در هزاره سوم، فناوري اطلاعات (IT) به عنوان عمده‌ترين محور تحول و توسعه در جهان منظور شده است و دستاوردهاي ناشي از آن، آن‌چنان با زندگي مردم عجين گرديده كه روي‌گرداني از آن، اختلالي عظيم در جامعه و رفاه و آسايش مردم به وجود مي‌آورد. براي مثال، كامپيوتري شدن بسياري از امور جاري مردم، انجام بسياري از كارهاي روزمره بانكي با استفاده از اينترنت و شبكه‌هاي ارتباطي در منزل و خانه‌ها، آموزش الكترونيكي و مجازي و عدم نياز به حضور در كلاس‌هاي درس، توسعه و ترويج تجارت الكترونيكي از نتايج و دستاوردهاي فناوري اطلاعات است؛ عواملي كه هرچند در مراحل اوليه رشد و تكامل قرار دارند اما در همين حد نيز در رفاه و آسايش انسان نقش بسيار مهمي دارند.از همين رو امروزه تمامي كشورها در زمينه فناوري اطلاعات و عموميت بخشيدن به آن در جامعه تلاشي پيگير دارند. در كشور ما نيز براي تربيت نيروي متخصص و كارآمد در زمينه IT و حركت سريع در اين عرصه, رشته IT در دانشگاه‌ها و مراكز آموزش عالي ارائه مي‌شود و در مقطع كارشناسي و كارشناسي ارشد دانشجو مي‌پذيرد.فناوري اطلاعات يا IT كه مخفف Technology Information مي‌باشد, رشته‌اي است كه تمام رشته‌هاي دانشگاهي را مي‌تواند پوشش دهد. منتها از نظر عملياتي يك رشته ميان رشته‌اي, بين كامپيوتر و صنايع برق است كه در اين ميان امور مربوط به توليد, پردازش, نگاهداشت و عرضه اطلاعات به مباحث كامپيوتري مرتبط مي‌شود, بحث‌هاي مديريت اطلاعات و فرآيندهاي آن از سلسله بحث‌هاي رشته صنايع و رشته برق است و به خصوص گرايش مخابرات, انتقالات مرتبط با اطلاعات و داده‌ها را برعهده دارد.IT را مي‌توان استفاده بهينه از اطلاعات براي كاربردهاي مختلف دانست, يعني متخصص اين رشته بايد بتواند اطلاعات را جمع‌آوري, دسته‌بندي و پردازش كرده و به موقع از آن استفاده نمايد از همين رو كارشناس اين رشته بايد مباني كامپيوتر را بلد باشد. به عبارت ديگر هسته اصلي اين رشته همان هسته اصلي مهندسي كامپيوتر است، منتها چون يكي از توانمندي‌هاي اصلي كارشناسي اين رشته بهره‌وري به موقع و صحيح از اطلاعات است؛ دانشجوي IT بايد داراي اطلاعات جنبي در زمينه‌هاي مختلف باشد.براي مثال, فردي كه مي‌خواهد از اين تكنولوژي در تجارت الكترونيكي استفاده كند بايد مديريت بداند يا فردي كه مي‌خواهد از IT در آموزش از راه دور بهره ببرد, بايد با روش‌هاي آموزش آشنا باشد.


توانايي‌هاي لازم :
با توجه به ماهيت ميان رشته‌اي مهندسي فناوري اطلاعات. دانشجوي اين رشته لازم است كه به دو مبحث علوم مديريت و كامپيوتر علاقه‌مند باشد. همچنين بايد در رياضي توانمند بوده و قدرت تجزيه و تحليل خوبي داشته باشد. زيرا به گفته الكساندروف, - رياضيدان و فيلسوف معاصر شوروي - علم رياضي كاربرد فراواني در ساير دانش‌ها, صنعت و در همه زمينه‌هاي مربوط به زندگي بشري دارد.برخي از استادان اين رشته معتقدند كه آزمون اين رشته بايد به صورت نيمه‌متمركز برگزار گردد تا علاقه‌مندترين و مستعدترين داوطلبان وارد اين رشته گردند. داوطلباني كه پيش از ورود به دانشگاه, با كامپيوتر آشنايي داشته و در اين زمينه توانمند باشند.


موقعيت شغلي در ايران :
اينجا يك شهر الكترونيكي است. شهري كه آموزش, تفريحات, خريد و فروش و بخش قابل توجهي از ارتباطات آن الكترونيكي مي‌باشد. در اين شهر, فارغ‌التحصيلان IT حضوري فعال دارند. زيرا از سوار شدن به مترو و تاكسي تا خريد از فروشگاهي كه در آن فروشنده‌اي حضور ندارد, به صورت الكترونيكي انجام مي‌گيرد.اين تصويري از آينده تمامي كشورهاي جهان از جمله كشور ايران است. تصويري كه بيانگر وجود فرصت‌هاي شغلي فراوان براي فارغ‌التحصيل IT است. البته يك مهندسي IT نه تنها در آينده, بلكه در حال حاضر نيز فرصت‌هاي شغلي فراواني دارد.براي مثال, در حال حاضر وزارت بازرگاني در پي آن است كه سيستم تجارت ايران را مثل كشورهاي پيشرفته, الكترونيكي كند. اين پروژه بسيار پيچيده است و نياز به تعداد قابل توجهي متخصص IT دارد. تا جايي كه اگر تمامي دانشجويان ما وارد بازار كار شوند, باز هم پاسخگوي نياز اين پروژه و پروژه‌هاي مشابه نخواهند بود. حتي در كارهايي ساده‌تر مثل مكانيزه شدن سيستم يك اداره, نياز به متخصص اين رشته است. كاري كه در بعضي از سازمان‌ها آغاز شده اما هنوز سيستم هيچ سازماني به طور كامل مكانيزه نشده است. به عبارت ديگر در حال حاضر همه چيز به سمت IT پيش مي‌رود و به همين دليل فارغ‌التحصيل اين رشته اگر توانمند باشد, بيكار نخواهد ماند.


درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل :

  • دروس پايه :

رياضي, معادلات ديفرانسيل , آمار و احتمالات مهندسي , فيزيك , كارگاه عمومي. دروس اصلي: ساختمان‌هاي گسسته , مباني كامپيوتر و برنامه‌سازي , زبان ماشين و برنامه‌نويسي سيستم, ساختمان داده‌ها, مدارهاي منطقي, معماري كامپيوتر, برنامه‌سازي پيشرفته , سيستم‌هاي عامل, پايگاه داده‌ها, طراحي الگوريتم‌ها, مهندسي نرم‌افزار , شبكه‌هاي كامپيوتري, مباني الكترونيك ديجيتال, هوش مصنوعي, اصول و مباني مديريت, مباني اقتصاد مهندسي, آزمايشگاه شبكه, آزمايشگاه پايگاه داده‌ها, شيوه ارائه مطالب علمي و فني, زبان تخصصي, آزمايشگاه سيستم عامل.

  • دروس تخصصي :

مباني فناوري اطلاعات , مهندسي فناوري اطلاعات, تجارت الكترونيكي, مديريت و كنترل پروژه‌هاي فناوري اطلاعات , برنامه‌ريزي استراتژيك فناوري اطلاعات, آموزش الكترونيكي, محيط‌هاي چند رسانه‌اي, پروژه‌ فناوري اطلاعات, كارآموزي IT .

دانشگاه های پذیرنده : اصفهان ، بیرجند ، تهران ، سیستان و بلوچستان - زاهدان ، صنعتی اصفهان ، صنعتی شیراز ، مرکز تحصیلات تکمیلی در علوم پایه زنجان ، دانشگاه صنعتی شریف – تهران ، دانشگاه صنعتی امیر کبیر - تهران ، غیر انتفاعی شیخ بهائی – اصفهان ، غیر انتفاعی نبی اکرم (ص) – تبریز ، غیر انتفاعی عبد الرحمن صوفی رازی – زنجان .
مقاطع تحصیلی : کارشناسی
دوره ها : روزانه ، شبانه
دانشگاه : دولتی ، غیر انتفاعی
گرایشها :

      

مهندسی فناوری اطلاعات (IT)

مهندسی فناوری اطلاعات دانش جدیدی است که با رشد روزافزون علوم کامپیوتر و افزایش چشمگیری سیستمهای اطلاعات، جایگاه خود را به سرعت در بین علوم باز کرده است. نیاز به فن آوریی که بتواند داده ها را به بهترین شکل ممکن پردازش نموده و در اختیار کاربران قرار دهد در تمامی علوم به شدت احساس می شود و افق های نوینی را در سیستم های چند رسانه ای، آموزش الکترونیکی، مدیریت اطلاعات، ارتباطات شبکه، مدیریت پروژه، مدیریت سیستم، مهندسی نرم افزار و سیستم های مبتنی بر وب (Web dereloper) به وجود آورده است. بی تردید IT یکی از مهم ترین عوامل پیشرفت قرن بیست و یکم است و موجب ایجاد دگرگونی و تحول در روش های زندگی، کار، آموزشی و بازی خواهد شد.

داوطلب این رشته باید درک علمی و تکنیکی لازم را دارا باشد.



حيات در كره زمين كه مدام در جنب و جوش و حركت است،‌ بيشترين انرژي جنبشي، گرمايي و شيميايي خود را از نفت مي‌گيرد. در واقع به ياري اين ماده حياتي است كه كوچكترين موتور ماشين تا غول‌آساترين ناوگان‌هاي سنگين به حركت در مي‌آيد و هزاران نوع توليدات و مصنوعات صنايع سنگين و جديد پتروشيمي، كودهاي شيميايي، فرآورده‌هاي دارويي،‌ پارچه‌ها و الياف مصنوعي، ‌پلاستيك‌ها،‌ چسب‌ها،‌ فرآورده‌هاي بهداشتي و آرايشي و پوشش‌هاي استحفاظي ساخته مي‌شود. خوشبختانه كشور ما كه در دل خليج نفت خيز فارس آرميده است، به عنوان يكي از منابع و معادن بزرگ نفت و گاز جهان به شمار مي‌رود. از همين رو تربيت نيرو انساني متخصص و كارآمد براي بهره‌برداري درست و بهينه از اين سرمايه خداداد و جوابگويي افراد به نياز‌هاي آتي صنعت نفت كشور، بسيار ضروري است. به همين منظور مجموعه كارشناسي مهندسي نفت كه داراي چهار گرايش مهندسي اكتشاف نفت، مهندسي استخراج نفت ـ مخازن نفت، مهندسي استخراج نفت ـ حفاري و مهندسي استخراج نفت ـ بهره‌برداري از منابع نفت مي‌باشد،‌ در دانشگاه صنعت نفت از سال 1378 داير شده است. اساس‌ دروس‌ اين رشته در همه گرايش‌ها مبتني‌ بر مكانيك‌ سيالات‌، ديناميك‌ گازها، ترموديناميك‌ سيالات‌، انتقال‌ جرم‌ و اقتصاد مهندسي‌ است‌ و هدف‌ آن‌ تربيت‌ مهندسين‌ كارآمدي‌ است‌ كه‌ بتوانند روش‌هاي‌ بهينه‌ بهره‌برداري‌ از منابع‌ نفت‌ و گاز را طراحي‌ و اجرا كنند.

  • گرايش‌ مهندسي‌ اكتشاف‌ :

اولين‌ مرحله‌ براي‌ بهره‌برداري‌ يا برداشت‌ نفت‌، كشف‌ حوزه‌هاي‌ نفتي‌ است‌ كه‌ اين‌ كار توسط‌ لرزه‌ نگاري‌ انجام‌ مي‌گيرد. مهندسين‌ اكتشاف‌، امواج‌ صوتي‌ را به‌ اعماق‌ زمين‌ فرستاده‌ و سپس‌ امواج‌ برگشتي‌ را اندازه‌گيري‌ و پردازش‌ مي‌كنند تا به‌ وجود يا عدم‌ وجود نفت‌ در درون‌ زمين‌ پي‌ ببرند. اين‌ گرايش‌ ارتباط‌ نزديكي‌ با زمين‌شناسي‌ دارد. |

درس‌هاي‌ اين‌ رشته‌ در طول‌ تحصيل :

  • دروس‌ مشترك‌ در‌ گرايش‌هاي‌ مختلف‌ مهندسي‌ نفت‌:

رياضي‌ عمومي‌، معادلات‌ ديفرانسيل‌، رياضيات‌ مهندسي‌، شيمي‌ عمومي‌، شيمي‌ آلي‌، فيزيك‌، برنامه‌نويسي‌ كامپيوتر، زمين‌شناسي‌ عمومي‌، موازنه‌ انرژي‌ و مواد، استاتيك‌ و مقاومت‌ مصالح‌، ترموديناميك‌، مكانيك‌ سيالات‌، انتقال‌ حرارت‌، كنترل‌ فرآيندها، زمين‌شناسي‌ نفت‌ ، مباني‌ فرآيندهاي‌ صنايع‌ نفت‌، خواص‌ سنگ‌هاي‌ مخزن‌، خواص‌ سيالات‌ مخزن‌، كارگاه‌ عمومي‌ ، كاربرد رياضيات‌ در مهندسي‌ شيمي‌، مباني‌ چاه‌ آزمايي‌، نمودارگيري‌ چاه‌ ، مهندسي‌ مخازن‌، زمين‌شناسي‌ ساختمان‌.

  • دروس‌ تخصصي‌ گرايش‌ مهندسي‌ اكتشاف‌ :

ژئوفيزيك‌، ژئوشيمي‌ آلي‌ (نفت‌)، تخمين‌ و ارزيابي‌ ذخاير نفتي‌، زمين‌شناسي‌ ايران‌ و مناطق‌ همجوار، روش‌هاي‌ افزايش‌ برداشت‌ از مخازن‌، عمليات‌ زمين‌شناسي‌ ايران‌، مهندسي‌ مخازن‌ نفت‌، ميكروپالئونتولوژي‌، اصول‌ حفاري‌، گل‌ حفاري‌ و سيمانكاري‌ چاه‌ها، زمين‌شناسي‌ نفت‌، چاه‌نگاري‌، زمين‌شناسي‌ مهندسي‌، زمين‌ ساخت‌، مكانيك‌ محيط‌هاي‌ ناپيوسته‌ سنگي‌، زمين‌شناسي‌ مناطق‌ دريايي‌، زمين‌شناسي‌ عمومي‌، سنگ‌شناسي‌ (رسوبي‌ ـ آذرين‌ و دگرگوني‌)، كاني‌شناسي‌، برداشت‌ زمين‌شناسي‌، زمين‌شناسي‌ ساختماني‌، فتوژئولوژي‌ و سنجش‌ از راه‌ دور، پتروفيزيك‌،مكانيك‌ سيالات‌‌، فسيل‌شناسي‌(ديرينه‌شناسي‌)، رسوب‌شناسي‌، چينه‌شناسي‌، بررسي‌ فني‌ ـ اقتصادي‌، مباني‌ مهندسي‌ نفت‌، زمين‌شناسي‌ زيرزميني‌.

  • گرايش‌ مهندسي‌ حفاري‌ :

طراحي‌ تجهيزات‌ حفاري‌ و انجام‌ عمليات‌ در مناسبترين‌ شرايط‌ و ارزيابي‌ اثرات‌ تكنولوژي‌ حفاري‌ و استخراج‌ بر محيط‌ زيست‌ كشور و ارائه‌ راه‌هاي‌ مناسب‌ براي‌ جلوگيري‌ از تخريب‌ آن‌، جزو فعاليت‌هاي‌ اين‌ گرايش‌ است‌. يك‌ مهندس‌ حفار روش‌هايي‌ را ارائه‌ مي‌دهد كه‌ هزينه‌ حفاري‌ را پايين‌ و راندمان‌ كار را بالا مي‌برد. دروس‌ تخصصي‌ گرايش‌ مهندسي‌ حفاري‌: مباني‌ مهندسي‌ برق‌، ديناميك‌، مهندسي‌ حفاري‌ ، سيمان‌ حفاري‌، گل‌ حفاري‌، مهندسي‌ حفاري‌ پيشرفته‌ ، اسيدكاري‌ در عمليات‌.

  • گرايش‌ مهندسي‌ مخازن‌ نفت‌ :

دانش‌ مهندسي‌ مخازن‌ به‌ اين‌ مي‌پردازد كه‌ ما در يك‌ حوزه‌ نفتي‌ در اعماق‌ زمين‌ مثلاً در عمق‌ 2 يا 3 هزار متري‌ چه‌ مقدار نفت‌ و گاز داريم‌ و چه‌ مقدار از آن‌ قابل‌ دسترسي‌ مي‌باشد و با چه‌ سرعتي‌ مي‌توان‌ از مخزن‌ مورد نظر برداشت‌ كرد؟ مهندسي‌ نفت‌ گرايش‌ مخازن‌، نوع‌ مخزن‌ نفت‌ يا گاز و همچنين‌ فشار، دما و عمق‌ آن‌ از سطح‌ زمين‌ را مشخص‌ مي‌كند زيرا موارد فوق‌ در نحوه‌ برداشت‌ و استخراج‌ نفت‌ از مخازن‌ تأثير دارد.

  • دروس‌ تخصصي‌ گرايش‌ مهندسي‌ مخازن‌ نفت‌:

مكانيك‌ سيالات‌ دو فازي‌، انتقال‌ جرم‌، ترموديناميك‌، مهندسي‌ مخازن‌، مطالعات‌ مخازن‌، عمليات‌ بهره‌برداري‌، روش‌هاي‌ افزايش‌ وبرداشت‌ مخازن‌، مديريت‌ و صيانت‌ از مخازن‌. گرايش‌ مهندسي‌ بهره‌برداري‌ از منابع‌ نفت‌ امروزه‌ اكثر مخازن‌ نفت‌ كشور ما دچار افت‌ فشار شده‌اند به‌ همين‌ دليل‌ نفت‌ به‌ صورت‌ طبيعي‌ به‌ سطح‌ زمين‌ نمي‌رسد و در نتيجه‌ حضور مهندسين‌ بهره‌برداري‌ از منابع‌ نفت‌، يك‌ ضرورت‌ اجتناب‌ ناپذير است‌. افرادي‌ كه‌ با استفاده‌ از روش‌هاي‌ علمي‌ بهتر و اصولي‌تر، از مخازن‌ نفتي‌ بهره‌برداري‌ مي‌كنند.

  • دروس‌ تخصصي‌ گرايش‌ مهندسي‌ بهره‌برداري‌ از منابع‌ نفت‌:

مكانيك‌ سيالات‌ دوفازي‌، اصول‌ ژئوفيزيك‌ اكتشافي‌، مهندسي‌ مخازن‌ ، مهندسي‌ حفاري‌، عمليات‌ بهره‌برداري‌، روش‌هاي‌ افزايش‌ و برداشت‌ از مخازن‌، تخمين‌ مخازن‌ در چاه‌هاي‌ اكتشافي‌، آزمايشگاه‌ نفت‌.


توانايي‌هاي‌ لازم‌ :
علاوه‌ بر دو درس‌ رياضي‌ و فيزيك‌ كه‌ دو درس‌ پايه‌ در تمامي‌ رشته‌هاي‌ مهندسي‌ از جمله‌ رشته‌ مهندسي‌ نفت‌ است‌، درس‌ زبان‌ انگليسي‌ نيز در اين‌ رشته‌ اهميت‌ ويژه‌اي‌ دارد. در ضمن‌ به‌ دليل‌ اينكه‌ نوع‌ كار فارغ‌التحصيلان‌ اين‌ رشته‌ سنگين‌ است‌ و محيط‌ كارشان‌ نيز خارج‌ از شهر است‌، دانشجويان‌ اين‌ دانشگاه‌ از بين‌ داوطلبان‌ مرد انتخاب‌ مي‌شوند. براي‌ مثال‌ يك‌ مهندس‌ حفاري‌ در وزارت‌ نفت‌ بايد 15 روز خارج‌ از شهر و دور از خانواده‌ باشد و سپس‌ يك‌ هفته‌ مرخصي‌ دارد.


موقعيت‌ شغلي‌ در ايران‌ :
قطعاً اولين‌ بازار كار موجود براي‌ فارغ‌التحصيلان‌ اين‌ رشته‌ وزارت‌ نفت‌ است‌ اما دانشگاه‌ صنعت‌ نفت‌ در حال‌ حاضر دانشجويان‌ اين‌ رشته‌ را بورسيه‌ نمي‌كند بلكه‌ اگر سطح‌ علمي‌ دانشجويي‌ خوب‌ باشد، در نهايت‌ جذب‌ وزارت‌ نفت‌ مي‌شود. البته‌ در حال‌ حاضر بيش‌ از 70 درصد از دانشجويان‌ جذب‌ وزارت‌ نفت‌ مي‌شوند و مابقي‌ آنها نيز جذب‌ صنايع‌ شيمايي‌ خصوصي‌ مي‌شوند چرا كه‌ بيشتر واحدهاي‌ رشته‌ مهندسي‌ نفت‌ با رشته‌ مهندسي‌ شيمي‌ مشترك‌ است.


دانشگاه های پذیرنده : صنعت نفت ، صنعتی شریف – تهران ، صنعتی امیر کبیر - تهران
مقاطع تحصیلی : کارشناسی
دوره ها : روزانه
دانشگاه : دولتی
گرایشها : مهندس اکتشافات ، حفاری ، مخازن نفت ، بهره برداری از منابع نفت .

مهندسی اکتشاف نفت

1- تعریف و هدف:

مجموعه کارشناسی مهندسی نفت از مجموعه های آموزش عالی است که به بهره مندی از علوم و تکنولوژی مربوطه و دستاوردهای جدید در این زمینه برای مطالعات زمین شناسی مناق و سرحدات نفتی کشور بررسیهای ژئوفیزیکی و لرزه نگاری، بررسی های تکنیک های اکتشافی، طرح و اجرای عملیات اکتشاف و تدارکات جانبی، مطالعات پتروفیزیکی، ژئوفیزیکی، ارزیابی سازنده ها و مخازن نفتی و بررسی امکان ازدیاد برداشت از مخازن نفت و گاز کشور تدوین شده است. این دوره کارشناسی که عمدتا بر مهندسی زمین شناسی نفت، ژئوفیزیک، ژئوشیمی، نفت، پتروفیزیک، مکانیک سیالات، ترمودینامیک مواد کانی و محیط زیست، مکانیک سنگ و خاک و اصول مهندسی حفاری و بهره برداری مخازن نفت مبتنی است به فارغ التحصیلان دانش و بینش لازم را برای بکارگیری معلومات زمین شناسی مهندسی نفت و نتایج مطالعات ژئوفیزیکی و ژئوشیمیایی و استفاده از نقشه برداریها را برای اکتشاف ذخایر جدید نفت داده و توانائی های علمی و فنی لازم آنان را در ارزیابی بنیادین مخازن نفتی و روشهای حفاری و بهره برداری ارائه می دهد دوره کارشناسی حاضر نیروی انسانی و متعهد مورد نیاز صنعت نفت را برای مسئولیت بررسی های زمین شناسی و عهده دار شدن طراحی عملیات اکتشاف نفت در خشکی و دریا و برنامه ریزی تلفیقی در زمینه های مربوطه را در کیفیتی متناسب با نیازهای کنونی و آتی در مقیاس جهانی تامین می کند.

2- طول دوره:

طول متوسط دوره 4 سال بوده و کلیه دروس آن بصورت نظام واحدی در 8 ترم برنامه ریزی شده است. دانشجویان ورودی این دوره موظفند علاوه بر گذراندن دروس عمومی، پایه اصلی، تخصصی و تعدادی واحدهای اختیاری مرتبط پروژه و دو کارآموزی خود را در واحدهای مطالعاتی زمین شناسی و نیز واحدهای عملیات اکتشاف واحدهای مربوطیه از قبیل پتروفیزیک انجام دهند.

تعداد کل واحدهای درسی 140 واحد میباشد و طول هر ترم تحصیلی 17 هفته آموزشی کامل، مدت تدریس هر واحد درسی 17 ساعت و هر واحد آزمایشگاهی 34 ساعت و مدت آزمون هر واحد حدقال یک ساعت است.

3- نقش و توانائی:

فارغ التحصیلان این دوره بطور کلی قادر خواهند بود که مطالعات و عملیات مهندسی زمین شناسی، نفت محاسبات و طراحی و تلفیق عملیات و اجزاء جانبی برنامه های اکتشاف وزارت نفت را عهده گیرند و نقش بسزای خود را در عملی کردن و اجرای بهینه برنامه های مطالعاتی و اکتشافی نیز در تلفیق تدارکات و طرح و چگونگی پیاده کردن برنامه های اکتشافی آتی و استراتژیک صنعت نفت کشور ایفا کنند. این نقش و توانائی های فارغ التحصیلان این دوره کارشناسی مهندسی را بطور اجمالی می توان به شرح زیر بیان نمود:

1-      آشنائی با دانش امروز زمین شناسی نفت و انجام مطالعات مربوطه و بهره گیری از نتایج حاصله

2-      انجام آزمایشات و جمع آوری اطلاعات علمی و فنی مربوطه به ناحیه مورد اکتشاف و عملیات اکتشافی

3-      انتخاب و یا تعیین مناسب و روشن اکتشاف و اجرای آن با توجه به وضعیت زمین شناسی و شرایط محیطی و اقلیمی ناحیه مورد نظر.

4-      طرح عملیات و تامین تدارکات و تلفیق برنامه های مربوطه برای اجرای بهینه عملیات اکتشافی مورد نظر

5-      برآورد فنی و اقتصادی طرح ها و عملیات اکتشاف

6-      مدیریت موثر و صیانت تجهیزات برای مطالعات زمین شناسی، نقشه برداری و عملیات اکتشاف

7-      مدیریت و صیانت از مخازن نفت اکتشافی و اعمال روشهای ازدیاد برداشت از جلوگیری از آلودگی و تخریب محیط زیست ناشی از مطالعات زمین شناسی و عملیات اکتشاف

4- ضرورت و اهمیت:

اهمیت تدوین این دوره کارشناسی و ضرورت اجرای آن با توجه به آنچه که فوقا در مقدمه و تعریف و هدف این دوره گفته شد روشن است. بعلاوه تحقق بند 4 اصل سثوم و بند ب اصل سی ام قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران دلیل اهمیت و گواه بر این ضرورت است.

از آنجا که ذخایر نفت و گاز غیرقابل جایگزین، نقصان پذیر بوده و به مرور زمان نفت در اثر بهره برداری از مخازن سنگین و ته مانده می شود بطوریکه استخراج آن با مشکلات فنی و عملیات عدیده و محدودیتهای اقتصادی روبروست. اکتشاف منابع جدید نفت گاز در کشور جهت تامین انرژی و مواد خام صنایع در روند استحکام زیر بنای اقتصادی ضرورتی بس عاجل می باشد و لازمه تحقق این مهم تربیت کارشناسان متخصص در این زمینه می باشد.

5- واحدهای درسی:

دروس عمومی                         20 واحد

دروس پایه                             26 واحد

دروس اصلی                           34 واحد

دروس تخصصی                      38 واحد

دروس اختیاری                        7 واحد

کارآموزی و پروژه                    5 واحد

(کارآموزی 2 و 1)

جمع کل                                 --------

                                          140 واحد

دروس پایه

ردیف نام درس واحد

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

ریاضی عمومی 1

ریاضی عمومی 2

فیزیک 1 و آزمایشگاه

فیزیک 2 و آزمایشگاه

شیمی عمومی و آزمایشگاه

شیمی آلی و آزمایشگاه

ریاضیات مهندسی

نقشه برداری عمومی

برنامه نویسی کامپیوتر

معادلات دیفرانسیل

آمار و احتمالات مهندسی

3

3

4

4

4

4

3

2

3

3

3

جمع 36

دروس اصلی

ردیف نام درس واحد

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

زمین شناسی عمومی

سثنگ شناسی و آز (رسوبی – آذرین و دگرگونی)

کانی شناسی و آز

برداشت زمین شناسی

زمین شناسی ساختمانی

فتوژئولوژی و سنجش از راه دور

پتروفیزیک

مکانیک سیالات و آزمایشگاه

فسیل شناسی (دیرینه شناسی)

رسوب شناسی

چینه شناسی

بررسی فنی – اقتصادی

مبانی مهندسی نفت

زمین شناسی زیرزمینی

2

3

3

1

3

3

3

4

2

2

2

2

2

2

جمع 34


دروس اختیاری (7 واحد)

ردیف نام درس واحد

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

مدلهای رسوبی اکتشاف

مدلسازی مخازن نفتی

مبانی مهندسی استخراج نفت

مبانی فرآیندهای صنایع نفت

اقتصاد جهانی نفت

مکانیک سیالات دوفازی

سایز موتکتونیک

مهندسی انرژی (غیرنفتی)

مدیریت و صیانت از مخازن

بلورشناسی نوری

عملیات نقشه برداری

زبان تخصصی

زمین شناسی محیط زیست

مکانیک سنگ

شیمی فیزیک

2

2

2

3

2

3

2

2

2

2

1

2

2

2

3

جمع 7

کارآموزی و پروژه

ردیف نام درس واحد

1

2

3

کارآموزی 1

کارآموزی 2

پروژه

1

1

3

جمع 5

توضیح: هر کارآموزی شامل (حداقل 43 روز کاری – معادل 160 ساعت) مجموعا 320 ساعت جهت هر 2 واحد و الزاما در تابستان



بسياري‌ از داوطلبان‌ آزمون‌ سراسري‌ كه‌ رشته‌ مهندسي‌ هوا فضا را انتخاب‌ مي‌كنند، اطلاع صحيحي‌ نسبت‌ به‌ اين‌ رشته‌ ندارند‌ و آن‌ را با خلباني‌ يا نجوم‌ اشتباه‌ مي‌گيرند. در حالي‌ كه‌ هدف‌ اين‌ رشته‌ آماده‌ كردن‌ مهندسي‌ است‌ كه‌ بتواند در زمينه‌ طراحي‌، ساخت‌ و آزمايش‌ هواپيما فعاليت‌ كند. در واقع‌ كار مهندس‌ هوا فضا قبل‌ از بيرون‌ آمدن‌ هواپيما از كارخانه‌ است‌ و او در مورد چگونگي‌ به‌ پرواز درآوردن‌ يك‌ هواپيما آموزش‌ نمي‌بيند. به‌ عبارت‌ ديگر مهندسي‌ هوا فضا مجموعه‌اي‌ از علوم‌ و توانايي‌هاي‌ علمي‌ و عملي‌ در زمينه‌ تحليل‌، طراحي‌ و ساخت‌ وسايل‌ پرنده‌ نظير هواپيماها، بالگردها، گلايدرها، موشك‌ها و ماهواره‌ها است‌.

اين‌ رشته‌ بر چهار پايه‌ آئروديناميك‌ ، جلوبرندگي‌ ، مكانيك‌ پرواز و سازه‌هاي‌ هوافضايي‌ استوار است‌.كه در اين ميان آئروديناميك به مطالعه و بررسي جريان هوا، محاسبه نيروها و گشتاورهاي ناشي از آن بر روي جسم پرنده مي‌پردازد و مهندس هوافضا با فراگيري اين علم به تحليل جريان‌هاي پيچيده در اطراف اجسام پرنده پرداخته و با به دست آوردن نيروهاي آئروديناميكي امكان بررسي پايداري و طراحي سازه را فراهم مي‌كند. جلوبرندگي به مطالعه و بررسي سيستم‌هاي جلوبرنده اعم از موتورهاي پيستوني، توربيني، راكت‌ها و نحوه توليد نيروي رانش در آنها مي‌پردازد. مكانيك پرواز به مطالعه و بررسي رفتار و حركات جسم پرنده با استفاده از اطلاعات آئروديناميكي، هندسي و وزني مي‌پردازد در واقع علم مكانيك پرواز از عملكرد تشكيل مي‌شود و عملكرد به بررسي بُرد، مسافت نشست و برخاست، مداومت پروازي در سرعت‌هاي مختلف و پايداري و كنترل وسايل پرنده مي‌پردازد و در نهايت سازه‌هاي هوافضايي به مطالعه و بررسي سازه‌هاي هواپيما و ديگر وسايل پرنده مي‌پردازد و هدف آن طراحي سازه‌هايي است كه علاوه بر استحكام كافي در برابر بارهاي آئروديناميكي و ساير بارهاي استاتيكي وارد بر وسايل پرنده ، حداقل وزن را نيز داشته باشند.

توانايي‌هاي‌ لازم :
زيربناي‌ اين‌ رشته‌ رياضيات‌ است‌ و همچنين‌ فيزيك‌ و شيمي‌ تا حدودي‌ لازم‌ مي‌باشد و بيشتر دروس‌ اين‌ رشته‌ به‌ زبان‌ انگليسي‌ است‌. مهندسي‌ هوا فضا يك‌ رشته‌ فني‌ است‌ و عموماً كساني‌ كه‌ وارد رشته‌هاي‌ فني‌ مي‌شوند، بايد آمادگي‌ كار در كارخانجات‌ را داشته‌ باشند و همچنين‌ بايد افرادي‌ قوي‌ و داراي‌ پشتكار باشند. موقعيت‌ شغلي‌ در ايران : مهندسين‌ هوا فضا مي‌توانند در صنايع‌ و مؤسسات‌ تحقيقاتي‌ هواپيمايي‌، موشكي‌ و ماهواره‌ فعاليت‌ كنند. همچنين‌ در كليه‌ مؤسسات‌ و سازمان‌هايي‌ كه‌ به‌ نحوي‌ از وسايل‌ پرنده‌ استفاده‌ مي‌كنند، به‌ عنوان‌ كارشناس‌ تحقيق‌ در عمليات‌ و تعمير و نگهداري‌ فعاليت‌ نمايند. از سوي‌ ديگر چون‌ سازه‌ اتومبيل‌ و كشتي‌ مشتركات‌ زيادي‌ با سازه‌ يك‌ هواپيما دارد و توربين‌هاي‌ گاز يك‌ نيروگاه‌ يا ايستگاه‌ پمپ‌گاز همانند يك‌ موتور جت‌ تحليل‌ و طراحي‌ مي‌گردد، يك‌ مهندس‌ هوا فضا علاوه‌ بر شركت‌هاي‌ هوايي‌ در نيروگاه‌ها، صنايع‌ نفت‌ و گاز و صنايع‌ خوردوسازي‌ فرصت‌هاي‌ شغلي‌ خوبي‌ دارد. علاوه‌ بر ساخت‌ هواپيما فارغ‌التحصيلان‌ اين‌ رشته‌ مي‌توانند در فرودگاهها در قسمت‌ تعمير و نگهداري‌ هواپيما‌ و همچنين‌ در صنايع‌ دفاع‌ روي‌ طراحي‌ موشك‌ و جنگ‌افزارها فعاليت‌ كنند يا مي‌توانند روي‌ آئروديناميك‌ خودروها، سازه‌هاي‌ خودروسازي‌ و توليد توربين‌هاي‌ بخار براي‌ توليد برق‌ كار كنند.

درس‌هاي‌ اين‌ رشته‌ در طول‌ تحصيل :

  • دروس‌ اصلي‌:

نقشه‌كشي‌ ، استاتيك‌، مقدمه‌اي‌ بر مهندسي‌ هوا فضا، مكانيك‌ سيالات‌، رياضي‌ مهندسي‌، ديناميك‌، ترموديناميك‌ ، مباني‌ برق‌ ، ارتعاشات‌، مقاومت‌ مصالح‌، كنترل‌ اتوماتيك‌، علم‌ مواد، انتقال‌ حرارت‌، آزمايشگاه‌ موتور انتقال‌.

  • دروس‌ تخصصي‌:

آيروديناميك‌ ، مكانيك‌ پرواز ، آزمايشگاه‌ آيروديناميك‌ ، طراحي‌ هواپيما ، تحليل‌ سازه‌ها، اصول‌ جلوبرندگي‌، زبان‌ تخصصي‌، طراحي‌ سازه‌هاي‌ هوايي‌ ، پروژه‌.(بسياري از درس‌هاي اين رشته همراه با آزمايشگاه است).


دانشگاه های پذیرنده : صنعتی امیر کبیر – تهران ، صنعتی شریف – تهران ،علوم و فنون هوایی شهید ستاری –تهران ، امام حسین (ع) – تهران ، صنعتی مال اشتر – شاهین شهر اصفهان ، دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی و تکنولوژی هوایی مسکو
مقاطع تحصیلی : کارشناسی
دوره ها : روزانه ، شبانه
دانشگاه : دولتی
گرایشها :

مهندسی هوافضا

مقدمه:

بمنظور تربیت متخصصان متعهد در صنایع هوائی اعم از نظامی و غیرنظامی و همچنین ایجاد صنایع مستقل و غیروابسته در این زمینه پس از بررسی و پژوهش در زمینه نیازهای موجود اعم از طراحی، ساخت، تعمیر و نگهداری وسائل پرنده و ملحقات مربوطه، مجموعه کارشناسی مهندسی هوافضا با مشخصات زیر در محدوده، دوره "کارشناسی" تدوین شده است.

1-     تعریف و هدف:

این مجموعه یکی از مجموعه های آموزش عالی است که ضمن ارائه مقدمات و اصول مهندسی هوافضا در سطح کارشناسی، متخصصینی جهت فعالیت در صنایع مربوط به هواپیما، هلیکوپتر و اشنا به اصول مهندسی هوافضا و غیره تربیت میکند.

2-     طول دوره و شکل نظام:

طول متوسط دوره این مجموعه 4 سال است و کلیه دروس آن در 8 ترم برنامه ریزی میشود. دانشجویان موظفند 3 واحد بعنوان پروژه اخذ نمایند و در یک تابستان در مهندسی هوافضا اعم از نظامی و عمومی کارآموزی انجام دهند.

3-     نقش و توانائی:

فارغ التحصیلان این دوره قادرند کادر متخصص مورد نیاز در محاسبات طراحی و ساخت قسمتهائی از صنایع مختلف هواپیمائی، هلیکوپترسازی، موشکی و صنایع مشابه دیگر را تامین نمایند.

4-     ضرورت و اهمیت:

باید توجه داشت که صنایع هوافضا در دنیا یکی از پیشروترین زمینه های تحقیقاتی است و همواره موجبات ترقی و جهش در سایر رشته های علوم مهندسی را فراهم ساخته و در این راستا بودجه های عظیم نظامی و غیرنظامی را به خود اختصاص داده است. موضوعاتی از قبیل طراحی و ساخت هلیکوپتر، هواپیمای بدون سرنشین، بدون موتور، عمود پرواز یا جنگنده از یک طرف و ساخت پایگاههای فضایی، مسافرت به کرات دیگر و جنگ ستارگان از طرف دیگر جامعیت و حساسیت این رشته را بیش از پیش روشن می سازد.

5-     تعداد واحدهای درسی مجموعه:

تعداد کل واحدهای درسی این مجموعه 142 واحد که 10 واحد آن عبارتند از پروژه و کارگاه، این تعداد واحد بصورت زیر تقسیم بندی شده اند:

1- دروس عمومی                     20 واحد

2- دروس پایه                         24 واحد

3- دروس اصلی                       49 واحد

4- دروس تخصصی                  30 واحد

5- دروس تخصصی اختیاری       9 واحد

6- دروس کارگاهی، پروژه          8 واحد

7- کارآموزی                          2 واحد

دروس پایه

ردیف نام درس واحد

14

15

16

17

18

19

20

21

22

ریاضی عمومی 1

فیزیک 1

ریاضی عمومی 2

فیزیک 2

الگوریتم ها و برنامه سازی کامپیوتر

معادلات دیفرانسیل

آزمایشگاه فیزیک 1

محاسبات عددی

آزمایشگاه فیزیک 2

4

3

4

3

3

3

1

2

1

جمع 24

دروس اصلی مهندسی هوا و فضا

ردیف نام درس واحد

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

استاتیک

مبانی مهندسی برق و الکترونیک

دینامیک

مقاومت مصالح

ریاضیات مهندسی

آزمایشگاه مبانی مهندسی برق و الکترونیک

مقدمه ای بر مهندسی هوافضا

مکانیک سیالات

ترمودینامیک 1

آزمایشگاه مقاومت مصالح

آزمایشگاه مکانیک سیالات

ترمودینامیک 2

ارتعاشات مکانیکی

علم مواد

کنترل اتوماتیک

انتقال حرارت

آزمایشگاه ترمودینامیک و انتقال حرارت

نقشه کشی صنعتی 1

نقشه کشی صنعتی 2

تحلیل سازه های هوائی

3

3

4

3

3

1

2

3

3

1

1

2

3

3

3

3

1

2

2

3

جمع 49

دروس تخصصی

ردیف نام درس واحد

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

آترودینامیک 1

آترودینامیک 2

طراحی هواپیما 1

آزمایشگاه آئرودینامیک 1

مکانیک پرواز 1

مکانیک پرواز 2

زبان تخصصی مهندسی هوافضا

اصول جلوبرنده ها

طراحی هواپیما 2

آزمایشگاه آترودینامیک 2

طراحی سازه های صنایع هوایی

3

4

3

1

3

4

2

3

3

1

3

جمع 30

دروس تخصصی اختیاری (9 واحد)

ردیف نام درس واحد

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

مقاومت مصالح 3

تئوری تنش حرارتی

پلاستیسیته عملی و تغییر شکل فلزات

آئروالاستیسیته

طراحی اجزاء 1

طراحی اجزاء 2

آمار و احتمالات

آئرودینمیک 3

آئرودینامیک هلیکوپتر

روشهای تجربی در آئرودینامیک

تئوری آئرودینامیک ملخ

جریان لزج

مقدمه ای بر مکانیک سیالات عددی

مکانیک مدارهای فضائی

موتورهای احتراق داخلی

سوخت و احتراق

اصول راکتها

توربوماشینها

مدیریت صنعتی

طراحی، کنترل و کاربرد سیستمم های ماهواره ای

سیستمهای اتوماتیک در فضا

3

3

3

3

3

4

3

3

3

3

3

3

3

2

3

3

3

3

2

3

3

جمع 18

دروس کارگاهی – پروژه و کارآموزی

ردیف نام درس واحد ساعات

75

76

77

78

79

کارگاه ورقکاری و جوشکاری در صنایع هوایی

کارگاه ابزار دقیق و اندازه گیری در هواپیما

کارگاه موتور – بدنه و سیستمهای هواپیما

پروژه تخصصی

کارآموزی

1

2

2

3

2

51

68

68

216

جمع 10 403