مطالب اسناد بالادستی ایران

انتخاب عنوان

  • SUGGESTION TITLE  8؛پیشنهاد عنوان پایان نامه ارشد و رساله دکتری

    عنوان تحقیق (Research Topic)
    مشابه تابلو بیلبوردی برای مقاله شما محسوب می‌شود و مخاطب با یک نگاه کلی به عنوان تحقیق شما می‌تواند ایده و کلیات مطالب موجود در آن را تصور کند. عنوان خوب علاوه بر ایجاد جذابیت برای مخاطب، می‌تواند به درستی، اهداف و رویکرد پژوهش شما را به مخاطب معرفی کند. البته روش دیگری در ارائه عنوان تحقیق توسط برخی از پژوهشگران وجود دارد که استفاده از آن توصیه نمی‌شود. در این روش شخص پژوهشگر سعی می‌کند با ظرافت بسیار زیاد عنوان تحقیق را به صورتی ابهام آمیز مطرح کند تا مخاطب نسبت به مطالعه بیشتر تحقیق کنجکاو شده و محتوای پژوهش را به طور کامل مورد بررسی قرار دهد.
    البته استفاده از این روش توصیه نمیشود چرا که ممکن است خواننده را سردرگم کرده و بعد از مطالعه کامل مقاله متوجه شود که نمی‌تواند پاسخ سوالاتش را در تحقیق شما بیابد و در نهایت دید منفی به محتوای کار شما پیدا خواهد کرد. برای درک بهتر این دو روش در فرآیند انتخاب موضوع سعی می‌کنیم مفاهیم آن را با ذکر چند مثال برای شما بیان کنیم.با توجه به اینکه در سال 2020 مقالات مرتبط به موضوع COVID-19 از شانس بالاتری برای پذیرش و چاپ برخوردار بودند، فرض کنید که شما قصد دارید برای بهبود رزومه خودتان یک مقاله در زمینه بیماری COVID-19 نگارش کنید. چنانچه از روش اول برای انتخاب موضوع استفاده کنید، عنوان تحقیق شما دقیقا نشان دهنده محتوا، اهداف و رویکرد پژوهشی شما بوده و به عبارتی همان تابلو بیلبورد مقاله شما است. پس عنوان تحقیق می‌بایست کاملا شفاف و در عین حال جامع و دقیق باشد.
    عنوان تحقیق "تاثیر بیماری COVID-19 بر میزان افسردگی کارکنان ادارات دولتی: مطالعه موردی اداره ثبت احوال استان تهران" یک موضوع شفاف و دقیق است که مخاطب با یک نگاه دقیقا متوجه می‌شود که شخص پژوهشگر به دنبال بررسی چه موضوع و چه فاکتورهایی است.
    (1) چه چیزی قرار است سنجیده شود؟ تاثیر بیماری کرونا بر میزان افسردگی کارکنان ادارات دولتی.
    (2) این مطالعه کجا انجام شده است؟ اداره ثبت احوال استان تهران.
    (3) چه ارتباطی بین فاکتورها وجود دارد؟ ارتباط از نوع علت و معلولی و متغیر مستقل و وابسته است.
    از طرف دیگر ممکن است شما روش دوم را برای انتخاب عنوان تحقیق برگزینید.
    در این روش یک ابهام کوچک در عنوان تحقیق ایجاد می‌شود که موجب کنجکاوی مخاطب خواهد شد. عنوان تحقیق "بیماری COVID-19 و افسردگی در سازمان های دولتی" یک موضوع جذاب است که تا حدی مبهم و پیچیده می‌باشد و مخاطب را به خود جذب می‌کند.
    (1) چه چیزی قرار است سنجیده شود؟ مشخص نیست! فقط می‌دانیم که مرتبط به بیماری کرونا ویروس و افسردگی است.
    (2) این مطالعه در کجا انجام شده است؟ نمی‌دانیم! اطلاعاتی وجود ندارد.
    (3) چه ارتباطی بین فاکتورها وجود دارد؟ نمی‌دانیم کدام فاکتور مستقل و کدامیک وابسته است.
    بنابراین انتخاب عنوان تحقیق یکی از مهم‌ترین و ابتدایی‌ترین فرآیند ها برای شروع مقاله است که می تواند در همان ابتدای کار تاثیر مثبت یا منفی بر خواننده ایجاد کند. حال که با اهمیت انتخاب عنوان تحقیق آشنا شدید و می‌دانید که انتخاب موضوع تا چه اندازه می‌تواند در برداشت مخاطب تاثیر داشته باشد، شما را با چند راهکار مناسب در همین راستا آشنا کنیم.

    SUGGESTION TITLE  1،پیشنهاد عنوان تازه.پیشنهاد عنوان پروپوزال ارشد و رساله دکتری

      پیش از آنکه یک مرحله از فرآیند مقاله نویسی باشد یک مهارت است. مهارتی که بسیاری از پژوهشگران با چند و چون آن آشنایی ندارند. برای انتخاب عنوان تحقیق چند نکته را در نظر داشته باشید:
    استفاده از طوفان فکری (Brain storm) برای گرفتن ایده: طوفان فکری یک تکنیک تصمیم‌گیری و نتیجه‌گیری جمعی و تیمی است، به این شکل که با مطرح کردن ایده های مختلف در مورد یک مبحث مشخص، به صورت مرحله ای و جمع بندی ایده های مختلف به نتیجه نهایی می‌رسیم. سعی کنید با مطرح کردن ایده های مختلف در حوزه مورد علاقه تان به صورت مرحله ای به نتیجه مطلوب دست پیدا کنید.
    انتخاب عنوانی کاملا شفاف و قابل فهم: در زمان انتخاب موضوع تحقیق سعی‌کنید از دید مخاطب به پژوهش نگاه کنید. شاید شما به عنوان پژوهشگر با مفاهیم و واژگان تخصصی رشته خودتان آشنایی داشته باشید، اما باید این موضوع را در نظر بگیرید که ممکن است مخاطبان پژوهش شما اشخاص عادی جامعه باشند. بنابراین از دید یک مخاطب عامی موضوع انتخابی خود را مورد بررسی قرار دهید و سعی کنید تا جای ممکن آن را شفاف و قابل فهم کنید.
    عملی بودن و در دسترس بودن: همواره سعی کنید موضوعی را انتخاب کنید که قابل اجرا بوده و ابزار سنجش و ارزیابی آن در دسترس باشد. مثال قبل در مورد بیماری COVID-19 را در نظر بگیرید، اگر شما بخواهید یک تحقیق با موضوع "تاثیر واکسن های تولید شده COVID-19 بر رفتار پیشگیرانه کارکنان در ادارات دولتی" را بسنجید، این موضوع یک عنوان تحقیق عملی و در دسترس نیست. اگر شما در ابتدای سال 2020 باشید و تاکنون هیچگونه واکسنی به تولید انبوه برای این بیماری نرسیده باشد، بنابراین سنجش این تحقیق عملی نبوده و اطلاعات و داده های موثق در دسترس نیست. سعی‌کنید پژوهشی را انتخاب کنید که سنجش آن آسان بوده و ابزارهای آن به وفور در قالب داده های کتابخانه ای و آنلاین در دسترس باشد.
    انتخاب عنوان مورد علاقه: شاید این مورد خیلی واضح به نظر برسد اما بسیاری از اساتید بر این موضوع تاکید دارند و از دانشجویان میخواهند که موضوعات مورد علاقه شان را ارائه کنند. علاقه داشتن به موضوع تحقیق موجب می شود که پژوهشگر در زمان انجام مقاله یا پایان نامه دچار خستگی و بی انگیزگی نشود و تمامی مراحل برای وی جنبه تفریحی و هیجان انگیز داشته باشد.
    می‌توان گفت پیشنهاد موضوع در مهمترین مسئله ایست که از ابتدا باید توجه ویژه ای به آن داشت. همانطور که در بخش مقاله نویسی و نگارش پایان نامه هم اشاره کردیم. انتخاب موضوع تحقیق باید غیرتکراری و جدید باشد، بدین معنا که در صورت عدم وجود خلاقیت و نوآوری در موضوع، هزینه و زمان زیادی صرف پروژه شده و دستاوردهای تکراری و بدون کاربرد تولید خواهد شد.

    SUGGESTION TITLE  2،پیشنهاد عنوان تازه،انتخاب عنوان پروپوزال ارشد و رساله دکتری


    بنابراین پیش از شروع و یا انجام پایان نامه یا یک مقاله علمی، سعی‌کنید موضوع انتخابی خودتان را از جهت میزان نوآوری و جدید بودن مورد بررسی قرار دهید و حتما از نظرات اساتید استفاده نمایید. این موضوع خصوصا برای رساله دکتری از اهمیت بالایی برخوردار است و در صورتی که موضوع و ماهیت تحقیق نوآوری یا Novelty نداشته باشد، آنگاه قطعا پروژه شما توسط اساتید ریجکت خواهد شد. اما از نظر فنی ویژگی های اصلی یک موضوع خوب و جذاب عبارتند از:

    استفاده نکردن از کلمات اختصاری در عنوان تحقیق.

    تعداد کلمات آن محدود به 10-15 واژه و ترکیبی از کلیدواژه های پژوهش باشد.

    از کلماتی مانند "مطالعه ای از...." "تحلیلی از....." و غیره تا حد‌امکان استفاده نکنید.

    عنوان می‌تواند هم در قالب یک عبارت دقیق و هم در قالب یک جمله سوالی مطرح شود.

    تمرکز بر روی اهداف پژوهش به طوری که خواننده با بررسی عنوان بتواند به کلیات تحقیق آگاهی یابد.

    استفاده از کلماتی جذاب در عنوان تحقیق بطوری که حس کنجکاوی و علاقه مخاطب را برای مطالعه برانگیزد.وجود کلیدواژه های متن مقاله در عنوان تحقیق که می‌تواند ارتباط قوی بین عنوان و محتوا ایجاد کند، مشخص‌کننده روابط بین متغیر های تحقیق بوده و ارتباط متغیر های مستقل و وابسته را بیان می کند.
    یکی از کمبودهای موجود در کشور در زمینه مقاله نویسی، پایان نامه و یا رساله دکتری وجود یک سامانه متمرکز و یکپارچه است که از طریق آن بتوان میزان منحصر به فرد بودن، خلاقیت و جدید بودن یک موضوع را پیش از انجام پژوهش مورد بررسی و ارزیابی قرارداد. بدین منظور هر پژوهشی که در کشور انجام می‌گیرد با عنوان و چکیده در این پایگاه بارگزاری شده و محققان پیش از انجام پایان نامه و یا تز دکتری می‌توانند وارد این سایت شده و موضوع انتخابی خودشان را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهند. در حال حاضر پایگاه اطلاعاتی گنج از زیرمجموعه های ایرانداک و پایگاه علمی سیویلیکا به طور مختصر این امکان را برای پژوهشگران ایجاد کرده‌اند تا از طریق جستجوی کلیدواژه ها بتوانند به موضوعات مرتبط با کار خودشان دسترسی داشته باشند. این فرآیند به پژوهشگران کمک می کند تا از دوباره کاری، صرف هزینه و زمان زیاد تا حد زیادی جلوگیری به عمل آید.
    پیشرفت های حیرت انگیز در حوزه هوش مصنوعی به صورت جدی در حال در نوردیدن خیلی از مسایل و مشکلاتی است که تا چند سال قبل از 2023 شاید تقریبا غیر ممکن به نظر میرسیدند ولی حالا به راحتی حل شده و به مراحل فرا تری رسیده است.و مساله بررسی نواوری و بدیع بودن عنوان پژوهشی هم یکی از این مسایل بسیار جدی و غامض و پیچیده است که به لطف استفاده از تکنیک های هوش مصنوعی در حال حل و فصل و بهبود مستمر است.اپلیکیشن ها و سایتهای زیادی در این زمینه در حال فعالیتهای جدی و چشمگیر هستند و باید به طور مداوم رصد شوند تا از آخرین امکانها و تکنیکها برای رسیدن به راه حل های بدیع و جدید استفاده کرد و بهره بسیار جدی برد.

    SUGGESTION TITLE  3،عنوان تازه پایان نامه ارشد و رساله دکتری

    چگونه برای یافتن یک موضوع جدید جستجو را آغاز کنیم؟

    پس از بررسی مقالات مرتبط به موضوع مورد نظر، اقدام به ایده پردازی و طرح عناوین جدید کنید.

    انتخاب واژگان کلیدی یکی دیگر از موارد مهم در فرآیند انتخاب عنوان تحقیق است که در زمان انتخاب آنها می بایست تطابق بین متن و عنوان را در نظر بگیرید

    مقالات به روز و جدید در حوزه تخصصی خودتان را بررسی کنید و در بخش پیشنهادات مقاله به دنبال ایده های جدید یا پیشنهاد موضوع بگردید

    جستجوی خودتان را با کلید واژه انجام دهید و هیچگاه عبارت یا جمله را سرچ نکنید

    خودتان را محدود به یک یا دو کلید واژه نکنید و سعی کنید در زمان جستجو از کلمات هم خانواده یا مترادف نیز کمک بگیرید

    پیش از سرچ کردن سعی کنید موضوع مورد نظرتان را با استاد مطرح کنید تا از هرگونه دوباره کاری جلوگیری کنید
    به چه سامانه ها و پایگاه هایی برای جستجو (با اطمینان خاطر از نتیجه مطلوب و قابل استناد بودن) به عنوان ملاک و معیار صحت و سلامت و عدم تکرار و ارزشمندی موضوع و عنوان تحقیق، مراجعه کنیم؟
    پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران (ایرانداک)
    دارای پایگاه اطلاعات گنج با صدها هزار رکورد؛ از بزرگ ترین، دیرین‌ ترین، و پر بازدید ترین پایگاه‌های اطلاعات علمی و فنی کشور، سامانه‌های پیشینه پژوهش، همانندجو، دروازه اطلاعات علمی ایران، اصطلاح‌نامه‌، راهنمای پژوهش و پژوهشگران، و نمای مقاله‌های ایرانیان در جهان.
    مرجع دانش (سیویلیکا) ناشر تخصصی کنفرانسهای کشور
    دریافت مقالات فارسی، دریافت مقالات ISI، کنفرانس های ایران، ژورنال ها و مجلات، همایش های نمایه شده، نشست های علمی.
    پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID)
    بانک و پایگاه استنادی نشریات علمی کشور (فارسی-انگلیسی)، بانک مجامع علمی کشور (فارسی- انگلیسی)، بانک طرح‌ها و پایان‌نامه های مورد حمایت سازمان‌ها و مراکز علمی، بانک مراکز علمی-تخصصی ایران.
    شبکه سیمرغ
    امکان جستجوی همزمان بین یک یا چند مرکز اطلاع‌رسانی، امکان انتخاب مراکز موردنظر برای جستجو توسط کاربر، امکان جستجو در انواع منابع و مدارک اطلاعاتی- پشتیبانی از استاندارد دوبلین، امکان مشاهده موجودی واقعی هر مرکز در هر لحظه.
    سامانه مديريت در اداره كل امور كتابخانه‌ها
    جستجو در تمامی کتابخانه های کشور.
    پروپوزال دانشگاهی - پیش پروپوزال موضوعی - انتخاب موضوع تحقیق پروپوزال 

  • انتخاب عنوان پایان نامه ارشد و رساله دکتری

    بیشتر دانشجویان برایانتخاب موضوع پروژه ها وپایان نامه ها وسمینارهایشان با مشکل انتخاب دست و پنجه نرم می‌کنند. گاهی اوقات انتخاب موضوع تا ترم های پایانی طول می‌کشد و این امر موجب به تأخیر افتادن اتمام دوره تحصیلی می‌گردد. چند نکته دربارهانتخاب موضوع پایان نامه توصیه می‌کنیم:

    ۱ـ موضوع پایان نامهرا هر چه زودتر انتخاب کنید. بهتر است از همان ترم اول دست به کار شوید.

    ۲ـ برای اینکه انتخاب موضوع آسان تر شود، توصیه می‌شود تحقیقات کلاسی را مرتبط با گرایشی که قصد پایان نامه نوشتن درباره آن را دارید متمرکز کنید تا ضمن آشنایی بیشتر با موضوع، آشنایی با منابع و…، به انتخاب موضوع نزدیک تر شوید. البته می‌بایست از همان ترم های اول دست به کار شوید. به طور مثال اگر رشته شما ادیان است و قصد دارید تا درباره دین یهود به مطالعه و نوشتن پایان نامه بپردازید، به طور نمونه در درس زبان تخصصی یک متن درباره یهودیت انتخاب کنید و اگر درس مسیحیت دارید موضوع حضرت مسیح در اندیشه یهود را مورد بررسی قرار دهید و حتی اگر موضوع ریزتری در ذهن دارید می‌توانید به صورت خاص موضوعات مرتبط را برای تحقیق انتخاب کنید.
    منابع پروپوزال کارشناسی ارشد و رساله دکتری

    ۳ـ انتخاب استاد راهنمای خوب که بتواند شما را در امر تحقیق و پژوهش یاری کند از موضوعی که مورد علاقه شما است ولی استاد خوبی برای راهنمایی پایان نامه تان نمی‌یابید اهمیت بیشتری دارد. چرا که تحقیق و پژوهش در کنار استادی قوی بی شک در تقویت بنیان های علمی شما تأثیر گذار خواهد بود. صرف داشتن علاقه، برای انتخاب یک موضوع مفید فایده نخواهد بود.

    ۴ـ قبل از مطالعه اولیه و اطلاعات کافی از تهیه منابع برای تدوین پایان نامه از طرح موضوع آن اجتناب کنید. ابتدا مطالعات مقدماتی را انجام دهید و چنانچه یقین پیدا کردید که موضوع شما موضوع بکر و قابلیت تحقیق و نگارش دارد آن را مطرح و از آن موضوع دفاع کنید. ممکن است موضوعی را بدون مطالعه مقدماتی طرح کنید و هنگامی که کوچکترین چالش و پرسشی درباره آن مطرح می‌شود از آن منصرف شوید و به سراغ موضوع دیگری بروید که ارزش کمتری نسبت به آن دارد.

    ۵ـ ببینید که آیا منابع مورد نیاز برای تحقیق و پژوهش برای موضوع‌تان را در دسترس دارید. چنانچه با بررسی و تأمل مطمئن شدید که منابع کافی برای نوشتن درباره موضوع مورد نظر ندارید موضوع دیگری که برای آن منابع کافی در دسترس دارید انتخاب کنید.
    سمینارها - فرآیند استخراج مقاله از پایان نامه - نحوه انتخاب موضوع پایان نامه - چگونگی نگارش یک پروپوزال - استخراج مقالات ISI

     
  • انتخاب موضوع برای پایان نامه یا رساله دکتری کار آسانی نبوده و معمولا می بایست زمان زیادی را به آن اختصاص دهید. انتخاب یک موضوع مرتبط با رشته تحصیلی که خلاقانه باشد و بتواند موجب توسعه علم در یک حوزه مشخص شود بسیار کار دشواری خواهد بود. انتخاب موضوع علاوه بر بررسی مقالات مختلف، مشورت با اساتید،نگاه منتقدانه به مسائل جامعه و... به یکسری اصول و قواعد مشخص برای آن نیاز دارد که توصیه می شود این اصول را در زمان انتخاب موضوع استفاده کنید.

    1. موضوعاتی را انتخاب کنید که به آنها علاقه دارید: اولین و مهمترین گام در انتخاب موضوع برای پایان نامه و یا رساله دکتری، انتخاب موضوعات مبتنی بر علائق تحقیقاتی (Research Interest) است. اولین کاری که معمولا اساتید از دانشجویان درخواست می کنند این است که به آنها می گویند حوزه تحقیقاتی مورد علاقه تان را مشخص کرده و عناوینی که دوست دارید بر روی آنها پژوهش کنید را معین نمایید. همانطور که می دانید فرآیند گردآوری داده ها و انجام تحقیقات یک فرآیند بسیار طولانی و معمولا زمانبر است و چنانچه دانشجویان علاقه ای به موضوع نداشته باشند ممکن است آن را نیمه کاره و بدون ثمر رها کنند.
    2. در مورد علائق تحقیقاتی تان با مردم و محققان دیگر در جامعه صحبت کنید: یکی از کارهای متفاوتی که می توان برای انتخاب موضوع پایان نامه و یا رساله دکتری انجام داد، صحبت با افراد جامعه، محققان و صاحب نظران در مورد عناوین مورد علاقه تان است. به طور کلی موضوعات کاربردی برگرفته از تحقیقات و بررسی های گسترده در جامعه می تواند مورد توجه افراد زیادی قرار بگیرد. معمولا یک نظرسنجی ساده و صحبت با مردم و محققان می تواند جنبه های جدیدی از موضوع تحقیق، روندهای جدید و گپ های موجود را برای نویسنده مشخص و تبیین کند.
    3. در مورد علائق تحقیقاتی تان با اساتید صحبت نمایید: اساتید نزدیک ترین و مهمترین اشخاصی هستند که می توانند در انتخاب موضوع به شما کمک کنند. معمولا موضوعاتی که انتخاب می کنید در نهایت باید مورد تایید اساتید باشند، بنابراین سعی کنید اولین گام در انتخاب موضوع را با اساتید بردارید. برای این منظور می توانید عناوین پایان نامه خودتان را بعد از جستجو در مقالات و بر اساس علائق تحقیقاتی لیست کنید و در مورد آنها با اساتیدتان صحبت کنید. نظرات اساتید را در یک قالب منسجم گردآوری کرده و سعی کنید آنها را به دقت مورد بررسی قرار دهید و در عنوان پژوهش تان اعمال کنید.
    4. از تکالیف کلاسی خودتان استفاده کنید: تکالیف کلاسی یکی دیگر از راه های انتخاب موضوع می باشند. معمولا سرفصل ها، موضوعات و تمرین های زیادی در طول ترم یا دوره تحصیلی از اساتید دریافت کرده اید. می توانید از این تمرینات کمک گرفته و عناوین مورد علاقه تان را انتخاب کنید. برای این کار درس ها یا کارهای کلاسی که بیشترین نمرات را در آن بدست آورده اید مجدد مورد بررسی قرار دهید تا دریابید چقدر به موضوع آن یا مفاهیم مشابه برای تحقیق در قالب پایان نامه علاقمند هستید.
    5. به دنبال گپ های تحقیقاتی در حوزه رشته تحصیلی تان باشید: یافتن گپ های تحقیقاتی یکی از دشوارترین و در عین حال بهترین گزینه ها برای انتخاب موضوع پایان نامه یا رساله هستند. موضوعاتی که نوآوری و کانتریبیوشن بالایی داشته باشند می توانند نظرات طیف وسیعی از افراد در جامعه را جلب کرده، کاربردی باشند و موجب توسعه علم در حوزه های مشخص شوند. برای پیدا کردن گپ های تحقیقاتی می توانید مسائل روز در جامعه، مشکلات پیش روی صنعت و علم، سوالات بدون جواب در حوزه رشته تحصیلی تان، مسائل جهانی مرتبط با موضوع مورد علاقه تان و مقالات روز در حوزه پژوهشتان و بسیاری از عوامل دیگر را مورد بررسی قرار دهید. انتخاب موضوع مبتنی بر گپ های تحقیقاتی می تواند پایه و اساس بسیار مناسبی برای شروع یک پایان نامه و رساله با کیفیت باشد.
    6. به دنبال آخرین روندهای تحقیقاتی در مقالات باشید: روندهای تحقیقاتی موجود را می توانید از جدیدترین مقالات منتشر شده در ژورنال های معتبر بیابید. برای این منظور می توانید کلیدواژه های مدنظرتان را در موتورهای جستجو مختلف مانند گوگل اسکولار (Google scholar)، جی استور (JSTOR)، ایبسکو (EBSCO) سرچ کرده و نتایج مرتبط را به دقت مورد بررسی قرار داده و روندهای جدید را شناسایی کنید.
    نوآوری و کانتریبیوشن - Google scholar - پیش پروپوزال چیست؟ - اهمیت پروپوزال نویسی - پیش پروپوزال دانشگاهی

  •  اولین ترم تحصیلی در دوره ارشد مهم ترین ترم زندگی تحصیلی است. شاید از این جهت که گام هایی که در این ترم برداشته می شود از موثرترین گام های زندگی یک محقق جوان است.در میان همه مسائلی که در انتهای این ترم با آن مواجه می شوید، از مهم ترین آن ها انتخاب استاد راهنما، انتخاب موضوع پایان نامه و مسیر تحقیقاتی است که شاید قرار است سالیان سال با آن زندگی کنید. ممکن است برای ترم اولی ها این حقیقت و تاثیر آن چندان ملموس نباشد، اما آنانی که امروز در رده های بالای تحصیلی به سر می برند منظور من را به خوبی متوجه می شوند.

    تواناییانتخاب عنوان یکی از مهارت های بسیار کاربردی و اساسی برای هر پژوهشگری است که علاوه بر قدرت سرچ بالا، به نوآوری، تفکر خلاقانه و دانش کافی نسبت به مسائل روز نیاز دارد. شاید با این موضوع برخورد کرده اید که یک شخص پس از بررسی های مختلف توانسته است موضوعات متنوعی را برای تحقیق استخراج کند اما در نهایت نتوانسته موضوع اصلی را با دانش خودش برگزیند و این کار را به عهده استاد راهنما و مشاور خود گذاشته است. همین موضوع می تواند تا حدی نشانگر میزان عدم تسلط شخص و یا دانش ناکافی وی نسبت به مسائل روز و مورد نیاز جامعه باشد. یا اینکه فرض کنید همین شخص پس از بررسی های زیاد به تعدادی موضوع برای پایان نامه یا تحقیق خودش رسیده است اما همه آن موضوعات به تعدد توسط سایر پژوهشگران مورد تحقیق قرار گرفته اند و این امر میتواند نشان دهنده ضعف شخص در بخش نوآوری و تفکر خلاقانه باشد. بنابراین مشاهده میکنید که تمامی این موارد به نوبه خود تاثیر بسیار زیادی در انتخاب درست یک موضوع برای نگارش پایان نامه یا تحقیق دارند.

    پیدا کردن یک موضوع مناسب و خوب برای پایان نامه یا رساله دکتری کار آسانی نیست. حتی این فرآیند برای رساله دکتری نیز دشوار تر است چرا که موضوع تحقیق باید کانتریبیوشن و نوآوری داشته باشد و همین امر از اهمیت بالایی در رساله دکتری برخوردار بوده و بدون آن نمیتوان حتی به تصویب پروپوزال امید داشت. شاید بتوان گفت سخت تر از نگارش خود پایان نامه، انتخاب موضوع است. چرا که مسیر کلی تحقیق و چارچوب اصلی محتوا را مشخص کرده و تا انتهای فرآیند فارغ التحصیلی با آن درگیر خواهید بود. ما برای تسهیل فرآیند بسیار با اهمیت انتخاب موضوع پایان نامه روش هایی را به شما پیشنهاد می کنیم که می تواند مسیر را برای شما هموارتر کند. برای اینکه بتوانید یک موضوع خوب برای پایان نامه انتخاب کنید باید:

    1. به مفاهیمی که به آنها علاقه دارید توجه کنید: اولین راه برای اینکه بتوانید یک موضوع خوب برای پایان نامه انتخاب کنید این است که به موضوعات مورد علاقه خودتان توجه کرده و علائق تحقیقاتی (Research Interest) خودتان را مورد بررسی قرار دهید. در این مسیر اول کلید واژه های مورد علاقه تان را مشخص کرده و سپس آنها را در موتورهای جستجو google scholar, Elsevier و غیره سرچه کنید و مقالات مرتبط و به روز را دانلود کنید. در مرحله بعد این مقالات را مطالعه کرده و مشخص کنید روندهای روز تحقیقاتی مرتبط با کلیدواژه های مورد علاقه شما و گپ های تحقیقاتی موجود در این زمینه چه چیزهایی هستند. و در نهایت با توجه به تمام فاکتورها و اطلاعاتی که بدست آورده اید یک موضوع خوب بر این اساس انتخاب نمایید.

    2. مشاوره و جلسه با متخصصان: یکی دیگر از روشهای انتخاب موضوع خوب برای پایان نامه کمک گرفتن و صحبت با متخصصان در مورد گپ های تحقیقاتی موجود و چگونگی انتخاب یک عنوان مناسب است. معمولا مشاوره و صحبت با متخصصان دیدگاه مناسبی در مورد رشته تحصیلی و موضوع تحقیقاتی به شما خواهد داد و می تواند مسیر انتخاب موضوع را برای شما تسهیل کند. متخصصان و اساتید به دلیل ارتباط مداوم با مسائل و مشکلات موجود در جامعه و صنعت، شناخت بسیار خوبی نسبت به گپ های تحقیقاتی داشته و میتوانند عنوان های بسیار خوبی برای پایان نامه پیشنهاد و ارائه دهند. 

    3. نظرسنجی از افراد جامعه و صحبت با همکلاسی ها: یکی دیگر از راههایی که میتوانید یک موضوع کاربردی با کانتریبیوشن مناسب برای پایان نامه انتخاب کنید این است که با افراد جامعه و همکلاسی های خودتان در مورد موضوعات و مشکلات موجود در جامعه، دانشگاه و یا صنعت صحبت کنید. از این طریق می توانید ایده ها و دیدگاه های خوبی در مورد تحقیقات و پژوهش های مورد نیاز بدست آورید. همچنین میتوانید یک نظرسنجی مختصر در مورد موضوع مورد نظرتان در میان افراد مختلف انجام داده و نظر آنها را در مورد کاربردی بودن یا نبودن عنوان تحقیق انتخاب شده جویا شوید. از افراد جامعه و همکلاسی هایتان می توانید در قالب روش طوفان فکری هم بهره ببرید. بدین معنا که این امکان برای شما فراهم می شود تا با بحث و گفتمان از ایده ها و نظرات متنوع افراد بهره مند شوید. 

    4. از پروژه های کلاسی خودتان کمک بگیرید: یکی دیگر از روش هایی که به انتخاب موضوع پایان نامه کمک می کند پروژه های کلاسی هستند. زمانی که یک پروژه کلاسی به شما واگذار می شود نیاز است که کارهای مختلفی از قبیل سرچ کردن، مطالعه منابع، بحث کلاسی، صحبت با اساتید، پیدا کردن راه حل و غیره را در ارتباط با آن انجام دهید. می توانید در مسیر انجام پروژه های کلاسی، هر ایده ای که در ارتباط با آن به ذهنتان می رسد را یادداشت کرده و بعدها در زمان انتخاب موضوع پایان نامه مورد بررسی قرار دهید.

    تحقیقات بازار-پروپوزال دانشگاهی - هدف از نگارش پروپوزال -  نگارش پروپوزال - پیش پروپوزال - پروپوزال موضوعی - پیش پروپوزال - نگارش مقدمه برای پایان نامه - چگونه باید از پایان نامه دفاع کرد؟

  • 2.

    ۱- تناسب موضوع امری اجتناب ناپذیر است: یعنی جزء اولویت های مهم و اساسی در نظر محقق باشد. به طور مثال هرچه رنج موجودات مبتلا و عوارض اقتصادی و بهداشتی بالاتر باشد موضوع در اولویت بالاتری قرار می‌گیرد مثلاًکیست هیداتیک که انتشارش وسیع بوده و تعداد زیادی از موجودات و انسان ها به آن مبتلا هستند و در سال خسارات اقتصادی را وارد کرده و روش درمانی برای فرد مبتلا، جراحی است که هزینه بسیار بالایی دارد.

    ۲- اجتناب از دوباره‌کاری در موضوع طرح: برای این که بدانیم موضوع مورد تحقیق ما تکراری است یا خیر و آیا ارزش تحقیق دارد یا خیر باید یک بررسی متون داشته باشیم که با توجه به امکانات موجود و در دسترس کار بسیار ساده است ما می‌توانیم با مراجعه به مقالات داخلی و خارجی، خلاصه کنگره‌ها تماس با سایر محققینی که درخصوص موضوع پژوهش یا موضوعات مشابه کار کرده‌اند و همچنین استفاده از اینترنت و بانک های اطلاعاتی که اخیراً تعدادی از آن ها در سایت دانشگاه ها در دسترس می‌باشد نظری اجمالی به کارهای سایر محققین داشته باشیم البته ذکر این نکته لازم است که زمانی می‌گوئیم یک موضوع تکراری است که تمام ابعاد و موضوع مثل هم باشند. ولی اگر از نظر زمانی یا مکانی با هم متفاوت باشند، دیگر موضوع تکراری نخواهد بود.

    ۳- موضوع قابلیت اجراء را داشته باشد: یعنی آیا تمام امکانات و شرایط لازم جهت انجام تحقیق درخصوص موضوع مذبور در آن مکان فراهم است یا خیر؟ و یک موضوع حتی اگر تمام ویژگی‌های لازم را داشته باشد اما قابل انجام نباشد موضوع خوبی نخواهد بود.

    3. MARCKET RESEARCH

    ۴- کاربردی و مناسب با زمان و مقرون به صرفه باشد: عملاً مطالعاتی در اولویت پژوهشی قرار دارند که با حداقل هزینه جنبه کاربردی داشته و نتیجه آن برای برنامه‌ریزان و مدیران در جهت تأمین نیاز جامعه در زمان حال یا آینده نزدیک مفید واقع شود.

    ۵- نداشتن موانع اخلاقی: در مطالعاتی که در آن جامعه مورد مطالعه انسان بوده و مداخله‌ای بر سوژه‌های انسانی صورت می‌گیرد، رضایت‌مندی و حفظ حرمت انسانی و محرمانه نگاه داشتن اطلاعات بسیار ضروری است.

    ۶- مقبولیت سیاسی و فرهنگی: موضوع مورد مطالعه باید مورد پذیرش فرهنگ و عرف جامعه بوده و هیچ گونه تضادی با سیاست کشور نداشته باشد.

    پیشنهاد عنوان - فهرست عناوین پایان نامه ای - معیارهای انتخاب عنوان تحقیق - انتخاب موضوع تحقیق پروپوزال-بخش‌های مختلف پایان‌نامه