در همه جا حضور دارد . از شمال تا جنوب ، از شرق تا غرب ، از کویر تا کوه ، از سیاه چادر های عشایری تا خانه های ساده روستاییان از کارگاه های ابتدایی و قدیمی واقع در کوچه پس کوچه های شهر تا فرهنگسراهای شهر های بزرگ و از قبل از تاریخ تا به امروز .
سخن از صنایع دستی است . صنایعی که گاه به شکل فرش و گلیم جلوه گر می شود و زمانی لطافت و ظرافت خویش را در منبت و معرق ، گچبروی وآینه کاری ، سفال و سرامیک به نمایش می گذارند اما به هر نقش و شکلی که باشند ، بیانگر عشق به پاکی و زیبایی اند چرا که خدا زیباست و زیبایی را دوست دارد .
صنایعی که روح خود را از هنر وام گرفته اند و جسمشان ارتباط نزدیک با صنعت دارند و همین ویژگی است که تعریف صنایع دست را به طور اعم و اخص بعنوان یک رشته داشنگاهی دشوار کرده است . چرا که عده ای از اساتید و صاحبنظران این رشته از دید هنر بررسی می کنند و عده ای دیگر آن را بعنوان یک صنعت می بینند و عده ای نیز معتقدند که صنایع دستی تلفیقی از هنر و صنعت است و حتی بعضی از استادان و کارشناسان می گویند علت اینکه نمی توان رشته فوق را به درستی تعریف کرد عنوان نامناسب این رشته است و باید بجای صنایع دستی عنوان دیگری را برای این رشته انتخاب نمود .
رشته صنایع دستی رشته ای است که درآن هنر و کاربرد در کنار هم قرار دارد ؛ یعنی برخلاف هنر محض مثل هنر نقاشی که کاربرد روزمره ندارد در این رشته ساخت وسایل هنری که کاربرد روزمره نیز داشته باشند ، مورد توجه است . برا ی مثال می توان به ساخت یک کاسه زیبا و یا کیف زیبا اشاره نمود .
در این رشته دانشجویان طی 4 سال اطلاعات متوسطی درباره 24 گروه بزرگ انواع صنایع دستی ایران که شامل 152 شاخه می شود ، بدست می آورند . همچنین با پرداختن به یکی از 4 گرایش صنایع چوب ، سفال ، نگارگری و طراحی فرش از نظر اجرا و کارشناسی آثار در گرایش فوق صاحب تخصص شده و مهارت های لازم را برای تولید آثار صنایع دستی در گرایش انتخابی خود بدست می آورند .
بزرگترین سرمایه هر فرد برای ورود به این رشته عشق و علاقه است همچنین باید پایمردی و حوصله لازم را برای آموختن صنایع دستی داشت و در طراحی بخصوص طراحی سنتی قوی و با نقوش سنتی آشنا بود همجنین یک دانشجوی صنایع دستی لازم است با فرهنگ و سنت قدیم کشور و ماشین ها و ایزار جدید آشنا شودو در نتیجه طرح هایی ارائه دهد که هم اصالت بومی و هم نوآوری هنری داشته باشد . در نهایت آشنایی با ادبیات کهن و نو ایران برای دانشجویان این رشته یک ضرورت است زیرا هنر ما ارتباط تنگاتنگ با ادبیاتمان دارد و هیچ هنرمند ایرانی نمی تواند با ادبیات ایران بیگانه باشد . گفتنی است دانشجویان صنایع دستی باید از آمادگی جسمانی برخوردار باشند برای مثال در رشته ای مثل خاتم که ظرافت حرف اول را می زند دست هایی چابک و ماهر بسیار مهم است .
موقعیت شغلی در ایران :
فارغ التحصیلان این رشته می توانند در سازمان هایی مثل میراث فرهنگی ، صنایع دستی ایران ، اداره کل صنایع دستی ، در وزارت جهاد کشاورزی ، سازمان ایرانگردی و جانگردی ، بنیاد مستضعفان و جانبازان ، ادره کل موزه ها و وزارت فرهنگ و ارشاد ، به کارهای پزوهشی یا تحقیقاتی یا کارشناسی بپردازند . همچنین می توانند با دایر کردن کارگاهی در خانه ، هم درآمد بهتری داشته باشند و هم آنچه دوست دارند بسازند که در این صورت فارغ التحصیلان صنایع دستی به دو صورت می توانند فعالیت کنند ؛ یکی ساخت آثاری که جنبه موزه ای و تزیینی دارد و یکی تولید صنایعی که کاربرد داشته و البته جنبه هنری نیز داشته باشد . درضمن کارهای پروهشی را نیز باید در نظر داشت . هرچند تا کنون به این بخش توجهی شده است . برای مثال درباره فرش ایران مقاله ها و کتاب هایی که داریم ، خارجی است و نیاز به کارشناسان ایرانی که در این زمینه تحقیق و پژوهش کنند کاملاً احساس می شود .
درس های این رشته در طول تحصیل :
طراحی پایه ، مبانی هنرهای تجسمی ، هندسه نقوش ، آشنایی با هنرهای سنتی ، تاریخچه کتابت ، خوشنویسی و طراحی حروف ، کارگاه صنایع دستی یک (آشنایی با همه کارگاه ها ) ، طراحی سنتی ، رنگ رزی پشم و الیاف ، آبگینه ، سفال و سرامیک ، مینیاتور و تذهیب ، بافت ف چوب ، فلز ، آشنایی با هنر در تاریخ ، کارگاه عکاسی پایه ، انسان ، طبیعت ، طراحی ، تحول در صنایع دستی دنیا ، هنر و تمدن اسلامی ، تحقیق در صنایع دستی ایران ، طراحی اشیاء در تمدن اسلامی ، تحقیق در صنایع دستی ، مرمت و نگهداری آثار هنری ، پروژه
دانشگاه های پذیرنده : الزهرا (س) – تهران ، سمنان ، شهر کرد ، شیراز ، کاشان ، مازندران – بابلسر ، هنر ، هنر اصفهان ، غیر انتفاعی سوره – تهران ، غیر انتفاعی جهاد دانشگاهی – اردکان یزد ف غیر انتفاعی بزرگ مهر .
مقاطع تحصیلی : کارشناسی ، کاردانی
دوره ها : روزانه ، شبانه
دانشگاه : دولتی ، پیام نور
گرایشها :
