رشته روانشناسی
تا 80 سال پیش روانشناسی را مطالعه روح و روان و روانشناس را فردی می دانستند که رویدادها ی درونی ،ذهنی و مغزی را مثل تصورات ، خاطرات افکار و احساسات مطالعه می کند .
طبق این تعریف ،روانشناسی شاخه ای از ذهنی ترین بخش این دانش انسان ؛ یعنی فلسفه بود .اما از اوایل قرن بیستم و با پیشرفت سریع دو علم زیست شناسی و فیزیک ، روانشناسی نیز مطالعه ذهنی ( زندگی روانی ) را کنار گذاشت و به مشاهده و مطالعه رفتار موجودات پرداخت .البته هنوز نیز روانشناسان فرآیندهای ذهنی را مطالعه می کنند اما این کار را نه به صورت ثبت شخصی ادراکات و احساسات بلکه به شیوه عینی و عملی انجام می دهند .
متاسفانه هنوز در کشور ما بسیاری از مردم ، روان شناسی را با کف بینی و احضار روح یکی می دانند و ما می بینیم که کتاب هایی با موضوعات فوق بعنوان کتاب های روانشناسی ، فروش فوق العاده ای دارند در حالی که روانشناسی شاخه ای از علوم زیستی است که هم به مطالعه عینی رفتار قابله مشاهده می پردازد و هم به فهم ودرک فرآیندهای ذهنی که مستقیماً قابل مشاهد نبوده و براساس داده های رفتاری و عصب زیست شناختی قابل استنباط است ، توجه دارد . رشته روانشناسی دارای 4 گرایش بالینی ، آموزش کودکان استثنائی ، صنعتی و سازمانی و عمومی است . در این میان روانشناسی بالینی خدمات تشخیص و درمان (روان درمانی) را به افرادی که دچار رفتار های نا بهنجاری مثل افسردگی ، اضطراب ، وسواس ، وغیر هستند ارائه میدهد که این خدمات در سه زمینه تشخیص درمان ، درمان و پیشنهاد روش های برای پیشگیری از معضلات و ناهنجاری های رفتاری ارائه می شود . روانشناسی صنعتی و سازمانی نیز یافته های روانشناسی را در تمام محیط های کاری بکار می برد ؛ یعنی درباره اینکه محیط کار باید چگونه باشد تا بهترین بازدهی را داشته باشد یا چه متغیرهایی در ارتباط بین کارفرما و کارگر موثر است و چه عواملی باعث عدم تفاهم بین کارفرما و کارگر می شود مطالعه می کند . روانشناسی عمومی نیز به مطالعه کلیات روانشناسی می پردازد و روانشناسی آموزش کودگان استثنائی کاربرد یافته های روانشناسی در رابطه با کودکان استثنائی ( تیزهوشان و معمولین جسمانی ) است .
توانائی های لازم :
زیست شناسی و شیمی در این رشته اهمیت بسیاری دارد و باید پایه علوم زیستی دانشجوی این رشته قوی باشد . به همین دلیل دانشجویان این رشته از بین دو گروه آزمایشی و علوم تجربی پذیرفته می شوند . از سوی دیگر آمار و ریاضی و زبان انگلیسی در این رشته کاربرد و اهمیت زیادی دارد . دانشجوی این رشته باید نسبت به افراد و جامعه خود دیدی عمیق داشته باشد تا بتواند ظرافت های رفتاری افراد را درک کند و به ویژگی های افراد پی ببرد .
موقعیت شغلی در ایران:
امروزه روانشناسی با همه جنبه های زندگی ما ارتباط دارد و هراندازه ک جامعه پیچیده تر شود ، روانشناسی نیز نقش مهمتری در حل مسائل آدمی برعهده می گیرد . این به معنای فرصت های شغلی متنوع و گسترده برای فارغ التحصیلان رشته روانشناسی است .
به گفته کارشناسان این رشته ،آینده روانشناسی در کشور ما روشن و امید بخش است و فارغ التحصیلان این رشته باید آینده خودرا در فردا ببینند . چون کشور ما یکی از کشورهای در حال توسعه است و بدون بهره گیری از شاخه های مختلف روانشناسی نمی تواند توسعه همه جانبه داشته باشد . از سوی دیگر کشور ما ، کشور جوانی است و امروزه یکی ازدغدغه های خانواده ها حفظ بهداشت روانی و بالابردن سطح دانش فرزندانشان می باشد که این دو مهم نیز به یاری شاخه های مختلف روانشناسی از جمله روانشناسی رشد و روانشناسی تربیتی امکان پذیر است . البته در حال حاضر فارغ التحصیلان این رشته بیشتر جذب آموزش و پرورش می شوند و یا در شرکت ها و سازمان ها بعنوان کارشناس روانشناسی فعالیت می کنند و عده ای نیز بعنوان دستیار متخصص روانشناسی بالینی یا روان پزشک مشغول بکا رهستند .
درس های این رشته در طول تحصیل:
- دروس مشترک در گرایش های مختلف روانشناسی :
روانشناسی عمومی ، علم و نفس از دیدگاه دانشمندان اسلامی ، آمار توصیفی ، فیزیولوژی عمومی ، کلیات فلسفه ، مبانی جامعه شناسی ، روانشناسی احساس و ادراک ، متون روانشناسی به زبان خارجی ، آمار استنباطی ، روش تحقیق در روانشناسی ، روانشناسی فیزیولوژیک ، روانشناسی تجربی ، روانشناسی رشد ، روانشناسی یادگیری ، روانشناسی تربیتی ، روانشناسی اجتماعی ، روان سنجی ، انگیزش و هیجان ، شخصیت، آسیب شناسی روانی ، بهداشت روانی ، روانشناسی مرضی کودک ، تاریخچه و مکاتب روانشناسی .
- دروس تخصصی گرایش روانشناسی بالینی :
کاربرد مقدماتی ، روش های تشخیص بالینی ، کاربرد مقدمات روش های درمان ، مصاحبه ، سمینار مسائل روانشناسی در جهان و ایران ، پژوهش های عملی در روانشناسی بالینی ، روانشناسی پویایی گروه ، کلیات روان پزشکی ، بررسی مقدماتی نظریه های روان درمنی ، روانشناسی مشاوره و راهنمائی، روانشناسی کودگان استثنائی .
- دروس تخصصی گرایش روانشناسی عمومی :
طرح ها و پژوهش های آرمایشگاهی ، مقدمات نوروبسیکولوژی ، ارزشیابی شخصیت ، روانشناسی مشاوره و راهنمائی ، روانشناسی هوش و سنجش آن ، تفکر و زبان ، روانشناسی پویایی گروه ، روانشناسی کودکان استثنائی ، سمینار در مسائل روانشناسی عمومی ، اختلالات یادگیری ، روانشناسی جنایی ، پژوهش های عملی در روانشناسی عمومی .
- دروس تخصصی گرایش روانشناسی استثنائی:
روانشناسی مشاوره و راهننامئی ، نظزیه ها و کاربرد آزمون های شناختی ، روانشناسی کودکان تیز هوش و روش های آموزش آنها ، روانشناسی کودکان عقب مانده و آموزش آنها ، اختلالات تکلم و گفتار درمانی ، روانشناسی تدریس به کودکان ناشنوا ، روانشناسی تدریس به کودکان نا بینا ، متون روانشناسی کودکان استثنائی به زبان های خارجی ، بهداشت روانی کودکان استثنائی و خانواده ، زمینه پیشگیری از تولد کودکان عقب افتاده ، روانشناسی کودکان نا سازگار ، روش ها ی تغییر و اصلاح رفتار کودکان ، سمینار مسائل کودکان استثنائی در جهان و ایران ، پژوهش های عملی در روانشناسی و آموزش کودکان استثنائی .
دانشگاه های پذیرنده : اصفهان ، الزهرا(س)- تهران ، بوعلی سینا – همدان ، بین المللی امام خمینی (ره) – قزوین ، تهران، تبریز ، تربیت معلم تهران ، شهید چمران – اهواز ، شیراز ، علامه طباطبائی – تهران ، فرودوسی – مشهد ، شاهد – تهران ، سیستان و بلوچستان – زاهدان ، شهید بهشتی – تهران ، محقق اردبیلی – اردبیل ، سمنان ، غیر انتفاعی طبرستان - چالوس
مقاطع تحصیلی : کارشناسی
دوره ها : روزانه، شبانه ، نیمه حضوری
دانشگاه : دولتی، غیر انتفاعی ، پیام نور
گرایشها : عمومی ، بالینی ، استثنائی ، صنعتی و سازمانی .
رشته علوم قرآنی
- رشته های دانشکده علوم قرآنی
قرآن ، معدن ایمان و کانون و فروزان آن است .سر چشمه ها دردریاها ی دانش است و آبگیرها و برکه های دادگری است .در طی چهارده قرن ،این کتاب گرانقدر به بیشتر زبانهای زنده دنیا ترجمه شده است و بر آن صد ها تفسیر نوشته اند تا بشر هر چه بیشتر به معانی و مفاهیم والای آن پی ببرد . از سوی دیگر قرآن ، منشأ پیدایش علوم بسیاری در تمدن با شکوه اسلامی و ما دانشهایی مانند صرف و نحو ، لغت ، علوم بلاغی و حتی ریاضی و هیئت ، تاریخ سیر و هنرهایی چون خط و تذهیب و... را در جهان اسلام مدیون آن هستیم . به جرأت می توان گفت که سخن از تمدن ، فرهنگ و هنرهای اسلامی بدون توجه به قرآن ، پوچ و بی معنی است و اگر بخواهیم امروز نیز در مذهب ، اخلاقیات ، فرهنگ و تمدن حرفی برای گفتن داشته باشیم ، باید به قرآن روی بیاوریم و به آن تمسّک جوئیم .
به عبارت دیگر توجه به قرآن و علوم قرآنی بر هر مسلمان واجب است و باید عده ای نیز به صورت تخصصی به تبین ،تدوین و تعلیم علوم قرآن و تفسیر این کتاب ارزشمند بپردازند .دانشکده های علوم قرآنی وابسته به سازمان اوقاف و امور خیریه در سال 1368 به همین منظور تأسیس شدند . این دانشکده ها در حال حاضر دارای 4 رشته علوم قرآنی ، تفسیر قرآن مجید ، فنون قرائت ، تلاوت و کتابت قرآن مجید و تربیت معلم قرآن مجید هستند .
- علوم قرآنی
رشته علوم قرآنی از رشته های تولید کننده اندیشه است زیرا به مطالعه و بررسی دانشهایی می پردازد که ذیل مباحث قرآن قرار می گیرند .مباحثی مانند تاریخ قرآن ، اسباب نزول قرآن ، زبان قرآن و تفسیر موضوعی و تفسیر آیات معربات در قرآن و جدل و استدلال در قرآن که هر یک عامل آشنایی بیشتر دانشجویان با مفاهیم قرآنی می گردد .
برای مثال دانشجو با شناخت زبان قرآن اعم از زبان حقیقی و زبان نمادین و مجازی می تواند درباره میزان انتظارات بشر از قرآن مطالعه کند و قرآن را به عنوان شریفترین ، گهریترین و مهمترین موضوع در جامعه سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی و اخلاقی ما مورد توجه قرار دارد .
دروس این رشته در طول تحصیل :
- دروس مشترک در هر چهار رشته دانشگده علوم قرآنی :
ادبات عرب ، منطق ،تاریخ اسلام ،تاریخ قرآن ، قرائت و تجوید ، کلام ،تاریخ حدیث ، مبانی جامعه شناسی ، روانشناسی عمومی ، فارسی ، زبان خارجی ، روش تدریس قرائت قرآن – روش تدریس مفاهیم قرآن .
- دروس تخصصی علوم قرآنی :
اسباب النزول ، تفسیر مقدماتی ، تفسیر موضوعی ، زبان قرآن کریم ، مبانی و اصول و روش تفسیر ، فن ترجمه قرآن ، مستشرقین و مطالعات آنان در قرآن ، معربات در قرآن ، تناسب آیات و سور در قرآن ، جدل و استدلال در قرآن ، وجوه و نظائر در قرآن ، روش تحقیق فن بدیع ، رابطه قرآن و سنت ، نقد و بررسی مسأله تحریف ، فقه، کارورزی و تمرین کارآموزی قرآن – تدریس ، پروژه تحقیقاتی .
رشته کتابداری و اطلاع رسانی
کشور ایران با جمعیت حدود 85 میلیون که 48 میلیون نفر از آنها باسواد هستند ، کمتر از 1500 کتابخانه عمومی دارد که تعداد کتاب بهترین و بزرگترین آنها به زحمت به یک میلیون و 500 هزار جلد می رسد .
این در حالی است که کشور همسایه ما ، آذربایجان ، با جمعیت حدود خیلی کمتری از جمعیت ایران ده هزار کتابخانه دارد و در کشور های پیشرفته یک کتابخانه برای شروع کار باید 600 تا 700 هزار جلد کتاب داشته باشد .
البته در کشور ما جمعیت استفاده کننده از همین حداقل امکانات نیز بسیار اندک است و کتابخانه ها در ایران فعالیت چشمگیری ندارند . در واقع کشور ما با اینکه زمانی مهد تمدن و دانش بوده و بزرگترین کتابخانه های عالم و نفیس ترین کتب را داشته است ، اکنون در زمینه کتاب و کتابخوانی دچارفقر فرهنگی است و کتابخانه ها ، مراکز ساکن و ساکتی هستند که فقط در دوران امتحانات دانش آموزان یا دانشجویان ، قرائت خانه آنها شلوغ می شود . بدون شک یکی از علل اصلی این مشکل ، نبود کتابداران متخصص و علاقمند در کتاب خانه های کشور است .
کارشناسی آگاه ، با تجربه و تحصیل کرده که توانایی های ارزیابی نیازهای کتابخانه واحد متبوع خود را داشته باشند و در جریان انتشار کتابهای جدید و خرید کتاب های مناسب قرار گیرند .این افراد باید حاضر به سازمان دهی منابع بوده و با فهرست نویسی مناسب امکان دست یابی مراجعه کننده به کتاب های مرد نظر را فراهم آورند .
هدف رشته کتابداری هموار کردن مسیر ارتباط میان دو عنصر کتاب ( در معنای وسیع آن شامل هر گونه اثری می شود که ثبت و ضبط شده باشد ) و استفاده مننده از کتاب است . البته برای آنکه بتوانیم این ارتباط را امکان پذیر کنیم باید نه تنها هر یک از این دو عنصر را به درستی بشناسیم ، بلکه لازم است چگونگی پیوند میان آن دو را نیز بیاموزیم .
تمام درو س پایه و اختصاصی در رشته کتابداری (خصوصأ دوره کارشناسی ) بر اساس همین سه وظیفه تدوین شده است ؛ یعنی دانشجوی این رشته منابع و متون را می شناسد ، از ویژگی های انواع مواد انتشاریافته آکاه می گردد ، محتوای آنها و چگونکی تبدیل اندیشه های موجود در ذهن نویسنده به پدیده ای عینی و قابل شناسایی را درک می کند و قابلیتها و توانایی های رسانه های گوناگون از قبیل کتاب (به معنای محدود )،مجله ، روزنامه ، نوار ، لوح فشرده ، اینترنت و مانند آنها را در می یابند .
از سوی دیگر دروسی نیز در برنامه این رشته هست که برای شناخت انسان ، چگونگی شکل گیری دانش و معرفت افراد در ذهن آنان ، تأثیر محیط ، فرهنگ وجامعه دانسته ها و باور های مردم مفید است . زیرا اگر بخواهیم مواد و منابع برای مراجعان قابل استفاده باشد ، باید مراجعان را به درستی بشناسیم ، با محیط فرهنگی آنها آشنا باشیم و نیاز های اطلاعاتی آنها را تشخیص دهیم .
البته دانستن ویژگی های کتاب و خوانندهیا استفاده کننده به تنهایی برای انجام وظیفه کتابداری کفایت نمی کند . بلکه باید تدابیر مربط به ایجاد ارتباط میان آن دو را نیز شناخت . برای این کار لازم است به فرایند ارتباط آگاه بود و دانست در چه شرایطی ارتباط آسان می شود و تحت چه شرایطی دچار اختلال می گردد . پس کتابدار لازم است که با حوزه ارتباطات نیز کم و بیش آشنا باشد . به همین دلیل سه ضلع مثلث کتاب ، خواننده و ارتباط ، موضوع مطالعه و پژوهش علاقمندان این رشته است و آثاری که از این مطالعات بر جای مانده ، دستمایه مناسبی برای برای برنامه های درسی رشته کتابداری می باشد .
توانایی های لازم :
رشته کتابداری با دانش اندوزی سر و کار دارد . بنابراین هر فردی که دامنه مطالعات و تتبعات او گسترده تر باشد ، قابلیت پیشرفت بیشتری دراین رشته دارد . زیرا قناعت به دانسته های موجود و خود را بی نیاز از ارتقاء بهبود دانش و معرفت دانستن ، آفتی خطر زا برای رشته کتابداری است .فراگیری آهسته و پیوسته و شکیبایی و بردباری در برخورد با اطرافیان و پرسش کنندگان نیز دو ویژگی عمده ای است که دانشجویان این رشته باید در خود بپرورانند . اصرار بر تحمیل نظرات خود به دیگران و خود داری از شنیدن و تحلیل کردن آراء آنان ، کتابدار را به تدریج در چارچوب بسته و بدون روزنه ای محبوس می کند و سبب می شود که نه دیگران تاب و تحمل او را داشته باشند و ن او بتواند دیگران را تحمل کند .( رشته کتابداری از هر سه گروه آزمایشی ریاضی و فنی و علوم تجربی و علوم انسانی دانشجو می پذیرد .)
موقعیت شغلی در ایران :
با توجه به پیشرفت سریع جوامع انسانی و افزایش میزان انتشارات در زمینه های مختلف بشری ، ایجاد و گسترش کتابخانه ها امری الزامی است . از این رو کتابداری یکی از رشته هایی است که چشم انداز فرصت های شغلی آن بسیار روشن است . کتابخانه های عمومی در سراسر کشور و کتابخانه های مدارس در مقاطع مختلف هنوز چشم براه کتابدارانی هستند که دوره های دانشگاهی را طی کرده باشند .
کتابخانه های دانشگاهی و تخصصی و مراکز اطلاع رسانی نیز هنوز آماده پذیرش فارغ التحصیلان این رشته هستند البته باید به این نکته نیز توجه داشت که مراکز و کتابخانه هایی که در صدد استخدام فارغ التحصیلان هستند ، افراد شایسته تر را ترجیح می دهند .و این بر دانشجویان است که از آغاز ورود به رشته و خود سازی و گسترش دانش و عمق بخشیدن به مهارتهای خود بپردازند و از این طریق چشم انداز شغلی خود را پیشاپیش ترسیم نمایند.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
- دروس مشترک در گرایشهای کتابداری :
رونشناسی اجتماعی ، روانشناسی عمومی ، تاریخ تمدن ، مبانی جامعه شناسی ، تاریخ ادبیات ایران ، تاریخ ادبیات جهان ، تاریخ عمومی فلسفه ، متون اختصصاصی انگلیسی ، متون اختصاصی فرانسه ، متون اختصاصی آلمانی ، متون اختصاصی روسی ، متون اختصاصی عربی ، کتابخانه و کتابداری ، مجموعه سازی ، سازمان دهی مواد ، مرجع شناسی عمومی (فارسی و عربی ) ، ساختمان و تجهیزات کتابخانه ، مواد سمعی و بصری ، مواد خدمات کتابخانه برای بزرگسالان نو سواد ، مواد خدمات کتابخانه برای کودکان و نو جوانان ،ماشین نویسی فارسی ، ماشین نویسی لاتین ، اداره کتابخانه ، مرجع شناسی عمومی (لاتین ) ،اصول کار مرجع ، گزارش نویسی ، کارآموزی .
- دروس تخصصی گرایش علوم انسانی و اجتماعی :
آمار و احتمالات مقدماتی ، مبانی کامپیوتر و برنامه نویسی ، مبانی سازمان مدیریت ، مبانی علم حقوق ، مبانی تاریخ اجتماعی ایران ، جغرافیای شهری وروستا شناسی ، کلیات علم اقتصاد ، روانشناسی کودک و نوجوان ، تاریخ ادیان ، آشنائی با بانک های اطلاعاتی .
- دروس تخصصی گرایش فنی و مهندسی :
تاریخ علوم ، زمین شناسی ، ریاضیات عمومی ، فیزیک عمومی ، شیمی عمومی ، آمار و احتمالات ، فیزیولوژی عمومی ، آشنائی با بانک های اطلاعاتی علوم پایه ، مبانی کامپیوتر و برنماه نویسی ، برنامه نویسی کاربردی .
دانشگاه های پذیرنده اصفهان، الزهرا(س) – تهران ، بوعلی سینا – همدان ، بیرجند ، تبریز ، تبریت معلم آذربایجان – تبریز ، تهران ، خلیج فارس – بئشهر ، رازی – کرمانشاه ، شهید باهنر کرمان ، شهید چمران – اهواز ، شیراز ، علامه طباطبائی – تهران ، فردسی مشهد ، قم ، شاهد – تهران ، یزد ، امام رضا (ع) – مشهد ، غیرانتفاعی نبی اکرم (ص) – تبریز
مقاطع تحصیلی : کاردانی ، کارشناسی
دوره ها: روزانه ، شبانه
دانشگاه: دولتی ف غیرانتفاعی ، پیام نور
گرایش ها: