مهندسی ایمنی و بازرسی فنی
مقدمه:
با عنایت به لزوم ایجاد صنایع پتروشیمی و پلیمر برای استفاده از ارزش افزوده محصولات آنها در جهت توسعه اقتصاد ملی و با توجه به امکانات بالقوه در کشور جهت گسترش صنایع پتروشیمی و پلیمر و نیاز روزافزون کشور به متخصصان و کارشناسان متعهد جهت بهره برداری و اداره صنایع مذکور، دوره کارشناسی "مهندسی ایمنی و بازرسی فنی" با مشخصات زیر در محدوده "شاخه ایمنی و حفاظت" تدوین شده است.
1- تعریف و هدف:
دوره کارشناسی ایمنی و حفاظت یکی از دوره های عالی فنی مهندسی میباشد که هدف آن تربیت متخصصان ایمنی و حفاظت (افراد – دستگاهها، محیط کار و محیط زیست) در صنایع پتروشیمی و پلیمر است. این دوره مشتمل بر دروس پایه و اصلی مهندسی شیمی میباشد و دروس تخصصی آن در زمینه های مهندسی ایمنی، بررسی و کنترل آلودگیها در محیط زیست و محیط کار و جلوگیری از ضایعات انسانی و اقتصادی میباشد.
2- طول دوره و شکل نظام:
طول دوره کارشناسی با کارآموزی 4 سال میباشد و کلیه دروس آن می تواند در 8 ترم برنامه ریزی شود. طول هر ترم 17 هفته است. هر واحد درسی بصورت نظری بمدت 17 ساعت و بصورت آزمایشگاهی 34 یا 51 ساعت و کارگاهی بمدت 51 ساعت در طول نیمسال تحصیلی میباشد. حداقل هر ماه کارآموزی معادل 1 وحد است.
3- واحدهای درسی:
تعدد کل واحدهای درسی 143 واحد بشرح زیر و 7 واحد کارآموزی و پروژه است:
4-1 دروس عمومی 20 واحد
4-2 دروس پایه 28 واحد
4-3 دروس اصلی 60 واحد
4-4 دروس تخصصی 35 واحد
4-5 کارآموزی و پروژه 7 واحد
4- نقش و توانائی:
دوره کارشناسی شاخه ایمنی و حفاظت بمنظور احراز توانائی های زیر برنامه ریزی شده است:
5-1 آشنائی و وقوف کامل به استانداردهای ایمنی که در طراحی و ساخت کار با دستگاههای پتروشیمی بکار میرود و همچنین ضوابط ایمنی در ساخت واحدهای پتروشیمی در ایران.
5-2 وقوف کامل به استانداردهای حفاظت محیط زیست از نظر آلودگیهای آب و هوا و محیط کار و محیط زیست، اطلاع از این استانداردها در ایران.
5-3 وقوف کامل به استانداردهای آب آشامیدنی، تصفیه فاضلابهای صنعتی و بهداشتی و نظارت بر عملیات اجرائی بمنظور حصول اطمینان از سلامت افراد و حفاظت از محیط زیست.
5-4 وقوف کامل به مقررات ایمنی عمومی و پیش بینی های لازم برای انجام عملیات مختلف از نظر ایمنی و رعایت مقررات مربوطه در قانون کار.
5-5 توانائی طراحی سیستمهای ایمنی و آتش نشانی و اعلام خطر برای جلوگیری از ضایعات انسانی، لطمات اقتصادی و خطر اشتعال و انفجار.
5-6 وقوف کامل به خواص مواد شیمیائی خطرناک از قبیل: اسیدها، بازها و نمکها، فلزات سنگین، سموم فرار و غیرفرار – آلی و معدنی و روشهای نگهداری – دفع ضایعات و مقابله با آنها.
5-7 وقوف کامل به بیماریهای حرفه ای و ضایعاتی که در اثر کار در محیط های گوناگون و با مواد خطرناک و دستگاههای مختلف حادث می گردد و راههای مقابله و پیشگیری از حوادث، تلفات، نقص عضو و بیماریهای مزمن شغلی.
5-8 وقوف کامل به شرایط و محیط های بالقوه خطرناک و توصیه مشخصات لازم جهت دستگاههائی که قرار است در اینگونه مکانها نصب و راه اندازی گردد.
5-9 آشنائی با کار واحدهای عملیاتی و تعمیراتی و تشخیص موارد خطرآفرین و تهیه دستورالعمل های مناسب ایمنی.
5-10 توانائی لازم جهت طر احی سیستم های جلوگیری از آلودگی هوا و آب در واحدهای صنعتی.
5-11 توانائی مطالعه و تحقیق در مورد خطرات گازهای سمی و قابل اشتعال و انتخاب بهترین وسائل سنجش میزان گازها و وسائل و لوازم ایمنی.
5-12 توانائی برآورد اقتصادی طرحهای ایمنی و حفاظت محیط زیست و انتخاب بهترین و با صرفه ترین روشها.
5-13 توانائی و تخصص لازم جهت تعیین مشخصات برای تهیه کلیه وسائل مصرفی در ایمنی، آتش نشانی و حفاظت محیط زیست در واحدهای پتروشیمی.
5-14 توانائی تجزیه و تحلیل آمارهای حوادث و اتفاقات، تعیین منابع و عوامل مهم ایجاد حادثه و پیشنهاد تغییرات و اصلاحات فنی و ارائه و روشها و دستورالعملهای جدید جهت پیشگیری و تقلیل میزان حوادث.
5-15 فارغ التحصیلان این دوره میتوانند در کارخانجات صنایع پتروشیمی، صنایع پلیمر، صنایع نفت و پالایش و گاز و صنایع شیمیائی بعنوان کارشناس ایمنی و حفاظت محیط زیست عهده دار امور گردند.
5-16 تحقیق و آزمایش و مطالعه در زمینه بهبود عوامل مهم در آلودگیهای مهم محیط زیست و ارتقاء سطح حفاظت با کنترل و اجرای طرحهای جدید تا رسیدن به استانداردهای قابل قبول جهانی.
5- اهمیت و ضرورت:
با عنایت به نقش اساسی و زیربنائی صنایع پتروشیمی و پلیمر در توسعه اقتصادی کشور نیاز مبرم این صنایع به کارشناسان ایمنی و حفاظت محیط زیست بمنظور تشخیص منابع خطرآفرین و اجرای طرحهای مهندسی مقابله با خطر و همچنین آگاهی از منابع آلودگی محیط زیست و راههای فنی مقابله با آن و حفظ و حراست دستگاهها و نیروی انسانی در مقابل خطرات مالی و جانی ارائه این دوره از اهمیت حیاتی برخوردار می باشد.
دروس پایه
ردیف | نام درس | واحد |
01 04 07 09 11 1-11 14 1-14 17 1-17 20 1-20 |
ریاضی عمومی 1 ریاضی کاربردی برنامه نویسی کامپیوتر فیزیک مکانیک فیزیک الکتریسیته و مغناطیس آز فیزیک الکتریسیته و مغناطیس شیمی عمومی آز شیمی عمومی شیمی آلی 1 آز شیمی آلی 1 شیمی تجزیه آز شیمی تجزیه |
4 4 3 2 2 1 4 1 3 1 2 1 |
جمع | 28 |
دروس اصلی
ردیف | نام درس | واحد |
22 23 1-24 25 26 28 34 35 36 37 1-37 38 41 42 1-42 43 44 1-44 48 1-48 49 1-49 51 68 70 |
مبانی مهندسی برق 1 مبانی مهندسی برق 2 آز مبانی مهندسی برق بررسی سیستمهای قدرت اقتصاد و طرح مهندسی نقشه کشی صنعتی استاتیک و مقاومت مصالح ترمودینامیک ترمودینامیک صنعتی مکانیک سیالات آز مکانیک سیالات خواص مواد انتقال حرارت 1 انتقال حرارت 2 آز انتقال حرارت موازنه انرژی و مواد عملیات واحد صنعتی از عملیات وحد شیمی فیزیک آزمایشگاه شیمی فیزیک شیمی نفت آز شیمی نفت روشهای اندازه گیری کمیت های مهندسی خوردگی در صنایع پتروشیمی آشنائی با محاسبات ظروف و لوله های تحت فشار |
3 3 1 3 3 2 3 3 3 4 1 2 3 3 1 3 3 1 4 1 2 1 2 3 2 |
جمع | 60 |
دروس تخصصی
ردیف | نام درس | واحد |
77 73 82 74 83 84 1-84 85 86 87 88 89 1-89 90 91 92 93 94 |
مدیریت صنعتی ایمنی در صنایع پتروشیمی شناخت دستگاهها و ماشین آلات تکنولوژی فرآیندهای پتروشیمی 1 آمار اصول تصفیه آبها و فاضلابهای صنعتی آز اصول تصفیه آبها و فاضلابهای صنعتی اندازه گیری و کنترل عوامل فیزیکی محیط کار اندازه گیری و کنترل عوامل شیمیائی محیط کار آلودگی هوا و کنترل آن آلودگی آب و کنترل آن میکروبیولوژی آب و فاضلاب آز میکروبیولوژی آب و فاضلاب بیوشیمی سموم و مواد شیمیائی خطرناک قوانین کار و مقررات عمومی ایمنی اصول طراحی سیستمهای ایمنی و آتش نشانی بیماریهای حرفه ای و بهداشت صنعتی |
2 2 2 3 1 3 1 2 2 2 2 2 1 2 3 1 2 2 |
جمع | 35 |
کارگاه، کارآموزی و پروژه
ردیف | نام درس | واحد | |
150 200 250 |
کارآموزی پروژه کارگاه عمومی |
سه دوره 2 ماهه - یک ترم |
3 3 1 |
جمع | 7 |