مهندسی علمی کاربردی برق – شبکه های انتقال و توزیع

مقدمه:

نقش کلیدی صنعت آب و برق در توسعه کشور و ارتقاء سطح زندگی، حجم عظیم سرمایه گذاریها و ضرورت قطع وابستگی و رسیدن به استقلال و خودکفائی در این صنعت حساس، اقتضاء میکند جهت تربیت نیروهای متخصص که توانائی حل مشکلات مختلف طراحی، ساخت، نصب و اجراء بهره برداری، نگهداری و تعمیرات تاسیسات و تجهیزات را در این صنعت حیاتی دارا بوده اقدام گردد تا از حریم و سرمایه عظیم آن پاسداری نموده و تمام امکانات و برنامه ها را در این راستا بسیج نمائیم.

رشته کارشناسی علمی – کاربردی مهندسی برق – شبکه های انتقال و توزیع در راستای اهداف فوق و بمنظور تربیت مهندسینی که با مسائل و مشکلات مربوط به نصب، بهره برداری، نگهداری و تعمیرات شبکه های برق بصورت کاربردی ارتباط تنگاتنگ و تماس بسیار نزدیک داشته باشند تدوین گردیده است.

1-     تعریف و هدف:

      برنامه مهندسی برق – شبکه های انتقال و توزیع، دوره آموزش مهندسی برق بصورت علمی – کاربردی است بصورتیکه دانشجویان در زمینه بهره برداری صحیح، نگهداری و تعمیرات تاسیسات موجود در شبکه برق مهارتهای لازمه را در دروس نظری و عملی مختلف کسب نموده و پس از فراغت از تحصیل کاملا آماده کار در صنعت برق کشور می باشند.

2-     طول دوره و شکل نظام:

طول متوسط دوره 4 سال است و دروس عملی و نظری آن بطور متوسط در 8 نیمسال تحصیلی ارائه میگردد. طول هر نیمسال تحصیلی 17 هفته آموزش کامل است و زمان تدریس هر واحد نظری 17 ساعت، آزمایشگاهی 51 ساعت، کارگاهی و عملیات صحرائی 68 ساعت در طول یک نیمسال تحصیلی است.

* با توجه به نظام آموزشی مزبور شرط فراغت از تحصیل دانشجویان دوره مهندسی شبکه برق گذراندن حداقل 6 ماه کار در یکی از تاسیسات شبکه برق وزارت نیرو و ارائه گزارش کار میباشد.

3-     واحدهای درسی دوره:

تعداد کل واحدهای درسی این مجموعه 143 واحد درسی به شرح زیر میباشد.

- دروس عمومی                       23 واحد

- دروس پایه                           19 واحد

- دروس اصلی                        44 واحد

- دروص تخصصی                   57 واحد

- کارآموزی                            حداقل 500 ساعت

* کارآموزی دوره شامل کارآموزی 1 و کارآموزی 2 می باشد که هر یک به میزان حداقل 250 ساعت بوده و تحت نظر یک استاد کارآموزی در محلهای مشخص شده در برنامه ارائه می گردند. در انتهای هر یک از کارآموزیها، دانشجو موظف به ارائه یک گزارش کامل در رابطه با کارآموزی انجام شده می باشد و نمره کارآموزی باتوجه به گزارش مزبور و ارزیابی اعلام شده از طرف محل کارآموزی دانشجو، توسط استاد کارآموزی تعیین خواهد گردید.

4-     نقش و توانائیهای اکتسابی:

فارغ التحصیلان این دوره قادر خواهند بود درزمینه های نصب، تعمیر نگهداری و مدیریت فنی شرکتهای برق تابعه وزارت نیرو و در قسمتهای مختلف مانند: پستهای فشار قوی، خطوط انتقال نیرو، سیستمهای توزیع انرژی الکتریکی و دفاتر بررسی های فنی با عناوین شغلی ذیل انجام وظیفه نمایند:

الف – کارشناس امور مهندسی برق

ب – کارشناس مجری پروژه های توزیع شهری و روستائی

ج – کارشناس دفاتر فنی برقهای منطقه ای

د – مهندس شیفت پستهای فشار قوی

ﮬ – کارشناس تعمیرات و نگهداری تجهیزات پستهای فشار قوی

و- کارشناس نصب پستهای فشار قوی

ز- کارشناس خطوط انتقال

5-     ضرورت و اهمیت:

دلایل و اهمیت تدوین و برگزاری این دوره عبارتند از:

-          سهم عظیم پروژه های عمرانی در برنامه های توسعه کشور در ارتباط با صنعت برق.

-          اولویت ساخت و اجرای طرحهای مختلف تولید، انتقال و توزیع برق در توسعه کشور.

-          عدم رفع نیازهای کمی و کیفی وزارت نیرو در زمینه های فوق از طریق جذب فارغ التحصیلان فعلی رشته مهندسی برق (قدرت) دانشگاههای کشور.

-          ضرورت تامین نیروی متخصص کاربردی و آشنا با مسائل اجرائی و تکنولوژیک خاص صنعت برق جهت اجرای دقیق و سریع صنعت مزبور.

دروس پایه

ردیف نام درس واحد

1

2

3

4

5

6

7

8

ریاضی عمومی

ریاضی کاربردی

معادلات دیفرانسیل

محاسبات عددی

فیزیک حرارت و ترمودینامیک

آزمایشگاه فیزیک

فیزیک الکتریسیته و مغناطیس

آمار و احتمالات مهندسی

3

3

3

2

2

1

2

3

جمع 19

دروس اصلی

ردیف نام درس واحد

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

نقشه کشی صنعتی

کارگاه عمومی مکانیک

مدارهای الکتریکی 1

مدارهای الکتریکی 2

اندازه گیری الکتریکی

آزمایشگاه اندازه گیری الکتریکی

آزمایشگاه مدارهای الکتریکی

الکترومغناطیس

الکترونیک

آزمایشگاه الکترونیک

کارگاه عمومی برق

ماشینهای الکتریکی 1

ماشینهای الکتریکی 2

آزمایشگاه ماشینهای الکتریکی 1

استاتیک و مقاومت مصالح

کنترل سیستمهای خطی

اصول ایمنی عمومی و حفاظت در برق

آزمایشگاه ماشینهای الکتریکی 2

آزمایشگاه کنترل سیستمهای خطی

کارگاه تابلو و تاسیسات الکتریکی

مدارهای منطقی

مدیریت و اقتصاد صنعتی

آزمایشگاه مدارهای منطقی

1

1

3

3

3

1

1

3

3

1

1

3

3

1

3

3

1

1

1

1

2

3

1

جمع 44


دروس تخصصی               

ردیف نام درس واحد

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

تاسیسات الکتریکی

پروژه تاسیسات الکتریکی

سیستمهای توزیع

کارگاه توزیع زمینی

کارگاه توزیع هوائی

اصول مهندسی فشار قوی

تکنولوژی عایقها

بررسی سیستمهای قدرت 1

بررسی سیستمهای قدرت 2

مهندسی ترانسفورماتور قدرت

تجهیزات پست

حفاظت سیستمهای قدرت

کارگاه مدار فرمان

کارگاه تخصصی ترانسفورماتور

کارگاه خطوط انتقال هوائی

الکترونیک صنعتی

کارگاه اجزاء پست

نقشه کشی و نقشه خوانی الکتریکی

آزمایشگاه فشار قوی و عایقها

طراحی پستهای فشار قوی و پروژه

طراحی خطوط انتقال و پروژه

مقررات نگهداری و بهره برداری از شبکه

مدیریت اقتصاد و توزیع مصرف برق

آزمایشگاه رله و حفاظت

خواص مواد مهندسی برق و استانداردهای مربوطه

طراحی و توسعه شبکه های توزیع و پروژه

پروژه

دیسپاچینگ و بهره برداری از شبکه های قدرت کارآموزی (1)

حداقل 250 ساعت بعد از ترم پنجم

کارآموزی (2)

حداقل 250 ساعت بعد از ترم هفتم

3

1

2

1

1

2

2

3

3

3

2

3

1

1

1

3

1

2

1

3

3

1

2

1

2

3

3

3

-

-

جمع 57

           

کاردانی فنی برق – مخابرات

1-     تعریف و هدف:

دوره کاردانی فنی مخابرات یکی از دوره های آموزشی در نظام آموزش عالی رشته برق است که هدف آن تربیت افرادی است کاردان در زمینه های مایکروویو، تفن سوئیچینگ و فرستنده و گیرنده بوده و دروس آن ترکیبی است از دروس علوم پایه و دروس اصلی برق و دروس تخصصی مخابرات که در صنایع و تکنولوژی ذیربط کشور مطرح میباشد. داوطلب ورود به این رشته باید در ریاضیات و فیزیک دبیرستان از توانائی خوب و از علاقه و استداد لازم برخوردار باشد.

2- طول دوره و شکل نظام:

طول متوسط دوره کاردانی فنی مخابرات 2 سال است و برنامه های آموزشی آن در 4 ترم برنامه ریزی می شود. طول هر ترم 17 هفته آموزش کامل است. هر واحد درسی نظری بمدت 17 ساعت و عملی و آزمایشگاهی 34 ساعت و کار کارگاهی 51 ساعت است.

3- واحدهای درسی:

تعداد کل واحدهای درسی این دوره 78 واحد و 2 واحد کارآموزی به شرح زیر است:

1-3: دروس عمومی                              11 واحد

2-3: دروس پایه                                  15 واحد

3-3: دروس اصلی                                29 واحد

4-3: دروس تخصصی                           17 واحد

5-3: دروس اختیاری                             6 واحد

6-3: کارآموزی                                   2 واحد

4- نقش و توانائی:

کاردان فنی مخابرات قادر است به اقتضای نیازهای محل کار ترکیب مناسبی از وظیفه از وظایف زیر را (و نه همه وظایف را) انجام دهد.

-          انتقال نظرات و روشهای مورد تائید مهندسین به کارگر فنی ماهر.

-          تهیه و تفسیر نقشه ها و کروکی های مهندسین و پیاده کردن آنها بکمک کارگران فنی ماهر.

-          بهره گیری از منابعی نظیر کتب استاندارد مهندسی Books Hand و کتب راهنما و جداول فنی و امثال آنها

-          درجه مناسبی از توانائی قضاوت فنی (بعضا بطور مستقل) و توانائی انتخاب اطلاعات فنی (در محدوده عمل خود) و استفاده از این اطلاعات

-          تشخیص عیوب و تعمیر وسایل، تجهیزات و دستگاهها و بعضا modification (که حتما می بایستی تحت نظارت کارشناس انجام پذیرد)

-          سرویس و نگهداری و بازرسی و آزمایش وسائل و تجهیزات دستگاهها (تعمیرات – پیشگیری) و کالیبره کردن دستگاههای اندازه گیری

-          توانایی انتخاب مواد، قعات و المانها در محدوده جایگزینی قطعات، تعمیرات و حداکثر modification  و دانستن نحوه کار با آنها و تست آنها

-          ساختن، تولید و توانائی درک فعالیتهای مربوط به ساخت و تولید در محدوده ای که وظایف او ایجاب می کند

-          نصب و راه اندازی در محدوده کاری

-          بازرسی و کنترل مرغوبیت طبق روشهای تعیین شده توسط رده های بالاتر

-          انجام آزمایشها و اندازه گیری ها و جمع آوری اطلاعات

-          گزارش نویسی و نوشتن دستور کار اجرائی

-          توانائی سرپرستی کار رده های پائین تر

-          بهره برداری: در مواردی که ضرورت اقتضا کند باید بتواند بهره برداری از دستگاهها را بخوبی و در سطح عالی انجام دهد اگر چنین امری (مگر در موارد استثنائی) جزء وظایف و کارهای سیستماتیک او بحساب نمی آید. چه در اکثر قریب به اتفاق موارد بهره برداری مهارتی است که با آموزشهائی بسیار ساده تر حاصل می شود.

-          و حتی پس از کسب تجارب کافی تدریس در موسسات آموزش فنی و صنعتی یا مراکز آموزش صنایع برای افراد فنی رده های پائین تر.


1-     ضرورت و اهمیت:

صحبت راجع به اهمیت مخابرات در جامعه کنونی جهانی و نقش عظیمی که در جوامع چه از نظر اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، اقتصادی و نظامی و چه از نظر پیشبرد سایر صنایع و فنون دارد توضیح واضحات است. این اهمیت وقتی مضاعف میشود که نقش آن را برای انقلابی که هم دارای پیام است و هم دارای دشمنان بسیار در نظر بگیریم. پیامی که باید توسط دستگاههائی با تکنولوژی بسیار پیشرفته و پیچیده ارسال شود در حالی که این تکنولوژی تحت تسلط واقعی انقلاب اسلامی نبوده است و در حال حاضر هم نیست. برعکس این دشمن است که صاحب پیشرفته ترین دستگاهها بوده است و زمانی در جهت منافع خود این دستگاهها را در اختیار رژیم وابسته به خود قرار می داده است و اکنون درست برعکس کلیه امکانات خود را در این زمینه در جهت دشمنی همه جانبه با انقلاب اسلامی سازمان داده است . بطوریکه انقلاب اسلامی بتواند با در اختیار گرفتن واقعی این تکنولوژی و گسترش هرچه بیشتر آن در کشور استفاده های همه جانبه ای از آن در کلیه جهت های حیاتی برای انقلاب بعمل آورد.

دروس پایه

ردیف نام درس واحد

1

2

3

4

5

6

7

کارگاه مکانیک

فیزیک الکتریسیته و مغناطیس

ریاضیات عمومی

ریاضیات کاربردی

فیزیک عمومی

مدار 1

آزمایشگاه مقدماتی برق

1

3

3

2

2

3

1

جمع 15

دروس اصلی

ردیف نام درس واحد

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

مدار 2

آزمایشگاه مدار

اصول اندازه گیری

آزمایشگاه اصول اندازه گیری

الکتروتکنیک

کارگاه برق

الکترونیک 1

آزمایشگاه الکترونیک 1

الکترونیک 2

آزمایشگاه الکترونیک 2

تکنیک پالس

آزمایشگاه تکنیک پالس

دیجیتال

آزمایشگاه دیجیتال

برنامه نویسی کامپیوتر

3

1

3

1

2

1

4

1

4

1

2

1

3

1

1

جمع 29


دروس تخصصی

ردیف نام درس واحد

31

32

33

34

35

36

37

38

اصول و مدارات مخابراتی

آزمایشگاه مدارات مخابراتی

خطوط انتقال

تلفن و مراکز تلفنی

آنتن و انتشار امواج

کاتالوگ خوانی (زبان فنی)

پروژه

کارآموزی

4

1

2

2

4

2

2

2

جمع 19

دروس اختیاری (6 واحد)

ردیف نام درس واحد

51

52

53

54

55

56

54

57

58

59

54

60

سیستمهای فرستنده و گیرنده

تلویزیون

آزمایشگاه تلویزیون

ماکروویو (اصول و اجزاء)

ایستگاههای تکرار کننده مایکروویو

آزمایشگاه آنتن مایکروویو

مایکوویو (اصول و اجزاء)

رادار

سوئیچینگ الکترونیک

میکروپرسسور

مایکروویو (اصول و اجزاء

مخابرات ماهواره ای

2

3

1

3

2

1

3

3

3

3

3

3

جمع 6

* این دروس می توانند همزمان ارائه شوند.

  دوره کاردانی فنی برق – قدرت

1- تعریف و هدف:

هدف از این دوره تربیت کاردان در زمینه محاسبه، نصب، بهره برداری، نظارت، نگهداری، عیب یابی و تعمیرات در شبکه های توزیع برق و پستهای فشار قوی و ضعیف، نیروگاهها، انتقال انرژی می باشد.

2-طول دوره و شکل نظام:

طول متوسط دوره کاردانی برق قدرت 2 سال است و طول هر ترم 17 هفته آموزش کامل است زمان تدریس هر واحد نظری 17 ساعت، آزمایشگاهی 51 ساعت و کارگاهی و بازدید 68 ساعت در طول یک ترم است.

3- واحدهای درسی:

تعداد کل واحدهای درسی این دوره 73 واحد برای هر دو گرایش به شرح زیر است:

دروس عمومی                                           11 واحد

دروس پایه                                               13 واحد 

دروس اصلی                                             29 واحد

دروس تخصصی مشترک                              5 واحد

دروس تخصصی گرایش پست                         15 واحد

دروس تخصصی گرایش توزیع                       15 واحد

کارآموزشی دوره به میزان حداقل 360 بوده و تحت نظر یک استاد کارآموزی در محلهای مشخص شده در برنامه ارائه میگردند. در انتهای دوره کارآموزی دانشجو موظف به ارائه یک گزارش کامل در رابطه با کارآموزی انجام شده میباشد. نمره کارآموزی با توجه به گزارش مزبور ارزیابی و از طرف محل کارآموزی دانشجو توسط استاد کارآموزی تعیین خواهد گردید. نمره کارآموزی در معدل گیری به حساب نمی آید ولی در پایان نامه درج می گردد.

4- نقش و توانایی:
فارغ التحصیلان دوره کاردانی برق – قدرت توانائیهای زیر را دارا خواهند بود.

الف – گرایش توزیع:

انتقال نظرات و روشهای مورد تایید مهندسان به کارگران فنی ماهر

تهیه و تفسیر نقشه ها و کروکی های مهندسان و پیاده کردن آنها به کمک کارگران فنی ماهر.

استفاده از جداول فنی و کتب استاندارد.

آشنایی کامل به تجهیزات خطوط و نصب آنها (انواع کابلها، سیمهای هوایی و متعلقات خطوط، انواع مفصل، سرکابل و ...)

تسلط کامل به استانداردهای توزیع

شناخت کامل نسبت به تابلوها و کلیدها و نصب آنها

نگهداری، بازرسی و تشخیص عیب  و تعمیر وسایل و تجهیزات

نصب و راه اندازی دستگاهها و بازرسی و کنترل مرغوبیت سرویس و تعمیرات شکبه و تجهیزات مربوط به آن

آشنایی کامل به گزارش نویسی و کنترل

آشنایی با مبانی مدیریت، برنامه ریزی و کنترل پروژه و سرپرستی

طراحی شبکه های فشار ضعیف – فشار متوسط، پستهای هوایی و زمینی.

ب – گرایی پست:

آشنایی با ساختمان و طرز کار تجهیزات مورد استفاده در پستها.

آشنایی با شرایط مناسب عملکرد هر یک از تجهیزات و پارامترهای قابل کنترل جهت بهره برداری صحیح

قدرت تصمیم گیری در مورد مانورهای ضروری در صورت بروز حادثه، شناخت کامل طرحهای کمک خطی و میمیک پست.

تسلط کامل به خواندن نقشه های اجرایی و توان استفاده از دستورالعملهای نصب.

نصب ترانس قدرت – ترانس زمینی – راکتور – کلیدهای فشار قوی و سکسیونرها – تابلوهای فشار قوی.

کنترل و محاطفت و اندازه گیری تابلوهای تغذیه داخلی باطریخانه و کابل کشیها و سیم بندیها

آشنایی کامل با ساختمان و کارکرد ترانسفورمرهای قدرت و تب چنجرها و راکتورها و مقاومت های محدود کننده و تعویض اجزا ترانسفورمر قدرت

آشنایی کامل با ساختمان سایر تجهیزات مورد استفاده در پست و عیب و تعمیر و تعویض قطعات و تعمیر کلیدهای فشار قوی

آشنایی کامل با نحوه کار ساختمان و تنظیم وسایل حفاظتی و اندازه گیری، حفاظت ترانسفورمر و خطوط.

5- ضرورت و اهمیت:

از آنجایی که این صنعت پیشرفته و پیچیده با استفاده از تکنولوژی مدرن در رسته های مختلف دارای تجهیزات بسیار متنوع است نیازمند افراد متخصص در زمینه های مختلف طراحی، نصب اجرا و عمدتا بهره برداری و تعمیر و نگهداری میباشد. لذا تربیت کاردان در این زمینه جهت نیل به خودکفائی و استقلال کشور ضروری است.

دروس پایه

ردیف نام درس واحد

01

02

03

04

05

06

07

ریاضیات عمومی

فیزیک عمومی

ریاضیات کاربردی

کارگاه عمومی کانیک

اصول و مقررات ایمنی

آشنایی با مبانی کامپیوتر

نقشه کشی صنعتی

3

3

2

2

2

2

1

جمع 13

دروس اصلی

ردیف نام درس واحد

08

09

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

مدارهای الکتریکی (1)

مدارهای الکتریکی (2)

اندازه گیری الکتریکی

مبانی ماشین های الکتریکی

اصول تولید، انتقال و توزیع انرژی الکتریکی

الکترونیک کاربردی

آزمایشگاه الکترونیک کاربردی

ترانسفورماتور

آزمایشگاه اندازه گیری الکتریکی

آزمایشگاه مدارهای الکتریکی

کارگاه ترانسفورماتور

ایمنی در برق

کارگاه عمومی برق

مبانی مدیریت و برنامه ریزی

استاتیک و مقاومت مصالح

3

2

2

2

3

3

1

3

1

1

1

1

1

2

3

جمع 29
ردیف نام درس واحد

23

24

25

26

کارگاه تجهیزات پست

عایقها و فشار قوی

آزمایشگاه فشار قوی

کارگاه تابلو

1

2

1

1

جمع 5


دروس تخصصی گرایش توزیع

ردیف نام درس واحد

27

28

29

30

31

32

33

34

35

سیستم توزیع انرژی الکتریکی

تئوری کابل

شناخت لوازم و استانداردها

روشنائی فنی

کارگاه توزیع هوائی

کارگاه سرکابل و مفصل

کارگاه عیب یابی کامل

کارگاه خط گرم

نقشه برداری

3

2

2

2

1

1

1

1

2

جمع 15

دروس تخصصی گرایش پست

ردیف نام درس واحد

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

پستهای فشار قوی و تجهیزات مربوطه 1

پستهای فشار قوی و تجهیزات مربوطه 2

بهره برداری از پستهای فشار قوی

کنترل و ابزار دقیق

حفاظت پستها

آزمایشگاه رله و حفاظت

کارگاه بهره برداری پست

کارگاه کابل

کارگاه مدار فرمان

نقشه خوانی پست

2

2

2

2

2

1

1

1

1

1

جمع 15