافتد.
1. حالت اول: تصویب پروپوزال
2. حالت دوم: تصویب پروپوزال با اصلاحات کم
3. حالت سوم: تایید پروپوزال با اصلاحات زیاد
4. حالت چهارم: ریجکت کردن پروپوزال
در فرآیند نگارش پروپوزال ممکن است با حالت دوم و سوم روبرو شوید و کمیته تخصصی دانشگاه از شما درخواست کند که قبل از تصویب و نهایی شدن یک پروپوزال اقدام به اصلاح، تقویت و بهبود محتوا در برخی بخش های مشخص کنید. پروپوزال هر دانشجو پایه و اساس کار پژوهشی وی را تشکیل می دهد و شخص نخواهد توانست بدون داشتن یک پروپوزال کامل و صحیح اقدام به نگارش و تهیه پایان نامه یا تز دکتری کند. معمولا به ندرت اتفاق میافتد که پروپوزال تهیه شده توسط دانشجو در همان ابتدا مورد تایید اساتید مشاور و راهنما قرار بگیرد و تا مرحله تصویب پیش برود. پروپوزال بارها و بارها قبل از تصویب نهایی توسط کمیته تحصیلات تکمیلی بهبود یافته و تقویت می شود. اما مهمترین دلایل برای اصلاح تقویت و بهبود پروپوزال به خاطر عوامل زیر خواهد بود:
نگارش پروپوزال یکی از فرآیندهای اجتناب ناپذیر در تحصیلات تکمیلی و پروسه فارغ التحصیلی هر دانشجو محسوب می شود. زمانیکه صحبت از نگارش پروپوزال می شود می بایست فاکتورهای زیادی را در آن بگنجانید و محتوای آن را باید مطابق با استانداردهای دانشگاه یا موسسه مورد نظر تهیه و ارائه نمایید. نگارش پروپوزال به گونه ای است که دانشجویان باید در چند صفحه و چند بخش محدود، ایده ها و موضوع تحقیقاتی مورد نظرشان را برای اساتید تبیین نمایند. بخش های مختلف پروپوزال معمولا محدودیت محتوایی دارند و نباید از یک میزان مشخص بیشتر شوند دقیقا مشابه بسیاری از پژوهش های علمی مانند مقاله، پایان نامه و تز دکتری که باید در تعداد مشخصی کلمه تهیه شوند. یک پروپوزال تحقیقاتی دانشگاهی به طور کلی در 2000-3500 بین 5-7 صفحه تهیه و آماده می شود که به صورت جزئی تر عبارتند از:
بسیاری از اساتید زمانی که یک پروپوزال را بازبینی و ارزیابی می کنند از بسیاری جهات نقاط ضعف و کمبودهایی را در آن مشاهده کرده و از دانشجو درخواست می کنند که تحقیق مورد نظر را مجدد انجام دهد. اگر به عنوان یک پژوهشگر چندین پروپوزال را مورد بررسی قرار دهید، متوجه خواهید شد که اشتباهات رایج معمولا در بخش انتخاب موضوع، کانتریبیوشن تحقیق و انتخاب متودولوژی صحیح رخ می دهد. بروز این اشتباهات رایج در پروپوزال نویسی با گذشت زمان و افزایش تجربه فرد کاهش می یابد ولی تضمین کننده این موضوع نیست که افراد با تجربه هیچوقت چنین اشتباهاتی را مرتکب نمی شوند. به طور کلی اشتباهات رایج در پروپوزال نویسی عبارتند از:
زمانی که یک پروپوزال را مینگارید ممکن است ایده ها، محتوا، مدل، فرضیات و فاکتورهای زیادی را درون آن بگنجانید ولی در زمان نگارش و حتی پس از پایان آن، نمی توانید در مورد خوب یا بد بودن آن نظری بدهید. یکی از دلایل این موضوع این است که معمولا یک شکل ارزیابی کاملا مطلوب و عالی از پروپوزال وجود ندارد و این امر تا حد زیادی به نظر مخاطب و شخصی که ارزیابی آن را انجام می دهد بستگی دارد. اما اگر بخواهیم ویژگی های یک پروپوزال خوب را مشخص کنیم می توانیم آن را در چند بخش کلی به صورت زیر دسته بندی کنیم. اما پیش از در نظر گرفتن این فاکتورها سعی کنید متن پروپوزال را بر اساس استانداردهای نگارشی هر موسسه یا دانشگاه آمشاده و تهیه نمایید.
ویژگی های یک پروپوزال خوب - پذیرش دانشگاه های خارجی
فرض کنید شما یک ایده منحصر به فرد و عالی برای تحقیق دارید و قصد دارید یک اسپانسر برای آن جذب کرده و پژوهش خودتان را آغاز کنید. این اسپانسر ممکن است یکی از اساتید شما در دانشگاه باشند و یا یک موسسه که قصد دارد پروژه شما را با هدف نتایج مثبت در سازمانش پشتیبانی مالی نماید. اما اولین گام برای موفقیت در جذب اسپانسر سازمانی و یا دانشگاهی نگارش یک پروپوزال خوب و متقاعد کننده است. نگارش یک پروپوزال خوب در برگیرنده مراحل بسیار مهم و استانداردی است که در صورت رعایت کردن آنها میتوانید انتظار یک نتیجه موفقیت آمیز را داشته باشید. به طور کلی 7 مرحله اصلی در نگارش پروپوزال وجود دارد که عبارتند از:
زمانی که صحبت از نگارش پروپوزال می کنیم باید به خاطر داشته باشید که محتوای آن معمولا تا حد زیادی به نوع پروپوزال نیز بستگی دارد. برای مثال در پروپوزال صنعتی هدف اصلی از نگارش، بهبود فروش، افزایش سود یا بهبود بهره وری سازمانی است و بنابراین محتوای آن نیز باید در زمینه شناسایی مشکل و ارائه راه حل متناسب با همین موضوع باشد. در مقابل پروپوزال دانشگاهی به دنبال شناسایی یک مشکل در ارتباط با رشته تحصیلی است و قصد دارد راه حل هوشمندانه و کاربردی برای آن طراحی نماید. پس محتوا و مطالب آن نیز با پروپوزال صنعتی نسبتا متفاوت خواهد بود. اما فارغ از جزئیات در مورد پروپوزال صنعتی، دانشگاهی، استارت آپ و یا هر عنوان دیگری که به پروپوزال اطلاق می شود، پروپوزال ها در چند دسته کلی قرار می گیرند که عبارتند از:
پروپوزال دکتری بر خلاف پروپوزال کارشناسی ارشد دارای ویژگی هایی مشابه یک پایان نامه است که قبل از تصویب شدن نیاز به دفاع دارد. بدین معنا که شما باید در مورد موضوع ارائه شده در پروپوزال تمامی جنبه های قانع کننده بودن، کانتریبیوشن، کاربردی بودن و عملیاتی بودن را در نظر بگیرید. البته که تمامی این موارد در پروپوزال کارشناسی ارشد اهمیت دارد ولی پروپوزال مقطع دکتری تمامی این فاکتورها را جزء ضروری و جدایی ناپذیر پروپوزال قلمداد کرده و هر گونه مشکل در این بخش ها موجب ریجکت حتمی آن خواهد شد. به طور کلی پروپوزال دکتری کمتر به دنبال این موضوع است که عنوان تحقیق یا ساختار مشخصی برای یک تحقیق ارائه نماید، بلکه تمرکز آن بیشتر بر روی موارد زیر خواهد بود:
زمانی که در مقطع تحصیلات تکمیلی در یک دانشگاه مشغول به تحصیل می شوید در بخشی از فرآیند تحصیلتان نیاز است که پژوهشی با عنوان پایان نامه یا تز دکتری را انجام داده و تحویل دهید. اما پیش نیاز ارائه پایان نامه یا تز دکتری، نوشتن پروپوزال است و پروپوزال دانشگاهی نیز ویژگی های خاص و منحصر به فردی را در برمیگیرد. اما برای نوشتن یک پروپوزال علاوه بر دانش نسبت به ساختار و مفاهیم تحقیق نیاز است که بدانید یک پروپوزال خوب دانشگاهی چه ویژگی هایی دارد. ویژگی های بسیاری اساسی در یک پروپوزال دانشگاهی عبارتند از:
