ویزای دانشجویی، پذیرش تحصیلی، اپلای، بورسیه، اسکولارشیپ و غیره از جمله واژه های تخصصی هستند که تعداد کمی از دانشجویان با ماهیت و چگونگی آن به طور کامل آشنایی دارند. شاید در میان دوستان و یا همکلاسی هایتان شخصی به تازگی بورسیه تحصیلی گرفته باشد و یا به تازگی برای دریافت ویزای دانشجویی از کشور کانادا یا آمریکا اقدام کرده باشد.
اما چطور ممکن است که یک نفر بورسیه تحصیلی بگیرد و یا در حال دریافت ویزای دانشجویی باشد. آیا گرفتن ویزای دانشجویی کار آسانی است؟ آیا میتوانیم از دانشگاه های معتبر جهان پذیرش تحصیلی بگیریم؟ اگر پذیرش بگیریم به ما بورسیه یا اسکولارشیپ تعلق می گیرد؟ فرآیند پذیرش از دانشگاه های کانادا و آمریکا چگونه است؟ آیا راحت تر و سریع تر از اروپا است یا سختر از آن؟
برای پاسخ به تمامی این سوالات باید در مرحله اول شما را مفهوم ویزای دانشجویی آشنا کنیم. ویزای دانشجویی نوعی از ویزا است که کشور های مختلف برای دانشجویان به منظور ادامه تحصیل در کشور مقصد صادر می کنند.
به طور کلی ویزای تحصیلی نوعی از اقامت موقت در کشور مقصد را در کنار آموزش و حتی اجازه کار شامل می شود و در نهایت دانشجو پس از اتمام تحصیلات نسبت به اقامت دائم و یا ترک کشور مقصد تعیین و تکلیف می شود. ویزای دانشجویی پیش نیاز ها و شرایط خاصی را در برمیگیرد که با توجه به شرایط متقاضی و کشور مورد نظر ممکن است گرفتن آن آسان و یا دشوار باشد.
از جمله شرایط متقاضی می توان به مدارک زبان، پیشینه تحصیلی، دانشگاه، پیشینه تحقیقاتی، معدل، مقالات چاپ شده و غیره اشاره کرد که هر کدام از این موارد می تواند به نوعی برای فرد مزیت رقابتی ایجاد کند.
اما از طرف دیگر نیاز است که شرایط دانشگاه های مقصد نیز مورد سنجش و ارزیابی قرار بگیرد. برای مثال وضعیت بورسیه تحصیلی و پذیرش از دانشگاه های بریتانیا به مراتب سخت تر و دشوار تر از دریافت بورسیه تحصیلی از کانادا است. یا فرآیند اپلای در دانشگاه های استرالیا و بریتانیا و بسیاری از کشورهای اروپایی معمولا رایگان است در صورتی که این فرآیند در آمریکا و کانادا هزینه دارد. بنابراین پیش از اقدام برای پذیرش تحصیلی و ویزای دانشجویی باید تمامی جنبه های مثبت و منفی آن را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهید.
اولین مرحله و مهمترین مرحله در فرآیند ویزای دانشجویی و پذیرش تحصیلی بررسی کشور مقصد است. پیش از اینکه تصمیم به اپلای بگیرید باید تمامی ابعاد انتخاب خودتان را مورد بررسی قرار داده و بصورت کاملا آگاهانه در مورد کشور مقصد اطلاعات کسب کنید. برای مثال کشور آلمان و نروژ از جمله کشورهای اروپایی هستند که همچنان شرایط تحصیل رایگان برای دانشجویان بین الملل و داخلی در آن فراهم بوده و دانشجویان بدون نگرانی در مورد هزینه های تحصیل می توانند بر تحقیقات و پژوهش های خودشان تمرکز داشته باشند.
یا ممکن است فرد دانشجو به دنبال دریافت اقامت و شهروندی کشور مقصد بعد از تحصیل باشد و بلافاصله بعد ازاتمام دانشگاه بتواند ویزای تحصیلی خود را به کار تغییر دهد. به همین منظور کشورهایی مانند سوئیس و یا آمریکا شاید گزینه های مناسبی برای پذیرش نباشند چرا که در خصوص مهاجران و تغییر ویزا سیاست های بسیار سختگیرانه ای را دنبال می کنند.
یکی دیگر از نکات مهمی که قبل از اپلای باید به آن توجه داشته باشید، زبان اصلی کشور مقصد است. برای مثال در سال های گذشته بسیاری از دانشجویان ایرانی از کشورهایی مانند مالزی، هنگ کنگ، چین، ژاپن و یا برخی کشورهای اروپایی مانند سوئد و بلژیک، فرانسه، آلمان، اسپانیا، ایتالیا و غیره موفق به اخذ پذیرش تحصیلی و ویزای دانشجویی شده اند.
اگر چه در تمامی دانشگاه های جهان اصول آموزشی برای دانشجویان بین المللی یکسان بوده و معمولا تدریس ها به زبان انگلیسی انجام می شود، اما زبان انگلیسی در کشورهای ذکر شده زبان دوم محسوب می شود. بدین معنا که در صورت تمایل به اقامت و تغییر ویزا از دانشجویی به کار نیاز است که حتما زبان اصلی این کشورها یعنی سوئدی، آلمانی، اسپانیایی، چینی، ایتالیایی و غیره را بیاموزید.
در صورتی که تمایل به یادگیری زبان دیگری بجز انگلیسی ندارید و یا فرآیند آن برای شما دشوار است، بهتر است که کشورهایی را انتخاب کنید که زبان اول و اصلی آنها انگلیسی است. برای این دسته از افراد بهترین و مناسب ترین گزینه کشورهایی مثل آمریکا، کانادا، بریتانیا، استرالیا، نیوزلند و غیره است که زبان اول آنها انگلیسی است. نکته سوم توجه به اولویت رشته و دانشگاه است که بسیاری از دانشجویان بین کشور، رشته و دانشگاه باید اولویت های خودشان را مشخص کنند.
برای مثال ممکن است دانشگاه کلمسن (Clemson University) در رشته کشاورزی جز یکی از بهترین و برترین دانشگاه های جهان باشد ولی از نظر رتبه بندی کلی در میان دانشگاه های جهان در رنکینگ 800 باشد. آیا در این وضعیت اولویت با رشته است یا دانشگاه؟ تا چه اندازه رتبه علمی دانشگاه و اعتبار کلی آن برای شما اهمیت دارد؟ بنابراین توصیه می شود پیش از شروع فرآیند اپلای لیستی از دانشگاه های مورد نظرتان به همراه رشته آماده کنید که به ترتیب اولویت دسته بندی شده باشند تا در زمان اپلای دچار سردرگمی و مشکل نشوید.
پس از آماده سازی پیش نیازها برای پذیرش تحصیلی نوبت به تهیه مدارک لازم برای اخذ ویزای دانشجویی می رسد. از جمله این مدارک می توان به
مدارک تحصیلی: کلیه مدارک تحصیلی که در زمان اپلای در سایت دانشگاه بارگذاری نموده اید در زمان مصاحبه سفارت به همراه داشته باشید چرا که ممکن است آفیسر سفارت قصد بررسی اصالت و اعتبار مدرک شما را داشته باشد.
پاسپورت معتبر: در زمان مصاحبه سفارت باید پاسپورت معتبر که حداقل 6 ماه تا زمان انقضا آن فرصت باشد را ارائه نمایید. چنانچه پاسپورتی را گم کرده اید و یا تاریخ آن منقضی شده است باید شماره آن را به آفیسر برای بررسی های بیشتر اعلام نمایید.
نامه پذیرش: نامه پذیرش نامه ای است که دانشگاه بعد از تایید صلاحیت شما به عنوان دانشجو این مدرک را برای شما صادر می کند و این مدرک نشان می دهد که شما قابلیت و توانایی لازم برای ادامه تحصیل در کشور مقصد را دارید. برای اخذ ویزای دانشجویی حتما می بایست اصل این مدرک را به آفیسر سفارت نشان دهید. در این نامه معمولا اطلاعات بورسیه تحصیلی، دانشگاه و رشته شما بطور کامل بیان شده است. برای مثال نامه پذیرش از دانشگاه های آمریکا در قالب I-20 صادر می شود.
رزومه: یکی دیگر از مدارک لازم جهت بررسی در سفارت برای صدور ویزای دانشجویی CV یا رزومه است. آفیسر در زمان مصاحبه و بررسی مدارک سعی می کند یک نگاه اجمالی به فعالیت های پژوهشی و کاری شما انداخته و هر گونه مورد مشکوک را به دقت مورد بررسی قرار دهد.
تاییدیه مربوط به پرداخت هزینه های سفارت: برخی از سفارت ها برای وقت گرفتن و تعیین وقت مصاحبه هزینه ای را از دانشجویان دریافت می کنند. برای مثال سفارت آمریکا برای دانشجویان F1 مبلغ 160 دلار هزینه MRV و مبلغ 350 دلار هزینه SEVIS دریافت خواهد کرد. اما برخی دیگر از سفارت ها مانند آلمان بدون نیاز به پرداخت هزینه می توانید درخواست وقت مصاحبه کنید.
انگیزه نامه: انگیزه نامه یا SOP یکی دیگر از مدارک ضروری است که دانشجویان باید آن را در زمان مصاحبه به همراه داشته باشند. انگیزه نامه یا SOP نشان می دهد که هدف شما از ادامه تحصیل در کشور مقصد چیست و چطور تحصیلات تکمیلی می تواند به شما کمک کند.
ترجمه مدارک شناسایی و تحصیلی: یکی دیگر از موارد ضروری ارائه ترجمه مدارک شناسایی و تحصیلی به آفیسر در زمان مصاحبه است. با توجه به اینکه تمامی مدارک های شناسایی و تحصیلی ایرانیان تنها به زبان فارسی ارائه می شود، نیاز است تا قبل از مراجعه به سفارت تمامی مدارک را به انگلیسی یا زبان مورد نظرتان از طریق دارالترجمه های رسمی در کشور ترجمه کنید.
مدارک زبان: مدارک زبان Toefl, Ielts, GRE و یا GMAT از جمله مدارکی هستند که در زمان مصاحبه سفارت توسط آفیسر مورد بررسی قرار می گیرند. سعی کنید از پروفایل اصلی ETS و یا سایت برگزار کننده آزمون فرمت چاپی گزارشات را دانلود کرده و پرینت بگیرید و در زمان مصاحبه به همراه داشته باشید.
تمکن مالی: در صورتی که بورسیه کامل از دانشگاه مقصد دریافت نکرده اید ضروری است که مدارکی مبنی بر توانمندی مالی به سفارت ارائه کنید. تمکن مالی نشان می دهد که دانشجو توانایی پرداخت هزینه های زندگی و تحصیل خود در کشور مقصد را دارد.
وجود تمامی مدارک ذکر شده هیچگونه ضرورتی برای صدور ویزای دانشجویی برای شخص ارائه کننده مدارک بوجود نمی آورد. توجه داشته باشید که آفیسر بعد از بررسی تمامی مدارک شما می تواند براحتی شما را ریجکت کرده و ویزایی برای شما صادر نکند. بنابراین می توان گفت این فرآیند علاوه بر پیچیده و دشوار بودن تا لحظه آخر نتیجه آن نامشخص است.
برای مثال دانشجویی ایرانی با رزومه بسیار قوی، پیشینه پژوهشی عالی، نمرات زبان بالا، معدل خوب از دانشگاه معتبر و کسب پذیرش از یکی از برترین دانشگاه های آمریکا توسط آفیسر در زمان مصاحبه ریجکت می شود. دلیل اصلی این اتفاق این است که در زمان مصاحبه نتوانسته آفیسر را قانع کند که بعد از پایان تحصیلات به کشورش بر خواهد گشت و یا در رزومه خودش سابقه همکاری حساس داشته است.
دلیل بیان این موضوع ناامید کردن و دلسرد کردن دانشجویان عزیز نیست، بلکه هدف اصلی تشویق آنها به تفکر بیشتر و انتخاب مقصد و دانشگاه بصورت کاملا منطقی و دقیق است. توصیه می شود قبل از اقدام به انتخاب کشور، رشته و دانشگاه حتما با یک مشاور و متخصص در حوزه اپلای و پذیرش تحصیلی صحبت کرده و گزینه های پیش روی خودتان را به دقت مورد بررسی و ارزیابی قرار دهید. سعی کنید دانشگاهی را انتخاب کنید که شانس بالاتری برای بورسیه تحصیلی داشته باشید.
بطور کلی کشورهای آمریکا، کانادا و استرالیا فرصت های فاند و اسکولارشیپ بیشتری برای دانشجویان بین الملل فراهم میکنند چرا که دولت بودجه بسیار زیادی را به آموزش اختصاص داده است. فاند یا بورسیه تحصیلی یکی از موضوعات بسیار رقابتی در میان دانشگاه ها محسوب می شود که تنها در صورت وجود رزومه بسیار قوی ممکن است شخص دانشجو این فرصت را بدست بیاورد و هیئت ارزیاب دانشگاه را متقاعد به دادن بورسیه تحصیلی کند.