مطالب اسناد بالادستی ایران

رشته مهندسی کشاورزی ماشینهای کشاورزی

  • تسطيح و تهيه زمين، كاشت، برداشت و نگهداري محصولات زراعي و باغي و دامي نيازمند به ماشين‌آلات مختلف و متعددي است كه كاربرد آنها نيروي انساني ماهر و كارآيي را مي‌خواهد. اين نيروي انساني،‌ خلاء موجود در بين زارعين و مهندسين ماشين‌هاي كشاورزي را پر مي‌كند. فارغ‌التحصيلان اين رشته مي‌توانند در وزارت جهاد كشاورزي،‌ مراكز خدمات كشاورزي روستايي و عشايري، شركت‌هاي كشت و صنعت واحدهاي توليدي كشاورزي فعاليت نمايند.

    درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل:

    • دروس پايه:

    رسم فني، گياه‌شناسي عمومي، رياضيات، فيزيك الكتريستيه و مغناطيس

    • دروس اصلي:

    زراعت عمومي، باغباني عمومي، خاكشناسي عمومي، روش‌هاي آبياري، مقدمات ترويج و آموزش كشاورزي، مسـّاحي و نقشه‌برداري، عمليات كشاورزي

    • دروس تخصصي:

    تكنولوژي موتور، شناخت و كاربرد تراكتور، ماشين‌هاي تسطيح اراضي، ماشين‌هاي خاك‌ورزي، ماشين‌هاي كاشت و داشت، ماشين‌هاي برداشت، ماشين‌هاي تجهيزات ثابت زراعي، عمليات كارگاهي،‌ سرويس و تعمير تراكتور وماشين‌هاي كشاورزي

    مقدمه:

    برای تامین نیروی انسانی متعهد و متخصص در رشته ماشینهای کشاورزی بمنظور تامین بخشی از اهداف خودکفائی در کشاورزی بخصوص در زمینه های مکانیزاسیون کشاورزی و تولید اقتصادی محصولات، تحقیق و پژوهش و انطباق ماشین در کشاورزی، طراحی و تولید ماشینهای کشاورزی در رابطه با خودکفائی صنعتی در رشته کشاورزی و آموزش و تربیت کادر اجرائی کارخانجات تولیدی و مجتمع های کشاورزی مکانیزه، لازمست متخصصینی برای این منظور تربیت شوند که برگزاری مقطع تحصیلی کارشناسی پیوسته در رشته ماشینهای کشاورزی اولین قدم در جهت برآورد اهداف فوق خواهد بود.

    1-    تعریف و هدف:

    این مجموعه یکی از مجموعه های آموزش عالی است که با بکارگیری علوم و تکنولوژی مربوط به کاربرد، مدیریت، طراحی و سازگاری ماشینهای مختلف کشاورزی مکانیزاسیون کشاورزی و منابع قدرت و انرژی در سطح کارشناسی کارآرائی لازم به متخصصین میدهد و آنان را در جهت خدمت و مدیریت در مراکز کشاورزی مکانیزه، کارخانجات ساخت تراکتور و ماشینهای کشاورزی، شبکه تعمیرگاههای مجهز ماشینها و ادوات کشاورزی در مراکز پژوهشی و تحقیقاتی وزارت کشاورزی، و نیز برای کمک در آموزش ماشینهای کشاورزی در سطوح کاردانی و دستیاری و خدمت در سایر موسسات فنی دولتی و بخش خصوصی و تعاونیها آماده میکند.

    2-    طول دوره و شکل نظام:

    طول دوره کارشناسی رشته ماشینهای کشاوری چهار سال است و دانشجویان بطور متوسط قادر خواهند بود که این دوره را در مدت مذکور بگذرانند.

    حداکثر مجاز طول تحصیلات این دوره 6 سال است. هر سال تحصیلی شامل دو نیمسال بوده و هر نیمسال شامل 17 هفته کامل آموزشی میباشد. و برای هر واحد درسی نظری در هر نیمسال 17 ساعت آموزش کامل در نظر گرفته شده است.

    3-    تعداد واحدهای درسی:

    تعداد کل واحدهای درسی دوره کارشناسی رشته مکانیک ماشینهای کشاورزی 143 واحد و بشرح زیر است:

    دروس عمومی                         20 واحد

    دروس علوم پایه                       34 واحد

    دروس اصلی کشاورزی              36 واحد

    دروس تخصصی الزامی             46 واحد

    دروس تخصصی اختیاری           7 واحد

    4-    نقش و توانائی فارغ التحصیلان:

    فارغ التحصیلان این رشته میتوانند در موارد زیر نقش خود را در انجام خدمات ایفاء نمایند:

    -         بعنوان مدیر یا مجری واحدهای مکانیزه تولیدی دولتی، تعاونی و خصوصی کشاورزی.

    -         بعنوان کارشناس صاحب نظر در امور برنامه ریزی مکانیزاسیون کشاورزی منطقه ای.

    -         بعنوان کارشناس متخصص کمک در طراحی ماشینهای کشاورزی در کارخانجات و کارگاههای تولید و ساخت تراکتور، ماشینها و اداوات کشاورزی.

    -         بعنوان مربی در دبیرستانهای کشاورزی و کمک در امور تحقیقات کشاورزی و مهندسی زراعی در واحدهای تحقیقاتی.

    از مرکز عمده جذب فارغ التحصیلان این رشته سازمانهای آموزشی، تحقیقاتی، برنامه ریزی و اجرائی مانند وزارت جهاد کشاورزی، شرکتهای کشت و صنعت، واحدهای تولیدی بخش کشاورزی و... است.

    5-    ضرورت و اهمیت:

    ضرورت و اهمیت این رشته با توجه به مقدمه و بندهای 1 و 4 مشخص است.

       دروس علوم پایه

    ردیف نام درس واحد

    11

    21

    26

    02

    15

    25

    03

    09

    06

    28

    17

    19

    ریاضیات 1

    ریاضیات 2

    ریاضیات 3

    گیاهشناسی 1 فیزیولوژی و تشریح

    فیزیک مکانیک

    فیزیک الکتریسته و مغناطیس

    شیمی عمومی

    آمار و احتمالات

    رسم فنی 1

    مکانیک سیالات

    استاتیک

    دینامیک

    3

    3

    3

    3

    2

    3

    3

    3

    2

    3

    3

    3

    جمع 34

    دروس اصلی کشاورزی مهندسی کشاورزی – ماشینهای کشاورزی

    ردیف نام درس واحد

    39

    48

    31

    30

    32

    36

    52

    63

    44

    56

    62

    55

    طرح آزمایشهای کشاورزی 1

    آبیاری عمومی

    اقتصاد کشاورزی

    خاکشناسی عمومی

    زراعت عمومی

    مساحی و نقشه برداری

    باغبانی عمومی

    اصول ترویج و آموزش کشاورزی

    عملیات کشاورزی

    اصول تبدیل و نگهداری فرآورده های کشاورزی

    زراعت غلات

    عملیات کارگاهی

    3

    3

    3

    3

    3

    3

    4

    3

    3

    3

    3

    2

    جمع 36

    دروس تخصصی

    ردیف نام درس واحد

    532275

    76

    93

    24

    79

    82

    83

    81

    27

    73

    87

    84

    85

    531272

    532290

    88

    89

    تکنولوژی موتور

    شناخت و کاربرد تراکتور

    مکانیک تراکتور و ماشینهای کشاورزی

    ترمودینامیک

    ماشینهای خاک ورزی

    ماشینهای کاشت و داشت

    ماشینهای برداشت

    مکانیزاسیون کشاورزی

    مقاومت مصالح 1

    مواد ساختمانی ادوات کشاورزی

    مقاومت مصالح 2

    اصول طراحی اجزاء ماشین

    برق در کشاورزی

    پمپها و ایستگاههای پمپاژ

    پروژه

    سمینار

    کارآموزی

    3

    3

    3

    3

    3

    3

    3

    3

    3

    3

    2

    4

    4

    2

    1

    1

    2

    جمع 46

    دروس انتخابی (7 واحد)

    ردیف نام درس واحد

    532278

    95

    531277

    86

    94

    74

    92

    96

    71

    97

    91

    سیسثمهای هیدرولیک در ماشینهای کشاورزی

    ماشینها و تجهیزات ثابت زراعی

    مکانیک خاک

    رسم فنی 2

    موتورهای احتراقی

    برنامه نویسی کامپیوتر

    کارگاهها و تعمیرگاههای کشاورزی

    ماشینهای تسطیح اراضی

    انرژی در کشاورزی

    کارگاه برق

    اقتصاد مهندسی

    3

    3

    3

    2

    3

    3

    2

    3

    2

    1

    2

    جمع 27



  • رشته مهندسی کشاورزی در مقاطع ارشد و دکتری در گرایش‌های مختلف (زراعت، علوم خاک، گیاه‌پزشکی، مکانیزاسیون و بیوتکنولوژی کشاورزی) 


    📌 ۱. تغییرات اقلیمی و امنیت غذایی

    بیان مسأله:
    تغییرات آب‌وهوایی یکی از چالش‌های اساسی قرن حاضر است که به طور مستقیم بر تولید محصولات کشاورزی، کیفیت خاک و منابع آبی اثر می‌گذارد. کاهش بارندگی، افزایش دما و وقوع خشکسالی‌های مکرر، بهره‌وری مزارع را کاهش داده و امنیت غذایی جهانی را تهدید می‌کند. در این شرایط، توسعه مدل‌های پیش‌بینی و مدیریت منابع برای سازگاری با تغییرات اقلیمی، ضرورت دارد.


    📌 ۲. استفاده از هوش مصنوعی و کشاورزی دقیق (Precision Agriculture)

    بیان مسأله:
    افزایش جمعیت و تقاضا برای محصولات غذایی، نیاز به افزایش بهره‌وری و کاهش ضایعات کشاورزی را دوچندان کرده است. در سال‌های اخیر، کشاورزی دقیق مبتنی بر داده‌های ماهواره‌ای، سنسورها و الگوریتم‌های هوش مصنوعی به عنوان راهکاری نوین برای بهینه‌سازی مصرف آب، کود و سم مطرح شده است. با این حال، کاربرد این فناوری‌ها در کشورهای در حال توسعه با محدودیت‌های جدی در زیرساخت، هزینه و آموزش روبه‌رو است.


    📌 ۳. مدیریت منابع آب و آبیاری هوشمند

    بیان مسأله:
    بحران آب در بخش کشاورزی، به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک، چالش جدی برای پایداری تولید محسوب می‌شود. بخش بزرگی از منابع آبی جهان در کشاورزی مصرف می‌شود، اما به دلیل نبود سیستم‌های مدیریت هوشمند، بهره‌وری آبی بسیار پایین است. طراحی و توسعه سامانه‌های آبیاری هوشمند مبتنی بر حسگر و اینترنت اشیا می‌تواند نقش مهمی در افزایش بهره‌وری داشته باشد.


    📌 ۴. بیوتکنولوژی کشاورزی و اصلاح ژنتیکی

    بیان مسأله:
    با افزایش تقاضا برای محصولات مقاوم به خشکی، شوری و آفات، بیوتکنولوژی کشاورزی و اصلاح ژنتیکی گیاهان به یک حوزه‌ی استراتژیک تبدیل شده است. با وجود پیشرفت‌های قابل توجه در سطح جهانی، در بسیاری از کشورها موانع قانونی، اخلاقی و کمبود زیرساخت‌های آزمایشگاهی موجب شده است که ظرفیت واقعی این فناوری‌ها به طور کامل استفاده نشود.


    📌 ۵. کشاورزی پایدار و کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی

    بیان مسأله:
    مصرف بی‌رویه کودها و سموم شیمیایی باعث آلودگی خاک، منابع آب و تهدید سلامت انسان‌ها شده است. امروزه گرایش جهانی به سمت کشاورزی پایدار و استفاده از نهاده‌های زیستی (Biofertilizers و Biopesticides) افزایش یافته است. با این حال، نبود استانداردهای بومی، آگاهی پایین کشاورزان و چالش‌های اقتصادی، مانع از گسترش سریع این رویکرد در بسیاری از کشورهاست.


     

    📌 ۱. تغییرات اقلیمی و امنیت غذایی

    • عنوان فارسی: ارزیابی اثر تغییرات اقلیمی بر بهره‌وری محصولات استراتژیک و ارائه راهکارهای سازگاری پایدار

    • English Title: Assessment of Climate Change Impacts on Strategic Crop Productivity and Development of Sustainable Adaptation Strategies

    • اهداف:

      1. بررسی اثر تغییرات اقلیمی بر عملکرد محصولات کشاورزی کلیدی

      2. شناسایی الگوهای سازگاری مؤثر در شرایط کم‌آبی و افزایش دما

      3. ارائه مدل پیشنهادی برای امنیت غذایی پایدار

    • سؤالات تحقیق:

      1. تغییرات اقلیمی چه اثری بر تولید محصولات استراتژیک دارد؟

      2. چه راهکارهای مدیریتی می‌تواند کشاورزان را در برابر تغییرات اقلیمی مقاوم‌تر کند؟


    📌 ۲. استفاده از هوش مصنوعی و کشاورزی دقیق

    • عنوان فارسی: توسعه الگوریتم‌های یادگیری ماشین برای بهینه‌سازی مصرف آب و کود در کشاورزی دقیق

    • English Title: Development of Machine Learning Algorithms for Optimizing Water and Fertilizer Use in Precision Agriculture

    • اهداف:

      1. طراحی مدل‌های یادگیری ماشین برای پیش‌بینی نیاز آبی و غذایی گیاهان

      2. کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری کشاورزی از طریق داده‌محوری

      3. بررسی امکان‌پذیری پیاده‌سازی این مدل‌ها در مزارع بومی

    • سؤالات تحقیق:

      1. چگونه می‌توان از الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای کشاورزی دقیق استفاده کرد؟

      2. چه میزان صرفه‌جویی در مصرف منابع با این رویکرد حاصل می‌شود؟


    📌 ۳. مدیریت منابع آب و آبیاری هوشمند

    • عنوان فارسی: طراحی و ارزیابی سامانه آبیاری هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا برای بهبود بهره‌وری آب

    • English Title: Design and Evaluation of an IoT-Based Smart Irrigation System for Improving Water Efficiency

    • اهداف:

      1. توسعه سامانه هوشمند آبیاری با حسگرهای رطوبت خاک و داده‌های اقلیمی

      2. کاهش هدررفت آب و افزایش بهره‌وری کشاورزی

      3. بررسی کارایی سامانه در مقیاس‌های مزرعه‌ای

    • سؤالات تحقیق:

      1. چگونه می‌توان از فناوری اینترنت اشیا در مدیریت منابع آبی استفاده کرد؟

      2. سامانه هوشمند آبیاری چه تأثیری بر بهره‌وری و مصرف آب دارد؟


    📌 ۴. بیوتکنولوژی کشاورزی و اصلاح ژنتیکی

    • عنوان فارسی: بررسی ژن‌های مقاوم به خشکی در گیاهان زراعی و توسعه ارقام اصلاح‌شده با رویکرد بیوتکنولوژی

    • English Title: Identification of Drought-Resistant Genes in Crops and Development of Genetically Improved Varieties Using Biotechnology

    • اهداف:

      1. شناسایی ژن‌های کلیدی مرتبط با مقاومت به خشکی در گیاهان

      2. توسعه گیاهان اصلاح‌شده برای افزایش تاب‌آوری در شرایط اقلیمی سخت

      3. تحلیل پیامدهای زیست‌محیطی و اقتصادی کاربرد این فناوری

    • سؤالات تحقیق:

      1. چه ژن‌هایی بیشترین نقش را در مقاومت گیاهان به خشکی دارند؟

      2. ارقام اصلاح‌شده چه مزایا و چالش‌هایی در مقایسه با ارقام سنتی دارند؟


    📌 ۵. کشاورزی پایدار و کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی

    • عنوان فارسی: ارزیابی کارایی کودها و آفت‌کش‌های زیستی در مقایسه با نهاده‌های شیمیایی در کشاورزی پایدار

    • English Title: Evaluation of Biofertilizers and Biopesticides Efficiency Compared to Chemical Inputs in Sustainable Agriculture

    • اهداف:

      1. مقایسه عملکرد نهاده‌های زیستی با نهاده‌های شیمیایی در تولید محصولات

      2. بررسی اثرات زیست‌محیطی و اقتصادی استفاده از نهاده‌های زیستی

      3. ارائه الگوی پیشنهادی برای کشاورزی پایدار بومی

    • سؤالات تحقیق:

      1. نهاده‌های زیستی چه تاثیری بر عملکرد محصولات کشاورزی دارند؟

      2. جایگزینی نهاده‌های شیمیایی با زیستی چه مزایایی به همراه خواهد داشت؟


      رشته مهندسی کشاورزی

       پروپوزال خلاصه شامل:

      • سؤال تحقیق (RQ)

      • فرضیات (Hypotheses)

      • نوآوری (Innovation)

      • روش‌شناسی (Methodology)


      📑 پروپوزال‌های خلاصه مهندسی کشاورزی


      🔹 ۱. تغییرات اقلیمی و امنیت غذایی

      • RQ: تغییرات اقلیمی چه اثری بر عملکرد محصولات استراتژیک دارد و چه راهکارهایی برای سازگاری پایدار می‌توان ارائه کرد؟

      • فرضیات:

        1. تغییرات دما و بارندگی اثر مستقیم بر کاهش عملکرد محصولات دارند.

        2. استفاده از الگوهای مدیریتی نوین می‌تواند بخشی از اثرات منفی تغییرات اقلیمی را جبران کند.

      • نوآوری: ارائه مدل بومی برای سازگاری کشاورزی با تغییرات اقلیمی در ایران.

      • روش‌شناسی: جمع‌آوری داده‌های اقلیمی و کشاورزی ۲۰ سال اخیر، استفاده از مدل‌های شبیه‌سازی (DSSAT یا APSIM)، تحلیل آماری و ارائه سناریوهای سازگاری.


      🔹 ۲. کشاورزی دقیق و هوش مصنوعی

      • RQ: چگونه می‌توان از الگوریتم‌های یادگیری ماشین برای بهینه‌سازی مصرف آب و کود در کشاورزی دقیق استفاده کرد؟

      • فرضیات:

        1. الگوریتم‌های یادگیری ماشین قادر به پیش‌بینی دقیق نیاز آبی و غذایی گیاهان هستند.

        2. کشاورزی دقیق منجر به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها می‌شود.

      • نوآوری: طراحی مدل ترکیبی هوش مصنوعی با داده‌های حسگرهای مزرعه و تصاویر ماهواره‌ای.

      • روش‌شناسی: جمع‌آوری داده‌های مزرعه‌ای (آب، کود، عملکرد)، آموزش مدل‌های یادگیری ماشین (Random Forest، Neural Networks)، اعتبارسنجی مدل با داده‌های واقعی.


      🔹 ۳. مدیریت منابع آب و آبیاری هوشمند

      • RQ: آیا سامانه آبیاری هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا می‌تواند بهره‌وری مصرف آب در مزارع را افزایش دهد؟

      • فرضیات:

        1. استفاده از حسگرهای رطوبت خاک و داده‌های اقلیمی موجب کاهش هدررفت آب می‌شود.

        2. سامانه آبیاری هوشمند عملکرد محصولات را بهبود می‌بخشد.

      • نوآوری: طراحی و بومی‌سازی سامانه آبیاری هوشمند متناسب با شرایط اقلیمی ایران.

      • روش‌شناسی: طراحی سامانه با حسگرهای IoT، جمع‌آوری داده‌های رطوبت و دما، تحلیل مصرف آب و مقایسه عملکرد با روش‌های سنتی.


      🔹 ۴. بیوتکنولوژی کشاورزی و اصلاح ژنتیکی

      • RQ: چه ژن‌هایی بیشترین نقش را در مقاومت گیاهان زراعی به خشکی دارند و چگونه می‌توان از آن‌ها در اصلاح ژنتیکی استفاده کرد؟

      • فرضیات:

        1. برخی ژن‌های خاص (مثلاً DREB، HKT، NCED) مقاومت بالاتری به خشکی ایجاد می‌کنند.

        2. استفاده از این ژن‌ها در اصلاح ژنتیکی باعث بهبود عملکرد گیاهان در شرایط کم‌آبی می‌شود.

      • نوآوری: شناسایی ژن‌های کلیدی و ارائه ارقام اصلاح‌شده سازگار با شرایط ایران.

      • روش‌شناسی: بررسی ژنوم گیاهان مقاوم، استخراج و آنالیز ژن‌های مرتبط، به‌کارگیری تکنیک‌های CRISPR و Marker-Assisted Selection، آزمایش‌های مزرعه‌ای.


      🔹 ۵. کشاورزی پایدار و نهاده‌های زیستی

      • RQ: جایگزینی کودها و آفت‌کش‌های زیستی چه تأثیری بر عملکرد محصولات کشاورزی و پایداری محیط زیست دارد؟

      • فرضیات:

        1. نهاده‌های زیستی عملکردی برابر یا بالاتر از نهاده‌های شیمیایی دارند.

        2. استفاده از نهاده‌های زیستی منجر به کاهش آلودگی محیط زیست می‌شود.

      • نوآوری: ارائه مدل تلفیقی برای کشاورزی پایدار مبتنی بر نهاده‌های زیستی بومی.

      • روش‌شناسی: طراحی آزمایش‌های مزرعه‌ای در شرایط کنترل‌شده، مقایسه عملکرد نهاده‌های زیستی و شیمیایی، تحلیل داده‌ها با ANOVA و مدل‌های چندمتغیره.