عنوان پایان نامه(فارسي) :
رویکردی بر آسیب شناسی حقوقی بزهکاری سازمانی محبوسین در حبسهای امنیتی و غیرامنیتی
عنوان پایان نامه(انگليسي):
A Legal Approach to Pathology of Organizational Delinquency Among Inmates in Security and Non-Security Prisons
کلمات کلیدی(فارسی): آسیب‌شناسی حقوقی - بزهکاری سازمانی - محبوسین - زندان‌های امنیتی - زندان‌های غیرامنیتی
کلمات کلیدی(انگلیسی):- Legal Pathology - Organizational Delinquency - Inmates
- Security Prisons - Non-Security Prisons
1-بيان مساله (شامل تشريح مسأله و معرفي آن، بيان جنبههاي مجهول و مبهم، بيان متغيرهاي مربوطه و سؤال کلی پژوهش)
بزهکاری سازمانی به‌عنوان یکی از پیچیده‌ترین چالش‌های حقوقی و اجتماعی، به‌ویژه در محیط‌های بسته همچون زندان‌ها، نیازمند بررسی دقیق و جامع است. زندان‌ها، به‌عنوان نهادی برای اصلاح و بازپروری افراد مجرم، طراحی شده‌اند تا از طریق جداسازی مجرمان از جامعه و ارائه برنامه‌های بازپروری، زمینه کاهش ارتکاب مجدد جرم را فراهم کنند. اما در عمل، این محیط‌ها گاه به کانون شکل‌گیری و تقویت رفتارهای بزهکارانه تبدیل می‌شوند. بزهکاری سازمانی، که غالباً به‌صورت گروهی و با هماهنگی میان محبوسین انجام می‌گیرد، یکی از مصادیق این معضل است.
در زندان‌های امنیتی که برای نگهداری مجرمان خطرناک و مرتبط با جرایم امنیتی طراحی شده‌اند، بزهکاری سازمانی می‌تواند ابعادی جدی‌تر پیدا کند؛ چراکه این زندانیان اغلب تجربه و توانایی بیشتری در سازمان‌دهی جرایم دارند. از سوی دیگر، در زندان‌های غیرامنیتی، با وجود شدت کمتر جرایم زندانیان، محیط زندان ممکن است شرایطی را فراهم کند که رفتارهای سازمان‌یافته به‌عنوان یک ابزار دفاعی یا همبستگی میان زندانیان ایجاد شود. این مسئله، نه‌تنها امنیت داخلی زندان‌ها را تهدید می‌کند، بلکه پیامدهای گسترده‌تری در سطح جامعه، به‌ویژه پس از آزادی زندانیان، به دنبال دارد.
خلأهای موجود در نظام حقوقی و آیین‌نامه‌های اجرایی مرتبط با مدیریت زندان‌ها، از جمله عدم شفافیت در قوانین مربوط به رفتارهای گروهی و نظارت بر تعاملات میان زندانیان، بستر مناسبی را برای شکل‌گیری و گسترش بزهکاری سازمانی فراهم کرده است. نبود برنامه‌های بازپروری مؤثر، ضعف در نظارت‌های داخلی، و محدودیت‌های زیرساختی زندان‌ها از جمله عواملی هستند که در افزایش این پدیده تأثیرگذارند.
این مسئله، علاوه بر پیامدهای اجتماعی، از منظر حقوقی نیز چالش‌برانگیز است. ضعف در قوانین مرتبط با کنترل و نظارت بر رفتارهای بزهکارانه در زندان‌ها، موجب می‌شود که این رفتارها کمتر مورد پیگرد و اصلاح قرار گیرند. همچنین، نبود مکانیزم‌های قانونی برای شناسایی و برخورد با جرایم سازمان‌یافته در زندان‌ها، موجب کاهش اثربخشی نظام کیفری در بازپروری مجرمان می‌شود.
از این رو، ضرورت انجام تحقیقی جامع برای شناسایی و تحلیل ابعاد مختلف بزهکاری سازمانی در زندان‌ها احساس می‌شود. این پژوهش در تلاش است تا با آسیب‌شناسی حقوقی این پدیده، تفاوت‌ها و شباهت‌های بزهکاری سازمانی در زندان‌های امنیتی و غیرامنیتی را بررسی کرده و با شناسایی عوامل مؤثر بر آن، راهکارهای حقوقی و اجرایی برای کنترل و پیشگیری از این پدیده ارائه دهد.
بررسی این موضوع می‌تواند دستاوردهای مهمی در سه حوزه داشته باشد:
1. حوزه اجتماعی: ارائه راهکارهایی برای کاهش نرخ جرایم در زندان‌ها و بازگشت مجدد به جرم پس از آزادی.
2. حوزه حقوقی: شناسایی و رفع خلأهای موجود در قوانین و آیین‌نامه‌های مربوط به مدیریت زندان‌ها.
3. حوزه علمی: توسعه ادبیات علمی در زمینه حقوق کیفری، جرم‌شناسی و مدیریت زندان.