یکی از فرآیندهای کلیدی در هر پایان نامه مربوط به نحوه طراحی مدل در پایان نامه و رساله دکتری است که معمولا با عنوان مدل مفهومی یا مدل عملیاتی شناخته می شود. برخی از دانشجویان ممکن است زمان زیادی را صرف چگونگی طراحی و تعریف صحیح ارتباطات میان فاکتورهای مختلف پایان نامه کنند، اما باید توجه داشت که مدل مفهومی تحقیق می بایست بتواند هدف و موضوع پایان نامه را به شکلی کاملا قابل فهم و شفاف در قالب ارتباطات میان فاکتورهای مختلف به نمایش بگذارد.
مدلی مفهومی تحقیق معمولا در تحقیق های کمی و با به تصویر کشیدن فرضیات تحقیق و تئوری های پژوهش انجام میگیرد. مدل مفهومی تحقیق یا مدل پژوهش در پایان نامه خلاصه ای از فرضیات، تئوری ها و مفاهیمی است که به تفضیل در بخش ادبیات موضوع مطرح شده است. دانشجو می باید این مدل را در بخش روش تحقیق مورد تحلیل قرار داده و این روابط کیفی و فرضی را به صورت عددی و کمی درآورده و تفسیر نماید. برای اینکه بتوانید یک مدل مفهومی خوب طراحی کنید باید استراتژی های زیر را به کار ببرید:
1. توجه به عنوان و بیان مسئله در پایان نامه: بیان مسئله در ارتباط با نوآوری در حیطه عنوان پایان نامه است و ادبیات موضوع نیز در ارتباط مستقیم با عنوان و چارچوب تحقیق می باشد. بنابراین مدل مفهومی تحقیق نیز می بایست در همین راستا و در چارچوب عنوان، بیان مسئله و ادبیات موضوع تعریف و تبیین شود. ارتباطات میان گویه های مختلف تحقیق برگرفته از متغیر مستقل و وابسته باید به درستی و کاملا مبتنی بر ادبیات موضوع و در چارچوب تحقیق شکل داده شوند. بنابراین در زمان طراحی مدل به چارچوب مشخص شده توسط عنوان و بیان مسئله پایان نامه که تعیین کنده هدف و رویکرد مدل مفهومی تحقیق است دقت ویژه ای داشته باشید.
2. تعیین فاکتورهای کلیدی تحقیق: از مهمترین اجزای مدل مفهومی تحقیق گویه های متغیر مستقل و وابسته هستند که باید روابط بین آنها برگرفته از ادبیات موضوع باشد. اما چطور می توان این فاکتورها را تعیین و در قالب مدل مفهومی ارتباطات آنها را طراحی کرد؟ برای این منظور باید طیف وسیعی از مقالات مرتبط با عنوان پایان نامه را مطالعه کرده و فاکتورهای کلیدی تحقیق را با توجه به جدیدترین مقالات موجود شناسایی و تعیین کرد. سپس روابط آن با توجه به ادبیات و فرضیات تدوین نمود.
3. تهیه یک ادبیات موضوع جامع: یکی از راههایی که می تواند کیفیت بالای مدل طراحی شده توسط نویسنده را تضمین کند، وجود یک ادبیات موضوع جامع و مرتبط با عنوان است. ادبیات موضوع مرتبط می تواند ابعاد مختلف موضوع و جنبه های مختلف مربوط به متغیر مستقل و وابسته را برای شما تبیین کرده و فرآیند طراحی مدل را آسان تر کند.
4. تدوین تئوری های مرتبط با عنوان پایان نامه: تئوری ها شامل گزارشات، نظرات و ایده های مختلف در ارتباط با پدیده ای جدید هستند که در محیط علمی مطرح می شوند. در زمان طراحی مدل مفهومی تحقیق سعی کنید تئوری های جدید در این زمینه را به دقت بررسی نمایید تا بتوانید ابعاد متنوع و خاص از عنوان را شناسایی و در صورت لزوم به مدل اضافه نمایید.
به طور کلی هر تحقیق کمی دو نوع مدل مفهومی و مدل تحلیلی را در برمیگیرد که مدل مفهومی همان مدل اولیه و مشخص کننده ارتباط بین متغیرها است و مدل تحلیلی مدل مفهومی است که اندازه گیری شده و همبستگی عددی آن بر روی جهت فلش ها مشخص است.
نحوه نگارش ادبیات موضوع در پایان نامه - نحوه نگارش پایان نامه - شبیه سازی در پایان نامه و رساله دکتری
