در حال حاضر، نظام آموزش پزشكي عمومي، شامل 4 دوره علوم پايه، فيزيوپاتولوژي، كارآموزي باليني و كارورزي باليني است .دوره علوم پايه دوره علوم پايه پزشكي 5 ترم تحصيلي است كه با اتمام آن، دانشجويان مجاز به ورود به دوره بعدي(فيزيوپاتولوژي) هستند و پيش از ورود به دوره بعدي، امتحان جامع علوم پايه پزشكي از تمام دانشجويان به طور سراسري و همزمان، توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي در تمام دانشگاههاي علوم پزشكي به عمل ميآيد و قبولشدگان،مجاز به ورود به دوره فيزيوپاتولوژي خواهند بود. اين امتحان، در بردارندهي مباحث تدريس شده در دوره علوم پايه است.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل:
- دروس علوم پايه:
بيوشيمي، بافتشناسي،، تشريح (نظري- عملي)، تشريح (آناتومي) (نظري ـ عملي)، فيزيولوژي(نظري ـ عملي)، ايمونولوژي(نظري)،اپيدميولوژي، روانشناسي، جنينشناسي، تغذيه، ژنتيك، زبان تخصصي، آسيبشناسي عمومي، انگلشناسي، ميكروبشناسي دوره فيزيوپاتولوژي اين دوره شامل 31 واحد درسي است كه دو ترم تحصيلي طول خواهد كشيد. در پايان اين دوره معدل دانشجو از دروس فيزيوپاتولوژي، بايد دستكم 12 باشد، در غير اين صورت دانشجو بايد درسهايي را كه در آنها نمره كمتر از 12 آورده است، مجدداً بخواند. حداكثر مدت مجاز،در مراحل اول و دوم (علوم پايه و فيزيوپاتولوژي) 5 سال است. در پايان اين دو دوره دانشجوياني كه همهي واحدها را با موفقيت بگذرانند، به دورهي كارآموزي باليني راه مييابند. بايد توجه داشت كه ملاك قبولي در امتحانات اين مرحله، كسب حداقل نمره 12 از 20 است؛ در حالي كه در دروس پايه، ملاك كسب نمره 10 از 20 ميباشد.
- دروس فيزيوپاتولوژي :
آسيبشناسي اختصاصي، فارماكولوژي، سيميولوژي، دورههاي فيزيوپاتولوژي ارگانها .دوره كارآموزي باليني دانشجويان پزشكي در اين مرحله قادر هستند تا آموختههاي خود را از دروس مختلف با يافتههاي باليني از بيماران بستري در بيمارستانها تطبيق داده و با بهرهگيري مناسب از روشهاي تشخيص آزمايشگاهي، بيماري را تشخيص دهند و اقدامات مناسب درماني را براي بيمار انجام دهند. اين دوره شامل 97 واحد درسي است كه در چهار بخش اصلي ارائه ميگردد و عمدتاً مسائل رايج در پزشكي عمومي را شامل ميشود كه عبارتند از داخلي، جراحي، زنان و كودكان. در ساير بخشها كه بخشهاي فرعي محسوب ميشوند نيز بيماريهاي شايع در آنها آموزش داده ميشود. با توجه به اين مطلب، چهار رشته اصلي جراحي، داخلي، زنان و كودكان زمان بيشتري را به خود اختصاص ميدهند. در دوره كارآموزي، دانشجويان بايد روش برخورد با بيمار، تهيه شرح حال بيمار و نحوه تشخيص و درمان را فرا بگيرند تا در دوره بعدي - كارورزي- كه خود تصميم گيرنده خواهند بود، بتوانند به كمك بيماران بشتابند و تصميمات لازم را اتّخاذ نمايند. در دوره كارآموزي نمره قبولي در دروس عملي و نظري 12 است و معدّل كلّ دوره كارآموزي بايد بالاي 14 باشد و چنانچه كمتر از 14 باشد، بايد واحدهاي با نمره كمتر از 14 تكرار شود تا معدل كل به 14 برسد. در پايان اين دوره، دانشجويان قبل از ورود به دوره كارورزي در امتحاني به نام امتحان جامع كارورزي شركت مينمايند و پس از قبولي به دوره كارورزي وارد ميشوند. چنانچه دانشجويي در امتحان مربوط قبول نگردد، حداكثر 4 مرتبه ميتواند در اين امتحان شركت نمايد.
- دروس كارآموزي باليني :
بيماريهاي اعصاب، بيماريهاي عفوني، كارآموزي داخلي، بيماريهاي جراحي، بيماريهاي ارتوپدي، بيماريهاي عفوني، كارآموزي جراحي، تاريخ و اخلاق پزشكي، بيماريهاي كودكان، پزشكي قانوني و مسموميتها، فارماكولوژي باليني، كارآموزي چشم، كارآموزي پوست، كارآموزي بهداشت، كارآموزي بخش كودكان، بهداشت، كارآموزي گوش و حلق و بيني، كارآموزي ارتوپدي. بيماريهاي زنان و زايمان، كارآموزي راديولوژي، بيماريهاي رواني، كارآموزي روانپزشكي.دوره كارورزي باليني اين دوره آخرين مرحله آموزش پزشكي است و آن را دوره انترني نيز ميگويند. اين دوره 64 واحد درسي است و 18 ماه به طول ميانجامد. در دوره كارورزي،دانشجويان مسؤوليت معاينهي بيماران و تشخيص و اقدامات درماني را در بيمارستان بر عهده خواهند داشت و آموختههاي خود را در دورههاي قبل به طور عملي انجام خواهند داد تا آماده پذيرش شغل پزشكي در جامعه شوند و بتوانند به طور مستقل به درمان بيماران بپردازند. در پايان اين دوره و قبل از فراغت از تحصيل، كارورزان بايد درس پاياننامه را كه 6 واحد درسي است، آغاز كنند.
- دروس كارورزي باليني:
كارورزي بخش جراحي، كارورزي بخش چشم، كارورزي بخش سوانح و سوختگي، كارورزي بخش ارتوپدي، كارورزي بخش ارولوژي، كارورزي بخش اطفال، كارورزي بخش بهداشت، كارورزي بخش گوش و حلق و بيني، كارورزي بخش داخلي، كارورزي بخش زنان و زايمان، كارورزي بخش اورژانس، كارورزي بخش نفرولوژي، كارورزي بخش پوست، كارورزي بخش روانپزشكي .
تواناييهاي لازم :
تصور بسياري از داوطلبان ورود به دانشگاه به خصوص داوطلبان علاقهمند به رشته پزشكي اين است كه دانشگاه مثل يك قيف برعكس است كه ورود به آن مشكل و خروج از آن بسيار ساده است. در حالي كه به گفته دانشجويان اين رشته، يك دانشجوي پزشكي بايد آمادگي مطالعه، تحقيق و پژوهش را در حد بسيار گسترده و فراگير داشته باشد؛ يعني اگر دانشجو بسيار كوشا و علاقهمند نباشد و تنها براي عنوان دكتري وارد اين رشته شده باشد، حتي نميتواند مدرك دكتراي عمومي خود را به دست بياورد. زيرا دوره پزشكي عمومي نسبت به رشتههاي ديگر، طولانيتر است و در طي اين مدت دانشجو بايد درسهاي متعدد، متنوع، حجيم و نسبتاً پيچيده و دشواري را مطالعه كند.
موقعيت شغلي در ايران :
امروزه از گوشه و كنار ميشنويم كه براي فارغالتحصيلان پزشكي بازار كار مناسبي وجود ندارد. در حالي كه هنوز در بسياري از شهرهاي كوچك و مناطق محروم با كمبود پزشك مواجه هستيم. از سوي ديگر فارغالتحصيل پزشكي حتماً نبايد در مطب بنشيند و نسخه بنويسد، بلكه در زمينه پزشكي شغلهاي مختلفي هست كه ميتوان انجام داد. براي مثال زمينههاي تحقيقي بسياري در اين رشته وجود دارد. امّا متأسفانه تعداد فارغالتحصيلاني كه مايلند در اين زمينه كار كنند، بسيار انگشت شمار است.