ویراستاری مقاله در یک تعریف ساده عبارت است از اصلاح مشکلات نگارشی و محتوایی یک مقاله علمی با هدف بهبود و ارتقاء کیفیت آن به منظور بالا بردن شانس پذیرش و چاپ. اما چگونگی و مراحل انجام آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و همین موضوع است که یک ویراستار حرفه ای را از ویراستار غیرحرفه ای جدا خواهد کرد. یک ویراستار حرفه ای در فرآیند ویراستاری سعی میکند در کمترین زمان ممکن مهمترین بخش های یک مقاله را ارزیابی کرده و معایب را مشخص کند.
ویراستار سعی میکند با مطالعه بخش چکیده و نتیجه گیری و مقایسه آنها با یکدیگر به کیفیت مقاله و چگونگی تبیین موضوع پی ببرد. اما چطور یک ویراستار این کار را انجام می دهد؟. معمولا چکیده یک مقاله بیانگر کلیاتی از آن مقاله بوده و تمامی محتوایی که شما به صورت مبسوط مطالعه خواهید کرد در چکیده قرار دارد. نتیجه گیری نیز بر یافته ها و دستاوردهای علمی تاکید داشته و به نوعی نشان دهنده اهمیت و نوآوری تحقیق شما است. مطالعه و مقایسه این دو بخش نشان می دهد تحقیق شما تا چه اندازه خلاقانه نگارش شده، تا چه اندازه از ابزار مناسب برای دستیابی به نتایج استفاده شده است، تا چه اندازه محتوای مقاله در چارچوب موضوع تحقیق است و در نهایت تا چه اندازه نتایج تحقیق کاربردی و مناسب چاپ در ژورنال می باشد. اما مراحل ویراستاری حرفه ای شامل 4 گام اصلی است که عبارتند از:
1. بررسی کلیات محتوا و چک لیست تغییرات: همانطور که پیشتر بیان کردیم اولین و مهمترین مرحله در ویراستاری حرفه ای بررسی دو بخش چکیده و نتیجه گیری یک مقاله با هدف مشخص کردن نقاط ضعف احتمالی در آن است. ویراستار بعد از بررسی این دو بخش یک چک لیست از تغییرات احتمالی آماده کرده و مشخص می کند در کدام بخش ها نیاز به تعدیل و تقویت وجود دارد.
2. بررسی ساختار کلی و استاندارد نگارشی مقاله: پس از تهیه چک لیست، ویراستار باید ساختار کلی مقاله را از نظر ترتیب بخش ها، کیفیت نگارش هر بخش و وضعیت استفاده از منابع به روز مورد بررسی قرار دهد.
3. اصلاح خط به خط محتوا: در این مرحله ویراستار اقدام به بررسی تمامی جملات به صورت جداگانه و دقیق کرده و مشکلات نگارشی و محتوایی آنها را بررسی می کند. اما وجود چک لیست در مرحله اول به او کمک می کند که بتواند دید بهتری نسبت به کل محتوای مقاله داشته و بخش های دارای نواقص احتمالی را با دقت بیشتری مورد بررسی قرار دهد.
4. چک نهایی (Proofread): این فرآیند آخرین مرحله از ویراستاری مقاله محسوب می شود و از اهمیت بالایی برخوردار است. این مرحله معمولا امضای نهایی ویراستار بر روی مقاله است. مراحل قبلی شامل اصلاح و تعدیل محتوای مقاله بود اما این مرحله تا حدی به دنبال تقویت مقاله از نظر محتوایی و نگارشی است. چک نهایی (Proofread) به دنبال اشتباهات باقی مانده در متن و جایگزین های بهتر برای تقویت مقاله است.
ویراستاری - تقویت - توصیه نامه
