نگارش پروپوزال ارشد و دکتری…
Proposal…
پایان نامه ارشد و رساله دکتری.…
Dissertation…
نگارش، استخراج و ترجمه مقاله…
Article…
بایدها و نبایدهای نگارش تحقیق.
نوشتن را با قسمتهای آسان تر شروع کنید نتیجه شگفت آور است.
"افراد زیادی بر این باورند که یک پایان نامه باید به ترتیبی نوشته شود که بلافاصله چاپ و خوانده شود". (استل ام.فیلیپس و دی.اس.پاگ، چگونه دکتری بگیریم ۱۹۹۴)
درواقع همه چیزهایی که در مورد نوشتن و تجدید نظر کردن یک تحقیق گفته شده است، برای یک پایان نامه هم به کار میرود. بسیاری از بحث هایی که الان مطرح میشوند، برای پروژه های زیر لیسانس نیز به کار میروند.
اهداف پایان نامه
اهداف یک پایان نامه، بسته به نوع درجه (کارشناسی یا دکترا) و موسسه ی سفارش دهنده آن تغییر می کند. یک پایان نامه می تواند با یک یا چند معیار زیر، ارزیابی شود:
1- نشان دهد که دانشجو متن تحقیق را خوانده و درک کرده است.
2- فراهم کردن مدرکی که نشان دهد دانشجو قادر به انجام تحقیقات پایه ای است.
3- نشان دهد که دانشجو تحقیق اصلی را انجام داده است.
4- سهم قابل توجهی در آن زمینه نمایش دهد.
ارزشمند است که پایان نامه با آن چه مورد انتظار موسسه ی شماست، هماهنگی داشته باشد.
محتوای پایان نامه در موارد زیادی با مقاله تفاوت دارد:
- یک پایان نامه متکی به خود است. خواننده را به مرجع دیگری برای حل جزئیات یا تحلیل بیشتر، هدایت نمی کند.
- یک پایان نامه به صورت یک کتاب، به فصل ها و سپس به بخش های مختلفی تقسیم می شود.
- ممکن است یک پایان نامه روی بیشتر از یک عنوان متمرکز شود.
- یک پایان نامه معمولا طولانی تر از یک مقاله است.
- اولین خوانندگان (و شاید تنها خوانندگان) یک پایان نامه، داوران آن هستند و آن را دست کم با توجهی که داوران مقاله دارند خواهند خواند.
اصولا در یک پایان نامه، باید همه جزئیات تا حد امکان آورده شود. شرح و اثبات مفهوم موضوع و عبارت هایی مانند “ به آسانی نشان داده می شود “ و “ ما برهان را حذف می کنیم “ که ممکن است شک برانگیز باشد، مهم است.
البته ممکن است ممتحنین این قبیل پرسش ها را در طول ارائه از شما بپرسند.
سعی کنید این قبیل سوالات ممتحنین را پیش بینی کنید. این به شما کمک میکند که تصمیم بگیرید از چقدر هر موضوع را بسط دهید.
در یک پایان نامه نباید مطالب غیر ضروری گنجانده شود. ولی نتایجی که معمولا ربطی به پایان نامه ندارند، می توانند در ضمیمه شرح داده شوند. این امر می تواند برای استفاده کننده های بعدی مفید باشد.
هیچ عدد “مطلوبی” از ماکزیمم صفحات که یک پایان نامه از آن پیروی کند وجود ندارد و در طول یک پایان نامه، تغییرات زیادی در تعداد صفحات، با به وجود آمدن موضوع های جدید، به وجود می آید.
دریک فصل و دو فصل اول، مسئله مطرح شده باید به صورت واضح توضیح داده شود. از شما انتظار می رود که به وسیله فراهم کردن یک خلاصه مهم از مطالب مربوطه، یک آگاهی منطقی از کار موجود روی موضوع را بیان کنید.
اگر بیشتر از یک راه حل برای حل مساله وجود دارد، انتخاب روش باید مشخص شود.
در انتهای پایان نامه، نتایج باید با دقت آورده شوند. طرح مسایل حل نشده و جهت های آینده برای تحقیقات، ایده خوبی است.
توجه کنید که یک پایان نامه لزوما نباید ایده های جدید یا نتایج پیشرفته را ارائه دهد.
وقتی که مقاله می نویسید، معمولا در مورد تکنیک های نوشتن بی تجربه هستید. بنابر این اجتناب کردن از ارتکاب غیر عمدی دزدی از تالیفات دیگران، بسیار مهم است.
اگر متنی را کلمه به کلمه از منبعی دیگر می نویسید، باید آن را داخل گیومه بگذارید و منبع آنرا ذکر کنید.
ممتحنین مخصوصا در مورد احتمال اینکه شما دزدی تالیفاتی کرده اید، هوشیار خواهند بود، پس مراقب باشید چنین اشتباهی نکنید.
هر موسسه ای، قوانین خاص خود را برای ارائه پایان نامه دارد: صفحه، فونت، اندازه حاشیه، فاصله خطوط و طرح روی جلد همه از قوانین خاصی پیروی می کنند که عدم مطابقت پایان نامه با آن ها، ممکن است موجب رد ارائه شما شود.
لازم است صفحات شروع از یک شکل استاندارد پیروی کنند، مثلا شامل قسمت های زیر باشند:
صفحهء عنوان، شامل اسم نویسنده، عنوان، دانشکده، نوع درجه و سال ارائه باشد.
توضیحی در مورد این که این کار در درجه دیگری ارائه نشده است.
بیان حق چاپ و مالکیت معنوی اثر.
لیستی از یادداشت ها.
بیان مختصری از خط مشی تحقیق نویسنده.
بیان یک سری تصدیق ها و هدیه ها.
جدول محتویات.
لیست شکلها.
لیست جدولها.
و…ارائه
کتابخانه موسسه شما ممکن است پایان نامه های موفق قبلی را داشته باشد که شما می توانید آن ها را بررسی و با فرمت مورد نظر موسسه تطبیق دهید. اما مد نظر داشته باشید که احتمال دارد قوانین تغییر کرده باشند.
توصیه می شود که نوشتن پایان نامه را خیلی زود شروع کنید. قبل از اینکه دیر شود!
برای شروع می توانید در اوایل ماه های مطالعاتیتان، با پیش نویس چند فصل ابتدایی شروع کنید.
هم چنین باید فورا جمع آوری منابع برای کتاب نامه را شروع کنید.
یکی از دلایل زود شروع کردن نوشتن پیش زمینه ها این است که در شروع کار شما بسیار مجذوب هستید.
بهتر است پایان نامه را مرحله به مرحله در محیط word بنویسید که در هنگام جمع آوری کارتان راحت تر شود.
برخلاف یک مقاله، یک پایان نامه به وسیله ویرایشگر خوانده و تصحیح نمی شود، پس مهم است که قبل از ارائه، چندین بار پایان نامه را بخوانید.
بهتر است استاد پروژه شما و چند تن از دانشجویان نیز پایان نامه شما را بخوانند و نظرشان را بگویند.
دفاع کردن از یک تحقیق و پژوهش انجام شده مثلا پایان نامه
دفاع شفاهی به صورت های مختلف در کشورهای مختلف انجام می گیرد.
شاید مهم ترین قسمت دفاع، خواندن پایان نامه آماده است. ممکن است دفاع، هفته ها یا ماه ها بعد از تسلیم پایان نامه صورت بگیرد.
یکی از اهداف ممتحنین متعاقد کردن خودشان است که خود شما کاری که ادعای انجام دادن آن را می کنید انجام داده اید و آن را فهمیده اید.
مهم است که با دقت به سوال ها گوش کنید و چیزی را که از شما خواسته شده پاسخ دهید. اگر سوال را به درستی متوجه نشدید، از آن ها بخواهید سوالشان را تکرار کنند.
اگر ارائه شما در حدود ۴۰ یا ۵۰ دقیقه است، دقت کنید که زیادی وارد جزئیات نشوید.
در پایان توجه داشته باشید که یک ممتحن، به دقت پایان نامه شما را خوانده و در دفاع حضور داشته تا به اندازه کافی در مورد شما بداند و شما را برای تقاضای کار به مرجعی معرفی کند.
دوره آموزشیساز و کار اداری (2019 Microsoft Word) - نحوه نوشتن پیشگفتار پایان نامه، مقاله - چگونه باید از پایان نامه دفاع کرد؟
نگارش پايان‌نامه(تدوین سند علمی).
نحوه نگارش پايان نامه
يكی از اهداف نگارش هر پايان نامه، در اصل آشنا نمودن دانشجو با نحوه نگارش و تنظيم يك مبحث علمي است.
پايان نامه نوشته ای است شامل چكيده پايان نامه به فارسي، فهرست تفصيلی مطالب، فهرست تصاوير، جداول و نمودارها، مقدمه و تاريخچه مختصر، مروری بر كارهای انجام شده و آخرين اطلاعات تئوری، عملكرد تحقيقی و عملی نتايج، بحث و پيشنهادات، فهرست منابع و ماخذ و چكيده پايان نامه به انگليسی كه توسط دانشجو و با هدايت و نظارت استاد راهنما و همكاری استاد مشاور (در صورت داشتن) تنظيم و تدوين می شود.
رعايت اين تذكرات از جانب دانشجويان برای رعايت هماهنگی بين پايان نامه ها الزامی است. موضوعات هر پايان نامه را با توجه به تعريف فوق و به ترتيب تقدم ذيل مي توان دسته بندی نمود:
فرم زركوب روی جلد فارسي (در صورتی كه ارائه پايان نامه به صورت مجلد باشد)
فرم داخل جلد به فارسی
بسم الله الرحمن الرحيم
تقديم (اختياری مي باشد)
چكيده پايان نامه به فارسی
تقدير و تشكر ( اختياری)
فهرست مطالب
فهرست اشكال
فهرست جداول
متن پايان نامه
نتايج و تحقيقات آتی
پيوست ها (ضميمه 1، ضميمه 2، ....)
مرجع ها و ماخذها
چكيده پايان نامه به انگليسي
فرم داخل جلد به انگليسی
ترتيب درج مطالب پايان نامه
الف) برگ های ابتداي پايان نامه
برگ اول (فرم داخل جلد به فارسی): اين قسمت بايد دقيقاً طبق فرمت داده شده اعمال گردد.
برگ دوم: بسم الله الرحمن الرحيم
برگ سوم (تقديم): در صورت تمايل دانشجو مي تواند پايان نامه خود را به شخصيتی و يا... تقديم نمايد، كه در اين صفحه درج میگردد.
برگ چهارم (چكيده): هر پايان نامه بايستی با چكيده آغاز گردد كه شامل بحث پيرامون موضوع پايان نامه، شيوه هاي تحقيق و نتيجه كلي است. دانشجو موظف است اين چكيده را به زبان فارسي تهيه و در اين برگ از پايان نامه درج نمايد.
برگ پنجم (تقدير): دانشجو مي‌تواند در صورت تمايل در اين صفحه از كساني او را در تهيه پايان نامه ياري نموده اند تقدير نمايد.
برگ ششم (فهرست مطالب): دانشجو بايستي فهرست مطالب كه همراه با شماره صفحه مربوطه در اين قسمت درج نمايد.
دانشجو بايد پس از درج فهرست مطالب پايان نامه، فهرست اشكال را به صورت جدا از فهرست مطالب درج نمايد.
دانشجو بايد پس از درج فهرست اشكال پايان نامه، فهرست جداول را به صورت جدا از فهرست اشكال درج نمايد.
ب) پس قرار گرفتن مطالب فوق به ترتيب، متن پايان آغاز مي گردد.
مقدمه: اين قسمت شامل هدف هاي مورد نظر در پايان نامه، روش ها و نحوه انجام تحقيق و نتايج حاصل از آن باشد. اغلب منابع مروری (Literature Review) نيز در اين قسمت انجام مي‌پذيرد. همچنين ذكر اهميت موضوع تحقيق در رابطه با توسعه كشور توصيه مي‌شود.
توضيح ساختار پايان نامه با ذكر مختصر از مطالبي كه در فصل هاي مختلف آورده شده است ضروري است.
فصل ها: متن هر پايان نامه شامل چندين فصل و هر فصل شامل چندين بخش خواهد بود. هر فصل را مي‌توان با يك مقدمه كوتاه آغاز و با يك نتيجه گيري مختصر به اتمام رساند. هر فصل بايد به شكلي كه در بخش بعدي در باره آن توضيح داده خواهد شد شماره گذاري گردد.
بنا به نظر دانشجو و تاييد استاد راهنما مطالب مختلف پايان نامه در چند فصل مختلف دسته بندي مي‌گردد. در فصل آخر بايستي به نتايج به دست آمده، بحث و پيشنهادات لازم پرداخت.
فصل آخر: فصل آخر بايد با توجه به مطالب عنوان شده به ويژه در مقدمه به نگارش درآيد. مقايسه نتيجه هاي به دست آمده با هدف هاي از قبل تعيين شده در مقدمه، دستيابي هاي نوين در اين فصل ذكر مي‌شوند و مورد تجزيه و تحليل قرار مي‌گيرند. در ضمن ارائه دهنده پايان نامه در اين فصل به عنوان پيشنهاد براي تحقيقات بعدي، به طرح چند موضوع در راستاي تحقيقات خود مي‌پردازد.
ج) پيوست ها
پس از اتمام مطالب پايان نامه پيوست ها قرار مي‌گيرند. قسمت اصلي متن پايان نامه نبايد داراي داده هاي (data) غير ضروري، برنامه نرم افزاري و يا چگونگي به دست آوردن معادلات رياضي باشد، چنين مطالبي بايد در پيوست آورده شود.
د) مراجع و ماخذ ها
پس از اتمام بخش پيوست ها، بايد مراجع درج گردد. به طور كلي چنانچه براي مطلبی از منبعی استفاده شود، ذكر آن مرجع در ليست مراجع پايان نامه الزامی مي‌باشد. در اين گونه موارد مطلب بين دو گيومه نوشته میشود و بلافاصله بعد از آن علامت [ ] درج مي گردد كه در داخل آن شماره منبع مذكور به ترتيب عددي از اول پايان نامه قرار میگيرد. مثلاً پانزدهمين منابع استفاده شده بعد از ذكر مطلب مربوطه در داخل گيومه اينگونه آورده مي شود: [15]
گاهی اوقات در نقل خلاصه، يك مقاله كه توسط يك شخص نگارش يافته است در يك جمله ذكر مي‌شود كه در اين گونه موارد به شرح زير اقدام مي‌كنيم :
علي رياضی [ ]، آرايش كنترل آداپتو را تنها راه حل كنترل سيستم هاي ربات مي‌داند.
ه) برگ های انتهای پايان نامه
برگ ماقبل آخر (چكيده انگليسی پايان نامه): چكيده پايان به انگليسي ترجمه همان چكيده فارسي مي‌باشد كه در ابتداي پايان قرار گرفته است.
برگ آخر (فرم انگليسي ): اين برگ بايستي دقيقاً مانند فرمت داده شده اعمال گردد.
شماره گذاری و ارائه منابع
شماره گذاري متن:
صفحه هاي فرم داخل جلد و بسم الله الرحمن الرحيم، شماره گذاري نمي‌شوند. صفحات بعدي به ترتيب حروف ابجد شماره گذاري مي‌گردند. شماره گذاري با عدد از مقدمه و تا انتهاي پايان نامه (پيوست ها) ادامه خواهد داشت. در شماره گذاري اعداد بايد در وسط و پايين صفحه قرار گيرند.
شماره گذاری روابط رياضی :
هر رابطه و يا معادله رياضي به وسيله دو عدد توسط يك خط فاصله از يكديگر تميز داده و مشخص مي‌گردند. عدد سمت چپ نشانگر شماره فصل و عدد سمت راست نشانگر شماره ترتيب روابط در هر فصل مي‌باشد. مثلاً رابطه چهارم در فصل پنجم را به صورت زير بايد نشان داد:
(4-5)
شماره گذاری جداول و نمودارها:
در هر فصل هر جدول (شكل) با درج شماره فصل شكل (جدول) درآن فصل شماره گذاري مي‌شود. سپس موضوع شكل (جدول) بلافاصله بعد از شماره گذاري درج خواهد شد. به طور مثال جدول 3- 2 (فصل دوم شماره 3) به صورت زير شماره گذاري مي‌گردد
جدول (شكل) 3-2- پاسخ سيستم با كنترل آداپتيو
ارائه منابع:
1- نويسنده
2- عنوان مقاله
3- منابع: كنفرانس، ژورنال علمي و...
4- صفحات
5- سال انتشار
- S. Nicosia and P. Tokei "Model Reference Adaptive Control Algorithms for Industerial Robots" Automatica vol. 20, No. 5, pp. 635-644(1984).
در مورد كتاب:
1- نويسنده
2- عنوان كتاب
3- ناشر
4- سال انتشار
J.J Craig, (Introduction to Robatics : Mechanics and Control,) Addison Wesley. 1986.
چگونگي تايپ پايان نامه:
در تايپ پايان نامه رعايت موارد زير لازم مي‌باشد:
1- تمامي پايان نامه بايد با يك فونت تايپ شود.
2- تمامي متن پايان نامه، معادلات رياضي، علائم بكار برده شده بايد به وسيله كامپيوتر تايپ شوند. متن يا فرمول دست نويس پذيرفته نمي‌شود.
3- تمامي جداول و نمودارهاي بايد كامپيوتري باشد.
4- حاشيه متن از سمت راست و چپ هر صفحه پايان نامه 3 سانتي متر و حاشيه هاي بالا و پايين نيز بايد 5/2 سانتي متر باشد. اين دستور شامل متن، نمودارها و ديگر قسمت هاي پايان نامه نيز مي‌باشد.
5- توصيه مي‌شود پس از تايپ پايان نامه تكثير در هر دو روي كاغذ انجام شود.
توصيه ها:
1- جملات متن حتي الامكان كوتاه و مطابق قواعد دستور زبان فارسي باشد.
2- در قسمت مرور بر منابع مطالعاتي، در پايان جمله يا پاراگراف مورد استفاده، ماخذ يا شماره منبع مشخص گردد. اين شماره در داخل قلاب نوشته شود. [ ]
3- كليه واحدها در سيستم SI داده شود. كاربرد سيستم متري و يا اينچي در كنار واحدهاي SI مانعي ندارد.
4- حتي‌الامكان از علامت هاي استاندارد استفاده شود. در غير اين صورت در اولين صفحه بعد از چكيده علامت هاي به كار رفته تعريف شوند.
5- در صورتي كه تصويري به صورت كپي در پايان نامه ارائه شده است بايد كاملاً واضح و از كيفيت خوبي برخوردار باشد.
6- به طور كلي اهميت پايان نامه صرفاً به نوآوری نگارنده بستگي دارد. لذا از مطالب تكراري، كلاسيك و متعلق به ديگران فقط به صورت اختصار كمك گرفته شود.
7- نوشتن برنامه هاي كامپيوتري به طور مفصل در پايان نامه ضرورت ندارد و تنها ذكر قسمت هاي مهم و احتمالاً تغييراتي كه در برنامه اصلي كامپيوتر به علت موضوع مورد بحث پايان نامه پيش آمده كافي است. اين مهم حداكثر از (2 يا 3) صفحه نبايد بيشتر باشد.
8- كاغذ مورد استفاده براي نوشتن پايان نامه بايد از قطع A4 انتخاب شود.
9- تايپ متن پايان نامه بوسيله كامپيوتر باشد.
دانشجويان بايستي دو CD حاوي پايان نامه با فرمتي كه درباره آن توضيحات لازم داده شده است (در ادامه نمونه اي از آن آورده شده است)، با فرمت PDF به دفتر تحصيلات تكميلي دانشكده ارائه دهند تا پس از تائيد استاد راهنما به تحصيلات تكميلي دانشگاه ارسال گردد.
آئين نامه نحوه نگارش و تدوين پايان نامه هاي كارشناسي ارشد و رساله هاي دكتري
به منظور هماهنگی بيشتر و يكسان سازی پايان نامه ها و رساله هاي دانشجويان، آئين نامه حاضر كه مختص واحد علوم و تحقيقات است، تنظيم و رعايت آن براي دانشجويان كليه رشته هاي تحصيلي الزامي است .
الف) مشخصات ظاهری
1) كليه مطالب و مندرجات پايان نامه يا رساله مي‌بايست با برنامه word تايپ و حروف چيني شود.
2) ابعاد كاغذ مورد استفاده A4 (21*5/29) باشد.
3) جلد پايان نامه يا رساله از نوع گالينگور انتخاب و مندرجات روي آن به صورت زركوب يا نقره كوب چاپ شود.
4) رنگ روي جلد برای پايان نامه های كارشناسی ارشد حتماً آبي تيره و برای رساله های دكتری حتما مشكی و ترجيحاً از نوع ساده انتخاب شود.
تبصره: چنان كه متن پايان نامه يا رساله به زبان غير فارسی تايپ مي‌شود (براي رشته های زبان های خارجی) علاوه برمندرجات روی جلد كه به زبان فارسی است، لازم است كليه مندرجات به زبان مورد نظر درپشت جلد نيز طلاكوب يا نقره كوب شود.
ب) شرح روي جلد
به منظور راهنمايی بيشتر، نمونه اي از روی جلد پايان نامه يا رساله در صفحه شماره 6 اين آئين نامه قرار گرفته كه دانشجويان مي‌بايست با توجه به مقطع تحصيلی (دكتری يا كارشناسی ارشد)، رشته تحصيلي و گرايش مربوطه و هم چنين ساير مشخصات (نام استاديار استادان راهنما و مشاور ، عنوان رساله يا پايان نامه، نام نگارنده (دانشجو) و سال تحصيلي، صفحه روی جلد پايان نامه يا رساله خود را تنظيم و بر روی جلد آن طلاكوب يا نقره كوب نمايند.
1) آرم دانشگاه به طول cm 4 و عرض cm3 در گوشه بالايي سمت چپ جلد قرار گيرد به طوري كه فاصله لبه ابتدايي آن ازبالا و سمت چپ جلد cm 5/1 باشد.
2) تمام مندرجات روي جلد (به غير از آرم دانشگاه) نسبت به دو طرف چپ و راست آن بايد كاملا ً در وسط قرار گرفته ، ترتيب و محل قرارگيري هريك ازمندرجات دقيقاً مطابق نمونه صفحه 6 باشد.
3) در صورتي كه پايان نامه يا رساله بيش از يك جلد باشد، لازم است در پايين جلد شماره جلد نيز قيد شود .
4) براي رشته هاي زبان هاي خارجي، كليه مندرجات روي جلد به زبان مورد نظر ترجمه و در پشت جلد درج گردد. در اين صورت آرم دانشگاه با ابعاد اشاره شده در بند 1 علاوه بر روي جلد، در پشت جلد نيز در گوشه بالايي سمت چپ جلد قرار گيرد.
ج) صفحات فرعي (صفحات ابتدايي)
1) نحوه شماره گذاري صفحات فرعي با حروف الفباي فارسي يا حروف ابجد (براي پايان نامه و رساله ها به زبان فارسي)
و با حروف الفباي لاتين يا اعداد يوناني (براي پايان نامه ها و رساله ها به زبان غير فارسي) مي‌باشد.
2) اولين صفحه پس از جلد و صفحه سفيد (آستر بدرقه) بسم الله الرحمن الرحيم باشد و با شماره صفحه فرعي الف
شماره گذاري شود.
3) كليه مندرجات روي جلد، با همان ترتيب، فاصله ها و فونت (قلم) هاي روي جلد در صفحه ب قرار گيرد.
4) صفحه ج به سپاس گزاري ها اختصاص دارد. متن سپاس گزاري حداكثر در يك صفحه تنظيم شود.
5) صفحه د مربوط به تقديم به، مي‌باشد. مطالب اين قسمت نبايد از يك صفحه تجاوز كند.
6) صفحات بعدي به فهرست مطالب (فهرست مندرجات) اختصاص دارد. فهرست شامل چكيده، مقدمه، بخش ها و عنوان بخش ها، فصل ها و عنوان فصل ها و هم چنين زير بخش ها (درصورت نياز) و فهرست منابع مي‌باشد. لازم است شماره صفحه در مقابل هريك از عناوين فهرست مطالب قيد شود .
درصورت نياز بعد از فهرست مطالب، به ترتيب فهرست جداول، فهرست نمودارها و فهرست اشكال و فهرست نقشه ها تنظيم شود.
د) صفحات اصلي
1) اولين صفحه اصلي كه با شماره صفحه 1 مشخص مي‌شود چكيده يا خلاصه فارسي پايان نامه يا رساله است. متن چكيده در دو صفحه مي‌بايست تنظيم گردد. (چكيده فارسي براي رشته هاي زبان هاي خارجي در اولين صفحه سمت راست پايان نامه يا رساله قرار مي‌گيرد)
2) بعد از اتمام چكيده، توالي و ترتيب صفحات اصلي به صورت زير باشد:
- مقدمه (شامل هدف، پيشينه تحقيق و روش كار و تحقيق)
- فصول پايان نامه
- نتيجه گيری و پيشنهادات
- پيوست ها
- فهرست منابع (ابتدا فارسي و سپس غير فارسي)
- فهرست نام ها (در صورت تمايل)
- خلاصه انگليسي
تذكرات مهم :
1- صفحات اصلي مي‌بايست به صورت ساده و بدون استفاده از كادر و يا سرصفحه تايپ شود. در صفحات اصلي طول هر سطر cm 16 و فاصله سطرها از يكديگر cm 1 در نظر گرفته شود. متن آن با فونت (قلم) 14 لوتوس نازك و تعداد سطرها در هر صفحه حداكثر 27 و حداقل 22 سطر باشد فاصله اولين سطر از بالاي صفحه cm3 و فاصله آخرين سطر از پايين صفحه cm 3 باشد. شماره صفحات اصلي به صورت اعداد فارسي تايپ شده فاصله آن تا پايين صفحه cm 5/1 و كاملا ً در وسط صفحه قرارگيرد.
2- براي متن هايي كه به زبان هاي خارجي تايپ مي‌شود، فاصله هر سطر از سمت راست كاغذ cm 2 و از سمت چپ آن cm 3 در نظر گرفته شود. ضمناً شماره صفحات اصلي با رعايت فاصله cm 5/1 از پايين صفحه به صورت لاتين و كاملاً در وسط صفحه تايپ شود.
3- براي شماره گذاري موضوع ها، شكل ها ، پيوست ها و فرمول ها به صورت زير عمل شود:
- هريك از بخش هاي هر فصل با دوشماره كه با خط تيره از يكديگر جداشده اند مشخص مي‌گردد. عدد سمت راست بيانگر شماره فصل و عدد سمت چپ شماره ترتيب بخش مورد نظر است. در صورتي كه هر بخش داراي زير بخش باشد، شماره هر زير بخش درسمت راست چپ شماره مذكور قرار مي‌گيرد. مثلا زير بخش سوم از بخش چهارم فصل دوم بخش به صورت 2-4-3 شماره گذاري مي‌شود.
- شماره گذاري شكل ها، جدول ها، نمودارها و نقشه ها نيز به صورت فوق مي باشد. مثلاً دهمين شكل در فصل سوم به صورت (شكل 3-10) نوشته مي‌شود.
- پيوست ها با حروف الفباي فارسي نام گذاري مي‌شود. و به عنوان مثال سومين جدول در پيوست ب به صورت (جدول ب -3) نوشته مي‌شود.
- براي شماره گذاري روابط و فرمول ها نيز عدد سمت راست بيانگر شماره فصل و عدد سمت چپ شماره رابطه مورد نظر است. مثلاً چهارمين رابطه در فصل سوم به صورت (4-3 )نوشته مي‌شود.
4- هنگام نوشتن فهرست منابع به مسائل زير توجه شود:
الف- ترتيب نوشتن منابع برحسب حروف الفباي فارسي باشد.
ب- ابتدا منابع فارسي و سپس منابع غير فارسي نوشته شود.
1. شماره و رديف 2. نام خانوادگي نويسنده 3. نام كوچك نويسنده 4. سال انتشار (براي برخي از رشته هاي علوم انساني سال انتشار در آخر آورده مي شود) 5. عنوان كتاب، مقاله، گزارش، پايان نامه يا رساله 6. نام ناشر، مجله، سمينار يا موسسه علمي كه مقاله در آن چاپ شده و يا نام دانشگاهي كه پايان نامه در آنجا ارائه گرديده است (شماره و سال مجله قيد شود) 7. شماره صفحاتي كه مطلب مورد نظر از آن استخراج شده است.
5- در انتهاي پايان نامه يا رساله لازم است خلاصه انگليسي (ترجمه چكيده فارسي به زبان انگليسي) حداكثر در دو صفحه قرار گيرد. ذكر عنوان پايان نامه يا رساله در بالاي متن و نام دانشجو به عنوان نگارنده در انتهاي متن انگليسي الزامي است.
6- علاوه بر تايپ پايان نامه يا رساله با رعايت موارد فوق، لازم است 2 نمونه فرم مربوط به ساختار بانك اطلاعات و ارائه چكيده پايان نامه يا رساله، كه در صفحات 4 و5 اين آئين نامه درج شده، توسط دانشجو تكميل و با برنامه word تايپ شود.
7- در مرحله بعد از دفاع لازم است تعداد 3 نسخه CD متن نهايي پايان نامه يا رساله به طور كامل و هم چنين فرم هاي ساختار بانك اطلاعات و چكيده پايان نامه يا رساله (متن پايان نامه يا رساله و فرم هاي مزبور در دو فايل مجزا ولي در يك CD ذخيره شود) علاوه بر تعداد 2 نسخه پايان نامه يا رساله مجلد صحافي شده به حوزه معاونت پژوهشي دانشگاه ارائه شود.
راهنماي نگارش پايان نامه
1- بايد تمامي مشخصات مربوط به متن پايان‌نامه ی تايپ‌شده، اعم از مشخصات دانشجو، اساتيد راهنما و مشاور، عنوان پايان‌نامه و ... دقيقاً مطابق با پروپوزال تصويب‌شده دانشجو باشد. براساس آيين‌نامه، براي انجام هر گونه تغيير در مشخصات فوق، بايد قبلاً فرم مخصوص درخواست از اداره ی آموزش دريافت شده و پس از تكميل توسط دانشجو و تأييد توسط استاد راهنما، در شوراي آموزشي پژوهشي دانشكده ی پزشكي مورد تصويب قرار گيرد.
2- حروف چيني و صفحه‌آرايي بايد در برنامه ی ميكروسافت-ورد انجام گيرد. تايپ در برنامه‌هايي از قبيل زرنگار قابل قبول نيست. هنگام تسويه حساب، بايد آخرين نسخه ی كامپيوتريِ مربوط به پايان‌نامه اصلاح‌شده به صورت يك فايل واحد (مشتمل بر خلاصه ی فارسي و انگليسي، صفحه عنوان، فهرست، تمامي فصل‌ها، جداول، نمودارها، منابع و مآخذ و ...) به‌انضمام دو فايل ديگر، يكي محتوي خلاصه ی فارسي و ديگري محتوي خلاصه ی انگليسي بر روي فلاپي يا CD تحویل واحد پژوهش و پايان‌نامه‌ها گردد.
3- قلم [1] متن پايان‌نامه بايد لوتوس يا كُمپ‌سِت معمولي و اندازة آن 13 باشد. همچنين، فاصله ی خطوط از هم [2] يك و نيم برابر است. فاصله متن از كناره صفحات عبارتند از 4 سانتي‌متر ازپايين، 4 سانتي‌متر از راست، 4 سانتي‌متر از بالا و 2 سانتي‌متر از چپ. نحوه قرارگيري صفحه خلاصه انگليسي و صفحه عنوان انگليسي در انتهاي پايان‌نامه همانند كتاب‌هاي انگليسي است يعني اگر پايان‌نامه از آخر ورق زده شود، روي آن ها به‌طرف بالا قرار مي‌گيرد. بنابراين، در اين صفحات بايد فاصله متن از طرف چپ 4 سانتي‌متر و از طرف راست 2 سانتي‌متر باشد.
تذكر: كليه مطالب اين راهنما با رعايت اصول ذكر شده چاپ شده است.
4- كليه بخش‌هاي پايان‌نامه كاملاً ساده و بدون كادر [3] بوده و سرصفحه [4] و پانويس [5] ندارند. قبل از شروع هر فصل و هم چنين قبل از شروع بخش مراجع، يك صفحه سفيد بدون كادر كه شماره و نام فصل يا عنوان "مراجع" با اندازه درشت و خوانا در آن درج شده قرار مي‌گيرد. شماره صفحات در پايين و وسط اوراق درج مي‌شوند. شروع شمارة صفحه از ابتداي فصل اول و پايان آن، انتهاي بخش مراجع مي‌باشد. صفحات سفيد عناوين فصول كه قبل از هر فصل قرار مي‌گيرند، نبايد شمارة صفحه داشته باشند.
5- تمامي بخش‌هاي پايان‌نامه (ازجمله جداول، نمودارها، شكل‌ها، اعداد، شماره صفحات و ...)، بايد كاملاً فارسي بوده و تاحد امكان از لغات فارسي استفاده شود مگر در مواردي كه معادل فارسي واضح و مصطلح براي آن ها يافت نشود و يا استفاده از كلمه فارسي به مفهوم اصلي صدمه بزند.
تذكر: درمورد شكل‌ها و نمودارهايي كه مربوط به تحقيق دانشجو نيستند و معمولاً در فصل مقدمه مورد استفاده قرار مي‌گيرند، ترجمه فارسي آن ها الزامي نيست.
واژة انگليسي معادل اصطلاح علمي به‌كار برده شده را بايد در اولين محلي كه مورد استفاده قرار مي‌گيرد، به‌صورت زيرنويس [6] درج نمود. به‌عنوان مثال: "اين تحقيق، يك كارآزمايي باليني كور دو سويه [7] به‌شمار مي‌رود." در مورد استفاده از كلمات اختصاري نيز بايد در اولين محل مورد استفاده، عنوان كامل اصطلاح نوشته شده و در جلوي آن، در داخل پرانتز كلمه اختصاري درج شود. در اين مورد نيز واژه كامل انگليسي را بايد به‌صورت زيرنويس در پايين صفحه نوشت. مثلاً: "از آزمون ازدياد حساسيت تأخيري (آزمون DTH)[8] براي ارزيابي عملكرد ايمني سلولي استفاده مي‌شود." بديهي است كه در محل‌هاي بعدي فقط كلمه اختصاري انگليسي نوشته مي‌شود.
در متن، بايد نام اشخاص به فارسي نوشته شود و تلفظ انگليسي آن به‌صورت زيرنويس (با ذكر شماره در متن و آوردن نام در پايين صفحه) نگاشته مي‌شود. مثلاً: "در تحقيقات دكتر روزنبرگ [9] مشخص شد كه فاکتور اکتیوین مترشحه از غدد جنسی سبب پسروی این ناحیه مي‌شود [20]. " البته لازم به‌ذكر است كه معمولاً ذكر نام محققين هيچ ضرورتي ندارد زيرا مي‌توان با توجه به شماره منبع كه در آخر جمله مي‌آيد و مراجعه به قسمت منابع، به مشخصات كامل محقق دست يافت مثلاً مي‌توان مثال ذكر شده را به‌صورت زير نوشت: "تحقيقات نشان داده‌اند كه فاکتور اکتیوین مترشحه از غدد جنسی سبب پسروی این ناحیه مي‌شود [20]."
6- بايد صفحات بسم‌الله‌الرحمن‌الرحيم، صفحه عنوان، تقدير و تشكر و چكيده فارسي، چكيده انگليسي و صفحه عنوان انگليسي بدون شماره صفحه باشند. در مورد فهرست، بهتر است از شماره‌گذاري براساس حروف ابجد (الف، ب، ج، د، ه، ...) استفاده شود. شماره‌گذاري اصلي از ابتداي فصل اول (مقدمه) شروع مي‌شود.
7- كليه جداول، نمودارها و شكل‌ها به‌طور جداگانه (جداول جدا، شكل‌ها جدا و نمودارها جداگانه) و به‌ترتيب شماره‌گذاري مي‌شوند. شماره‌گذاري به‌اين طريق است كه ابتدا شماره فصل و بعد شماره ترتيب قرارگيري ذكر مي‌شود. مثلاً پنجمين شكل مورد استفاده در فصل دوم به‌صورت "شكل 2-5: ..." شماره‌گذاري مي‌گردد. بعد از شماره شكل، توضيح مختصري از محتويات شكل، نمودار يا جدول ارائه مي‌شود. عناوين توضيح جداول در بالاي جدول نوشته مي‌شوند و عناوين توضيح نمودارها و شكل‌ها در زير نمودار يا شكل درج مي‌شوند.
8- ضمائم پايان‌نامه با حروف ابجد شماره‌گذاري مي‌شوند. شكل‌ها و جداول موجود در هر ضميمه نيز با توجه به شمارة ضميمه، شماره‌گذاري خواهند شد. مثلاً سومين جدول موجود در ضميمه ج به‌صورت "جدول ج-3: ..." شماره‌گذاري مي‌گردد.
9- روابط رياضي و فرمول‌ها نيز با توجه به فصل مربوطه و ترتيب قرارگيري، شماره‌گذاري مي‌شوند. به‌عنوان مثال: "(رابطة 3-7)" نشان دهنده هفتمين فرمول در فصل سوم است.
10- تعداد صفحات در مورد دكتري عمومي بدون احتساب فهرست، چكيده‌ها و منابع حداقل 40 صفحه استاندارد و در مورد دكتري تخصصي حداقل 50 صفحه استاندارد مي‌باشد.
11- تعداد خطوط در هر صفحه بين 16 تا 22 خط است.
بخش‌هاي مختلف پايان‌نامه
پايان‌نامه از بخش‌هاي زير تشكيل شده است كه به‌ترتيب ذكرشده پشت سر هم قرار مي‌گيرند:
1- صفحه بسم الله الرحمن الرحيم
2- صفحه عنوان به فارسي (بايد دقيقاً همانند صفحه اول اين راهنما چاپ شود. از ذكر القابي مثل استاد گرانقدر، به‌راهنمايي استاد ارجمند، جناب آقاي، سركار خانم و ... اجتناب شود.)
3- كپي برگه نمره جلسه دفاع از پايان‌نامه تكميل‌شده توسط اساتيد راهنما و مشاور، مدير گروه يا نماينده ايشان، معاون آموزشي و پژوهشي مربوطه يا نماينده ايشان ه.
4- تقدير و تشكر (حداكثر 3 صفحه باشد)
5- چكيده فارسي (چكيده فارسي بايد داراي چهار بخش باشد كه اين بخش‌ها با عناوين زير از يكديگر جدا شده‌اند: مقدمه، روش كار، نتايج و نتيجه‌گيري، كلمات كليدي. تعداد كل كلمات با احتساب كلماتي مثل "در، به، از، و، يا" بايد بين 200 تا 300 كلمه بوده و ترجيحاً در يك صفحه چاپ شوند.)
6- فهرست
7- فصل اول: مقدمه (در ابتداي اين فصل، قسمتي به‌نام پيشگفتار وجود دارد كه در آن موضوع پايان‌نامه مختصراً بحث شده و اهميت موضوع پژوهش، فرضيات و اهداف مورد مطالعه و شرح مختصري از پيشينه و مطالعات انجام‌شده در آن ذكر مي‌شود. در قسمت دوم اين فصل كه كليات نام دارد، مطالب علمي مرتبط با موضوع كه قبل از ورود به بحث لازم هستند، ذكر مي‌شود. مثلاً اطلاعات آناتومي و فيزيولوژي در اين قسمت نوشته مي‌شوند)
8- فصل دوم: بررسي متون (كه در حقيقت، مروري بر مطالعات انجام شده است و فقط مقالات، پايان‌نامه‌ها و متوني در آن ذكر مي‌شوند كه مستقيماً با موضوع پايان‌نامه ارتباط پيدا مي‌كنند.)
9- فصل سوم: روش كار (مواردي كه در اين فصل مطرح مي‌شوند عبارتند از: نوع پژوهش، محيط و مواد پژوهش، حجم نمونه و روش نمونه‌گيري، روش جمع‌آوري اطلاعات، روش تجزيه و تحليل داده‌ها و انواع آزمون‌هاي آماري و مراحل انجام كار.)
10- فصل چهارم: نتايج (در اين قسمت، نتايج به‌دست‌آمده از تحقيق بيان شده و جداول، نمودارها و نتايج آزمون‌هاي آماري نوشته مي‌شوند.)
11- فصل پنجم: بحث و نتيجه‌گيري (در اين فصل، نتايج حاصله مورد بحث و بررسي قرار گرفته و اين نتايج با نتايج حاصل از ساير مطالعات مقايسه مي‌شوند. محدوديت‌هاي پژوهش، نتيجه‌گيري نهايي و ارائه پيشنهادات نيز در اين فصل گنجانده مي‌شوند.)
12- ضمائم (در صورت نياز)
13- مراجع (راهنماي كامل نحوة نگارش منابع موجود است و دانشجويان مي‌توانند آنرا تهيه و مطالعه نمايند. لازم به ذكر است كه در شماره‌گذاري منابع بايد از سبك ونكوور استفاده شود و شماره منابع در داخل علامت كروشه قرار گيرد. مثلاً: "در جوامع پيشرفته، سرطان دومين عامل مرگ‌ومير به‌شمار مي‌رود [12]. ...")
14- خلاصه انگليسي (اين خلاصه بايد دقيقاً ترجمه همان خلاصه فارسي باشد و داراي چهار بخش Introduction، Method، Results and Conclusion و Keywords است)
15- صفحه عنوان به انگليسي.
(Literature Review) -تحلیل مسیر - Scopusنحوه انتخاب موضوع پایان نامه.
نحوه انتخاب موضوع پایان نامه
اولین ترم تحصیلی در دوره ارشد مهم ترین ترم زندگی درسی است. شاید از این جهت که گام هایی که در این ترم برداشته می شود جزء موثرترین گام های زندگی یک محقق جوان است.
در میان همه مسائلی که در انتهای این ترم با آن مواجه می شوید، از مهم ترین آن ها انتخاب استاد راهنما، انتخاب موضوع پایان نامه و مسیر تحقیقاتی است که شاید قرار است سالیان سال با آن زندگی کنید. ممکن است برای ترم اولی ها این حقیقت و تاثیر آن چندان ملموس نباشد، اما آنانی که امروز در رده های بالای تحصیلی به سر می برند منظور من را به خوبی متوجه می شوند.
افراد بسیار زیادی را می بینم که در همین گام دچار سردرگمی می شوند، کندی حرکت و تاخیر در تصمیم گیری، تغییر تصمیم و ... تردید های بسیار...
دوستان عزیز، من در جواب به بسیاری از دوستان چنین می گویم که جستجوی موضوع پروپوزال وظیفه شما نیست، اینکه شما بایستی به دنبال موضوع بگردید مساله ای کاملا اشتباه است. شما دانشجوی ترم اول ارشد تا به حال چند مقاله خوانده اید؟ چند پروژه داشته اید؟ پس جستجوی موضوع پروپوزال و پایان نامه وظیفه فردی است با تجربه و آشنا به مسائل تحقیق، و آن فرد کسی نیست جز استاد راهنمای شما. ایشان بر اساس تجربه چندین و چند ساله ای که دارد بایستی چند موضوع را به شما معرفی نماید و این شما هستید که بایستی با مطالعه چند هفته ای بر روی موضوعات پیشنهادی ایشان، یک موضوع را انتخاب کنید. در انتخاب موضوع بایستی کاملا هوشیار باشید و تمامی مقالات روز دنیا را درباره آن موضوع مطالعه کرده و نقشه راهی که قرار است در طول دوره ارشد یا دکتری طی کنید را ترسیم نمایید.
در نهایت این شما هستید که بایستی از بین موضوعات پیشنهاد شده، با دانشی که کسب نموده اید، یک موضوع را انتخاب کنید و در این رابطه، خواندن هر چه بیشتر مقالات، مفیدتر خواهد بود. از استاد راهنمای خود بخواهید که به جای معرفی یک موضوع کلی به شما، سر تیتر یک کار تحقیقاتی را به شما معرفی کند. از ایشان در مورد نمونه ای از کارهای انجام شده در سطح دنیا و حداقل یک نمونه مقاله بخواهید. البته گفته باشم که تحقیق و تفحص در مورد اینکه موضوع پایان نامه در ایران تکراری نباشد وظیفه استاد راهنمای شما نیست. این شما هستید که بایستی با کمی مطالعه و جستجو، از این بابت اطمینان حاصل کنید.
تاکید می کنم انتخاب موضوعات و پیشنهاد آن ها، به عهده استاد راهنمای شماست و تصمیم در مورد انتخاب یک موضوع و جلوگیری از تکراری بودن آن وظیفه شماست.
چگونه محتوای پایان نامه را بهبود ببخشیم؟ - اهمیت نو آوری در نگارش پروپوزال - فرآیند و اهمیت صحافی پایان نامه
نگارش پروپوزال ارشد و دکتری
هدف از نگارش پروپوزال در عین ساده بودن بسیار حساس و با اهمیت است، اما بیاید آن را با بیان یک مثال برای شما آشکار کنیم. فرض کنید شما یک سرمایه گذار هستید و شخصی به شما مراجعه کرده و تصمیم دارد یک کسب و کار را راه اندازی کند. آیا هر پیشنهادی که به شما بدهد را قبول کرده و سرمایه خودتان را به او می دهید؟ آیا پیشنهاد کاری او انجام شدنی است یا خیر؟ آیا پیشنهاد کاری او نتیجه مطلوبی برای شما خواهد داشت و سود مناسبی به شما خواهد رساند یا خیر؟ اگر شما بدون توجه به این سوالات پیشنهاد فرد را قبول کرده و سرمایه گذاری را انجام دهید، ممکن است شانس موفقیت بسیار اندکی داشته باشید. برای این منظور قبل از قبول درخواست سرمایه گذاری از وی می خواهید که یک طرح کسب و کار را ارائه کرده تا دریابید که پروژه تا چه اندازه قابل انجام و سودده است.پروپوزال در حالت صنعتی و دانشگاهی نیز همین نقش را داشته و هدف آن متقاعد کردن مخاطب در مورد اهمیت و کاربردی بودن یک پژوهش یا پروژه است.
دانشمند روانشناس، مارتین ای پی سلیگمن برای شناخت درماندگی آزمایشی انجام داد که منجر به برنده شدن نوبل روانشناسی توسط وی شد.
ایشان ۲۰ سگ شیانلو را از ابتدای نوزادی درون یک قفس تربیت کرد به طوری که سگها در صورت نیاز پدال موجود در قفس را می
فشردند و بیرون می رفتند و پس از دستشویی کردن باز می گشتند.
ایشان پس از تربیت این سگ ها، آن ها را به دو قفس و در هر قفس ۱۰ قلاده تقسیم نمود. سپس درب قفس ( آزمایش)B را جوش
داد و ۳۰ روز، روزی ۳ بار به قفس B شوک الکتریکی می داد. سگهای قفس B در روزهای اول در زمان شوک بخاطر قفل بودن درب
خودشان را به میله های قفس میزدند و خونی و زخمی نتیجه ای نمی گرفتند . اما پس از چند روز سگها فهمیدند که با تلاش موفق
نمی شوند بجز اینکه زخمی شده و رنج زیاد می کشند. آنها یاد گرفتند که در زمان شوک در جای خود بایستند زیرا دست کم از زخمی
شدن در امان بودند.
سلیگمن در انتهای آزمایش درب قفس را شکست و آنها را به سگهای قبلی قفس A ( گواه) ملحق نمود ؛ همان قفس سالم که با
فشار اهرم درب باز می شد.
سپس شوک الکتریکی داد. فکر می کنید چه اتفاقی افتاد؟؟
تمام ۱۰ سگ گواه اهرم را فشار داده و بیرون آمدند اما سگهای ( آزمایش) در سرجایشان ایستاده و حرکت نکردند.
او بزرگترین نظریه قرن را ارائه کرد، یعنی (درماندگی آموخته شدنی است)
بدین معنا که موجودات یاد می گیرند بدبخت زندگی کنند.
به طور کلی روش های مختلفی برای نگارش پروپوزال وجود دارد ولی تنها یک روش استاندارد منجر به دستیابی به نتیجه مطلوب می شود. بر اساس این روش شما می توانید بخش های مختلف یک پروپوزال را به صورت کاملا منطقی و دقیق در کنار هم قرار داده و نتیجه مناسبی را بدست آورید. در همین راستا سعی می کنیم به شما بیاموزیم که چگونه یک پروپوزال خوب و کاربردی بنگارید.
نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد و دکتری: راهنمای کامل
بخش 1: مقدمه
پروپوزال سندی است که در آن یک طرح تحقیقاتی یا عملیاتی پیشنهاد شده و هدف آن جذب حمایت یک موسسه یا سازمان می باشد. پروپوزال ها انواع مختلفی دارند، از جمله:
- پروپوزال پژوهشی: این نوع پروپوزال برای ارائه یک طرح تحقیقاتی به منظور دریافت کمک مالی یا حمایت از یک سازمان یا دانشگاه نوشته می شود.
- پروپوزال تجاری: این نوع پروپوزال برای ارائه یک طرح تجاری به منظور جذب سرمایه گذار یا مشتری نوشته می شود.
- پروپوزال پروژه: این نوع پروپوزال برای ارائه یک طرح پروژه به منظور دریافت مجوز یا بودجه نوشته می شود.
در این مقاله، به بررسی نحوه نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد و دکتری می پردازیم.
بخش 2: بخش های پروپوزال
یک پروپوزال خوب باید شامل موارد زیر باشد:
- عنوان: عنوان باید مختصر و گویا باشد و موضوع پروپوزال را به طور خلاصه بیان کند.
- مقدمه: مقدمه باید خواننده را با موضوع پروپوزال آشنا کند و اهمیت آن را توضیح دهد.
- مرور ادبیات: مرور ادبیات باید به بررسی تحقیقات قبلی در زمینه موضوع پروپوزال بپردازد.
- روش تحقیق: روش تحقیق باید نحوه انجام تحقیق را به طور واضح و دقیق توضیح دهد.
- زمانبندی و بودجه: زمانبندی و بودجه باید به طور دقیق مشخص شود.
- نتیجه گیری: نتیجه گیری باید خلاصه ای از یافته های پروپوزال را ارائه دهد.
بخش 3: نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد
نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد معمولاً شامل مراحل زیر است:
- انتخاب موضوع: اولین قدم، انتخاب موضوع پروپوزال است. موضوع پروپوزال باید مرتبط با رشته تحصیلی و علاقه شما باشد.
- انجام تحقیقات اولیه: پس از انتخاب موضوع، باید تحقیقات اولیه ای در زمینه آن انجام دهید تا اطلاعات کافی برای نوشتن پروپوزال را جمع آوری کنید.
- نوشتن پروپوزال: پس از انجام تحقیقات اولیه، می توانید شروع به نوشتن پروپوزال کنید.
- بازبینی و ویرایش: پس از نوشتن پروپوزال، باید آن را بازبینی و ویرایش کنید تا از صحت و دقت آن اطمینان حاصل کنید.
بخش 4: نگارش پروپوزال دکتری
نگارش پروپوزال دکتری معمولاً شامل مراحل زیر است:
- انتخاب موضوع: اولین قدم، انتخاب موضوع پروپوزال است. موضوع پروپوزال باید مرتبط با رشته تحصیلی و علاقه شما باشد و از نظر علمی نیز نو و ارزشمند باشد.
- انجام تحقیقات اولیه: پس از انتخاب موضوع، باید تحقیقات اولیه ای در زمینه آن انجام دهید تا اطلاعات کافی برای نوشتن پروپوزال را جمع آوری کنید.
- نوشتن پروپوزال: پس از انجام تحقیقات اولیه، می توانید شروع به نوشتن پروپوزال کنید.
- بازبینی و ویرایش: پس از نوشتن پروپوزال، باید آن را بازبینی و ویرایش کنید تا از صحت و دقت آن اطمینان حاصل کنید.
بخش 5: نکات مهم در نگارش پروپوزال
در اینجا چند نکته مهم در نگارش پروپوزال آورده شده است:
- وضوح و دقت: پروپوزال باید به طور واضح و دقیق نوشته شود تا خواننده بتواند به راحتی آن را درک کند.
- منطقی بودن: پروپوزال باید منطقی و منسجم باشد و از استدلال های قانع کننده ای استفاده کند.
- جامع بودن: پروپوزال باید تمام جوانب موضوع را در نظر بگیرد و اطلاعات کافی را ارائه دهد.
- ارزشمند بودن: پروپوزال باید ارزشمند و قابل اجرا باشد و بتواند به حل یک مشکل یا پاسخ به یک سوال کمک کند.
بخش 6: نتیجه گیری
نگارش پروپوزال یک مهارت مهم است که برای موفقیت در تحصیلات، کسب و کار و مدیریت پروژه، ضروری است. با رعایت نکات ذکر شده در این مقاله، می توانید یک پروپوزال خوب و قانع کننده بنویسید که شانس موفقیت شما را در دریافت حمایت افزایش دهد.
academic proposal پروپوزال دانشگاهی
یک پروپوزال دانشگاهی با هدف تجزیه و تحلیل یک موضوع علمی و مطرح کردن فرضیاتی مرتبط با آن تهیه می شود. بطور معمول پروپوزال دانشگاهی قبل از نگارش تز دکتری و یا پایان نامه ارشد توسط دانشجو به اساتید مشاور و راهنما ارائه شده تا بواسطه آن اطلاعات بنیادینی در ارتباط با موضوع تحقیق در اختیار اساتید قرار بگیرد. واژه پروپوزال (Proposal) در ترجمه انگلیسی به معنای پیشنهاد دادن است و این واژه در معنای دانشگاهی به طرح پیشنهادی در مورد یک موضوع علمی اشاره دارد.
پروپوزال برگرفته از واژه Propose در زبان انگلیسی و به معنای پیشنهاد دادن است و هدف از نگارش آن ارائه یک طرح تحقیقاتی یا عملیاتی برای یک موسسه یا سازمان می باشد. بر اساس تعریف ارائه شده توسط دانشنامه ویکی پدیا، پروپوزال سندی است که در آن یک طرح پژوهشی و یا تحقیقاتی پیشنهاد شده و هدف آن جذب حمایت یک موسسه یا سازمان می باشد. شاید بتوان گفت این تعریف تا حد بسیار زیادی صحیح است، چرا که در واقع پروپوزال انواع مختلفی دارد و تنها جنبه دانشگاهی آن مطرح نیست و معمولا سرمایه گذاران و مدیران قبل از شروع یک کسب و کار از متقاضیان درخواست نوعی پروپوزال یا طرح کسب و کار می کنند. حتی در مثال پروپوزال آکادمیک نیز، دانشجو بدون تایید دانشگاه و اساتید راهنما و مشاور نمیتواند پروپوزال را به مرحله پایان نامه یا رساله دکتری برساند. بنابراین مفهوم پروپوزال علاوه بر پیشنهاد یک موضوع، ماهیت جذب حمایت یک موسسه را نیز در بر می گیرد. شاید مناسبترین مفهوم برای پروپوزال توسط پایگاه علمی ویکی پدیا ارائه شده باشد، اما علاوه بر مفهوم پروپوزال باید به چند نکته بسیار مهم پیش از اقدام به نگارش پروپوزال دقت کنیم، این موارد عبارتند از:
نگارش و تهیه یک پروپوزال خوب یک فرآیند زمان بر و تخصصی است که علاوه بر دانش در حوزه موضوع تحقیق به تسلط بالا نسبت به ساختار علمی تحقیق نیز نیاز دارد. پژوهشگری که اطلاعات کافی در مورد بخش ها تشکیل دهنده یک پروپوزال یا استانداردهای نگارشی آن نداشته باشد حتی در صورت داشتن تخصص بالا در حوزه تحقیق، نمیتواند پروپوزال مطلوبی را ارائه نماید. آماده سازی یک پروپوزال با کیفیت و قوی می تواند تا جای ممکن فرآیند های مرتبط به آن یعنی تاییده دانشگاه یا موسسه، آماده سازی پایان نامه یا رساله، تهیه گزارش کار پروژه و غیره را تسهیل نماید. برای این منظور در این مطلب سعی میکنیم شما را با بایدها و نبایدهای نگارش پروپوزال آشنا کنیم تا به واسطه آن بتوانید یک پروپوزال با کیفیت و قوی ارائه نمایید.
پروپوزال صنعتی و تجاری - مفهوم پروپوزال
پروپوزال ها معمولا انواع مختلفی داشته و هر کدام از آنها بسته به نیاز متقاضی یا موسسه مورد نظر می تواند ساختار متنوعی داشته باشد. برای مثال پروپوزال های صنعتی ممکن است بنا بر درخواست سرمایه گذار بخش های جدیدی مانند بودجه بندی، زمان اجرای پروژه، تیم اجرایی پروژه و ابزار پیاده سازی به آن اضافه و بخش هایی مانند روش تحقیق یا ادبیات موضوع به کلی حذف شوند. اما در مقابل در پروپوزال دانشگاهی معمولا سختگیری چندانی در مورد جدول زمانبندی و بودجه بندی وجود ندارد و تاکید زیادی بر بخش ادبیات موضوع و متودولوژی می شود. ولی به طور کلی تمامی پروپوزال ها از یک سری بخش های یکسان و مشابه تشکیل شده اند که می توان آنها را به صورت زیر دسته بندی کرد.
پژوهشگران اندکی هستند که درک کاملی از اهمیت پروپوزال داشته باشند و بتوانند اصول اساسی و استاندارد تحقیق را مبنای پروپوزال نویسی قرار دهند. در ساده ترین حالت اگر شما پروپوزال خوبی نگارش کنید می توانید اطمینان داشته باشید که یک تحقیق باکیفیت و کاربردی خواهید داشت. و در مقابل چنانچه پروپوزال شما از کیفیت پایینی برخوردار باشد می توان گفت که پژوهش مفیدی حاصل نخواهد شد. کلیدی ترین اهمیت نگارش پروپوزال این است که یک مشکل را در جامعه شناسایی کرده و راه حلی کاربردی برای آن ارائه می نماید. اما نگارش پروپوزال از جنبه های دیگر نیز اهمیت داشته و میتواند به پژوهشگر کمک کند. به طور کلی اهمیت پروپوزال در چند بخش کلی قابل دسته بندی است که عبارتند از:
اولین گام در نوشتن یک پروپوزال خوب این است که به خاطر داشته باشید که نوعی قرارداد بین خودتان و یک موسسه یا یک دانشگاه را نگارش می کنید. منظور از قرارداد این است که شما باید با جلب نظر مخاطب بتوانید توافق وی را برای انجام پژوهش جلب کنید واین به منزله یک قرارداد بین شما و موسسه مورد نظر است. زمانی که هیئت علمی دانشگاه و یا شخص سرمایه گذار در یک شرکت پس از انجام بررسی های اولیه در نهایت پروپوزال شما را رد می کنند یعنی عنوان و محتوای آن مورد تاییدشان نبوده و این قرارداد بین شما و موسسه مورد نظر نهایی نشده است. شما با نگارش یک پروپوزال باید نشان بدهید که یک موضوع یا مسئله بسیار اساسی را شناسایی کرده اید، راه حل کاربردی برای آن دارید و قصد دارید از ابزار و روش مناسبی برای حل آن استفاده کنید.
اگر شما دانشجوی سال آخر مقطع کارشناسی ارشد باشید قطعا در مورد پروپوزال و ضرورت نگارش آن شنیده اید. پروپوزال کارشناسی ارشد جنبه هایی از ایده پردازی، خلاقیت، توانایی حل مسئله و مهارت تحلیل آماری را در دانشجویان تقویت می کند. اما نکته مهم در فرآیند نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد این است که به دانشجویان کمک شود تا بتوانند ایده های تحقیقاتی خودشان را در قالب یک تحقیق استاندارد ارائه نمایند. به طور کلی هدف از نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد در چند بخش کلی دسته بندی می شود که عبارتند از:
نتایج تحقیق موسسه REOPA درباره پروپوزال های تحقیقاتی:
38 درصد پروپوزال های نوشته شده رد می شوند، 46 درصد برای بازنگری بازگردانده می شوند و تنها 16 درصد پذیرفته می شوند.
71 درصد عناوین، مطلوب ارزیابی نشدند و تنها 29 درصد رضایت بخش بوده اند.
72 درصد مقدمه ها رضایت بخش نبوده اند 49 درصد وضوح و تمرکز نداشته اند.
تنها 29 درصد موارد اهداف تحقیق را به روشنی بیان نموده اند.
فقط 16 درصد از آن ها بیان مسئله را به خوبی نوشته اند
نگارش پروپوزال یکی از فرآیندهای اجتناب ناپذیر در تحصیلات تکمیلی و پروسه فارغ التحصیلی هر دانشجو محسوب می شود. زمانیکه صحبت از نگارش پروپوزال می شود می بایست فاکتورهای زیادی را در آن بگنجانید و محتوای آن را باید مطابق با استانداردهای دانشگاه یا موسسه مورد نظر تهیه و ارائه نمایید. نگارش پروپوزال به گونه ای است که دانشجویان باید در چند صفحه و چند بخش محدود، ایده ها و موضوع تحقیقاتی مورد نظرشان را برای اساتید تبیین نمایند. بخش های مختلف پروپوزال معمولا محدودیت محتوایی دارند و نباید از یک میزان مشخص بیشتر شوند دقیقا مشابه بسیاری از پژوهش های علمی مانند مقاله، پایان نامه و تز دکتری که باید در تعداد مشخصی کلمه تهیه شوند. یک پروپوزال تحقیقاتی دانشگاهی به طور کلی در 2000-3500 بین 5-7 صفحه تهیه و آماده می شود که به صورت جزئی تر عبارتند از:
همواره به دانشجویان تحصیلات تکمیلی و مقاطع ارشد و دکتری تاکید می شود که فرآیند مربوطه به نگارش و آماده سازی پروپوزال دو بخش مجزا را شامل شده و در بر میگیرد. بخش اول مربوط به گردآوری اطلاعات لازم، انتخاب موضوع و نگارش پروپوزال است و بخش دوم مربوط به تصویب پروپوزال می باشد که ممکن است بارها و بارها اصلاح و تعدیل در محتوا را تجربه کند. در این سرفصل سعی میکنیم شما را هر چه بیشتر با فرآیند تصویب پروپوزال در حوزه تحصیلات تکمیلی آشنا کرده و مراحل آن را بیان نماییم. مراحل تصویب پروپوزال به صورت کلی سه مرحله اصلی را در برمیگیرد که عبارتند از:
زمانی که یک پروپوزال را مینگارید ممکن است ایده ها، محتوا، مدل، فرضیات و فاکتورهای زیادی را درون آن بگنجانید ولی در زمان نگارش و حتی پس از پایان آن، نمی توانید در مورد خوب یا بد بودن آن نظری بدهید. یکی از دلایل این موضوع این است که معمولا یک شکل ارزیابی کاملا مطلوب و عالی از پروپوزال وجود ندارد و این امر تا حد زیادی به نظر مخاطب و شخصی که ارزیابی آن را انجام می دهد بستگی دارد. اما اگر بخواهیم ویژگی های یک پروپوزال خوب را مشخص کنیم می توانیم آن را در چند بخش کلی به صورت زیر دسته بندی کنیم. اما پیش از در نظر گرفتن این فاکتورها سعی کنید متن پروپوزال را بر اساس استانداردهای نگارشی هر موسسه یا دانشگاه آمشاده و تهیه نمایید.
ویژگی های یک پروپوزال خوب - پذیرش دانشگاه های خارجی
بسیاری از اساتید زمانی که یک پروپوزال را بازبینی و ارزیابی می کنند از بسیاری جهات نقاط ضعف و کمبودهایی را در آن مشاهده کرده و از دانشجو درخواست می کنند که تحقیق مورد نظر را مجدد انجام دهد. اگر به عنوان یک پژوهشگر چندین پروپوزال را مورد بررسی قرار دهید، متوجه خواهید شد که اشتباهات رایج معمولا در بخش انتخاب موضوع، کانتریبیوشن تحقیق و انتخاب متودولوژی صحیح رخ می دهد. بروز این اشتباهات رایج در پروپوزال نویسی با گذشت زمان و افزایش تجربه فرد کاهش می یابد ولی تضمین کننده این موضوع نیست که افراد با تجربه هیچوقت چنین اشتباهاتی را مرتکب نمی شوند. به طور کلی اشتباهات رایج در پروپوزال نویسی عبارتند از:
فرض کنید شما یک ایده منحصر به فرد و عالی برای تحقیق دارید و قصد دارید یک اسپانسر برای آن جذب کرده و پژوهش خودتان را آغاز کنید. این اسپانسر ممکن است یکی از اساتید شما در دانشگاه باشند و یا یک موسسه که قصد دارد پروژه شما را با هدف نتایج مثبت در سازمانش پشتیبانی مالی نماید. اما اولین گام برای موفقیت در جذب اسپانسر سازمانی و یا دانشگاهی نگارش یک پروپوزال خوب و متقاعد کننده است. نگارش یک پروپوزال خوب در برگیرنده مراحل بسیار مهم و استانداردی است که در صورت رعایت کردن آنها میتوانید انتظار یک نتیجه موفقیت آمیز را داشته باشید. به طور کلی 7 مرحله اصلی در نگارش پروپوزال وجود دارد که عبارتند از:
زمانی که صحبت از نگارش پروپوزال می کنیم باید به خاطر داشته باشید که محتوای آن معمولا تا حد زیادی به نوع پروپوزال نیز بستگی دارد. برای مثال در پروپوزال صنعتی هدف اصلی از نگارش، بهبود فروش، افزایش سود یا بهبود بهره وری سازمانی است و بنابراین محتوای آن نیز باید در زمینه شناسایی مشکل و ارائه راه حل متناسب با همین موضوع باشد. در مقابل پروپوزال دانشگاهی به دنبال شناسایی یک مشکل در ارتباط با رشته تحصیلی است و قصد دارد راه حل هوشمندانه و کاربردی برای آن طراحی نماید. پس محتوا و مطالب آن نیز با پروپوزال صنعتی نسبتا متفاوت خواهد بود. اما فارغ از جزئیات در مورد پروپوزال صنعتی، دانشگاهی، استارت آپ و یا هر عنوان دیگری که به پروپوزال اطلاق می شود، پروپوزال ها در چند دسته کلی قرار می گیرند که عبارتند از:
پروپوزال دکتری بر خلاف پروپوزال کارشناسی ارشد دارای ویژگی هایی مشابه یک پایان نامه است که قبل از تصویب شدن نیاز به دفاع دارد. بدین معنا که شما باید در مورد موضوع ارائه شده در پروپوزال تمامی جنبه های قانع کننده بودن، کانتریبیوشن، کاربردی بودن و عملیاتی بودن را در نظر بگیرید. البته که تمامی این موارد در پروپوزال کارشناسی ارشد اهمیت دارد ولی پروپوزال مقطع دکتری تمامی این فاکتورها را جزء ضروری و جدایی ناپذیر پروپوزال قلمداد کرده و هر گونه مشکل در این بخش ها موجب ریجکت حتمی آن خواهد شد. به طور کلی پروپوزال دکتری کمتر به دنبال این موضوع است که عنوان تحقیق یا ساختار مشخصی برای یک تحقیق ارائه نماید، بلکه تمرکز آن بیشتر بر روی موارد زیر خواهد بود:
زمانی که در مقطع تحصیلات تکمیلی در یک دانشگاه مشغول به تحصیل می شوید در بخشی از فرآیند تحصیلتان نیاز است که پژوهشی با عنوان پایان نامه یا تز دکتری را انجام داده و تحویل دهید. اما پیش نیاز ارائه پایان نامه یا تز دکتری، نوشتن پروپوزال است و پروپوزال دانشگاهی نیز ویژگی های خاص و منحصر به فردی را در برمیگیرد. اما برای نوشتن یک پروپوزال علاوه بر دانش نسبت به ساختار و مفاهیم تحقیق نیاز است که بدانید یک پروپوزال خوب دانشگاهی چه ویژگی هایی دارد. ویژگی های بسیاری اساسی در یک پروپوزال دانشگاهی عبارتند از:
