اعتبار سنجی فرآیندی است که به واسطه آن شخص می تواند مشخص کند تا چه اندازه منابع تحقیق یک نویسنده بدون مشکل و کاملا دقیق است. شاید در گذشته اعتبارسنجی رفرنس کار ساده تری بود چرا که تعداد ژورنال ها و مقالاتی که در یک سال ممکن بود چاپ شوند بسیار اندک بود. اما با گذشت زمان و افزایش تعداد ژورنال ها و همچنین شمار بسیار زیاد مقالاتی که سالانه به چاپ می رسند، کار اعتبارسنجی رفرنس ها نیز دشوارتر شد. بخاطر داشته باشید که به همان اندازه که تعداد مقالات افزایش یافته است، امکانات و ابزارها برای بررسی صحت مقالات نیز بیشتر شده است. از جمله این نرم افزارها می توان به 
Abstrackr, Colandr, Covidence, DRAGON, EPPI-Reviewer, Checkster,SkillSurveyReference, Xref, Crosschq. Rayyan اشاره کرد که به بررسی متون در مقالات پرداخته و آنها را ارزیابی میکنند. همانطور که پیشتر بیان کردیم ابزارهای بسیاری برای رفرنس نویسی نیز وجود دارند که از جمله بهترین های آنها می توان به Mendeley , EndNote اشاره کرد. اما در مجموع چطور می توانیم یک مقاله را از نظر رفرنس دهی اعتبارسنجی کنیم؟ آیا روش مشخصی برای اعتبار سنجی رفرنس مقالات و متون علمی وجود دارد یا خیر؟. برای پاسخ به این سوال باید بگوییم که بله دو روش مشخص و استاندارد برای اعتبار سنجی رفرنس مقالات وجود دارد که عبارتند از:

1. روش SMT: این روش که با عنوان پیشنویس آماده یا Spesific Manuscript Template نیز شناخته می شود به دنبال این است که نویسنده را مجبور کند پیش از سابمیت مقاله در ژورنال از یک الگوی متنی آماده برای نگارش مقاله خودش استفاده کند. در این روش معمولا یک پیش نویس آماده (Template) برای نگارش مقاله در سایت ژورنال بارگزاری شده و از نویسنده خواسته می شود مقاله خودش را پیش از سابمیت در قالب این الگو درآورد. در این فرآیند معمولا نویسنده باید از Plug-in یک نرم افزار رفرنس دهی مانند مندلی استفاده کند و چنانچه در متن مقاله و یا بخش منابع، رفرنس های اشتباه آورده باشد قطعا در فرآیند رفرنس دهی دچار مشکل خواهد شد. سردبیران ژورنال ها معمولا به این وسیله می توانند اعتبارسنجی یک مقاله را انجام دهند که البته ممکن است برای نویسنده نیز فرآیند زمانبری باشد. 

2. روش RCT: در این روش سردبیر ژورنال از ابزارهای چک کردن رفرنس دهی (Reference Checking Tools) برای اعتبار سنجی رفرنس ها در یک مقاله بهره می برد. این ابزار فرآیند اعتبارسنجی را بسیار ساده کرده و میتواند به نویسنده کمک کند تا به سرعت مقاله خودش را آماده و سابمیت کند و از طرفی ژورنال نیز با فرآیند بسیار ساده تر و قابل اطمینان تری برای اعتبار سنجی رفرنس ها مواجه خواهد بود. از جمله دوتا از برترین این نرم افزارها Checkster و SkillSurveyReference است. زمانی که شما فایل پیش نویس یک مقاله را در این دو نرم افزار سابمیت می کنید بلافاصله آن را به فرمت XML تبدیل میکند. سپس به سرعت متن را بررسی کرده و منابعی که مشکل دار هستند را به صورت هایلایت شده نشان می دهد.

ژورنال ها -  EndNote - Covidence - سابمیت مقاله

در فرآیند نگارش و ارائه یک تحقیق علمی رفرنس دهی از اهمیت بالایی برخوردار است. رفرنس دهی به تحقیق شما اعتبار و عمق بخشیده و نشان می دهد تا چه اندازه محتوای مقاله علمیقابل اتکا و استفاده است. هر محتوایی که در مقاله خودتان مطرح می کنید به نوعی یک ادعا است تا زمانی که برای آن سند و مدارک لازم را ارائه نمایید. هرگونه محتوایی که از مقالات، کتاب ها، وب سایت ها و متون نویسندگان دیگر که به امانت در پژوهش خودتان بهره می برید، نیاز به رفرنس دهی دارد.

افیلیشن - ویراستاری

ادامه مطلب

در فرآیند نگارش و ارائه یک تحقیق علمی رفرنس دهی از اهمیت بالایی برخوردار است. رفرنس دهی به تحقیق شما اعتبار و عمق بخشیده و نشان می دهد تا چه اندازه محتوای مقاله علمی قابل اتکا و قابل استفاده است. هر محتوایی که در مقاله خودتان مطرح می کنید به نوعی یک ادعا است تا زمانی که برای آن سند و مدارک لازم را ارائه نمایید. هرگونه ایده، مطلب، نظر یا محتوایی که از مقالات، کتاب ها، وب سایت ها و متون نویسندگان دیگر به امانت در پژوهش خودتان بهره می برید نیاز به رفرنس دهی دارد. علاوه بر این رفرنس دهی در یک تحقیق از اهمیت های دیگری نیز برخوردار است. از جمله آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. جلوگیری از پلاجریسم و سرقت ادبی: یکی از اهمیت های رفرنس دهی جلوگیری از سرقت ادبی و بهبود کیفیت مقاله شما است. در حال حاضر با پیشرفت تکنولوژی در دنیای مقاله نویسی، نرم افزارهای بسیاری زیادی برای تطبیق متن شما با محتوای سایر مقالات وجود دارد. هرگونه شباهت بین محتوای مقاله شما و نویسنده دیگر به عنوان سرقت ادبی محسوب شده و می تواند عامل ریجکت پژوهش شما باشد. برای مثال نرم افزار iThenticate یکی از ابزارهای کاربردی برای تشخیص سرقت ادبی است. زمانی که شما مقاله خودتان را در داخل نرم افزار بارگزاری میکنید، الگوریتم های آن شروع به بررسی متن و مطابقت آن با پایگاه داده های موجود در سیستم خودش می کند و هر گونه تشابه به عنوان پلاجریسم و سرقت ادبی تلقی می شود. برای جلوگیری از سرقت ادبی می بایست تمام متونی را که از مقالات دیگر مورد استفاده قرار می دهید با رفرنسآن ذکر کنید. 

2. میزان تسلط به موضوع تحقیق: یکی دیگر از اهمیت های رفرنس دهی در تحقیق استفاده از مقالات و منابع مرتبط است. رفرنس دهی صحیح میزان قدرت شما در درک مطلب و میزان تسلط شما به موضوع تحقیق را نشان می دهد. هرچه تعداد منابع و ماخذ استفاده شده در تحقیق بیشتر باشد موجب بالا رفتن کیفیت پژوهش شما شده و آن را مستند تر نشان می دهد. از طرف دیگر استفاده از منابع مرتبط نشان می دهد که تا چه اندازه به حوزه پژوهش تان مسلط هستید و مقالات مرتبط را مطالعه کرده اید. 

3. تایید ایده ها و نظرات شما در مقاله: برای هر ایده، مطلب و نظری که در مقاله مطرح می کنید یک مطلب مرتبط و پشتیبان ارائه کنید. فرض کنید شما در مقاله تان ذکر می کنید که رضایت شغلی بالا باعث تعهد سازمانی در میان کارکنان خواهد شد. آیا نویسنده دیگری نیز بر این موضوع تاکید کرده است؟ آیا شخص دیگری وجود دارد که در مقاله خودش به این نتیجه رسیده باشد؟. توجه داشته باشید که هرچه تعداد متون پشتیبان برای ایده های شما بیشتر باشد نشان دهنده اعتبار ایده ها ونظرات شما است. 

4. مشخص کردن منابع مورد استفاده: مخاطب با مطالعه مقاله شما می تواند دریابد از چه منابع و ماخذی در کار خودتان استفاده کرده اید.
پروپوزال نویسی -  پروپوزال نمونه  - نگارش مقاله علمی پژوهشی

تفاوتی ندارد که یک پژوهشگر حرفه ای در زمینهرفرنس نویسیهستید و یا اینکه به تازگی شروع به نگارش مقاله کرده اید. به یاد داشته باشید که هر فرآیند علمی از قبیل نگارش پایان نامه، نوشتن پروپوزال، آماده کردن یک مقاله علمی و غیره مشتمل بر بایدها و نبایدهایی است که بدون توجه به آن نمی توانید نتیجه مطلوبی بدست آورید. تمامی بخش های یک مقاله علمی از جمله مقدمه، چکیده، ادبیات موضوع، روش تحقیق، نتیجه گیری و رفرنس دهی دارای بایدها و نبایدهایی است که در صورت رعایت کردن موجب بهبود کیفیت آن خواهد شد. در این مطلب سعی می کنیم بایدها و نبایدهایی را در ارتباط با بخش منابع و فرآیند رفرنس دهی ذکر کنیم:

بایدهای رفرنس دهی:

1. سعی کنید از مانند مندلی، اندنوت و غیره استفاده کنید.

2. قبل از آغاز رفرنس نویسی سعی کنید اطلاعات لازم را در مورد روشهای استاندارد رفرنس نویسی بدست آورید. بسیاری از ژورنال هااز روش های خاصی برای رفرنس دهی استفاده می کنند و این روش ها ممکن است در ژورنال های مختلف، متفاوت باشد. حتی دانشگاه ها و موسسات آموزشی نیز، از روش های متفاوتی برای رفرنس دهی استفاده می کنند. 

3. رعایت اصول نگارشی روشهای رفرنس دهی (Referencing Styles) به صورت کاملا دقیق و مشتمل بر جزییات کامل 

4. آماده سازی رفرنسها در یک فایل جداگانه پیش از وارد کردن در فایل اصلی مقاله

5. مقایسه رفرنس های متنی و لیست رفرنس های پایان مقاله

(اصلاح لیست در صورتی که رفرنس های اضافی یا رفرنس های کمتر از متن قرار داده اید-تطبیق دقیق و کامل رفرن متن و رفرنس پایان پژوهش)

6. بررسی ترتیب رفرنس ها بر اساس الفبای انگلیسی یا فارسی (حتی اگر از نرم افزارهای رفرنس دهی استفاده می کنید، باز هم چک کردن این موضوع ضروری است)

7. نام نویسندگان را از نظر صحیح بودن املای واژگان آنها بررسی نمایید

8. زمانی که متن یک مقاله را در تحقیق خودتان می آورید، نباید مفهوم یا محتوای معنایی آن را تغییر دهید( نه کاملا کپی که پلاجریسم شناخته شود نه کاملا تغییر یافته که مفهوم تغییر کند)

رعایت بایدها در رفرنس دهی به تنهایی نمیتواند تضمین کننده کیفیت بالای رفرنس ها باشد. محقق باید توجه ویژه ای به اصول مربوط به نبایدهای رفرنس دهی نیز داشته باشد. 

نبایدهای رفرنس دهی:

1. نباید تفاوت های میان رفرنس دهی مقاله، کتاب، پایان نامه، روزنامه یا متون آنلاین را فراموش کنید. هر کدام از این متون روش رفرنس دهی مخصوص به خودشان را دارند.

2. فرآیند رفرنس دهی را نباید پس از پایان تحقیق انجام دهید. بلکه در طول فرآیند گردآوری مطالب و نگارش مقاله فرآیند رفرنس دهی را انجام دهید.

3. تمامی منابعی که استفاده میکنید را در رفرنس های خودتان بگنجانید.

4. منابعی که از آنها استفاده نکرده اید را در رفرنس ها قرار ندهید (برخی از نویسندگان برای سایتیشن این کار را انجام می دهند)

5. نقل قول ها را با رفرنس ها اشتباه نگیرید.

اشتباهات رایج دررفرنس دهی - نرم افزارهای رفرنس دهی - رفرنس دهی - ژورنال ها

رفرنس دهی در کتاب،مقاله،پایان نامه و متون علمی از اهمیت بالایی برخوردار بوده و بدون آن نمیتوان از کیفیت بالای پژوهش اطمینان حاصل کرد. مخاطب با بررسی رفرنس می تواند به منابع مرتبط باموضوع تحقیق دسترسی داشته و به عنوان دایره المعارفی در حوزه تحقیق از آن بهره ببرد. فرض کنید شخصی قصد دارد اطلاعاتی در مورد هنر معماری در زمان هخامنشیان بدست آورد. در همین راستا اگر کتابی با همین عنوان پیدا کند و به بخش منابع و رفرنس آن مراجعه کند می تواند به اطلاعات کاربردی زیادی دسترسی داشته باشد. رفرنس های موجود در کتاب به نوعی یک منبع و دایره المعارف کامل در ارتباط با هنر معماری در دوره هخامنشی هستند که مخاطب می تواند برای کسب اطلاعات بیشتر به آنها مراجعه کند. سیستم های رفرنس دهی نیز معمولا متفاوت بوده و بسته به نوع سند مانند مقاله، پایان نامه، کتاب، روزنامه و غیره متنوع خواهد بود. زمانی که قصد دارید یک کتاب را به عنوان رفرنس استفاده کنید باید موارد زیر را در آن بگنجانید:

1. نام و نام خانوادگی نویسنده 

2. عنوان کتاب

3. نام انتشارات

4. سال چاپ کتاب

5. اطلاعات سری چاپ (در صورت نیاز). میتوانید از واژه ED به عنوان خلاصه شده Edition در این بخش استفاده نمایید. 

برای اینکه درک بهتری نسبت به یک نمونه از رفرنس دهی کتاب داشته باشید این مورد را برای شما ارائه خواهیم کرد:

*Drake, G., ed. (2006) Springer handbook of atomic, molecular and optical physics. 2nd ed. New York: Springer

همانطور که مشاهده میکنید نام و نام خانوادگی نویسنده به همراه سال چاپ، نام کتاب، نام انتشارات و ویرایش آن در رفرنس دهی کتاب ارائه شده است. چنانچه یک کتاب نام نویسنده نداشت می توانید از واژه Anon در ابتدایرفرنس نویسی استفاده کرده و بعد از آن به ترتیب سال چاپ، اسم کتاب و انتشارات را ارائه نمایید. اگر کتابی که قصد رفرنس نویسی آن را دارید چند نویسنده داشته باشد باید نام نویسندگان را دقیقا بر اساس ترتیب موجود در کتاب بیان کنید و معمولا نام خانوادگی به همراه اولین کلمه از نامشان ذکر می شود. اما اگر بخواهید یک فصل از یک کتاب را به عنوان رفرنس در مقاله یا پژوهش خودتان قرار دهید باید موارد زیر را در آن بگنجانید:

1. نام و نام خانوادگی نویسنده (در صورتی که هر بخش از کتاب توسط نویسنده خاصی نگارش شده باشد باید نام همان نویسنده ذکر شود)

2. عنوان فصل 

3. نام کتاب

4. در صورت وجود سری چاپ باید آن را ذکر کنید

5. محل چاپ

6. نام انتشارات 

7. سال چاپ

8. تعداد صفحات فصل مورد نظر از کتاب

توجه داشته باشید که رفرنس دهی به کتاب های الکترونیکی تا حدی متفاوت است و شما باید آدرس اینترنتی کتاب الکترونیکی را برای تسهیل دسترسی کاربر ارائه کنید. همچنین شما باید در زمان رفرنس دهی ذکر کنید که کتاب به صورت آنلاین در دسترس بوده و تاریخی که به آن دسترسی داشته اید را ذکر نمایید.

رفرنس دهی - رفرنس نویسی - رفرنس دهی مقاله

رفرنس دهی در کتاب،مقاله،پایان نامه و متون علمی از اهمیت بالایی برخوردار بوده و بدون آن نمیتوان از کیفیت بالای پژوهش اطمینان حاصل کرد. مخاطب با بررسی رفرنس می تواند به منابع مرتبط باموضوع تحقیق دسترسی داشته و به عنوان دایره المعارفی در حوزه تحقیق از آن بهره ببرد. فرض کنید شخصی قصد دارد اطلاعاتی در مورد هنر معماری در زمان هخامنشیان بدست آورد. در همین راستا اگر کتابی با همین عنوان پیدا کند و به بخش منابع و رفرنس آن مراجعه کند می تواند به اطلاعات کاربردی زیادی دسترسی داشته باشد.

موضوع تحقیق- اهمیت رفرنس دهی در تحقیق

ادامه مطلب

یکی از موارد بسیار معدودرفرنس نویسی تحقیق، مربوط به رفرنس دهی پروپوزال است. به ندرت ممکن است پروپوزالی را دید که محتوای آن آنقدر کامل و جامع باشد که بتواند شرغبت استفاده از ان را در مخاطب ایجاد کند. ولی در مواردی پروپوزال های دوره دکتری از کیفیت بالایی در بخش ادبیات موضوع و مقدمه تحقیق برخوردار هستند بطوریکه دست کمی از یک پژوهش کامل ندارند. پروپوزال های تایید شده، پایان نامه ها و تزهای دکتری معمولا در سایت دانشگاه ها در دسترس عموم مخاطبان قرار گرفته و افراد می توانند با بررسی آنها ایده گرفته و از آنها در مقالات خودشان استفاده کنند. در صورتی که یک ایده را از پژوهشی به امانت می گیریم موظف هستیم که منبع آن را ذکر کرده و آن را رفرنس کنیم، در غیر این صورت مرتکب پلاجریسم شده ایم. چطور و با چه استانداردی می توانیم یک پروپوزال را رفرنس دهی کنیم؟. این نوع از رفرنس نویسی پروپوزال مبتنی بر استانداردهای ارائه شده در قالب MLA میباشد. 

برای رفرنس دهی پروپوزال در یک تحقیق بهتر است به موارد زیر دقت کنیم:

1. نام و نام خانودگی نویسنده

2. سال ارائه یا تایید

3. عنوان پروپوزال

4. نام دانشگاه یا موسسه

5. محل دانشگاه یا موسسه

6. لینک دسترسی

توجه داشته باشیم که در برخی موارد ممکن است نویسندهپروپوزال یک شخص حقیقی نباشد و یک موسسه یا سازمان و به بیان دقیق یک شخصیت حقوقی باشد. در این موارد فرآیند تا حدی کوتاه تر شده و رفرنس نویسی آن به شکل زیر خواهد شد:

BGSU. Proposal to the Foundation for Innovation in Musical Theater. 28 Apr. 2000. Typescript.

در برخی موارد نیز ممکن است به نسخه فیزیکی یا کپی پروپوزال در کتابخانه دسترسی داشته باشیم و در این حالت چنانچه بخواهیم یک پروپوزال را رفرنس دهی کنیم باید نام محل آرشیو و موسسه نگهدارنده آن را ذکر کنیم. مثال رفرنس نویسی پروپوزال در نسخه فیزیکی به شکل زیر خواهد بود:

BGSU. Proposal to the Foundation for Innovation in Musical Theater. 28 Apr. 2000. Director’s Archive, Foundation for Innovation in Musical Theater, Ohio. Typescript.

و در نهایت چنانچه به نسخه الکترونیکی پروپوزال دسترسی داشته باشیم باید لینک دسترسی به آن را ذکر کنیم چرا که معمولا پروپوزال ها فاقد DOIهستند.

پروپوزال- MLA - باید ها و نباید های رفرنس دهی

رفرنس دهی یکی از مسئولیت های بسیار مهم در فرآیند نگارش یک مقاله، پایان نامه یا هر نوع گزارشی علمی محسوب می شود. زمانی که شما با نگارش یک مطلب علمی دست و پنجه نرم می کنید، می بایست بتوانید با ارائه مدارک و سندهای لازم، مخاطب را متقاعد کنید که گفته های شما از اعتبار لازم برخوردار است و می تواند کاربردی باشد. چنانچه شما در فرآیند رفرنس دهی یا ارجاع دادن متون مقاله خودتان دچار مشکل شوید در نهایت کیفیت کار شما به شدت کاهش پیدا کرده و مورد تایید قرار نخواهد گرفت. ما در این سرفصل سعی میکنیم شما را به هرآنچه که به فرآیند رفرنس دهی مربوط است بیشتر آشنا کنیم و برای نمونه نیز چندین روش پرکاربرد رفرنس دهی را برای شما توضیح خواهیم داد.

انواع ویراستاری مقاله علمی-researchgate

ادامه مطلب

رفرنس دهی و معرفی منابع استفاده شده در یک پژوهش روش‌های مختلفی دارد. برای این‌که بتوانیم موثق بودن گفته‌های خود در پایان‌نامه را به اثبات برسانیم باید رفرنس‌دهی دقیق و به روز داشته باشیم و سعی کنیم از یکی از روش‌های زیر استفاده کنید:

MLA: معمولا در حوزه علوم انسانی مورد استفاده قرار می‌گیرد و نام نویسنده و شماره صفحات در داخل پرانتز هستند.

APA: معمولا برای رشته‌های روانشناسی، آموزش و علوم اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرد و نام نویسنده و تاریخ در داخل پرانتز است.

Chicago A: معمولا برای رشته‌های تاریخ و کلیه گرایشات علوم انسانی کاربرد دارد که اطلاعات منبع بصورت متنی (Notes) بیان می‌شود.

Chicago B: در حوزه گرایشات علوم تجربی، علوم اجتماعی و علوم انسانی مورد استفاده است و نام نویسنده و تاریخ داخل پرانتز است.

Turabian: در حوزه گرایشات علوم تجربی، علوم اجتماعی و علوم انسانی کاربرد دارد و ممکن است نام نویسنده و تاریخ در داخل پرانتز باشد و یا نباشد.

Harvard: معمولا برای رشته اقتصاد کاربرد داشته و نام نویسنده و تاریخ درون پرانتز خواهد بود.

Vancouver: معمولا این رفرنس دهی در حوزه پزشکی کاربرد دارد و تاریخ و شماره صفحات و اطلاعات عددی در انتهای رفرنس ذکر می‌شوند.

OSCOLA: برای رشته‌های حقوق مورد استفاده است و رفرنس دهی منبع به صورت متنی (Notes) خواهد بود.

 IEEE: برای رشته‌های مهندسی و فناوری اطلاعات مورد استفاده بوده و تاریخ و شماره صفحات در انتهای رفرنس ذکر می‌شود.

یکی از مشکلات عمده ای که پژوهشگران در زمان انجام تحقیق با آن مواجه هستند مدیریت و دسته بندی منابع تحقیق است. در گذشته پژوهشگران زمان زیادی را صرف دسته بندی و ترتیب منابع کرده و همین موضوع زمان زیادی را از تحقیق به خود اختصاص می داد. در حال حاضر هوش مصنوعی این امکان را برای محققان فراهم کرده است تا براحتی بتوانند حجم بالایی از منابع را به راحتی دسته بندی و مرتب کنند. نرم افزارهای مدیریت منابع یا رفرنس دهی (RMS) به دانشجویان و محققان کمک می کنند تا براحتی منابع مورد نظرشان را در این ابزارها اضافه کنند و بتوانند با چند کلیک ساده در متن تحقیق خودشان قرار دهند. نرم افزارهای رفرنس دهی تنها در نگارش یک تحقیق علمی کاربرد ندارد و میتوان آن را در طیف وسیعی از پروژه ها مانند طرح های کسب و کار، گزارشات علمی و پروپوزال های کاری مورد استفاده قرار داد. شما همچنین می توانید از طریق سرورهای ابری به منابع مختلف دسترسی داشته و مقالات وسیعی را در متن پژوهش خودتان استفاده کنید. ما در این مقاله قصد داریم بهترین نرم افزارهای رفرنس دهی در متون علمی و تحقیقاتی را به شما معرفی کرده و جزئیاتی را در مورد آنها بیان کنیم.

به ترتیب بهترین نرم افزارهای رفرنس دهی عبارتند از :

1. مندلی (Mendeley): این نرم افزار هم نسخه دسکتاپ داشته و هم نسخه آنلاین آن در دسترس عموم قرار دارد. کاربران می توانند براحتی با سرچ کردن نام نویسنده یا عنوان تحقیق رفرنس مورد نظرشان را انتخاب کنند. روش های مختلف رفرنس دهی در این نرم افزار وجود دارد و هر شخص بنابر صلاحدید و استانداردهای ژورنال می تواند روش مورد نظرش را انتخاب نماید. 

2. ایزی بایب (EasyBib): این نرم افزار امکان جستجو، امکان نکته نویسی و امکان سایتیشن را برای پژوهشگران فراهم می کند. فرمت های مختلف و بسیار کاربردی از MLA  و APA در آن وجود دارد که محققان به راحتی می توانند بین آنها انتخاب درست را انجام دهند. 

3. اندنوت (End Note): این نرم افزار این امکان را فراهم می کند که محقق بتواند منابع مورد نظرش را علاوه بر رفرنس نویسی در پژوهش، با دیگر نویسندگان به اشتراک بگذارد. 

4. ریدکیوب پیپرز (Readcube Papers): این نرم افزار رفرنس دهی در پلتفرم آنلاین، ویندوز و موبایل وجود دارد که امکان رفرنس نویسی منابع مختلف را فراهم می کند. این ابزار رفرنس نویسی امکان هشتگ زنی و انتخاب کلیدواژه های موثر تحقیق را نیز فراهم می آورد.

5. زوترو (Zotero): این نرم افزار نیز همانند ایزی بایب امکان جستجو، نکته نویسی و به اشتراک گذاری منابع را برای محققان فراهم می کند. 

6. سای وییل (SCiwheel): این نرم افزار نیز همانند اندنوت و مندلی یک محیط کاربری بسیار ساده و کاربردی در اختیار کاربران قرار می دهد تا براحتی بتوانند منابع مورد نظرشان را در متن تحقیق سایت نمایند.

7. رف ورک (RefWork): ابزار رفرنس بسیار تخصصی برای مدیریت منابع، اشتراک گذاری منابع، سایت کردن، تعریف روش رفرنس دهی و ذخیره سازی آن است. 

8. رفرنس منجر (Reference manager): این نرم افزار قدرتمند توسط سایت تامسون اند رویترز که مجلات ISI را مدیریت میکند، طراحی شده و بسیار کاربردی است.

ایزی بایب (EasyBib) - مراحل رفرنس دهی در تحقیق - معرفی ژورنال ISI