مهندسی شیمی – صنایع غذائی

مقدمه:

صنایع غذائی در بهبود معیارها و ضوابط و نیز در تبدیل یا نگهداری مواد اولیه غذائی نقشی عمده دارد و نیازهای تخصصی در واحدهای صنایع غذائی مانند کارخانجات روغن نباتی، پاستوریزه، صنایع بزرگ تخمیری و کارخانجات قند و شکر و کنسروسازی فراوان است.

1-     تعریف و هدف:

دوره کارشناسی صنایع غذائی یکی از دوره های آموزش عالی است و هدف از تاسیس آن تربیت کارشناسان ماهر برای اداره صنایع غذائی و صنایع تخمیری و بهره برداری از آنها است. دروس مجموعه ای که متعلق به این دوره است، ترکیبی از دروس علوم پایه مهندسی و مهندسی بیوشیمی، دروس اصلی مهندسی شیمی و دروس تخصی در زمینه فرآیندهای فیزیکی و شیمیائی در زمینه تبدیل و نگهداری مواد غذائی میباشد.

2-     طول دوره و شکل نظام:

حداقل طول این دوره 4 سال و یک ترم یا دو دوره دو ماهه کارآموزی است . کلیه دروس آن در 8 ترم (نیمسال تحصیلی) برنامه ریزی میشود و علاوه بر دروس و کارگاه و پروژه، یک ترم کامل یا دو دوره دو ماهه نیز به کارآموزی اختصاص می یابد. طول هر ترم 17 هفته آموزش کامل است. هر واحد درسی نظری به مدت 17 ساعت و عملی به مدت 51 یا 34 ساعت و کارگاهی به مدت 51 ساعت در ول نیمسال (17 هفته) تدریس میگردد.

3-      واحدهای درسی:
تعداد کل واحدهای درسی این دوره 149 یا 148 واحد درس و 4 واحد کارآموزی بشرح زیر است:

3-1: دروس عمومی                 23 واحد

3-2: دروس پایه                      34 واحد

3-3: دروس اصلی                   62

3-4: دروس تخصصی              23 واحد

3-5: کارآموزی                       4 واحد

      پروژه                             2 واحد

      کارگاه                             1 واحد

      دروس انتخابی                   2 تا 3 واحد

4-     نقش و توانائی:

فارغ التحصیلان این دوره میتوانند درکارخانه های قند و روغن خوراکی، کنسروسازی، لبنیات پاستوریزه، آماده سازی مواد گوشتی، صنایع نوشابه و عرقیات، چای سازی و تشکیل واحدهای نگهداری از مواد غذائی کار کنند و عهده دار امور زیر باشند:

1-4: رفع اشکال و حل مسائل مربوط به این تخصص

2-4: بهره برداری از صنایع موجود به وجه مطلوب (از لحاظ فنی و اقتصادی)

3-4: تطبیق شرایط کمی و کیفی تولید با تقاضا

4-4: توسعه و انتقال تکنولوژی به منظور بهبود شرایط تولیدی صنایع غذائی

5-4: برنامه ریزی فعالیتهای کاردان فنی در صنایع مربوطه.

5-     ضرورت و اهمیت:

ضرورت و اهمیت این مجموعه با توجه به موارد زیر مشخص میگردد:

الف: تاکید دولت جمهوری اسلامی ایران در خصوص برنامه ریزی و تولید مواد غذائی و رفع نابسامانیهای موجود در این صنایع و نیل به خودکفائی.

ب: بهبود کیفی و کمی تولیدات صنایع غذائی به کمک استفاده از مطلوب ترین فرآیندهای فیزیکی و شیمیائی که به تحدید واردات و افزایش صادرات می انجامد.

ج: نقش اساسی تولید فنی مطلوب مواد غذائی در حفظ سلامت و بهداشت افراد جامعه.


دروس پایه

ردیف نام درس واحد

01

04

06

09

11

1-11

14

15

1-15

17

1-17

18

1-18

20

1-20

ریاضی 1

ریاضی کاربردی 1

برنامه نویسی با کامپیوتر

فیزیک مکانیک

فیزیک الکتریسیته و مغناطیس

آز فیزیک الکتریسیته و مغناطیس

شیمی عمومی 1

شیمی عمومی 2

آز شیمی عمومی

شیمی آلی 1

آز شیمی آلی 1

شیمی آلی 2

آز شیمی آلی 2

شیمی تجزیه

آز شیمی تجزیه

4

4

2

2

2

1

3

3

1

3

1

3

1

3

1

جمع 34

     

دروس اصلی

ردیف نام درس واحد

421223

1-23

26

28

34

35

36

37

1-37

41

42

1-42

43

44

45

1-45

46

47

1-47

48

49

1-49

50

51

مبانی مهندسی برق 1

آز مبانی مهندسی برق 1

اقتصاد طرح مهندسی

نقشه کشی صنعتی 1

استاتیک و مقاومت مصالح

ترمودینامیک مهندسی شیمی 1

ترمودینامیک مهندسی شیمی 2

مکانیک سیالات

آز مکانیک سیالات

انتقال حرارت 1

انتقال حرارت 2

آز انتقال حرارت

موازنه انرژی و مواد

عملیات واحد 1

عملیات واحد 2

آز عملیات واحد

سثینتیک و طرح راکتور

کنترل فرآیندها

آز کنترل فرآیندها

شیمی فیزیک 1

شیمی فیزیک 2

آز شیمی فیزیک

انتقال جرم

کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی

3

1

3

2

3

3

3

4

1

3

3

1

4

3

3

1

4

3

1

3

2

1

3

4

جمع 62

           


دروس تخصصی

ردیف نام درس واحد

425260

61

62

63

64

65

66

67

1-67

68

1-68

بیوشیمی مواد غذائی

شیمی مواد غذائی

صنایع غذائی 1

صنایع غذائی 2

خوردگی در صنایع غذائی

مهندسی بیوشیمی و فرآیندهای تخمیری

میکروبیولوژی عمومی

میکروبیولوژی مواد غذائی

آز میکروبیولوژی مواد غذائی

کنترل کیفی مواد غذائی

آز کنترل کیفی مواد غذائی

2

2

3

3

2

3

2

2

1

2

1

جمع 23

کارگاه، کارآموزی، پروژه و درس انتخابی

ردیف نام درس واحد

69

70

71

72

کارگاه

کارآموزی

پروژه

درس انتخابی

1

4

3

2-3

جمع 11-10

دروس انتخابی (2-3)

ردیف نام درس واحد

425270

71

72

73

74

75

76

77

78

79

80

81

82

83

84

85

میکروبیولوژی صنعتی

توده های بیولوژی (بیوماس) و بیوانرژی

فرمانتایون آنتی بیوتیکها و مواد غذائی

تکنولوژی ساخت و تولید سموم دفع آفات

تصفیه آب و فاضلاب

مدیریت صنعتی

رئولوژی

تکنولوژی نگهداری مواد غذائی

زبان تخصصی

تغذیه و بهداشت

ایمنی در صنایع غذائی

فیزیک مدرن

مبانی مهندسی برق 2

اصول حفاظت محیط زیست

مقدمه ای بر مدلسازی و مشابه سازی ریاضی

آمار و احتمالات مهندسی

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

3

3

2

3

3

جمع 36

                        

مهندسی شیمی – طراحی فرایندهای صنایع نفت

مقدمه:

بمنظور تربیت متخصصان متعهد در زمینه محاسبات، تعیین مشخصات و طراحی فرآیندهای صنایع نفت، "مجموعه کارشناسی طراحی فرآیندهای صنایع نفت" پس از بررسی نیازهای تخصصی در این زمینه در کمیته مهندسی شیمی گروه فنی و مهندسی شورایعالی برنامه ریزی تدوین گشته است.

1-     تعریف و هدف:

مجموعه کارشناسی طراحی فرآیندهای صنایع نفت یکی از مجموعه های آموزش عالی فنی و مهندسی میباشد که هدف آن آموزش و تربیت متخصصان طراحی فرآیندهای مورد استفاده در صنایع پالایش نفت و گاز و صنایع پتروشیمی است. دروس این مجموعه ترکیبی از دروس عمومی، علوم پایه و دروس مهندسی شیمی و همچنین مطالب تخصصی در زمینه طراحی فرآیندهای شیمیائی میباشد.

2-     طول دوره و شکل نظام:

طول اسمی دوره این مجموعه با کارآموزی 4 سال میباشد و کلیه دروس آن در 8 ترم برنامه ریزی می شود و یک ترم یا دو دوره 2 ماهه به کارآموزی اختصاص می یابد. طول هر ترم 17 هفته است.

هر واحد درسی بصورت نظری به مدت 17 ساعت و بصورت آزمایشگاهی 34 یا 51 ساعت و کارگاهی بمدت 51 ساعت در طول نیمسال تدریس می شود. کارآموزی در واحدهای تولیدی ذیربط و یا دفاتر طراحی انجام میشود.

3-     واحدهای درسی:

تعداد کل واحدهای درسی 148 یا 150 واحد به شرح زیر است:

3-1- دروس عمومی                  20 واحد

3-2- دروس پایه                      34 واحد

3-3- دروس اصلی                   64 واحد

3-4- دروس تخصصی               18 واحد

3-5- کارآموزی پروژه و کارگاه و دروس انتخابی 2 الی 14 واحد

4-     نقش و توانائی:

فارغ التحصیلان این دوره توانائی کافی در احراز مشاغل و ایفای نقشهای زیر را دارند:

انجام محاسبات و تعیین مشخصات وسائل، دستگاهها و فرآیندهای شیمیائی که در صنایع نفت مورد استفاده قرار میگیرد، منظور از طراحی فرآیند در صنایع نفت استفاده از داده های موجود بمنظور محاسبه و تعیین مشخصات فنی یک دستگاه، یک واحد یا یک کارخانه تا حد تشکیل شمای جریان فرآیند کامل (پروسس فلودیاگرام) می باشد.

5-     ضرورت و اهمیت:

از آنجا که صنایع پالایش نفت و گاز و صنایع پتروشیمی نقش اساسی و زیربنائی در توسعه اقتصادی کشور را دارند و همچنین به دلیل لزوم و اهمیت ایجاد صنایع جدید، توسعه صنایع موجود و یا اعمال تغییرات در خط تولید، نقش کارشناسان که قابلیت و توانائی لازم جهت فعالیت در زمینه محاسبات مربوطه را داشته باشند از اهمیت بسزائی برخوردار است و از عوامل کاهش وابستگی در زمینه عملی و صنعتی خواهد بود.


دروس پایه

ردیف نام درس واحد

01

04

06

09

11

1-11

14

15

1-15

17

1-17

18

1-18

20

1-20

ریاضی عمومی 1

ریاضی کاربردی 1

برنامه نویسی کامپیوتر

فیزیک مکانیک

فیزیک الکتریسیته و مغناطیس

آز فیزیک الکتریسیته و مغناطیس

شیمی عمومی 1

شیمی عمومی 2

آز شیمی عمومی

شیمی آلی 1

آز شیمی آلی 1

شیمی آلی 2

آز شیمی آلی 2

شیمی تجزیه

آز شیمی تجزیه

4

4

2

2

2

1

3

3

1

3

1

3

1

3

1

جمع 34

دروس اصلی

ردیف نام درس واحد

427223

1-23

28

34

35

36

37

1-37

38

41

42

1-42

43

44

45

1-45

46

47

1-47

48

49

1-49

50

51

52

مبانی مهندسی برق 1

آز مبانی مهندسی برق 1

نقشه کشی صنعتی 1

استاتیک و مقاومت مصالح

ترمودینامیک مهندسی شیمی 1

ترمودینامیک مهندسی شیمی 2

مکانیک سیالات 1

آز مکانیک سیالات

خواص مواد

انتقال حرارت 1

انتقال حرارت 2

آز انتقال حرارت

موازنه انرژی و مواد

عملیات واحد 1

عملیات واحد 2

آز عملیات واحد

سینتیک و طرح راکتور

کنترل فرآیندها

آز کنترل فرآیندها

شیمی فیزیک 1

شیمی فیزیک 2

آز شیمی فیزیک 2

انتقال جرم

کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی

مکانیک سیالات 2

3

1

2

3

3

3

4

1

2

3

3

1

4

3

3

1

4

3

1

3

2

1

3

4

3

جمع 64


دروس تخصصی

ردیف نام درس واحد

427260

61

62

63

64

65

66

روشهای اندازه گیری کمیتهای مهندسی

اصول انتخاب مواد و خوردگی

بررسی مقدماتی طرح

طراحی دستگاههای تبادل حرارتی و جرمی

تعیین مشخصات و انتخاب دستگاهها

مقدمات فرآیندهای پالایش نفت و گاز

اصول مهندسی احتراق

2

2

3

3

2

3

3

جمع واحدها و ساعات 18

مهندسی شیمی – طراحی فرآیندهای صنایع نفت

کارگاه، کارآموزی، پروژه                       

ردیف نام درس واحد

1

2

3

4

کارگاه

کارآموزی

پروژه

درس انتخابی (اصلی و تخصصی)

1

4

3

4 الی 6

جمع 12 الی 14

مهندسی شیمی – صنایع شیمیایی معدنی

مقدمه:

بمنظور تربیت متخصصان متعهد در بهره برداری صحیح از صنایع شیمیایی معدنی مانند صنایع مواد اولیه ساختمان (سیمان، گچ، آهک)، صنایع تولید کاشی و سرامیک، صنایع تولید مواد نسوز، صنایع شیشه، صنایع شیمیائی ذوب فلزات، و نایع تولید مواد شیمیایی حد واسط (اسیدها، بازها و گازهای صنعتی) مجموعه کارشناسی صنایع شیمیایی با مشخصات زیر در محدوده کارشناسی تدوین شده است.

1-     تعریف و هدف:

دوره کارشناسی صنایع شیمیائی معدنی یکی از مجموعه های آموزش عالی است که هدف آن آموزش و تربیت متخصصان بهره برداری و تولید صنایع شیمیائی علوم پایه و مهندسی شیمی و دروس تخصصی مربوط به صنایع شیمیائی معدنی میباشد.

2-     طول دوره و شکل نظام:

طول این دوره 4 سال است و کلیه دروس آن در 8 ترم برنامه ریزی میشود. طول هر ترم 17 هفته است. هر واحد درسی بصورت نظری بمدت 17 ساعت و بصورت عملی 34 ساعت و بصورت کارگاهی بمدت 51 ساعت و کارآموزی حداقل 68 ساعت در طول نیمسال (17 هفته) تدریس میشود و کارآموزیها در واحدهای تولیدی ذیربط انجام میشود.

3-     واحدهای درسی:

تعداد کل واحدهای درسی این دوره 148 یا 153 واحد بشرح زیر است:

دروس عمومی                         23 واحد

دروس پایه                             30 واحد

دروس اصلی                           64 وحد

دروس تخصصی                      20 یا 24 واحد

که 11 واحد تخصصی مشترک است و 9 یا 13 واحد باقیمانده باید الزاما مربوطی به یکی از دو زمینه زیر باشد: صنایع شیمیائی ساختمانی 13 واحد

صنایع شیمیائی مواد حد واسط معدنی 9 واحد

کارآموزی، پروژه و کارگاه و دروس انتخابی 11-12 واحد

4- نقش و توانائی:

فارغ التحصیلان این دوره توانائی کافی در احراز مشاغل و ایفای نقش های زیر را دارند:

بهره برداری از صنایع شیمیائی موجود.

کنترل عملیات تولیدی و رفع اشکالات و معایب دستگاههای صنعتی در محدوده تخصصی و ایجاد بهترین شرایط برای کسب حداکثر بهره صنعتی از دستگاه.

برنامه ریزی در صنایع نامبرده از لحاظ مصرف مواد اولیه واز لحاظ تغییرات دستگاهها در خط تولید

اجرای طرح توسعه این صنایع

مدیریت فنی در این صنایع

4-     ضرورت و اهمیت:

ضرورت و اهمیت این مجموعه با توجه به نکات زیر آشکار می شود:

وجود ذخایر فراوان مواد اولیه صنایع شیمیائی معدنی در کشور.

لزوم استفاده از مواد معدنی سرشار کشور برای تهیه مواد مصرف شدنی.

لزوم قطع وابستگی نیل به خودکفائی در صنایع فوق .

نیاز به تهیه مواد واسط صنایع  شیمیائی معدنی با توجه به نقشی که این مواد واسطه در تهیه مواد نهائی ایفا می نمایند. نیاز روزافزون و مبرم کشور به محصولات شیمیائی معدنی از قبیل سیمان، گچ، آجر، شیشه، کاشی، سرامیک و ...

دروس پایه

ردیف نام درس واحد

01

04

06

09

11

1-11

14

15

1-15

17

1-17

20

1-20

ریاضی عمومی 1

ریاضی کاربردی 1

برنامه نویسی کامپیوتر

فیزیک مکانیک

فیزیک الکتریسیته و مغناطیس

آز فیزیک الکتریسیته و مغناطیس

شیمی عمومی 1

شیمی عمومی 2

آز شیمی عمومی

شیمی آلی 1

آز شیمی آلی 1

شیمی تجزیه

آز شیمی تجزیه

4

4

2

2

2

1

3

3

1

3

1

3

1

جمع 30

دروس اصلی

ردیف نام درس واحد

424223

1-23

26

28

34

35

36

37

1-37

38

41

42

1-42

43

44

45

1-45

46

47

1-47

48

49

1-49

50

51

مبانی مهندسی برق 1

از مبانی مهندسی برق 1

اقتصاد طرح مهندسی

نقشه کشی صنعتی 1

استاتیک و مقاومت مصالح

ترمودینامیک مهندسی شیمی 1

ترمودینامیک مهندسی شیمی 2

مکانیک سیالات

آز مکانیک سیالات

خواص مواد

انتقال حرارت 1

انتقال حرارت 2

آز انتقال حرارت

موازنه انرژی و مواد

عملیات واحد 1

عملیات واحد 2

آز عملیات واحد

سینتیک و طرح راکتور

کنترل فرایندها

آز کنترل فرایندها

شیمی فیزیک 1

شیمی فیزیک 2

آز شیمی فیزیک 2

انتقال جرم

کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی

3

1

3

2

3

3

3

4

1

2

3

3

1

4

3

3

1

4

3

1

3

2

1

3

4

جمع 64

دروس تخصصی

ردیف نام درس واحد

424266

1-66

67

68

69

اصول مهندسی تصفیه آبهای صنعتی

آز اصول مهندسی تصفیه آبهای صنعتی

خوردگی در صنایع شیمیائی معدنی

عملیات واحد صنعتی تکمیلی

کریستالوگرافی و مینرالوژی

2

1

2

3

3

جمع 11

زمینه انتخابی از دروس تخصصی

ردیف نام درس واحد

424271

1-71

72

73

74

فرآیند صنایع شیمیائی ساختمانی 1

آز فرایند صنایع شیمیائی ساختمانی 1

فرآیند صنایع شیمیائی ساختمانی 2

شیمی سیمان

لعاب و رنگ

3

1

3

3

3

جمع 13

424281

82

83

فرآیند صنایع شیمیائی واسط معدنی

فرآیند صنایع شیمیائی ذوب فلز

الکترولیز

3

3

3

جمع کل 22

           

دروس انتخابی

ردیف نام درس واحد

424290

91

62

93

94

95

96

مبانی مهندسی برق 2

مدیریت صنعتی

روشهای اندازه گیری کمیتهای مهندسی

زبان تخصصی

ایمنی صنایع شیمیائی معدنی

سیستمهای لوله کشی و کانال کشی

فیزیک مدرن

3

2

2

2

2

2

3

جمع 16

کارگاه کارآموزی، پروژه و دروس انتخابی

ردیف نام درس واحد

1

2

3

4

کارگاه

پروژه 2 و کارآموزی

پروژه 1

درس انتخابی

1

4

3

3-4

جمع 11 الی 12