اعتبار سنجی فرآیندی است که مشخص میکند تا چه اندازه منابع تحقیق یک نویسنده بدون مشکل و کاملا دقیق است. شاید در گذشته اعتبارسنجی رفرنس کار ساده تری بود چرا که تعداد ژورنال ها و مقاله هایی که در یک سال چاپ میشدند بسیار اندک بود. اما با گذشت زمان و افزایش تعداد ژورنال ها و مقاله هایی که سالانه به چاپ می رسند، کار اعتبارسنجی رفرنس ها و مراجع به کار رفته در یک پژوهش نیز دشوارترو ضروری تر شده است. بخاطر داشته باشید که به همان اندازه که تعداد مقالات افزایش یافته است، امکانات و ابزارها برای بررسی صحت مقالات نیز بیشتر شده است. از جمله این نرم افزارها می توان به
Abstrackr, Colandr, Covidence, DRAGON, EPPI-Reviewer, Checkster,SkillSurveyReference, Xref, Crosschq. Rayyan اشاره کرد که به بررسی متون در مقالات پرداخته و آنها را ارزیابی میکنند. همانطور که پیشتر بیان کردیم ابزارهای بسیاری برای رفرنس نویسی نیز وجود دارند که از جمله بهترین های آنها می توان به Mendeley , EndNote اشاره کرد. اما در مجموع چطور می توانیم یک مقاله را از نظر رفرنس دهی اعتبارسنجی کنیم؟ آیا روش مشخصی برای اعتبار سنجی رفرنس مقالات و متون علمی وجود دارد یا خیر؟. برای پاسخ به این سوال باید بگوییم که بله دو روش مشخص و استاندارد برای اعتبار سنجی رفرنس مقالات وجود دارد که عبارتند از:
1. روش SMT: این روش که با عنوان پیشنویس آماده یا Spesific Manuscript Template نیز شناخته می شود به دنبال این است که نویسنده را مجبور کند پیش از سابمیت مقاله در ژورنال از یک الگوی متنی آماده برای نگارش مقاله خودش استفاده کند. در این روش معمولا یک پیش نویس آماده (Template) برای نگارش مقاله در سایت ژورنال بارگزاری شده و از نویسنده خواسته می شود مقاله خودش را پیش از سابمیت در قالب این الگو درآورد. در این فرآیند معمولا نویسنده باید از Plug-in یک نرم افزار رفرنس دهی مانند مندلی استفاده کند و چنانچه در متن مقاله و یا بخش منابع، رفرنس های اشتباه آورده باشد قطعا در فرآیند رفرنس دهی دچار مشکل خواهد شد. سردبیران ژورنال ها معمولا به این وسیله می توانند اعتبارسنجی یک مقاله را انجام دهند که البته ممکن است برای نویسنده نیز فرآیند زمانبری باشد.
2. روش RCT: در این روش سردبیر ژورنال از ابزارهای چک کردن رفرنس دهی (Reference Checking Tools) برای اعتبار سنجی رفرنس ها در یک مقاله بهره می برد. این ابزار فرآیند اعتبارسنجی را بسیار ساده کرده و میتواند به نویسنده کمک کند تا به سرعت مقاله خودش را آماده و سابمیت کند و از طرفی ژورنال نیز با فرآیند بسیار ساده تر و قابل اطمینان تری برای اعتبار سنجی رفرنس ها مواجه خواهد بود. از جمله دوتا از برترین این نرم افزارها Checkster و SkillSurveyReference است. زمانی که شما فایل پیش نویس یک مقاله را در این دو نرم افزار سابمیت می کنید بلافاصله آن را به فرمت XML تبدیل میکند. سپس به سرعت متن را بررسی کرده و منابعی که مشکل دار هستند را به صورت هایلایت شده نشان می دهد.
ژورنال ها - EndNote - Covidence - سابمیت مقاله - ژورنال ها - ژورنالهای ISI
