واژه Surfing به معنای "موج سواری" است که در دنیای اینترنت و کاربران مجازی به آن Web surfing یا وبگردی اطلاق می شود. با توجه به اینکه در این بخش بیشتر به دنبال معرفی واژگان علمی و آکادمیک مرتبط با مقالات علمی هستیم می توانیم بگوییم که این فرآیند شباهت زیادی به سایر بخش ها ندارد. بطور کلی زمانی که یک شخص بدون هیچگونه هدف مشخصی در فضای مجازی و وبسایت های مختلف شروع به جستجوی مطالب گوناگون به صورت کاملا تصادفی و بدون برنامه ریزی مشخص می کند، به آن وبگردی یا Web surfing می گویند. واژه surfing یک واژه عمومی است که در بسیاری از فعالیت های فراغتی دیگر نیز بکار برده می شود، برای مثال دیدن کانال های مختلف تلویزیونی بدون برنامه ریزی و هدف مشخص را TV-Channel Surfing یا گشتن کانالهای تلویزیونی میگویند یا مطالعه کتاب و دیدن فیلم بدون هدف، بصورت تصادفی و برای فراغت را اصطلاحا Surfing Book و Surfing film گفته می شود. بنابراین این نوع از فرآیند جستجو و گردآوری اطلاعات یا اصطلاحا surfing در فضای مجازی کاربردهای علمی و آکادمیک زیادی نمی تواند داشته باشد بلکه بیشتر یک فرآیند فراغتی و تفریحی محسوب می شود.
- خانه /
- شرح خدمات /
- نگارش، استخراج و ترجمه مقالات /
- پیشنهاد ژورنال و سابمیت مقاله /
- اصطلاح شناسی مقاله و ژورنال /
- Surfing
مطالب سابمیت
Surfing
اصطلاح شناسی مقاله و ژورنال
Terminology
شاید یکی از دشوارترین و زمانبرترین فرآیندها برای دانشجویان مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری، نگارش مقاله، ویرایش آن، انتخاب ژورنال هدف، سابمیت پژوهش و در نهایت کسب پذیرش یا اکسپت برای چاپ آن باشد. در این سرفصل سعی میکنیم شما را با اصطلاحات رایج در مورد نگارش، سابمیت و مراحل داوری، چاپ و پذیرش در ژورنالها بیشتر آشنا کنیم، اما پیش از آن توضیحاتی را در مورد نحوه نگارش و چگونگی سابمیت مقاله برای بالا بردن شانس پذیرش به شما عزیزان ارائه خواهیم کرد.
عنوان یا همان Title بیانگر محتوای مقاله بوده و به صورت یه معرفی و تابلوی بیلبوردی برای کار شما محسوب می شود. عنوان مقاله را باید به گونه ای انتخاب کنید که بصورت اختصار تمامی کلیدواژه ها و محدوده پژوهش شما را به وضوح نشان دهد. اساساً عنوانهایی که برای مقالات انخاب می شوند در سه دسته قرار می گیرند. اگر عنوان مقاله Declarative Title انتخاب شود، در این حالت عنوان مقاله باید بیانگر نتایج موجود در مقاله باشد. اگر عنوان مقاله discriptive or neutral title انتخاب شود، در این حالت عنوان تنها نشان دهنده هدف پژوهش خواهد بود. و اگر Interrogative Title را برای مقاله خود انتخاب کنید شما باید هدف مقاله خود را بصورت سوالی در بخش عنوان مشخص کنید.
Abstract یا چکیده خلاصه ای از مقدمه، یافته ها، روش گردآوری، تحلیل داده ها و چرایی انجام پژوهش در قالب 250 تا 300 کلمه است. بسیاری از ژورنالها استانداردهایی را برای نگارش چکیده مشخص میکنند که در صورت رعایت نشدن ممکن است مقاله مجدداً به نویسنده برگشت داده شود. چکیده بر اساس تعداد کلمات و محتوا به 3 نوع اصلی تقسیم می شود. چکیده نوع اول از نوع Descriptive Abstract که در آن اهداف، روش تحقیق و محدوده مطالعه مشخص شده و نتایج بیان نمی شود و معمولا این چکیده کمتر از 100 کلمه است. چکیده نوع دوم از نوع Informative Abstract که در آن اهداف تحقیق، روش تحقیق، محدوده تحقیق، نتایج و پیشنهادات مطرح می شوند و معمولا تعداد کلمات آن کمتر از 250 کلمه خواهد بود. و اما چکیده نوع سوم از نوع Critical Abstract است که تمامی فاکتورهای چکیده قبلی را دارد ولی با دید انتقادی و اعتبارسنجی به بررسی آن می پردازد که تعداد کلمات آن بین 250 تا 300 کلمه خواهد بود.
Keyword یا واژگان کلیدی دربرگیرنده کلمات و عبارتی است که نشان دهنده محتوی مقاله است. البته کلیدواژه ها میتوانند نزدیکترین کلمات به موضوع تحقیق نیز انتخاب شوند. بنابراین سعی کنید کلماتی را انتخاب کنید که یا در عنوان مقاله شما وجود دارند یا از نظر معنایی به آنها بسیار نزدیک هستند. انتخاب کلیدواژه به چند موضوع در مقاله شما کمک خواهد کرد. اولین عامل Indexing است که در این حالت کلیدواژه ها بیانگر محتوای نگارش شده در مقاله شما خواهد بود. زمانی که شخصی کلیدواژه های مقاله شما را می بیند متوجه می شود که محتوای آن حول چه موضوعی خواهد بود. موضوع بعدی تاثیر کلید واژه در SEO و رنکینگ گوگل است. سعی کنید کلیدواژه های انتخابی خود را مکررا در متن مقاله و چکیده آن قرار دهید تا بعد از Crawler شدن توسط گوگل در رنک های اول گوگل قرار گرفته و احتمال citation آن افزایش پیدا کند.
بخش مقدمه یا Introduction بخش آغازین مقاله است که اهداف، اهمیت، محدوده و دلیل پژوهش را برای خواننده مشخص می کند. بطور کلی بخش مقدمه باید چند ویژگی کلی داشته باشد. در مرحله اول باید عنوان مقاله را به شکل روشن تری برای خواننده توضیح دهد. برای این کار سعی کنید توضیح مختصری در مورد کلیدواژه های تحقیق برای مخاطب ارائه کنید. در مرحله بعد باید بتوانید دلیل و اهمیت این تحقیق را برای خواننده بیان کنید بطوری که این توضیحات شفاف و قانع کننده باشد. برای این منظور سعی کنید گپ های مطالعاتی را ذکر کرده و توضیح دهید که مقاله شما چطور می تواند این گپ را پر کرده و به توسعه دانش در این زمینه کمک کند. و در نهایت مشخص کنید که قصد دارید به چه سوالاتی در ارتباط با تحقیق پاسخ دهید. اساساً یک مقدمه خوب باید بتواند خواننده را نسبت به ادامه پژوهش کنجکاو و ترغیب نموده و او را در مورد ضرورت و اهمیت تحقیق قانع کند.
این بخش از مقاله که به عنوان روش تحقیق یا Methodology نیز شناخته می شود به آنالیز و تحلیل فرضیات و سوالات تحقیق بصورت سیستماتیک می پردازد. در این بخش باید مشخص کنید که چطور می خواهید فرضیات و سوالات مطرح شده در بخش قبل یعنی ادبیات موضوع یا Literature Review را پاسخ دهید. در این بخش بطور دقیق مشخص کنید که ابزار تحلیل، روش تحلیل، جامعه آماری، جامعه نمونه، روش گردآوری و فرآیند تجزیه و تحلیل داده ها چگونه انجام خواهد گرفت. پژوهشگر در بخش Methodolgy ممکن است یکی از سه روش Quantitative, Qualitative and Mixed Methods را مورد استفاده قرار دهد. روش Quantitative همان روش کمی در روش تحقیق است که به بررسی عددی و مقداری پژوهش میپردازد، روش Qualitative به بررسی کیفی تحقیق پرداخته و روش Mixed Methods ترکیبی از متودهای کمی و کیفی است.
معمولا آخرین بخش از یک مقاله علمی اختصاص به نتیجه گیری یا همان Conclusion دارد. در این بخش به صورت خلاصه نتایج و یافته های تحقیق ارائه شده و به منظور تاکید بیشتر بر کاربردی بودن آن، پیشنهاداتی نیز بیان می شود. در این بخش با ذکر دلایل و استدلال های آماری می توان ضرورت و اهمیت تحقیق را برای خواننده مشخص کرد. یکی از راههای افزایش اعتبار یافته های پژوهش تان این است که بتوانید نتایج بدست آمده تحقیق خود را با سایر تحقیق ها در این زمینه مقایسه کرده و به دنبال نقاط مشترک باشید. شاید بتوان گفت بخش Conclusion در مقاله یکی از مهمترین بخش های یک پژوهش علمی است و در صورتی که بتوانید این بخش را بصورت اصولی و استاندارد نگارش کنید احتمال پذیرش مقاله تان تا حد قابل ملاحظه ای افزایش خواهد یافت. مقاله ای که در بخش نتیجه گیری به مطالعات قبلی مرتبط اشاره کرده ونتایج پژوهش را با این مطالعات مقایسه می کند، اصطلاحاً Retrospective Conclusion می گویند. نتیجه گیری که در آن به ضرورت یافته ها پرداخته شده و پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی ذکر می شود، اصطلاحاً Projective Conclusion می گویند. بیشتر پژوهش های علمی که در ژورنالهای معتبر چاپ می شوند ترکیبی از این دو نوع نتیجه گیری را دارند.
بخش discussion یا همان "بحث" که معمولا در مقالات فارسی به همراه نتیجه گیری آورده می شود و عنوان بحث و نتیجه گیری در مقالات فارسی را دارد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در بخش discussion باید کاملا جامع به بررسی اهمیت و روابط میان گویه های تحقیق بپردازید. به عبارت دیگر تمرکز اصلی شما در این بخش بر روی ارزیابی و توضیح یافته های پژوهش است تا بتوانید یک ارتباط معنی دار میان ادبیات موضوع، سوالات، فرضیات و مدل تحقیق تان ایجاد کنید. بطور کلی بخش discussion چهار مرحله اصلی را در برمیگیرد. مرحله اول تفسیر یا Interpretation است. در این مرحله معانی و مفاهیم یافته های تحقیق را برای مخاطب توضیح داده و به اصطلاح جداول را برای وی تفسیر می کنید. مرحله بعدی Implication یا استدلال است که در آن ضرورت و اهمیت یافته های تحقیق را برای مخاطب توضیح می دهید. و در نهایت Limitation and Recommendation است که در این قسمت محدودیت ها و پیشنهادات خود را برای تحقیقات آتی ذکر می کنید.
Acknowledgment یا بخش تقدیر و تشکر یک بخش اختیاری در مقالات است. معمولا مقالاتی که با سرمایه گذاری، نظارت مستقیم و حمایت های مادی و تخصصی یک موسسه یا ارگان خاص نگارش شده اند باید این بخش را داشته باشند. نحوه نگارش و محتوای Acknowledgment در مقالات و پایان نامه ها تقریبا یکسان است اما محل قرارگیری آنها کمی با هم متفاوت است. در پایان نامه و رساله معمولا قبل از Table of Content یا فهرست مطالب قرار می گیرد اما در مقالات معمولا در انتهای تحقیق پیش از رفرنس دهی است. یکی دیگر از مواردی که در نگارش Acknowledgment باید رعایت شود نحوه نگارش این بخش است. همواره سعی کنید متن تقدیر و تشکر شما کاملا رسمی و آکادمیک باشد و از نگارش متون غیررسمی و احساسی پرهیز کنید چرا که در نهایت موجب تاثیر منفی بر دیدگاه مخاطب نسبت به کار تحقیقاتی شما خواهد شد.
بخش ضمیمه یا Appendix در انتهای مقاله قرار می گیرد. این بخش شامل اطلاعاتی است که امکان قرار دادن آن در متن اصلی وجود ندارد و یا معمولا این اطلاعات آنقدر جزئی است که قرار دادن آنها در فصول مقاله موجب سردرگمی خواننده خواهد شد. بنا بر ماهیت و محتوای تحقیق بخش Appendix ممکن است شامل جداول، نقشه، داده های خام، خروجی نرم افزار، فایل پرسشنامه، شکل و تصویر باشد. هدف اصلی از قرار دادن Appendix در مقاله شفاف سازی بیشتر محتوا برای مخاطب است تا به واسطه اطلاعات جزئی تر در انتهای مقاله بتواند درک بهتری از محتوا بدست آورد. بسیاری از ژورنال ها دستور العمل های مشخصی برای نگارش و آماده سازی بخش ضمیمه دارند که در بخش Instruction for Author می توانید این دستورالعمل ها را پیدا کنید.
References یا لیست منابع در تحقیق که معمولا در انتهای آن قرار می گیرد جزء جدایی ناپذیر و با اهمیت مقاله شما است. آماده سازی و نگارش بخش منابع و ماخذ در مقاله فرآِیند سخت و پیچیده ای ندارد ولی نیاز است که قبل از تدوین این بخش چند نکته را مدنظر داشته باشید. بسیاری از ژورنالها برای تدوین بخش منابع و ماخذ دستورالعمل خاصی دارند که در صورت رعایت نشدن آن، مقاله برای ویرایش مجدد به نویسنده ارجاع داده خواهد شد. برای تدوین بخش References میتوانید از نرم افزار Mendeley استفاده کرده و یا به صورت دستی این کار را انجام دهید. برای تدوین دستی منابع در مرحله اول به سایت Google Scholar رفته و در بخش Cite فرمت مورد نظرتان برای رفرنس دهی را انتخاب می کنید و لینک را کپی کرده و در فایل مقاله پیست می کنید. در مرحله آخر از بخش Sort در فایل ورد تمامی منابع را به ترتیب حروف الفیا مرتب می کنید. نکته بعدی اینکه سعی کنید منابع به روز و جدید در مقاله تان استفاده کنید، هر چه تعداد این منابع بیشتر باشد نشانه دهنده تسلط و پوشش محتوایی تحقیق شما است.
Template یا الگو یک فایل بسیار کاربردی برای نگارش مقاله است. این الگو می تواند بخش های مختلف یک مقاله و ترتیب آنها را مشخص کرده و به محقق کمک کند تا نوشته های خود را بصورت ساختاربندی شده تدوین کند. در بسیاری از موارد Template به گونه ای طراحی می شود که علاوه بر بخشبندی مقاله، نوع محتوای هر بخش را نیز مشخص می کند. اگر قصد دارید یک مقاله ISI نگارش کنید و با نحوه تدوین و ساختاربندی آن آشنایی ندارید، سعی کنید یک Template برای این کار دانلود کرده و بصورت مرحله به مرحله آن را تکمیل نمایید. این الگوها معمولا به سه فرمت PDF, WORD and LaTeX در اینترنت قابل دسترسی و دانلود هستند. البته برخی از ژورنال ها الگویی را در اختیار نویسنده مقاله قرار می دهند تا قبل از submit مقاله شان در ژورنال، آن را به شکل استاندارد و مورد قبول برای داوری و چاپ در آورند.
به یافته ها و نتایج تحقیق اصطلاحاً Result می گویند. این نتایج می توانند در قالب شکل، نمودار، جدول یا خروجی یک نرم افزار خاص در مقاله به نمایش گذاشته شوند. بسیاری از نتایج و یافته های تحقیق خصوصا جداول، نمودارها و خروجی های نرم افزار برای عموم مردم مفهوم خاصی ندارند و نویسنده باید این Result را تفسیر و تبیین کند. در بسیاری از موارد تفسیر یافته های تحقیق و نتیجه گیری در دو بخش جداگانه قرار می گیرند اما میتوان بحث و نتیجه گیری را نیز در یک بخش قرار داده و تفسیر کرد. دو موضوع اصلی در ارائه نتایج فاکتورهای Validity and Reliability هستند. Validity and Reliability نتایج که به عنوان پایایی وروایی مقاله نیز شناخته می شوند اعتبار کار تحقیقاتی شما را به نمایش می گذارند. به طور کلی روایی از دو طریق "نسبت روایی محتوا" و "شاخص روایی محتوا" CVR and CVI بررسی می شود و پایایی تحقیق معمولا از طریق Cronbach's Alpha مورد بررسی قرار میگیرد.
Manuscript که در زبان فارسی به دست نویس، پیش نویس یا نسخه خطی ترجمه شده است، به پژوهشی گفته می شود که در قالب WORD, PDF تهیه شده و در ژورنال مورد نظرتان سابمیت شده است. این پیش نویس قبل از سابمیت باید استانداردهای خاصی را داشته باشد تا مورد بررسی قرار گرفته و چاپ شود. پژوهش انجام شده توسط شما تا زمانی که توسط ژورنال چاپ نشود در حالت manuscript باقی می ماند و واژه Journal Article به آن اطلاق نمی شود. manuscript به چند دسته کلی تقسیم می شود: Original Research به تحقیقی اطلاق می شود که داده های آن توسط نویسنده گردآوری شده و از نوع دسته اول می باشد. Review Research به تحقیقی اطلاق می شود که به بررسی جامع یک موضوع در یک حوزه مشخص علمی می پردازد و ادبیات موضوعی کامل و جامعی را در این حوزه جمع آوری می نماید. Case Study به بررسی یک پدیده در یک رشته علمی می پردازد و جوانب و ابعاد آن را به دقت بررسی کرده و مورد ارزیابی قرار می دهد. manuscript بسته به نوع و اهداف آن می تواند تعداد کلمات مشخصی داشته باشد که معمولا چیزی در حدود 9000 کلمه است.
Manuscript ID یا شماره پیش نویس یک کد 5-12 کاراکتری ترکیبی از حروف و عدد است. زمانی که نویسنده مقاله بتواند با موفقیت Manuscript خود را در ژورنال مورد نظرش سابمیت کند به او یک کد یکتا داده می شود. اهمیت این کد برای این است که وقتی نویسنده مقاله قصد پیگیری وضعیت Manuscript خود را داشته باشد بتواند با ارائه Manuscript ID براحتی فرآیند Tracking یا پیگیری را انجام دهد. بسیاری از نویسندگان ممکن است بعد از سابمیت پیش نویس مقاله به هر دلیلی بخواهند به سردبیر و یا داوران ژورنال ایمیل بزنند و موضوع خاصی را پیگیری و یا مطرح کنند. به همین منظور توصیه می شود برای تسهیل در فرآیند بررسی درخواستتان در ژورنال مورد نظر سعی کنید حتما کد یکتا پیش نویس یا همان Manuscript ID را در انتهای ایمیل ذکر کنید.
Article یا مقاله یک تحقیق علمی-آکادمیک چاپ شده در یک ژورنال که بصورت ساختاریافته به بررسی یک موضوع در یک حوزه علمی مشخص می پردازد. به طور معمول مقالاتی که در ژورنال های داخلی و بین الملل به چاپ می رسند در دو دسته کلی قرار می گیرند. مقالات Solicited and Unsolicited که در این میان مقالات Solicited به مقالاتی گفته می شود که از طرف ژورنال دعوتنامه برای نویسنده ارسال شده و او را دعوت به سابمیت مقاله در ژورنال می کند. اما Unsolicited به مقالاتی اطلاق می شود که نویسند بر اساس صلاحدید خود یک ژورنال را انتخاب کرده و مقاله اش را در آن سابمیت می کند. تمامی مقالاتی که در ژورنالهای بین المللی چاپ می شوند یک شماره یکتا به نام DOI به آنها تعلق می گیرد که این پژوهش را از سایر پژوهش ها متمایز کرده و قابل رهگیری می کند. یکی از فاکتورهایی که کیفیت مقاله را مشخص می کند اعتبار و جایگاه علمی ژورنال است. بنابراین سعی کنید قبل از سابمیت مقاله در ژورنال مورد نظرتان سطح اعتبار آن را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهید.
Paper یا مقاله یک تحقیق علمی است که توسط نویسنده گردآوری شده و در یک ژورنال به چاپ می رسد. به طور کلی تفاوت خاصی میان Article و Paper وجود ندارد اما مهمترین تفاوت آن به نویسنده پژوهش باز می گردد. بر اساس تعریف Dr. Jane Simonsen بیشتر Research Paper ها توسط دانشجویان یا اشخاص دانشگاهی نگارش می شوند و معمولا این پژوهش ها در قالب پروژه های دانشگاهی و آکادمیک مطرح می شوند اما Journal Article ها توسط متخصصان و خبرگان در یک رشته و حوزه علمی خاص به رشته تحریر در می آیند و وابستگی کمتری به حوزه دانشگاهی دارند. البته این قاعده یک قاعده کلی نیست و نمیتوان گفت تمام پژوهش ها و پروژه های دانشگاهی در سطح Research Paper بوده و به عنوان Journal Article شناخته نمی شوند. اما بطور کلی بر اساس بسیاری از تعریف های ارائه شده از طرف Simon Fraser University، یک پژوهش در قالب Research Paper لزومی به ارائه نتایج و یافته های کاربردی و دسته اول ندارد اما یک Journal Article باید اینگونه یافته ها را در اختیار عموم مردم قرار دهد.
Best papers یا مقالات ترند بیانگر محبوب ترین و پربازدیدترین مقالات در یک ژورنال هستند. این مقالات معمولا بیشترین تعداد لایک، بیشترین تعداد دانلود، بیشترین تعداد سایتیشن را به خودشان اختصاص می دهند. این مقالات معمولا بر اساس پورتکل های تعریف شده در سایت ژورنال این قابلیت را دارند که به محض افزایش تعداد دانلود یا سایتیشن به صفحه اول و اصلی ژورنال آمده و در دید عموم قرار بگیرند. یکی از مهمترین مزیت های Best papers این است که به پژوهشگران و محققان ایده میدهد تا مقاله و پژوهش خود را در حوزه ای مشخص انتخاب کنند. برای مثال فرض کنید گرمایش زمین در حوزه مدیریت یک موضوع محبوب به حساب می آید و همین امر موجب می شود تا بسیاری از محققان شروع به تحقیق در این حوزه کنند با هدف اینکه پژوهش آنها مورد توجه عموم قرار گرفته و احتمال سایتیشن و دانلود آن بالا برود. همیشه به محققان توصیه می شود قبل از اقدام به انتخاب موضوع و شروع فرآیند تحقیق، به دقت مقالات و موضوعات پربازدید در حوزه تخصصی خودشان را مورد بررسی قرار داده و موضوعی را انتخاب کنند که احتمال ترند شدن آن بالا باشد.
Editor, Editor in Chief واژه هایی هستند که به سردبیر یا سیاستگذار ژورنال اطلاق می شوند. سردبیر ژورنال معمولا شخصی است که سابقه فعالیت و تحصیلات تخصصی در یک حوزه مشخص را داشته و میتواند سیاست ها و برنامه هایی مرتبط با ژورنال تهیه و تدوین کند. در بسیاری از موارد سردبیر ژورنال اساتید دانشگاه ها هستند که بیش از 15 سال سابقه تدریس و کار در یک رشته علمی را دارند و پژوهش های بسیاری را در حوزه تخصصی شان انجام داده اند. سردبیر ژورنال یک راه ارتباطی بین مدیر نشریه و کارمندان و داوران ژورنال است که اصطلاحا به آن Editorial Board می گویند. بر اساس سیاست های ژورنال یک Editor می تواند تصمیم نهایی برای چاپ یک مقاله را بگیرد. در برخی از موارد Editor در مرحله ابتدایی بعد از سابمیت مقاله توسط نویسنده اقدام به بررسی پژوهش کرده و در صورت تایید بودن آن را در اختیار Editorial Board برای داوری
قرار می دهد. اما در سایر موارد بعد از داوری توسط Editorial Board، شخص سردبیر بررسی نهایی را انجام داده و پژوهش را برای چاپ به نشریه ارسال خواهد کرد.
در بسیاری از ژورنال ها، سر دبیر مجله قبل از ارسال پژوهش شما برای داوران، سعی میکند یک بازبینی کلی بر روی محتوای مقاله شما انجام دهد و چنانچه مقاله شما مورد تایید او باشد آن را برای داوران ارسال خواهد کرد که به این مرحله With Editor می گویند. بسیاری از ژورنال ها خصوصا ژورنال های بین المللی و ISI این قابلیت را دارند که نویسنده بتواند در سایت ژورنال یک پروفایل به نام خودش ایجاد کرده و بصورت مداوم و آنلاین فرآیند پیگیری مقاله اش را انجام دهد. بطور کلی زمانی که نویسنده مقاله اش را در ژورنال سابمیت می کند، بعد از چند روز یک پیام جدید در پروفایل وی ظاهر می شود که در آن With Editor نوشته شده است. این پیام بدین معناست که سردبیر ژورنال یا یک شخص مسئول در مجله در حال بررسی اولیه مقاله شما است و در صورتی که تمامی استانداردهای لازم و مورد تایید ژورنال در مقاله شما وجود داشته باشد، مقاله تان اصطلاحا Approve شده و برای داوران ارسال می شود. یکی از مواردی که ممکن است موجب ریجکت پژوهش شما در همان مرحله اول شود، رعایت نکردن استانداردهای ژورنال است. بنابراین سعی کنید پیش از سابمیت مقاله به بخش Instruction for Author در ژورنال رفته و همه استانداردها را به دقت در مقاله خودتان اعمال کنید.
بعد از اتمام فرآیند With Editor در ژورنال مورد نظر در صورتی که مقاله شما مورد تایید سردبیر قرار بگیرد آنگاه وارد مرحله Under Review خواهید شد. این فرآیند با توجه به سیاستها و فرآیند پیدا کردن داور ممکن است بین یک تا 7 ماه زمان ببرد. بنابراین چنانچه این فرآیند برای شما بیش از این مدت طول کشید، سعی کنید به سردبیر یا مسئول ژورنال ایمیل داده و موضوع را بررسی نمایید. در مرحله Under Review معمولا یک یا دو داور از طرف ژورنال برای بررسی علمی و محتوایی مقاله شما انتخاب می شوند و تمامی ابعاد کار تحقیقاتی شما را مورد بحث و بررسی قرار می دهند. یکی از مشکل ساز ترین فرآیند ها در بخش Under Review پیدا کردن داور مناسب برای مقاله شما است. بسیاری از داوران بدلیل عدم تخصص در یک حوزه مشخص و یا مشغله زیاد ممکن است بررسی مقالات را به تاخیر انداخته و از قبول آنها انصراف بدهند و همین امر ممکن است موجب طولانی تر شدن فرآیند داوری شود. از طرف دیگر شما حق ندارید یک مقاله را همزمان در چند ژورنال سابمیت کنید و اگر این کار را بکنید ممکن است وارد بلک لیست یا لیست سیاه شوید. این دو عامل موجب می شود شما زمان را از دست بدهید و بعد از گذشت چند ماه بدون نتیجه مقاله را از ژورنال دریافت کنید. بنابراین توصیه میشود قبل از سابمیت مقاله Editorial Board در ژورنال را مورد بررسی قرار داده و از میان داوران اگر شخصی را میشناسید به ژورنال پیشنهاد دهید که داوری کار شما را انجام دهد.
Refereeing یا داوری کردن یک فرآیند پیچیده است که نیازمند تجربه و دانش کافی است. شخصی که داوری مقاله شما را می پذیرد باید تخصص لازم در حوزه کاری شما را داشته و بتواند بدون تعصب و پیش زمینه ذهنی پژوهش شما را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد. داوران باید ساختار، محتوا، روش تحقیق و ادبیات تحقیق شما را بررسی کرده و در صورت وجود مشکل آن را به اطلاع شما برسانند. هرگونه مشکل در ساختار و محتوای مقاله شما ممکن است منجر به ریجکت شدن و یا اعمال اصلاحات شود. زمانی که فرآیند ارزیابی به پایان رسید، داوران موظف هستند تا یک متن توجیهی برای نویسنده مقاله آماده کرده و در آن اشکالات مقاله را ذکر کنند. در این زمان مقاله به نویسنده بازگشت داده شده و او این فرصت را دارد تا اصلاحات مورد نیاز را اعمال کند که اصطلاحا به آن Revise می گویند. فرآیند داوری یکی از طولانی ترین فرآیند ها در چاپ و پذیرش مقاله است و ممکن است بین یک تا چند ماه زمان ببرد. بطور کلی بعد از فرآیند داوری سه حالت برای مقاله شما پیش می آید 1.Reject (رد شدن) 2.Accept (پذیرش گرفتن) 3.Revise (اصلاح و بازبینی). هر یک از این سه مرحله دستورالعمل ها و استانداردهای ویژه ای در ژورنال دارد که داوران کاملا از آن مطلع هستند.
فرآیند Review و Refereeing هیچ تفاوت خاصی با هم ندارند و معمولا در ژورنال های مختلف با یکی از این دو عنوان بیان می شوند. بطور کلی review واژه پرکاربردتری بوده و در بیشتر ژورنال ها با این واژه مواجه می شوید. شخصی که فرآیند review را انجام می دهد باید به نحوه ساختاربندی و محتوای نویسی مقالات علمی کاملا تسلط داشته و بتواند با یک بررسی چند ساعته یا چند روزه مشکلات ساختاری و محتوایی مقاله علمی را استخراج کند. برخی از افراد گمان میکنند که داوری یا ارزیابی مقاله به معنای اظهار نظر در مورد یک مقاله است. اما به هیچ وجه اینطور نیست بلکه در فرآیند داوری تمامی نواقص و مشکلات ساختاری شناسایی شده و بصورت موردی با ذکر دلیل در اختیار نویسنده قرار می گیرد تا بتواند این موارد را بازبینی و اصلاح کند. داوران در فرآیند review سعی میکنند تا جای ممکن از ریجکت مقاله پرهیز کنند و با ارائه نواقص به نویسنده پژوهش وی را مناسب چاپ در ژورنال کنند. اما در صورتی که مقاله از نظر ساختاری و محتوایی آنقدر نواقص داشته باشد که امکان Revise نباشد در نهایت داوران تصمیم میگیرند که مقاله را ریجکت کنند. همانطور که پیشتر بیان شد، سعی کنید در نگارش مقاله از یک فرد متخصص کمک گرفته و یا یک الگوی نگارشی برای کار خود انتخاب کنید.
Blind Review به معنای عدم آگاهی نویسنده از هویت داوران و یا بالعکس می باشد. یکی از سیاستهای اصلی هر ژورنالی این است که بتواند اطلاعات هویتی داوران و نویسندگان را از یکدیگر پنهان کند تا هیچگونه تعصب و پیشداوری ذهنی در فرآیند ارزیابی مقاله دخیل نباشد. بطور کلی فرآیند Blind Review به دو دسته اصلی تقسیم می شود، Single-Blind Review و Double-Blind Review که هر دو حالت بطور گسترده ای در ژورنال های داخلی و بین الملل مورد استفاده قرار میگیرند. Single-Blind Review به حالتی گفته می شود که در آن داوران از هویت نویسنده اطلاع دارند ولی نویسنده هیچ اطلاعاتی در مورد داوران ندارد. اما در حالت Double-Blind Review نه داوران از هویت نویسنده مطلع هستند و نه نویسنده میداند چه کسانی در حال بررسی و ارزیابی مقاله او هستند. بر اساس تحقیق انجام شده بر روی نویسندگان مقالات علمی در ژورنال های برتر جهان مشخص شده است که بیش از 71% از پژوهشگران از فرآیند Single-Blind Review را ترجیح نمی دهند و بیشتر بر روی Double-Blind Review برای ارزیابی و بررسی مقالات تاکید دارند.
Peer Review به فرآیند بررسی و ارزیابی مقاله شما توسط اشخاصی گفته می شود که دانش و تخصص کاری آنها در حوزه فعالیت های شما است. فرض کنید شما به تازگی مقاله ای در مورد عدالت سازمانی و تاثیر آن بر رضایت شغلی نوشته اید و آن را در یک ژورنال مدیریت سابمیت کرده اید. قوانین این ژورنال به گونه ای است که کار شما را Peer Review می کند، یعنی اشخاصی که می خواهند مقاله شما را بررسی و ارزیابی کنند در حوزه عدالت سازمانی و رضایت شغلی متخصص بوده و دانش و تجربه بالایی دارند. با انجام این کار ژورنال مورد نظر تضمین می کند که کار پژوهشی شما از یک فیلتر دقیق برای پذیرش و چاپ گذشته و از کیفیت قابل قبولی از نظر ساختاری و محتوایی برخوردار خواهد بود. یکی از توانمندی های داورانی که فرآیند Peer Review را انجام می دهند این است که باید بتوانند Impartial Review را نیز با دقت بالایی انجام دهند. منظور از Impartial Review فرآیند بررسی مقالاتی است که میان رشته ای بوده و چند حوزه مختلف علمی و تخصصی را پوشش می دهند. برای مثال مقاله ای که ابعاد روانشناسی، مدیریتی و سازمانی را بطور همزمان در کارکنان یک شرکت مورد مطالعه قرار می دهد اصطلاحا Interdisciplinary یا میان رشته ای نامیده می شود.
Reviewers یا داوران، اشخاصی هستند که از طرف ژورنال برای بررسی و ارزیابی پژوهش شما انتخاب می شوند. یکی از شرایط خاصی که ژورنال ها برای نویسندگان در نظر میگیرند پیشنهاد و یا رد کردن داور است. برخی از ژورنال ها این امکان را برای نویسندگان فراهم میکنند تا از میان اشخاص موجود در Editorial Board یا حتی خارج از آن یک فرد را انتخاب کرده و برای داوری به ژورنال معرفی کنند. در مقابل ممکن است نویسنده از ژورنال درخواست کند که شخص خاصی از میان Editorial Board برای داوری انتخاب نشود و یا از بررسی مقاله وی منع شود، که در تمامی این موارد نویسنده میبایست یک متن درخواستی با دلایل کاملا موثق به سردبیر ژورنال ارائه کند. بسیاری از ژورنال ها بر اساس سیاستهای داخلی خودشان به Reviewers مبلغی پرداخت نمی کنند و این کار را یک فرآیند داوطلبانه و انسان دوستانه تلقی می کنند. اما تعداد کمی از ژورنال ها هستند که برای فرآیند Review به داوران هزینه پرداخت می کنند و معمولا این هزینه را از نویسنده دریافت کرده و بخشی از آن را در اختیار داوران قرار می دهند. یک شخص برای اینکه بتواند داور یا Reviewer در یک ژورنال شود می تواند به سردبیر ژورنال درخواست داده و سابقه پژوهشی خود را بیان کند و یا از طریق ارتباط با Editorial Board و دریافت معرفی نامه بتواند جزئی از داوران ژورنال شود.
فرآیند پیشنهاد داور به ژورنال که اصطلاحاً به آن Suggest Reviewer گفته می شود، یک فرآیند مرسوم در میان ژورنال های مختلف است. این فرآیند به گونه ای است که نویسنده با توجه به محتوا و میزان تخصصی بودن مقاله اش، شخصی را به عنوان داور به ژورنال پیشنهاد می کند. از نظر برخی از نویسندگان فرآیند پیشنهاد داور به ژورنال یک فرآیند نادرست و غیر منطقی است چرا که نویسنده ممکن است شخصی را به ژورنال معرفی کنند که با دید مثبتی کار آنها را ارزیابی کرده و نتیجه را به نفع نویسنده رقم بزند. ارزیابی یک کار پژوهشی باید بر اساس ساختار و محتوای آن باشد و نباید دیدگاه داور نسبت به نویسنده تاثیری در نتیجه داشته باشد. همیشه از نویسندگان درخواست می شود که در انتخاب داور بی طرف بوده و در صورتی که می خواهند شخصی را به ژورنال پیشنهاد کنند سعی کنند رزومه و سابقه علمی وی را مدنظر قرار دهند. برای این منظور سعی کنید لیستی از داوران پیشنهادی خودتان را از چندین دانشگاه مختلف به ژورنال معرفی کنید. هیچ وقت شخصی را معرفی نکنید که شخصا شما را میشناسد و از محتوای مقاله شما اطلاع دارد. سعی نکنید داوری را به ژورنال معرفی کنید که با وی در یک موسسه یا دانشگاه همکار هستید. سعی کنید داوری را به ژورنال معرفی کنید که از کشوری متفاوت با کشور محل زندگی شما است چرا که میتواند مقاله شما را با دید بین الملل و بین فرهنگی بررسی کند.
نقطه مقابل فرآیند Suggest Reviewer فرآیند Oppose Reviewer است. فرآیند Oppose Reviewer به فرآیندی گفته می شود که در آن نویسنده از ژورنال مورد نظرخود درخواست میکند که شخص خاصی مسئولیت داوری کار او را نداشته باشد و یا به طور کل از بررسی مقاله وی منع شود. برخی از نویسندگان گمان میکنند، داوری که با مقاله و کار آنها مخالف است میتواند گزینه بدی برای داوری بوده و باید از بررسی مقاله حذف شود. اما این شخص بهترین گزینه برای کار شما است چرا که میتواند به درستی نقاط ضعف کار پژوهشی شما را استخراج کرده و این فرصت را برای شما فراهم کند تا با فرآیند revise مقاله تان را به بهترین شکل ممکن درآورید. به طور کلی توصیه می شود اگر اختلاف داور با شما بر روی محتوا و ساختار مقاله است سعی کنید پیشنهاد حذف او از داوری را ندهید چرا که در نهایت اگر مشکل از مقاله شما باشد احتمال ریجکت شدن مقاله تان بسیار بالا خواهد رفت. اما در صورتی که مشکل داور با شما شخصی بوده و ارتباطی به پژوهش و محتوای علمی کارتان نداشته باشد، سعی کنید با بیان دلایل موثق این موضوع را برای سردبیر ژورنال توضیح داده و درخواست تعویض، جایگزینی و حذف داور مورد نظر را ارائه بدهید. یکی از مشکلاتی که پیشنهاد و یا رد کردن داور ممکن است برای نویسنده به وجود بیاورد این است که اگر سردبیر ژورنال متوجه شود پیشنهاد و یا رد کردن داور با هدف تغییر در نتیجه ارزیابی مقاله به نفع شما بوده این خطر وجود دارد که وارد لیست سیاه ژورنالها شده و تا مدت زیادی از سابمیت و چاپ مقاله در ژورنال های معتبر منع شوید.
Referee با Reviewer در مفهوم ژورنال و داوری کردن تفاوت چندانی با هم ندارند و حتی بسیاری از ژورنال ها این دو را وظیفه یک شخص می دانند. ولی اگر بخواهیم بصورت جزئی تر این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم، Reviewer شخصی است که مقاله شما را از نظر ساختاری و محتوای علمی مورد بررسی قرار داده و Referee تصمیم نهایی را میگیرد که این مقاله با توجه به داوری های انجام شده تا چه اندازه امکان پذیرش و قابلیت چاپ در ژورنال را دارد. معمولا بعد از اینکه Reviewer نظرات تخصصی خود را در مورد مقاله سابمیت شده ارائه کرد، این نظرات به همراه مقاله مجدداً به نویسنده برگشت داده میشود و نویسنده این فرصت را دارد که مقاله را بازبینی و اصلاح کند و بعد دوباره سابمیت کند. بعد از سابمیت مجدد Reviewer کار را بررسی کرده و نظر خودش را اعلام می کند. و در آخر Referee تصمیم نهایی را میگیرد که آیا این مقاله با سیاستها و اهداف ژورنال همسو است یا خیر و آیا قابلیت چاپ در ژورنال را دارد یا خیر.
به معنای اصلاح و بازبینی مقاله است که معمولا نویسنده مقاله این کار را بعد از Review توسط داوران انجام می دهد. بطور کلی پس از بررسی و ارزیابی مقاله توسط داوران، سه حالت برای مقاله به وجود می آید. حالت اول اینکه مقاله آنقدر مشکلات ساختاری و محتوایی دارد که داور تصمیم به رد کردن مقاله یا Reject آن میگیرد. حالت دوم این است که مقاله از کیفیت ساختاری و محتوایی مناسبی برخوردار بوده و امکان پذیرش و چاپ برای آن در همان مرحله اول وجود دارد که اینگونه مقالات معمولا بسیار کم هستند و اصطلاحا Accept می شوند. حالت سوم مقاله های هستند که از نظر محتوایی و ساختاری نیاز به اصلاح و بازبینی یا Revise توسط نویسنده دارند. لیست اصلاحات مورد نیاز به همراه پیشنهادات برای بهبود محتوای مقاله به نویسنده ارائه شده و شخص نویسنده می تواند مقاله خودش را بر اساس اطلاعات موجود اصلاح کند. بسیاری از مقالات چاپ شده در ژورنال ها در این دسته قرار می گیرند و می توان گفت اکثریت مقالات چاپ شده در ژورنال های بین الملل پیش از چاپ نیازمند Revise یا اصلاحات هستند. برخی از این مقالات نیازمند اصلاحات کم هستند که به آنها Minor Revision می گویند و برخی نیازمند اصلاحات اساسی تر و بیشتر هستند که به آنها Major Revision می گویند.
زمانی که مقاله ای از نظر ساختاری و محتوایی توسط داور ژورنال مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد ممکن است نیاز به اصلاح یا Revise داشته باشد. ممکن است مقاله شما از نظر ساختاری و محتوایی قوی باشد اما نقاط ضعفی نیز در آن وجود داشته باشد. در این حالت داور نقاط ضعف مقاله شما را شناسایی کرده و به صورت موردی و با ارائه پیشنهاداتی برای تقویت این نقاط ضعف مقاله را به شما باز گرداند. اگر تعداد اشکالات بیان شده کم باشد این مقاله در دسته Minor Revision قرار می گیرد. بدین معنا که این مقاله نیاز به اصلاحات کمی دارد و با اعمال دقیق این اصلاحات شانس پذیرش و چاپ آن در ژورنال بالا خواهد بود. یکی از نکاتی که در هنگام اعمال اصلاحات باید به آن توجه داشته باشید مطالعه دقیق پیشنهادات مطرح شده توسط داوران است. سعی کنید پیشنهادات و نقاط ضعف بیان شده توسط داوران را به دقت مورد بررسی قرار داده و آنها را به طور کامل اعمال کنید. در صورتی که بعد از انجام Revise مقاله شما نتواند نظر داوران را جلب کند، مقاله شما به احتمال زیاد ریجکت خواهد شد. بطور کلی Minor Revision به این معناست که مقاله شما 70% احتمال چاپ دارد و در صورت اعمال درست و دقیق اصلاحات ذکر شده توسط داوران قطعا مقاله شما چاپ خواهد شد.
Major Revision مربوط به زمانی است که مقاله شما توسط داوران بررسی شده و آنها قصد چاپ مقاله شما را دارند اما یکسری مشکلات اساسی ساختاری و محتوایی وجود دارد که حتما باید برطرف شوند. مقالاتی که در سطح Major Revision هستند معمولا نیاز به بازنویسی و تغییر محتوای بخش های مختلف دارند. ممکن است این تغییرات از بخش چکیده و مقدمه آغاز شده و تا بخش نتیجه گیری ادامه پیدا کنند. به علت وجود مشکلات اساسی ممکن است مقاله بعد از سابمیت مجدد نیاز به اصلاحات بیشتر و اعمال تغییرات چند مرحله ای داشته باشد و یا در حالت بدبینانه بکلی ریجکت شود. این دسته از مقالات با Major Revision معمولا یک نقطه قوت برجسته دارند که می تواند نظر داوران را جلب کرده و مانع ریجکت مقاله در همان مرحله اول شود. یکی از این نقاط قوت موضوع Novelty یا نوآوری در مقاله است که علارغم مشکلات بنیادی در مقاله می تواند داوران را قانع کند که پژوهش قابل چاپ است. بطور کلی برای مقالاتی که Major Revision دریافت میکنند شانس پذیرش و چاپ بسیار کمتر از مقالات Minor Revision است. یکی از مواردی که توصیه می شود در زمان نگارش مقاله و قبل از سابمیت مقاله حتما رعایت کنید، بررسی دقیق محتوا، زبان، گرامر، ساختار و بخش های روش تحقیق و نتیجه گیری مقاله است که در نهایت شانس شما را برای چاپ بالابرده و احتمال دریافت Major Revision کاهش خواهد یافت.
یکی از شیرین ترین و زیباترین لحظات برای هر پژوهشگری دریافت ایمیل Acceptance یا پذیرش از طرف ژورنال است. در بسیاری از ژورنال ها بعد از مرحله Accept میتوان با خیال راحت منتظر شروع فرآیند چاپ مقاله بود و نویسنده مسئولیت خاصی در این مرحله ندارد. اما در برخی از ژورنال ها ویراستاری ادبی، فرمت بندی مقاله مطابق استانداردهای چاپ، پرداخت هزینه Publication fee و سایر موارد بر عهده نویسنده بوده و می بایست قبل از شروع فرآیند چاپ توسط نویسنده انجام شوند. یکی از سوالاتی که همواره ذهن نویسندگان و پژوهشگران را به خود مشغول می کند این است که چه مواردی موجب تسهیل فرآیند Accept یا پذیرش مقاله می شود. معمولا مقالاتی راحت تر پذیرش می شوند که نتایج مهمتر و کاربردی تری ارائه دهند، تجزیه و تحلیل داده های آنها درست و دقیق باشد، مشکلات نگارشی کمتری داشته باشند، منابع بکار رفته در آنها به روز و مناسب باشد و در نهایت مهمترین عامل وجود نوآوری یا Novelty در اینگونه مقالات است. برای مثال اگر پژوهشی را انجام دهید که پیش از شما هزاران نفر با همین عنوان انجام داده اند و نتایج آن را در سطوح مختلف ارائه داده اند دیگر کار تحقیقاتی شما Novelty نداشته و احتمال پذیرش آن بسیار پایین خواهد آمد. بنابراین توصیه می شود فاکتورهایی را به تحقیقتان اضافه کنید که موجب افزایش Novelty در تحقیقتان شده و در نتیجه شانس Accept مقاله تان بالاتر خواهد برد.
واژه Proceeding معمولا به مقالاتی اطلاق می شود که در همایش ها و کنفرانس های علمی به چاپ می رسند که البته به آنها Conference Proceeding هم گفته می شود. معمولا شرکت کنندگان در یک کنفرانس بین المللی می توانند مقالات خودشان را در قالب Conference Proceeding به چاپ برسانند. این مقالات توسط یک یا چند نفر از اشخاص مشارکت کننده در همایش در قالب Editorial Team جمع آوری شده و توسط یک تیم ارزیاب خارج سازمانی مورد ارزیابی و بررسی قرار می گیرند. پس از ارزیابی تعداد محدودی از این مقالات در همان مرحله اول Accept و Reject شده و مابقی برای اصلاحات بیشتر به نویسندگان ارجاع داده می شوند. فرآیند پذیرش و چاپ مقاله در این کنفرانس ها بسته به کیفیت و سطح علمی کنفرانس ممکن است حتی تا یکسال بطول بانجامد. در این گونه کنفرانس ها Editorial Team تصمیم نهایی را در مورد ترکیب و ترتیب چاپ مقالات می گیرند و مشخص می کنند کدام مقالات به موضوع اصلی کنفرانس مرتبت تر بوده و باید در اولویت قرار بگیرد. بطور کلی بعلت محدودیت در تعداد مقالات ارائه شده در Conference Proceeding می توان گفت کیفیت اینگونه ژورنال های کنفرانسی از ژورنال های بین المللی بسیار کمتر است اما در برخی رشته ها مثل کامپیوتر ژورنال های کنفرانسی با ژورنال های بین المللی رقابت بسیار نزدیک و تنگاتنگی دارند.
داوران پس از بررسی و ارزیابی مقاله های سابمیت شده، اقدام به ارائه نظراتشان در یک قالب منسجم و ساختار یافته می کنند که اصطلاحا به آنها Comment می گویند. سردبیران ژورنال ها معمولا 5 دستور العمل کلی را مشخص می کنند تا داوران قبل از ارزیابی مقاله ها و اعلام نظرشان این فاکتورها را مدنظر قرار دهند. عامل اول عدم تضاد منافع یا Conflict of Interest است. همواره به داوران توصیه میشود در فرآیند بررسی مقالات، اظهار نظر و کامنت گذاری کاملا بی طرف و بدون تعصب باشند. مورد دوم اینکه داوران می توانند برای پذیرش و چاپ مقاله ها پیشنهاد دهنده باشند و تصمیم گیرنده نهایی در این زمینه سردبیر ژورنال خواهد بود، بنابراین در نوع اظهار نظر باید با دقت رفتار کنند. مورد سوم اینکه همواره کامنت هایی که از طرف داوران برای نویسنده مقاله گذاشته می شود باید در کمال ادب و احترام باشد. مورد چهارم بر این موضوع تاکید دارد که داوران باید اصول رازداری را در مورد محتوای مقالات سابمیت شده قبل و بعد از ارزیابی و کامنت گذاشتن رعایت کنند. و در نهایت اگر فرصت و زمان کافی برای ارزیابی و کامنت گذاری ندارند سعی کنند پروژه را نپذیرند چرا که ممکن است در خروجی کار تاثیر منفی داشته باشد.
Article Proof همان پیش نویس چاپی مقاله است که قبل از شروع فرآیند چاپ از طریق سردبیر ژورنال برای نویسنده ارسال می شود تا بررسی و تایید نهایی را انجام دهد. بطور کلی پس از بررسی و ارزیابی مقاله توسط Reviewers و انجام اصلاحات لازم مطابق با نظر داروان، نوبت به تصمیم گیری برای چاپ می رسد. اگر سردبیر مقاله را برای پذیرش و چاپ تایید کند در مرحله آخر فرآیند آماده سازی مقاله، ساختاربندی، فرمت بندی و ویراستاری ادبی مقاله مطابق با استانداردهای ژورنال شروع می شود. بعد از پایان مراحل فرمت بندی مقاله و رعایت استانداردهای ژورنال، پژوهش برای آخرین بار در قالب Article Proof برای نویسنده ارسال می شود تا بررسی نهایی قبل از چاپ را انجام دهد. برخی از نویسندگان به دلیل عجله برای چاپ مقاله از این مرحله حساس به سرعت گذر کرده و مقاله را تایید می کنند اما همیشه سعی کنید این موارد را در Article Proof مورد بررسی قرار دهید. نام و ترتیب نویسندگان، مشخصات نویسنده مسئول، محتوای جداول، ترتیب اشکال و در صورت وجود فرمول تمامی معادلات و محل درست قرارگیری آنها را بررسی کنید. در مرحله آخر توصیه می شود نویسندگانی که مقاله آنها به زبان دیگری نگارش می شود و تسلط کافی به زبان دوم ندارند حتما برای ویراستاری و بررسی مشکلات گرامری مقاله از یک متخصص کمک بگیرند. همچنین می توانید از نرم افزار هایی مانند Grammerly نیز برای بررسی مشکلات نگارشی در مقاله استفاده کنید. بررسی مشکلات نگارشی در مقاله از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، چرا که وجود هر گونه مشکلات نگارشی و غلط املایی تاثیر منفی بر محتوا و نتایج مقاله شما خواهد داشت.
Reject یا رد شدن مقاله توسط ژورنال یکی از تلخ ترین لحظات برای هر نویسنده و پژوهشگر محسوب می شود. بسیاری از پژوهشگران با صرف هزینه و زمان بسیار زیاد اقدام به نگارش مقاله و پژوهش در یک حوزه خاص می کنند و کار تحقیقاتی خودشان را در یک ژورنال سابمیت می کنند که البته در نهایت ممکن است پژوهش آنها به کلی ریجکت شود. برخی از مقالات در همان مرحله اول بعد از سابمیت، توسط سردبیر ژورنال بررسی شده و ریجکت (Reject) می شوند اما برخی دیگر از این مقالات ممکن است فرآیند طولانی تری را تا ریجکت طی کنند و چند مرحله Revise شوند. بر اساس آمار ارائه شده توسط نشریه معتبر Elsevier، بین 30-50 درصد از مقالاتی که در این نشریه سابمیت می شوند در همان مرحله اول ریجکت شده و به بخش Peer Review وارد نمی شوند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که درصد قابل ملاحظه ای از مقالات سابمیت شده در ژورنال های معتبر در مراحل اول ریجکت می شوند که این موضوع قطعا کار نویسندگان و پژوهشگران را برای پذیرش و چاپ دشوارتر می کند. بطور کلی از دلایل اصلی ریجکت شدن (Reject) مقاله می توان به این موارد اشاره کرد: وجود مشکلات نگارشی و غلط های املائی زیاد، ناقص بودن اطلاعات ارائه شده در مقاله، دور شدن از اهداف و مسیر اصلی تحقیق، بحث و نتیجه گیری غیر منطقی و متعصبانه، عدم وجود ارتباط منطقی بین بخش های مختلف تحقیق، مشکلات جدی در بخش آماری و تحلیل داده ها، عدم استفاده از منابع به روز و از همه مهمتر عدم وجود نوآوری یا Novelty در پژوهش است.
همانطور که پیشتر بیان کردیم، داوران پس از بررسی مقاله های سابمیت شده یک لیست از نواقص مقاله ها تهیه کرده و برای نویسندگان ارسال می کنند تا این نقاط ضعف را برطرف کرده و مجددا مقالاتشان را در ژورنال سابمیت نمایند. به فرآیند اصلاح مقاله توسط نویسنده Revise و به مقاله ای که اصلاحات آن به پایان رسیده و مجدداً سابمیت شده باشد اصطلاحا Revised Manuscript می گویند. معمولا اگر اصلاحات انجام شده مطابق با نظر داوران صورت گرفته باشد و مقاله اصلاح شده یا همان Revised Manuscript بتواند نظر داوران را به خود جلب کند، شانس پذیرش و چاپ آن در ژورنال مورد نظر بسیار بالا خواهد بود. فرآیند Review برای مقالات اصلاح شده معمولا کوتاه تر از اولین سابمیت مقاله است، چرا که داوران با محتوا و کلیت مقاله آشنا بوده و تنها به نواقص آن توجه می کنند تا دریابند آیا نقاط ضعفی که در مرحله قبل شناسایی کردند برطرف شده است یا خیر. اگر این نقاط ضعف به درستی شناسایی و برطرف شده باشند مقاله شخص Accept می شود و اگر این نقاط ضعف همچنان در مقاله وجود داشته باشند به احتمال زیاد پژوهش Reject خواهد شد.
Complete Reject یا Reject معمولا با یک مفهوم در ژورنال های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. همانطور که پیشتر در مورد مفهوم Reject صحبت کردیم، اگر مقاله ای استانداردهای ساختاری و محتوایی لازم برای پذیرش و چاپ در ژورنال ها را نداشته باشد به احتمال بسیار زیاد از طرف داوران یا سردبیر مجله ریجکت خواهد شد. اینگونه مقالات آنقدر از نظر موضوع، گرامر، ساختاربندی، تجزیه و تحلیل و محتوا ضعیف هستند که داوران با بررسی مقدماتی متوجه مشکلات اساسی در این مقالات شده و آنها را ریجکت می کنند. اگر بخواهیم بصورت لیست وار دلایل اصلی رد شدن مقالات را بیان کنیم. یکی از این دلایل وجود مشکل در سوالات و فرضیات تحقیق است. بطور کلی سوالات و فرضیات تحقیق چارچوب یک پژوهش را شکل می دهند. اگر سوالات و فرضیات تحقیق غیر مرتبط، نادرست، غیرمنطقی و دور از اهداف اصلی پژوهش مطرح شوند موجب تغییر روند پروژه شده و در نهایت نتایج نادرست بدست خواهد آمد. یکی دیگر از عواملی که موجب ریجکت مقاله شما می شود مشکل در گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها است. اگر از ابزار نادرست و نامناسب برای گردآوری داده ها استفاده کنید و یا به گونه ای اشتباه تجزیه و تحلیل داده ها را انجام دهید موجب ارائه نتایج نادرست و ریجکت مقاله شما خواهد شد.
منظور از Scope همان اهداف و حوزه کاری یک ژورنال است. به طور کلی این اهداف نشان می هند که ژورنال مورد نظر در چه حوزه ای تمایل به پذیرش و چاپ مقاله دارد. برای مثال شما به عنوان یک نویسنده در ژورنال های مدیریتی همواره شاهد مقالاتی در حوزه مدیریت، رفتار سازمانی، منابع انسانی، کارآفرینی، تئوری های سازمانی، سیاست گذاری و برنامه ریزی سازمانی خواهید بود و احتمال اینکه مقاله ای در رشته برق یا مکانیک در آن پیدا کنید بسیار کم است. تمامی ژورنال ها بخشی به نام Aim and Scope در مجلاتشان دارند. در صورتی که می خواهید از حوزه تحقیقاتی یک ژورنال مطلع شوید به این بخش رفته و توضیحات ارائه شده را به دقت مطالعه کنید. در برخی از موارد انتخاب نادرست ژورنال تبدیل به یکی از عوامل اصلی ریجکت شدن مقاله می شود و نمونه بارز آن انتخاب ژورنالی است که حوزه کاری آن با پژوهش شما هیچگونه تطابقی ندارد. برای مثال فرض کنید شما مقاله ای در زمینه استراتژی های بازاریابی نگارش کرده اید و آن را در یک ژورنال مدیریتی سابمیت می کنید بدون توجه به اینکه به بخش Aim and Scope ژورنال رفته و حوزه تحقیقاتی مجله را بررسی نمایید. پس از مدتی شما یک ایمیل از ژورنال دریافت کرده و در آن ذکرشده است که مقاله شما بدلیل عدم تطابق با اهداف ژورنال قابلیت چاپ نداشته و ریجکت می شود. بنابراین سعی کنید قبل از سابمیت مقاله در هر ژورنالی Scope آن را بررسی کنید.
پس از اتمام نگارش مقاله زمانی که اسامی نویسندگان و ترتیب آنها را مشخص نمودید، نوبت به مشخص کردن وابستگی های سازمانی یا دانشگاهی آنها می رسد که اصطلاحا به آن Affliation می گویند. وجود Afflition یا وابستگی سازمانی در مقاله به پژوهش شما اعتبار می دهد. از میان بخش های مختلف موجود در مقاله شما، عنوان، اسم نویسندگان و Afflition از اولین موضوعاتی هستند که نظر خواننده را به پژوهش تان جلب می کنند. چنانچه نویسندگان مقاله از جایگاه علمی وشغلی بالایی در موسسات و دانشگاه های معتبر جهان برخوردار باشند، این موضوع می تواند بر اعتبار علمی پژوهش شما بیافزاید. همواره به خاطر داشته باشید Affliation یک موضوع یک طرفه نیست که تنها موجب اعتبار بخشیدن به پژوهش شما شود بلکه یک رابطه دوسویه است که برای موسسه یا دانشگاه نیز ایجاد مسئولیت کرده و در نهایت بر اعتبار آن تاثیرگذار است. کار تحقیقاتی که توسط اساتید و دانشجویان یک دانشگاه معتبر انجام گرفته باشد و دستاوردهای کاربردی و قابل تعمیمی ارائه دهد در نهایت موجب بهبود اعتبار علمی موسسه مورد نظر خواهد شد و چنانچه پژوهش انجام گرفته مشکلات و نواقص زیادی داشته باشد این امر تاثیر منفی بر جایگاه علمی دانشگاه و نویسندگان خواهد داشت. بنابراین همواره به این موضوع توجه داشه باشید که Afflition تنها قرار دادن اسم یک موسسه و دانشگاه در مقاله نیست بلکه یک مسئولیت دو سویه برای نویسندگان و دانشگاه بوده که در نهایت بر اعتبار هر دو طرف تاثیرگذار است.
به نویسنده مسئول یک مقاله که عمده مسئولیت مقاله را بر عهده دارد اصطلاحا Corresponding Author می گویند. زمانی که مقاله ای چاپ می شود یک آیکن شبیه به ایمیل یا ستاره کوچک کنار اسم یکی از نویسندگان مقاله گذاشته می شود و آدرس ایمیل این شخص در پاورقی همان صفحه آورده می شود. تمامی این علائم بر روی نام نویسنده مشخص کننده Corresponding Author است که می تواند نویسنده اول هم نباشد. بطور کلی Corresponding Author نه تنها نقش بسزایی در نگارش مقاله داشته بلکه مسئولیت حقوقی و محتوایی مقاله را نیز بر عهده دارد و در صورت بروز هرگونه مشکل در رابطه با مقاله باید پاسخگو باشد. نه تنها مسئولیت حقوقی و محتوایی بلکه وظیفه ارتباط با ژورنال، انجام اصلاحات مورد نیاز و کلیه فرآیندهای مرتبط با پذیرش و چاپ نیز بر عهده نویسنده مسئول خواهد بود. برخی از مواقع Corresponding Author بر اساس میزان مشارکت در پروژه تحقیقاتی مشخص نشده و بر اساس توافق و جایگاه علمی سایر نویسندگان مشخص می شود. برای مثال ممکن است شما به همراه یکی از اساتید دانشگاه اقدام به نگارش مقاله کنید و در این مسیر تمام فرآیند نگارش توسط شما انجام شده و استاد شما مسئولیت بازبینی و ارزیابی نهایی را بر عهده داشته باشد. اگر بخواهیم بر اساس میزان مشارکت نویسنده مسئول را انتخاب کنیم قطعا شما آن شخص خواهید بود اما بدلیل رتبه و جایگاه علمی استاد شما این توافق انجام می شود که نویسنده مسئول استاد شما باشد. قبل از نگارش مقاله می توانید تمامی این موارد را با استاد خودتان مطرح کرده و به نتیجه قطعی برسید.
Registration Fee یا Submission Fee یک هزینه ابتدایی است که در زمان سابمیت مقاله در ژورنال از نویسنده دریافت می شود. برخی از ژورنال ها حتی مجلات Open-Access برای تامین هزینه های مربوط به فرآیند داوری و ارزیابی مقالات که اصطلاحا به آن Peer Review می گویند یک مبلغ مشخص از نویسنده دریافت می کنند. با توجه به سیاست های داوری و ارزیابی مقالات در هر ژورنال ممکن است هزینه Registration Fee مبلغی معادل 50-120 دلار باشد. از دید بسیاری از نویسندگان و پژوهشگران ژورنال هایی که هزینه Registration Fee دریافت میکنند نمی توانند گزینه مناسبی برای بررسی و چاپ مقاله باشند چرا که این امکان وجود دارد که بعد از پرداخت این هزینه، مقاله شخص ریجکت شود و هزینه پرداخت شده از بین برود. اما باید به این موضوع توجه داشت که با توجه به وجود هزینه Registration Fee در این ژورنال ها، بسیاری از نویسندگان تمایلی به سابمیت مقالاتشان در این مجلات نداشته و این موضوع باعث کاهش رقابت و بالا رفتن شانس چاپ برای مقاله شما خواهد شد. از طرف دیگر با توجه به اینکه بخشی از هزینه های Submission Fee به فرآیند داوری در این ژورنال ها اختصاص داده می شود در نتیجه فرآیند ارزیابی مقالات بسیار سریعتر خواهد بود.
تمامی ژورنال ها بر اساس سیاست هایی که توسط سردبیر مجله مشخص می شود یک زمان بندی مشخص برای پذیرش و چاپ مقالات دارند. مجلات ممکن است از نوع Biennial Journal باشند که هر دو سال یکبار بعد از بررسی مقالات مختلف اقدام به چاپ آنها می کنند. نوع دیگر مجلات Annual Journals هستند که هر یکسال یکبار از میان تمامی مقالات سابمیت شده برترین ها را انتخاب کرده و چاپ می کنند. از انواع دیگر می توان به Triannual Journals، Quartery Journals، Monthly Journals و Weekly Journals اشاره کرد که به ترتیب سه بار در سال، چهار بار در سال، ماهانه و هفتگی اقدام به بررسی و چاپ مقالات می کنند. برخی از این ژورنال ها که هزینه Submission Fee از نویسندگان دریافت می کنند به پژوهشگران این امتیاز را می دهند که اگر آنها بتوانند مقالات خودشان را در زمان مقرر و در محدوده تعیین شده ژورنال سابمیت کنند گاها مبالغ ثبت نام کمتری بپردازند. برای مشاهده تعداد دفعات چاپ سالانه در یک ژورنال و سیاست های مربوط به دریافت هزینه می توانید به بخش about Journal رفته و این موضوع را بررسی نمایید.
TPC مخفف کلمه Technical Program Committee است که به افرادی اطلاق می شود که مسئولیت برگزاری صحیح و باکیفیت یک کنفرانس و فرآیندهای مرتبط به آن را بر عهده دارند. اعضای کمیته ارزیاب، متخصصانی هستند که تجربه علمی و پژوهشی بالایی داشته و معمولا وظیفه بررسی، سابمیت مقالات، داوری، انتخاب مقالات ارائه شده در کنفرانس و همچنین تهیه یک برنامه برگزاری را بر عهده دارند. اعضای کمیته ارزیاب باید بتوانند با توجه به محدودیت های زمانی موجود یک برنامه مشخص برای ارائه، سابمیت و داوری مقالات در کنفرانس و به طور کلی مدیریت و برنامه ریزی مناسب آن تعیین کنند. حتی در زمانی که کمیته ارزیاب مسئولیت داوری مقالات را نداشته باشند باید بتوانند یک گروه داوری خارج سازمانی برای این منظور مشخص نمایند. اعضای کمیته ارزیاب معمولا توسط مدیر کنفرانس انتخاب شده و یک دعوتنامه از طرف وی دریافت می کنند که در این دعوتنامه معمولا لیستی از فعالیت های مرتبط در کنفرانس و مسئولیت اعضای کمیته ارزیاب یا TPC ذکر خواهد شد.
برخی از ژورنال ها معمولا در زمان چاپ اقدام به دریافت مبلغی مشخص از نویسنده می کنند که با توجه به رتبه علمی، سیاست ها و هزینه های جاری مجله این مبلغ از 20-1000 دلار متغیر است. به طور کلی هزینه هایی که یک ژورنال می تواند از نویسندگان برای چاپ مقالات دریافت کند به سه دسته تقسیم می شوند. هزینه داوطلبانه چاپ یا Voluntary Page Charge که یک مبلغ تعیین شده از طرف ژورنال برای چاپ مقالات است. این مبلغ برای تمامی مقالات یکسان بوده و به ازای تعداد صفحات تعیین می گردد. زمانی که تعداد صفحات مقاله از میزان مشخص شده ژورنال بالاتر برود، یک مبلغ اضافی به ازای هر صفحه برای نویسنده شارژ می شود که این هزینه از نوع Extra Pages Charges است. در لیست بسیاری از ژورنال ها این نوع از هزینه با عنوان Mandatory نیز شناخته می شود که یک هزینه اجباری برای چاپ مقاله است. آخرین هزینه که معمولا دریافت آن در بسیاری از ژورنالها رایج می باشد، Color Charge است. این هزینه زمانی از نویسنده دریافت می شود که شخص تمایل به چاپ رنگی اشکال و جداول مقاله اش داشته باشد. در صورتی که نویسنده بخواهد این اشکال و جداول بصورت رنگی و تنها در قالب آنلاین و الکترونیکی چاپ شود، ممکن است ژورنال هزینه ای از وی دریافت نکند. اما اگر نویسنده درخواست نسخه چاپی یا Hardcopy را داشته باشد، این هزینه به احتمال زیاد از وی دریافت خواهد شد.
Regular Issue در معنای لغوی به مفهوم یک موضوع عادی است که در ژورنال های مختلف برای سابمیت، پذیرش و چاپ مقاله مطرح می شود. برخی از ژورنال ها با توجه به سیاست ها، برنامه ریزی ها و تصمیمات سردبیر و مدیران مجله اقدام به انتخاب یک موضوع می کنند و از نویسندگان و پژوهشگران دعوت می کنند که مقالات و پژوهش های خودشان را که در حیطه مشخص شده ژورنال است برای فرآیند Peer Review سابمیت کنند. این گونه موضوعات ممکن است با موضوعات محبوب و پرطرفدار فاصله زیادی داشته باشند و نتوانند نظرات مخاطبان را به خود جلب کنند. بسیاری از ژورنال ها برای اینکه بتوانند توجه طیف وسیعی از جامعه را به پژوهش ها و مقالات موجود در مجله جلب کنند اقدام به طراحی Special Issue یا موضوعات خاص می کنند. مهمترین تفاوت Regular Issue با Special Issue این است که میزان توجه اجتماعی به موضوعات عادی کمتر بوده و در نتیجه احتمال دیده شدن و سایتیشن مقالات به شدت کاهش می یابد. اما در Special Issue موضوعات محبوب و پرطرفدار در جامعه به عنوان تم اصلی انتخاب شده و مقالات چاپ شده تماما در این زمینه خواهند بود که همین امر احتمال بازدید و سایتیشن مقاله را افزایش می دهد.
زمانی که سردبیر یک ژورنال اقدام به انتخاب یک موضوع تحقیقاتی پرطرفدار برای سابمیت و پذیرش مقالات می کند، اصطلاحا به این حالت معرفی Special Issue می گویند.اما باید به این موضوع توجه داشته باشید که انتخاب موضوعات جذاب باید در حوزه کاری و تخصصی یک ژورنال باشد. فرض کنید یکی از موضوعات جذاب که در سال 2020 میتواند نظر بسیاری از مخاطبان در جامعه را به خود جلب کرده و احتمال بازدید از ژورنال را بالا ببرد، چاپ مقالات مرتبط با Covid-19 و راه های درمان این بیماری است. اما سوال اصلی اینجاست که چه ژورنالهایی می توانند این موضوع را به عنوان Special Issue برای پذیرش و چاپ مقاله معرفی کنند. آیا یک ژورنال در حوزه تخصصی ریاضیات یا مهندسی برق می تواند اقدام به انتخاب بیماری Covid-19 به عنوان Special Issue برای ژورنال خودش کرده و از نویسندگان دعوت کند مقالاتشان را سابمیت کنند؟. به نظر می رسد جواب این سوال خیر است،(البته باز هم بستگی به پژوهش فوق دارد مثلا الگوی فراگیر شدن و انتشار بیماری یا الگوی تکثیر آن و خیلی مواردی هست که میتواند حتب با دانش فنی مهندسی نقد و بررسی و تحلیل و الگو یابی شده و لذا با درک الگوی رفتاری آن به راه حل مقابله یا تعامل با آن رسید) چرا که این موضوع بسیار داغ و جذاب در حوزه کاری این ژورنال ها نبوده و برای ژورنال های پزشکی و داروسازی مناسبتر خواهد بود. بنابراین تنها انتخاب موضوع اهمیت ندارد بلکه باید مرتبط بودن Special Issue با اهداف ژورنال را نیز در نظر گرفت.
Review Article یا مقاله مروری یک پژوهش جامع است که به صورت خلاصه به بررسی ادبیات موضوع در یک زمینه یا رشته علمی خاص می پردازد. در این نوع از تحقیق ، پژوهشگر یا نویسنده به جای آنالیز داده ها و ارائه نتایج و دستاوردهای دست اول، اقدام به بررسی تحقیقهای گذشته نموده و ادبیات موضوع آن را بصورت خلاصه در قالب یک مقاله جدید ارائه می نماید. مقاله مروری یا Review Article ویژگی های مشخصی دارد که باید در زمان نگارش لحاظ شود. مقاله های مروری به بررسی مطالعه های افراد مختلف در یک رشته علمی خاص می پردازند واساسا این نوع مطالعه، فرد محور بوده و حول پژوهش های سایرین شکل می گیرد. مقاله های مروری به بررسی و ارائه آخرین دستاوردها، یافته ها، نتایج به دست آمده توسط پژوهشگران در یک حوزه مشخص می پردازند. دراین نوع مقاله ها، معمولا شخص نویسنده سعی می کند خلاء های علمی و تحقیقاتی در یک حوزه مشخص را شناسایی کرده و با بررسی پژوهش های مختلف این حلقه مفقوده را پر کند. و در نهایت مهمترین ویژگی مقاله های مروری این است که، نویسنده اقدام به گردآوری یک ادبیات موضوع جامع و قوی در یک حوزه خاص می کند، تا بتوان نتایج مقاله را تعمیم و ادامه داد.
Invited Review Article مقاله های مروری هستند که از طرف یک ژورنال دعوت به سابمیت شده اند. در این موارد زمانی که سردبیر ژورنال یک زمینه محوری برای سابمیت و چاپ مقالات مشخص کرد، اقدام به ارسال دعوت نامه برای برخی از نویسندگان و پژوهشگران برجسته می کند که در حوزه تخصصی ژورنال فعال هستند و از آنها درخواست می کند تا مقاله های مروریشان را در ژورنال سابمیت کنند. این مقاله های دعوت شده به ژورنال را Invited Review Article می نامند. این مقاله ها بسیار شبیه به Review Article هستند که به صورت جامع و کامل به بررسی تحقیقهای پیشین در یک حوزه تخصصی می پردازند. این مقاله ها نیز مانند بسیاری از مقاله های سابمیت شده باید از نظر محتوایی، گرامری و ساختاری مورد بررسی قرار بگیرند. برخی از این مقاله ها به دلیل تخصصی بودن نیازمند فرآیند Peer Review هستند که توسط داوران متخصص و باتجربه در این زمینه انجام می گیرد.
بسیاری از پژوهشگران اعتقاد دارند ژورنالهایی که معمولا این نوع از دعوتنامه ها را ارسال می کنند از نوع مجله های سطح پایین بوده و معمولا این دعوتنامه ها هدفمند نیستند و به صورت تصادفی برای هزاران نفر ارسال می گردند.
Hot Paper مقالات محبوب و پربازدیدی هستند که در یک ژورنال به چاپ می رسند. زمانی که داوران یک ژورنال اقدام به بررسی مقالات میکنند، سعی دارند این پژوهش ها را از نظر میزان نوآوری و شانس بازدید بالا مورد بررسی قرار دهند. برخی از این مقالات توسط نویسندگانی نگارش شده اند که تجربه بسیار بالایی در پژوهش داشته و موضوعهای مرتبط با مسائل روز و محبوب جامعه را انتخاب می کنند که نظر مخاطبانشان را جلب کنند و این امر هم برای ژورنال مفید است و هم برای نویسنده. این مقاله ها معمولا به سرعت داوری شده و در اولویت چاپ قرار می گیرند، چرا که می توانند توجه زیادی را به سمت پژوهشگر و ژورنال جلب کنند. پس از اتمام مراحل داوری و چاپ، این مقاله ها به سرعت مورد بازدید حداکثری مخاطبان قرار گرفته، با افزایش تعداد دانلود و سایتیشن آنها، به سرعت تبدیل به مقاله هایی می شوند که اصطلاحا به آنها Hot Paper می گویند. برخی از این مقاله ها با توجه به دوره های چاپ ژورنال مورد بررسی قرار گرفته و معرفی می شوند. برای مثال ژورنال هایی که سه بار در سال اقدام به پذیرش و چاپ مقاله می کنند در هر دوره لیستی از مقالات محبوب و پربازدید را در صفحه اول منتشر می کنند تا بازدید مقاله و در نتیجه ژورنال بالا برود.
Letter Paper یا Letter Article یک نوع مقاله کوتاه گزارش گونه است که در یک ژورنال علمی بررسی و چاپ می شود. این گونه مقالات برخلاف Article ها تنها اقدام به انتشار نتایج و دستاوردهای یک پژوهش علمی در قالب یک گزارش چند صفحه ای می کنند. مقالات ژورنالی که اصطلاحا به آنها Article می گویند یک ساختار بندی کاملا تخصصی برای نگارش دارند که به پژوهشگران این امکان را می دهد مطالب علمی خود را در قالب یک فرمت استاندارد بین المللی ارائه کنند. اما Letter Paper فاقد این ساختار تخصصی و استاندارد بوده و به شکل یک گزارش خبری در مورد یافته های یک تحقیق منتشر می شود. Letter Paper از نظر حجم و تعداد صفحات از Article کمتر بوده و بسیار متمرکز تر به یک موضوع می پردازد. اما Article بخش های مختلفی داشته و بصورت جزئی تر به بررسی ادبیات موضوع پیرامون عنوان تحقیق، فرضیات و سوالات مرتبط با آن، تجزیه و تحلیل موضوع پژوهش و در نهایت ارائه نتایج و دستاوردها در یک حوزه مشخص می پردازد. بسیاری از ژورنال های با ایمپکت بالا بصورت دوره ای و متناسب با شرایط اجتماعی اقدام به پذیرش و چاپ Letter Paper هایی با موضوعات جذاب و بحث برانگیز در میان مردم می کنند تا بتوانند توجهات بیشتری را به مجله خودشان جلب نمایند.
Final Version همان نسخه نهایی شده مقاله بعد از انجام اصلاحات و قبل از چاپ است. یک مقاله علمی از زمانی که در یک ژورنال برای داوری و پذیرش سابمیت می شود چندین مرحله را پشت سر می گذارد که در هر مرحله تغییرات خاصی روی مقاله اعمال می شود. اولین مرحله همان اصل مقاله سابمیت شده است که هیچگونه فرآیند داوری، بازبینی، اصلاح یا تغییری را پشت سر نگذاشته و اصطلاحا به آن Submitted Article یا Original Paper می گویند. در مرحله بعد مقاله شما وارد فرآیند داوری و ارزیابی می شود که بعد از اتمام آن مقاله با عنوان Reviewed Article شناخته می شود. پس از آن مقاله به همراه لیستی از نواقص برای پژوهشگر ارسال شده و شخص شروع به ایجاد تغییرات و اعمال اصلاحات در مقاله خودش می کند و بعد از پایان آن می توان عنوان Revised Manuscript را به آن داد. زمانی که شخص مجددا این مقاله اصلاح شده را در ژورنال مورد نظر سابمیت کرده و مقاله وی پذیرش می شود، یکسری از اصلاحات ساختاربندی، گرامری و محتوایی در مرحله نهایی پیش از چاپ روی مقاله اعمال شده و مقاله آماده چاپ می شود که به این مرحله Final Version می گویند. بنابراین می توان گفت Final Version آخرین مرحله پیش از چاپ مقاله است که تمامی مراحل مربوط به داوری، اصلاح، برطرف کردن مشکلات گرامری و ساختاری را با موفقیت پشت سر گذاشته است.
Short Communication که به آن واژه Brief و Rapid نیز اطلاق می شود، مقالاتی دقیق و مختصر هستند که متناسب با اهداف ژورنال و محدودیت های محتوایی تعیین شده نگارش و تهیه می شوند. زمانی که پژوهشگران به دستاوردهای جدیدی در یک حوزه علمی بحث برانگیز دست پیدا می کنند و یا نتایج منحصر به فردی را کشف می کنند که می تواند روند زندگی افراد در جامعه را تحت تاثیر قرار دهد، اقدام به انتشار یک مقاله با عنوان Short Communication می کنند. این مقالات به سرعت توسط داوران ارزیابی شده و فرآیند چاپ آن معمولا طی چند روز تا چند هفته به نتیجه خواهد رسید. هدف اصلی ژورنال ها از چاپ مقالات Short Communication این است که بتوانند دستاوردها و اکتشافات علمی جدید و تاثیرگذار بر زندگی افراد در جامعه را به سرعت بررسی و منتشر کنند. این مقالات به دلیل مختصر بودن باید حداکثر 100 کلمه چکیده داشته باشند و معمولا شامل سه بخش روش تحقیق، بحث و نتیجه گیری می شوند. متن اصلی این مقالات نیز باید تعداد محدود و مشخصی کلمه داشته باشد که البته با توجه به سیاست های ژورنال ممکن است این تعداد کلمات متغیر باشد اما معمولا یک مقاله Short Communication نباید بیشتر از 4500 کلمه را در بر بگیرد.
Aim and Scope بیانگر اهداف و ماموریت یک ژورنال است که به موضوعات تعیین شده توسط مدیران و سردبیران ژورنال و سیاست های پذیرش و چاپ در یک مجله جهت می دهد. بطور کلی ماموریت و اهداف ژورنال توسط مدیران و صاحبان اصلی نشریه مشخص شده و مرتبط با چشم انداز اصلی ژورنال هستند. Aim and Scope بیانگر این موضوع است که دلیل اصلی فعالیت ژورنال مورد نظر چیست و هدف اصلی آن از پذیرش و چاپ مقالات در یک حوزه علمی مشخص چیست. از طرف دیگر در بخش Aim and Scope مزایای سابمیت، پذیرش و چاپ در ژورنال مورد نظر ذکر شده و دلایل قابل قبولی برای ترغیب نویسندگان به سابمیت مقالاتشان ارائه می شود. اگر بخواهیم بصورت ساده تر Aim and Scope را تعریف کنیم، می توانیم بگوییم Aim بر این موضوع تاکید دارد که ژورنال قصد دارد چه کاری را انجام دهد و چه هدفی را از چاپ مقاله دنبال می کند و Scope نشانگر این است که ژورنال چطور می خواهد به این اهداف دست پیدا کند. بخش Aim and Scope در ژورنال های بین المللی به گونه ای نگارش می شوند که بتوانند هر چه بیشتر نظر مخاطب و پژوهشگران را به محتوای ژورنال جلب کرده و مجله مورد نظر را یک منبع قابل اتکا برای گردآوری اطلاعات نشان دهد. بسیاری از ژورنال ها برای اعتبار بخشیدن به مجله مورد نظر بخش Indexing یا شاخص گذاری در نشریات و مراکز معتبر را نیز در این قسمت قرار می دهند تا مخاطبان و پژوهشگران را هر چه بیشتر ترغیب کنند.
Open Access به ژورنال هایی اطلاق می شود که دسترسی آزاد و بدون محدودیت به محتوا و مقالات را به نویسندگان و مخاطبان ارائه می نمایند. تمامی مقالاتی که در این ژورنال ها پذیرش و چاپ می شوند بصورت رایگان در اختیار عموم مردم و مخاطبان قرار می گیرند و حتی در برخی مواقع این امکان برای افراد فراهم می شود تا براحتی این مقالات را از سایت ژورنال دانلود کرده و استفاده کنند. سیاست Open Access اگر چه ممکن است منافع مادی کمی برای ژورنال داشته باشد اما موجب می شود که مخاطبان بیشتری جذب ژورنال شده و احتمال بازدید و سایتیشن مقالات آن بالا برود. با توجه به اینکه سیاست Open Access موجب افزایش بازدید از ژورنال و مقالات آن می شود، سردبیر و داوران در پذیرش و چاپ مقالات بسیار سختگیر هستند چرا که چاپ مقالات بی کیفیت و ضعیف موجب کاهش اعتبار ژورنال شده و در نهایت شانس موفقیت آن را کاهش می دهد. ژورنال های Open Access یک نشانه کاملا واضح دارد و آن نماد نارنجی رنگ دسترسی آزاد است که معمولا در قسمت بالایی صفحه اول مجله یا در مقالات بین بخش عنوان و نام نویسنگان قرار می گیرد. بسیاری از این ژورنال ها با توجه به اینکه میزان بازدید و حتی ایمپکت فاکتور بالایی دارند یک مبلغ به عنوان Publication fee یا هزینه چاپ از نویسندگان دریافت می کنند.
هزینه چاپ مقاله یا Publication Fee که به آن APC یا Article Processing Charge نیز گفته می شود یک مبلغ مشخص و ثابت در ژورنال است که به ازای چاپ مقاله از نویسنده دریافت می شود. مبلغ Publication Fee بسته به ژورنال و سیاست های داوری و چاپ مقاله ممکن است بین 25 تا 6000 دلار متغیر بوده و به اقتضای شرایط هزینه های صفحات اضافی و یا چاپ رنگی نیز به آن اضافه شود. این شرایط بیشتر مربوط به ژورنال های Open Access است که هزینه چاپ را از نویسنده دریافت کرده و دسترسی رایگان و بدون محدودیت را در اختیار عموم قرار می دهند، اما برخی از ژورنال ها نیز وجود دارند که هیچ مبلغی از نویسندگان و پژوهشگران دریافت نکرده و بجای آن سعی می کنند هزینه های خود را از خوانندگان و مخاطبان دریافت کنند. برخی از این ژورنال ها به علت شرایط سخت مالی در کشورهای جهان سوم این مبالغ را کاهش داده و یا به کلی هزینه چاپ را دریافت نمی کنند. زمانی که یک موسسه، سازمان یا دانشگاه حامی فعالیت پژوهشی یک نویسنده می شود، کار شخص پژوهشگر راحت تر بوده و کلیه هزینه ها توسط موسسه مورد نظر به ژورنال پرداخت می گردد.
Editorial Board به گروهی از متخصصان و اساتید گفته می شود که به عنوان داور و ارزیاب مقالات در یک ژورنال فعالیت دارند. این اشخاص بعضا در ازای دریافت مبلغی از ژورنال ها و یا گاها به صورت داوطلبانه اقدام به داوری و ارزیابی مقالات سابمیت شده در ژورنال ها می کنند. جایگاه و سطح کیفی ژورنال معمولا به Editorial Board اعتبار داده و میتواند شخص را به معروفیت برساند. اساتیدی که در ژورنال های ISI با ایمپکت فاکتور بالا مربوط به رشته تخصصی شان داوری می کنند از جایگاه و اعتبار علمی بالایی در میان سایرین برخوردار بوده و معمولا به فرصت های شغلی و علمی بسیار بهتری دست پیدا می کنند چرا که داوری در این ژورنال ها نشان دهنده تسلط و تخصص بالای شخص خواهد بود. بسیاری از داوران که نام آنها در لیست Editorial Board است و بصورت داوطلبانه اقدام به ارزیابی مقالات سابمیت شده می کنند از طرف موسسات و یا دانشگاه محل کارشان مزایایی برای آنها در نظر گرفته می شود. برخی از این مزایا شامل دریافت حقوق از طرف دانشگاه، کاهش ساعات کاری آنها و فراهم کردن ساعات آزاد بیشتر برای Editorial Board در زمان داوری را شامل می شود.
Editor in Chief که به نام سردبیر ژورنال شناخته می شود یک شخص متخصص در حوزه پژوهشی ژورنال است که سیاست ها، اهداف، چشم انداز و برنامه های مجله را تنظیم و تدوین می کند. شخص سردبیر ژورنال بالاترین فرد تصمیم گیرنده در مجله است که مسئولیت افراد در ژورنال را مشخص کرده و تضمین میکند فعالیت های علمی و پژوهشی ژورنال منطبق با اهداف و چشم انداز مجله باشد. از جمله وظایف بسیار مهم Editor in Chief این است که بتواند مقالاتی را انتخاب کند که موجب افزایش اعتبار و بازدید از ژورنال شده و در حوزه تخصصی ژورنال باشد. شخص سردبیر در بسیاری از ژورنال ها مسئولیت نظارت اولیه و نظارت نهایی قبل از چاپ یک مقاله نیز بر عهده دارد. زمانی که نویسنده ای مقاله خود را در یک ژورنال سابمیت میکند، سردبیر مجله قبل از ارسال مقاله برای داوری یک بازبینی کلی در محتوای مقاله انجام داده و در صورت مناسب بودن ساختار و مطابقت محتوایی آن با اهداف ژورنال اقدام به ارسال آن برای Editorial Board می کند. همچنین در صورت پذیرش شدن مقاله و قبل از شروع فرآیند چاپ، سردبیر ژورنال اقدام به بررسی نهایی گرامر، ساختاربندی، نگارش و طراحی مقاله از نظر هماهنگی با استانداردهای مجله نموده و آن را برای چاپ تایید می کند.
Conflict of Interest به شرایطی اطلاق می شود که شخص داور یا نویسنده مسئولیتی پیدا می کند که با منافع وی در تضاد است. در این حالت معمولا منافع شخصی فرد نویسنده یا داور اجازه فعایت بی طرفانه را به وی نداده و عملکرد او را تحت تاثیر قرار می دهد. برای مثال داوری را در نظر بگیرید که به عنوان استاد دانشگاه امیرکبیر در یک ژورنال بین المللی جزء لیست Editorial Board است و مقاله ای برای ارزیابی به او سپرده می شود که در آن از عملکرد ضعیف دانشگاه امیرکبیر در کارهای پژوهشی و فعالیت های علمی انتقاد شده است. در این شرایط شخص داور دچار یک حالت Conflict of Interest می شود که مانع از عملکرد مطلوب و بیطرفانه وی در فرآیند داوری شده و ممکن است بخاطر علاقه شدید به دانشگاه امیرکبیر مقاله سابمیت شده را در همان مرحله اول ریجکت کند. در بسیاری از ژورنال ها زمانی که یک شخص در لیست Editorial Board قرار می گیرد یک قرارداد را با سردبیر ژورنال امضا می کند و تعهد می کند که در صورت وجود تضاد منافع با مقاله ای این موضوع را سریعا به مجله اطلاع داده و از داوری مقاله انصراف دهد. همچنین زمانی که یک نویسنده مقاله اش را در ژورنالی سابمیت می کند معمولا در فرم آنلاینی که در اختیارش قرار می گیرد، تعهد می کند که مقاله را کاملا بی طرفانه و بدون جانبداری نگارش و تهیه نموده است. بنابراین موضوع Conflict of Interest در فرآیند داوری و نویسندگی بسیار با اهمیت است چرا که موجب تغییر نتایج به صورت ناعادلانه می شود.
Research Highlights تحقیقات برجسته ای هستند که توسط متخصصان و پژوهشگران با تجربه انجام گرفته و دستاوردهای بسیار کاربردی و جدیدی در یک حوزه علمی ارائه می دهند. ژورنال ها معمولا تحقیقات بسیار مهم با دستاوردهای کاربردی را در صفحات اول ژورنال قرار داده و بخشی از این مقاله را به همراه عکس و یا عنوان مقاله در بازدید عموم قرار می دهند تا بتوانند مخاطبان را ترغیب به مطالعه محتوای ژورنال کنند. یکی از سیاست های اصلی ژورنال ها برای جذب مخاطبان، انتخاب موضوعات بحث برانگیز و جذاب در جامعه است تا از این طریق با چاپ مقالات مختلف بتوانند نظر عموم مردم را جلب کرده و منافع مادی و معنوی بدست بیاورند. فرآیند چاپ Research Highlights بدین گونه است که یک ژورنال پس از انتخاب یک موضوع بحث برانگیز از طرف سردبیر، مقالات مختلفی را دریافت کرده و پس از داوری و پذیرش اقدام به دسته بندی و انتخاب بهترین مقالات در ارتباط با موضوع تعیین شده می کنند. بهترین مقالات بصورت Research Highlights در صفحه اول سایت قرار گرفته و می توانند بازدید از محتوای ژورنال را بالا ببرند. برای مثال ژورنالی که موضوع Covid-19 را به عنوان تاپیک اصلی برای مقالات انتخاب می کند، سعی می نماید بهترین مقالات در این حوزه را که توانسته اند دستاوردهای خوبی داشته و راه حلی برای این بیماری ارائه دهند بصورت Research Highlights در صفحه اصلی بیاورد.
Cover Letter نامه ای است که توسط پژوهشگر به همراه پیش نویس مقاله در سایت ژورنال سابمیت شده و شخص در آن هدف خود از نگارش و سابمیت مقاله را شرح می دهد. نامه Cover Letter به نوعی یک معرفی نامه است که از طرف شخص پژوهشگر آماده می شود تا سردبیر ژورنال را با اهداف و انگیزه فرد از نگارش پژوهش حاضر آشنا کند. معمولا یک Cover Letter خوب می تواند دید مثبتی نسبت به مقاله شما در سردبیر به وجود آورده و شانس چاپ تحقیق را بالا ببرد. یک Cover Letter خوب چند ویژگی بارز دارد که رعایت آنها برای دستیابی به نتایج مطلوب ضروری است. در Cover Letter شما باید بتوانید نویسنده مسئول و وابستگی سازمانی آن را به درستی شرح داده و پیش زمینه تحصیلی و پژوهشی وی و سایر نویسندگان را به صورت خلاصه توضیح دهید. یکی دیگر از بخش های مهم Cover Letter این است که شما باید بتوانید اصول، چارچوب و یافته های پژوهش تان را بطور مختصر شرح داده و سردبیر را با کلیت تحقیقی که سابمیت کرده اید آشنا کنید. و در نهایت تضمین کنید که این مقاله یک کار اصل و فاقد محتوای سرقت ادبی بوده و بر اساس اصول اخلاقی چاپ مقالات علمی، تنها در ژورنال مورد نظر سابمیت شده است.
Guide for Author یا Instruction for Author یک بخش مشترک در تمامی ژورنال ها بوده که دستورالعمل های مربوط به سابمیت، پذیرش و چاپ مقاله در ژورنال مورد نظر را در اختیار پژوهشگر قرار می دهد. در این بخش از ژورنال اطلاعات بسیار باارزش و مهمی در اختیار نویسنگان قرار می گیرد که به فرآیند سابمیت و چاپ مقالات آنها کمک کرده و تصمیم سابمیت یا عدم سابمیت در ژورنال را برای آنها تسهیل می نماید. از جمله اطلاعاتی که در این بخش در اختیار نویسنگان قرار میگیرد نحوه فرمت بندی و آماده سازی مقاله پیش از سابمیت در ژورنال است. بسیاری از نویسندگان پس از نگارش مقاله بدون توجه به استانداردهای ژورنال اقدام به سابمیت مقاله می کنند که این کار ممکن است موجب ریجکت تحقیقشان شود. بنابراین توصیه می شود پیش از سابمیت مقاله به این بخش در ژورنال ها مراجعه کرده و دستورالعملهای مربوط به فرمت بندی و مرتب سازی محتوایی مقالات مطابق با استانداردهای موجود را مطالعه کنید. یکی دیگر از اطلاعات با ارزش در این بخش مربوط به فرآیند، مدت زمان، نحوه و هزینه های مربوط به داوری و چاپ مقاله است که می تواند در تصمیم گیری شما نقش بسیار مهمی داشته باشد. فرض کنید شما بدون توجه به بخش Guide for Author مقاله تان را در یک ژورنال سابمیت کرده اید که مدت داوری آن 6 ماه بوده و هزینه چاپ آن 1000 دلار است. این به معنای صرف زمان و هزینه بسیار زیاد برای شما بوده و ممکن است نتیجه دلخواه شما را به همراه نداشته باشد. بنابراین پیش از سابمیت مقاله در هر ژورنالی سعی کنید به دقت اطلاعات موجود در بخش Guide for Author را مطالعه نمایید.
Supplementary Material/Data شامل کلیه اطلاعات و اسناد مرتبط به مقاله شما هستند که به فهم بهتر محتوای پژوهشتان کمک کرده و داوری آن را تسهیل می کنند، اما به دلیل محدودیت های ساختاری امکان گنجاندن آنها در متن اصلی مقاله وجود نداشته است. این داده ها در فرآیند داوری نیز نقش بسزایی ایفا می کنند. سردبیر ژورنال معمولا در زمان سابمیت از نویسنده درخواست می کند که Supplementary Material/Data را به همراه پیش نویس مقاله در سایت بارگزاری کند. از جمله Supplementary Material/Data میتوان به فایل های خروجی و داده های خام در نرم افزار تحلیل آماری SPSS، فایل پرسشنامه، جداول و اشکال، اسناد دولتی و کتابخانه ای، فایل های صوتی و تصویری اشاره کرد. یکی از مواردی که بیشتر پژوهشگران از آن غافل می شوند این است که برخی از داده هایی که افراد در سایت ژورنال بارگزاری می کنند در واقع Supplementary Material/Data نیستند. پژوهشگران باید توجه داشته باشند اطلاعاتی به عنوان Supplementary Material/Data محسوب می شوند که در متن مقاله از آنها نام برده شده و در نتایج تحقیق تاثیرگذار بوده اند ولی به علت محدودیت ساختاری و محتوایی امکان قرار دادن آنها در متن اصلی مقاله وجود نداشته. بنابراین اگر اطلاعات و اسنادی را در متن مقاله استفاده نکرده اید، نمیتوانید آن را Supplementary Material/Data نامیده و آن را در سایت ژورنال بارگذاری کنید.
Immediacy Index یا ضریب آنی به میانگین تعداد دفعات سایتیشن یک مقاله در یکسال گفته می شود. واژه Immediacy به این دلیل بر این فرآیند گذاشته است که نشان دهنده سرعت و تعداد دفعات سایتیشن مقالات در بازه زمانی یکساله از زمان چاپ را نشان می دهد. نحوه محاسبه Immediacy Index این گونه است که تعداد سایتیشن های مقالات را در بازه یکساله از زمان چاپ بر تعداد کل مقالات چاپ شده در همان بازه زمانی تقسیم کرده و عدد بدست آمده را بعنوان ضریب آنی معرفی می کنند. یک واژه دیگر در این زمینه وجود دارد که به آن Aggregate Immediacy Index می گویند و نشان دهنده تعداد دفعات سایتیشن یک مقاله در بازه زمانی یکساله در یک رشته یا حوزه علمی مشخص است. انتقادهای زیادی از طرف پژوهشگران به این فاکتور ارزیابی در ژورنال ها وارد می شود چرا که در این بازه زمانی یکساله، ژورنال هایی که تعداد دفعات بیشتری اقدام به داوری و چاپ مقاله می کنند شانس بیشتری برای افزایش تعداد سایتیشن مقالات به وجود می آورند. همچنین مقالاتی که در اوایل بازه زمانی یکساله موفق به گرفتن پذیرش و چاپ می شوند شانس بیشتری برای Immediacy Index خواهند داشت نسبت به مقالاتی که در اواخر این بازه زمانی به چاپ می رسند. بنابراین می توان گفت این معیار ارزیابی مقالات یک فاکتور متغیر متناسب با شرایط زمانی است.
Citing Half Life به نیمه عمر تعداد سایتیشن های یک ژورنال در طول یک دوره مشخص در سایت JCR اطلاق می شود. سایت JCR معمولا ژورنال ها را بر اساس تعداد سایتیشن هایشان در یک بازه زمانی مشخص دسته بندی و تقسیم و می کند و این بازه زمانی ممکن است بین 4 تا 10 سال باشد. Citing Half Life نشان می دهد که تعداد سایتیشن های مقالات طی سالهای مختلف چگونه افزایش یا کاهش یافته است. برای مثال فرض کنید نیمه عمر سایتیشن یک ژورنال در سال 2020 از طرف سایت JCR تقریبا 9 سال اعلام می شود. این بدین معنا است که نیمی از تعداد سایتیشن های این ژورنال بین سالهای 2011-2020 انجام گرفته است و نیمی دیگر بین سالهای 2002-2011 بوده است. شاید برای شما به عنوان پژوهشگر این سوال پیش بیاید که Citing Half Life چه کاربردی دارد و چطور می توان از آن برای انتخاب ژورنال استفاده کرد. یکی از مزایای این اطلاعات این است که به شما اجازه می دهد میزان بازدید، کیفیت مقالات، اعتبار یک ژورنال و احتمال سایتیشن مقاله خودتان را در صورت چاپ تخمین بزنید. ژورنال هایی که Citing Half Life بالاتری دارند از نظر میزان بازدید، ارجاعات و احتمال سایتیشن برای انتخاب مناسب تر خواهند بود چرا که مدت زمان بیشتری توانسته اند با مقالات و محتوای خودشان توجهات را جلب کنند. البته این اطلاعات بیشتر برای مسئولان کتابخانه ها که قصد همکاری با ژورنال ها را دارند مناسب است تا پژوهشگران که تنها نگرانی سابمیت یک مقاله را دارند.
Book Chapter Publication به معنای نگارش و گردآوری یک پژوهش و انتشار آن در قالب یک بخش از کتاب است. شخصی که قصد دارد یک بخش از یک کتاب را چاپ کند باید گام به گام پیش رفته و برخلاف چاپ مقاله هر مرحله را به دقت بررسی نماید. در مرحله اول پژوهشگر باید به سایت ژورنال مورد نظر خود مراجعه کرده و در بخش Series by Subject area حوزه مورد نظر خودش را انتخاب کند. در مرحله بعد شخص باید چکیده پژوهش را برای سردبیر ژورنال ارسال نماید. در صفحه اصلی هر Series by Subject area یک بخش به عنوان ارتباط با سردبیر وجود دارد که پژوهشگر میتواند از طریق آن اطلاعات پژوهش خودش را برای سردبیر ارسال کند و درخواست بررسی تحقیق برای بخش مورد نظرش را بنماید. در نهایت پس از اینکه چکیده تحقیق مورد تایید سردبیر قرار گرفت، یک ساختار استاندارد برای تدوین و آیین نگارش برای وی ارسال می شود که باید کار پژوهشی خود را در قالب یک فصل کتاب در بیاورد و پس از نهایی شدن سابمیت کند. یکی از مشکلات اصلی Book Chapter Publication پیدا کردن ژورنال مناسب و طولانی بودن فرآیند چاپ یک فصل از کتاب نسبت به چاپ مقاله است.
Impact Factor یا IF که به آن ضریب تاثیر نیز گفته می شود، نشانگر نسبت تعداد سایتیشن ها به تعداد مقالات چاپی در یک ژورنال است. این فاکتور معمولا توسط الگوریتم های طراحی شده در سایت JCR مشخص شده و به ژورنال های مختلف تعلق می گیرد. ایمپکت فاتور یا ضریب تاثیر برای اولین بار توسط یوجین گارفیلد موسس سازمان (ISI (Institute for Scientific Information طراحی شد و بعدها توسط موسسه Thomson Reuters و JCR برای دسته بندی ژورنال ها مورد استفاده قرار گرفت. نحوه محاسبه ضریب تاثیر به این شکل است که برای بدست آوردن Impact Factor در سال جاری اطلاعات مربوط به سایتیشن مقالات و تعداد مقالات چاپی در دوسال قبل را بررسی و محاسبه کرده و عدد Impact Factor را استخراج می کنند. برای مثال فرض کنید سایت JCR می خواهد ضریب تاثیر یک ژورنال را برای سال 2020 محاسبه کند. در این روش ابتدا تعداد سایتیشن ها به مقالات این ژورنال را در سالهای 2019 و 2018 بدست آورده و بر تعداد مقالات چاپ شده در این ژورنال بین سال های 2018 و 2019 تقسیم می کند و از این طریق Impact Factor را بدست می آورد. ژورنال هایی که ضریب تاثیر بالاتر از 1 دارند نشان می دهند که تعداد سایتیشن های بالاتری نسبت به مقالات چاپ شده در دو سال متوالی داشته اند و همین موضوع بیانگر اعتبار و کیفیت بالای مقالات چاپ شده در ابن ژورنال خواهد بود.
ایمپکت فاکتور یا ضریب تاثیر 5 ساله که به آن 5-year IF نیز گفته می شود، یک معیار بین المللی ارزیابی ژورنال ها است که توسط سایت JCR برای محاسبه تعداد سایتیشن های یک ژورنال مورد استفاده قرار می گیرد. همانطور که پیشتر بیان کردیم برای محاسبه Impact Factor یک ژورنال، تعداد سایتیشن های مقالات آن را در دو سال اخیر بر تعداد مقالات چاپ شده در این ژورنال در همین بازه زمانی مشخص تقسیم کرده و ضریب تاثیر را بدست می آوریم. اما برای اینکه بتوان این ضریب را بصورت دقیق تر و بنیادی تر در ژورنال ها مورد بررسی قرار داد، کارشناسان JCR از یک فاکتور دیگر به نام 5-year IF استفاده می کنند. بر اساس این فاکتور تعداد سایتیشن ها به مقالات یک ژورنال طی 5 سال اخیر محاسبه شده و بر تعداد مقالات چاپ شده در همین ژورنال طی بازه زمانی تعیین شده، تقسیم می شوند. برای مثال فرض کنید سایت JCR قصد دارد برای یک ژورنال در سال 2020 مقدار 5-year IF را محاسبه کند. در این روش ابتدا تعداد سایتیشن ها به مقالات این ژورنال طی سالهای 2015 تا 2019 محاسبه کرده و بر تعداد مقالات چاپ شده در این ژورنال بین سال های 2015 تا 2019 تقسیم می کند. نتیجه بدست آمده نشان دهنده 5-year IF یک ژورنال برای سال 2020 است و هرچه این عدد بزرگتر از 1 باشد، نشانگر اعتبار و کیفیت بالای مقالات چاپ شده در ژورنال مورد نظر خواهد بود.
DOI مخفف کلمه Digital Object Identifier به معنای "شناسه دیجیتالی مقاله" است و شامل یک سری از کدها، حروف، اعداد و سمبل ها دائمی می شود که به یک مقاله چاپ شده اختصاص داده می شوند. این شناسه برای هر مقاله بصورت کاملا منحصر به فرد و اختصاصی طراحی شده و به فرآیند ترکینگ مقالات کمک می کند. فرآیند ترکینگ (Tracking) یا رهگیری مقالات بسیار با اهمیت بوده و کاربردهای گسترده ای دارد. به واسطه این فرآیند شخص مخاطب براحتی می تواند اطلاعات یک مقاله را استخراج کرده و مورد استفاده قرار دهد و همچنین پژوهشگران از آن برای سایتیشن مقاله استفاده می کنند. این پایگاه اطلاعاتی وسیع که در سایت doi.org در دسترسی عموم قرار دارد به نوعی یک منبع بسیار عظیم است که در آن لیستی از مقالات و کتاب های چاپ شده در ژورنال های مختلف و در زمان های مختلف آرشیو شده اند. یکی دیگر از مزایای این سیستم این است که چنانچه برای سایت ژورنال یا مجله منتشر کننده مقالات و کتاب های الکترونیکی مشکلی ایجاد شود باز هم این مقالات قابل رهگیری و شناسایی خواهند بود. شناسه DOI در سایت ژورنال و در فرمت آنلاین و در فایل pdf مقاله قابل تشخیص بوده و معمولا نیازی به مراجعه به سایت doi.org وجود ندارد.
Plagiarism یا سرقت ادبی به معنای استفاده از یک مقاله، محتوا یا پژوهش بدون توجه به حقوق صاحب اثر است. زمانی که یک شخص از ایده، متن، تصویر، فایل صوتی یا هر گونه اثر ادبی و هنری شخصی دیگری در کار خودش استفاده کرده و اسمی از صاحب اثر ذکر نمی کند، به این وضعیت سرقت ادبی یا Plagiarism می گویند. اگر چه هیچگونه جریمه قانونی و قضایی برای سرقت ادبی در نظر گرفته نشده است ولی برخی از ژورنال ها با مقالات علمی که در آن Plagiarism وجود داشته باشد به شدت برخورد می کنند و حتی ممکن است تا چندین سال شخص نویسنده را از چاپ مقاله منع کنند. یکی از موارد شایع سرقت ادبی در مقالات، استفاده از متون ادبی سایر نویسندان بصورت کاملا یکسان با منبع اصلی است که در این حالت شخص متن مقاله خودش را از متون سایر مقالات کپی کرده و در پژوهش خود قرار می دهد. این نوع از سرقت ادبی در ژورنال ها به وسیله نرم افزارهای پیشرفته و حساس به Plagiarism مانند Ithenticate مورد بررسی قرار گرفته و در صورتی که میزان سرقت ادبی بیش از حد استاندارد و مورد تایید ژورنال باشد، مقاله شخص ریجکت می شود. معمولا میزان سرقت ادبی کشف شده در مقالات که میتواند مورد قبول ژورنال ها باشد مقداری کمتر از 15% از کل متن مقاله است.
Data Fabrication یا داده سازی اصطلاحی است که به ساختن و ایجاد اطلاعات و نتایج مغایر با واقعیت توسط یک پژوهشگر در فرآیند تحقیق اطلاق می شود. همانطور که پیشتر توضیح دادیم، تعریف Data Fabrication با مفهوم Data Falsification متفاوت است و به موضوعات و مفاهیم متفاوتی در فرآیند دستکاری داده ها اشاره دارد. در فرآیند Data Falsification شخص پژوهشگر فرآیند جمع آوری اطلاعات و تحقیقات میدانی و کتابخانه را به درستی انجام داده است اما نتایج بدست آمده و داده های اولیه گردآوری شده را با هدف ارائه یافته ها و دستاوردهای دلخواه و متفاوت با واقعیت دستکاری کرده و تغییر می دهد. اما در فرآیند Data Fabrication شخص پژوهشگر هیچگونه تحقیق میدانی، کتابخانه ای، آزمایشگاهی و غیره ای انجام نداده است و هیچگونه داده قابل اتکایی در دست ندارد و خودش شخصا شروع به تولید و ایجاد داده کرده و نتایج ساختگی بوجود می آورد که به آن در اصطلاح فارسی داده سازی می گویند. در بسیاری از محیط های علمی و آکادمیک، داده سازی یا Data Fabrication یکی از بالاترین سطوح تقلب و دستکاری در نتایج است که در صورت به اثبات رسیدن برای هر پژوهشگری در هر مقطع علمی و دانشگاهی که باشد به معنای پایان فعالیت های وی خواهد بود.
فرآیند دستکاری در داده های اولیه یک تحقیق با هدف تغییر نتایج را Data Falsification می گویند. از نمونه های بارز دستکاری داده ها یا Data Falsification می توان به موارد زیر اشاره کرد: دستکاری داده ها و خروجی های نرم افزار SPSS، ارائه گزارشات متفاوت و در تضاد با رویدادهایی که رخ داده اند، ارائه توضیحات در مورد فرآیندهای پژوهشی بگونه ای متفاوت و مغایر با واقعیت در مرحله توزیع پرسشنامه یا انجام مصاحبه. Data Falsification یکی از عوامل بسیار حساسیت برانگیز برای ژورنال ها محسوب می شود که در صورت کشف و شناسایی توسط داوران و یا سردبیر ژورنال به سرعت موجب ریجکت مقاله شده و محرومیتهایی را برای نویسنده در پی خواهد داشت. دلیل اصلی ژورنال ها برای این کار این است که داده سازی و یا دستکاری داده ها موجب ارائه نتایج اشتباه به مخاطبان شده و سردرگمی آنها را در پی خواهد داشت. فرآیند شناسایی و کشف داده های دستکاری شده در مقالات بسیار کار پیچیده و زمانبری است و نیاز به پیاده سازی و اجرای روش های مختلفی دارد. یکی از این روشها که داوران در زمان ارزیابی مقاله از آن استفاده می کنند، شناسایی وجود یا عدم وجود هرگونه مغایرت در مقاله است. چنانچه بین فرضیات، سوالات، مدل تحقیق، پرسشنامه، ابزار و نحوه جمع آوری داده ها و در نهایت نتایج یک تحقیق مغایریت قابل ملاحظه ای وجود داشته باشد، موجب ایجاد حساسیت در داوران شده و احتمال Data Falsification مطرح می شود.
واژه Surfing به معنای "موج سواری" است که در دنیای اینترنت و کاربران مجازی به آن Web surfing یا وبگردی اطلاق می شود. با توجه به اینکه در این بخش بیشتر به دنبال معرفی واژگان علمی و آکادمیک مرتبط با مقالات علمی هستیم می توانیم بگوییم که این فرآیند شباهت زیادی به سایر بخش ها ندارد. بطور کلی زمانی که یک شخص بدون هیچگونه هدف مشخصی در فضای مجازی و وبسایت های مختلف شروع به جستجوی مطالب گوناگون به صورت کاملا تصادفی و بدون برنامه ریزی مشخص می کند، به آن وبگردی یا Web surfing می گویند. واژه surfing یک واژه عمومی است که در بسیاری از فعالیت های فراغتی دیگر نیز بکار برده می شود، برای مثال دیدن کانال های مختلف تلویزیونی بدون برنامه ریزی و هدف مشخص را TV-Channel Surfing یا گشتن کانالهای تلویزیونی میگویند یا مطالعه کتاب و دیدن فیلم بدون هدف، بصورت تصادفی و برای فراغت را اصطلاحا Surfing Book و Surfing film گفته می شود. بنابراین این نوع از فرآیند جستجو و گردآوری اطلاعات یا اصطلاحا surfing در فضای مجازی کاربردهای علمی و آکادمیک زیادی نمی تواند داشته باشد بلکه بیشتر یک فرآیند فراغتی و تفریحی محسوب می شود.
به موقعیتی که گشت و گذار در فضای مجازی و وبسایت های مختلف با هدف مشخص انجام گرفته و فرد بداند برای چه منظوری در حال جستجو در اینترنت است، اصطلاحا Browsing گفته می شود. برخی از کاربران ممکن است مفهوم Browsing را با Searching اشتباه بگیرند که در ادامه در مورد تفاوتها و شباهتهای آن بیشتر صحبت خواهیم کرد. واژه Browsing در لغت به معنای چریدن است که متخصصان حوزه وب به فرآیند جستجو در اینترنت با هدف مشخص اما بدون برنامه را می گویند. البته این واژه نیز مانند surfing یک عبارت عمومی بوده و در حوزه های مختلف نیز مورد استفاده قرار می گیرد و تنها مختص به حوزه وب نیست. برای مثال افرادی که قصد خرید از بازار را داشته اما محل مخصوصی را برای اینکار در نظر نگرفته اند و یا فعلا نیت قطعی برای خرید ندارند را در اصطلاح Window Shopping یا Market Browsing می گویند. یکی از شباهت های میان Browsing و Searching وجود هدف مشخص برای جستجو در فضای مجازی و اینترنت است. برای مثال زمانی که قصد دارید مقالات بازاریابی منتشر شده در سال 2020 را جستجو نمایید اما برنامه مشخصی برای آن ندارید و یا نمی دانید از کجا و چطور باید شروع کنید، در اصطلاح فنی متخصصان وب به این وضعیت Browsing گفته می شود که در حالت پیشرفته تر و در صورت وجود برنامه این شرایط به Searching ارتقا می یابد.
واژه Searching یا جستجو کردن بالاترین سطح بررسی و پیدا کردن موضوعات مختلف در فضای مجازی و اینترنت است که در آن کاربر هم هدف مشخصی از گشت و گذار در اینترنت دارد و هم برنامه مشخص برای اینکار تعیین کرده است. همانطور که پیشتر در مورد واژه های Surfing و Browsing در حوزه وب و اینترنت صحبت کردیم، اگر بخواهیم این موارد را از نظر کیفیت نتایج، هدفمندی و بهره وری مورد بررسی و اولویت بندی قرار دهیم. پایین ترین سطح گشت و گذار در اینترنت مربوط Surfing است که احتمال دستیابی به نتایج قابل قبول در آن ضعیف است، در رتبه بعدی Browsing قرار دارد که کمی هدفمندتر از وضعیت قبلی است و در نهایت بالاترین سطح کیفیت جستجو در اینترنت مربوط به Searching می باشد. هر پژوهشگر و نویسنده ای که قصد دارد مطالب و مقالات علمی با کیفیت بالا نگارش کند حتما می بایست یک برنامه و هدف مشخص برای گردآوری داده ها از اینترنت داشته باشد و اصطلاحا فرآیند Searching را برای گردآوری داده ها انجام دهد. برای مثال پژوهشگری که قصد دارد مقالات چاپ شده در حوزه بازاریابی در سال 2020 را دانلود کند و دقیقا میداند که برای اینکار باید به سایت Googlr Scholar مراجعه کرده و برنامه مشخصی در ذهن دارد که چه کلیدواژه هایی را سرچ کند در اصطلاح فنی واژه Searching به فعالیت این اطلاق می شود.
Referencing یا رفرنس دهی به فرآیندی اطلاق می شود که در آن شخص نویسنده در صورت بهره گرفتن از ایده، اثر و یا متون سایر نویسندگان اقدام به آوردن نام خالقان این اثرها در متن خودش می کند. فرض کنید شما به عنوان یک پژوهشگر در حال نگارش یک مقاله هستید و ممکن است از هر گونه فایل چاپی یا الکترونیکی، متن، کلیپ ویدئویی، کلیپ صوتی، ایده و یا محتوای تولید شده توسط شخص دیگری در پروژه تان استفاده کنید. در این حالت برای رعایت حقوق کپی رایت و احترام به مالک حقوقی این آثار، شما وظیفه دارید که نام خالقان آن را در پژوهش تان ذکر کنید. به این فرآیند در اصطلاح Referencing یا رفرنس دهی می گویند. به طور کلی انواع مختلفی از رفرنس دهی بسته به نوع و ماهیت هر اثر وجود دارد اما در این بخش بیشتر به رفرنس دهی متون علمی و آکادمیک اشاره خواهیم کرد که در اصطلاح به آن Scholarly Referencing یا رفرنس دهی پژوهشی گفته می شود. این نوع از رفرنس دهی به این دلیل پژوهشی یا محقق-محور است چون منابعی که شما در فرآیند نگارش مقاله تان مورد استفاده قرار می دهید به احتمال بسیار زیاد منابع کاملا علمی و آکادمیک بوده و حاصل یک فرآیند تحقیقاتی سازمان یافته هستند. رفرنس دهی پژوهشی به سه دسته کلی تقسیم می شود: سیستم رفرنس دهی ونکوور (Vancouver System)، سیستم رفرنس دهی پرانتزی (Parenthetical Referencing System) و سیستم رفرنس دهی سایتیشن-اسمی (Citation-Name System) که از این میان سیستم رفرنس دهی پرانتزی یا Parenthetical Referencing System محبوب ترین و پرکاربردترین سیستم رفرنس دهی پژوهشی محسوب می شود.
سایت WOS یا Web of Science یک پایگاه علمی بسیار معتبر جهانی است که امکان دسترسی به تعداد بسیار زیادی از مقالات و داده های علمی در سراسر جهان را برای مخاطبان و پژوهشگران فراهم می کند. این پایگاه بسیار معتبر بین المللی توسط موسسه اطلاعات علمی (Institute for Scientific Information) یا همان ISI مدیریت می شود که پیشتر زیر نظر موسسه Thomson Reuters قرار داشت و در حال حاضر با عنوان Clarivate Analytics شناخته می شود. سایت WOS اطلاعات و مقالات علمی بیش از 256 رشته و گرایش مختلف در حوزه علوم تجربی، علوم اجتماعی، هنر و علوم انسانی را پوشش می دهد. بر اساس آمار بدست آمده از مقالات منتشر شده در ژورنال های زیر نظر WOS در سال 2014 چیزی بالغ بر 90 میلیون مقاله در پایگاه ها و ژورنال های زیر نظر آنها از زمان آغاز بکار این موسسه تا کنون به چاپ رسیده و وجود دارد. همچنین آمار بدست آمده از پایگاه WOS در سال 2017 نشان می دهد که بیش از 12000 مجله با ایمپکت فاکتور بالا و بیش از 160000 ژورنال کنفرانسی زیر نظر این موسسه فعالیت می کنند.
شماره سریال استاندارد بین المللی یا (ISSN (International Standard Serial Number یک شماره هشت رقمی یکتا است که توسط موسسه بین المللی ISSN به مقالات و کتابهای منتشر شده اختصاص داده می شود. اهمیت این شماره از این نظر است که بتوان مقالات و کتابهای چاپ شده ای که عنوان تقریبا مشابهی دارند را به راحتی از هم متمایز کرده و رهگیری نمود. این سیستم کدگذاری برای اولین بار توسط سازمان بین المللی استاندارد یا ایزو در سال 1971 طراحی شد و یک کمیته معتبر زیر نظر ایزو با عنوان TC46/SC9 مسئولیت اختصاص شماره های ISSN را بر عهده گرفت. این شماره سریال یکتا و متمایز در شرایطی که محصول در پلتفرم های مختلفی انتشار پیدا کند، یک اختلاف جزئی در کد ISSN بوجود می آید که محصول مورد نظر برای خواننده قابل تشخیص باشد. برای مثال محصولی که در پلتفرم چاپی در دسترس عموم قرار می گیرد، کد آن به شکل (Print ISSN (P-ISSN خواهد بود و همچنین محصولی که در قالب الکترونیکی در اختیار عموم قرار گرفته است کد یکتای آن به شکل (Electronic ISSN (E-ISSN است. بنابراین این کد یکتا کمک شایانی به مخاطبان در رهگیری و پیدا کردن کتاب ها و مقالات مختلف و مشابه در فضای وب خواهد کرد.
منظور از Journal، کلیه نشریات علمی و دانشگاهی هستند که به صورت دوره ای اقدام به بررسی و چاپ مقالات علمی در زمینه ها و رشته های مختلف می کنند. ژورنال ها معمولا از نظر اعتبار بین المللی، استانداردهای داوری و چاپ مقالات به چندین دسته تقسیم می شوند. در این میان ژورنال های ISI با IF بالاتر از ارزش بیشتری برخوردار هستند که البته فرآیند چاپ و پذیرش مقاله در این ژورنالها بسیار دشوارتر است. بسیاری از ژورنال ها با توجه به سیاست های علمی که اتخاذ میکنند از نوع open-access بوده و بدون دریافت هزینه از ناشر و یا مخاطبان ژورنال اقدام به پذیرش و چاپ مقالات در نشریات شان می کنند.
فرآیند Reject and Resubmit بسیار شبیه به فرآیند Revise and Resubmit است. برخی از پژوهشگران با دیدن واژه Reject در فرآیند پذیرش و چاپ مقاله به کل نا امید شده و به دنبال ژورنال دیگری برای سابمیت مقاله شان می گردند. فرآیند Reject and Resubmit به این معنا است که مقاله شما به دلیل مشکلات ساختاری اساسی در مرحله اول ریجکت می شود اما بدلیل وجود اطلاعات ارزشمند توصیه می شود که بعد اعمال تغییرات، مجدداً آن را برای بررسی در ژورنال سابمیت کنید. به طور کلی فرآیند Reject and Resubmit نشان می دهد که مقاله شما موفق شده نظر داوران و یا سردبیر ژورنال را جلب کند اما پیش از هرگونه ارزیابی تخصصی تر ضروری است که اصلاحات و تغییرات اساسی در آن ایجاد شود. اصلی ترین تفاوت این فرآیند با Revise and Resubmit بحث زمانبندی برای اصلاحات و سابمیت مجدد است. در حالت Reject and Resubmit سردبیر ژورنال زمان مشخصی را برای نویسنده تعیین نمی کند چرا که عقیده دارد مقاله او نیاز به اصلاحات جدی داشته و این تغییرات باید در طول زمان ایجاد شود و قصد ندارد کار تحقیقاتی نویسنده با عجله و بی دقتی همراه کند اما در حالت Revise and Resubmit به دلیل اینکه تعداد اصلاحات معمولا کمتر و ساده تر است یک محدودیت زمانی برای نویسنده مشخص می شود که وی را ملزم می کند قبل از اتمام زمان تعیین شده اصلاحات را انجام داده و کارش را برای داوری تخصصی تر سابمیت کند.
ارسال مجدد مقاله به ژورنال بعد از اعمال اصلاحات توسط نویسنده را Resubmit می گویند. معمولا زمانی که داوران مقاله شما را بررسی میکنند ممکن است نقاط ضعف و منفی زیادی را در آن پیدا کنند ولی با توجه به اینکه مقاله شما از اطلاعات ارزشمند و با اهمیتی برخوردار است آن را ریجکت نمیکنند و از شما درخواست اصلاح مقاله را می نمایند. در این شرایط معمولا داوران لیستی از مشکلات مقاله را به نویسنده ارائه کرده و اصطلاح Revise and Resubmit را بکار می برند. این موضوع نشان می دهد که داوران دید مثبتی نسبت به مقاله شما داشته و قصد دارند آن را در ژورنال مورد نظر پذیرش و چاپ کنند. یکی از موضوعات بسیار مهمی که قبل از Resubmit باید به آن توجه کنید، اعمال دقیق نکاتی است که توسط داوارن بیان شده است و معمولا توصیه می شود کامنت ها را به دقت مطالعه کرده و یه لیست برای خودتان تهیه کنید. برای مثال ممکن است پژوهش شما در بخش مقدمه دارای اشکالاتی باشد که بصورت دقیق توسط داوران بیان شده است و اگر شما یکی از این موارد را به صورت نادرست اعمال کنید و یا از قلم بیاندازید قطعا شانس چاپ پژوهش تان کاهش خواهد یافت. پس از بررسی و مطالعه موارد مطرح شده توسط داوران، اگر با موردی آشنایی ندارید حتما از یک متخصص کمک بگیرید. در نهایت قبل از Resubmit سعی کنید کنترل و بررسی نهایی مقاله را انجام داده و در صورت وجود مشکل آن را برطرف کنید.
به طور کلی منظور از Submit مقاله، فرآیند ارائه فایل word یا pdf مقاله به ژورنال مورد نظر برای انجام فرآیند مقدماتی بررسی و داوری مقاله است. بسیاری از ژورنال های معتبر این امکان را در اختیار نویسندگان قرار میدهند تا از طریق یک پنل کاربری بصورت آنلاین ثبت نام کرده و مقاله خودشان را بارگزاری کنند. از این طریق نویسنده مقاله به راحتی می تواند فرآیند های مربوط به داوری و پذیرش را بصورت لحظه ای پیگیری کند. و اما برخی دیگر از ژورنال ها با ارائه یک نشانی ایمیل در بخش Instruction for Authors از نویسندگان مقاله می خواهند تا بعد از رعایت آیین نگارشی و ادیت ادبی فایل مقاله را از طریق آدرس ایمیل به سردبیر ژورنال ارسال کنند تا مورد بررسی و داوری قرار بگیرد.
زمانی که پیش نویس مقاله شما با موفقیت در ژورنال مورد نظر بارگزاری شده و فرآیند داوری آن آغاز شود اصطلاحاً به این مرحله از فرآیند چاپ مقاله Submitted می گویند. در برخی مواقع این فرآیند بسیار ساده و آسان بوده و از طریق ارسال ایمیل انجام می شود و در سایر موارد شما باید فایل مقاله را بصورت آنلاین در سایت بارگزاری کنید که در این حالت فرآیند کمی دشوارتر می شود. به همین دلیل توصیه می شود قبل از شروع فرآیند سابمیت مقاله به ژورنال مورد نظر مراجعه کرده و دستورالعمل مربوط به سابمیت را به دقت مطالعه کنید. یکی دیگر از موضوعاتی که حتما باید به آن توجه داشته باشید بررسی کامل و دقیق مقاله پیش از سابمیت است. چرا که بعد از سابمیت مقاله اگر تغییراتی در Data, Methodology, Co-author ایجاد شود، ممکن است مشکلاتی را برای شما به همراه داشته و موجب ریجکت مقاله تان شود.
شاید یکی از دشوارترین و زمانبرترین فرآیندها برای دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری، نگارش مقاله، ویرایش آن، انتخاب ژورنال هدف، سابمیت پژوهش و در نهایت کسب پذیرش یا اکسپت برای چاپ آن باشد. در این سرفصل سعی میکنیم شما را با اصطلاحات رایج در مورد نگارش، سابمیت و مراحل داوری، چاپ و پذیرش در ژورنال ها بیشتر آشنا کنیم، اما پیش از آن توضیحاتی را در مورد نحوه نگارش و چگونگی سابمیت مقاله برای بالا بردن شانس پذیرش و چاپ به شما عزیزان ارائه خواهیم کرد.
آزمونهای بین المللی پایگاه های علمی
نامه‌ای به ویراستار (letter to the editor) وسیله ارتباطی بین نویسنده مقاله و خواننده یک مجله را فراهم میکند و امکان ادامه گفتگو در مورد محتوای مجله را فراهم میکند.
یک ارتباط کوتاه (short communication) باید شرح مختصری اما کامل از یک تحقیق باشد که در مقاله بعدی گنجانده نخواهد شد. باید به‌اندازه یک مقاله کامل مستند باشد.
سابمیت مقاله
انتخاب یک ژورنال مناسب برای سابمیت مقاله در سالهای اخیر تبدیل به یک مشکل اساسی برای بسیاری از نویسندگان و پژوهشگران شده است. با توجه به اینکه نرخ ریجکتی (رد شدن مقاله) در ژورنالها، خصوص ISI افزایش پیدا کرده است و معمولا زمان زیادی صرف داوری و سابمیت مقاله می شود. ممکن است مقاله شما بعد از یک سال سابمیت های مکرر در ژورنال های مختلف و زمان قابل ملاحظه ای برای داوری در همین ژورنال ها در نهایت بخاطر انتخاب نادرست ژورنال همچنان به چاپ نرسیده باشد. انتخاب ژورنال در کنار تخصص به دانش و شناخت از ژورنال های مختلف نیز نیاز دارد.به عنوان مثال شما به عنوان یک پژوهشگر در مورد روند چاپ و پذیرش در ژورنال های ISI اطلاعات بسیار اندکی دارید و از طرف دیگر حتی نمیدانید لیست ژورنال های ISI را چطور تهیه کنید و یا بتوانید به درستی آنها را رتبه بندی نمایید.
انتخاب ژورنال مناسب - فرآیند انتخاب ژورنال و سابمیت مقاله
زمانی که به عنوان یک پژوهشگر اقدام به نگارش و تهیه یک تحقیق می کنید و قصد دارید نتایج و یافته های خودتان را در یک ژورنال معتبر و بین المللی به چاپ برسانید، باید زمان قابل توجهی را صرف جستجوی ژورنال مناسب کنید.انتخاب ژورنال مناسب برای سابمیت مقاله می تواند شانس نویسنده را برای پذیرش و چاپ بالا برده و در مجموع فرآیندها را برای نویسنده تسریع و تسهیل کند.برای بسیاری از نویسندگان ممکن است این مسیر سخت ترین و در عین حال ناآشنا ترین پروسه باشد و هرگونه توضیح را اضافی و غیرضروری قلمداد کنند.
ولی باید بدانید که انتخاب ژورنال یکی از مهمترین مراحل در فرآیند پذیرش و چاپ مقاله محسوب می شود که بسیاری از نویسندگان موفق، با چندین سال سابقه تحقیق و رزومه پژوهشی قوی تمرکز زیادی را صرف انتخاب درست ژورنال می کنند.
در این سرفصل سعی می کنیم به شما چند نکته را بیاموزیم که چطور و چگونه یک ژورنال مناسب انتخاب کنید و مقاله خودتان را در آن سابمیت کنید.
Submit
بعد از آنکه مقاله به زبان مورد نظر ژورنال هدف به لحاظ شاکله و فرمت مقاله نویسی استاندارد، با رعایت اصول علمی و فنی نگارش آماده شد، نوبت به انتخاب نشریات و ژورنالهای مناسب و متناسب با آن میرسد. در این مرحله دانش و تجربه کافی کمک بسیار بزرگی به پذیرش گرفتن در بهترین نشریه یا ژورنال متناسب با مقاله دارد. اگر به زمینه کار نشریه یا ژورنال در زمان سابمیت توجه کافی نشود، اگر به اعتبار نشریه یا ژورنال توجه کافی نشود، اگر به سطح علمی مقاله و تناسب آن با سطح مقالات قبلا پذیرش شده توجه کافی نشود، ممکن است حاصل زحمات کشیده شده برای مقاله تبدیل به ارزش افزوده نشده و مقاله در ژورنال یا نشریه مناسب چاپ نشود و یا اصولا ریجکت شده و در پیج و خم طاقت فرسا و فرسایشی اصلاحات مجدد و مکرر به فراموشی سپرده شود، لذا با انتخاب نشریه یا ژورنال مناسب و متناسب و در زمان خود میتوان ارزش افزوده ناشی از یک تلاش علمی را به درستی به وجود آورده و برای استفاده درست در معرض دید و دسترس سایر پژوهشگران محترم قرار داد و از این مسیر هم به تقویت درست و اصولی و منطقی رزومه خود دست یافت و هم در هیاهوی تولید علم و دانش جهانی سهم خود را به قدر توان ادا کرد.
انتخاب ژورنال مناسب و متناسب با مقاله - پنج مرحله کلیدی تقویت مقاله علمی
به قول حضرت حافظ شیرازی
ترک این مرحله بی همرهی خضرمکن
ظلمات است بترس از خطر گمراهی
مراحل و اصول نگارش مقاله مروری
هدف: بررسی تحقیقات انجام‌شده در یک زمینه خاص، نقد و بررسی نتایج به‌دست‌آمده به‌صورت هدفمند و طبقه‌بندی‌شده برای مخاطب، نتیجه‌گیری کلی از آنها، چالش‌ها و پیشنهادات آینده
مراحل
• بررسی مقالات مروری نوشته‌شده و رسیدن به موضوعی که کار نشده و حجم مقالات در آن زمینه کافی باشد.
• تنظیم فهرست مطالب به‌صورت هدفمند و از کل به جزء به‌طوری‌که اطلاعات منظم و جامعی از موضوع به خواننده بدهد.
• مطالعه کافی در آن زمینه و تکمیل اطلاعات در مورد مکانیزم و عوامل و پارامترهای مهم برای دید بهتر و اجتناب از نوشتن مقاله غیرعلمی
• جستجو، ذخیره و دسته‌بندی مقالات مرتبط
• نوشتن مطالب بر اساس مقالات دسته‌بندی‌شده و داشتن سناریو در نوشتن مطالب نه‌فقط پر کردن بخش مربوطه با حجم زیادی از مطالب بدون رسیدن به نتیجه خاص
• نوشتن نتیجه بر اساس مطالبی که در مقاله نوشته‌ایم نه کپی کردن از مقالات مروری مشابه
• یافتن و نوشتن مواردی که تناقض داشته و مباحث چالشی هستند یا کار نشده و امکان تحقیق بیشتر در مورد آن وجود دارد.
منظور از Corrigendum و Erratum چیست؟
همه مقالات منتشر شده مشمول فرآیند بررسی ویراستاری هستند که توسط ویراستار و تحت نظارت وی سازماندهی شده است. در صورتی که نویسندگان بخواهند پس از پذیرش، به مقاله خود مطلبی اضافه کنند، باید درخواست خود را به ویرایشگر ارسال کنند پس از آن محتوای جدید بررسی خواهد شد. اگر مطالب جدید اضافی به مقاله پذیرفته شده باشد، باید برای بررسی داوران به عنوان نسخه خطی جدید با ارجاع به نسخه اصلی ارسال شود. اگر مطالب جدید جایگزین محتوای اصلی مقاله پذیرفته شده باشد، سردبیر ممکن است انتشار یک erratum یا corrigendum را در نظر بگیرد. به عنوان یک قاعده کلی، ناشران برای خطای تولید (خطای معرفی شده در طول فرآیند انتشار) یک Erratum و برای خطای نویسنده یک Corrigendum صادر میکنند.
علت های اصلی ریجکت مقالات چیست؟
دلایل عدم پذیرش مقاله:
- احتمال وجود سرقت علمی
- ناقص و ناکامل بودن محتوای مقاله
- وجود مشکلات فنی
- رعایت نکردن شیوه‌نامه‌های ژورنال
- وجود نقص و عدم هماهنگی میان بخش نتیجه و بخش‌های دیگر
- واضح نبودن جدول‌ها و شکل‌ها
- بسط‌دادن موضوعی تکراری که نمونه‌اش موجود است
- خسته‌کننده بودن مقاله
- عدم هماهنگی در محتوا و سایر بخش‌ها
- دوربودن مقاله از اهداف ژورنال
- پرداختن به موضوع تکراری
- وجود نقص و مشکل در تحلیل داده‌ها
- غیر قابل‌درک بودن مقاله
- بی‌کیفیت بودن زبان متن
- عدم اهمیت بین‌المللی
- ارسال همزمان مقاله به دیگر ژورنالها
این ترتیب ممکن است با توجه به موضوع مقاله، ژورنال مورد نظر و سیاستهای آن تغییر کند.