نگارش پروپوزال ارشد و دکتری…
Proposal…
پایان نامه ارشد و رساله دکتری.…
Dissertation…
نگارش، استخراج و ترجمه مقاله…
Article…
رشته مهندسی شیمی.
آیا تصور می کنید که مهندس شیمی ؛ یعنی حفظ فرمولهای ریز و درشت و کار در آموشگاه های شیمی ؟ آیا فکر می کنید که دانشجویان این رشته باید شیفته علم شیمی باشند ؟اصلاً هیچ فکر کرده اید کهئچرا فقط داوطلبان گروه ریاضی و فنی می توانند وارد این رشته شوند ؟ آیا می دانید که مهندس شیمی زائیده ضرورت و نیاز صنعت مکانیک ، الکترونیک و عمران است؟ برای مثال به مرور زمان صنعت به مهندس مکانیکی احتیاج پیدا کرد که از تحولاو فرآینده ای شیمیایی اطلاع داشته باشد و بتواند دستگاه هایی را طراحی کند که در انها فرآینده های شیمیائی اتفاق می افتد .
در نتیجه شروع بع تربیت مهندسین مکانیکی کرده که بیش ار معمول تحصیل کردگان این رشته از علم شیمی مطلع باشند و این دسته از متخصصان ، همان مهندسین شیمی هستند . این رشته با 9 گرایش صنایع غذایی ، صنایع شیمیائی معدنی ، صنایع گار ، صنایع پتروشیمی ، صنایع پلیمر ، صنایع پالایش ، طراحی فرآیندهای صنایع نفت ، بهره برداری از منایع نفت و شیمیائی سلولزی ؛ یکی از رشته های گسترده دانشگاهی است . البته در دوره گارشناسی هریک از گرایش های فوق تنها 12 یا 13 واحد تخصصی دارند و بیشتر واحدهایشان مشترک است .
- گرایش صنایع شیمیائی معدنی
اکتشاف و استخراج مواد معدنی به رشته معدن باز می گردد اما فرآورده های مواد معدنی در حیطه مهندسی شیمی گرایش شیمیایی معدنی قرار دارد هر کارخانه تولید مواد غیر آلی مثل سیمان ، گچ ، شیشه نسوز و دیرگداز داری یک فرایند است ؛ یعنی از زمانیکه مواد اولیه وارد کارخانه می شود تا زمانی که محصول خارج می گردد ، فرآیندی روی ان انجام می گیرد که طراحی این فرآیند بر عهده مهندس شیمی صنایع شیمیائی معدنی است . همچنین تولید هر ماده معدنی مثل کودها ی شیمیائی معدنی ، حشره کش ها ، نمک ها و رنگ های معدنی و حتی لعاب روی کاشی ها در حیطه کار مهندس شیمی این گرایش قرار دارد .
درس های این رشته در طول تحصیل:
دروس مشترک در گرایش های مختلف مهندس شیمی :
ریاضیات عمومی ، شیمی عمومی ، فیزیک ، معادلات دیفرانسیل ، ترمودینامیک ، موازنه انرژی و مواد ، ریاضیات مهندسی ، نقشه کشی صنعتی ، برنامه نویسی و شناخت کامپیوتر ، شیمی آلی ، استاتیک و مقاومت مصالح ، مکانیک سیالات ، انتقال حرارت ، شیمی تجزیه ، شیمی فیزیک ، انتقال جرم ، عملیات واحد ، کنترل فرآیندها ، طرح و اقتصاد مهندسی ، کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی ، کارگاه ، پروژه یا طراحی پروژه (بسیاری از درس های این رشته همراه با آزمایشگاه است )
دروس تخصصی گرایش صنایع شیمیائی معدنی :
مهندسی احتراق ، صنایع شیمیائی معدنی ، عملیات واحد صنعتی مکانیکی .
- گرایش صنایع پتروشیمی
وظیفه مهندسی پتروشیمی طراحی دستگاه ها و فرایند تولید مواد مختلف از جمله کود های شیمیایی ، شوینده ها ، فرآورده های پلیمری (مواد اولیه پلاستیک ها، لاستیک ها و الیاف مصنوعی) و مواد شیمیائی (اسید ها ، حلال ها ) از نفت و برش های نفتی است .دروس تخصصی دانشجویان این رشته بیشتر به در مورد کاتالیزور های صنعتی است که در راکتورها بکار می رود .
دروس تخصصی گرایش صنایع پترشیمی :
فرآیند های پتروشیمی ، مقدمات و پالایش ، مبانی و تکنولوژی پلیمر
گرایش صنایع گاز
عمق چاهی که برای استخراج گاز زده می شود ، قطر لوله ای که گاز را از چاه به پالایشگاه یا از پالایشگاه به شبکه های شهری منتقل می کند ، نحوه انتقال گاز از چاه به پالایشگاه ، نحوه کرفتن گار از این مواد (برای جلوگیری از خورده شدن لوله ها ) ، نحوه شیرین کردن گار ترش (گاز اولیه ای که از چاه استخراج می شود و قابل مصارف شهری و ... نیست ) همه در حیطه فعالیت یک مهندس شیمی گرایش گاز قرار دارد .
- دروس تخصصی گرایش صنایع گاز :
انتقال و توزیع گاز ، فرآیند گاز ، مهندسی احتراق
گرایش صنایع پلیمر
این گرایش تا سال 1362 یکی از گرایش های مهندسی شیمی بود ، اما در حال حاضر بعنوان یک رشته مستقل با دو گرایش صنایع پلیمری و تکنولوژی و علوم رنگ در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی ارائه می شود . البته هنوز در تعداد محدودی از دانشگاه های کشور مهندسی پلیمر یکی از گرایش های مهندس شیمی است و دانشجویان این گرایش نهایتاً در یکی از زمینه های پلیمر مثل فرآیند شکل دهی پلیمر یا طراحی واحد های صنعتی تولید پلیمر تبحر پیدا می کنند .
- گرایش شیمیایی سلولزی
یک مهندس شیمی گرایش شیمیائی سلولزی در زمینه تبدیل چوب به کاغذ تخصص دارد به همین دلیل نیز محل تحصیل دانشجویان این رشته در دانشگاه فنی پردیس 3 واقع در استان گیلان – رضوان شهر (چوکا) می باشد . قسمت عمده چوب از سلو لز تشکیل شده است . همچنین ضایعات کشاورزی مثل پوست برنج ، سبوس برنج و ضایعات برگ درختان دارای مقادیر قابل توجهی سلولز است که این ضایعات در بسیاری از نقاط بعنوان یک عنصر مزاح سوزانده شده و باعث آلودگی محیط زیست می شود . اما امروزه در کشورهای دیگر از همین ضایعات برای تولید یک نوع سوخت بنام " آتانول" که در ترکیب با بنزین سوخت بسیار خوبی است ؛ استفاده می شود. و در این فرآیند مهندسین شیمیائی سلولزی نقش بسیار مهمی را بر عهده دارند .
- گرایش صنایع غذایی
یکی از کاربرد های مهندسی شیمی در تولید مواد غذایی و بخش های صنایع غذایی مانند میکرو بیولوژی غذا ، شیمی غذا و کنترل کیفی صنایع غذایی است . برای مثال در سوپر مارکت ها و فروشکاه ها مواد غذایی بیشتر به حالت کنسرو وجود دارد که تهیه این کنسرو ها با حفظ اصول ایمنی و بهداشتی نیازبه یک سری محاسبات دارد که این محاسبات توسط یک مهندس شیمی صنایع غذایی انجام می گیرد . همچنین طراحی دستگاه هایی که فرآیند خشک کردن را انجام می دهند مثل غذاهای بچه که به صورت پودر تهیه می شوند و طراحی دستگاه های استرلیزه ، پاستوریزه و منجمد کننده برعهده متخصصین همین رشته است .
- دروس تخصصی گرایش صنایع غذایی:
میکروبیولوژی عمومی ، شیمی مواد غذایی ، میکروبیولوژی مواد غذایی ، صنیع غذایی ، بیوشیمی مواد غذایی ، تغذیه و بهداشت .
- گرایش پالایش
گرایش پالایش به طراحی پالایشگا ه ها باز می گردد . یعنی دانشجوی این گرایش ، شیوه طراحی دستگاه هایی مثل برج های تقطیر ، دستگاه های جداکننده مایعات از مایعات و گاز ها از مایعات را می آموزد ؛ دستگاه هایی که مشتقات ایدروکربنی مثل بنزین و گازوئیل و مواد سنگین تر مثل قیر و شوینده ها را از نفت خام جدا ساخته و بدست می آورد .
- دروس تخصصی گرایش پالایش:
مهندسی احتراق ، مهندسی پالایش ، فرآینده های پالایش
گرایش بهره برداری از منابع نفت
مهندس بهره برداری از منابع نفت مهندسی است که را ها و روش های بهر ه برداری بهینه از مخازن نفت را ارائه می دهد . در واقع یک مهندس بهره برداری از نفت با توجه به نوع مخزن نفت تعیین می کند که به یاری کدام یک از روش های موجود ؛ تزریق گاز ، تزریق آب ، تزریق مواد پلیمری یا ازدیاد حرارت می توان نفت را راحت تر و مقرون به صرفه بهره برداری کرد . امروزه اکثر مخازن نفت کشور ما دچار افت فشار شده اند . به همین دلیل نفت بصورت طبیعی به سطح زمین نمی رسد و در نتیجه حضور مهندسین بهره برداری از منابع نفت ، یک ضرورت اجتناب ناپذیر است .
- دروس تخصصی گرایش بهره برداری از منابع نفت :
مهندسی مخازن هیدروکربوری ، ازدیاد برداشت ، حفاری و تولید ، شبیه سازی مخازن نفتی ، خواص ترمودینامیکی سیالات مواد متالورژی نفتی .
- گرایش طراحی فراینده های صنایع نفت
فرآیند یعنی عملکرد یا روش و طریقی که بتوان به یاری آن ماده ای را از حالتی به حالت دیگر تغییر شکل داد و منظور از مهندسی طراحی فرآیندهای صنایع نفت یعنی فردی که روش این تغییر و تحول را طراحی کند . چون برای تبدیل یک ماده از حالت اولیه به حالتی خاص لازم است که دستگاه هایی طراحی شده و محاسباتی انجام بگیرد تا بتوان به نتیجه ای مطلوب دست یافت . طراحی صنایعی که بطور مستقیم یا غیر مستقیم وابسته به نفت خام یا فرآورده های پالایشگاه یا صنایع پتروشیمی است به مهندس شیمی گرایش طراحی فرآیندها مربوط می شود .ک مهندس شیمی گرایش طراحی فرآیند های صنایع نفت ، واکنش های خاصی را از شیمیست ها می کیرد و باتوجه به شرایط های محیطی ، اقتصادی و ... بهترین روش تولید موادشیمیائی و خالص سازی آنها را پیدا کرده و پیاده می کند .
- دروس تخصصی گرایش طراحی فرآیندهای نفت :
فرایندهای پالایش نفت و گاز ، طراحی برج و مبدل ، تعیین مشخصات دستگاه ها ، سیستم های اندازه گیری .
توانائی های لازم :
رشته مهندس شیمی برخلاف تصور عامه مردم بیش از آن که در ارتباط با علم شیمی باشد همچون رشته های مهندسی دیگر در ارتباط با علم ریاضی است . به همین دلیل یک دانشجوی مهندسی شیمی در درجه اول باید در درس ریاضی قوی باشد و دو درس شیمی و قیزیک در مراحل بعدی قرار دارد . شاید جالب باشد که دانشجویان مهندسی شیمی نسبت به دانشجویان رشته های مهندسی دیگر ، تنها 9 واحد بیشتر شیمی می خوانند . در مقابل ، ریاضی در این رشته بسیار اهمیت دارد چون یک مهندس شیمی برای طراحی راکتور ، برج و مبدل نیاز به دانش ریاضی دارد .
همچنین دانشجوی این رشته باید دقت نظر زیادی داشته باشد زیرا در مهندسی شیمی علاوه بر آزمایش هایی در مقیاس بزرگ ، آزمایش هایی در مقیاس کوچک نیز وجود دارد . برای مثال در شیمی تجزیه ، بعضی از آزمایش ها در حد میلیونیم "" است . بدون شک در چنین آزمایشی اگر یک صدم گرم نیز اشتباه بشود ، خطا افزایش پیدا کرده و آزمایش بهم می ریزد .
موقعیت شغلی در ایران :
هرکارخانه تولیدی اعم از کوچک یا بزرگ نیاز به یک مهندس شیمی دارد . چون تقریباً تمام فرآیند های نوین از مواد شیمیایی استفاده می کنند . کشور ما نیز بعنوان یک کشور نفت خیز برای استخراج ، پالایش ، انتقال نفت و همچنین برای تبدیل نفت به فرآورده های شیمیایی که دارای ارزش افزوده بسیارزیادی هستند ، نیاز به مهندسین شیمی دارد . فعالیت در دوبخش مهم صنعت یعنی طراحی راکتور ها و طراحی دستگاه هایی که به جداسازی مواد می پردازند نیز تنها منحصر به مهندسین شیمی می شود .
علاوه بر صنایع نفت و گاز و پتروشیمی ، همه کارخانه ها از جمله کارخانه های سیمان ، سرامیک ، صنایع غذایی و حتی نیروگاه ها به مهندس شیمی نیاز دارند . فارغ التحصیل مهندسی شیمی صنایع غذایی بطور اختصاصی می تواند در کارخانه های تولید مواد غذایی یا داروسازی فعالیت کند .
دانشگاه های پذیرنده : اراک ، اصفهان ، تهران ، خلیج فارس- بوشهر، رازی کرمانشاه ، سمنان ، سیستان و بلوچستان – زاهدان ، شهید باهنر کرمان ، شیراز ، صنعتی اصفهان ، صنعتی امیر کبیر، صنعتی سهند - تبریز ، صنعتی شریف - تهران ، علم و صنعت ایران ، فردوسی مشهد ، کاشان ، گیلان – رشت ، مازندران – بابلسر ، محقق اردبیلی – اردبیل ، مجتمع عالی جندی شاپور – دزفول .
مقاطع تحصیلی : کارشناسی
دوره ها : روزانه ، شبانه
دانشگاه : دولتی
گرایشها : صنایع پتروشیمی ، صنایع گاز ، صنایع شیمیایی معدنی ، پلیمر ، سلولوزی ،طراحی فرآیندهای صنایع نفت ، پالایش ، بهره برداری از منابع نفت ، صنایع غذایی .
رشته مهندسی صنایع-تولید صنعتی.
آيا اين بهترين روش است؟ اين سؤالي است كه فكر يك مهندس صنايع را دائماً به خود مشغول مي‌كند تا به اين وسيله بهترين راه را براي توليد محصول و حل مسائل و مشكلات يك واحد صنعتي يا خدماتي پيدا كند. در واقع فارغ‌التحصيل اين رشته تلاش مي‌كند تا با يك نگرش سازمان يافته، مسائل و مشكلات كارخانه را تحليل كرده و به گونه‌اي عمل كند كه با حداقل ورودي مواد، حداكثر خروجي را داشته باشد. زيرا امكان دارد كه طراحان يك واحد صنعتي وقتي مشغول طراحي مي‌شوند به مسائل اقتصادي، افزايش بهره‌وري و ساير مسائل توجه كافي نداشته باشند، اما يك مهندس صنايع هنگام برنامه‌ريزي براي اداره كارخانه‌اي كه داراي كارگران زياد و ماشين آلات بسيار است براي مثال به اين مسأله توجه مي‌كند كه چگونه مي‌توان بيكاري ماشين‌آلات را به حداقل رساند و از نيروي انساني نيز بهترين استفاده را كرد و در ضمن محصول كارخانه كمترين ضايعات را داشته و نگهداري و تعميرات ماشين‌آلات نيز به بهترين نحو انجام بگيرد.
اين رشته در دوره كارشناسي داراي چهار گرايش توليد صنعتي ، تحليل سيستمها، تكنولوژي صنعتي و ايمني صنعتي است. گرايش توليد صنعتي گرايش توليد صنعتي فن به‌كارگيري مهارت‌هاي تكنيكي ـ اقتصادي و استفاده مؤثر و نظام‌يافته از نيروي انساني، زمان، ماشين‌آلات، ساختمان و مواد به منظور توليد كالا با كيفيت مطلوب مي‌باشد. در واقع هدف اين گرايش تربيت مديران توليد واحدهاي صنعتي است.
درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس مشترك در گرايش‌هاي مختلف مهندسي صنايع:
رياضي، معادلات‌ديفرانسيل، برنامه‌نويسي كامپيوتر، محاسبات عددي، فيزيك ، شيمي عمومي ، مباني مهندسي برق ، اقتصاد مهندسي، نقشه‌كشي صنعتي ، استاتيك، مقاومت مصالح، علم مواد، اقتصاد عمومي ، اصول حسابداري و هزينه‌يابي، ارزيابي كار و زمان، طرح‌ريزي واحدهاي صنعتي، برنامه‌ريزي و كنترل توليد، موجودي‌ها ، كنترل پروژه، كنترل كيفيت آماري، تحقيق در عمليات ، روش‌هاي توليد ، تئوري احتمالات و كاربردهاي آن، آمار مهندسي، آزمايشگاه اندازه‌گيري دقيق، كارگاه ماشين‌ابزار ، كارگاه عمومي جوش، كارگاه ريخته‌گري.
- دروس تخصصي گرايش توليد صنعتي :
زبان تخصصي، پروژه طراحي ايجاد صنايع، مهندسي فاكتورهاي انساني، برنامه‌ريزي توليد، برنامه‌ريزي و كنترل توليد و موجودي‌ها ، كاربرد كامپيوتر در مهندسي صنايع، برنامه‌ريزي نگهداري و تعميرات، اصول مديريت و تئوري سازمان، پروژه، كارآموزي. گرايش برنامه‌ريزي و تحليل سيستمها گرايش برنامه‌ريزي و تحليل سيستمها تا حدودي جنبه نرم‌افزاري دارد و بيشتر به ارائه راهكار سيستماتيك مي‌پردازد. در واقع هدف اين گرايش تربيت كارشناساني است كه بتوانند با بهره‌گيري از روش‌هاي جديد و سيستماتيك و مدل‌هاي رياضي مسائل واحدهاي صنعتي بزرگ را تجزيه و تحليل نموده و بيشترين رهنمودها را براي استفاده از منابع موجود در عملكرد اجزاء تشكيل سيستم ارائه بدهند.
- دروس تخصصي گرايش برنامه‌ريزي و تحليل سيستمها:
زبان تخصصي، برنامه‌ريزي حمل و نقل، اصول شبيه‌سازي، تحليل سيستمها، كاربرد كامپيوتر در مهندسي صنايع، پروژه پاياني، اصول مديريت و تئوري سازمان، كارآموزي، سيستم‌هاي اطلاعاتي و كنترل مديريت . گرايش تكنولوژي صنعتي: گرايش تكنولوژي صنعتي نسبت به گرايش‌هاي توليد صنعتي و تحليل سيستمها فني‌تر بوده و به مهندسي مكانيك نزديك‌تر مي‌باشد. هدف اين گرايش تربيت تكنولوژيست‌هاي كارخانه است.
- دروس تخصصي گرايش تكنولوژي صنعتي:
ماشين‌هاي افزار ، قيد و بندها (جيك و فيكسچر)، طراحي قالب ، كنترل عددي، مونتاژ مكانيكي، عمليات حرارتي، زبان تخصصي، پروژه.
- گرايش ايمني:
صنعتي گرايش ايمني صنعتي به مسائل مشكل‌ساز در صنعت از لحاظ ايمني مي‌پردازد؛ يعني تلاش مي‌كند تا با اجراي دستورالعمل‌ها از خطرات احتمالي جلوگيري كند و در صورت بروز مشكل يا خطري، راهي براي رفع آن پيدا نمايد. از جمله اين مسائل مي‌توان به كوره‌ها يا آلودگي هوا اشاره نمود.
- دروس تخصصي گرايش ايمني:
ايمني در برق، اعلام و اطفاء حريق، ديگ‌ها و ظروف تحت فشار، عوامل شيميايي محيط كار، عوامل فيزيكي محيط كار، حفاظت صنعتي (ايمني صنعتي)، مهندسي احتراق، گازرساني.
توانايي‌هاي لازم :
اين رشته ارتباط نزديكي با مديريت دارد و دانشجوي آن بايد توانايي‌هاي مديريتي داشته و قدرت تحليل و درك بالايي داشته باشد. دانشجويان رشته مهندسي صنايع بايد در دو درس رياضي و فيزيك قوي باشند. بخصوص در درس رياضيات جديد كه آمار و احتمالات اين درس تا حدي به مهندسي صنايع مربوط مي‌شود. همچنين يك دانشجوي مهندسي صنايع بايد از خلاقيت و نوآوري برخوردار باشد.
موقعيت شغلي در ايران :
اين رشته در چند سال اخير جايگاه خود را يافته است و اكثر مسؤولان و متخصصان نيز به اين موضوع واقف شده‌اند كه جامعه نياز بسياري به تخصص فارغ‌التحصيلان اين رشته دارد. چرا كه رشته مهندسي صنايع افراد را براي مديريت پرورش مي‌دهد و بهترين و نزديكترين رشته به كارهاي مديريتي و برنامه‌ريزي و اداره امور است و اگر قرار باشد براي مديريت بخش توليد يك واحد صنعتي بين مهندس مكانيك، برق و صنايع كه داراي شرايط مساوي هستند، يك نفر را انتخاب كرد، مهندس صنايع اولويت اول را دارد. بنابراين اين رشته از نظر بازار كار مشكلي ندارد.
دانشگاه های پذیرنده : الزهرا(س)- تهران ، بوعلی سینا – همدان ، تبریز ، تفرش ، تهران ، سیستان و بلوچستان – زاهدان ، شهید باهنر کرما ن ، صنعتی اصفهان ، صنعتی امیر کبیر – تهران ف صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی – تهران ، غلم و صنعت ایران – تهران ، کردستان – سنندج ، هرمزگان- بندعباس ، یزد ، مهندسی گلپایگان ، امام حسین (ع) – تهران ، صنعتی مالک اشتر – شاهین شهر اصفهان ، غیر انتفاعی علوم و فنون مازندران ، غیر انتفاعی سحاد – مشهد ، غیر انتفاعی شمال – آمل ، غیر انتفاعی کار ، غیرانتفاعی جهاد دانشگاهی ، غیر انتفاعی صنعتی مازندران – بابل .
مقاطع تحصیلی : کارشناسی
دوره ها : روزانه ، شبانه
دانشگاه : دولتی، غیر انتفاعی
گرایشها : تولید صنعتی ، برنامه ریزی و تحلیل سیستم ها ، تکنولوژی صنعتی ، ایمنی صنعتی .
مهندسی صنایع – تولید صنعتی
مقدمه:
با پیشرفت سریع علوم و تکنولوژی و پیچیدگی روزافزون آن بالطبع سیستمهای تولیدی و خدماتی نیز گسترش یافته است. در نتیجه این پیشرفت، اداره صحیح و مناسب اینگونه واحدها بصورت سیستماتیک مستلزم بکارگیری تکنیکهای علمی و پیشرفته می باشد.
مقیاس تولید و خدمات آن چنان گسترش یافته که رشته های مهندسی سنتی از قبیل شیمی، راه و ساختمان، مکانیک و غیره پاسخگوی کلیه مسائل این سازمانها نیستند. برای جبران چنین کمبودی در قرن حاضر و بویژه طی چند دهه اخیر از پیوند رشته های گوناگون علوم و مدیریت، اقتصاد و روشهای مهندسی، رشته جدیدی بنام "مهندسی صنایع" بوجود آمده است.
رشته مهندسی صنایع با مسائلی از قبیل: کنترل و هماهنگی فعالیتها، برنامه ریزی تولید، کنترل کیفیت، استفاده موثر از ماشین آلات، تجهیزات و امکانات، کنترل موجودی و انبار و افزایش کارآئی سازمانهای گوناگون سروکار دارد.
لذا مهندسی صنایع با بهره گیری از یافته های فوق می تواند در طرح، ایجاد و یا بهبود سیستمهای متشکل از انسان، مواد، تجهیزات و ماشین آلات کمک موثری بنماید.
1- تعریف و هدف:
تولید صنعتی عبارت است از فن بکارگیری مهارتهای تکنیکی اقتصادی و استفاده موثر و نظام یافته از نیروی انسانی، زمان، ماشین آلات و تجهیزات، سرمایه، ساختمان و مواد بمنظور تولید کالا با کیفیت و کمیت مطلوب مجموعه کارشناسی تولید صنعتی بمنظور تربیت کارشناسی تدوین شده است که بتوانند به تجزیه و تحلیل و حل مسائلی از قبیل برنامه ریزی و کنترل تولید، کنترل کیفیت، افزایش کارآرائی تولید و طرح ریزی واحدهای تولیدی بپردازند.
2- طول دوره و شکل نظام:
طول متوسط این دوره 4 سال است و برنامه های درسی آن در 8 ترم برنامه ریزی میشود و علاوه بر دروس کارگاه و پروژه، یک ترم کامل نیز به کارآموزی اختصاص می یابد. طول هر ترم 17 هفته آموزش کامل است. مدت هر واحد درس نظری 17 ساعت و عملی و آزمایشگاهی 34 ساعت و کارگاهی 51 ساعت و کارآموزی حداقل 136 ساعت است. کارآموزیها در واحدهای ذیربط انجام می یابد.
1- واحدهای درسی:
تعداد واحدهای درسی این مجموعه 140 واحد به شرح زیر است:
1-3: دروس عمومی 20 واحد
2-3: دروس پایه 28 واحد
3-3: دروس اصلی 63 واحد
4-3: دروس تخصصی 21 واحد
5-3: دروس اختیاری 8 واحد
2- نقش و توانائی:
فارغ التحصیلان این دوره و مهارتهای زیر را خواهند داشت:
1-4 بررسی مسائل تولیدی بصورت نظام یافته و ارائه راه حل مناسب.
2-4 تامین مواد اولیه و نیمه ساخته مورد نیاز با قیمت اقتصادی و با کیفیت مطلوب.
3-4 بهره گیری مناسب از فضا، ماشین آلات، تجهیزات نیروی انسانی و زمان.
4-4- برنامه ریزی صحیح تولید با توجه به تقاضای بازار، امکانات تولیدی، هزینه و زمان تحویل.
5-4 طرح مناسب روش کار جهت کاهش فشار فیزیکی روی کارگران و تقلیل هزینه های تولیدی.
6-4 کنترل آماری کیفیت محصولات حین عملیات ساخت و پس از مراحل ساخت.
7-4 افزایش کارآرائی تولید و پائین آوردن قیمت تمام شده کالا.
8-4 ارائه طرحهای توسعه کارخانه با توجه به میزان تقاضای کار، امکانات و بودجه.
فارغ التحصیلان این دوره در بخشهای مهندسی تولید، مهندسی صنایع، برنامه ریزی و کنترل تولید، طرح و توسعه کارخانجات و موسسات تولیدی و نیز واحدهای ستاد طرح و برنامه و بهره برداری و وزارتخانه های مربوطه (وزارت صنایع، وزارت صنایع سنگین و ...) میتوانند بکار بپردازند. گسترش سریع این رشته و کارآئی بسیار بالای آن بازار کار بسیار خوبی دارد و فارغ التحصیلان آن نسبت به سایرین از امتیازات بیشتری برخوردارند.
3- ضرورت و اهمیت:
عدم اطلاع صحیح از مسائل تولید صنعتی که تحت عنوان مهارتها و توانائی های فارغ التحصیلان در بند 4 آمد، ضرورت و اهمیت توجه به این مجموعه را روشن میسازد.
داوطلبان ورود به این رشته باید در ریاضی و آمار قوی بوده و علاقمند به کارهای کامپیوتری باشند علاوه بر آن توانائی تجزیه و تحلیل، قابلیت ایجاد نوآوری و ابداع و قدرت ذهنی قوی از شرایط موفقیت در این رشته است.
درس پایه
| ردیف | نام درس | واحد |
|
01 02 05 06 07 09 10 11 1-11 12 1-12 |
ریاضی 1 ریاضی 2 معادلات دیفرانسیل برنامه نویسی کامپیوتر محاسبات عددی فیزیک 1 آز فیزیک 1 فیزیک 2 آز فیزیک 2 شیمی عمومی ازمایشگاه شیمی |
4 4 3 3 2 3 1 3 1 3 1 |
| جمع | 28 |
دروس اصلی
| ردیف | نام درس | واحد |
|
431223 1-23 26 28 29 31 33 37 41 42 43 46 47 48 49 50 52 86 53 54 56 57 431244 58 59 60 62 |
مبانی مهندسی برق آزمایشگاه مبانی برق اقتصاد مهندسی نقشه کشی صنعتی 1 نقشه کشی صنعتی 2 (پیشرفته کامپیوتری) استاتیک مقاومت مصالح علم مواد اقتصاد عمومی 1 اقتصاد عمومی 2 اصول حسابداری و هزینه یابی ارزیابی کار و زمان ** طرح ریزی واحدهای صنعتی * برنامه ریزی و کنترل تولید موجودیهای 1 کنترل پروژه کنترل کیفیت آماری تحقیق در عملیات 1 تحقیق در عملیات 2 روشهای تولید 1 روشهای تولید 2 تئوری احتمالات و کاربرد آن آمار مهندسی آزمایشگاه اندازه گیری دقیق و کنترل کیفیت کارگاه ماشین افزار 1 کارگاه ماشین افزار 2 کارگاه عمومی جوش کارگاه ریخته گری (ذوب و مدل سازی) |
3 1 3 2 2 2 2 3 2 2 3 3 3 3 3 3 3 3 2 3 3 3 2 1 1 1 1 |
| جمع | 63 |
* در این درس پروژه عملی توسط دانشجویان ارائه خواهد شد.
** در این درس تعداد ساعاتی جهت آزمایشات عملی در آزمایشگاه منظور گردیده است.
دروس تخصصی
| ردیف | نام درس | واحد |
|
61 64 65 66 68 69 70 431291 |
زبان تخصصی پروژه طراحی ایجاد صنایع مهندسی فاکتورهای انسانی برنامه ریزی تولید برنامه ریزی و کنترل تولید و موجودیهای 2 کاربرد کامپیوتر در مهندسی صنایع برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات اصول مدیریت و تئوری سازمان |
2 3 3 3 3 2 3 2 |
| جمع | 21 |
دروس اختیاری (8 واحد)
| ردیف | نام درس | واحد |
|
81 82 83 87 88 90 92 94 95 96 97 431267 |
طرح ساختمان و تاسیسات صنعتی مدیریت مالی طرح سیستمها و کنترل مدیریت مونتاژ مکانیکی سیستمهای پرداخت حقوق و دستمزد ایمنی و بهداشت صنعتی آزمایشگاه ارزیابی کار و زمان برنامه ریزی حمل و نقل پروژه اصول شبیه سازی تحلیل سیستمها مدیریت کیفیت |
3 2 3 3 3 2 1 3 6-2 3 3 2 |
رشته مهندسی عمران-عمران.
هنگامي كه وارد يك شهر مي‌شويد، در نگاه اول چه مي‌بينيد؟ساختمانها؟ راهها؟ پلها؟ فرودگاه و پايانه‌هاي مسافربري؟ همه اينها و هرآنچه كه مربوط به عمران و نوسازي مي‌شود، در حيطه فعاليت يك مهندس عمران قرار دارد. به عبارت ديگر مهندسي عمران بيانگر كاربرد علم در ايجاد سازندگي و عمران كشور است؛ يعني هر چيزي كه به آبادي يك كشور باز مي‌گردد، مانند سد، فرودگاه، جاده، برج، تونل، دكل‌هاي مخابرات، ساختمان‌هاي مقاوم در مقابل زلزله، سيل و آتش، نيروگاه‌هاي برق و مصالح سبك، ارزان و با كيفيت مناسب براي ساخت و ساز، در حيطه كار مهندس عمران قرار مي‌گيرد. زيرا در تمام زمينه‌هاي عمراني در آغاز به يك مهندس كارآمد نياز داريم تا علاوه بر رعايت جنبه‌هاي فني و اجرايي، اقتصادي نيز عمل كند. چون اقتصادي بودن يك اصل در مهندسي عمران است.
اين رشته در سطح كارشناسي داراي دو گرايش عمران ـ عمران و عمران ـ نقشه‌برداري است.
گرايش عمران ـ عمران: دانشجوي مهندسي عمران ـ عمران مسائل مربوط به سازه، خاك و پي، راه و ترابري و هيدروليك را مطالعه مي‌كند؛ يعني از يك سو به طراحي و نحوه ساخت اسكلت ساختمانها و ساير بناهاي فني مثل پل، فرودگاه و تونل پرداخته و از سوي ديگر به مطالعه رفتار زمين بناهاي فني مي‌پردازد تا براساس نوع خاك زمين مورد نظر، شكل و شالوده سازه‌اي را كه قرار است ساخته شود، طراحي كند. همچنين مهندس گرايش عمران به برنامه‌ريزي حمل و نقل بين شهري و درون شهري، طراحي راهها از نظر هندسي، زيرسازي و روسازي پرداخته و اطلاعات عمومي خوبي نيز در مورد هيدروليك به دست مي‌آورد.
درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس مشترك در گرايش‌هاي مختلف مهندسي عمران:
رياضيات عمومي، فيزيك عمومي، برنامه‌نويسي كامپيوتر، آمار و احتمالات مهندسي، محاسبات عددي، استاتيك، ديناميك، مقاومت مصالح، مكانيك خاك، زمين‌شناسي مهندسي، متره و برآورد پروژه.
- دروس تخصصي گرايش عمران:
تكنولوژي بتن، تحليل سازه، بارگذاري، مهندسي پي، سازه‌هاي بتني، سازه‌هاي فولادي، روش‌هاي اجرايي ساختمان، مكانيك سيالات، هيدروليك، هيدرولوژي مهندسي، رسم فني و نقشه‌كشي ساختمان، نقشه‌برداري و عمليات، مهندسي آب و فاضلاب، بناهاي آبي، اصول و مباني معماري و شهرسازي، پروژه سازه‌هاي فولادي، روش‌هاي خرابي ساختمان، راه‌سازي و پروژه، روسازي، مهندسي ترابري، راه‌آهن، مهندسي ترافيك.(بسياري از درس‌هاي اين گرايش همراه با آزمايشگاه است.)
- گرايش عمران ـ نقشه‌برداري:
هنگامي كه مكان ساخت يك سازه تعيين مي‌شود، اولين كار نقشه‌برداري است. تا پستي بلندي‌ها و نقشه مربوط به آن منطقه مشخص شده و براساس آن، مكان خاك‌برداري، ميزان خاك‌برداري و نحوه خاك‌برداري تعيين گردد و در نهايت سطح مناسب براي پي‌سازي سازه مورد نظر آماده شود. به عبارت ديگر نقشه‌برداري علم و فن پردازش، تجزيه و تحليل، تفسير و نمايش اطلاعات مكاني به منظور اجراي بهينه پروژه‌هاي عمراني است.
گرايش نقشه‌برداري با جغرافيا و سنجش از راه دور، ارتباط نزديكي دارد. در ضمن چون نقشه‌برداري بيشتر براي سازه‌هاي بزرگ خارج از شهر مثل سيلوها، پلها، تونل‌ها و سدها كاربرد دارد، كارهاي ميداني و صحرايي اين رشته بسيار زياد است و بخش نقشه‌برداري زيرزميني آن نيز كار نسبتاً خشني مي‌باشد.
- دروس تخصصي گرايش نقشه‌برداري:
راه‌سازي، رياضيات مهندسي، هندسه ديفرانسيل، نقشه‌برداري و عمليات، نقشه‌برداري ژئودتيك، فتوگرامتري، تئوري خطا، نقشه‌برداري مسير، نقشه‌برداري زيرزميني، هيدروگرافي، كارتوگرافي، ژئودزي، ميكروژئودزي و نقشه‌برداري صنعتي، ژئودزي ماهواره‌اي، نجوم.
- گرايش عمران ـ آب:
مي‌گويند در آينده‌اي نه چندان دور، دست‌يابي به منابع آبي جديد براي كشورهاي منطقه خاورميانه كه يكي از مناطق خشك يا نيمه‌خشك جهان است؛ نيازي ضروري مي‌شود و حتي جنگ آينده خاورميانه بر سر آب خواهد بود. كشور ما نيز كه در همين منطقه واقع شده است، كشوري خشك و نيمه خشك است. چرا كه ميانگين بارندگي در ايران حدود يك سوم ميانگين بارندگي در جهان است و اين يعني آن كه ما بايد از هر قطره آب موجود در كشورمان، حداكثر استفاده را كرده و از هدر رفتن آن جلوگيري كنيم. در اين ميان مهندسين عمران ـ آب با ساخت سدها، تصفيه‌خانه‌ها، تونل‌هاي انتقال آب و شبكه‌هاي توزيع آب در همين راستا گام برمي‌دارند. براي مثال در ساخت يك سد، بررسي پستي و بلندي‌هاي منطقه كه سد در آن ساخته مي‌شود و تعيين مقدار بتن مورد نياز براي ساختن سد به گرايش نقشه‌برداري مربوط مي‌شود. همچنين تعيين مكان ساخت سد و طراحي حجم مخزن سد و سرريزها و كارهاي آماري مربوط به بارندگي و جمع‌آوري آب به گرايش مهندسي عمران ـ آب برمي‌گردد و بالاخره ساخت خود سد به گرايش عمران ـ عمران ارتباط پيدا مي‌كند.
- دروس تخصصي گرايش عمران ـ آب:
تكنولوژي، تحليل سازه، بارگذاري، مهندسي پي، سازه‌هاي بتني، سازه‌هاي فولادي، روش‌هاي اجرايي ساختمان، مكانيك سيالات، هيدروليك، هيدرولوژي مهندسي، رسم فني و نقشه‌كشي ساختمان، نقشه‌برداري و عميات اجرايي، مهندسي آب و فاضلاب و بناهاي آبي، شيمي عمومي، هواشناسي، مهندسي سيستم، ماشين‌هاي آبي و ايستگاه‌هاي پمپاژ ، شيمي ميكروبيولوژي آب، فرآيند تصفيه، مقدمه‌اي بر بهداشت محيط. (بسياري از درس‌هاي اين گرايش همراه با آزمايشگاه است.)
توانايي‌هاي لازم :
متخصص عمران در محيط كار خود با اقشار مختلف جامعه از جمله كارگران، تكنسين‌ها و مهندسين رشته‌هاي ديگر سروكار دارد و بايد با همه اين افراد ارتباط خوبي برقرار كند. همچنين بايد آمادگي كار در كارگاه‌هاي داخل و خارج شهر را داشته باشد. عده‌اي نيز جذب بـُعد نظري و آزمايشگاهي مهندسي مي‌شوند كه اين عده نيز بايد آمادگي كارهاي محاسباتي، دفتري و آزمايشگاهي را داشته باشند. كارهايي كه به رياضيات قوي و صبر و حوصله بسيار نياز دارد.
موقعيت شغلي در ايران :
اصولاً مهندس عمران شانس كاري زيادي دارد چون در طراحي و ساخت بسياري از كارهاي عمراني مانند راهها، پلها، سدها، سازه‌هاي دريايي براي سكوهاي نفتي، آشيانه‌هاي هواپيما و خانه‌هاي مسكوني مقاوم در مقابل زلزله، مهندسين عمران حضوري فعال دارند. متخصصاني كه يا در دفترهاي مشاوره به طراحي پروژه‌هاي فوق مي‌پردازند يا مجري كارهاي عمراني مذكور بوده و به كيفيت اجراي آنها نظارت دارند. فارغ‌التحصيلان نقشه‌برداري نيز علاوه بر موارد ياد شده در هدايت و كنترل اجراي خطوط انتقال آب، برق، گاز، احداث مترو، نصب وماشين‌آلات و تجهيزات فني دقيق و حساس، هدايت و تعيين وضعيت انواع وسايل نقليه نظامي و غيرنظامي هوائي، دريايي و زميني نقش مهم و مؤثري دارند. البته بايد توجه داشت كه هر دانشجوي مهندسي عمران نمي‌تواند فرصت‌هاي شغلي خوبي داشته باشد. بلكه بايد در دوران تحصيل به دنبال يادگرفتن باشد نه اين كه تنها واحدهاي دانشگاهي را پاس كند و يا حتي به فكر يك معدل خوب دانشگاهي باشد. چون شركت‌هاي عمراني خصوصي و دولتي به دنبال يك نيروي كارآمد هستند نه يك شاگرد اول دانشگاه!
مهندسی عمران – عمران
مقدمه:
رشد سریع و روزافزون علوم مختلف در جهان به ویژه در دو دهه اخیر، لزوم برنامه ریزی مناسب و تلاش مضاعف جهت هماهنگی با پیشرفت های گسترده علمی و صنعتی را ضروری می سازد و بدون شک خود باوری و استفاده مطلوب از خلاقیتهای انسانی و ثروتهای ملی از مهم ترین عواملی است که در این راستا می توانند مثمرثمر واقع شوند و در حقیقت با برنامه ریزی مناسب و استفاده مطلوب از ابزار و امکانات موجود، می توان در مسیر ترقی و پیشرفت گام نهاد. در این راستا هر پروژه عمرانی در مراحل مختلف مطالعات اولیه، طرح، اجرا و کنترل های بعدی نیازمند برنامه ریزی، مناسب و استفاده مطلوب از امکانات موجود می باشد. آمارهای موجود و سرعت جذب فارغ التحصیلان این مجموعه بوسیله وزارت خانه ها و ارگانهای دولتی و بخش خصوصی اهمیت زیاد این مجموعه را نشان می دهند.
1- تعریف هدف:
این مجموعه یکی از مجموعه های آموزش عالی است و هدف آن تربیت افرادی است که بتوانند با آگاهی علمی و فنی کافی از عهده انجام وظایف طراحی، مدیریت و اجرای پروژه های عمرانی در زمینه های راه و ساختمان و کارهای آبرسانی به مراکز جمعیت برآیند و نیازهای عمرانی جامعه را در این زمینه برآورده سازد. دروس مجموعه مرکب از مجموعه دروس نظری، آزمایشگاهی و عملی و کارآموزی است.
2- طول دوره و شکل نظام:
طول دوره این مجموعه 4 سال است. طول هر نیمسال تحصیلی 17 هفته آموزش کامل می باشد. هر واحد درسی نظری به مدت 17 ساعت و عملی به مدت 34 ساعت و کارگاهی به مدت 51 ساعت در طول هر نیمسال تحصیلی می باشد.
3- واحدهای درسی:
تعداد کل واحدهای درسی این مجموعه 140 واحد بشرح زیر می باشد:
1-3- دروس عمومی 20 واحد
2-3- دروس پایه 25 واحد
3-3- دروس اصلی و تخصصی الزامی 80 واحد
4-3- دروس اختیاری 15 واحد
4- نقش و توانائی:
فارغ التحصیلان این مجموعه دارای قابلیت و توانائیهای زیر خواهند بود:
1-4- طراحی و محاسبه ساختمانها و ابنیه مهندسی متعارف، راهسازی و تاسیسات آبرسانی بعنوان مهندسی همکار مهندسین مشاور
2-4- مهندس کارگاه به منظور پیاده کردن و اجرای طرحهای ساختمانی و راهسازی و تاسیسات آبرسانی به مراکز جمعیت در کلیه کارگاههای ساختمانی و راهسازی بعنوان همکار در شرکت های پیمانکاری
3-4- مهندس ناظر کارگاه به منظور نظارت برحسن اجرای طرحهای عمرانی در زمینه های فوق
4-4- ادامه تحصیل در مجموعه های تخصصی عمران و دوره های تحقیقاتی در زمینه های مذکور.
5- ضرورت و اهمیت:
اهمیت این مجموعه با توجه به موارد زیر روشن می شود:
1-5- سیاستهای عمرانی دولت و توجه به سرمایه گذاری دولتی برای ایجاد و ساختن ساختمانهای مسکونی، بزرگ راهها، راه آهن، پلها – سدها – نیروگاههای هسته ای و حرارتی، راههای اصلی و فرعی، شبکه های آبرسانی.
2-5- اولویت رفع نیازهای عمرانی در زمینه های مسکن، راه و تامین آب آشامیدنی روستاها و شهرهای کوچک و همچنین بازسازی مناطق جنگ زده.
امکان ادامه تحصیل در خارج از کشور وجود دارد. دارا بودن دانش قوی ریاضی و فیزیک و توانایی جسمانی از ضروریات این رشته است. حداقل 10 درصد از دروس این دو.ره عملی است.
دروس پایه (25 واحد)
| ردیف | نام درس | واحد |
|
01 02 03 04 05 06 07 08 09 |
ریاضی عمومی 1 ریاضی عمومی 2 معادلات دیفرانسیل برنامه نویسی کامپیوتر محاسبات عددی آمار و احتمالات مهندسی فیزیک (1 حرارت و مکانیک) آزمایشگاه فیزیک 1 (حرارت و مکانیک) فیزیک 2 (الکتریسته) و مغناطیس |
3 3 3 3 2 2 3 1 3 |
یکی از دروس زیر (2 واحد با نظر شورای آموزشی)
| ردیف | نام درس | واحد |
|
10 11 12 13 |
مهندسی محیط اقتصاد مهندسی ترمودینامیک عمومی شیمی عمومی |
2 2 2 2 |
| جمع | 25 |
دروس اصلی و تخصصی الزامی (80 واحد)
| ردیف | نام درس | واحد |
|
20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 |
رسم فنی و نقشه کشی ساختمان نقشه برداری 1 و عملیات مصالح ساختمانی و آزمایشگاه تکنولوژی بتن و آزمایشگاه اصول و مبانی معماری و شهرسازی استاتیک دینامیک مقاومت مصالح 1 تحلیل سازه ها 1 تحلیل سازه ها 2 اصول مهندسی زلزله سازه های بتن آرمه 1 سازه های بتن آرمه 2 پروژه بتن آرمه سازه های فولادی 1 سازه های فولادی 2 پروژه سازه های فولادی زمین شناسی مهندسی مکانیک خاک آزمایشگاه مکانیک خاک مهندسی پی مکانیک سیالات هیدرولیک و آزمایشگاه هیدرولوژی مهندسی روش های اجرایی ساختمان راهسازی پروژه راهسازی روسازی راه مهندسی ترابری متره و برآورد پروژه آزمایشگاه مقاومت مصالح کارآموزی |
2 2 2 2 2 3 3 3 3 3 3 3 3 1 3 2 1 2 3 1 2 3 3 2 2 2 1 2 2 1 1 2 |
ده واحد از دروس زیر به اختیار و نظر استاد راهنما و با هماهنگی شورای آموزشی
| ردیف | نام درس | واحد |
|
52 53 54 55 56 57 58 59 60 |
ماشین آلات ساختمانی آزمایشگاه مکانیک سیالات مقاومت مصالح 2 اصول مدیریت ساخت مهندسی آب و فاضلاب و پروژه بناهای آبی راه آهن اصول مهندسی ترافیک آزمایشگاه روسازی راه |
2 1 3 3 3 3 2 2 1 |
| جمع | 80 |
دروس اختیاری (15 واحد)
| ردیف | نام درس | واحد |
|
80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 |
مهندسی سیستم ها تاسیسات مکانیکی و برقی طراحی معماری کاربرد کامپیوتر در مهندسی عمران نقشه برداری 2 و عملیات آب های زیرزمینی اصول مهندسی تصفیه آب و فاضلاب سازه های چوبی سازه های بنایی اصول مهندسی پل بهینه سازی سازه ها ترمیم ساختمان ها فتوگرامتری اصول مهندسی سد بارگذاری اصول مهندسی بندر |
2 2 2 2 2 3 3 2 2 2 3 2 2 2 1 2 |
| جمع | 15 |
نگارش پروپوزال ارشد و دکتری
هدف از نگارش پروپوزال در عین ساده بودن بسیار حساس و با اهمیت است، اما بیاید آن را با بیان یک مثال برای شما آشکار کنیم. فرض کنید شما یک سرمایه گذار هستید و شخصی به شما مراجعه کرده و تصمیم دارد یک کسب و کار را راه اندازی کند. آیا هر پیشنهادی که به شما بدهد را قبول کرده و سرمایه خودتان را به او می دهید؟ آیا پیشنهاد کاری او انجام شدنی است یا خیر؟ آیا پیشنهاد کاری او نتیجه مطلوبی برای شما خواهد داشت و سود مناسبی به شما خواهد رساند یا خیر؟ اگر شما بدون توجه به این سوالات پیشنهاد فرد را قبول کرده و سرمایه گذاری را انجام دهید، ممکن است شانس موفقیت بسیار اندکی داشته باشید. برای این منظور قبل از قبول درخواست سرمایه گذاری از وی می خواهید که یک طرح کسب و کار را ارائه کرده تا دریابید که پروژه تا چه اندازه قابل انجام و سودده است.پروپوزال در حالت صنعتی و دانشگاهی نیز همین نقش را داشته و هدف آن متقاعد کردن مخاطب در مورد اهمیت و کاربردی بودن یک پژوهش یا پروژه است.
دانشمند روانشناس، مارتین ای پی سلیگمن برای شناخت درماندگی آزمایشی انجام داد که منجر به برنده شدن نوبل روانشناسی توسط وی شد.
ایشان ۲۰ سگ شیانلو را از ابتدای نوزادی درون یک قفس تربیت کرد به طوری که سگها در صورت نیاز پدال موجود در قفس را می
فشردند و بیرون می رفتند و پس از دستشویی کردن باز می گشتند.
ایشان پس از تربیت این سگ ها، آن ها را به دو قفس و در هر قفس ۱۰ قلاده تقسیم نمود. سپس درب قفس ( آزمایش)B را جوش
داد و ۳۰ روز، روزی ۳ بار به قفس B شوک الکتریکی می داد. سگهای قفس B در روزهای اول در زمان شوک بخاطر قفل بودن درب
خودشان را به میله های قفس میزدند و خونی و زخمی نتیجه ای نمی گرفتند . اما پس از چند روز سگها فهمیدند که با تلاش موفق
نمی شوند بجز اینکه زخمی شده و رنج زیاد می کشند. آنها یاد گرفتند که در زمان شوک در جای خود بایستند زیرا دست کم از زخمی
شدن در امان بودند.
سلیگمن در انتهای آزمایش درب قفس را شکست و آنها را به سگهای قبلی قفس A ( گواه) ملحق نمود ؛ همان قفس سالم که با
فشار اهرم درب باز می شد.
سپس شوک الکتریکی داد. فکر می کنید چه اتفاقی افتاد؟؟
تمام ۱۰ سگ گواه اهرم را فشار داده و بیرون آمدند اما سگهای ( آزمایش) در سرجایشان ایستاده و حرکت نکردند.
او بزرگترین نظریه قرن را ارائه کرد، یعنی (درماندگی آموخته شدنی است)
بدین معنا که موجودات یاد می گیرند بدبخت زندگی کنند.
به طور کلی روش های مختلفی برای نگارش پروپوزال وجود دارد ولی تنها یک روش استاندارد منجر به دستیابی به نتیجه مطلوب می شود. بر اساس این روش شما می توانید بخش های مختلف یک پروپوزال را به صورت کاملا منطقی و دقیق در کنار هم قرار داده و نتیجه مناسبی را بدست آورید. در همین راستا سعی می کنیم به شما بیاموزیم که چگونه یک پروپوزال خوب و کاربردی بنگارید.
نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد و دکتری: راهنمای کامل
بخش 1: مقدمه
پروپوزال سندی است که در آن یک طرح تحقیقاتی یا عملیاتی پیشنهاد شده و هدف آن جذب حمایت یک موسسه یا سازمان می باشد. پروپوزال ها انواع مختلفی دارند، از جمله:
- پروپوزال پژوهشی: این نوع پروپوزال برای ارائه یک طرح تحقیقاتی به منظور دریافت کمک مالی یا حمایت از یک سازمان یا دانشگاه نوشته می شود.
- پروپوزال تجاری: این نوع پروپوزال برای ارائه یک طرح تجاری به منظور جذب سرمایه گذار یا مشتری نوشته می شود.
- پروپوزال پروژه: این نوع پروپوزال برای ارائه یک طرح پروژه به منظور دریافت مجوز یا بودجه نوشته می شود.
در این مقاله، به بررسی نحوه نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد و دکتری می پردازیم.
بخش 2: بخش های پروپوزال
یک پروپوزال خوب باید شامل موارد زیر باشد:
- عنوان: عنوان باید مختصر و گویا باشد و موضوع پروپوزال را به طور خلاصه بیان کند.
- مقدمه: مقدمه باید خواننده را با موضوع پروپوزال آشنا کند و اهمیت آن را توضیح دهد.
- مرور ادبیات: مرور ادبیات باید به بررسی تحقیقات قبلی در زمینه موضوع پروپوزال بپردازد.
- روش تحقیق: روش تحقیق باید نحوه انجام تحقیق را به طور واضح و دقیق توضیح دهد.
- زمانبندی و بودجه: زمانبندی و بودجه باید به طور دقیق مشخص شود.
- نتیجه گیری: نتیجه گیری باید خلاصه ای از یافته های پروپوزال را ارائه دهد.
بخش 3: نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد
نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد معمولاً شامل مراحل زیر است:
- انتخاب موضوع: اولین قدم، انتخاب موضوع پروپوزال است. موضوع پروپوزال باید مرتبط با رشته تحصیلی و علاقه شما باشد.
- انجام تحقیقات اولیه: پس از انتخاب موضوع، باید تحقیقات اولیه ای در زمینه آن انجام دهید تا اطلاعات کافی برای نوشتن پروپوزال را جمع آوری کنید.
- نوشتن پروپوزال: پس از انجام تحقیقات اولیه، می توانید شروع به نوشتن پروپوزال کنید.
- بازبینی و ویرایش: پس از نوشتن پروپوزال، باید آن را بازبینی و ویرایش کنید تا از صحت و دقت آن اطمینان حاصل کنید.
بخش 4: نگارش پروپوزال دکتری
نگارش پروپوزال دکتری معمولاً شامل مراحل زیر است:
- انتخاب موضوع: اولین قدم، انتخاب موضوع پروپوزال است. موضوع پروپوزال باید مرتبط با رشته تحصیلی و علاقه شما باشد و از نظر علمی نیز نو و ارزشمند باشد.
- انجام تحقیقات اولیه: پس از انتخاب موضوع، باید تحقیقات اولیه ای در زمینه آن انجام دهید تا اطلاعات کافی برای نوشتن پروپوزال را جمع آوری کنید.
- نوشتن پروپوزال: پس از انجام تحقیقات اولیه، می توانید شروع به نوشتن پروپوزال کنید.
- بازبینی و ویرایش: پس از نوشتن پروپوزال، باید آن را بازبینی و ویرایش کنید تا از صحت و دقت آن اطمینان حاصل کنید.
بخش 5: نکات مهم در نگارش پروپوزال
در اینجا چند نکته مهم در نگارش پروپوزال آورده شده است:
- وضوح و دقت: پروپوزال باید به طور واضح و دقیق نوشته شود تا خواننده بتواند به راحتی آن را درک کند.
- منطقی بودن: پروپوزال باید منطقی و منسجم باشد و از استدلال های قانع کننده ای استفاده کند.
- جامع بودن: پروپوزال باید تمام جوانب موضوع را در نظر بگیرد و اطلاعات کافی را ارائه دهد.
- ارزشمند بودن: پروپوزال باید ارزشمند و قابل اجرا باشد و بتواند به حل یک مشکل یا پاسخ به یک سوال کمک کند.
بخش 6: نتیجه گیری
نگارش پروپوزال یک مهارت مهم است که برای موفقیت در تحصیلات، کسب و کار و مدیریت پروژه، ضروری است. با رعایت نکات ذکر شده در این مقاله، می توانید یک پروپوزال خوب و قانع کننده بنویسید که شانس موفقیت شما را در دریافت حمایت افزایش دهد.
academic proposal پروپوزال دانشگاهی
یک پروپوزال دانشگاهی با هدف تجزیه و تحلیل یک موضوع علمی و مطرح کردن فرضیاتی مرتبط با آن تهیه می شود. بطور معمول پروپوزال دانشگاهی قبل از نگارش تز دکتری و یا پایان نامه ارشد توسط دانشجو به اساتید مشاور و راهنما ارائه شده تا بواسطه آن اطلاعات بنیادینی در ارتباط با موضوع تحقیق در اختیار اساتید قرار بگیرد. واژه پروپوزال (Proposal) در ترجمه انگلیسی به معنای پیشنهاد دادن است و این واژه در معنای دانشگاهی به طرح پیشنهادی در مورد یک موضوع علمی اشاره دارد.
پروپوزال برگرفته از واژه Propose در زبان انگلیسی و به معنای پیشنهاد دادن است و هدف از نگارش آن ارائه یک طرح تحقیقاتی یا عملیاتی برای یک موسسه یا سازمان می باشد. بر اساس تعریف ارائه شده توسط دانشنامه ویکی پدیا، پروپوزال سندی است که در آن یک طرح پژوهشی و یا تحقیقاتی پیشنهاد شده و هدف آن جذب حمایت یک موسسه یا سازمان می باشد. شاید بتوان گفت این تعریف تا حد بسیار زیادی صحیح است، چرا که در واقع پروپوزال انواع مختلفی دارد و تنها جنبه دانشگاهی آن مطرح نیست و معمولا سرمایه گذاران و مدیران قبل از شروع یک کسب و کار از متقاضیان درخواست نوعی پروپوزال یا طرح کسب و کار می کنند. حتی در مثال پروپوزال آکادمیک نیز، دانشجو بدون تایید دانشگاه و اساتید راهنما و مشاور نمیتواند پروپوزال را به مرحله پایان نامه یا رساله دکتری برساند. بنابراین مفهوم پروپوزال علاوه بر پیشنهاد یک موضوع، ماهیت جذب حمایت یک موسسه را نیز در بر می گیرد. شاید مناسبترین مفهوم برای پروپوزال توسط پایگاه علمی ویکی پدیا ارائه شده باشد، اما علاوه بر مفهوم پروپوزال باید به چند نکته بسیار مهم پیش از اقدام به نگارش پروپوزال دقت کنیم، این موارد عبارتند از:
نگارش و تهیه یک پروپوزال خوب یک فرآیند زمان بر و تخصصی است که علاوه بر دانش در حوزه موضوع تحقیق به تسلط بالا نسبت به ساختار علمی تحقیق نیز نیاز دارد. پژوهشگری که اطلاعات کافی در مورد بخش ها تشکیل دهنده یک پروپوزال یا استانداردهای نگارشی آن نداشته باشد حتی در صورت داشتن تخصص بالا در حوزه تحقیق، نمیتواند پروپوزال مطلوبی را ارائه نماید. آماده سازی یک پروپوزال با کیفیت و قوی می تواند تا جای ممکن فرآیند های مرتبط به آن یعنی تاییده دانشگاه یا موسسه، آماده سازی پایان نامه یا رساله، تهیه گزارش کار پروژه و غیره را تسهیل نماید. برای این منظور در این مطلب سعی میکنیم شما را با بایدها و نبایدهای نگارش پروپوزال آشنا کنیم تا به واسطه آن بتوانید یک پروپوزال با کیفیت و قوی ارائه نمایید.
پروپوزال صنعتی و تجاری - مفهوم پروپوزال
پروپوزال ها معمولا انواع مختلفی داشته و هر کدام از آنها بسته به نیاز متقاضی یا موسسه مورد نظر می تواند ساختار متنوعی داشته باشد. برای مثال پروپوزال های صنعتی ممکن است بنا بر درخواست سرمایه گذار بخش های جدیدی مانند بودجه بندی، زمان اجرای پروژه، تیم اجرایی پروژه و ابزار پیاده سازی به آن اضافه و بخش هایی مانند روش تحقیق یا ادبیات موضوع به کلی حذف شوند. اما در مقابل در پروپوزال دانشگاهی معمولا سختگیری چندانی در مورد جدول زمانبندی و بودجه بندی وجود ندارد و تاکید زیادی بر بخش ادبیات موضوع و متودولوژی می شود. ولی به طور کلی تمامی پروپوزال ها از یک سری بخش های یکسان و مشابه تشکیل شده اند که می توان آنها را به صورت زیر دسته بندی کرد.
پژوهشگران اندکی هستند که درک کاملی از اهمیت پروپوزال داشته باشند و بتوانند اصول اساسی و استاندارد تحقیق را مبنای پروپوزال نویسی قرار دهند. در ساده ترین حالت اگر شما پروپوزال خوبی نگارش کنید می توانید اطمینان داشته باشید که یک تحقیق باکیفیت و کاربردی خواهید داشت. و در مقابل چنانچه پروپوزال شما از کیفیت پایینی برخوردار باشد می توان گفت که پژوهش مفیدی حاصل نخواهد شد. کلیدی ترین اهمیت نگارش پروپوزال این است که یک مشکل را در جامعه شناسایی کرده و راه حلی کاربردی برای آن ارائه می نماید. اما نگارش پروپوزال از جنبه های دیگر نیز اهمیت داشته و میتواند به پژوهشگر کمک کند. به طور کلی اهمیت پروپوزال در چند بخش کلی قابل دسته بندی است که عبارتند از:
اولین گام در نوشتن یک پروپوزال خوب این است که به خاطر داشته باشید که نوعی قرارداد بین خودتان و یک موسسه یا یک دانشگاه را نگارش می کنید. منظور از قرارداد این است که شما باید با جلب نظر مخاطب بتوانید توافق وی را برای انجام پژوهش جلب کنید واین به منزله یک قرارداد بین شما و موسسه مورد نظر است. زمانی که هیئت علمی دانشگاه و یا شخص سرمایه گذار در یک شرکت پس از انجام بررسی های اولیه در نهایت پروپوزال شما را رد می کنند یعنی عنوان و محتوای آن مورد تاییدشان نبوده و این قرارداد بین شما و موسسه مورد نظر نهایی نشده است. شما با نگارش یک پروپوزال باید نشان بدهید که یک موضوع یا مسئله بسیار اساسی را شناسایی کرده اید، راه حل کاربردی برای آن دارید و قصد دارید از ابزار و روش مناسبی برای حل آن استفاده کنید.
اگر شما دانشجوی سال آخر مقطع کارشناسی ارشد باشید قطعا در مورد پروپوزال و ضرورت نگارش آن شنیده اید. پروپوزال کارشناسی ارشد جنبه هایی از ایده پردازی، خلاقیت، توانایی حل مسئله و مهارت تحلیل آماری را در دانشجویان تقویت می کند. اما نکته مهم در فرآیند نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد این است که به دانشجویان کمک شود تا بتوانند ایده های تحقیقاتی خودشان را در قالب یک تحقیق استاندارد ارائه نمایند. به طور کلی هدف از نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد در چند بخش کلی دسته بندی می شود که عبارتند از:
نتایج تحقیق موسسه REOPA درباره پروپوزال های تحقیقاتی:
38 درصد پروپوزال های نوشته شده رد می شوند، 46 درصد برای بازنگری بازگردانده می شوند و تنها 16 درصد پذیرفته می شوند.
71 درصد عناوین، مطلوب ارزیابی نشدند و تنها 29 درصد رضایت بخش بوده اند.
72 درصد مقدمه ها رضایت بخش نبوده اند 49 درصد وضوح و تمرکز نداشته اند.
تنها 29 درصد موارد اهداف تحقیق را به روشنی بیان نموده اند.
فقط 16 درصد از آن ها بیان مسئله را به خوبی نوشته اند
نگارش پروپوزال یکی از فرآیندهای اجتناب ناپذیر در تحصیلات تکمیلی و پروسه فارغ التحصیلی هر دانشجو محسوب می شود. زمانیکه صحبت از نگارش پروپوزال می شود می بایست فاکتورهای زیادی را در آن بگنجانید و محتوای آن را باید مطابق با استانداردهای دانشگاه یا موسسه مورد نظر تهیه و ارائه نمایید. نگارش پروپوزال به گونه ای است که دانشجویان باید در چند صفحه و چند بخش محدود، ایده ها و موضوع تحقیقاتی مورد نظرشان را برای اساتید تبیین نمایند. بخش های مختلف پروپوزال معمولا محدودیت محتوایی دارند و نباید از یک میزان مشخص بیشتر شوند دقیقا مشابه بسیاری از پژوهش های علمی مانند مقاله، پایان نامه و تز دکتری که باید در تعداد مشخصی کلمه تهیه شوند. یک پروپوزال تحقیقاتی دانشگاهی به طور کلی در 2000-3500 بین 5-7 صفحه تهیه و آماده می شود که به صورت جزئی تر عبارتند از:
همواره به دانشجویان تحصیلات تکمیلی و مقاطع ارشد و دکتری تاکید می شود که فرآیند مربوطه به نگارش و آماده سازی پروپوزال دو بخش مجزا را شامل شده و در بر میگیرد. بخش اول مربوط به گردآوری اطلاعات لازم، انتخاب موضوع و نگارش پروپوزال است و بخش دوم مربوط به تصویب پروپوزال می باشد که ممکن است بارها و بارها اصلاح و تعدیل در محتوا را تجربه کند. در این سرفصل سعی میکنیم شما را هر چه بیشتر با فرآیند تصویب پروپوزال در حوزه تحصیلات تکمیلی آشنا کرده و مراحل آن را بیان نماییم. مراحل تصویب پروپوزال به صورت کلی سه مرحله اصلی را در برمیگیرد که عبارتند از:
زمانی که یک پروپوزال را مینگارید ممکن است ایده ها، محتوا، مدل، فرضیات و فاکتورهای زیادی را درون آن بگنجانید ولی در زمان نگارش و حتی پس از پایان آن، نمی توانید در مورد خوب یا بد بودن آن نظری بدهید. یکی از دلایل این موضوع این است که معمولا یک شکل ارزیابی کاملا مطلوب و عالی از پروپوزال وجود ندارد و این امر تا حد زیادی به نظر مخاطب و شخصی که ارزیابی آن را انجام می دهد بستگی دارد. اما اگر بخواهیم ویژگی های یک پروپوزال خوب را مشخص کنیم می توانیم آن را در چند بخش کلی به صورت زیر دسته بندی کنیم. اما پیش از در نظر گرفتن این فاکتورها سعی کنید متن پروپوزال را بر اساس استانداردهای نگارشی هر موسسه یا دانشگاه آمشاده و تهیه نمایید.
ویژگی های یک پروپوزال خوب - پذیرش دانشگاه های خارجی
بسیاری از اساتید زمانی که یک پروپوزال را بازبینی و ارزیابی می کنند از بسیاری جهات نقاط ضعف و کمبودهایی را در آن مشاهده کرده و از دانشجو درخواست می کنند که تحقیق مورد نظر را مجدد انجام دهد. اگر به عنوان یک پژوهشگر چندین پروپوزال را مورد بررسی قرار دهید، متوجه خواهید شد که اشتباهات رایج معمولا در بخش انتخاب موضوع، کانتریبیوشن تحقیق و انتخاب متودولوژی صحیح رخ می دهد. بروز این اشتباهات رایج در پروپوزال نویسی با گذشت زمان و افزایش تجربه فرد کاهش می یابد ولی تضمین کننده این موضوع نیست که افراد با تجربه هیچوقت چنین اشتباهاتی را مرتکب نمی شوند. به طور کلی اشتباهات رایج در پروپوزال نویسی عبارتند از:
زمانی که صحبت از نگارش پروپوزال می کنیم باید به خاطر داشته باشید که محتوای آن معمولا تا حد زیادی به نوع پروپوزال نیز بستگی دارد. برای مثال در پروپوزال صنعتی هدف اصلی از نگارش، بهبود فروش، افزایش سود یا بهبود بهره وری سازمانی است و بنابراین محتوای آن نیز باید در زمینه شناسایی مشکل و ارائه راه حل متناسب با همین موضوع باشد. در مقابل پروپوزال دانشگاهی به دنبال شناسایی یک مشکل در ارتباط با رشته تحصیلی است و قصد دارد راه حل هوشمندانه و کاربردی برای آن طراحی نماید. پس محتوا و مطالب آن نیز با پروپوزال صنعتی نسبتا متفاوت خواهد بود. اما فارغ از جزئیات در مورد پروپوزال صنعتی، دانشگاهی، استارت آپ و یا هر عنوان دیگری که به پروپوزال اطلاق می شود، پروپوزال ها در چند دسته کلی قرار می گیرند که عبارتند از:
فرض کنید شما یک ایده منحصر به فرد و عالی برای تحقیق دارید و قصد دارید یک اسپانسر برای آن جذب کرده و پژوهش خودتان را آغاز کنید. این اسپانسر ممکن است یکی از اساتید شما در دانشگاه باشند و یا یک موسسه که قصد دارد پروژه شما را با هدف نتایج مثبت در سازمانش پشتیبانی مالی نماید. اما اولین گام برای موفقیت در جذب اسپانسر سازمانی و یا دانشگاهی نگارش یک پروپوزال خوب و متقاعد کننده است. نگارش یک پروپوزال خوب در برگیرنده مراحل بسیار مهم و استانداردی است که در صورت رعایت کردن آنها میتوانید انتظار یک نتیجه موفقیت آمیز را داشته باشید. به طور کلی 7 مرحله اصلی در نگارش پروپوزال وجود دارد که عبارتند از:
پروپوزال دکتری بر خلاف پروپوزال کارشناسی ارشد دارای ویژگی هایی مشابه یک پایان نامه است که قبل از تصویب شدن نیاز به دفاع دارد. بدین معنا که شما باید در مورد موضوع ارائه شده در پروپوزال تمامی جنبه های قانع کننده بودن، کانتریبیوشن، کاربردی بودن و عملیاتی بودن را در نظر بگیرید. البته که تمامی این موارد در پروپوزال کارشناسی ارشد اهمیت دارد ولی پروپوزال مقطع دکتری تمامی این فاکتورها را جزء ضروری و جدایی ناپذیر پروپوزال قلمداد کرده و هر گونه مشکل در این بخش ها موجب ریجکت حتمی آن خواهد شد. به طور کلی پروپوزال دکتری کمتر به دنبال این موضوع است که عنوان تحقیق یا ساختار مشخصی برای یک تحقیق ارائه نماید، بلکه تمرکز آن بیشتر بر روی موارد زیر خواهد بود:
زمانی که در مقطع تحصیلات تکمیلی در یک دانشگاه مشغول به تحصیل می شوید در بخشی از فرآیند تحصیلتان نیاز است که پژوهشی با عنوان پایان نامه یا تز دکتری را انجام داده و تحویل دهید. اما پیش نیاز ارائه پایان نامه یا تز دکتری، نوشتن پروپوزال است و پروپوزال دانشگاهی نیز ویژگی های خاص و منحصر به فردی را در برمیگیرد. اما برای نوشتن یک پروپوزال علاوه بر دانش نسبت به ساختار و مفاهیم تحقیق نیاز است که بدانید یک پروپوزال خوب دانشگاهی چه ویژگی هایی دارد. ویژگی های بسیاری اساسی در یک پروپوزال دانشگاهی عبارتند از:
