lمعرفی و آموزش نرم افزار Eviews.

آموزش برآورد مدل اقتصادسنجی ARDL با ایویوز و میکروفیت Eviews و Microfit

EViews روش‌های بصری و ساده‌ای را برای ورود سری داده‌ها از طریق صفحه‌کلید یا فایل‌ها، ایجاد سری‌های جدید از سری‌های موجود، نمایش و چاپ سری‌ها، و انجام تحلیل آماری روابط میان سری‌ها ارائه می‌دهد.

این نرم‌افزار از ویژگی‌های گرافیکی نرم‌افزارهای مدرن ویندوز بهره می‌برد. می‌توانید از ماوس خود برای هدایت عملیات با استفاده از منوها و دیالوگ‌های استاندارد ویندوز استفاده کرده و این عملیات را برای استفاده‌های بعدی ذخیره کنید. نتایج در پنجره‌هایی نمایش داده می‌شوند که می‌توان آن‌ها را با تکنیک‌های استاندارد مدیریت کرد. همچنین می‌توانید از زبان دستورات و پردازش دسته‌ای قدرتمند EViews استفاده کنید. دستورات را در پنجره فرمان وارد و ویرایش کنید یا آن‌ها را در قالب برنامه‌هایی ذخیره نمایید که پروژه تحقیقاتی شما را مستند کرده و برای اجرای مجدد آماده نگه می‌دارند.

پنجره EViews

اگربرنامه به‌درستی نصب شده باشد، هنگام راه‌اندازی آن باید پنجره EViews را مشاهده کنید.

آشنایی با بخش‌های اصلی پنجره EViews

نوار عنوان (Title Bar)

نوار عنوان که با نام EViews برچسب‌گذاری شده است، در بالاترین قسمت پنجره اصلی قرار دارد. هنگامی که EViews برنامه فعال در ویندوز باشد، رنگ و شدت نوار عنوان آن با دیگر پنجره‌ها متفاوت خواهد بود (معمولاً تیره‌تر است). اگر برنامه دیگری فعال باشد، نوار عنوان EViews روشن‌تر خواهد بود. برای فعال کردن مجدد EViews می‌توانید روی هر قسمت از پنجره آن کلیک کنید یا از ترکیب کلیدهای ALT + TAB استفاده کنید تا بین برنامه‌ها جابجا شوید و پنجره EViews را فعال نمایید.

منوی اصلی (Main Menu)

در زیر نوار عنوان، منوی اصلی قرار دارد. اگر نشانگر ماوس را روی یکی از گزینه‌های منوی اصلی قرار دهید و روی دکمه چپ ماوس کلیک کنید، یک منوی کشویی ظاهر خواهد شد. کلیک روی هر گزینه در منوی کشویی، آیتم انتخاب‌شده را اجرا می‌کند.

برای مثال، در اینجا روی گزینه Object در منوی اصلی کلیک کرده‌ایم تا منوی کشویی مربوط به آن نمایش داده شود. توجه کنید که برخی از گزینه‌ها به رنگ سیاه و برخی دیگر به رنگ خاکستری هستند.

1. آیتم‌های سیاه قابل اجرا هستند.
2. آیتم‌های خاکستری غیرفعال‌اند و در دسترس نیستند.

در این مثال، امکان ایجاد یک Object جدید یا ذخیره یک Object وجود ندارد، اما می‌توانید گزینه‌های Print و View Options را انتخاب کنید. این رفتار در بخش "پنجره Object" در صفحه 112 توضیح داده خواهد شد.

پنجره فرمان (Command Window)

در زیر نوار منو، بخشی به نام پنجره فرمان قرار دارد. دستورات EViews را می‌توان در این پنجره تایپ کرد. با فشردن کلید ENTER، دستور بلافاصله اجرا می‌شود.

نقطه درج (Insertion Point)

خط عمودی در پنجره فرمان نقطه درج نامیده می‌شود که محل قرارگیری حروفی را که از صفحه کلید تایپ می‌کنید نشان می‌دهد. مانند ویرایشگرهای متن استاندارد، می‌توانید با کلیک ماوس نقطه درج را به موقعیت جدید منتقل کنید.

اگر نقطه درج قابل مشاهده نیست یا دستورات شما در پنجره ظاهر نمی‌شوند، احتمالاً پنجره فرمان فعال نیست (کیبورد روی آن متمرکز نشده است). کافی است روی هر قسمت از پنجره فرمان کلیک کنید تا به EViews اعلام کنید که قصد وارد کردن دستور دارید. برای جابجایی بین پنجره فعال و پنجره فرمان، کلید F5 را فشار دهید.

ویرایش فرمان (Command Editing)

پنجره فرمان از قابلیت برش و چسباندن (Cut-and-Paste) ویندوز پشتیبانی می‌کند، بنابراین می‌توانید متن را به‌راحتی بین پنجره فرمان، دیگر پنجره‌های متنی EViews و سایر برنامه‌های ویندوز منتقل کنید. محتوای پنجره فرمان را می‌توانید مستقیماً به‌عنوان یک فایل متنی ذخیره کنید:

1. مطمئن شوید که پنجره فرمان فعال است (با کلیک روی آن).
2. از منوی اصلی گزینه File/Save As... را انتخاب کنید.

نمایش فرمان‌های قبلی

اگر تعداد دستورات واردشده بیشتر از ظرفیت نمایش پنجره باشد، EViews پنجره فرمان را به یک پنجره قابل پیمایش تبدیل می‌کند. با استفاده از نوار پیمایش یا کلیدهای پیکان بالا و پایین در سمت راست پنجره، می‌توانید فرمان‌های قبلی را مشاهده کنید. می‌توانید نقطه درج را به فرمان‌های قبلی منتقل کرده، آن‌ها را ویرایش کنید و سپس با فشردن ENTER نسخه ویرایش‌شده را اجرا کنید.

روش جایگزین برای نمایش لیست فرمان‌های قبلی:

1. کلید CTRL+UP را فشار دهید تا آخرین فرمان واردشده در پنجره فرمان نمایش داده شود.
2. با نگه‌داشتن کلید CTRL و فشار مکرر UP، فرمان‌های قبلی به ترتیب نمایش داده خواهند شد.

مشاهده تاریخچه فرمان‌ها

برای مشاهده تاریخچه 30 فرمان آخر؛ کلیدهای CTRL+J را فشار دهید. در پنجره پاپ‌آپ، با استفاده از کلیدهای UP و DOWN فرمان مورد نظر را انتخاب کرده و با فشار دادن ENTER آن را به پنجره فرمان اضافه کنید یا با دوبار کلیک روی فرمان این کار را انجام دهید. برای بستن پنجره تاریخچه بدون انتخاب فرمان، روی قسمت دیگری از پنجره فرمان کلیک کرده یا کلید ESC را فشار دهید.

برای اجرای فرمان بازیابی‌شده، کافی است دوباره کلید ENTER را فشار دهید. در صورت تمایل می‌توانید ابتدا فرمان را ویرایش کنید.

اگر اندازه پیش‌فرض پنجره فرمان برای نیازهای شما بسیار بزرگ یا کوچک است، می‌توانید اندازه آن را تغییر دهید. برای این کار، نشانگر ماوس را به پایین پنجره فرمان ببرید، دکمه ماوس را نگه داشته و پنجره را به بالا یا پایین بکشید. زمانی که پنجره به اندازه دلخواه رسید، دکمه ماوس را رها کنید.

جدا کردن پنجره فرمان (Undocking the Command Window)

می‌توانید پنجره فرمان را از مکان پیش‌فرض آن جدا کرده و به هر جایی از صفحه دسکتاپ ویندوز منتقل کنید.

نوار وضعیت (The Status Line)

در پایین‌ترین قسمت پنجره، نوار وضعیت قرار دارد که به چند بخش تقسیم شده است:

1. بخش سمت چپ: گاهی پیام‌های وضعیت توسط EViews در این قسمت نمایش داده می‌شوند. برای پاک کردن این پیام‌ها به‌صورت دستی، روی کادر کوچک در سمت چپ نوار وضعیت کلیک کنید.
2. بخش بعدی: مسیر پیش‌فرضی را نشان می‌دهد که EViews برای جستجوی داده‌ها و برنامه‌ها استفاده می‌کند.
3. دو بخش آخر: نام پایگاه داده پیش‌فرض و فایل کاری (workfile) را نمایش می‌دهند.
4. در فصل‌های بعدی نحوه تغییر این تنظیمات پیش‌فرض توضیح داده خواهد شد.

محیط کاری (The Work Area)

ناحیه میانی پنجره محیط کاری (Work Area) نام دارد که EViews در آن پنجره‌های مختلف مربوط به اشیاء (Object Windows) ایجاد و نمایش می‌دهد. می‌توانید این پنجره‌ها را مانند برگه‌های کاغذ روی میز کار خود در نظر بگیرید. پنجره‌ها روی هم قرار می‌گیرند و تنها پنجره‌ای که در بالاترین لایه قرار دارد فعال است و نوار عنوان آن تیره‌تر نشان داده می‌شود.

1. اگر بخشی از یک پنجره توسط پنجره دیگری پوشانده شده باشد، می‌توانید با کلیک روی نوار عنوان یا بخش قابل مشاهده آن، پنجره را به بالای دیگر پنجره‌ها بیاورید.
2. همچنین می‌توانید با فشردن کلیدهای F6 یا CTRL+TAB بین پنجره‌ها جابجا شوید.
3. از طریق منوی Window نیز می‌توانید پنجره مورد نظر را انتخاب کنید.

جابجایی و تغییر اندازه پنجره‌ها:

1. برای جابجا کردن پنجره، روی نوار عنوان آن کلیک کرده و آن را به محل مورد نظر بکشید.
2. برای تغییر اندازه، روی یکی از گوشه‌های پنجره کلیک کرده و آن را بکشید.

فیلدهای ویرایش سفارشی در EViews (Custom Edit Fields)

بیشتر تعامل شما در EViews شامل وارد کردن اطلاعات در کادرهای محاوره‌ای (Dialog Boxes) است. این کادرها مشابه سایر برنامه‌ها عمل می‌کنند؛ یک پنجره باز شده و از شما می‌خواهد اطلاعات مورد نیاز را وارد کنید.

EViews فیلدهای ویرایش سفارشی (Custom Edit Fields) را ارائه می‌دهد که ویژگی‌هایی مانند تکمیل هوشمند و گسترش خودکار دارند و فرآیند وارد کردن اطلاعات را ساده می‌کنند.

تکمیل هوشمند (Smart Auto-Complete)

در بسیاری از کادرهای محاوره‌ای EViews، لازم است نام یک یا چند شیء در فایل کاری (Workfile) وارد شود. به‌عنوان مثال:

1. ممکن است از شما خواسته شود نام متغیرهای توضیحی برای یک رگرسیون یا نام یک بردار برای مقداردهی اولیه به یک فرآیند را وارد کنید.
2. تکمیل هوشمند به شما این امکان را می‌دهد تا به‌سادگی نام اشیاء مورد نظر را وارد کنید. این ویژگی معمولاً لیستی از اشیاء موجود در فایل کاری را نمایش می‌دهد که می‌توانید از آن انتخاب کنید.
3. EViews در صورت امکان لیست را محدود می‌کند تا تنها اشیائی که در آن زمینه منطقی هستند نمایش داده شوند.

نکته‌ها:

1. با فشردن CTRL+L، لیستی از اشیاء نمایش داده می‌شود تا بتوانید یکی را انتخاب کنید. این لیست بر اساس نزدیک‌ترین تطبیق با آنچه تایپ کرده‌اید تنظیم می‌شود.
2. با فشردن CTRL+Space، نام یکتای شیء تطبیق‌یافته به‌طور خودکار به فیلد اضافه می‌شود یا لیست اشیاء نمایش داده می‌شود.
3. به‌صورت پیش‌فرض، تکمیل هوشمند به‌گونه‌ای تنظیم شده که لیست اشیاء به‌طور خودکار پس از تأخیری کوتاه ظاهر شود. با این حال، می‌توانید آن را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که لیست تنها با فشردن CTRL+L یا CTRL+Space (در صورت نبود تطبیق یکتا) نمایش داده شود.

مثال:

هنگام مشخص کردن یک معادله در EViews، از شما خواسته می‌شود نام متغیرها یا گروه‌های متغیر را وارد کنید. در مثال زیر، با شروع تایپ "MSFT"، EViews لیستی از تمامی سری‌ها و گروه‌ها را نمایش داد و آن را بر روی اولین شیء که با "MSFT" شروع می‌شد متمرکز کرد.

ادامه تایپ و مدیریت لیست

با ادامه تایپ، مرکزیت لیست تغییر می‌کند. همچنین می‌توانید از نوار پیمایش برای نمایش بخش دیگری از لیست استفاده کنید. اگر EViews حداقل یک شیء در فایل کاری پیدا کند که با متن شما مطابقت داشته باشد، اولین نام تطبیق‌یافته انتخاب شده و با سایه‌ای مشخص می‌شود. می‌توانید تایپ را ادامه دهید تا انتخاب دقیق‌تر شود. همچنین می‌توانید با استفاده از نوار پیمایش و ماوس، شیء دیگری را انتخاب کنید.

تعامل با لیست اشیاء

1. با یک کلیک روی نام شیء، توضیحات آن (در صورت وجود) نمایش داده می‌شود.
2. با دوبار کلیک، فشردن ENTER یا TAB، نام شیء انتخاب‌شده به فیلد ویرایش اضافه می‌شود.
3. فشردن ESC لیست را می‌بندد و شما را به کادر محاوره‌ای برمی‌گرداند بدون اینکه تغییری در فیلد ویرایش ایجاد شود.

عدم تطابق

اگر هیچ شیئی با متن شما مطابقت نداشته باشد، لیست بر روی نزدیک‌ترین تطبیق متمرکز می‌شود، اما هیچ شیئی انتخاب نمی‌شود. این عدم انتخاب با یک کادر باز در اطراف نام شیء نشان داده می‌شود.

عملکرد کلیدهای TAB، ESC و RETURN

1. هنگامی که هیچ شیئی انتخاب نشده باشد، فشردن کلید TAB نام نزدیک‌ترین تطبیق (که با کادر باز مشخص شده) را به فیلد ویرایش اضافه می‌کند.
2. فشردن ESC لیست را می‌بندد و شما را به کادر محاوره‌ای بازمی‌گرداند بدون ایجاد تغییر اضافی.
3. فشردن RETURN نام نزدیک‌ترین تطبیق را به فیلد اضافه نمی‌کند، بلکه لیست را می‌بندد و کلید RETURN را در فیلد ویرایش اصلی وارد می‌کند.

تنظیم رفتار ظاهر شدن خودکار لیست

می‌توانید رفتار ظاهر شدن خودکار لیست در قابلیت تکمیل هوشمند را از طریق گزینه‌های صفحه کلید عمومی EViews تغییر دهید. برای اطلاعات بیشتر به بخش "Keyboard" در صفحه 858 مراجعه کنید.

گسترش فیلدهای ویرایش

در کادرهای محاوره‌ای پیچیده‌تر، فضای محدود ممکن است باعث شود که فیلدهای ویرایش برای ورود اطلاعات بیش از حد کوچک باشند و نیاز به پیمایش افقی یا عمودی داشته باشند. قابلیت گسترش فیلدهای ویرایش در EViews به شما این امکان را می‌دهد که اندازه فیلدها را افزایش داده و اطلاعات را راحت‌تر مشاهده و وارد کنید. برای گسترش یک فیلد ویرایش، کافی است دوبار روی فضای سفید داخل کادر کلیک کنید یا راست‌کلیک کرده و گزینه Expand را انتخاب کنید.

EViews یک کادر ویرایش جدید باز می‌کند که شامل محتوای فیلد ویرایش اصلی است. شما می‌توانید در این کادر تایپ کنید، عملیات کپی و پیست انجام دهید و از تمامی قابلیت‌های استاندارد استفاده کنید. همچنین می‌توانید اندازه کادر ویرایش را با کشیدن گوشه پایین سمت راست آن تغییر دهید.

پس از ویرایش محتویات فیلد و کلیک بر روی OK، EViews متن وارد شده شما را به فیلد اصلی کپی کرده و کادر ویرایش گسترش‌یافته را می‌بندد. اگر روی Cancel کلیک کنید، کادر بسته می‌شود ولی تغییرات انجام‌شده حذف خواهند شد و محتویات اصلی فیلد دست‌نخورده باقی می‌مانند.

لغو یا توقف عملیات در EViews

EViews از استاندارد ویندوز برای استفاده از کلید ESC به عنوان کلید توقف پیروی می‌کند. اگر قصد دارید عملیات فعلی را لغو کنید یا فرآیندی در حال انجام را متوقف کنید، کافی است کلید ESC را فشار دهید.

بستن EViews

چند روش برای بستن EViews وجود دارد:

1. از منوی اصلی گزینه File/Exit را انتخاب کنید.
2. کلید میانبر ALT-F4 را فشار دهید.
3. روی دکمه بستن در گوشه بالای سمت راست پنجره کلیک کنید.
4. یا روی آیکون EViews در گوشه بالا سمت چپ دوبار کلیک کنید.
5. اگر لازم باشد، EViews به شما هشدار می‌دهد و امکان ذخیره کارهای ذخیره‌نشده را فراهم می‌کند.

راهنمای EViews

این راهنمای کاربری توضیح می‌دهد که چگونه از EViews برای انجام تحقیقات خود استفاده کنید.

1. فصل‌های ابتدایی عملیات پایه را پوشش می‌دهند.
2. فصل‌های میانی روش‌های اقتصادسنجی پایه را شرح می‌دهند.
3. فصل‌های انتهایی به روش‌های پیشرفته‌تر می‌پردازند.

با وجود تلاش برای کامل بودن، ممکن نیست تمامی جزئیات را مستند کنیم. همیشه چند روش برای انجام یک کار در EViews وجود دارد که نمی‌توان همه آن‌ها را توضیح داد. یکی از نقاط قوت این برنامه همین انعطاف‌پذیری و امکان یافتن روش‌های جایگزین کارآمدتر است. بیشتر راهنما بر رویکرد بصری استفاده از EViews تمرکز دارد و توضیح می‌دهد که چگونه با استفاده از موس عملیات را انجام دهید. به منظور ساده‌سازی توضیحات، روش‌های جایگزین مبتنی بر صفحه‌کلید را ذکر نکرده‌ایم.

سیستم راهنمای EViews

تقریباً همه مستندات EViews از طریق سیستم راهنما قابل مشاهده است. برای دسترسی به آن، از منوی اصلی گزینه Help را انتخاب کنید. این سیستم همچنین شامل به‌روزرسانی‌های مستنداتی است که پس از انتشار راهنماها انجام شده‌اند.

انجمن EViews

برای تکمیل اطلاعات موجود در راهنماها و سیستم راهنما، پیشنهاد می‌کنیم به انجمن EViews مراجعه کنید. در این انجمن می‌توانید پاسخ سوالات متداول درباره نصب، استفاده و بهره‌گیری بهینه از EViews را بیابید. این انجمن مکان مناسبی برای طرح سوال و تبادل اطلاعات با سایر کاربران است.

آدرس انجمن: http://forums.eviews.com

به‌روزرسانی‌های EViews

شرکت IHS Global Inc. به‌صورت دوره‌ای وصله‌هایی (patches) برای برنامه EViews منتشر می‌کند و ما به شدت توصیه می‌کنیم که نسخه EViews خود را به‌روز نگه دارید.EViews شامل یک قابلیت به‌روزرسانی خودکار است که می‌تواند به‌صورت روزانه برای به‌روزرسانی‌های جدید بررسی کرده و در صورت موجود بودن، آن‌ها را نصب کند. این ویژگی به‌روزرسانی خودکار را می‌توانید از طریق مسیر Options > EViews Auto-Update from Web در منوی اصلی EViews غیرفعال کنید.

همچنین می‌توانید در هر زمانی به‌صورت دستی برای بررسی به‌روزرسانی‌ها اقدام کنید. برای این کار یکی از دو روش زیر را انتخاب کنید:

1. گزینه Check now... را از منوی EViews Auto-Update from Web انتخاب کنید.
2. یا از منوی Help گزینه EViews Update را انتخاب نمایید.

علاوه بر این، می‌توانید برای بررسی به‌روزرسانی‌های برنامه EViews یا اجزای تکمیلی مانند مستندات، داده‌ها و برنامه‌های نمونه به‌صورت دستی به بخش Download وب‌سایت EViews به آدرس www.eviews.com مراجعه کنید.

آموزش مبانی و روش های اقتصاد سنجی با ایویوز Eviews

آموزش تحلیل و پیش بینی سری های زمانی

آموزش مانایی، ریشه واحد و هم انباشتگی در تحلیل و پیش بینی سری های زمانی (رایگان)

آموزش نرم افزار Eviews – مدل سازی به روش پنل دیتا – تکمیلی

منابع

Andrews, Donald W. K, and J. Christopher Monahan (1992). “An Improved Heteroskedasticity and Autocorrelation Consistent Covariance Matrix Estimator,” Econometrica, 60, 953-966.

Andrews, Donald W. K. (1991). “Heteroskedaticity and Autocorrelation Consistent Covariance Matrix Estimation,” Econometrica, 59, 817-858. den Haan, Wouter J. and Andrew Levin (1997). “A Practitioner’s Guide to Robust Covariance Matrix Estimation,” Chapter 12 in Maddala, G. S. and C. R. Rao (eds.), Handbook of Statistics Vol. 15, Robust Inference, North-Holland: Amsterdam, 291-341.

Gallant, A. Ronald (1987). Nonlinear Statistical Models. New York: John Wiley & Sons.

Hamilton, James D. (1994). Time Series Analysis, Princeton University Press.

Hansen, Bruce E. (1992a). “Consistent Covariance Matrix Estimation for Dependent Heterogeneous Processes,” Econometrica, 60, 967-972.