رشته مهندسی حمل و نقل ریلی.
مهندسی حمل و نقل ریلی
مدیریت استفاده بهینه از منابع ، امکانات و تاًسیسات شبکه راه آهن و تجهیزات متحرک ریلی بر عهده مهندس حمل و نقل ریلی است .
در حقیقت فعالیت یک مهندس حمل و نقل ریلی به دو بخش عمدۀقبل از طراحی خط راه آهن و بعد از طراحی خط تقسیم می شود . که در مرحله نخست مهندس حمل و نقل ریلی حجم مسافر و کالایی که در خط مورد نظر جا به جا خواهد شد ، پیش بینی کرده و بررسی می کند که آیا تاًسیس این خط به صرفه می باشد یا خیر . و در مرحله بعد نیز به طراحی و برنامه ریزی حرکت قطار ها می پردازد تا تأ خیر زمانی قطارها به پایین ترین حد امکان برسد و هزینه های راه آهن کمتر شود . به عبارت دیگر بخش حمل و نقل ریلی ، بخش نرم افزاری راه آهن است . این رشته شبیه به مهندس صنایع گرایش برنامه ریزی و تحلیل سیستم ها است . چون حدود 120 واحد آن با رشته مهندسی صنایع مشترک است و هدف آن نیز تربیت متخصصانی است که بتوانند با بهره گیری از روش های سیستماتیک و مدل های ریاضی ، مدیریت صنعت راه آهن را بر عهده بگیرند .
توانایی های لازم :
دانشجویانی در رشته مهندسی حمل و نقل ریلی موفق می شوند که جامعه شناسی علاقمند باشند چون این رشته بیشتر به فاکتور های انسانی در صنایع می پردازد تا فاکتور های تکنولوژی .
درس های این رشته در طول تحصیل :
- دروس پایه :
ریاضی ، فیزیک ، استاتیک ، شیمی عمومی ، معادلات دیفرانسیل ، محاسبات عددی ، ریاضی مهندسی ، برنامه سازی کامپیوتر .
- دروس اصلی و تخصصی :
مبانی مهندسی برق ، مبانی ارتباطات و علائم الکتریکی ، استاتیک و مقاومت مصالح ، اصول مدیریت و تئوری سازمان ، مبانی زیر سازی و رو سازی راه آهن ، طرح هندسی خط ، اصول حسابداری و هزینه یابی ،اصول شبیه سازی ، نقشه کشی صنعتی ، تئوری احتمالات و کاربرد آن ، تحلیل سیستم ها ، آمار مهندسی ، تحقیق در عملیات ، ارزیابی کار و زمان ، مهندسی فاکتور های انسانی ، مقررات عمومی حرکت ، طرح سیستم های اطلاعاتی و کنترل مدیریت ، اقتصاد عمومی ، اقتصاد مهندسی ، برنامه ریزی حمل و نقل ، تئوری رفتاری لکوموتیو و واگن ، تئوری حرکت قطارها ،تعرفه و بازرگانی راه آهن سیستم های تخلیه و بارگیری ،روشهای برنامه ریزی حرکت قطارها طراحی ایستگاه ها و خطوط صنعتی ، بررسی فنی و اقتصادی انتخاب مسیر .
موقعیت شغلی در ایران :
بازار کار مهندس حمل و نقل ریلی مانند مهندسی ماشین های ریلی است با این تفاوت که فارغ التحصیل این رشته می تواند علاوه بر صنعت راه آهن ، موقعیت شغلی یک مهندس صنایع را نیز داشته باشد .
دانشگاه های پذیرنده : علم و صنعت ایران - تهران
مقاطع تحصیلی : کارشناسی
دوره ها : روزانه
دانشگاه : دولتی
گرایشها :
مهندسی راه آهن – بهره برداری (مهندسی حمل و نقل ریلی)
مقدمه:
با پیشرفت سریع علوم و تکنولوژی در صنعت راه آهن و نقش سازنده آن در توسعه اقتصادی کشورها – بالطبع همسو با علوم سیستمهای حمل و نقل خدماتی ریلی نیز گسترش یافته است. در نتیجه اداره صحیح و مناسب اینگونه سازمانها بصورت سیستماتیک مستلزم بکارگیری تکنیکهای علمی و پیشرفته می باشد.
رشته مهندسی راه آهن با مسائلی از قبیل کنترل و هماهنگی فعالیتهای ریلی و برنامه ریزی ترافیکی و بهره برداری و کنترل کیفیت خدمات ارائه شده – استفاده موثر از وسائل نقلیه ریلی ماشین آلات سروکار دارد. لذا مهندسی راه آهن با بهره گیری از یافته های فوق می تواند در طرح و ایجاد یا بهبود سیستمهای تشکیل از انسان – وسائل نقلیه ریلی – ماشین آلات لکوموتیو – واگن کمک موثری نماید.
1-تعریف و هدف:
این دوره بیانگر تکنولوژی علوم و روشهای بهره برداری – شناسایی مسیرهای گوناگون راه آهن و مهارت در بهره گیری از اجزاء متشکل یک مجموعه راه آهن (انسان – لکوموتیو – واگن – ماشین آلات خطی – ساختمان و تاسیسات – علائم و ارتباطات) بمنظور حصول حداکثر کیفیت و کمیت خدمات راه آهن می باشد. هدف از آموزش مجموعه تربیت کارشناسان آگاه به مسائل تکنولوژی و علوم بهره برداری و طراحی راه آهن های جدید از جمله اهداف این مجموعه در مرحله اول بوده و در جهت خود کفائی در صنعت عظیم راه آهن و آموزش افرادی است که ضمن داشتن شناخت از برنامه ریزی های بهره برداری راه آهن جهت افزودن کیفیت و کمیت خدمات در بهره برداری مناسب از امکانات راه آهن تبحر کافی داشته باشند.
2-طول دوره و شکل نظام:
طول متوسط این دوره 4 سال است و برنامه های درسی آن در 8 ترم برنام ریزی میشود و علاوه بر دروس دارای کارآموزی بمدت یک ترم کامل است. طول هر ترم 17 هفته آموزش کامل است. مدت هر واحد درس نظری 17 ساعت و عملی و آزمایشگاهی 34 ساعت و کارگاهی 51 ساعت و کارآموزیها و پروژه در واحدهای ذیربط انجام می یابد.
3-تعداد واحدهای درسی:
تعداد واحدهای درسی این مجموعه 140 واحد بشرح زیر می باشد:
1-3 دروس عمومی 20 واحد
2-3 دروس پایه 28 واحد
3-3 دروس اصلی 64 واحد
4-3 دروس تخصصی اجباری 22 واحد
5-3 دروس اختیاری 6 واحد
4- نقش و توانائی:
فارغ التحصیلان این دوره قابلیتها و توانائیهای زیر را خواهند داشت:
-کار در راه آهنهای کوچک و بزرگ شهری و بین شهری – معادن – کارخانجات جهت ارائه به بازار مصرف و رفع نیاز به بیگانگان
-طراحی خطوط و ایستگاهها، راه آهنهای کوچک و بزرگ شهری و بین شهری – معادن – کارخانجات
-دادن پوششی آموزشی به مراکز آموزشی فنی و حرفه ای و علمی در امور بهره برداری از راه آهن
-رفع نیازمندیهای فنی و مدیریتی راه آهنها چون راه آهن جمهوری اسلامی ایران
-راه آهنهای شهری (مترو) راه آهنهای خصوصی همانند (راه آهن شرقی بنیاد و غیره...) – سیستمهای راه آهن در کارخانجات (همانند کارخانجات ذوب آهن – فولاد و ... و معادن)
علاوه بر آن آموزش یافتگان در این مجموعه می توانند در بخشهای مهندسی بهره برداری راه آهن – برنامه ریزی – کنترل حمل و نقل ریلی و نیز در طرح و توسعه راه آهنهای موجود و طراحی راه آهنهای جدید گامهای موثری را بردارند.
5-ضرورت و اهمیت:
شناخت در امور بهره برداری راه آهن غالبا از طریق تجربی حاصل می گردد که ضرورت دارد این شناخت از طریق علمی ضمن اشنائی با تکنولوژی های پیشرفته صورت پذیرد. لذا خودکفائی در صنعت عظیم راه آهن بعنوان یکی از اهداف مجدانه جمهوری اسلامی ایران جلوه گر شده و لزوم تربیت افرادی فنی و متعهد برای بهره برداری و یا طراحی و احداث راه آهن های جدید برای رفع نیاز داخل کشورو مبادرت به صدور آنان ملموس است.
دروس پایه
ردیف | نام درس | واحد |
01 02 05 06 07 09 10 11 1-11 12 1-12 |
ریاضی 1 ریاضی 2 معادلات دیفرانسیل برنامه نویسی کامپیوتر محاسبات عددی فیزیک 1 آز فیزیک 1 فیزیک 2 آز فیزیک 2 شیمی عمومی آزمایشگاه شیمی |
4 4 3 3 2 3 1 3 1 3 1 |
جمع | 28 |
دروس اصلی مهندسی راه آهن – بهره برداری
ردیف | نام درس | واحد |
13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 |
مبانی مهندسی برق آزمایشگاه مبانی برق اقتصاد مهندسی نقشه کشی صنعتی 1 نقشه کشی صنعتی 2 استاتیک و مقاومت مصالح اقتصاد عمومی اصول حسابداری و هزینه یابی کنترل پروژه تحقیق در عملیات 1 تحقیق در عملیات 2 مهندسی فاکتورهای انسانی اصول مدیریت و تئوری سازمان برنامه ریزی حمل و نقل طرح سیستمهای اطلاعاتی و کنترل مدیریت تحلیل سیستمها تئوری احتمالات و کاربرد آن آمار مهندسی اصول شبیه سازی مقررات عمومی حرکت مبانی زیرسازی و روسازی راه آهن مبانی ارتباطات و علائم الکتریکی طرح هندسی خط ارزیابی کار و زمان تقاضا در حمل و نقل |
3 1 3 2 2 3 3 3 3 3 3 3 2 2 3 3 3 2 3 3 2 2 2 2 3 |
جمع | 64 |
دروس تخصصی اجباری
ردیف | نام درس | واحد |
38 39 40 41 42 43 44 45 |
تئوری رفتاری لکوموتیو و واگن تئوری حرکت قطارها روشهای برنامه ریزی حرکت قطارها طراحی ایستگاهها و خطوط صنعتی بررسی فنی و اقتصادی انتخاب مسیر تعرفه و بازرگانی راه آهن سیستمهای تخلیه و بارگیری پروژه (پایان نامه) |
3 3 3 3 3 2 2 3 |
جمع | 22 |
دروس تخصصی اختیاری (6 واحد)
ردیف | نام درس | واحد |
46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 |
حمل و نقل بین المللی و قوانین مربوطه سیستم های حمل و نقل کانتینری کاربرد کامپیوتر در راه آهن برنامه سازی پیشرفته ایمنی سیر و حرکت زبان خارجه فنی بازاریابی و مدیریت بازار جغرافیا و سیستم های حمل و نقل مهندسی ترابری راه آهنهای شهری |
3 3 3 3 2 2 2 3 3 3 |
جمع | 27 |
رشته مهندسی خط و سازه های ریلی.
مهندسی خط و سازه های ریلی
مهندسی خط و سازه های ریلی در زمینه طراحی هندسی مسیر و زیر سازی و رو سازی راه آهن و سازه های فنی گوناگون مانند پل ، تونل ،دیوار و ترانشه مطالعه می کند .
این رشته با این که دارای نقاط مشترکی با مهندسی عمران است اما وجوه افتراق بسیاری نیز با رشته عمران دارد . برای مثال در رشته مهندسی عمران اطلاعاتی در زمینه هیدرولوژی ،هیدرولیک و سازه های آبی داده می شود در حالی که یک مهندس خط و سازه های ریلی نیازی به این اطلاعات ندارد و در عوض باید در زمینه ناوگان و مسیر حرکت دروسی را بگذراند همچنین در زمینه زیر سازی و رو سازی راه آهن و ابنی فنی این مسیر لازم است که اطلاعات تخصصی داشته باشد چون ابنیه فنی که در خطوط راه آهن به کار می رود ، تحت تاًثیر نیرو های دینامیکی قرار می گیرند در حالی که سازه های متداول ، رفتاری غیر از این دارند .
توانائی های لازم :
دانشجوی سازه های ریلی باید سخت کوش ، جدی و مقاوم بوده و آمادگی کار در هر شرایطی را داشته باشد چون کار اصلی یک مهندسی خط و ابنیه در بیابان ، دشت ، کویرو کوهستان است و فردی که وارد این رشته می شود باید به کارهای اجرائی علاقمند باشد .
درس های این رشته در طول تحصیل :
- دروس پایه :
ریاضی ، فیزیک ، استاتیک ، شیمی عمومی ، معدلات دیفرانسیل ، محاسبات عددی ، ریاضی مهندسی ، برنامه سازی کامپیوتر .
- دروس اصلی و تخصصی :
رسم فنی و نقشه کشی ، مقررات عمومی حرکت ، نقشه برداری و عملیات ، مقاومت مصالح ، مبانی ارتباطات و علائم ، مصالح ساختمانی ، دینامیک ، مبانی سیرو حرکت قطار ، تحلیل سازه ها ، مکانیک خاک ، تکنولوژی بتن ، مبانی مهندسی برق ، طراحی مسیر ، هیدرولوژی مهندسی ، سازه فولادی ، سازه بتن آرمه ، زیر سازی مسیر ، روسازی راه آهن ، نقشه برداری مسیر و عملیات ، پل های راه آهن ، تونل سازی ، ابنیه مسیر ، استگاه راه آهن ، نگهداری خطوط ، متره و برآورد پروژه ، ماشین های ریلی، دستگاه خطوط ، پروژه طراحی مسیر ، بوژی و لکوموتیو ، پروژه پل های راه آهن .
- موقعیت شغلی در ایران :
بازار کار مهندس خط و سازه های ریلی مانند مهندس ماشینهای ریلی است با این تفاوت که فارغ التحصیل این رشته می تواند علاوه بر صنعت راه آهن ، موقعیت شغلی یک مهندس عمران را داشته باشد .
دانشگاه های پذیرنده : علم و صنعت ایران - تهران
مقاطع تحصیلی : کارشناسی
دوره ها : روزانه
دانشگاه : دولتی
گرایشها :
مهندسی خط و ابنیه راه آهن (مهندسی خط و سازه های ریلی)
مقدمه:
رشته مهندسی خط ابنیه و راه آهن با مسائلی از قبیل کنترل و هماهنگی فعالیتهای ریلی طراحی زیرسازی و روسازی راه آهن استفاده موثر از وسائط نقلیه ریلی، ماشین آلات، روسازی خط و افزایش کارائی سازمانهای حمل و نقل ریلی سروکار دارد. لذا مهندسی خط و ابنیه راه آهن با بهره گیری از یافته های فوق می تواند در طرح و ایجاد یا بهبود سیستمهای متشکل از انسان، وسائل نقلیه ریلی، راه آهن، ماشین آلات، لکوموتیو، واگن کمک موثری نماید.
1- تعریف و هدف:
این دوره بیانگر تکنولوژی و علوم و روشهای بهره برداری، شناسائی مسیرهای گوناگون راه آهن و مهارت در بهره گیری از اجزاء متشکل مجموعه راه آهن (انسان، ریل، لکوموتیو، واگن، ماشین آلات خطی، ساختمان و ابنیه مسیر، تاسیسات، علائم و ارتباطات) بمنظور حصول حداکثر کیفیت و کمیت خدمات راه آهن میباشد. هدف از آموزش مجموعه تربیت کارشناسان آگاه به مسائل تکنولوژی و علوم مهندسی راه آهن میباشد. و بطور کلی لغت خط اطلاقی است بر مسائل زیرسازی و روسازی راه آهن مانند خاکبرداری، خاکریزی، بدنه راه شیروانیها، بالاست، تراورس، ریل و... و لغت ابنیه اطلاقی است بر سازه های فنی موجود در راه آهن مانند پلف تونل، دیوار حائل و ضامن، ساختمان ایستگاه، انبار و ....
2- طول دوره و شکل نظام:
طول متوسط این دوره 4 سال است و برنامه های درسی آن در 8 ترم برنامه ریزی میشود و دانشجویان موظفند 140 واحد تعیین شده این مجموعه بانضمام 272 ساعت کارآموزی در واحدهای صنعتی راه آهن اخذ نمایند.طول هر ترم 17 هفته آموزش کامل است. مدت هر واحد درس نظری 17 ساعت، و عملی و آزمایشگاهی 34 ساعت، و کارگاهی 51 ساعت است.
3- تعداد واحدهای درسی:
تعداد واحدهای درسی این مجموعه 140 واحد بشرح زیر میباشد:
1-3) دروس عمومی 20 واحد
2-3) دروس پایه 27 واحد
3-3) دروس اصلی 45 واحد
4-3) دروس تخصصی اجباری 42 واحد
5-3) دروس اختیاری 6 واحد
4- نقش و توانائی:
فارغ التحصیلان این دوره دارای قابلیتها و توانائیهای زیر خواهند بود:
1- مهندس کارگاه بمنظور پیاده کردن و اجرای طرحهای مهندسی ساخت راه آهن یا بهسازی آن
1- مهندس ناظر کارگاه به منظور نظارت بر حسن اجرای طرحهای عمرانی در زمینه های فوق
2- همکاری با مهندسان مشاور محاسبه و یا معماری در زمینه های یاد شده
3- طراحی خط ابنیه فنی و ایستگاههای راه آهنهای کوچک و بزرگ شهری و بین شهری
4- رفع نیازهای فنی و مدیریتی راه آهن جمهوری اسلامی ایران، راه آهن شرقی بنیاد، راه آهن شهری (مترو) و راه آهن کارخانجات ذوب آهن و فولاد مبارکه و....
5- ضرورت و اهمیت:
شناخت در امور مهندسی خط و ابنیه راه آهن غالبا از طریق تجربی حاصل میگردد که ضرورت دارد این شناخت از طریق علمی ضمن آشنائی با تکنولوژی پیشرفته صورت پذیرد. لذا خودکفائی در صنعت عظیم راه آهن به عنوان یکی از اهداف مجدانه جمهوری اسلامی ایران جلوه گر شده و لزوم تربیت افرادی فنی و متعهد برای طراحی، ساخت، بهره برداری و تعمیر و نگهداری راه آهن برای رفع نیاز داخل کشور است.
دروس پایه
ردیف | نام درس | واحد |
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 |
ریاضی عمومی 1 ریاضی عمومی 2 معادلات دیفرانسیل برنامه سازی کامپیوتر محاسبات عددی آمار و احتمالات مهندسی فیزیک 1 آز فیزیک 1 فیزیک 2 از فیزیک 2 |
4 4 3 3 2 3 3 1 3 1 |
جمع | 27 |
دروس اصلی مهندسی خط و ابنیه راه آهن
ردیف | نام درس | واحد |
20 21 22 23 27 29 30 31 33 36 40 41 45 25 56 100 101 103 104 105 106 |
رسم فنی و نقشه کشی نقشه برداری و عملیات مصالح ساختمان و آزمایشگاه تکنولوژی بتن و آزمایشگاه استاتیک مقاومت مصالح تحلیل سازه ها 1 تحلیل سازه ها 2 سازه های بتن آرمه سازه های فولادی مکانیک خاک آزمایشگاه مکانیک خاک هیدرولوژی مهندسی متره و برآورد پروژه آزمایشگاه مقاومت مصالح دینامیک مبانی سیر و حرکت قطار مقررات عمومی حرکت مبانی ارتباطات و علائم الکتریکی مبانی مهندسی برق و الکترونیک آزمایشگاه مبانی برق |
2 2 2 2 3 3 3 2 3 2 3 1 2 1 1 3 2 2 2 3 1 |
جمع | 45 |
دروس تخصصی اجباری
ردیف | نام درس | واحد |
120 122 123 124 126 127 121 128 130 131 132 135 136 139 141 142 143 145 146 |
زیرسازی مسیر* طراحی مسیر پروژه طراحی مسیر ابنیه مسیر* روسازی راه آهن 1 روسازی راه آهن 2 آزمایشگاه روسازی راه آهن ایستگاه راه آهن* بوژی و لکوموتیو نگهداری خطوط* ماشینهای ریلی نقشه برداری مسیر و عملیات دستگاه خطوط پلهای راه آهن 1 پلهای راه آهن 2 پروژه پلهای راه آهن تونل سازی کاراموزی 1 کارآموزی 2 |
3 3 2 3 2 3 1 3 2 3 3 2 3 3 3 1 2 - - |
جمع | 42 |
* این درس توام با پروژه ارائه می گردد.
دروس تخصصی اختیاری(6 واحد)
ردیف | نام درس | واحد |
147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 |
بتن پیش تنیده مهندسی ترابری دینامیک حرکت قطار بررسی فنی و اقتصادی انتخاب مسیر مدیریت و اقتصاد حمل و نقل ریلی سیستمهای تخلیه و بارگیری ریلی طراحی راه آهن سریع السیر زبان خارجی تخصصی شمع کوبی پلها پلهای بتنی پیش تنیده و پروژه برنامه ریزی حمل و نقل شهری آبهای زیرزمینی مهندسی سیستمها مکانیک سنگ روشهای اجرائی سازه های خاص آشنایی با نرم افزارهای مهندسی راه آهن فتوگرامتری هیدرولیک و آزمایشگاه راه آهن شهری اقتصاد مهندسی تعرفه و بازرگانی راه آهن ایمنی مسیر و حرکت تحقیق در عملیات راه آهن برقی |
3 2 3 3 2 2 2 2 2 3 2 3 2 2 2 2 2 3 2 3 2 2 3 2 |
جمع |
رشته مهندسی جریه راه آهن مهندسی ماشینهای ریلی.
مهندسی ماشینهای ریلی
حدود 400 سال پیش وقتی در معدن ذغال سنگ (هارتز ) آلمان با تیر های چوبی ، راهی به صورت ریل ساخته شد تا سگ ها از طریق این ریل ها مواد استخراج شده را به محل بارگیری حمل کنند ، هیچ کس فکر نمی کرد که زمانی ریلهای فولادین تمامی کره زمین را در می نوردند و محل عبور قطارهایی می شوند که گاه بیش از 350 کیلو متر در ساعت سرعت دارند و با صرفه ترین و ایمن ترین روش برای رساندن مسافران و کالاها به مقصد هستند .
این به معنای آن است که امروزه حمل و نقل ریلی با شکل آغازین و ابتدائی آن متفاوت است و هر کشوری برای استفاده و حفظ این صنعت عظیم که نقش مهمی در توسعه حمل و نقل و در نتیجه پیشرفت کشور دارد ، باید از متخصصان کارآمد در صنعت راه آهن بهره بگیرد .
بر همین اساس در سال 76 برای اولین بار در خاور میانه ، دانشکده مهندسی راه آهن در دانشگاه علم و صنعت ایران تاًسیس شد و در سه رشته ماشین هایریلی ، مهندسی خط و سازه های ریلی و مهندسی حمل و نقل ریلی دانشجو پذیرفت .
هدف این رشته تربیت متخصصانی است که بتوتنند طراحی ، انتخاب بهینه ، بهبود سیستم نگهداری ، تعمیر ، باز سازی و ساخت وسائط نقلیه ریلی را بر عهده بگیرند .
در واقع مهندس ماشینهای ریلی یک مهندس خوب مکانیک است که تخصص ویژه در زمینه راه آهن دارد و به همین دلیل آمادگی حل مشکلات صنعت راه آهن مثل مشکلات طراحی و ساخت قطعات را دارد .
توانایی های لازم :
دروس ریاضی و فیزیک در رشته مهندسی ماشینهای ریلی مانند سایر رشته های مهندسی از اهمیت بسیاری برخوردار است . اما علاوه بر قوی بودن در دو درس ریاضی و فیزیک ، دانشجوی این رشته باید توانایی مدیریت داشته باشد و از روابط اجتماعی خوبی برخوردار باشد .زیرا یک مهندس ماشینهای ریلی که برخورد اجتماعی خوبی دارد ، می تواند در محیط کار خود باعث خلاقیت کارگران و کارکنانی باشد که زیر نظر او فعالیت می کنند .
موقعیت شغلی در ایران :
بر اساس برنامه 5 ساله سوم توسعه که به تصویب مجلس شورای اسلامی نیز رسیده است ، قرار است که فعالیت های اجرایی راه آهن به مرور به بخش خصوصی واگذار شود و این به معنای آن است که صنعت راه آهن به نیروی متخصص بیشتری برای نظارت ، مدیریت و کنترل پروژه نیاز دارد تا راه آهن بتواند به صورت منسجم به کار شرکتهای خصوصی نظارت داشته باشد . باید توجه داشت که حیطه کاری یک مهندس ماشینهای ریلی به صنعت راه آهن محدود نمی شود بلکه فارغ التحصیل این رشته می تواند در صنعت ذوب آهن ، مترو ، بنیاد مستضعفان ، واگن سازی پارس و کارخانه جات مشابه نیز کار کند یا با توجه به شاخه تحصیلی خود به عنوان یک مهندس مکانیک فعالیت داشته باشد .
درسهای این رشته در طول تحصیل :
- دروس پایه :
ریاضی ، فیزیک ، استاتیک ، شیمی عمومی ، معادلات دیفرانسیل ، محتسبات عددی ، ریاضی مهندسی ، برنامه سازی کامپیوتر .
- دروس اصلی و تخصصی :
مقررات عمومی حرکت ، نقشه کشی صنعتی ، کارگاه ماشین ابزار و ابزار سازی ، مقاومت مصالح ، مبانی ارتباطات و علائم ، مبانی مهندسی برق و الکترونیک ، دینامیک ، ترمودینامیک ، کارگاه جوشکاری و ورق کاری ، مبانی سیر و حرکت قطار ، مبانی زیر سازی و رو سازی راه آهن ،مبانی ماشینهای الکتریکی ، مکانیک سیالات ، طراحی اجزاء ، علم مواد و شناخت فلزات در راه آهن ، انتقال حرارت ، دینامیک حرکت قطارها ، کارگاه تخصصی واگن ، راه آهن برقی ، کنترل اتوماتیک ، طراحی سازه واگن و لکوموتیو ، تکنولوژی ساخت و تعمیر وسایل نقلیه ریلی ، طراحی ترمز های قطار ، کارگاه تخصصی لکوموتیو ، طراحی لکوموتیو، طراحی بوژی ، پروژه تخصصی، طراحی ماشین های ریلی .
دانشگاه های پذیرنده : علم و صنعت ایران - تهران
مقاطع تحصیلی : کارشناسی
دوره ها : روزانه
دانشگاه : دولتی
گرایشها :
مهندسی جریه راه آهن مهندسی ماشینهای ریلی
مقدمه:
رشته مهندسی جریه راه آهن با مسائلی از قبیل کنترل و هماهنگی فعالیتهای ریلی، طراحی لکوموتیو و واگن، استفاده موثر از وسائط نقلیه ریلی و ماشین آلات و افزایش کارآرائی سازمانهای حمل و نقل ریلی سروکار دارد. لذا مهندسی جریه راه آهن با بهره گیری از یافته های فوق میتواند در طرح و ایجاد یا بهبود سیستمهای متشکل از انسان، وسائل نقلیه ریلی، ماشین آلات، لکوموتیو، واگن کمک موثری نماید.
1- تعریف و هدف:
این دوره بیانگر تکنولوژی و علوم و روشهای بهره برداری، شناسائی مسیرهای گوناگون راه آهن و مهارت در بهره گیری از اجزاء متشکل یک مجموعه راه آهن (انسان، لکوموتیو، واگن، ماشین آلات خطی، ساختمان و تاسیسات، علائم ارتباطات) و بطور کلی لغت جریه (کشش) اطلاقی بر مسایل ناوگان حمل و نقل ریلی بمنظور حصول حداکثر کیفیت و کمیت خدمات راه آهن میباشد. هدف از آموزش مجموعه، تربیت کارشناسان آگاه به مسائل تکنولوژی و علوم مکانیکی خاص و جدید راه آهن از جمله اهداف این مجموعه در مرحله اول و نهایت خودکفائی در صنعت عظیم راه آهن میباشد.
2- طول دوره و شکل نظام:
طول متوسط این دوره 4 سال است و برنامه های درسی آن در 8 ترم برنامه ریزی میشود و دانشجویان موظفند 140 واحد تعیین شده این مجموعه بانضمام 272 ساعت کارآموزی در واحدهای صنعتی راه آهن اخذ نمایند. طول هر ترم 17 هفته آموزش کامل است. مدت هر واحد درس نظری 17 ساعت و عملی و آزمایشگاهی 34 ساعت، و کارگاهی 51 ساعت است.
3- تعداد واحدهای درسی:
تعداد واحدهای درسی این مجموعه 140 واحد بشرح زیر میباشد:
1-3) دروس عمومی 20 واحد
2-3) دروس پایه 27 واحد
3-3) دروس اصلی 57 واحد
4-3) دروس تخصصی اجباری 24 واحد
5-3) دروس اختیاری 5 واحد
6-3) پروژه تخصصی و کارگاه 7 واحد
4- نقش و توانائی:
فارغ التحصیلان این دوره میتوانند با آموخته های خویش عهده دار انجام طراحی و محاسبه اجزا و سیستمها و تعمیر و نگهداری و راهبری در بخش عمده ای از صنایع آلات ناقله ریلی گردند؛ از قبیل:
1- کارخانجات لکوموتیو سازی
2- کارخانجات واگنهای مسافری
3- کارخانجات واگنهای باری
4- کارخانجات واگن پارس
5- کارخانجات وابسته به صنایع مترو
6- کارخانجات ماشین آلات روسازی راه آهن
7- مدیریت و راهبری امور مربوطه در راه آهن جمهوری اسلامی ایران، راه آهن های شهری (مترو)، راه آهن های خصوصی (راه آهن شرقی بنیاد و ...) راه آهن مجتمع فولاد مبارکه، راه آهن ذوب آهن و کارخانجات واگن پارس، شرکتهای مهندسی و...
5- ضرورت و اهمیت:
شناخت در امور مهندسی جریه راه آهن غالبا از طریق تجربی حاصل میگردد که ضرورت دارد این شناخت از طریق علمی ضمن آشنائی با تکنولوژی های پیشرفته صورت پذیرد. لذا خودکفائی در صنعت عظیم راه آهن به عنوان یکی از اهداف مجدانه جمهوری اسلامی ایران جلوه گر شده و لزوم تربیت افرادی فنی و متعهد برای طراحی، ساخت، بهره برداری و تعمیر و نگهداری آلات ناقله ریلی برای رفع نیاز داخل کشور و مبادرت به صدور آنان به سایر کشورها کاملا ملموس است.
دروس پایه
ردیف | نام درس | واحد |
01 02 03 06 07 10 11 1-10 1-11 13 |
ریاضی 1 ریاضی 2 معادلات دیفرانسیل برنامه سازی کامپیوتر محاسبات عددی فیزیک 1 فیزیک 2 آز فیزیک 1 آز فیزیک 2 شیمی عمومی |
4 4 3 3 2 3 3 1 1 3 |
جمع | 27 |
دروس اصلی
ردیف | نام درس | واحد |
101 102 103 104 21 23 24 1-24 28 31 32 33 41 42 1-42 44 1-44 45 46 47 1-47 48 51 1-49 53 |
مبانی سیر و حرکت قطار مبانی زیرسازی و روسازی راه آهن مبانی ارتباطات و علائم الکتریکی مقررات عمومی حرکت ریاضی مهندسی مبانی مهندسی برق و الکترونیک مبانی ماشینهای الکتریکی آز مبانی مهندسی برق نقشه کشی صنعتی 1 استاتیک دینامیک مقاومت مصالح 1 ترمودینامیک 1 ترمودینامیک 2 آز ترمودینامیک و انتقال حرارت مکانیک سیالات آز مکانیک سیالات طراحی اجزاء 1 طراحی اجزاء 2 مقاومت مصالح 2 آز مقاومت مصالح انتقال حرارت ارتعاشات مکانیکی آز دینامیک و ارتعاشات کنترل اتوماتیک |
2 2 2 2 3 3 3 1 2 3 3 3 2 2 1 4 1 3 3 2 1 3 3 1 2 |
جمع | 57 |
دروس تخصصی اجباری
ردیف | نام درس | واحد |
120 121 122 123 124 125 126 127 128 |
طراحی سازه واگن و لکوموتیو طراحی لکوموتیو دینامیک حرکت قطارها طراحی ترمزهای قطار طراحی ماشینهای ریلی تکنولوژی ساخت و تعمیر وسائط نقلیه ریلی راه آهن برقی طراحی بوژی علم مواد و شناخت فلزات در راه آهن |
3 3 3 3 2 3 2 2 3 |
جمع | 24 |
دروس تخصصی اجباری (پروژه تخصصی و کارآموزی و کارگاه)
ردیف | نام درس | واحد |
91 93 95 110 111 1-92 2-92 |
پروژه تخصصی کارگاه جوشکاری و ورقکاری کارگاه ماشین ابزار و ابزار سازی کارگاه تخصصی واگن کارگاه تخصصی لکوموتیو کارآموزی 1 کارآموزی 2 |
3 1 1 1 1 - - |
جمع | 7 |
دروس تخصصی اختیاری (7 واحد)
ردیف | نام درس | واحد |
139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 |
موتورهای احتراق داخلی طراحی موتورهای دیزل سیستمهای اتوماتیک قطارهای برقی طرح هندسی خط زبان تخصصی شبیه سازی لکوموتیو با کامپیوتر پلاستیسیته عملی و تغییر شکل فلزات کارگاه ریخته گری سیستمهای اندازه گیری مدیریت و اقتصاد حمل و نقل ریلی تاسیسات واگن و لکوموتیو مباحث ویژه الکتریکی |
2 3 3 2 2 2 3 1 2 2 3 2 |
جمع | 27 |