نگارش پروپوزال ارشد و دکتری…
Proposal…
پایان نامه ارشد و رساله دکتری.…
Dissertation…
نگارش، استخراج و ترجمه مقاله…
Article…
طریقه فیش نویسی موثر در تحقیق.
مهارت فیش نویسی تحقیق یکی از ابزارهای بسیار کاربردی در پیشرفت تحصیلی و بهبود فرآیند یادگیری محسوب می شود. فیش برداری یکی از مهمترین مهارتهایی است که می تواند در نگارش پایان نامه، مقاله یا هر تحقیق جدیدی به شما کمک کند. فرض کنید حجم بسیار بالایی از منابع را برای نگارش پایان نامه یا مقاله جمع آوری کرده اید و حال می خواهید مطالب مفید آن را در یک قالب منسجم برای ادبیات موضوع ارائه کنید. آیا می توانید ادبیات موضوع تمامی این مقالات را در پایان نامه یا تحقیق خودتان بگنجانید؟ چطور میتوانید ادبیات موضوع مرتبط با مقاله خودتان را استخراج کنید؟ ادبیات موضوع مفید کدام است؟.
اما چطور می توان این حجم بسیار بالا از مطالب را مدیریت کرد و آنها را در قالب یک ادبیات موضوع منسجم و کاربردی در تحقیق خودمان مورد استفاده قرار داد؟. یکی از این روش های کاربردی که به عنوان یک مهارت نیز شناخته می شود، فیش نویسی تحقیق یا فیش برداری است. استفاده و بکارگیری از این مهارت نیاز به تمرین و ممارست بسیار زیادی دارد چرا که در صورت استفاده نادرست یا ناقص از این روش باید مجددا منابع مورد نظرتان را مطالعه کنید. فرض کنید شما 50 مقاله اصلی برای نگارش یک پایان نامه در اختیار دارید و می خواهید ادبیات موضوع مرتبط با عنوان و حوزه تحقیقتان را از آن استخراج کنید.
برای این کار ابتدا باید محتوای مفید و مرتبط را شناسایی کرده و فرآیند فیش نویسی را انجام دهید. بدون فرآیند فیش نویسی شما باید مکررا این 50 مقاله را به دنبال کلمات و مفاهیم کلیدی بگردید و قطعا بین صفحات بسیار زیاد مقالات دچار سردرگمی خواهید شد. بنابراین اهمیت فیش نویسی در شروع فرآیند نگارش مقاله یا پایان نامه بسیار بالاست. در ادامه سعی می کنیم روش ها و الگوهای پرکاربرد برای فیش برداری را ارائه کنیم تا از طریق آن بتوانید سرعت و عملکردتان را در نگارش یک پژوهش بهبود دهید.
چند مرحله کاربردی در ارتباط با فیش نویسی در تحقیق
بررسی سریع متن (Scanning and Skimming): اولین مهارت مربوط به تندخوانی است و درک سریع مطلب محتوای داخل مقاله به گونه ای که بتوانید مفیدترین مطالب را در کمترین زمان ممکن استخراج کنید. اولین گام در این فرآیند تقویت مهارت درک مطلب است. برای اینکه بتوانید اسکیمر یا تندخوان خوبی شوید باید ممارست و تمرین زیادی در خواندن داشته باشید. چنانچه مقالات مرتبط با زبان انگلیسی یا هر زبان دیگری را مطالعه می کنید باید اینکار را روزانه و مداوم انجام دهید تا بتوانید متون را به سرعت بفهمید و درک کنید. اما برای اینکه سرعت بررسی متن یا همان Scanning and Skimming را بالا ببرید می توانید تنها موضوعات و چکیده مقالات را بررسی کنید و در صورت مفید بودن به سراغ ادبیات موضوع و بخش های دیگر بروید
بررسی محتوا (Content Evaluation): چنانچه بعد از مرحله Scanning and Skimming متوجه شدید که ممکن است محتوای مقاله مفید باشد می توانید بخش های مختلف آن را مورد بررسی قرار دهید. به طور کلی مرحله بررسی محتوا یا Content Evaluation شامل بررسی اهداف و چارچوب تحقیق، سوالات و فرضیات، مدل پیشنهادی، متودولوژی و نتایج تحقیق است. این نوع بررسی معمولا مشابه حالت قبلی است و شما نیاز ندارید که کل محتوا را از اول بخوانید و مطالب را استخراج کنید چرا که هنوز اطمینان ندارید که آیا مطالب مقاله به پژوهش شما ارتباط دارد یا خیر. در همین راستا سعی کنید به دنبال کلیدواژه های مشترک بین پژوهش خودتان و مقاله بگردید و مفاهیم و چارچوب ها را با هم مقایسه کنید. معمولا بررسی محتوا در یک مقاله 10 صفحه ای میتواند بین 10-30 دقیقه بسته به سرعت و میزان دقت پژوهشگر زمان ببرد.
شروع فرآیند فیش نویسی (Taking note): مطالب استخراج شده از مقاله را در یک صفحه که دارای تاریخ، موضوع و عنوان است وارد کنید تا بتوانید در زمان نگارش پایان نامه یا مقاله از آنها به صورت دسته بندی شده استفاده نمایید.
حال که شما را با چند مرحله کلی و اصلی در فرآیند فیش نویسی آشنا کردیم زمان آن رسیده است که شما را با جزئیات و چگونگی انجام آن بیشتر آشنا کنیم.
اصول اساسی فیش نویسی
به طور کلی 3 اصل اولیه و استاندارد برای فیش نویسی یا فیش برداری از یک پژوهش وجود دارد که عبارتند از:
ثبت ایده های مورد نیاز برای تحقیق: قبل از اینکه به سراغ محتوای یک مقاله بروید و بخواهید مطالب مفید و مورد نظرتان را فیش برداری کنید نیاز است که ایده ها و کلیدواژه های مورد نیاز را استخراج و دسته بندی کنید. در نگاه اول سعی کنید ایده ها و کلیدواژه هایی که بیشترین ارتباط را با مقاله شما دارند در متن مورد نظر جستجو کنید و تعاریف و مفاهیم را به دقت مطالعه کنید. انتخاب کلیدواژه ها و ایده های مرتبط پیش از فیش نویسی به شما کمک می کند که زمان کمتری را صرف جستجو در متن کنید و بدانید دقیقا به دنبال چه چیزی هستید. البته می توانید علاوه بر کلیدواژه های مرتبط به دنبال ایده های مرتبط نیز بگردید.
برای مثال فرض کنید شما بر روی مقاله ای با عنوان "تاثیر تحصیلات بر تعهد سازمانی" کار میکنید و قصد دارید فیش نویسی را از یک مقاله مرتبط با همین موضوع آغاز کنید. بهترین کار انتخاب کلیدواژه های تحقیق خودتان یعنی تحصیلات و تعهد سازمانی است که باید به عنوان اصلی ترین داده ها برای سرچ انتخاب کنید. اما با سرچ های و فیش نویسی بیشتر درمیابید ایده های دیگری نیز قابل استخراج و اضافه شدن به موضوع اصلی شما هستند. پس این موارد را یادداشت کرده و در فرصت مناسب مورد بررسی قرار دهید. این موارد جزء گزینه هایی هستند که میتوانند کانتربیوشن (contribution) تحقیق شما را افزایش داده یا تضمین کنند.
خلاصه نویسی در کنار پوشش محتوا: پیشتر بیان کردیم که فیش نویسی به نوعی نوت برداری از مطالب موجود در یک پژوهش یا تحقیق است و شما نباید کل مطلب یا مفاهیم مرتبط به موضوع تحقیقتان را را در فیش خود کپی کنید. همانطور که گفته شد شما در مقاله مورد نظر به دنبال مفاهیم و کلیدواژه های مفید و مشترک هستید و می بایست تا جای ممکن این موارد را بررسی و فیش برداری کنید.
اما فرض کنید که در یک مقاله 10 صفحه ای، بخش ادبیات موضوع که 5 صفحه است به صورت کامل با عنوان تحقیق شما همخوانی دارد و میتوانید آن را در مقاله تان استفاده کنید. آیا باید تمام آن را در فیش کپی کنید؟ آیا میتوان تمام آن را به همان صورت استفاده کرد؟ جواب این سوال خیر است. شما باید به دنبال خلاصه برداری و پارافراز (Paraphrase) باشید. نمی توانید ایده ها و متن سایر نویسندگان را بدون خلاقیت و تغییر در پژوهش خودتان استفاده کنید. این کار علاوه بر پایین آوردن کیفیت مقاله به عنوان پلاجریسم نیز شناخته می شود و موجب ریجکت کار شما خواهد شد.
فیش نویسی منظم: شاید مهمترین وکاربردی ترین مهارتی که باید در فرآیند فیش نویسی بیاموزید، دسته بندی مطالب و رعایت نظم در زمان نوت برداری است. به یاد داشته باشید که شما فرآیند فیش نویسی را تنها برای یک مقاله انجام نمی دهید و ممکن بیش از 20 یا 30 مقاله را فیش نویسی کنید و بخواهید مطالب آنها را مورد استفاده قرار دهید. چگونه می توانید مفاهیم مختلفی که فیش نویسی کرده اید را در قالب کلیدواژه های مختلف در داخل ادبیات موضوع به کار ببرید.
در اینجا اهمیت نظم و دسته بندی را متوجه خواهید شد. سعی کنید تمامی مطالب را بر اساس تاریخ و با سر فصل همان کلید واژه ذخیره و نگهداری کنید. در زمان نوت برداری تمامی مطالبی که یادداشت می کنید باید منبع و رفرنس آنها را نیز داخل متن بیاورید. ذکر منبع در زمان تدوین مقاله خودتان ضروری است. سرفصل ها را بر اساس ترتیب مورد نظرتان در تحقیق مرتب و آماده کنید. فرض کنید شما سه سرفصل X,Y,Z دارید و برای هر کدام از آنها مطالب متنوعی را فیش برداری کرده اید.
حال قرار است در بخش ادبیات موضوع تحقیق تان سرفصل X در رتبه اول قرار بگیرد و بنابراین نیاز است که تمامی مقالات و فیش نویسی های انجام شده را نیز به گونه ای مرتب کنید که عنوان X اول باشد تا زمان زیادی را صرف گشتن و پیدا کردن عنوان در فیش ها نکنید. باز هم تاکید میکنیم که حتما از پارافریز (Paraphrase) استفاده کرده و منابع را ذکر کنید.
در نهایت قصد داریم در ادامه این مقاله شما را با دو نوع از فیش نویسی آشنا کنیم. فیش نویسی فعال (Active) و فیش نویسی منفعل (Passive) که هر دو آنها می توانند استفاده شوند. البته فرآیند فیش نویسی منفعل (Passive) از سرعت بالاتری برخوردار است ولی فرآیند یادگیری در روش فیش نویسی فعال (Active) سریعتر خواهد بود. معمولا در روش فیش نویسی منفعل (Passive) به این دلیل که شما باید مکررا به نوت ها و یادداشت ها یتان مراجعه کنید نمیتوانید فرآیند یادگیری مناسبی را پشت سر بگذارید.
فیش نویسی منفعل (Passive) شامل ویژگی های زیر می شود:
مشخص کردن عبارات وکلمات کلیدی در تحقیق: در این روش تنها کلمات و عبارات کلیدی استخراج میشوند و به مفاهیم مرتبط توجهی نمی شوند
کپی کردن مطالب: مطالب مرتبط تنها کپی شده و در فیش قرار میگیرند بدون تغییر یا پارافراز (Paraphrase)
انتخاب بدون هدف: همه جملاتی که کلیدواژه های مورد نظر شما را دارند انتخاب خواهند شد
عدم بررسی منابع: تمامی جملات و عبارات مرتبط بدون بررسی مستند بودن یا نبودن انتخاب می شوند
حجم زیاد اطلاعات: بدلیل انتخاب بدون هدف، حجم بالایی از اطلاعات در فیش وجود خواهد داشت
فیش نویسی فعال (Active) شامل ویژگی های زیر می باشد:
انتخاب ایده ها و جملات کاربردی: با توجه به اینکه قبل از انتخاب متون مقاله توانسته اید ایده ها و کلیدواژه های مورد نظرتان را استخراج کنید به دنبال مفاهیم مرتبط خواهید گشت. همین موضوع می تواند به بهبود کانتربیوشن تحقیق شما نیز کمک کند.
فهم بهتر مطالب: باتوجه به اینکه مطالب به دقت بررسی و مطالعه می شوند و کپی کردن بدون هدف در کار نیست، شخص به راحتی می تواند درک مناسبی از مطالب داشته باشد.
انتخاب هدفمند: در این روش هیچ عبارتی بدون بررسی و پارافراز (Paraphrase) انتخاب نمی شود. پژوهشگر در متن مقالات به دنبال جواب سوالاتش می گردد و تمام جملات انتخابی را با ایده های خودش نگارش میکند تا مشکلات مربوط به پلاجریسم رخ ندهد.
بررسی دقیق منابع: منابع و ماخذ تمام متون انتخابی به دقت بررسی می شود. پژوهشگر از این موضوع آگاه هست که استفاده از متون بدون سند میتواند کیفیت مقاله اش را تا حد قابل ملاحظه ای پایین بیاورد.
حجم مناسب اطلاعات: بدلیل انتخاب هدفمند، فیش تهیه شده از حجم قابل قبولی برخوردار است.
*Magazine:
*Written by:
*Title:
*Sequence: Year: Page:
*Article’s Subject:
*Article’s Issue:
*Significance of Issue:
*Purpose of the Study:
*Statement of the Problem:
*Background of the Field Setting:
*Questions and Review of the Hypothesis:
*Research Design
*Population and Sample:
*Data Collection Instrument:
*Variables for Data Analysis and Statistical Treatment:
*Results:
*Main Results:
*Suggestions:
*نام مجله:
*نویسنده
*عنوان مقاله:
*دوره: شماره: سال: صفحه:
*موضوع تحقیق:
*مسئله تحقیق:
*ضرورت و اهمیت تحقیق:
*اهداف تحقیق:
*سواالت و فرضیات تحقیق:
*زمینه تحقیق:
*ادبیات موضوع تحقیق:
*جامعه آماری، نمونه، روش نمونه گیری:
*روش و ابزار جمع آوری داده ها:
*روش تجزیه و تحلیل داده ها:
*یافته های تحقیق:
چگونه یک چکیده خوب برای پایان نامه تهیه کنیم؟ - نگارش پایان نامه - جمع آوری داده ها
اهمیت چکیده نویسی در تحقیق.
چکیده نویسی در تحقیق به معنای خلاصه سازی محتوای کلی مقاله در قالب یک مطلب 150-300 کلمه ای است به گونه ای که اهداف، مسئله تحقیق، روش تحقیق، دستاوردها و نتایج پژوهش در آن پوشش داده شود. بخش چکیده یکی از مهمترین بخش های هر پژوهشی محسوب می شود چرا که نقش یک بروشور تبلیغاتی برای مقاله شما را دارد. بنابراین باید بهترین عملکردتان را در فرآیند چکیده نویسی در یک قالب 150-300 کلمه ای نشان دهید.
حال منظور ما از بروشور تبلیغاتی مقاله چیست؟ اجازه بدهید این مفهوم را بیشتر برای شما توضیح بدهیم. مفهوم بروشور تبلیغاتی برای این است که یک مطلب 150-300 کلمه ای می تواند نقش تبلیغاتی مختصر برای کل کار شما را ایفا کند. زمانی که شما یک مقاله را در یک ژورنال سابمیت می کنید از شما درخواست می شود که چکیده آن را به صورت مجزا در یک بخش مشخص شده در سایت کپی کرده یا آپلود نمایید.
هدف از این کار این است که سردبیر ژورنال با اولین بررسی بتواند نتیجه بگیرد آیا پژوهش شما برای پذیرش و چاپ مناسب هست یا خیر. چنانچه چکیده نویسی شما بتواند او را مجذوب کند، می توانید امیدوار باشید که مقاله شما برای بررسی بیشتر به دست داوران ژورنال خواهد رسید. حال بیاید فرض کنیم که مقاله شما پذیرش گرفته و در ژورنال مورد نظر چاپ میشود و نسخه اینترنتی آن در سایت بارگزاری میگردد.
بسیاری از وبسایت‌ها امکان دسترسی به کل محتوای مقاله را نمی دهند و تنها بخش هایی که در دسترس عموم قرار می گیرد، عنوان مقاله، چکیده و واژگان کلیدی است. مخاطب با مطاللعه چکیده مقاله می تواند دریابد آیا این مقاله مناسب وی خواهد بود یا خیر. بنابراین چکیده تنها بخشی است که همواره در معرض دید افراد مختلف از سردبیر ژورنال تا مخاطبان عادی در جامعه قرار می گیرد.
در نهایت باید گفت تصمیم در مورد مفید بودن یا نبودن پژوهش شما مبتنی بر نحوه چکیده نویسی شماست. حال که با مفهوم بروشور تبلیغاتی و اهمیت چکیده نویسی در تحقیق بیشتر آشنا شدید، زمان آن رسیده است که شما را با نحوه انجام و آماده سازی آن بیشتر آشنا کنیم. اما پیش از شروع اینکار باید به یک سوال جواب بدهیم و آن سوال این است که چطور متوجه بشویم که چکیده خوبی را نگارش کرده ایم؟
برای اینکار باید خودتان را جای مخاطب بگذارید و از خودتان بپرسید این تنها بخش از مقاله من است که در اختیار عموم قرار میگیرد؛ آیا توانستم اطلاعات کافی و کاربردی را در آن بگنجانم؟ آیا این چکیده همه چیز را در مورد مقاله من به مخاطبان می‌گوید؟ اگر جواب شما به این دو سوال خیر است باید فرآیند چکیده نویسی را یکبار دیگر انجام دهید.
انواع چکیده نویسی در تحقیق:
چکیده نویسی انتقادی (Critical Abstract): این نوع از چکیده نویسی یک شکل غیرمرسوم از چکیده در تحقیق محسوب می شود که در آن پژوهشگر علاوه بر یافته ها و نتایج کلی تحقیق به مقایسه محتوایی پژوهش با یک مقاله دیگر و یا ارزیابی روایی و پایایی آن اقدام می کند. چکیده نویسی انتقادی یا Critical Abstract معمولا چیزی در حدود 400-500 کلمه است که بیشتر جنبه تحلیلی و گزارشی پیدا میکند. برخی از مقالات موجود در ژورنال های علوم سیاسی و حقوق به ندرت از این نوع چکیده نویسی استفاده می کنند.
چکیده نویسی توصیفی (Descriptive Abstract): چکیده نویسی توصیفی یکی از انواع نسبتا مرسوم چکیده در تحقیق محسوب می شود که تنها به تشریح کلمات کلیدی، روش تحقیق و اهداف پژوهش می پردازد و هیچ توضیحی در مورد نتایج و یافته های تحقیق ارائه نمی دهد. برخی از پژوهشگران باور دارند که این نوع از چکیده نویسی نمی تواند نتیجه خوبی برای تحقیق آنها به همراه داشته باشد چرا که بیشتر مخاطبان به دنبال آگاهی از نتایج تحقیق هستند و می بایست این بخش در مقاله گنجانده شود. از طرف دیگر چکیده نویسی توصیفی یا Descriptive Abstract معمولا نباید بیشتر از 100 کلمه باشد.
چکیده نویسی اطلاعاتی (Informative Abstract): شاید بتوان گفت بخش بسیاری زیادی از چکیده های ارائه شده در مقالات از نوع اطلاعاتی هستند که در آن علاوه بر موارد موجود در چکیده نویسی توصیفی، نتایج و یافته های تحقیق نیز گنجانده می شود. این نوع از چکیده علاوه بر ارائه توصیفی از محتوای کلی مقاله سعی میکند یک محتوای انتقادی نیز برای آن فراهم کند و بخش بسیار کوچکی را به یک مقایسه کلی اختصاص دهد. برای مثال ذکر می شود که "بر خلاف یافته های اخیر محققان در زمینه تاثیر عدالت سازمانی بر رضایت شغلی، هیچ تاثیر قابل ملاحظه ای مشاهده نشد". این متن یک مثال ساده بود ولی می تواند یک مقایسه مختصر در مورد قالب چکیده نویسی انتقادی یا Critical Abstract فراهم نماید. معمولا چکیده نویسی اطلاعاتی یا Informative Abstract بیش از 300 کلمه است.
چکیده نویسی برجسته (Highlight Abstract): این نوع از چکیده نویسی به نوعی با هدف جذب مخاطب نگارش می شود و هدف آن ارائه مفاهیم داخل تحقیق به گونه ای تبلیغاتی برای مقاله است. معمولا اهداف، یافته ها و مفاهیم داخل مقاله به صورت نیمه تمام و مبهم آورده می شود که بتواند مخاطب را کنجکاو کند و او را وادار به خرید و مطالعه مقاله نماید.
نحوه چکیده نویسی در مقاله:
همانطور که بیان کردیم چکیده نویسی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و معمولا در انتهای تحقیق نگارش می شود. برخی از افراد گمان می کنند که چون چکیده در ابتدای تحقیق قرار میگیرد باید در همان ابتدا نگارش شود ولی به یاد داشته باشید که شما می بایست نتایج و یافته های تحقیقتان را در چکیده بگنجانید و برای این منظور نیاز است که این کار در انتهای مقاله انجام دهید. اولین استراتژی برای نگارش یک چکیده جذاب و کامل این است که جملات کلیدی از هر بخش را جدا کرده و در یک فایل مشخص قرار دهید. در مرحله بعد سعی کنید این جملات را پارافراز (Paraphrase) کرده و بین آنها یک ارتباط منطقی برقرار کنید و در قالب یک چکیده مطرح نمایید. اما توجه داشته باشید که محتوای چکیده باید برای مخاطب جذاب و مشوق باشد. بنابراین سعی کنید که در عین گزارشی بودن چکیده به جذاب بودن آن نیز توجه کنید. به طور کلی 6 مورد باید در چکیده گنجانده شوند که عبارتند از:
اطلاعات عمومی: این اطلاعات معمولا یک پیش زمینه یا مقدمه فکری در مورد موضوع تحقیق به مخاطب ارائه می کنند تا بتواند درک مناسبی از محتوای مقاله داشته باشد. اهمیت نگارش این بخش بسیار بالاست چرا که در عین ساده بودن باید کامل و دقیق باشد که بتواند حوزه پژوهش شما را برای مخاطب تبیین نماید.
سوالات و بیانیه تحقیق: در بخش بعدی باید مشخص کنید که اهمیت انجام این تحقیق چه بوده است و چرا باید این پژوهش انجام بگیرد. در این قسمت کار بسیار دشواری را در پیش دارید چرا که باید در یک یا دو جمله کوتاه مخاطبان خودتان را جذب مقاله کرده و آنها را در مورد کاربردی بودن مقاله متقاعد کنید.
ادبیات موضوع: شما باید بتوانید در چند جمله مختصر مفاهیم و ادبیات موضوع موجود در مورد موضوع تحقیقتان را بیان کنید تا مخاطب دریابد تاکنون چه تحقیقاتی و در چه زمینه های انجام گرفته است. اینکار به مخاطب این امکان را می دهد که بتواند یک مقایسه مختصر بین یافته های شما و یافته های پژوهشگران پیشین انجام دهد.
روش تحقیق: هر چکیده نویسی باید شامل ارائه اطلاعاتی در مورد روش نمونه گیری، جامعه آماری و ابزار تحلیل داده ها باشد. ارائه توضیحاتی در مورد بخش متودولوژی یا روش تحقیق معمولا کار دشواری نیست و می تواند به سادگی با چند جایگذاری انجام داد.
یافته ها و نتایج: این بخش جذابترین بخش چکیده نویسی است. بسیاری از مخاطبان و حتی سردبیران ژورنال ها به دنبال این هستن که بدانند تحقیق شما چه دستاوردهایی داشته است و شما چطور میتوانید با این یافته ها کار جدیدی ارائه دهید یا مشکلی از جامعه را برطرف کنید. نوشتن این بخش تنها با کپی کردن از بخش مربوط به بحث و نتیجه گیری قابل انجام نیست و باید در نگارش آن دقت کنید. سعی کنید تمرکز نگارش را بر روی یافته های منحصر به فرد تحقیقتان قرار دهید و تا جای ممکن از کلیدواژه های اصلی استفاده کنید که در زمان سرچ در گوگل، پژوهش شما جزء اولین نتایج باشد.
اهمیت تحقیق: در نهایت شما باید کاربردی بودن یا موارد استفاده از تحقیق را برای مخاطبان تبیین کنید. برای مثال نتایج به دست آمده به واسطه این تحقیق چه کاربردهایی برای مدیران، صاحبان صنایع یا عموم مردم جامعه خواهد داشت.
چگونه یک چکیده خوب برای پایان نامه تهیه کنیم؟ - چکیده نویسی پژوهشی - Abstract
بایدها و نبایدهای نگارش مقاله علمی.
اصول انجام هر فرآیند پژوهشی مثل قوانین رانندگی تابع بایدها و نبایدهایی است که در صورت رعایت کردن آنها میتوانید به نتایج مطلوب دست پیدا کنید. ممکن است شما به عنوان یه محقق همواره به دنبال ارائه یک پژوهش برجسته علمی و چاپ یک مقاله معتبر در برترین ژورنالهای بین‌المللی باشید. اما حتما با این شرایط روبرو شده‌اید که پس از سابمیت مقاله در یک ژورنال با ایمپکت فاکتور (IF) نسبتا بالا، در نهایت پس از گذشت چند ماه ایمیلی دریافت میکنید که مقاله شما ریجکت شده است و قابلیت چاپ در ژورنال مورد نظر را ندارد.
البته ممکن است این موضوع به کیفیت مقاله شما ارتباطی نداشته‌باشد و تنها به دلیل سابمیت‌های بیش از ظرفیت ژورنال باشد. فرض کنید یک ژورنال ISI از نوع Quarterly است و این ژورنال همانطور که از اسم آن مشخص است سالانه 4 نوبت مقاله چاپ میکند. برای مثال ظرفیت چاپ این ژورنال برای هر نوبت چیزی در حدود 100 مقاله است. اگر چه این از ژورنال‌ها به دلیل ظرفیت بالا و شانس بالای پذیرش جزء بهترین مجلات برای سابمیت مقاله محسوب میشوند اما باید توجه داشته باشید که در هر نوبت ممکن است چیزی در حدود 1000 مقاله برای این ژورنال فرستاده شود که این یعنی شانس پذیرش مقاله شما تنها 10% است.
بیان این موضوع به این دلیل بود که بگوییم ریجکت مقاله علمی شما ممکن است به دلیل ضعف در محتوا و کیفیت پایین آن نباشد اما برخی عوامل باعث میشوند که مقاله شما جذاب‌تر و منحصر به فردتر به نظر برسند. رعایت یکسری از بایدها و نبایدهای مربوط به ساختار کلی مقاله، روش تحقیق، مقدمه و چکیده، اهمیت تحقیق و عدم وجود مشکلات نگارشی و گرامری از جمله عواملی هستند که میتوانند در نگاه اول مقاله شما را ضعیف یا قوی نشان دهند. در این مطلب علمی سعی میکنیم شما را با برخی از این بایدها و نبایدهای نگارش یک مقاله علمی آشنا کنیم.
بایدهای نگارش مقاله علمی
رعایت این موارد در زمان نگارش یک مقاله علمی موجب میشود که شما شانس چاپ بالاتری نسبت به سایرین داشته‌باشید و بتوانید از بهترین ژورنالهای ISI در کمترین زمان ممکن پذیرش بگیرید.
- باید ایده پژوهشی‌تان را بیان کنید:
شما باید بتوانید در مقاله علمی تان به صورت کاملا دقیق و شفاف ایده پژوهشی تان را برای مخاطب توصیف کنید. این موضوع که در محیط های آکادمیک به عنوان کانتریبیوشن (Contribution) تحقیق شما شناخته می شود بیانگر میزان نوآوری و خلاقیت در تحقیق شما است. هرچه کانتریبیوشن (Contribution) یک تحقیق بالاتر باشد، میزان نوآوری در آن بالاتر بوده و مقاله منحصر به فرد تر و کاربردی تر جلوه خواهد کرد. چنانچه مقالات چاپ شده در ژورنال های برتر در سال های گذشته را بررسی کنید متوجه خواهید شد تمامی این مقالات از سطح کانتریبیوشن (Contribution) بالایی برخوردار هستند و این یعنی این مقالات به موضوعات جدید و کاربردی در جامعه ارتباط دارند. - باید اهمیت تحقیق را تبیین کنید:
بیان اهمیت تحقیق بدین معناست که شما توضیح می‌دهید چرا انجام این پژوهش ضروری است و چه منافع و کاربردهایی برای جامعه خواهد داشت. سعی کنید دلایل و توجیهات بسیار قوی و مستندی برای این بخش ارائه کنید. قانع کردن سردبیران و داوران ژورنالهای ISI خصوصا ژورنالهای با IF بالا کار بسیار دشواری است. بنابراین حتما دلایل قانع کنند به همراه مستندات و منابع معتبر برای بیان اهمیت تحقیق ارائه نمایید. - باید روایی و پایایی داده ها را بسنجید:
اعتبار و قابل استناد بودن داده های جمع آوری شده توسط تیم تحقیقاتی شما میتواند داوران و سردبیر ژورنال را نسبت به کیفیت مقاله سابمیت شده دل‌گرم کند. چنانچه داوران نسبت به صحت و اعتبار داده‌های گردآوری شده توسط شما اطمینان نداشته باشند، در نهایت دید بدی نسبت به آن پیدا کرده و شانس ریجکت شدن بالا می‌رود. سعی کنید در اولین مرحله از بخش روش تحقیق (methodology) اطلاعات بسیار دقیقی در مورد فرآیند گردآوری داده‌ها، نوع انتخاب جامعه آماری، طراحی پرسشنامه، روایی و پایایی داده ها و منابع مستند برای تایید آنها ارائه نمایید. - باید تحلیل های قابل فهم ارائه کنید:
شما به عنوان یک محقق باید تسلط بسیار بالایی بر روی نرم افزارهای تحلیل آماری مانند SPSS, Lisrel, Smart pls, MATLAB, AMOS, SAS و غیره داشته باشید. اما تخصصی بودن محتوا نباید به گونه‌ای باشد که مانع از درک محتوا توسط مخاطب شود. توجه داشته باشید که مخاطب مقاله شما اقشار عادی جامعه هستند که ممکن است تسلط کافی نسبت به نرم افزارهای آماری نداشته باشند و نتوانند تحلیل های آماری شما را درک کنند. سعی کنید توصیف بسیار قابل فهمی از تحلیل‌های آماری خودتان برای مخاطبان ارائه کنید چرا که همین موضوع میتواند باعث جذابیت و کاربردی‌تر شدن مقاله شما شود. - باید از منابع به روز استفاده کنید:
یکی از مهمترین کارها در نگارش یک مقاله علمی استناد به منابع به روز و استفاده از جدیدترین داده هاست. برای اینکه مقاله‌تان کاربردی‌تر به نظر برسد باید نشان بدهید که پژوهش شما مبتنی بر آخرین دستاوردهای علمی ارائه شده است. برای مثال فرض کنید بر روی مقاله ای با عنوان "تاثیر عدالت سازمانی بر رضایت شغلی کارکنان بانک‌ها" کار میکنید و منابعی که در آن مورد استفاده قرار داده اید مربوط به دستاوردهای محققان در سال های 1989 و 1990 است. به نظر شما این مقاله تا چه اندازه میتواند کاربردی و منطبق بر مسائل روز باشد؟. بنابراین استفاده از جدیدترین و به روزترین منابع نشانگر کاربردی بودن و میزان انطباق پژوهش شما با مسائل و مشکلات روز جامعه است. - باید در تحلیل های آماری تخصص داشته باشید:
ممکن است به عنوان یک محقق تسلط کافی به نرم افزارهای تحلیل آماری نداشته باشید که این موضوع باعث پیچیدگی فرآیند نگارش مقاله خواهد شد که قابل حل است و میتوانید از کمک یک متخصص استفاده کنید. اما موردی که قابل حل و توجیه نیست ارائه تحلیل‌های غلط، غیر همگون و متناقض است. اگر شما بدون سنجش روایی و پایایی به سراغ محاسبه بار عاملی گویه‌ها بروید و یا بدون محاسبه بار عاملی گویه‌ها به دنبال محاسبه رگرسیون خطی یا همبستگی بروید این یعنی نتایج تحقیق شما قابل اطمینان نبوده و هیچگونه کاربرد علمی ندارد. زمانی که سردبیر یا داوران با این مشکل در تحقیق شما مواجه می شوند یعنی ریجکت مقاله شما قطعی است. - باید بحث و نتیجه گیری قوی ارائه کنید:
تنها ارائه یک روش تحقیق قوی با تحلیل‌های آماری منسجم برای تضمین چاپ مقاله شما کافی نخواهد بود، بلکه باید بتوانید این نتایج را به درستی و دقت تبیین و تفسیر کنید. فرض کنید شما رابطه بین دو متغیر با T-statistic غیرمعنادار و P-value معنادار دارید. حال این برای مخاطب چه معنایی دارد؟ تفسیر شما از رابطه این دو متغیر چیست؟ چرا این دو متغیر چنین خروجی نشان می‌دهند؟. تمامی این موضوعات باید در قالب بحث و نتیجه گیری در مقاله شما گنجانده و با دلایل و مستندات قوی رابطه این دو متغیره تفسیر شوند. - باید بررسی نهایی را انجام دهید:
انجام این کار شاید ضروری‌ترین و اساسی‌ترین بخش در فرآیند نگارش یک مقاله علمی باشد. قبل از سابمیت مقاله عجله نکنید و سعی کنید مقاله را برای ریوایز یا بررسی نهایی به یک متخصص بسپارید تا محتوای کلی آن را از نظر انسجام بخش‌های مختلف و مشکلات گرامری و نگارشی مورد بررسی قرار دهد. اگر شما تمامی بخش‌های قبلی را به دقت رعایت کرده باشید اما بدون توجه به وجود مشکلات گرامری و نگارشی مقاله‌تان را سابمیت کنید به احتمال زیاد، پژوهش شما ریجکت خواهد شد.
نبایدهای نگارش مقاله علمی
- نباید اطلاعات اشتباه ارائه کنید:
هرگونه اطلاعات غلط یا غیر مرتبط به موضوع تحقیق که میتوانند مخاطب را گمراه کند موجب ریجکت مقاله شما خواهد شد. فرض کنید شما یک متن از مقاله ای را انتخاب کرده‌اید و بعد از پارافریز (paraphrase) کردن آن را در پژوهش خودتان قرار داده‌اید. اما در اصل فرآیند پارافراز به گونه ای بوده است که مفهوم و بیان اشتباهی از نویسنده اصلی را انتقال داده اید که هیچگونه مطابقتی با مفهوم اصلی جمله ندارد. این یعنی شما در حال ارائه اطلاعات غلط و نادرست به مخاطبان هستید و زمانی که داوران و سردبیر با این موضوع مواجه شوند احتمالا مقاله شما را ریجکت خواهند کرد. - نباید مطالب اضافی ارائه کنید: ارائه هرگونه مطلب غیرضروری به اهداف، سوالات و فرضیات مقاله موجب سردرگمی مخاطب خواهد شد. فرض کنید شما مقاله‌ای با عنوان "تاثیر عدالت سازمانی بر رضایت شغلی در میان کارکنان بانک‌ها" را نگارش کرده‌اید و حال در بخش ادبیات موضوع بخشی با عنوان تاثیر تعهد سازمانی و جنسیت بر رضایت شغلی قرار داده‌اید. این موضوعات ارتباطی با عنوان مقاله شما و اهداف و فرضیات تحقیق شما ندارند و همین کار ممکن است موجب ریجکت مقاله شما شود.
- نباید دلایل ناقص و غیر قابل توجیه ارائه کنید:
پس از انجام تحلیل‌های آماری باید بتوانید نتایج یافته‌های مقاله را تفسیر و تبیین کنید. این کار بسیار دشوار و علمی است و هیچگونه تفسیر بدون سند و مدرک از شما قابل قبول نیست. تمامی مستندات لازم را باید از مقالات سایر پژوهشگران بدست آورید و در مقاله خودتان بگنجانید. مثال قبل را در نظر بگیرید و فرض کنید شما یک رابطه قوی بین عدالت سازمانی و رضایت شغلی یافته‌اید، آیا پژوهشگران قبل از شما نیز این نتایج را کسب کرده‌اند؟ چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی بین کار شما و آنها وجود دارد؟ آیا استنادهای دیگری در مورد آن وجود دارد یا خیر؟ پاسخ به تمامی این سوالات باید همراه با منابع معتبر ارائه شود. - نباید پلاجریسم بیش از حد معمول داشته باشید:
پلاجریسم یا سرقت ادبی زمانی رخ می‌دهد که شما مطالب موجود در مقاله شخص دیگری را بدون ذکر منبع و بدون ایجاد هیچ تغییری در متن مقاله خودتان استفاده کنید. در حال حاضر نرم افزارهای بسیار قوی برای تشخیص پلاجریسم وجود دارد و در صورت وجود پلاجریسم بیش از 10-15% در پژوهش‌تان، احتمال ریجکت بسیار بالا خواهد بود. - نباید تحقیق گسترده و بدون چارچوب باشد:
مقالاتی که عنوان بسیار گسترده‌ای دارند و به عبارتی به موضوع یا حوزه مشخصی نمی‌پردازند، به عنوان مقالات بدون چارچوب یا بدون ساختار شناخته میشوند. برای مثال فرض کنید شما قصد دارید فاکتورهای تاثیرگذار بر رضایت شغلی را بسنجید. انجام این کار چیزی شبیه به غیر ممکن است چرا که شناسایی تمامی فاکتورهای‌های تاثیرگذار بر رضایت شغلی کاری بسیار پیچیده و زمان‌بر است و نیاز به مطالعات وسیع نه تنها در حوزه مدیریت بلکه در حوزه علوم رفتار، روانشناسی، فاکتورهای قومی، فرهنگی، اجتماعی، شرایط اقتصادی، جنسیت، تحصیلات و خیلی عوامل دیگر دارد.
رعایت تمامی این بایدها و نبایدهای نگارش مقاله علمی تضمینی برای چاپ مقاله در یک ژورنال بین المللی نیست اما میتواند شانس شما را برای پذیرش و چاپ به شکل قابل ملاحظه ای افزایش دهد.
تدوین مقاله علمی پژوهشی - پروپوزال کاری - رساله دکتری
نگارش پروپوزال ارشد و دکتری
هدف از نگارش پروپوزال در عین ساده بودن بسیار حساس و با اهمیت است، اما بیاید آن را با بیان یک مثال برای شما آشکار کنیم. فرض کنید شما یک سرمایه گذار هستید و شخصی به شما مراجعه کرده و تصمیم دارد یک کسب و کار را راه اندازی کند. آیا هر پیشنهادی که به شما بدهد را قبول کرده و سرمایه خودتان را به او می دهید؟ آیا پیشنهاد کاری او انجام شدنی است یا خیر؟ آیا پیشنهاد کاری او نتیجه مطلوبی برای شما خواهد داشت و سود مناسبی به شما خواهد رساند یا خیر؟ اگر شما بدون توجه به این سوالات پیشنهاد فرد را قبول کرده و سرمایه گذاری را انجام دهید، ممکن است شانس موفقیت بسیار اندکی داشته باشید. برای این منظور قبل از قبول درخواست سرمایه گذاری از وی می خواهید که یک طرح کسب و کار را ارائه کرده تا دریابید که پروژه تا چه اندازه قابل انجام و سودده است.پروپوزال در حالت صنعتی و دانشگاهی نیز همین نقش را داشته و هدف آن متقاعد کردن مخاطب در مورد اهمیت و کاربردی بودن یک پژوهش یا پروژه است.
به طور کلی روش های مختلفی برای نگارش پروپوزال وجود دارد ولی تنها یک روش استاندارد منجر به دستیابی به نتیجه مطلوب می شود. بر اساس این روش شما می توانید بخش های مختلف یک پروپوزال را به صورت کاملا منطقی و دقیق در کنار هم قرار داده و نتیجه مناسبی را بدست آورید. در همین راستا سعی می کنیم به شما بیاموزیم که چگونه یک پروپوزال خوب و کاربردی بنگارید.
دانشمند روانشناس، مارتین ای پی سلیگمن برای شناخت درماندگی آزمایشی انجام داد که منجر به برنده شدن نوبل روانشناسی توسط وی شد.
ایشان ۲۰ سگ شیانلو را از ابتدای نوزادی درون یک قفس تربیت کرد به طوری که سگها در صورت نیاز پدال موجود در قفس را می
فشردند و بیرون می رفتند و پس از دستشویی کردن باز می گشتند.
ایشان پس از تربیت این سگ ها، آن ها را به دو قفس و در هر قفس ۱۰ قلاده تقسیم نمود. سپس درب قفس ( آزمایش)B را جوش
داد و ۳۰ روز، روزی ۳ بار به قفس B شوک الکتریکی می داد. سگهای قفس B در روزهای اول در زمان شوک بخاطر قفل بودن درب
خودشان را به میله های قفس میزدند و خونی و زخمی نتیجه ای نمی گرفتند . اما پس از چند روز سگها فهمیدند که با تلاش موفق
نمی شوند بجز اینکه زخمی شده و رنج زیاد می کشند. آنها یاد گرفتند که در زمان شوک در جای خود بایستند زیرا دست کم از زخمی
شدن در امان بودند.
سلیگمن در انتهای آزمایش درب قفس را شکست و آنها را به سگهای قبلی قفس A ( گواه) ملحق نمود ؛ همان قفس سالم که با
فشار اهرم درب باز می شد.
سپس شوک الکتریکی داد. فکر می کنید چه اتفاقی افتاد؟؟
تمام ۱۰ سگ گواه اهرم را فشار داده و بیرون آمدند اما سگهای ( آزمایش) در سرجایشان ایستاده و حرکت نکردند.
او بزرگترین نظریه قرن را ارائه کرد، یعنی (درماندگی آموخته شدنی است)
بدین معنا که موجودات یاد می گیرند بدبخت زندگی کنند.
پروپوزال برگرفته از واژه Propose در زبان انگلیسی و به معنای پیشنهاد دادن است و هدف از نگارش آن ارائه یک طرح تحقیقاتی یا عملیاتی برای یک موسسه یا سازمان می باشد. بر اساس تعریف ارائه شده توسط دانشنامه ویکی پدیا، پروپوزال سندی است که در آن یک طرح پژوهشی و یا تحقیقاتی پیشنهاد شده و هدف آن جذب حمایت یک موسسه یا سازمان می باشد. شاید بتوان گفت این تعریف تا حد بسیار زیادی صحیح است، چرا که در واقع پروپوزال انواع مختلفی دارد و تنها جنبه دانشگاهی آن مطرح نیست و معمولا سرمایه گذاران و مدیران قبل از شروع یک کسب و کار از متقاضیان درخواست نوعی پروپوزال یا طرح کسب و کار می کنند. حتی در مثال پروپوزال آکادمیک نیز، دانشجو بدون تایید دانشگاه و اساتید راهنما و مشاور نمیتواند پروپوزال را به مرحله پایان نامه یا رساله دکتری برساند. بنابراین مفهوم پروپوزال علاوه بر پیشنهاد یک موضوع، ماهیت جذب حمایت یک موسسه را نیز در بر می گیرد. شاید مناسبترین مفهوم برای پروپوزال توسط پایگاه علمی ویکی پدیا ارائه شده باشد، اما علاوه بر مفهوم پروپوزال باید به چند نکته بسیار مهم پیش از اقدام به نگارش پروپوزال دقت کنیم، این موارد عبارتند از:
نگارش و تهیه یک پروپوزال خوب یک فرآیند زمان بر و تخصصی است که علاوه بر دانش در حوزه موضوع تحقیق به تسلط بالا نسبت به ساختار علمی تحقیق نیز نیاز دارد. پژوهشگری که اطلاعات کافی در مورد بخش ها تشکیل دهنده یک پروپوزال یا استانداردهای نگارشی آن نداشته باشد حتی در صورت داشتن تخصص بالا در حوزه تحقیق، نمیتواند پروپوزال مطلوبی را ارائه نماید. آماده سازی یک پروپوزال با کیفیت و قوی می تواند تا جای ممکن فرآیند های مرتبط به آن یعنی تاییده دانشگاه یا موسسه، آماده سازی پایان نامه یا رساله، تهیه گزارش کار پروژه و غیره را تسهیل نماید. برای این منظور در این مطلب سعی میکنیم شما را با بایدها و نبایدهای نگارش پروپوزال آشنا کنیم تا به واسطه آن بتوانید یک پروپوزال با کیفیت و قوی ارائه نمایید.
پروپوزال صنعتی و تجاری - مفهوم پروپوزال
پروپوزال ها معمولا انواع مختلفی داشته و هر کدام از آنها بسته به نیاز متقاضی یا موسسه مورد نظر می تواند ساختار متنوعی داشته باشد. برای مثال پروپوزال های صنعتی ممکن است بنا بر درخواست سرمایه گذار بخش های جدیدی مانند بودجه بندی، زمان اجرای پروژه، تیم اجرایی پروژه و ابزار پیاده سازی به آن اضافه و بخش هایی مانند روش تحقیق یا ادبیات موضوع به کلی حذف شوند. اما در مقابل در پروپوزال دانشگاهی معمولا سختگیری چندانی در مورد جدول زمانبندی و بودجه بندی وجود ندارد و تاکید زیادی بر بخش ادبیات موضوع و متودولوژی می شود. ولی به طور کلی تمامی پروپوزال ها از یک سری بخش های یکسان و مشابه تشکیل شده اند که می توان آنها را به صورت زیر دسته بندی کرد.
academic proposal پروپوزال دانشگاهی
یک پروپوزال دانشگاهی با هدف تجزیه و تحلیل یک موضوع علمی و مطرح کردن فرضیاتی مرتبط با آن تهیه می شود. بطور معمول پروپوزال دانشگاهی قبل از نگارش تز دکتری و یا پایان نامه ارشد توسط دانشجو به اساتید مشاور و راهنما ارائه شده تا بواسطه آن اطلاعات بنیادینی در ارتباط با موضوع تحقیق در اختیار اساتید قرار بگیرد. واژه پروپوزال (Proposal) در ترجمه انگلیسی به معنای پیشنهاد دادن است و این واژه در معنای دانشگاهی به طرح پیشنهادی در مورد یک موضوع علمی اشاره دارد.
پژوهشگران اندکی هستند که درک کاملی از اهمیت پروپوزال داشته باشند و بتوانند اصول اساسی و استاندارد تحقیق را مبنای پروپوزال نویسی قرار دهند. در ساده ترین حالت اگر شما پروپوزال خوبی نگارش کنید می توانید اطمینان داشته باشید که یک تحقیق باکیفیت و کاربردی خواهید داشت. و در مقابل چنانچه پروپوزال شما از کیفیت پایینی برخوردار باشد می توان گفت که پژوهش مفیدی حاصل نخواهد شد. کلیدی ترین اهمیت نگارش پروپوزال این است که یک مشکل را در جامعه شناسایی کرده و راه حلی کاربردی برای آن ارائه می نماید. اما نگارش پروپوزال از جنبه های دیگر نیز اهمیت داشته و میتواند به پژوهشگر کمک کند. به طور کلی اهمیت پروپوزال در چند بخش کلی قابل دسته بندی است که عبارتند از:
اولین گام در نوشتن یک پروپوزال خوب این است که به خاطر داشته باشید که نوعی قرارداد بین خودتان و یک موسسه یا یک دانشگاه را نگارش می کنید. منظور از قرارداد این است که شما باید با جلب نظر مخاطب بتوانید توافق وی را برای انجام پژوهش جلب کنید واین به منزله یک قرارداد بین شما و موسسه مورد نظر است. زمانی که هیئت علمی دانشگاه و یا شخص سرمایه گذار در یک شرکت پس از انجام بررسی های اولیه در نهایت پروپوزال شما را رد می کنند یعنی عنوان و محتوای آن مورد تاییدشان نبوده و این قرارداد بین شما و موسسه مورد نظر نهایی نشده است. شما با نگارش یک پروپوزال باید نشان بدهید که یک موضوع یا مسئله بسیار اساسی را شناسایی کرده اید، راه حل کاربردی برای آن دارید و قصد دارید از ابزار و روش مناسبی برای حل آن استفاده کنید.
نتایج تحقیق موسسه REOPA درباره پروپوزال های تحقیقاتی:
38 درصد پروپوزال های نوشته شده رد می شوند، 46 درصد برای بازنگری بازگردانده می شوند و تنها 16 درصد پذیرفته می شوند.
71 درصد عناوین، مطلوب ارزیابی نشدند و تنها 29 درصد رضایت بخش بوده اند.
72 درصد مقدمه ها رضایت بخش نبوده اند 49 درصد وضوح و تمرکز نداشته اند.
تنها 29 درصد موارد اهداف تحقیق را به روشنی بیان نموده اند.
فقط 16 درصد از آن ها بیان مسئله را به خوبی نوشته اند
نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد و دکتری: راهنمای کامل
بخش 1: مقدمه
پروپوزال سندی است که در آن یک طرح تحقیقاتی یا عملیاتی پیشنهاد شده و هدف آن جذب حمایت یک موسسه یا سازمان می باشد. پروپوزال ها انواع مختلفی دارند، از جمله:
- پروپوزال پژوهشی: این نوع پروپوزال برای ارائه یک طرح تحقیقاتی به منظور دریافت کمک مالی یا حمایت از یک سازمان یا دانشگاه نوشته می شود.
- پروپوزال تجاری: این نوع پروپوزال برای ارائه یک طرح تجاری به منظور جذب سرمایه گذار یا مشتری نوشته می شود.
- پروپوزال پروژه: این نوع پروپوزال برای ارائه یک طرح پروژه به منظور دریافت مجوز یا بودجه نوشته می شود.
در این مقاله، به بررسی نحوه نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد و دکتری می پردازیم.
بخش 2: بخش های پروپوزال
یک پروپوزال خوب باید شامل موارد زیر باشد:
- عنوان: عنوان باید مختصر و گویا باشد و موضوع پروپوزال را به طور خلاصه بیان کند.
- مقدمه: مقدمه باید خواننده را با موضوع پروپوزال آشنا کند و اهمیت آن را توضیح دهد.
- مرور ادبیات: مرور ادبیات باید به بررسی تحقیقات قبلی در زمینه موضوع پروپوزال بپردازد.
- روش تحقیق: روش تحقیق باید نحوه انجام تحقیق را به طور واضح و دقیق توضیح دهد.
- زمانبندی و بودجه: زمانبندی و بودجه باید به طور دقیق مشخص شود.
- نتیجه گیری: نتیجه گیری باید خلاصه ای از یافته های پروپوزال را ارائه دهد.
بخش 3: نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد
نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد معمولاً شامل مراحل زیر است:
- انتخاب موضوع: اولین قدم، انتخاب موضوع پروپوزال است. موضوع پروپوزال باید مرتبط با رشته تحصیلی و علاقه شما باشد.
- انجام تحقیقات اولیه: پس از انتخاب موضوع، باید تحقیقات اولیه ای در زمینه آن انجام دهید تا اطلاعات کافی برای نوشتن پروپوزال را جمع آوری کنید.
- نوشتن پروپوزال: پس از انجام تحقیقات اولیه، می توانید شروع به نوشتن پروپوزال کنید.
- بازبینی و ویرایش: پس از نوشتن پروپوزال، باید آن را بازبینی و ویرایش کنید تا از صحت و دقت آن اطمینان حاصل کنید.
بخش 4: نگارش پروپوزال دکتری
نگارش پروپوزال دکتری معمولاً شامل مراحل زیر است:
- انتخاب موضوع: اولین قدم، انتخاب موضوع پروپوزال است. موضوع پروپوزال باید مرتبط با رشته تحصیلی و علاقه شما باشد و از نظر علمی نیز نو و ارزشمند باشد.
- انجام تحقیقات اولیه: پس از انتخاب موضوع، باید تحقیقات اولیه ای در زمینه آن انجام دهید تا اطلاعات کافی برای نوشتن پروپوزال را جمع آوری کنید.
- نوشتن پروپوزال: پس از انجام تحقیقات اولیه، می توانید شروع به نوشتن پروپوزال کنید.
- بازبینی و ویرایش: پس از نوشتن پروپوزال، باید آن را بازبینی و ویرایش کنید تا از صحت و دقت آن اطمینان حاصل کنید.
بخش 5: نکات مهم در نگارش پروپوزال
در اینجا چند نکته مهم در نگارش پروپوزال آورده شده است:
- وضوح و دقت: پروپوزال باید به طور واضح و دقیق نوشته شود تا خواننده بتواند به راحتی آن را درک کند.
- منطقی بودن: پروپوزال باید منطقی و منسجم باشد و از استدلال های قانع کننده ای استفاده کند.
- جامع بودن: پروپوزال باید تمام جوانب موضوع را در نظر بگیرد و اطلاعات کافی را ارائه دهد.
- ارزشمند بودن: پروپوزال باید ارزشمند و قابل اجرا باشد و بتواند به حل یک مشکل یا پاسخ به یک سوال کمک کند.
بخش 6: نتیجه گیری
نگارش پروپوزال یک مهارت مهم است که برای موفقیت در تحصیلات، کسب و کار و مدیریت پروژه، ضروری است. با رعایت نکات ذکر شده در این مقاله، می توانید یک پروپوزال خوب و قانع کننده بنویسید که شانس موفقیت شما را در دریافت حمایت افزایش دهد.
اگر شما دانشجوی سال آخر مقطع کارشناسی ارشد باشید قطعا در مورد پروپوزال و ضرورت نگارش آن شنیده اید. پروپوزال کارشناسی ارشد جنبه هایی از ایده پردازی، خلاقیت، توانایی حل مسئله و مهارت تحلیل آماری را در دانشجویان تقویت می کند. اما نکته مهم در فرآیند نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد این است که به دانشجویان کمک شود تا بتوانند ایده های تحقیقاتی خودشان را در قالب یک تحقیق استاندارد ارائه نمایند. به طور کلی هدف از نگارش پروپوزال کارشناسی ارشد در چند بخش کلی دسته بندی می شود که عبارتند از:
پروپوزال (Proposal) یک واژه انگلیسی و برگرفته از کلمه (Propose) به معنای پیشنهاد دادن است و منظور از آن ارائه یک طرح کلی پژوهشی برای موسسه مورد نظر می باشد. خدمات مشاوره و نگارش پروپوزال ارشد و دکتری در موسسه ماد دانش پژوهان زیر نظر کارشناسان برجسته انجام گرفته و تمامی پروپوزال های انجام شده با بهترین کیفیت و به همراه ضمانت در اختیارشما دانشجویان عزیز قرار خواهد گرفت. ما در موسسه ماد دانش پژوهان علاوه بر کمک به دانشجویان در جهت نیل به موفقیت، قصد داریم هرچه بیشتر شما عزیزان را با فرآیند های علمی و پژوهشی در مقاطع کارشناسی، ارشد و دکتری آشنا کنیم. در ادامه این مقاله به اختصار به موضوعاتی مانند نحوه نگارش و انجام پروپوزال، بخش های مختلف یک پروپوزال، چگونگی آماده سازی یک پروپوزال تخصصی و روش گردآوری مطالب خواهیم پرداخت.
بیان مسئله (Problem Statement) بخشی از پروپوزال است که دانشجو یا محقق می بایست در آن مشکل شناسایی شده را توصیف کرده و بیان کند چطور با انجام تحقیق به دنبال حل این مشکل است. به طور کلی در بخش بیان مسئله باید بر روندهای منفی موجود در جامعه و یا موسسه تاکید کرده و بیان کنید مشکلات موجود چطور باعث عدم بهره وری، آسیب و مختل کردن سیستم شده اند. در ادامه بر این موضوع تمرکز می کنید که چرا برطرف کردن و حل آنها ضرورت داشته و تحقیق شما چگونه قصد دارد این مشکلات را برطرف کند. اگر این بخش را مهمترین فصل از پایان نامه یا پروپوزال دسته بندی نکنیم ولی یقینا یکی از مهمترین فصول در فرآیند نگارش پروپوزال محسوب می شود. اما همانند تمامی بخش های یک تحقیق علمی که ویژگی ها و استانداردهایی را دارند، بیان مسئله در پروپوزال نیز ویژگی های مخصوص به خودش را دارد که عبارتند از:
همواره به دانشجویان تحصیلات تکمیلی و مقاطع ارشد و دکتری تاکید می شود که فرآیند مربوطه به نگارش و آماده سازی پروپوزال دو بخش مجزا را شامل شده و در بر میگیرد. بخش اول مربوط به گردآوری اطلاعات لازم، انتخاب موضوع و نگارش پروپوزال است و بخش دوم مربوط به تصویب پروپوزال می باشد که ممکن است بارها و بارها اصلاح و تعدیل در محتوا را تجربه کند. در این سرفصل سعی میکنیم شما را هر چه بیشتر با فرآیند تصویب پروپوزال در حوزه تحصیلات تکمیلی آشنا کرده و مراحل آن را بیان نماییم. مراحل تصویب پروپوزال به صورت کلی سه مرحله اصلی را در برمیگیرد که عبارتند از:
انتخاب عنوان پروپوزال-بیان مسأله
یکی از فرآیندهایی که ممکن است در زمان نگارش و آماده سازی پروپوزال با آن روبرو شوید، اصلاح و برطرف کردن مشکلات پروپوزال پیش از تصویب آن است. این مرحله با عنوان بهبود و تقویت پروپوزال نیز شناخته می شود و در مطالب پیشین برای شما بیان کردیم که در فرآیند تصویب پروپوزال ممکن است 4 حالت برای پروپوزالتان اتفاق بیافتد.
1. حالت اول: تصویب پروپوزال
2. حالت دوم: تصویب پروپوزال با اصلاحات کم
3. حالت سوم: تایید پروپوزال با اصلاحات زیاد
4. حالت چهارم: ریجکت کردن پروپوزال
در فرآیند نگارش پروپوزال ممکن است با حالت دوم و سوم روبرو شوید و کمیته تخصصی دانشگاه از شما درخواست کند که قبل از تصویب و نهایی شدن یک پروپوزال اقدام به اصلاح، تقویت و بهبود محتوا در برخی بخش های مشخص کنید. پروپوزال هر دانشجو پایه و اساس کار پژوهشی وی را تشکیل می دهد و شخص نخواهد توانست بدون داشتن یک پروپوزال کامل و صحیح اقدام به نگارش و تهیه پایان نامه یا تز دکتری کند. معمولا به ندرت اتفاق میافتد که پروپوزال تهیه شده توسط دانشجو در همان ابتدا مورد تایید اساتید مشاور و راهنما قرار بگیرد و تا مرحله تصویب پیش برود. پروپوزال بارها و بارها قبل از تصویب نهایی توسط کمیته تحصیلات تکمیلی بهبود یافته و تقویت می شود. اما مهمترین دلایل برای اصلاح تقویت و بهبود پروپوزال به خاطر عوامل زیر خواهد بود:
نگارش پروپوزال یکی از فرآیندهای اجتناب ناپذیر در تحصیلات تکمیلی و پروسه فارغ التحصیلی هر دانشجو محسوب می شود. زمانیکه صحبت از نگارش پروپوزال می شود می بایست فاکتورهای زیادی را در آن بگنجانید و محتوای آن را باید مطابق با استانداردهای دانشگاه یا موسسه مورد نظر تهیه و ارائه نمایید. نگارش پروپوزال به گونه ای است که دانشجویان باید در چند صفحه و چند بخش محدود، ایده ها و موضوع تحقیقاتی مورد نظرشان را برای اساتید تبیین نمایند. بخش های مختلف پروپوزال معمولا محدودیت محتوایی دارند و نباید از یک میزان مشخص بیشتر شوند دقیقا مشابه بسیاری از پژوهش های علمی مانند مقاله، پایان نامه و تز دکتری که باید در تعداد مشخصی کلمه تهیه شوند. یک پروپوزال تحقیقاتی دانشگاهی به طور کلی در 2000-3500 بین 5-7 صفحه تهیه و آماده می شود که به صورت جزئی تر عبارتند از:
بسیاری از اساتید زمانی که یک پروپوزال را بازبینی و ارزیابی می کنند از بسیاری جهات نقاط ضعف و کمبودهایی را در آن مشاهده کرده و از دانشجو درخواست می کنند که تحقیق مورد نظر را مجدد انجام دهد. اگر به عنوان یک پژوهشگر چندین پروپوزال را مورد بررسی قرار دهید، متوجه خواهید شد که اشتباهات رایج معمولا در بخش انتخاب موضوع، کانتریبیوشن تحقیق و انتخاب متودولوژی صحیح رخ می دهد. بروز این اشتباهات رایج در پروپوزال نویسی با گذشت زمان و افزایش تجربه فرد کاهش می یابد ولی تضمین کننده این موضوع نیست که افراد با تجربه هیچوقت چنین اشتباهاتی را مرتکب نمی شوند. به طور کلی اشتباهات رایج در پروپوزال نویسی عبارتند از:
زمانی که یک پروپوزال را مینگارید ممکن است ایده ها، محتوا، مدل، فرضیات و فاکتورهای زیادی را درون آن بگنجانید ولی در زمان نگارش و حتی پس از پایان آن، نمی توانید در مورد خوب یا بد بودن آن نظری بدهید. یکی از دلایل این موضوع این است که معمولا یک شکل ارزیابی کاملا مطلوب و عالی از پروپوزال وجود ندارد و این امر تا حد زیادی به نظر مخاطب و شخصی که ارزیابی آن را انجام می دهد بستگی دارد. اما اگر بخواهیم ویژگی های یک پروپوزال خوب را مشخص کنیم می توانیم آن را در چند بخش کلی به صورت زیر دسته بندی کنیم. اما پیش از در نظر گرفتن این فاکتورها سعی کنید متن پروپوزال را بر اساس استانداردهای نگارشی هر موسسه یا دانشگاه آمشاده و تهیه نمایید.
ویژگی های یک پروپوزال خوب - پذیرش دانشگاه های خارجی
فرض کنید شما یک ایده منحصر به فرد و عالی برای تحقیق دارید و قصد دارید یک اسپانسر برای آن جذب کرده و پژوهش خودتان را آغاز کنید. این اسپانسر ممکن است یکی از اساتید شما در دانشگاه باشند و یا یک موسسه که قصد دارد پروژه شما را با هدف نتایج مثبت در سازمانش پشتیبانی مالی نماید. اما اولین گام برای موفقیت در جذب اسپانسر سازمانی و یا دانشگاهی نگارش یک پروپوزال خوب و متقاعد کننده است. نگارش یک پروپوزال خوب در برگیرنده مراحل بسیار مهم و استانداردی است که در صورت رعایت کردن آنها میتوانید انتظار یک نتیجه موفقیت آمیز را داشته باشید. به طور کلی 7 مرحله اصلی در نگارش پروپوزال وجود دارد که عبارتند از:
زمانی که صحبت از نگارش پروپوزال می کنیم باید به خاطر داشته باشید که محتوای آن معمولا تا حد زیادی به نوع پروپوزال نیز بستگی دارد. برای مثال در پروپوزال صنعتی هدف اصلی از نگارش، بهبود فروش، افزایش سود یا بهبود بهره وری سازمانی است و بنابراین محتوای آن نیز باید در زمینه شناسایی مشکل و ارائه راه حل متناسب با همین موضوع باشد. در مقابل پروپوزال دانشگاهی به دنبال شناسایی یک مشکل در ارتباط با رشته تحصیلی است و قصد دارد راه حل هوشمندانه و کاربردی برای آن طراحی نماید. پس محتوا و مطالب آن نیز با پروپوزال صنعتی نسبتا متفاوت خواهد بود. اما فارغ از جزئیات در مورد پروپوزال صنعتی، دانشگاهی، استارت آپ و یا هر عنوان دیگری که به پروپوزال اطلاق می شود، پروپوزال ها در چند دسته کلی قرار می گیرند که عبارتند از:
پروپوزال دکتری بر خلاف پروپوزال کارشناسی ارشد دارای ویژگی هایی مشابه یک پایان نامه است که قبل از تصویب شدن نیاز به دفاع دارد. بدین معنا که شما باید در مورد موضوع ارائه شده در پروپوزال تمامی جنبه های قانع کننده بودن، کانتریبیوشن، کاربردی بودن و عملیاتی بودن را در نظر بگیرید. البته که تمامی این موارد در پروپوزال کارشناسی ارشد اهمیت دارد ولی پروپوزال مقطع دکتری تمامی این فاکتورها را جزء ضروری و جدایی ناپذیر پروپوزال قلمداد کرده و هر گونه مشکل در این بخش ها موجب ریجکت حتمی آن خواهد شد. به طور کلی پروپوزال دکتری کمتر به دنبال این موضوع است که عنوان تحقیق یا ساختار مشخصی برای یک تحقیق ارائه نماید، بلکه تمرکز آن بیشتر بر روی موارد زیر خواهد بود:
زمانی که در مقطع تحصیلات تکمیلی در یک دانشگاه مشغول به تحصیل می شوید در بخشی از فرآیند تحصیلتان نیاز است که پژوهشی با عنوان پایان نامه یا تز دکتری را انجام داده و تحویل دهید. اما پیش نیاز ارائه پایان نامه یا تز دکتری، نوشتن پروپوزال است و پروپوزال دانشگاهی نیز ویژگی های خاص و منحصر به فردی را در برمیگیرد. اما برای نوشتن یک پروپوزال علاوه بر دانش نسبت به ساختار و مفاهیم تحقیق نیاز است که بدانید یک پروپوزال خوب دانشگاهی چه ویژگی هایی دارد. ویژگی های بسیاری اساسی در یک پروپوزال دانشگاهی عبارتند از:
