رشته بهداشت محيط به مطالعه مسائل زيست محيطي از قبيل آب، فاضلاب، زباله، هوا و كنترل بهداشت مواد غذايي ميپردازد تا دانشجويان پس از فارغالتحصيلي بتوانند در اجتماعات كوچك مستقر شده و پس از مطالعه و بررسي مشكلات بهداشت منطقه در جهت رفع اين مشكلات قدم بردارند؛ يعني دانشجويان بايد بتوانند با دادن طرحهايي مفيد و عملي در زمينه تأمين آب آشاميدني سالم كمي و كيفي، دفع صحيح زباله، بهسازي اماكن عمومي، مبارزه با حشرات و ناقلين بيماري، مردم را در رفع اين مشكلات راهنمايي و كمك كرده و اطلاعات و آمارهاي لازم را در موارد فوق جمعآوري و طبقهبندي نمايند.اين رشته در مقطع كارداني مسائل زيستمحيطي را به صورت سادهتري مطرح ميكند چون كاردانها در اجتماعات كوچكتري مثل روستاها به مردم خدمت ميكنند و به مسائل بهداشتي اوليه آنها از قبيل پاكيزه كردن آب (گندزدايي آب)، مبارزه با حشرات، تصفيه فاضلاب و بهداشت مسكن و اماكن عمومي ميپردازند. اما در مقطع كارشناسي تخصصيتر و فنيتر ميشود، چون فارغالتحصيلان بايد بتوانند براي اجتماعات بزرگتر از قبيل شهرها برنامهريزي بهداشتي كنند. براي مثال طراحي تصفيهخانه آب يا فاضلاب شهرها، نحوه جمعآوري فاضلاب، نحوه توزيع و انتقال آب، شناخت آلايندههاي هوا و كنترل آنها در حيطه فعاليت فارغالتحصيلان كارشناسي بهداشت محيط ميباشد.
تواناييهاي لازم :
رشته بهداشت محيط داراي سه جنبه بيولوژي، شيمي، فيزيك و رياضي است و دانشجوي بهداشت محيط در صورت علاقهمندي به هر يك از زمينههاي فوق ميتواند در اين رشته موفق گردد.براي مثال كارشناس بهداشت محيط كه به دروس فني به ويژه مكانيك سيالات علاقهمند است، ميتواند در زمينه طراحي تصفيه خانهها فعاليت كند. كارشناس علاقهمند به بيولوژي نيز ميتواند در زمينه انتقال بيماريها به انسان توسط فاكتورهاي زيست محيطي مطالعه و تحقيق كند و فردي كه به شيمي علاقهمند است ميتواند در زمينه فرآيندهاي مختلف اعم از فرآيند تصفيه آب يا فاضلاب فعاليت نمايد. درواقع اين رشته ميتواند طيف گستردهاي از داوطلبان را كه داراي علايق و توانمنديهاي متفاوتي هستند، جذب خود كند. قابل ذكر است كه زمينههاي فوق بيشتر در كارشناسي و مقاطع بالاتر مطرح ميشود و در مقطع كارداني كه جنبه كاربردي دارد، آنچه مهم است علاقهمندي به حفظ بهداشت محيط و آموزش اين مسأله به عموم مردم است.گفتني است كه رشته بهداشت محيط ابتدا در مقطع كارداني دانشجو ميپذيرد اما دانشجويان ميتوانند تا مقطع دكترا در كشور ادامه تحصيل دهند.
موقعيت شغلي در ايران :
اگر جامعه و حكومت به بهداشت و سلامتي اهميت دهد، فرصتهاي شغلي اين رشته بسيار زياد خواهد بود چون هر جا انسان وجود داشته باشد، براي حفظ سلامت او، متخصصان اين رشته بايد حضور داشته باشند، اما متأسفانه در كشور ما توانمنديهاي متخصصان بهداشت محيط ناشناخته مانده و از همينرو فرصتهاي شغلي فارغالتحصيلان اين رشته به طور كاذب كم شده است.با اين وجود يك فارغالتحصيل توانمند بهداشت محيط در مقطع كارداني ميتواند در وزارت بهداشت - درمان و آموزش پزشكي و در مقطع كارشناسي در شهرداريها، سازمان آب و فاضلاب، شركتهاي خصوصي طراحي تصفيهخانه آب و فاضلاب و سازمان حفظ محيطزيست فرصتهاي شغلي مناسبي داشته باشد.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
- دروس پايه و اصلي :
فيزيك عمومي، شيمي عمومي، آمار حياتي مقدماتي، اصول هيدروليك، نقشهبرداري، آموزش بهداشت، پاتوبيولوژي، اپيدميولوژي بيماريهاي واگير، جامعهشناسي شهري و روستايي، نظام عرضه خدمات بهداشتي و درماني.
- دروس تخصصي :
شيمي و ميكروبيولوژي آب و فاضلاب ، كارگاه لولهكشي آب و فاضلاب، اصول تصفيه و بهسازي منابع آب، دفع فاضلاب در اجتماعات كوچك، كاربرد موتور تلمبه در تأسيسات آب و فاضلاب، كارگاه نصب و راهاندازي و تعمير موتور تلمبهها، حفاري و بهرهبرداري از چاه ، اصول بهداشت هوا، بهداشت مواد غذايي، بهداشت مسكن و اماكن عمومي، گندزداها، آشنايي با پرتوهاو پرتوزاها، كاربرد سموم و ناقلين ، بهداشت حرفهاي ، اقدامات بهداشتي در شرايط اضطراري ، بهرهبرداري و نگهداري تأسيسات آب و فاضلاب ، كارآموزي در عرصه.
دانشگاه های پذیرنده : دانشکده حفاظت و بهداشت کار – وابسته به وزارت کار ، دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی – درمانی اردبیل ، ارومیه ، اهواز ، ایلام ، بندر عباس ، بوشهر ، بیرجند ، زاهدان ، زنجان ، سمنان ، شهر کرد ، شیراز ، قزوین ، کاشان ، کردستان – سنندج ، کرمانشاه ، گلستان ، گیلان – رشت ، لرستان – خرم آباد ، مازندران – ساری ، مشهد ، همدان ، یاسوج ، یزد ، سبزوار ، شاهرود ، قم ، گناباد ، بابل ، شهید بهشتی – تهران .
مقاطع تحصیلی : کاردانی
دوره ها : روزانه ، شبانه
دانشگاه : دولتی
گرایشها :