بایدها و نبایدهای نگارش پروپوزال
نگارش و تهیه یک پروپوزال خوب یک فرآیند زمان بر و تخصصی است که علاوه بر دانش در حوزه موضوع تحقیق به داشتن تسلط بالا نسبت به ساختار نگارش علمی تحقیق نیز نیاز دارد. پژوهشگری که اطلاعات کافی در مورد بخش های تشکیل دهنده یک پروپوزال یا استانداردهای نگارشی آن را نداشته باشد ممکن است حتی با داشتن تخصص بالا در حوزه تحقیق، نتواند پروپوزال مطلوب و استانداردی را ارائه نماید. آماده سازی یک پروپوزال با کیفیت و قوی می تواند در حد قابل قبول و زیادی فرآیند های مرتبط به آن، یعنی تایید دانشگاه یا موسسه، آماده سازی پایان نامه یا رساله، تهیه گزارش کار پروژه و غیره را تسهیل نماید. لذا با درک این ضوروت و توضیح ان شما را با بایدها و نبایدهای نگارش پروپوزال آشنا می کنیم تا به واسطه آن بتوانید یک پروپوزال با کیفیت و قوی ارائه نمایید.
به قول شاعر
آب کم جو تشمگی آور به دست
تا بجوشد آب از بالا و پست 
بایدهای نگارش پروپوزال:
1. یافتن گپ های تحقیقاتی: یکی از مهمترین موضوعاتی که باعث ایجاد کانتریبیوشن و تعامل در پژوهش شما می شود مربوط به گپ های تحقیقاتی است. از این طریق می توانید موضوع پروپوزالتان را منحصر به فرد و نیز کاربردی انتخاب کنید.
2. واقعی و هم سو با نیاز جامعه: سعی کنید موضوع پروپوزال تان را از دغدغه های روزمره سازمان(محل اشتغال و یا در ارتباط با شما) و یا جامعه انتخاب کنید. موضوعاتی که مطرح یا نیاز روز یا آینده جامعه زیستی شما نیستند احتمالا نمیتوانند مفید و کاربردی و نیز مورد توجه یا تایید استادان و داوران شما باشند.
3. پیش بینی ریسک و هزینه ها: سعی کنید قبل از انتخاب موضوع پروپوزال با اساتید و یا متخصصان در مورد جوانب و موانع پیش رو مشورت کنید. به دلیل آنکه انجام تحقیق در برخی از موضوعات نیاز به زمان و هزینه زیادی برای پیاده سازی دارند.
برای مثال اگر شما در یک تحقیق نیاز به جمع آوری اطلاعات از مدیران ارشد یک سازمان داشته باشید، احتمالا در زمان گردآوری داده ها ممکن است با مشکلات جدی روبرو شده و زمان زیادی را صرف آن نمایید.
4. بیان ضرورت تحقیق: توصیه می شود بیشترین زمانی که صرف نگارش پروپوزال می کنید را به بخش بیان مسئله و تبیین(بیان مشروح) ضرورت تحقیق اختصاص دهید. چرا که این دو بخش از پروپوزال، باعث تمایز کار شما نسبت به سایرین شده و می تواند کاربردی بودن یا نبودن و نیز ارزش عملیاتی و اجرایی آن را مشخص کند.
5. فرضیات و سوالات: یکی دیگر از بخش های مهم پروپوزال مربوط به فرضیات و سوالات تحقیق است. سعی کنید با مطالعه منابع و مقالات، رابطه بین فاکتورهای(متغیرهای مستقل و وابسته(تابع)) تحقیق را به درستی مشخص کرده و روابط کمی و کیفی یا کمی - کیفی را به درستی مورد سنجش قرار دهید. هر گونه اشتباه در این مسیر ممکن است روند تحقیق را به کلی منحرف کرده و پایان نامه شما را بی ثمر نماید.
نبایدهای نگارش پروپوزال:
1. صرف زمان زیاد: گروهی از پژوهشگران زمان بسیار زیادی را صرف نگارش متن پروپوزال میکنند. ولی نکته مهم اینجاست که باید بخش عمده نگارش پروپوزال صرف جمع آوری اطلاعات و درک درست روابط موجود در تحقیق شود. در صورت تسلط بالای شما به موضوع، معمولا فرآیند نگارش بسیار ساده و کوتاه خواهد بود.
به قول شاعر
آب دریا را اگر نتوان کشید
هم به قدر جرعه ای باید چشید
2. انتخاب موضوعات پیچیده: برخی از پژوهشگران و دانشجویان گمان می کنند که برای افزایش کانتریبیوشن(تعامل و کارآیی) در پروپوزال باید به دنبال مسائل بسیار پیچیده و بررسی روابط بین چندین فاکتور(متغیر وابسته(تابع) و مستقل)مختلف باشند.
ولی به خاطر داشته باشید در هر سیستم، سازمان یا جامعه ای، مشکلات ساختاری و عمده ای وجود دارد که به صورت روزمره همگان را آزار می دهد و توصیه می شود به دنبال شناسایی آنها و ارائه راه حل برای این موارد باشید و در مورد حوزه های فنی مهندسی و هنری و پزشکی و نیز علوم انسانی و زبان این امر قابل توسعه و تعمیم است.
عمق باید در نگاه شما به موضوع نهفته باشد و با ریز بینی دنبال جیزی بگردید که برای دیگران قابل رویت و رصد نیست و توانایی خود را به این شکل با تعمق و تمرکز و ارایه نگاه دیگر بروز دهید.
به قول سهراب سپری
چشمها را باید شست
جور دیگر باید دید ...
3. عدم وجود چارچوب: یکی دیگر از مواردی که میتواند باعث پیچیدگی مساله و سردرگمی پژوهشگر(دانشجویان محترم) در فرآیند نگارش پروپوزال شود، بررسی طیف گسترده ای از مقالات است که از حوزه تحقیقاتی مورد نظر خارج بوده و باعث سردرگمی می شود. لذا توصیه می شود با تحقیق بیشتر و مشورت گرفتن و فیلتر کردن و در نتیجه محدود کردن یا به عبارتی تمرکز کردن بر موضوع اصلی تحقیق، چارچوب مشخص و مشخص تری برای مطالعه مقالات داشته باشید.
(در واقع این موضوع امری مستمر است که هر چه بیشتر پیش میروید باید بیشتر نمود داشته باشد و کار شما را اصطلاحا نیچ و نیچ تر(تخصصی و محدودتر و متمرکز تر) کند مقال بارز و محسوس و ملموس اسن موضوع تمرکز نور عدسی در یک نقطه است و هر چه شعاع ان نقطه کمتر باشد شدت نمرکز انرژی در آن نقطه بیشتر و سوزانندگی بیشتری ایجاد میکند و این امر در تحقیق هم موضوعیت دارد به طوری که با تمرکز هر چه بیشتر شما عمق و دقت و صحت ادعای تحقیق شما و نیز صحت سنجی آن دقیق تر و نافذتر خواهد شد.
در مسایل علمی هر چه دقیق تر و عمیق تر گزاره ای را ابداع یا اعلام کنید تحقیق ارزشمندتر و قابل استنادتر با قابلیت راستی آزمایی بیشتری ارایه کرده اید و این شما را به سمت یونیک بودن و شاخص شدن و برجستگی در جامعه علمی هدایت میکند.
لذا سعی کنید هر چه بیشتر دقیق باشید عمیق باشید و در حوزه محدودتر و مشخص تری تحقیق کنید و نتیجه تحقیق را با دقت و ضریب صحت بالاتری به جامعه علمی و مخاطبین آن گزارش کنید.
به قول شاعر
تو مو میبینی و من پیچش مو
تو ابرو من اشارتهای ابرو
فرضیات و سوالات تحقیق - پیش پروپوزال - مراحل اصلی در نگارش پروپوزال - پروپوزال صنعتی و تجاری - مفهوم پروپوزال
ویژگی های پروپوزال دانشگاهی
زمانی که در مقطع تحصیلات تکمیلی در یک دانشگاه مشغول به تحصیل می شوید در بخشی از فرآیند تحصیلتان نیاز است که پژوهشی با عنوان پایان نامه یا تز دکتری را انجام داده و تحویل دهید.
اما پیش نیاز ارائه پایان نامه یا تز دکتری، نوشتن پروپوزال است و پروپوزال دانشگاهی نیز ویژگی های خاص و منحصر به فردی را در برمیگیرد. اما برای نوشتن یک پروپوزال علاوه بر دانش نسبت به ساختار و مفاهیم تحقیق نیاز است که بدانید یک پروپوزال خوب دانشگاهی چه ویژگی هایی دارد. ویژگی های بسیاری اساسی در یک پروپوزال دانشگاهی عبارتند از:
1. پوشش دادن کلیات در ارتباط با پروپوزال: شاید این ویژگی از پروپوزال دانشگاهی کاملا واضح و مشخص به نظر برسد ولی هرگونه قصور در این بخش می تواند موجبات ریجکت پروپوزال را فراهم نماید. این کلیات در ارتباط با فرمت بندی پروپوزال، ساختاربندی آن، گرامر و نحوه نگارش آن است.
بنابراین اولین ویژگی در ارتباط با پروپوزال پوشش دادن کلیات ساختاری و محتوایی است و پاسخ دادن به سوالات زیر ضرورت پیدا می کند.
آیا دستورالعمل نگارش پروپوزال را دقیقا رعایت کرده اید؟ به طور کلی هر موسسه ای ممکن است فرمت مشخصی برای نگارش پروپوزال داشته باشه و رعایت آن ضروری است.
آیا مفاهیم غیرمرتبط و حشو را از پروپوزال حذف کرده اید؟ تمامی مفاهیم و مباحثی که در چارچوب عنوان پژوهش قرار نمیگیرند باید حذف شوند.
آیا اشتباهات گرامری و نگارشی را اصلاح کرده اید؟ تمامی غلط های املایی، گرامری، پلاجریسم و غیره باید قبل از نهایی کردن پروپوزال برطرف شوند.
2. پوشش دادن ضرورت انجام تحقیق: باید مشخص کنید که تا چه اندازه پروپوزال تهیه شده کاربردی بوده و انجام آن ضرورت دارد. این ویژگی از پروپوزال نشان می دهد که پژوهش تهیه شده تا چه اندازه ارزشمند بوده و پیاده سازی آن می تواند برای سازمان یا جامعه سودمند باشد. از جمله سوالات مرتبط با این ویژگی که باید به آنها پاسخ دهید عبارتند از:
مشکل یا نیازی که شناسایی کرده اید چیست؟ باید یک بیان مسئله قابل توجیه و بنیادین برای پروپوزال تدوین کنید.
چنانچه این مشکل برطرف شود چه منافعی حاصل می شود؟ ضرورت انجام این تحقیق را بیان کرده و مشخص کنید راه حل شما چه مزایایی دارد.
با انجام این تحقیق چگونه قصد حل کردن مشکل را دارید؟ باید نشان دهید راه حل ارائه شده توسط شما چقدر کاربردی است.
3. رویکرد انجام و پیاده سازی پژوهش: یکی دیگر از ویژگی های اساسی در پروپوزال دانشگاهی نحوه جمع آوری داده ها و چگونگی تحلیل آن است. باید مشخص کنید که چطور و چگونه قصد اجرایی کردن راه حل و دستیابی به نتایج را دارید.
رویکرد کلی برای حل مسئله چیست؟ راه، روش و ابزار شما برای حل یک مسئله به صورت دقیق تشریح می شود.
چه ابزار و روش هایی را به صورت ویژه برای حل مسئله در نظر گرفته اید؟ باید با جزئیات روش و ابزار و کاربردها و مزیت های آن را توصیف نمایید.
تا چه اندازه این بکارگیری ابزار ممکن و قابل انجام است؟ باید امکان سنجی ابزار و روش های تحقیق را توضیح داده و مشخص کنید تا چه اندازه پروژه عملیاتی است.
نحوه نگارش رساله دکتری - ژورنال ها - ژورنال های ISC - پروپوزال دانشگاهی - پیش پروپوزال دانشگاهی
ویژگی های پروپوزال صنعتی
ویژگیهای کلیدی پروپوزال صنعتی و نقش آن در موفقیت سازمانی
اینکه بتوانید مشکلات را شناسایی کرده و برای آنها راهحل ارائه دهید، یک مهارت کلیدی است که در تمامی انواع پروپوزالها مشترک است. با این حال، پروپوزالهای صنعتی رویکردی متفاوت و خاص دارند. این پروپوزالها به طور مستقیم با چالشهای درون سازمانی، بهبود فرآیندهای تولید، ارتقاء روابط با مشتریان و افزایش سوددهی سروکار دارند. به همین دلیل، تأثیر و کارایی آنها به صورت مستقیم بر عملکرد مالی و موفقیت یک کسبوکار منعکس میشود.
در موسسه ماد دانش پژوهان (مادینو)، ما با تکیه بر تجربه و تخصص خود، اهمیت حیاتی پروپوزالهای صنعتی را درک میکنیم. این اسناد نه تنها ایدهها را به طرحهای اجرایی تبدیل میکنند، بلکه سرمایهگذاران و مدیران را متقاعد میسازند که این پروژهها ارزش صرف زمان و هزینه را دارند.
در ادامه، به چهار ویژگی کلیدی یک پروپوزال صنعتی موفق میپردازیم که باید در هنگام نگارش به آنها توجه کنید.
1). تبیین دقیق مشکل اصلی
یکی از مهمترین ویژگیهای پروپوزال صنعتی، توانایی پژوهشگر در شناسایی و معرفی دقیق مشکل اصلی است. هدف از نگارش این پروپوزال، پیدا کردن یک مشکل سازمانی در ارتباط با ارائه خدمات، تولید محصولات یا روابط با مشتریان است که میتواند به طور مستقیم بر درآمد، سوددهی و بازدهی سازمان تأثیر بگذارد.
مدیران و تصمیمگیران، به دقت به مشکلی که شما شناسایی کردهاید، توجه میکنند. بنابراین، باید بتوانید به صورت کاملاً مستند و با ارائه دادهها، نشان دهید که این مشکل یک چالش واقعی و مهم برای سازمان است.
- چگونه مشکل را شناسایی کنیم؟
- با بررسی دقیق فرآیندهای داخلی سازمان.
- با تحلیل بازخوردهای مشتریان و دادههای فروش.
- با مقایسه عملکرد سازمان با رقبا و استانداردهای صنعتی.
- با بررسی دقیق فرآیندهای داخلی سازمان.
- چگونه مشکل را تبیین کنیم؟
- به صورت شفاف توضیح دهید که مشکل چیست و چه تأثیری بر سازمان دارد.
- از آمار و ارقام واقعی برای اثبات اهمیت مشکل استفاده کنید.
- پیامدهای حل نشدن مشکل را به صورت مالی یا عملیاتی بیان کنید.
- به صورت شفاف توضیح دهید که مشکل چیست و چه تأثیری بر سازمان دارد.
یک پروپوزال صنعتی موفق، با طرح یک پرسش دقیق و مهم آغاز میشود: "چگونه میتوانیم این مشکل را حل کنیم تا به سازمان سود برسانیم؟"
2). بودجه و منابع سازمانی
برخلاف محیطهای آکادمیک که ممکن است بودجه در آنها کمتر مورد توجه قرار گیرد، در یک پروپوزال صنعتی، بخش منابع و بودجهبندی یکی از حساسترین و مهمترین قسمتهاست. مدیران و تصمیمگیران میخواهند بدانند که برای حل مشکل، به چه میزان بودجه و منابعی نیاز دارید.
- بودجهبندی دقیق و واقعبینانه:
- باید برای هر مرحله از پروژه، بودجهای دقیق و منطقی تعریف کنید.
- هزینههای مربوط به نیروی انسانی، تجهیزات، نرمافزار، آموزش و سایر موارد را به صورت جزئی بیان کنید.
- هرگونه برآورد غیرواقعی از هزینهها، میتواند باعث رد پروپوزال شما شود.
- منابع مورد نیاز:
- به غیر از بودجه مالی، باید به منابع انسانی (تعداد و تخصص افراد)، منابع فنی (تجهیزات و ابزارها) و سایر منابع مورد نیاز اشاره کنید.
- نشان دهید که چگونه با استفاده بهینه از منابع موجود، میتوانید هزینهها را کاهش دهید.
- به غیر از بودجه مالی، باید به منابع انسانی (تعداد و تخصص افراد)، منابع فنی (تجهیزات و ابزارها) و سایر منابع مورد نیاز اشاره کنید.
3). زمانبندی دقیق پروژه: عامل حیاتی در تصمیمگیری
زمان در دنیای کسبوکار، همان پول است. بنابراین، زمانبندی و مدت اجرای پروژه یکی دیگر از ویژگیهای اساسی یک پروپوزال صنعتی است.
مدیران سازمانی نسبت به زمانبندی یک پروژه حساسیت بالایی دارند و هرگونه تأخیر میتواند به معنای از دست دادن فرصتها یا افزایش هزینهها باشد.
- برنامهریزی مرحله به مرحله:
- یک جدول زمانی دقیق برای آغاز و پایان هر فاز از پروژه ارائه دهید.
- نقاط عطف (milestones) و نتایج قابل اندازهگیری در هر مرحله را مشخص کنید.
- با یک زمانبندی منطقی، به مدیران اطمینان دهید که پروژه در موعد مقرر به پایان خواهد رسید.
- یک جدول زمانی دقیق برای آغاز و پایان هر فاز از پروژه ارائه دهید.
- مدیریت ریسکهای زمانی:
- نشان دهید که چگونه ریسکهای احتمالی که ممکن است باعث تأخیر در پروژه شوند را شناسایی کرده و برای مدیریت آنها برنامهریزی دارید.
4). نحوه اجرای پروژه و تیم عملیاتی
یک ایده عالی، بدون یک تیم اجرایی قوی و یک برنامه پیادهسازی مشخص، ارزش چندانی ندارد. در یک پروپوزال صنعتی، باید به جزئیات نحوه اجرای پروژه و تیم عملیاتی حساس و دقیق باشید.
- معرفی تیم اجرایی:
- اعضای کلیدی تیم خود را معرفی کنید و تخصص و تجربه هر یک را بیان کنید.
- نشان دهید که چگونه مهارتهای تیم شما با نیازهای پروژه مطابقت دارد.
- اعضای کلیدی تیم خود را معرفی کنید و تخصص و تجربه هر یک را بیان کنید.
- جزئیات پیادهسازی:
- فرآیند اجرای پروژه را به صورت گام به گام توضیح دهید.
- نحوه هماهنگی و ارتباط بین اعضای تیم و بخشهای مختلف سازمان را تبیین کنید.
- نشان دهید که چگونه با مشکلات احتمالی در طول اجرای پروژه، مانند تغییرات غیرمنتظره در ساختار تیم، برخورد خواهید کرد.
- فرآیند اجرای پروژه را به صورت گام به گام توضیح دهید.
مدیران و تصمیمگیران سازمانی به این موضوع حساسیت بالایی دارند و تمامی جزئیات لازم در مورد تیم و نحوه پیادهسازی را از شما درخواست خواهند کرد. یک برنامه اجرایی محکم و یک تیم توانمند، تضمینکننده موفقیت طرح شماست.
با رعایت این نکات، میتوانید یک پروپوزال صنعتی قدرتمند و متقاعدکننده بنویسید که نه تنها ایدههایتان را به پروژههای عملیاتی تبدیل میکند، بلکه مسیر موفقیت شغلی شما را هموار میسازد.
آیا برای نگارش یک پروپوزال صنعتی حرفهای آمادهاید؟
موسسه ماد دانش پژوهان (مادینو)، همراه شما در این مسیر است.
انواع مختلف پروپوزال - هدف از نگارش پروپوزال - مفهوم پروپوزال





