رشته اعضای مصنوعی و وسایل کمکی :
رشته اعضای مصنوعی و وسایل کمکی یکی از زیر شاخه های توانبخشی است که در آن طراحی و ساخت اعضای مصنوعی و وسایل کمکی بر اساس اصول مهندسی و منطبق با آناتومی بدن آموزش داده میشود .در واقعد دروس این رشته مجموعه ای از مهندسی و علوم پزشکی است .
متخصص اعضای مصنوعی در سه زمینه حمایت از اعضای ضعیف و ناتوان بدن ، ساخت اندام مصنوعی برای عضو از دست رفته و اصلاح و ناهنجاری ها فعالیت می کند و برای بدست آوردن این تخصص ، دروس پایه مثل آناتومی بدن ، علل ناهنجاریها و بیماریهای اندامهای مورد نظر را مطالعه کرده و سپس نحوه ساخت ارتزها و پروتزها ی مختلف را فرا می گیرد.
گفتنی است که ارتز وسیله ای کمکی است که در موازات اندام فلج یا ضعیف به کار برده شده و به آن کمک می کند تا کارایی بهتری داشته باشد و شامل تمام اندامها از جمله اندام تحتانی ، فوقانی ، ستون فقرات و سر و گردن می شود . پروتز نیز عضو مصنوعی است که جنشین عضو طبیعی شده و در امتداد عضو طبیعی قرار می گیرد .
برای مثال فردی که دچار بیماری فلج اطفال شده است با استفاده از ارتزهای کمک کننده می تواند سر پا ایستاده و به فعالیت های زندگی خود به صورت مستقل ادامه دهد .
تفاوت این رشته با مهندسی پزشکی در این است که رشته مهندسی پزشکی ؛ در زمینه الکترویک و بیو مکانیک کاربردی کل تجهیزات پزشکی فعالیت می کند یعنی طراحی یک دستگاه رادیولوژی یا فیزیوتراپی نیز در حیطه کار یک مهندسی پزشکی قرار می گیرد ، در حالی که رشته اعضای مصنوعی به طراحی و سات وسایل کمکی و اعضای مصنوعی میپردازد و اعضای مصنوعی قابل ساخت در این رشته نیز اعضای مصنوعی خارج از بدن مثل دست ، پا ، چشم و بینی است .
از همین جا می توان به یکی دیگر از تفاوتهای موجود بین این دو رشته پی برد چون فارغ التحصیل مهندسی پزشکی علاوه بر اعضای مصنوعی یا اعضای پیچیده الکترونیکی و مکانیکی مثل دست سیبر نتیکی را طراحی می کند ، اما فارغ التحصیل اعضای مصنوعی ، قطعات ساده تری که با ابزار دستی نیز قابل ساخت است مثل پای مصنو عی عادی یا انواع بریس ها را طراحی کرده و می سازد .
توانایی های لازم :
دانشجوی رشته اعضای مصنوعی و وسایل کمکی مثل یک مجسمه ساز باید با گچ و مجسمه سازی کار کند و قالبهای گچی از پا ، دست ، نیم تنه یا سر وگردن بسازد و مثل یک نجار ، آهنگر و کفاش باید به جوشکاری ، تراشکاری ، ارّه کاری ، فلز کاری و چرم کاری بپردازد . به عبارت دیگر متخصص این رشته باید از دستهایی توانا برخوردار و به کارهای فنی و صنعتی علاقمند باشد .
در ضمن دانشجوی این رشته باید دارای جسسم و روحی سالم و توانمند باشد تا در انجام کارهای سنگین این رشته مثل فلز کاری یا کار با گچ و قالبهای سنگین دچار مشکل نشود و بتواند بعضی اوقات چهار ساعت سر پا بایستد و کار کند .
آمادگی روحی برای برخورد با بیماران و روابط اجتماعی خوب نیز در این رشته بسیار ضروری است چون رشته اعضای مصنوعی یک رشته خدماتی است و فارغ التحصیل آن باید با دردمند ترین اعضای جامعه در ارتباط باشد .
موقعیت شغلی در ایران :
فارغ التحصیل این رشته می تواند در دو بخش دولتی و خصوصی فعالیت کند که بخش دولتی آن شامل سازمانی بهزیستی ، هلال احمر ، بنیاد جانبازان و بیمارستانهای اداری مراکز ارتوپد فنی است . اما حیطه اصلی فارغ التحصیلان این رشته بخش خصوصی است چون رشته اعضای مصنوعی جزو معدود رشته های توانبخشی است که فارغ التحصیل آن می تواند پس از کسب تجربه لازم ، مرکز خصوصی دایر کرده و به افراد فلج یا افرادی که بد شکلی های مختلف و مشکلات ارتوپدی دارند ، افرادی که بیماری های ساده مثل صافی کف پا داشته و احتیاج به کفش طبی دارند و کسانی که دچار قطعی عضو هستند ، خدمات خود را ارائه دهد .
در ضمن اگر دانشجویی اهل تحقیق و مطالعه باشد ، در این رشته نوآوری بسیار زیاد است . بخصوص در زمینه پروتز های زیبایی ؛ یعنی ساخت چشم ، گوش و بینی مصنوعی که نیروی کار متخصص در ایران بسیار کم است .
- درس های این رشته در طول تحصیل :
آناتومی انسانی ، رسم فنی ، کمکهای اولیه ، ایمنی و پیشگیری از سوانح در کارگاه ، ریاضیات پایه و مقدمات آمار ، تکنیکهای فلز کاری ، تکنیک ارتوپدی فنی ، اصول توانبخشی ، خواص مواد (علوم فلزات ) ، خواص مواد (موا د مصنوعی ) بهداشت عمومی ، ارتوپدی ، مکانیک ، تکنولوژی چوب ، تکنیک قطعه سازی ، تئوری پروتز ، تئوری ارتز ، مدیریت صنعتی ، روانشناسی معلولین ، آناتومی و فیزیولوژی اعصاب ، فیزیک ، تکنولوژی درودگری ، آشنایی با طراحی و ساخت ارتز های اندام فوقانی ، آشنایی با طراحی و ساخت پروتزهای زیر زانو ، آشنایی با طراحی و ساخت ارتزهای اندام تحتانی ، آشنایی با طراحی و ساخت ارتز های ستون فقرات ، آشنایی با طراحی و ساخت پروتز های اندام فوقانی ، آشنایی با طراحی و ساخت پروتز های بالای زانو ، اصول فیزیو تراپی و کاردر مانی ، ارزشیابی و انازه گیری عضلات ،آناتومی سطحی ، مقاومت مصالح ، اصطلاحات پزشکی ، رادیولوژی ، تکنیک چرم کاری ، آمار و روش تحقیق ،مدیریت مرکز ارتوپدی فنی ، نورولوژی ، کینزیولوژی و بیومکانیک ، کار آموزی در عر صه ارتز های زیر زانو ، کار آموزی در عرصه ارتزهای پا ، کار آموزی در عرصه ارتز های بالای زانو ، کارآموزی در عرصه ارتزهای ستون فقرات ، کار آموزی در عرصه ارتزهای اندام فوقانی ، کار آموزی در عرصه پروتزهای مچ پا و پنجه ، کار آموزی در عرصه پروتزهای زیرآرنج ، کارآموزی در عرصه پروتزهای بالای آرنج ، کارآموزی در عرصه پروتزهای زیر زانو ، کارآموزی در عرصه پروتزهای بالای زانو ، کار آموزی در عرصه پروتزهای لگن .
دانشگاه های پذیرنده : دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی – درمانی اصفهان ، ایران ، علوم بهزیستی و توانبخشی - تهران ، موسسه آموزش عالی علمی – کاربردی هلال احمر ایران .
مقاطع تحصیلی : کارشناسی
دوره ها : روزانه
دانشگاه : دولتی
گرایشها :