مطالب اسناد بالادستی ایران

رشته مهندسی کشاورزی – اقتصاد کشاورزی

  • مهندسی کشاورزی – اقتصاد کشاورزی

    مقدمه:

    برای استفاده بهتر از منابع تولید در کشاورزی و بکارگیری اینگونه منابع برای بدست آوردن محصولات کشاورزی به طور اقتصادی، لازم است متخصصینی تربیت شوند که با توجه به دانش و تجربیات خود در علوم کشاورزی و اصول علم اقتصاد بتوانند در زمینه برنامه ریزی و تهیه طرحهای تولید کشاورزی در کشور منشا خدمت باشند.

    1-    تعریف و هدف:

    اقتصاد کشاورزی، روابط اقتصادی فی مابین عوامل تولید کشاورزی و کاربرد اصول اقتصادی را در تولید و توسعه کشاورزی مورد بحث و بررسی قرار می دهد.

    هدف از ایجاد این رشته تربیت افرادی است که با تکیه بر معلومات و اندوخته های علمی خود بتوانند بعنوان کارشناس در مقام مجری، برنامه ریز، کمک تحلیل گر و ارزشیاب اقتصادی برنامه های توسعه کشاورزی در سطوح منطقه ای اقدام نموده و در فعالیتهای آموزش و تحقیقاتی نیز بتوانند همکاری نمایند.

    2-    طول دوره و شکل نظام:

    طول دوره کارشناسی اقتصاد کشاورزی به طور متوسط چهار سال است و هر نیمسال 17 هفته کامل آموزشی است. برای هر واحد درس نظری در هر نیمسال 17 ساعت آموزش در نظر گرفته شده است.

    3-    تعداد واحدهای درسی:

    تعداد واحدهای درسی دوره کارشناسی اقتصاد کشاورزی 143 واحد است به شرح زیر:

    دروس عمومی                         20 واحد

    دروس علوم پایه                       30 واحد

    دروس اصلی کشاورزی              50 واحد

    دروس تخصصی                      43 واحد

    که شامل 37 واحد دروس الزامی و 6 واحد دروس انتخابی است.

    4-    نقش و توانائی فارغ التحصیلان:

    نظر به محدود بودن منابع تولید کشاورزی در کشور، اینگونه منابع باید بطور صحیح به کار گرفته شوند تا حداکثر بهره از آنها حاصل گردد. برای اینکار ضروری است متخصصینی تربیت شوند که بتوانند در ارزیابی و تحلیل برنامه های توسعه کشاورزی در سطح منطقه ای دارای کارآرائی لازم بوده و برنامه های مزبور را از ابعاد اقتصادی مورد بررسی و ارزشیابی قرار دهند.

    دروس علوم پایه

    ردیف نام درس واحد

    01

    11

    21

    02

    04

    05

    03

    09

    13

    23

    ریاضیات عمومی

    ریاضیات 1

    ریاضیات 2

    گیاهشناسی 1

    اکولوژی

    فیزیک عمومی

    شیمی عمومی

    آمار و احتمالات

    شیمی آلی

    بیوشیمی عمومی

    3

    3

    3

    3

    3

    3

    3

    3

    3

    3

    جمع 30


    دروس اصلی مهندسی کشاورزی – اقتصاد کشاورزی

    ردیف نام درس واحد

    39

    48

    35

    31

    30

    32

    35

    52

    47

    37

    49

    62

    44

    33

    56

    62

    طرح آزمایشهای کشاورزی 1

    آبیاری عمومی

    هوا و اقلیم شناسی

    اقتصاد کشاورزی

    خاکشناسی عمومی

    زراعت عمومی

    مساحی و نقشه برداری

    باغبانی عمومی

    حشره شناسی و دفع آفات

    بیماریهای گیاهی

    ماشینهای کشاورزی

    اصول ترویج و آموزش کشاورزی

    عملیات کشاورزی

    دامپروری عمومی

    اصول تبدیل و نگهداری فرآورده های کشاورزی

    زراعت غلات

    3

    3

    3

    3

    3

    3

    3

    4

    3

    3

    4

    3

    3

    3

    3

    3

    جمع 50

    دروس تخصصی دروس الزامی

    ردیف نام درس واحد

    52527

    75

    76

    85

    95

    87

    78

    91

    79

    82

    84

    77

    89

    88

    بازاریابی محصولات کشاورزی

    اقتصاد خرد 1

    اقتصاد کلان 1

    اقتصاد ریاضی

    اقتصاد سنجی

    مدیریت مزرعه

    اقتصاد منابع طبیعی

    تهیه و ارزیابی طرحهای کشاورزی

    روش تحقیق

    اقتصاد توسعه و سیاست کشاورزی

    حسابداری 1

    اقتصاد تولید

    کاراموزی

    سمینار

    3

    3

    3

    3

    3

    3

    2

    3

    2

    3

    3

    3

    2

    1

    جمع 37

    دروس تخصصی انتخابی (6 واحد)

    ردیف نام درس واحد

    525286

    93

    92

    74

    96

    532281

    521272

    526271

    525294

    90

    532283

    اقتصاد کلان 2

    متون اقتصادی به زبان خارجی

    اقتصاد ایران

    برنامه نویسی کامپیوتر

    پول و بانکداری

    مکانیزاسیون کشاورزی

    دیمکاری

    جامعه شناسی روستایی

    حسابداری 2

    مسئله مخصوص

    ماشینهای برداشت

    3

    2

    3

    3

    3

    3

    3

    3

    3

    1

    3

    جمع 30
  • رشته مهندسی کشاورزی در مقاطع ارشد و دکتری در گرایش‌های مختلف (زراعت، علوم خاک، گیاه‌پزشکی، مکانیزاسیون و بیوتکنولوژی کشاورزی) 


    📌 ۱. تغییرات اقلیمی و امنیت غذایی

    بیان مسأله:
    تغییرات آب‌وهوایی یکی از چالش‌های اساسی قرن حاضر است که به طور مستقیم بر تولید محصولات کشاورزی، کیفیت خاک و منابع آبی اثر می‌گذارد. کاهش بارندگی، افزایش دما و وقوع خشکسالی‌های مکرر، بهره‌وری مزارع را کاهش داده و امنیت غذایی جهانی را تهدید می‌کند. در این شرایط، توسعه مدل‌های پیش‌بینی و مدیریت منابع برای سازگاری با تغییرات اقلیمی، ضرورت دارد.


    📌 ۲. استفاده از هوش مصنوعی و کشاورزی دقیق (Precision Agriculture)

    بیان مسأله:
    افزایش جمعیت و تقاضا برای محصولات غذایی، نیاز به افزایش بهره‌وری و کاهش ضایعات کشاورزی را دوچندان کرده است. در سال‌های اخیر، کشاورزی دقیق مبتنی بر داده‌های ماهواره‌ای، سنسورها و الگوریتم‌های هوش مصنوعی به عنوان راهکاری نوین برای بهینه‌سازی مصرف آب، کود و سم مطرح شده است. با این حال، کاربرد این فناوری‌ها در کشورهای در حال توسعه با محدودیت‌های جدی در زیرساخت، هزینه و آموزش روبه‌رو است.


    📌 ۳. مدیریت منابع آب و آبیاری هوشمند

    بیان مسأله:
    بحران آب در بخش کشاورزی، به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک، چالش جدی برای پایداری تولید محسوب می‌شود. بخش بزرگی از منابع آبی جهان در کشاورزی مصرف می‌شود، اما به دلیل نبود سیستم‌های مدیریت هوشمند، بهره‌وری آبی بسیار پایین است. طراحی و توسعه سامانه‌های آبیاری هوشمند مبتنی بر حسگر و اینترنت اشیا می‌تواند نقش مهمی در افزایش بهره‌وری داشته باشد.


    📌 ۴. بیوتکنولوژی کشاورزی و اصلاح ژنتیکی

    بیان مسأله:
    با افزایش تقاضا برای محصولات مقاوم به خشکی، شوری و آفات، بیوتکنولوژی کشاورزی و اصلاح ژنتیکی گیاهان به یک حوزه‌ی استراتژیک تبدیل شده است. با وجود پیشرفت‌های قابل توجه در سطح جهانی، در بسیاری از کشورها موانع قانونی، اخلاقی و کمبود زیرساخت‌های آزمایشگاهی موجب شده است که ظرفیت واقعی این فناوری‌ها به طور کامل استفاده نشود.


    📌 ۵. کشاورزی پایدار و کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی

    بیان مسأله:
    مصرف بی‌رویه کودها و سموم شیمیایی باعث آلودگی خاک، منابع آب و تهدید سلامت انسان‌ها شده است. امروزه گرایش جهانی به سمت کشاورزی پایدار و استفاده از نهاده‌های زیستی (Biofertilizers و Biopesticides) افزایش یافته است. با این حال، نبود استانداردهای بومی، آگاهی پایین کشاورزان و چالش‌های اقتصادی، مانع از گسترش سریع این رویکرد در بسیاری از کشورهاست.


     

    📌 ۱. تغییرات اقلیمی و امنیت غذایی

    • عنوان فارسی: ارزیابی اثر تغییرات اقلیمی بر بهره‌وری محصولات استراتژیک و ارائه راهکارهای سازگاری پایدار

    • English Title: Assessment of Climate Change Impacts on Strategic Crop Productivity and Development of Sustainable Adaptation Strategies

    • اهداف:

      1. بررسی اثر تغییرات اقلیمی بر عملکرد محصولات کشاورزی کلیدی

      2. شناسایی الگوهای سازگاری مؤثر در شرایط کم‌آبی و افزایش دما

      3. ارائه مدل پیشنهادی برای امنیت غذایی پایدار

    • سؤالات تحقیق:

      1. تغییرات اقلیمی چه اثری بر تولید محصولات استراتژیک دارد؟

      2. چه راهکارهای مدیریتی می‌تواند کشاورزان را در برابر تغییرات اقلیمی مقاوم‌تر کند؟


    📌 ۲. استفاده از هوش مصنوعی و کشاورزی دقیق

    • عنوان فارسی: توسعه الگوریتم‌های یادگیری ماشین برای بهینه‌سازی مصرف آب و کود در کشاورزی دقیق

    • English Title: Development of Machine Learning Algorithms for Optimizing Water and Fertilizer Use in Precision Agriculture

    • اهداف:

      1. طراحی مدل‌های یادگیری ماشین برای پیش‌بینی نیاز آبی و غذایی گیاهان

      2. کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری کشاورزی از طریق داده‌محوری

      3. بررسی امکان‌پذیری پیاده‌سازی این مدل‌ها در مزارع بومی

    • سؤالات تحقیق:

      1. چگونه می‌توان از الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای کشاورزی دقیق استفاده کرد؟

      2. چه میزان صرفه‌جویی در مصرف منابع با این رویکرد حاصل می‌شود؟


    📌 ۳. مدیریت منابع آب و آبیاری هوشمند

    • عنوان فارسی: طراحی و ارزیابی سامانه آبیاری هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا برای بهبود بهره‌وری آب

    • English Title: Design and Evaluation of an IoT-Based Smart Irrigation System for Improving Water Efficiency

    • اهداف:

      1. توسعه سامانه هوشمند آبیاری با حسگرهای رطوبت خاک و داده‌های اقلیمی

      2. کاهش هدررفت آب و افزایش بهره‌وری کشاورزی

      3. بررسی کارایی سامانه در مقیاس‌های مزرعه‌ای

    • سؤالات تحقیق:

      1. چگونه می‌توان از فناوری اینترنت اشیا در مدیریت منابع آبی استفاده کرد؟

      2. سامانه هوشمند آبیاری چه تأثیری بر بهره‌وری و مصرف آب دارد؟


    📌 ۴. بیوتکنولوژی کشاورزی و اصلاح ژنتیکی

    • عنوان فارسی: بررسی ژن‌های مقاوم به خشکی در گیاهان زراعی و توسعه ارقام اصلاح‌شده با رویکرد بیوتکنولوژی

    • English Title: Identification of Drought-Resistant Genes in Crops and Development of Genetically Improved Varieties Using Biotechnology

    • اهداف:

      1. شناسایی ژن‌های کلیدی مرتبط با مقاومت به خشکی در گیاهان

      2. توسعه گیاهان اصلاح‌شده برای افزایش تاب‌آوری در شرایط اقلیمی سخت

      3. تحلیل پیامدهای زیست‌محیطی و اقتصادی کاربرد این فناوری

    • سؤالات تحقیق:

      1. چه ژن‌هایی بیشترین نقش را در مقاومت گیاهان به خشکی دارند؟

      2. ارقام اصلاح‌شده چه مزایا و چالش‌هایی در مقایسه با ارقام سنتی دارند؟


    📌 ۵. کشاورزی پایدار و کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی

    • عنوان فارسی: ارزیابی کارایی کودها و آفت‌کش‌های زیستی در مقایسه با نهاده‌های شیمیایی در کشاورزی پایدار

    • English Title: Evaluation of Biofertilizers and Biopesticides Efficiency Compared to Chemical Inputs in Sustainable Agriculture

    • اهداف:

      1. مقایسه عملکرد نهاده‌های زیستی با نهاده‌های شیمیایی در تولید محصولات

      2. بررسی اثرات زیست‌محیطی و اقتصادی استفاده از نهاده‌های زیستی

      3. ارائه الگوی پیشنهادی برای کشاورزی پایدار بومی

    • سؤالات تحقیق:

      1. نهاده‌های زیستی چه تاثیری بر عملکرد محصولات کشاورزی دارند؟

      2. جایگزینی نهاده‌های شیمیایی با زیستی چه مزایایی به همراه خواهد داشت؟


      رشته مهندسی کشاورزی

       پروپوزال خلاصه شامل:

      • سؤال تحقیق (RQ)

      • فرضیات (Hypotheses)

      • نوآوری (Innovation)

      • روش‌شناسی (Methodology)


      📑 پروپوزال‌های خلاصه مهندسی کشاورزی


      🔹 ۱. تغییرات اقلیمی و امنیت غذایی

      • RQ: تغییرات اقلیمی چه اثری بر عملکرد محصولات استراتژیک دارد و چه راهکارهایی برای سازگاری پایدار می‌توان ارائه کرد؟

      • فرضیات:

        1. تغییرات دما و بارندگی اثر مستقیم بر کاهش عملکرد محصولات دارند.

        2. استفاده از الگوهای مدیریتی نوین می‌تواند بخشی از اثرات منفی تغییرات اقلیمی را جبران کند.

      • نوآوری: ارائه مدل بومی برای سازگاری کشاورزی با تغییرات اقلیمی در ایران.

      • روش‌شناسی: جمع‌آوری داده‌های اقلیمی و کشاورزی ۲۰ سال اخیر، استفاده از مدل‌های شبیه‌سازی (DSSAT یا APSIM)، تحلیل آماری و ارائه سناریوهای سازگاری.


      🔹 ۲. کشاورزی دقیق و هوش مصنوعی

      • RQ: چگونه می‌توان از الگوریتم‌های یادگیری ماشین برای بهینه‌سازی مصرف آب و کود در کشاورزی دقیق استفاده کرد؟

      • فرضیات:

        1. الگوریتم‌های یادگیری ماشین قادر به پیش‌بینی دقیق نیاز آبی و غذایی گیاهان هستند.

        2. کشاورزی دقیق منجر به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها می‌شود.

      • نوآوری: طراحی مدل ترکیبی هوش مصنوعی با داده‌های حسگرهای مزرعه و تصاویر ماهواره‌ای.

      • روش‌شناسی: جمع‌آوری داده‌های مزرعه‌ای (آب، کود، عملکرد)، آموزش مدل‌های یادگیری ماشین (Random Forest، Neural Networks)، اعتبارسنجی مدل با داده‌های واقعی.


      🔹 ۳. مدیریت منابع آب و آبیاری هوشمند

      • RQ: آیا سامانه آبیاری هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا می‌تواند بهره‌وری مصرف آب در مزارع را افزایش دهد؟

      • فرضیات:

        1. استفاده از حسگرهای رطوبت خاک و داده‌های اقلیمی موجب کاهش هدررفت آب می‌شود.

        2. سامانه آبیاری هوشمند عملکرد محصولات را بهبود می‌بخشد.

      • نوآوری: طراحی و بومی‌سازی سامانه آبیاری هوشمند متناسب با شرایط اقلیمی ایران.

      • روش‌شناسی: طراحی سامانه با حسگرهای IoT، جمع‌آوری داده‌های رطوبت و دما، تحلیل مصرف آب و مقایسه عملکرد با روش‌های سنتی.


      🔹 ۴. بیوتکنولوژی کشاورزی و اصلاح ژنتیکی

      • RQ: چه ژن‌هایی بیشترین نقش را در مقاومت گیاهان زراعی به خشکی دارند و چگونه می‌توان از آن‌ها در اصلاح ژنتیکی استفاده کرد؟

      • فرضیات:

        1. برخی ژن‌های خاص (مثلاً DREB، HKT، NCED) مقاومت بالاتری به خشکی ایجاد می‌کنند.

        2. استفاده از این ژن‌ها در اصلاح ژنتیکی باعث بهبود عملکرد گیاهان در شرایط کم‌آبی می‌شود.

      • نوآوری: شناسایی ژن‌های کلیدی و ارائه ارقام اصلاح‌شده سازگار با شرایط ایران.

      • روش‌شناسی: بررسی ژنوم گیاهان مقاوم، استخراج و آنالیز ژن‌های مرتبط، به‌کارگیری تکنیک‌های CRISPR و Marker-Assisted Selection، آزمایش‌های مزرعه‌ای.


      🔹 ۵. کشاورزی پایدار و نهاده‌های زیستی

      • RQ: جایگزینی کودها و آفت‌کش‌های زیستی چه تأثیری بر عملکرد محصولات کشاورزی و پایداری محیط زیست دارد؟

      • فرضیات:

        1. نهاده‌های زیستی عملکردی برابر یا بالاتر از نهاده‌های شیمیایی دارند.

        2. استفاده از نهاده‌های زیستی منجر به کاهش آلودگی محیط زیست می‌شود.

      • نوآوری: ارائه مدل تلفیقی برای کشاورزی پایدار مبتنی بر نهاده‌های زیستی بومی.

      • روش‌شناسی: طراحی آزمایش‌های مزرعه‌ای در شرایط کنترل‌شده، مقایسه عملکرد نهاده‌های زیستی و شیمیایی، تحلیل داده‌ها با ANOVA و مدل‌های چندمتغیره.