موسیقی هنر اندیشیدن با نغمه ها است هنری که همگام با کلام و حتی فراتر از کلام ، بیانگر احساسات انسانی است . زیرا وقتی کلام کرانش محدود می شود و دیگر به کار نمی آید ، آنگاه موسیقی زبان باز می کند تا به قول شکسپیر حتی سینه های وحشی و دور از احساس نیز سحر شوند و به آرامش برسند .
به همین دلیل هنر موسیقی را راهی برای همدلی و همزبانی مردم پنج قاره می دانند . در فرهنگ ما ایرانیان نیز موسیقی در تمام وقایع زندگی انسان از تولد و ازدواج گرفته تا خر من و دامپروری و شیوه های کاشت و داشت و برداشت و بالاخره مراسم سوگ و سوگواری ، حضوری جاودانه دارد . چون به یاری موسیقی می توان سختی کار را از یاد برد ، عشق را در قلبها شکوفا کرد و رنجهای جسمی و روحی را سبک نمود .
ببرای مثال در میان قشقایی ها ، ناف بچه ها را با آوای چنگی ها می برند و مردگان را با موسیقی به خاک می سپارند یا در لرستان آوای " چمری" نغمه بسیار دلنشینی است که ضمن سخن از سوگ و اندوه ، ماتم زدگان را به آرامش می رساند .
طی قرون متمادی ،آموزش موسیقی در ایران به روش استاد و شاگردی بوده است تا هر هنر جو در جوار استاد ، همراه با درس نوازندگی ،درس زندگی را بیاموزد واین هنر نسل به نسل از اهل دردی به اهل دردی دیگر برسد .
اما در دهکده جهانی امروز نمی توان تنها با تکیه بر روش آموزش گذشته نیاز جامعه را به مو سیقی تأمین کرد و موسیقی سنتی را حفظ نمود و اشاعه داد و درموسیقی جهانی نیز حرفی برای گفتن داشت ، بلکه انجام این کار باآموزش علمی و آکادمیک این رشته امکان پذیر است به همین دلیل رشته موسیقی برای اولین بار پس از انقلاب فرهنگی در سال 68 در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی ارائه گردید .
هدف رشته موسیقی تا پیش از سال 79 ، تربیت کارشناسان موسیقی ایران بخصوص موسیقی دانان بوده است . اما از سال 79 این رشته در گرایش های نوازندگی ساز های ایرانی و نوازندگی سازهای جهانی دانشجو می پذیرد . زیرا در حال حاضر هدف اصلی این رشته تربیت نوازندگان متخصص در سازهای ایرانی و جهانی است .
- گرایش نوازندگی ساز های ایرانی و جهانی:
رشته موسیقی دارای دو بعد فن وتکنیک و درک هنر موسیقی است . در بعد فن وتکنیک برنامه رشه موسیقی بر این اساس تدوین شده است که دانشجویان به صورت تخصصی در یک زمینه مشخص ؛ یعنی نوازندگی یک ساز ایرانی یا جهانی آموزش ببینند . در این میان ، سازهای ایرانی شامل یکی از سازهای تار ، سه تار ، قانون ،نی کمانچه ، قیچک ، بربط یا عود ، سنتور و رباب می شود و سازهای جهانی شامل پیانو، ویالون ، گیتار ، کلارینت ، آبوا و فلوت می گردد .
موسیقی نظامی یکی از شاخه های موسیقی است که با الهام از فرهنگ و سنت های هر جامعه و با بهره جویی از علم موسیقی ، به تقویت روحیه سلحشوری ، در جسم و جان مبارزان و مدافعان هر کشور می پردازد. همچنین این موسیقی در مراسم استقبال یا درقه میهمانان رسمی یک کشور در اجرای سرود و سلام ملل و در مراسم عزا ، اعیاد و جشن های گوناگون حضوری فعال و چشمگیری دارد .
در این میان گرایش موسیقی نظامی با آموزش دروس تئوری و عملی مورد نیاز اعم از تربیت حس شنوایی ، رهبری ارکستر ، سمفونیک و نظامی ، گروه نوازی ، اصول آهنگ سازی ، آموزش پیانو و ... دانشجویان این رشته را برای هدایت یا رهبری ارکسترهای نظامی ، آفرینش سرو و تنظیم آهنگ ها و مارش های نظامی آماده می سازد .
توانایی های لازم :
آیا می توان یکساله ، دوساله ، یا حتی چهار ساله نوازنده شد و در رشته موسیقی حرفی برای گفتن داشت ؟ بدون شک چنین چیزی امکان پذیر نیست . به همین دلیل ، دانشجوی این رشته باید از کودکی یا نوجاونی ، ساز را در دست گرفته و حداقل در نواختن یک ساز ایرانی و یا جهانی مهارت داشته باشد ودانشگاه برای او کلاس سیزدهم باشد .
برای شناخت این دسته از دانشجویان ، رشته موسیقی نیمه متمرکز دانشجو می پذیرد ؛ یعنی داوطلبانی که در آزمون سراسری ، گروه آزمایشی هنر در ردیف معرفی شدگان چند برابر ظرفیت رشته موسیقی قرار می گیرد باید در آزمون تخصصی و عملی موسیقی که شامل اطلاعات عمومی موسیقی ، مبانی نظری و عملی موسیقی (تئوری موسیقی ، سرایش و تربیت شنوایی ) و نوازندگان یک ساز ایرانی یا یک ساز جهانی می شود ، شرکت کنند ، اسامی پذیرفته شدگان نهایی این رشته نیز باتوجه به نتیجه آزمون های تخصصی و عملی مذکور اعلام می گردد.
اما گذشته از موفقیت در آزمون عملی موسیقی ، هنرجوی این رشته باید با کار و تلاش مستمر ؛ دانش ، معرفت و توانایی خود را افزایش دهد و در کنار آن بکوشد که از دنیای شگفت انگیر کودکی دور نشود ، چون ذهن آماده و قلب زلال و شفاف یک کودک ، قدرت دیدن زیبایی ها و شگفتی هایی را دارد که اکثر افراد بزرگسال از درک ان عاجز هستند . به همین دلیل یک نگاه کودکانه همراه با توانایی و دانش لازم می تواند عامل خلق آثار هنری جاودان باشد .
موقعیت شغلی در ایران :
آیا می دانید که موسیقی در بهبود بسیاری از بیماری ها مانند بیماری های روانی و اختلالات گفتاری و شنیداری موثر است و باعث کاشهش درد و ایجاد آرامش جسمی و روانی می گردد؟
آیا می دانید که موسیقی که رشد گیاهان را بهتر و بیشتر می کند ودر ادیاد شیر دام ها موثر است ؟
در واقع موسیقی در جوامع امروزی کاربرد های بسیاری دارد که نشانه قدرت جادویی این هنر است . اما متاسفانه در جامعه ما هنوز موسیقی جایگاه خویش را پیدا نکرده است برای مثال ما در زمینه موسیقی درمانی قدم موثری برنداشته ایم و هنوز عامه مردم با ارزش هنر موسیقی آشنا نیستند البته در چند سال اخیر شاهد پیشرفت روزافزون موسیقی هستیم و همین نشان می دهد که در حال حاضر نیاز مبرمی به کارشناسان نوازندگان و آهنگ سازان هنرمند و متبحر داریم ؛ افرادی که نه گندم نمای جو فروش بلکه یاوران حقیقی این هنر اصیل و با ارزش باشند . چنین افرادی می توانند در مراکز و سازما ن های مختلفی مانند صدا و سیما ، سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد فعالیت کنند .
همچنین می توانند به تدریس موسیقی و در صورت داشتن توانمندی لازم به آهنگ سازی فیلم ، رهبری ارکستر ، یا حضور در ارکستر های مختلف و ضبط آثار متفاوت بپردازند.
دانشجویان موسیی نظامی نیز از ابتدای تحصیل بورسیه ارتش جمهوری اسلامی هستند ودرنهایت جذب این نهاد می شوند .
درس های این رشته در طول تحصیل :
- دروس مشترک در بین گرایش های مختلف موسیقی :
تحلیل مبانی نظری موسیقی ، سرایش ، تاریخ موسیقی ایران ، پیانوی عمومی ، طبیعت شنوایی ، تاریخ موسیقی جهان ، سازشناسی موسیقی جهانی ، شناسایی سازهای ایران ، هارمونی .
- دروس تخصصی گرایش نوازندگی موسیقی جهانی :
ساز جهانی (اموزش یک ساز جهانی که در 8 ترم ارائه می شود ) مبانی صداشناسی ، ارکستر جهانی – همراهی ، آواز جمعی ، فرم موسیقی ، اجرای صحنه ای آواز جمعی ، اجای صحنه ای صجنه جهان ، هم نوازی، دشیفراژ ، اجرای پایانی
- دروس تخصصی گرایش موسیقی نظامی:
پیانوی اختصاصی ، هارمونی ، اصول آهنگ سازی ، تربیت شنوایی ، کنتراپون ، گروه نوازی ، ارکستر ، آشنایی با دستگاه های موسیقی ایران ،پیوند شعر و موسیقی ، ساز بادی باندهای نظامی ، ارکستراسیون سمفونیک ، رهبری ارکستر سمفونیک و نظامی ، تاریخ موسیقی نظامی ، اجرای پایانی
دانشگاه های پذیرنده : تهران ، هنر - کرج
مقاطع تحصیلی : کارشناسی
دوره ها : روزانه
دانشگاه : دولتی
گرایشها : نوازندگی موسیقی ایرانی، نوازندگی موسیقی جهانی ، موسیقی نظامی
* این رشته بصورت نیمه متمرکز دانشجو می پذیرد.