انگیزه نامه یا SOP یکی از مهمترین مدارک مورد نیاز برای اپلای در دانشگاه های مختلف محسوب می شود. هیچ دانشگاهی بدون ارائه انگیزه نامه یا SOP حتی اقدام به بررسی مدارک شما نخواهد کرد. بنابراین نگارش و نوشتن یک انگیزه نامه علاوه بر تسلط بالا بر زبان انگلیسی به دقت بالایی نیز نیاز دارد. چرا که تمامی سوالات شخصی در مورد شما و انگیزه شما برای ادامه تحصیل در آن ذکر می شود و کمیته ارزیاب دانشگاه می تواند با مطالعه آن شناخت بهتری نسبت به شما به دست بیاورد. از جمله سوالاتی که باید در انگیزه نامه یا SOP به آن پاسخ دهید عبارتند از:

1. شما چه کسی هستید؟ (پیشینه آموزشی، پیشینه شغلی، پیشینه تحصیلی و پیشینه زندگی)

2. به چه علت قصد دارید در دانشگاه مورد نظر ادامه تحصیل دهید؟ (هدف، انگیزه ها، نقاط قوت دانشگاه و چشم انداز همکاری و پیشرفت در آینده)

3. چرا شما کاندید مناسبی برای پذیرش تحصیلی در دانشگاه مورد نظر قلمداد می شوید؟ (نقاط مثبت شخصی و تخصصی، توانمندی ها و مهارت ها، موفقیت ها و دستاوردهای علمی)

4. در آینده قصد دارید چه کاری را انجام بدهید؟ (اهداف، آرزوها، چشم اندازها و دیدگاه نسبت به آینده)

توجه داشته باشید که برخی دانشگاه ها با عناوین مختلف این نامه بسیار مهم را از شما درخواست می کنند. این نام ها عبارتند از: انشا اپلای (Application Essay)، سابقه شخصی (Personal Background)، اهداف تحصیلات تکمیلی (Objectives of Graduate study)، نامه پوششی (Cover Letter) و غیره که در زمان اپلای به همراه سایر مدارک مانند رزومه، توصیه نامه، مدارک تحصیلی، نمرات زبان در سایت دانشگاه آپلود می شود. انگیزه نامه نه تنها نشان دهنده اهداف تحصیلی و قابلیت های شما است بلکه توانایی شما در نگارش و میزان تسلط شما در زبان انگلیسی را به کمیته ارزیاب نشان می دهد. باید توجه داشته باشید که در دوره تحصیلات تکمیلی (ارشد و دکتری) به صورت مداوم با نگارش به زبان انگلیسی سروکار دارید و انگیزه نامه یا SOP نشان دهنده تسلط نگارشی شما است. اما در زمان نگارش انگیزه نامه یا SOP موارد زیر را به دقت رعایت کنید.

1. متن را چندین و چند بار ویرایش کنید تا تمام مشکلات گرامری و نگارشی آن برطرف شود.

2. جملات مجهول، مبهم و دو پهلو در انگیزه نامه استفاده نکنید.

3. از تکرار جملات و شعار دادن در انگیزه نامه خودداری کنید.

4. زبان نگارش را کاملا رسمی و آکادمیک قرار داده و از کلمات اصطلاحی و زبان غیررسمی اجتناب کنید.

5. به هیچ وجه از کلمات منفی استفاده نکنید، کلماتی که بار معنایی و مفهومی ناامید کننده داشته و آن را به مخاطب القا میکند. تا جای ممکن با قدرت و اعتماد به نفس بالا سخن بگویید. 

نکات بسیار مهم و کلیدی در فرآیند نگارش پایان نامه وجود دارد که بدون رعایت آنها نمی توان نتیجه لازم را بدست آورد. نگارش پایان نامه جزء جدا نشدنی فرآیند فارغ التحصیلی هر دانشجویی است و دستیابی به نتیجه مورد نظر بدون برنامه ریزی، سختکوشی و دانش امکان پذیر نیست. در این فرآیند شما علاوه بر تخصص و دانش باید خلاقیت و انعطاف پذیری بالایی داشته باشید تا بتوانید با گروه های مختلف در اجتماع ارتباط موثری برقرار کرده و مشکلات جامعه را به درستی شناسایی کنید.

توجه داشته باشید که برخی از پژوهشگران تنها با هدف نگارش و تکمیل فرآیند فارغ التحصیلی به دنبال موضوعاتی میگردند که بتوانند به سرعت به سرانجام رسانده و کار خودشان را تکمیل کنند. ولی به عنوان یک مشاور قصد داریم نکته بسیار مهمی را در ارتباط با نگارش پایان نامه بیان کنیم، همواره به دنبال موضوعاتی باشید که ارتباط مستقیمی با دغدغه های جامعه دارند. چرا که این موضوعات می توانند پس از تکمیل شدن هم به عنوان یک راه حل اجتماعی مطرح شوند و هم برای تقویت رزومه و آینده شغلی شما بسیار موثر خواهند بود. در مرحله اول سعی کنید ایده ها و علائق خودتان را یادداشت کنید و به دنبال موضوعات، مطالب و مقالات مرتبط در دنیای خارج بگردید.

اخبارها را دنبال کنید، در شبکه های اجتماعی و گوگل به دنبال کلیدواژه های مورد نظرتان بگردید، با اساتید و مشاوران تحصیلی صحبت کنید، با صاحبان صنایع و بازارکار در ارتباط باشید و در مجموع به دنبال ایده های مرتبط با موضوع تحقیق مورد نظرتان باشید. شاید این نکته مهمترین و اصلی ترین مرحله در انتخاب موضوع و نگارش پایان نامه بود که باید برای شما بیان می کردیم. اما در ادامه سعی میکنیم نکات دیگری را در مورد نگارش پایان نامه با شما به اشتراک بگزاریم با امید اینکه بتوانیم این فرآیند سخت و طولانی را برای شما تسهیل کنیم. به طور کلی 9 نکته کلیدی و مهم در ارتباط با نوشتن پایان نامه وجود دارد که عبارتند از :

  • زمانبندی قابل انجام تعیین کنید: منظور از زمان بندی قابل انجام این است که شما باید برنامه ریزی و جدول زمان بندی خودتان را عملیاتی (Practical) تعریف کنید. برنامه ریزی باید همراه با جزئیات باشد و به صورت دقیق مدت کار روزانه شما را مشخص کند و شما باید از آن پیروی کنید. پس از اینکه موضوع پایان نامه خودتان را مشخص کردید باید بتوانید حجم محتوا و مدت زمان تکمیل آن را به صورت تقریبی مشخص کنید. البته این زمان نباید خیلی غیر منطقی و به اصطلاح غیرعملیاتی باشد. سعی کنید پس از جمع آوری منابع در مورد زمان مورد نظرتان برای اتمام پایان نامه با اساتید راهنما و مشاور مشورت کنید. پس از آنکه زمان تقریبی را مشخص کردید باید بتوانید جزئیات و حجم کاری روزانه را نیز تعیین کنید.برای مثال فرض کنید حجم پایان نامه شما با توجه به حجم منابع و پیچیدگی موضوع چیزی در حدود 200 صفحه پیشبینی شده است که قرار است آن را در زمان حدودی 3 ماه تکمیل کنید. این بدین معناست که شما برای نگارش و تکمیل پایان نامه هر روز تقریبا باید در حدود 2.5 صفحه از متن کلی پایان نامه را نگارش کنید. شما می بایست زمانبندی و حجم کاری خودتان را بر اساس هر بخش از پایان نامه به صورت تفکیک شده محاسبه کنید. برای مثال بخش ادبیات موضوع که قرار است 50 صفحه از پایان نامه شما را به خودش اختصاص دهد، چه زمانی آغاز شده و چه زمانی پایان خواهد یافت. لازم به ذکر است نکته مهم در ارتباط با جدول زمانبندی مربوط به این موضوع است که هر بخش باید با توجه به حجم کاری که دارد زمان مورد نظر خودش را دریافت کند. برای مثال زمانبندی مربوط بخش روش تحقیق (methodology) میتواند قسمت عمده ای از این زمان 3 ماهه را به خودش اختصاص دهد. چرا که فرآیند طراحی پرسشنامه، جمع آوری داده ها و همچنین تجزیه و تحلیل آماری معمولا مرحله طولانی و زمانبری است. چنانچه شاغل هستید و در کنار تحصیل کار میکنید باید برنامه زمانی نوشتن پایان نامه تان را برای ساعت هایی که مشغله کمتری دارید تنظیم کنید. چرا که این کار نیاز به تمرکز و دقت بالایی دارد. نکته کلیدی اینجاست که بدون زمانبندی دقیق انتظار نتایج دقیق و درست نداشته باشید. 
  • بدون وقفه نگارش را آغاز کنید: بسیاری از دانشجویان گمان می کنند حال که منابع را جمع آوری کرده ایم و موضوع پایان نامه ما نیز مشخص است پس دیگر نباید نگران چیزی باشیم. هر چیزی که نیاز داشتیم آماده است و هر زمان که اراده کنیم می توانیم آن را انجام دهیم. شاید حتی این بهانه را بیاورید که "بهتر است جستجو بیشتری انجام دهم و منابع بیشتری جمع آوری کنم" یا "بهتر است قبل از نگارش با یک نفر مشورت کنم و ببینم چطور باید شروع کنم" یا "موضوع من زیاد دشوار نیست می توانم آن را در زمان کمی آماده کنم" تمامی این بهانه ها به شما کمک میکنند که برنامه ریزی خودتان را زیر پا گذاشته و از نگارش فاصله بگیرید و پس از گذشت 1 ماه یا 2 ماه متوجه می شوید که تقریبا هیچ کاری انجام نداده اید. شما زمانی که یک موضوع را انتخاب کردید و پروپوزال آن را تحویل دادید یعنی آماده نگارش هستید پس بدون معطلی شروع به فیش نویسی و نگارش پایان نامه کنید. تا زمانی که شروع به نگارش نکنید متوجه نمیشوید نقاط ضعف و قوت کار شما چه چیزهایی هستند. آیا نیاز به منابع بیشتری دارید؟ آیا بهتر است برای درک یک موضوع با کسی مشورت کنید؟ آیا میتوانید زمان خودتان را بهتر و موثرتر مدیریت کنید؟ هیچکدام از این سوالات پاسخ دقیق و روشنی نخواهند داشت تا زمانی که شما بدون وقفه شروع به نگارش کرده و نقاط ضعف و قوت خودتان را پیدا کنید. این نکته کلیدی را برای نگارش پایان نامه به خاطر داشته باشید، هیچ مشکلی تا زمانی که با آن روبه رو نشده اید واقعا یک مشکل نیست. 
  • پیش نویس نسخه اصلی نیست: برخی از دانشجویان در زمان ارائه تحقیقشان با این مشکل مواجه می شوند که گمان میکنند پس از انجام نگارش اولیه و تهیه نسخه پیشنویس، کار پایان نامه به اتمام رسیده است. و زمان آن شده که کارشان را آماده صفحه آرایی کرده و به اساتید خودشان ارائه کنند. بر اساس تحقیقات انجام گرفته توسط موسسه الزویر (Elsevier) بیش از 74 درصد از مقالاتی که در ژورنال های زیر مجموعه این پایگاه علمی سابمیت می شوند نیاز به بررسی و بازبینی مجدد دارند. البته این مقالات توسط اساتید و دانشجویان برجسته هر رشته نگارش می شود و پیش از سابمیت بارها مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد. بنابراین امیدوار نباشید که پیش نویس اولیه پایان نامه شما سطحی بالاتر از مقالات ISI در ژورنال های الزویر داشته باشد. حتی می توان گفت به دلیل وسعت و گستردگی پایان نامه نسبت به مقاله، میزان اصلاحات به مراتب بیشتر خواهد بود. پیش نویس پایان نامه شما باید بارها و بارها مورد ارزیابی قرار بگیرد و از نظر ادبیات موضوع، به روز بودن منابع، فرضیات و سوالات، مدل تحقیق، روش تحقیق و بحث و نتیجه گیری بررسی شود. نکته کلیدی این بخش را به خاطر داشته باشید، از تغییرات نترسید آنها شما را قوی تر خواهند کرد.
  • انعطاف پذیر باشید: انعطاف پذیری نسبت به موضوع و انعطاف پذیری نسبت به زمان را برای نگارش پایان نامه در دستور کارتان قرار بدهید. ممکن است در زمان بررسی و نگارش ادبیات موضوع متوجه شوید که میتوانید عنوان تحقیقتان را منحصر به فردتر کرده و ابعاد بیشتری را به آن اضافه کنید و اصطلاحا کانتریبیوشن (Contribution) آن را تقویت نمایید. بدون تردید این کار را انجام دهید. هیچوقت موضوعات عادی و کسل کننده برای مخاطبان جذاب نخواهند بود و شما نمی توانید با موضوعات معمولی رزومه خودتان را تقویت کنید و مشکلی را حل کنید. همواره با ذهنی باز به دنبال ایده های جدید در کارتان باشید و خلاقانه فکر کنید. نکته مهم دیگر در ارتباط با انعطاف در زمانبندی است. ممکن است در زمان برنامه ریزی، اطمینان کامل داشته باشید که میتوانید به آن پایبند بمانید اما بعدها در زمان اجرا دچار مشکل شوید. مشکلاتی از قبیل بیماری، مسافرت، مشغله کاری و غیره ممکن است برنامه ریزی شما را بهم بریزند ولی نگران نباشید. بدون ناراحتی برنامه جدید را مطابق با حجم کاری باقیمانده تغییر داده و به آن پایبند بمانید. این نکته کلیدی برای نگارش پایان نامه را به خاطر داشته باشید: انعطاف پذیری بالا یعنی قدرت سازگاری بالاتر و نگرانی کمتر
  • خودتان را محدود نکنید: زمانی که به شما گفته می شود که منابع موجود برای پایان نامه خودتان را مطالعه کنید و بخش ادبیات موضوع را نگارش کنید ممکن است شما احساس کنید این کار باید بعد از طراحی مدل و فرضیات انجام شود. پس راهی را که فکر میکنید درست است و احساس راحتی بیشتری دارید انتخب کنید ولی قبل از آن با اساتید خود مشورت کنید. همیشه استانداردهای مشخصی برای یک فرآیند وجود دارد اما به همان اندازه ممکن است راه های مختلفی نیز وجود داشته باشد. این بدین معنا نیست که هر راهی بجز راه های استاندارد موجب عدم موفقیت و ناکامی شما خواهند شد. به دنبال راه های مختلف برای رسیدن به اهداف خودتان باشید و سعی کنید از بین آنها گزینه مورد علاقه و اصطلاحا بهترین را انتخاب کنید. حتی ممکن است به روش های استاندارد علاقه داشته باشید ولی در نگارش بخش ادبیات موضوع دچار مشکل شوید یا از آن خسته شوید. بدون نگرانی کار دیگری را در ارتباط با موضوع تحقیق آغاز کنید. برای مثال به سراغ طراحی پرسشنامه بروید و داده ها را جمع آوری کنید. نگارش پایان نامه کار دشوار و زمانبری است بنابراین با ایجاد محدودیت در آن خودتان را خسته تر و ناامیدتر نکنید. نکته کلیدی: آزادانه به سمت اهداف خودتان پرواز کنید.
  • به دنبال بازخورد باشید: به عنوان یه مشاور به شما توصیه می کنیم که همواره با اساتید خودتان در ارتباط باشید و از آنها بازخورد بگیرید. با اساتید خودتان صحبت کنید و به محض اتمام یک بخش یا حتی اتمام یک سرفصل از یک بخش با آنها صحبت کنید و نظرات آنها را در پایان نامه خودتان اعمال کنید. برخی از دانشجویان گمان میکنند که باید پایان نامه تکمیل شده و یا پیش نویس اولیه آن را به اساتید ارائه کنند و اصلاحات نهایی را بر روی آن انجام دهند. ولی اینکار ممکن است باعت شود شما کل پایان نامه را از اول انجام دهید. برای مثال اشتباه در فرضیه سازی یا طراحی مدل، اشتباه در تحلیل آماری و جمع آوری داده ها می تواند کل فرآیند پایان نامه را با مشکلات جدی مواجه کند. نکته کلیدی: به یاد داشته باشید پیشرفت گام به گام میتواند تضمین کننده موفقیت باشد.
  • مدیریت منابع: یکی از مشکلسازترین بخش های پایان نامه می تواند مربوط به رفرنسدهی و چگونگی انجام آن شود. ممکن است شما ماخذی را در متن پایان نامه استفاده کنید ولی در بخش رفرنسدهی آن را نگنجانید. بررسی این موضوع کار بسیار دشواری است. بنابراین توصیه می شود که از نرم افزارهای مربوط به این کار مانند Endnote or Zotero , Mendeley استفاده نمایید. نکته کلیدی: دقت به جزئیات را در هر مرحله چاشنی کارتان کنید.
  • مراقب سلامت خودتان باشید: به خاطر داشته باشید ایده های خلاق، افکار مثبت و انرژی مثبت از جسم و ذهن سالم نشات می گیرند. چنانچه خواب یا تغذیه سالم و مناسبی نداشته باشید قطعا نمیتوانید عملکرد مناسب و افکار خلاقانه ای داشته باشید. برنامه ریزی هایتان باید به گونه ای باشد که سلامتی شما دچار مخاطره نشود. اگر احساس میکنید برنامه کاری که تدوین کرده اید برای سلامتی شما مشکل ایجاد کرده و تغذیه و خواب شما را دچار مشکل کرده است این موضوع را با اساتید خود مطرح کنید تا بتوانید زمان بیشتری از آنها بگیرید. نکته کلیدی: واقعیت عقل سالم در بدن سالم را جدی بگیرید.
  • به خودتان وقت استراحت بدهید: همانطور که در بخش قبلی گفته شد، تعهد به برنامه تدوین شده موضوعی بسیار جدی است اما نه به قیمت خطر افتادن سلامتی شما. چنانچه در زمان اجرای برنامه روزانه خودتان احساس خستگی کردید میتوانید استراحت کنید. استراحت می تواند میزان استرس و فشار روی شما را به شکل قابل ملاحظه ای کاهش داده و عملکرد شما را برای ادامه کار بالا ببرد. نکته کلیدی: آهسته و پیوسته به سمت اهداف خودتان حرکت کنید.

بیان مساله - روش تحقیقتحلیل آماری - تحلیل کیفی

مهارت فیش نویسی تحقیق یکی از ابزارهای بسیار کاربردی در پیشرفت تحصیلی و بهبود فرآیند یادگیری محسوب می شود. فیش برداری یکی از مهمترین مهارتهایی است که می تواند در نگارش پایان نامه، مقاله یا هر تحقیق جدیدی به شما کمک کند. فرض کنید حجم بسیار بالایی از منابع را برای نگارش پایان نامه یا مقاله جمع آوری کرده اید و حال می خواهید مطالب مفید آن را در یک قالب منسجم برای ادبیات موضوع ارائه کنید. آیا می توانید ادبیات موضوع تمامی این مقالات را در پایان نامه یا تحقیق خودتان بگنجانید؟ چطور میتوانید ادبیات موضوع مرتبط با مقاله خودتان را استخراج کنید؟ ادبیات موضوع مفید کدام است؟.

اما چطور می توان این حجم بسیار بالا از مطالب را مدیریت کرد و آنها را در قالب یک ادبیات موضوع منسجم و کاربردی در تحقیق خودمان مورد استفاده قرار داد؟. یکی از این روش های کاربردی که به عنوان یک مهارت نیز شناخته می شود، فیش نویسی تحقیق یا فیش برداری است. استفاده و بکارگیری از این مهارت نیاز به تمرین و ممارست بسیار زیادی دارد چرا که در صورت استفاده نادرست یا ناقص از این روش باید مجددا منابع مورد نظرتان را مطالعه کنید. فرض کنید شما 50 مقاله اصلی برای نگارش یک پایان نامه در اختیار دارید و می خواهید ادبیات موضوع مرتبط با عنوان و حوزه تحقیقتان را از آن استخراج کنید.

برای این کار ابتدا باید محتوای مفید و مرتبط را شناسایی کرده و فرآیند فیش نویسی را انجام دهید. بدون فرآیند فیش نویسی شما باید مکررا این 50 مقاله را به دنبال کلمات و مفاهیم کلیدی بگردید و قطعا بین صفحات بسیار زیاد مقالات دچار سردرگمی خواهید شد. بنابراین اهمیت فیش نویسی در شروع فرآیند نگارش مقاله یا پایان نامه بسیار بالاست. در ادامه سعی می کنیم روش ها و الگوهای پرکاربرد برای فیش برداری را ارائه کنیم تا از طریق آن بتوانید سرعت و عملکردتان را در نگارش یک پژوهش بهبود دهید.

چند مرحله کاربردی در ارتباط با فیش نویسی در تحقیق

بررسی سریع متن (Scanning and Skimming):  اولین مهارت مربوط به تندخوانی است و درک سریع مطلب محتوای داخل مقاله به گونه ای که بتوانید مفیدترین مطالب را در کمترین زمان ممکن استخراج کنید. اولین گام در این فرآیند تقویت مهارت درک مطلب است. برای اینکه بتوانید اسکیمر یا تندخوان خوبی شوید باید ممارست و تمرین زیادی در خواندن داشته باشید. چنانچه مقالات مرتبط با زبان انگلیسی یا هر زبان دیگری را مطالعه می کنید باید اینکار را روزانه و مداوم انجام دهید تا بتوانید متون را به سرعت بفهمید و درک کنید. اما برای اینکه سرعت بررسی متن یا همان Scanning and Skimming را بالا ببرید می توانید تنها موضوعات و چکیده مقالات را بررسی کنید و در صورت مفید بودن به سراغ ادبیات موضوع و بخش های دیگر بروید

بررسی محتوا (Content Evaluation): چنانچه بعد از مرحله Scanning and Skimming متوجه شدید که ممکن است محتوای مقاله مفید باشد می توانید بخش های مختلف آن را مورد بررسی قرار دهید. به طور کلی مرحله بررسی محتوا یا Content Evaluation شامل بررسی اهداف و چارچوب تحقیق، سوالات و فرضیات، مدل پیشنهادی، متودولوژی و نتایج تحقیق است. این نوع بررسی معمولا مشابه حالت قبلی است و شما نیاز ندارید که کل محتوا را از اول بخوانید و مطالب را استخراج کنید چرا که هنوز اطمینان ندارید که آیا مطالب مقاله به پژوهش شما ارتباط دارد یا خیر. در همین راستا سعی کنید به دنبال کلیدواژه های مشترک بین پژوهش خودتان و مقاله بگردید و مفاهیم و چارچوب ها را با هم مقایسه کنید. معمولا بررسی محتوا در یک مقاله 10 صفحه ای میتواند بین 10-30 دقیقه بسته به سرعت و میزان دقت پژوهشگر زمان ببرد.

شروع فرآیند فیش نویسی (Taking note): مطالب استخراج شده از مقاله را در یک صفحه که دارای تاریخ، موضوع و عنوان است وارد کنید تا بتوانید در زمان نگارش پایان نامه یا مقاله از آنها به صورت دسته بندی شده استفاده نمایید. 

 حال که شما را با چند مرحله کلی و اصلی در فرآیند فیش نویسی آشنا کردیم زمان آن رسیده است که شما را با جزئیات و چگونگی انجام آن بیشتر آشنا کنیم.

اصول اساسی فیش نویسی

به طور کلی 3 اصل اولیه و استاندارد برای فیش نویسی یا فیش برداری از یک پژوهش وجود دارد که عبارتند از:

ثبت ایده های مورد نیاز برای تحقیق: قبل از اینکه به سراغ محتوای یک مقاله بروید و بخواهید مطالب مفید و مورد نظرتان را فیش برداری کنید نیاز است که ایده ها و کلیدواژه های مورد نیاز را استخراج و دسته بندی کنید. در نگاه اول سعی کنید ایده ها و کلیدواژه هایی که بیشترین ارتباط را با مقاله شما دارند در متن مورد نظر جستجو کنید و تعاریف و مفاهیم را به دقت مطالعه کنید. انتخاب کلیدواژه ها و ایده های مرتبط پیش از فیش نویسی به شما کمک می کند که زمان کمتری را صرف جستجو در متن کنید و بدانید دقیقا به دنبال چه چیزی هستید. البته می توانید علاوه بر کلیدواژه های مرتبط به دنبال ایده های مرتبط نیز بگردید.

برای مثال فرض کنید شما بر روی مقاله ای با عنوان "تاثیر تحصیلات بر تعهد سازمانی" کار میکنید و قصد دارید فیش نویسی را از یک مقاله مرتبط با همین موضوع آغاز کنید. بهترین کار انتخاب کلیدواژه های تحقیق خودتان یعنی تحصیلات و تعهد سازمانی است که باید به عنوان اصلی ترین داده ها برای سرچ انتخاب کنید. اما با سرچ های و فیش نویسی بیشتر درمیابید ایده های دیگری نیز قابل استخراج و اضافه شدن به موضوع اصلی شما هستند. پس این موارد را یادداشت کرده و در فرصت مناسب مورد بررسی قرار دهید. این موارد جزء گزینه هایی هستند که میتوانند کانتربیوشن (contribution) تحقیق شما را افزایش داده یا تضمین کنند. 

خلاصه نویسی در کنار پوشش محتوا: پیشتر بیان کردیم که فیش نویسی به نوعی نوت برداری از مطالب موجود در یک پژوهش یا تحقیق است و شما نباید کل مطلب یا مفاهیم مرتبط به موضوع تحقیقتان را را در فیش خود کپی کنید. همانطور که گفته شد شما در مقاله مورد نظر به دنبال مفاهیم و کلیدواژه های مفید و مشترک هستید و می بایست تا جای ممکن این موارد را بررسی و فیش برداری کنید.

اما فرض کنید که در یک مقاله 10 صفحه ای، بخش ادبیات موضوع که 5 صفحه است به صورت کامل با عنوان تحقیق شما همخوانی دارد و میتوانید آن را در مقاله تان استفاده کنید. آیا باید تمام آن را در فیش کپی کنید؟ آیا میتوان تمام آن را به همان صورت استفاده کرد؟ جواب این سوال خیر است. شما باید به دنبال خلاصه برداری و پارافراز (Paraphrase) باشید. نمی توانید ایده ها و متن سایر نویسندگان را بدون خلاقیت و تغییر در پژوهش خودتان استفاده کنید. این کار علاوه بر پایین آوردن کیفیت مقاله به عنوان پلاجریسم نیز شناخته می شود و موجب ریجکت کار شما خواهد شد. 

فیش نویسی منظم: شاید مهمترین وکاربردی ترین مهارتی که باید در فرآیند فیش نویسی بیاموزید، دسته بندی مطالب و رعایت نظم در زمان نوت برداری است. به یاد داشته باشید که شما فرآیند فیش نویسی را تنها برای یک مقاله انجام نمی دهید و ممکن بیش از 20 یا 30 مقاله را فیش نویسی کنید و بخواهید مطالب آنها را مورد استفاده قرار دهید. چگونه می توانید مفاهیم مختلفی که فیش نویسی کرده اید را در قالب کلیدواژه های مختلف در داخل ادبیات موضوع به کار ببرید.

در اینجا اهمیت نظم و دسته بندی را متوجه خواهید شد. سعی کنید تمامی مطالب را بر اساس تاریخ و با سر فصل همان کلید واژه ذخیره و نگهداری کنید. در زمان نوت برداری تمامی مطالبی که یادداشت می کنید باید منبع و رفرنس آنها را نیز داخل متن بیاورید. ذکر منبع در زمان تدوین مقاله خودتان ضروری است. سرفصل ها را بر اساس ترتیب مورد نظرتان در تحقیق مرتب و آماده کنید. فرض کنید شما سه سرفصل X,Y,Z دارید و برای هر کدام از آنها مطالب متنوعی را فیش برداری کرده اید.

حال قرار است در بخش ادبیات موضوع تحقیق تان سرفصل X در رتبه اول قرار بگیرد و بنابراین نیاز است که تمامی مقالات و فیش نویسی های انجام شده را نیز به گونه ای مرتب کنید که عنوان X اول باشد تا زمان زیادی را صرف گشتن و پیدا کردن عنوان در فیش ها نکنید. باز هم تاکید میکنیم که حتما از پارافریز (Paraphrase) استفاده کرده و منابع را ذکر کنید. 

در نهایت قصد داریم در ادامه این مقاله شما را با دو نوع از فیش نویسی آشنا کنیم. فیش نویسی فعال (Active) و فیش نویسی منفعل (Passive) که هر دو آنها می توانند استفاده شوند. البته فرآیند فیش نویسی منفعل (Passive) از سرعت بالاتری برخوردار است ولی فرآیند یادگیری در روش فیش نویسی فعال (Active) سریعتر خواهد بود. معمولا در روش فیش نویسی منفعل (Passive) به این دلیل که شما باید مکررا به نوت ها و یادداشت ها یتان مراجعه کنید نمیتوانید فرآیند یادگیری مناسبی را پشت سر بگذارید.

فیش نویسی منفعل (Passive) شامل ویژگی های زیر می شود:

مشخص کردن عبارات وکلمات کلیدی در تحقیق: در این روش تنها کلمات و عبارات کلیدی استخراج میشوند و به مفاهیم مرتبط توجهی نمی شوند

کپی کردن مطالب: مطالب مرتبط تنها کپی شده و در فیش قرار میگیرند بدون تغییر یا پارافراز (Paraphrase)

انتخاب بدون هدف: همه جملاتی که کلیدواژه های مورد نظر شما را دارند انتخاب خواهند شد

عدم بررسی منابع: تمامی جملات و عبارات مرتبط بدون بررسی مستند بودن یا نبودن انتخاب می شوند

حجم زیاد اطلاعات: بدلیل انتخاب بدون هدف، حجم بالایی از اطلاعات در فیش وجود خواهد داشت

فیش نویسی فعال (Active) شامل ویژگی های زیر می باشد:

انتخاب ایده ها و جملات کاربردی: با توجه به اینکه قبل از انتخاب متون مقاله توانسته اید ایده ها و کلیدواژه های مورد نظرتان را استخراج کنید به دنبال مفاهیم مرتبط خواهید گشت. همین موضوع می تواند به بهبود کانتربیوشن تحقیق شما نیز کمک کند.

فهم بهتر مطالب: باتوجه به اینکه مطالب به دقت بررسی و مطالعه می شوند و کپی کردن بدون هدف در کار نیست، شخص به راحتی می تواند درک مناسبی از مطالب داشته باشد.

انتخاب هدفمند: در این روش هیچ عبارتی بدون بررسی و پارافراز (Paraphrase) انتخاب نمی شود. پژوهشگر در متن مقالات به دنبال جواب سوالاتش می گردد و تمام جملات انتخابی را با ایده های خودش نگارش میکند تا مشکلات مربوط به پلاجریسم رخ ندهد. 

بررسی دقیق منابع: منابع و ماخذ تمام متون انتخابی به دقت بررسی می شود. پژوهشگر از این موضوع آگاه هست که استفاده از متون بدون سند میتواند کیفیت مقاله اش را تا حد قابل ملاحظه ای پایین بیاورد.

حجم مناسب اطلاعات: بدلیل انتخاب هدفمند، فیش تهیه شده از حجم قابل قبولی برخوردار است.

*Magazine:
*Written by:
*Title:
*Sequence: Year: Page:
*Article’s Subject:
*Article’s Issue:
*Significance of Issue:
*Purpose of the Study:
*Statement of the Problem:
*Background of the Field Setting:
*Questions and Review of the Hypothesis:
*Research Design
*Population and Sample:
*Data Collection Instrument:
*Variables for Data Analysis and Statistical Treatment:
*Results:
*Main Results:
*Suggestions:

*نام مجله:
*نویسنده
*عنوان مقاله:
*دوره: شماره: سال: صفحه:
*موضوع تحقیق:
*مسئله تحقیق:
*ضرورت و اهمیت تحقیق:
*اهداف تحقیق:
*سواالت و فرضیات تحقیق:
*زمینه تحقیق:
*ادبیات موضوع تحقیق:
*جامعه آماری، نمونه، روش نمونه گیری:
*روش و ابزار جمع آوری داده ها:
*روش تجزیه و تحلیل داده ها:
*یافته های تحقیق:

" style="color: #33cccc;">http://118daneshgah.com/images/pdf/payanname/maharathayrkarbordi|100%|300|google}

چگونه یک چکیده خوب برای پایان نامه تهیه کنیم؟ - نگارش پایان نامه - جمع آوری داده ها