تمامی تحقیقاتی که در قالب پایان نامه، مقاله، پروژه و هر نوع پژوهش علمی انجام می شوند در بخش روش تحقیق یکی از متدهای روش تحقیق کمی یا کیفی را به کار می برند. روش تحقیق کیفی بر روی رفتار انسان تمرکز داشته و سعی دارد نظرات وایده های مخاطبان و یا افراد جامعه را به همان صورت اصلی گردآوری کرده و مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. در مقابل روش تحقیق کمی به دنبال این است که بتواند ایده ها و نظرات افراد شرکت کننده در تحقیق را با استفاده از استراتژی های مختلف به صورت عددی درآورده و سپس اقدام به تحلیل آن کند. در مطالب گذشته به صورت خلاصه در مورد روش تحقیق کمی صحبت شد و در این مطلب قصد داریم روش تحقیق کیفی را برای شما توضیح دهیم. به طور کلی 6 روش اصلی برای پیاده سازی یک روش تحقیق کیفی وجود دارد که عبارتند از:
1. روش تحقیق پدیدار شناسی (Phenomenological Method): در این نوع از روش تحقیق کیفی مخاطبان و مشارکت کنندگان در تحقیق تجربه و نظر خودشان در مورد یک اتفاق یا پدیده را ارائه می کنند. از استراتژی های مختلفی مانند مصاحبه، مشاهده و پژوهش میدانی برای گردآوری داده های مربوط به روش تحقیق پدیدار شناسی استفاده می شود. تمامی افرادی که در روش تحقیق پدیدار شناسی (Phenomenological Method) مشارکت می کنند ممکن است تجربه و نظرات خودشان را پس از تعامل با پدیده مورد نظر یا در حین تعامل با آن ارائه نمایند. این روش تحقیق به صورت گسترده ای در تحقیقات مربوط با بازار، فروش و بازاریابی کاربرد دارد.
2. روش تحقیق قوم نگاری (Ethnographic Model): تحقیق قوم نگاری یکی از پرکاربردترین انواع تحقیق کیفی در پژوهش های دانشگاهی است. در این روش تحقیق سعی میشود یک موضوع در بطن یک فرهنگ مورد بررسی و ارزیابی قرار بگیرد. در روش تحقیق قوم نگاری همانند تحلیل هایی که در مباحث انسان شناسی انجام می شود، نویسنده به دنبال این است که بتواند یک موضوع را از دیدگاه فرهنگی و انگیزه های اجتماعی بر گرفته از آن تفسیر نماید. در مباحث بازاریابی و فروش یکی از بهترین روش ها برای درک بهتر مشتریان و پیشبینی رفتار خرید آنها استفاده از روش تحقیق قوم نگاری یا Ethnographic Model است. بیشتر شرکت های بین المللی و زنجیره ای که شعبه های مختلفی در نقاط مختلف جهان دارند از پژوهش های قوم نگاری برای درک بهتر مشتریان، رفتار خرید آنها و تمایزات فرهنگی آنان استفاده می کنند.
3. گراندد تئوری (Grounded Theory Method): در روش تحقیق گراندد تئوری نویسنده به دنبال این است که چگونگی پیدایش و پیشرفت یک پدیده یا اتفاق را توضیح داده و تحلیل کند. در روش تحقیق گراندد تئوری نویسنده باید طیف وسیعی از داده ها، اطلاعات و مقالات را مورد بررسی قرار دهد و تئوری های مرتبط با یک موضوع را در یک بازه زمانی مشخص از ابتدا تا انتها بررسی کند. از این طریق می تواند به درستی، روند پیدایش و توسعه یک پدیده را در تحقیقات علمی مشخص نماید. برای مثال زمانی که شرکت ها قصد دارند بفهمند که چرا مشتریان از خدمات یا محصولات شرکتشان استفاده می کنند از روش تحقیق گراندد تئوری استفاده میکنند.
4. مطالعه موردی (Case study Model): بر خلاف روش تحقیق گراندد تئوری که یک موضوع را در طول یک بازه زمانی مشخص مورد بررسی و ارزیابی قرار می داد، در روش تحقیق کیفی مطالعه موردی نویسنده به دنبال توضیح و تفسیر یک پدیده در یک زمان و محل مشخص است. این پدیده ممکن است در یک سازمان، در یک شهر مشخص یا حتی در یک محیط اداری معین مورد بررسی و ارزیابی قرار بگیرد. معمولا داده ها از طریق منابع مختلفی جمع آوری شده و نتایج بدست آمده مبتنی بر طیف وسیعی از این داده ها است. زمانی که شرکت ها قصد ارائه یک محصول جدید برای یک بازار جدید یا یک کشور جدید را دارند سعی میکنند از مطالعه موردی برای بررسی موفقیت یا عدم موفقیت آن استفاده نمایند.
5. روش مطالعه تاریخی (Historical Model): روش مطالعه تاریخی در روش تحقیق کیفی به دنبال این است که روند شکل گیری پدیده های مختلف را در گذشته بیان کند با این رویکرد که بتواند الگوی کنونی را تبیین کرده و پیشبینی هایی برای روندهای آتی ارائه نماید. شرکت ها معمولا برای کمپین های بازاریابی و روند موفقیتشان در گذشته از این روش تحقیق استفاده می کنند.
6. روش تحقیق روایتگر (Narrative Model): روش روایتگر در روش تحقیق کیفی همانند یک داستان سعی میکند فرآیند شکل گیری و روند پیشرفت یک پدیده را در طول زمان توصیف کند. در این روش تحقیق تمامی اتفاقات مرتبط با پدیده، فرصت ها، تهدیدها، موانع، نقاط قوت و ضعف آن از گذشته تاکنون مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
روش تحقیق کمّی در پایان نامه - متدهای روش تحقیق کمی یا کیفی- پژوهش علمی
