بعضي‌ها مي‌گويند بايد فراموش كرد و يا حداقل كمتر به آن پرداخت چرا كه در عصر ماشين و قرن بيست و يكم سخن گفتن از آن نشانه عقب‌ماندگي و دوري از واقعيت‌هاست. مي‌گويند وقتي به ياري آن حتي نمي‌توان يك سنجاق قفلي را ساخت چرا بايد هم‌ّ و غم خويش را صرف آن كرد وخلاصه ادبيات مال دوران لب جوي و سايه درخت و آواز بلبل بوده است و حالا كه اين دوران سر آمده است با ادبيات نيز بايد خداحافظي كرد.اين در حالي است كه رشته زبان و ادبيات فارسي بهترين بستر براي ورود به شناخت فرهنگ و عرفان و حتي معارف ديني ما است. چون سرفصل‌ها و دروسي كه در اين رشته تدريس مي‌شود هر كدام مسيري است كه به دشت‌هاي وسيع معرفت منتهي مي‌گردد. مثلاً معاني و بيان و آرايه‌هاي ادبي موجب ارضاء حس زيباشناسي در حوزه ادبيات مي‌شود و از ديگر سو صنايع شعري و فنون بلاغي مانند تمليح، استعاره و مجاز كليدي براي پي بردن به نكات باريك و اشارات معنايي متون ادبي است. امروزه دامنه ادبيات فارسي بسيار گسترده است به گونه‌اي كه پيش‌بيني مي‌شود بتوان ده گرايش براي آموزش ادبيات فارسي تدوين كرد؛ يعني دانشجو طي دو سال دروس عمومي ادبيات را بخواند و در دو سال بعد يكي از گرايش‌هاي علوم بلاغي، ادبيات داستاني و گرايش‌هاي ديگري كه ميتوان در اين رشته پيش بيني كرد، مطالعه كند. اما آنچه امروزه در دانشگاهها به عنوان رشته ادبيات فارسي تدريس مي‌شود، داراي دو شاخه اصلي زبان فارسي و ادبيات فارسي‌است. كه در بخش زبان فارسي مسايل مربوط به زبان شناسي، دستور زبان، اصول نگارش و ويرايش و در بخش ادبيات؛ سبك‌شناسي، نقد ادبي، انواع ادبي، تاريخ ادبيات، صنايع ادبي شامل بديع، معاني و بيان و عروض همچنين متون نظم و نثر كلاسيك مورد بررسي قرار مي‌گيرد.
توانايي‌هاي لازم :
اگر يك دانشجوي ادبيات از خواندن يك بيت شعر حافظ يا خواندن داستان‌هاي شاخص و معروف ادبيات جهان لذت نبرد به اشتباه وارد اين رشته شده است چون دانشجوي زبان و ادبيات فارسي بايد دروس بسيار متنوع و گسترده‌اي را در وادي ادبيات فارسي بخواند و اگر كسي علاقه‌مند نباشد اين رشته برايش ملال آور مي‌شود.اين رشته قلم درست و بيان خوب مي‌خواهد تا بتوان منظور خود را به خوبي تفهيم كرد. همچنين دانشجوي اين رشته لازم است كه حافظه نسبتاً قوي داشته باشد چون بخش عظيمي از مقولات ادبي را بايد به خاطر بسپارد تا در مواقع لازم به آنها دسترسي داشته باشد.
موقعيت شغلي در ايران :
بعد از آموزش و پرورش ، مطبوعات بهترين بستر براي فعاليت فارغالتحصيلان ادبيات فارسي است. همچنين بهترين نيرو براي تنظيم و ارائه برنامه‌هاي ادبي راديو و تلويزيون و حوزه‌هاي فرهنگي وزارتخانه‌هاي مختلف كشور، فارغ‌التحصيل اين رشته است. و از اينها گذشته يك ليسانس ادبيات اگر پويا و فعال باشد ميتواند يك نويسنده، شاعر يا منتقد گردد و در مراكز چاپ و نشر كتاب به عنوان ويراستار و ناظر ادبي در سير چاپ كتاب حضور داشته باشد. در ضمن تعدادي از فارغالتحصيلان نيز با توجه به ذوق و سليقه خود كارهاي ويژه‌اي انجام مي‌دهند كه از آن جمله ميتوان به شركت در تأليف فرهنگ‌هاي مختلف به عنوان پژوهشگر ادبي و فيش‌نويس علمي و انتخابي دايره المعارف‌ها اشاره كرد.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس پايه:
دستور زبان، تاريخ زبان‌‌فارسي، مرجع‌شناسي و روش تحقيق ، آيين‌نگارش و ويرايش ، بديع.
- دروس اصلي:
رودكي و منوچهري، فرخي و كسايي، رستم و سهراب، رستم و اسفنديار، قصيده‌هاي ناصرخسرو، خاقاني، مسعود سعد، نظامي، مثنوي معنوي، منطق‌الطير، حديقه‌سنايي، بوستان سعدي، غزليات و قصايد سعدي، حافظ، صائب، تاريخ بيهقي، سياست‌نامه و قابوسنامه، كشف الاسرار، كليله و دمنه، گلستان سعدي، مرصادالعباد، قرائت متون عربي، قواعد عربي، زبان خارجه تخصصي، عروض و قافيه، ادبيات معاصر، متون تفسيري، آشنايي با علوم قرآني، نقد ادبي.
- دروس تخصصي:
معاني و بيان، مباني عرفان و تصوف، تأثير قرآن و حديث در ادب فارسي، تاريخ ادبيات، سبك‌شناسي.
دانشگاه های پذیرنده : اراک ، ارومیه ، اصفهان ، الزهرا (س) – تهران ، ایلام ، بوعلی سینا – همدان ، بیرجند ، بین المللی امام خمینی (ره) قزوین ، تبریز ، تربیت معلم آذربایجان – تبریز ، تربیت معلم تهران ، تربیت معلم سبزوار ، تهران ، رازی – کرمانشاه ، زابل ، زنجان ، سمنان ، سیستان و بلوچستان – زاهدان ، شهرکرد ، شهید باهنر کرمان ، شهید بهشتی – تهران ، شهید چمران – اهواز ، شیراز ، علامه طباطبایی – تهران ، فردوسی – مشهد ، قم ، کاشان ، گیلان – رشت ، لرستان – خرم آباد ، مازندران – بابلسر ، محقق اردبیلی – اردبیل ، ولی عصر (عج) – رفسنجان ، هرمزگان – بندر عباس ، یاسوج ، یزد ، کردستان – سنندج .
مقاطع تحصیلی : کارشناسی
دوره ها : روزانه ، شبانه ، نیمه حضوری
دانشگاه : دولتی ، پیام نور
گرایشها :