هر تحقیق یا کار علمی که در جهان انجام می گیرد به طور کلی یا به دنبال کشف یک مسئله است و یا به دنبال حل کردن آن مسئله می باشد. پایان نامه، مقاله ژورنالی، تز دکتری، پروپوزال و هر کدام از این تحقیقات نیز با هدف شناسایی بیشتر یک مسئله یا برطرف کردن آن مورد نگارش قرار خواهند گرفت. اما هر کدام از این پژوهش های علمی هدف مشخصی را در طول زمان تحصیلی دانشجو دنبال میکنند. برای مثال هدف از نگارش پروپوزال این است که دانشجو مهارت های تفکر انتقادی، دقت، حل مسئله و نکته سنجی را در خود تقویت کند و اما هدف از نگارش پایان نامه تقویت مهارتهای روش تحقیق، نگارش علمی، سازماندهی، برنامه ریزی و تجزیه و تحلیل منطقی است. به طور کلی موسسات و دانشگاه ها اهداف بسیار زیادی را از نگارش و تهیه پایان نامه دنبال می کنند که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. ارتقاء بار علمی در جامعه: دانشگاه ها به عنوان مراکز اصلی تولید علم در هر کشوری شناخته شده و کیفیت بالای مراکز علمی تضمین کننده موفقیت، توسعه و پیشرفت در آن جامعه خواهد بود. زمانی که دانشگاه ها، اساتید و دانشجویان به ارائه پژوهش های با کیفیت اهمیت می دهند در نهایت این موضوع موجب توسعه علم و ارتقاء بار علمی در کل جامعه خواهد شد. پایان نامه به عنوان اصلی ترین و بزرگترین کار پژوهشی یک دانشجو اهمیت بسیار بالایی در ارتقاء بار علمی در دانشگاه و جامعه داشته و از این رو اساتید تاکید بسیار ویژه ای بر آن دارند.
2. خروجی های علمی بیشتر در دانشگاه: دومین هدف که بسیاری از اساتید و مدیران مراکز علمی به دنبال آن هستند این است که بتوانند تعداد خروجی های علمی خودشان را در طول سال های تحصیلی بالا برده و جایگاه یا رنکینگ بهتری در مقایسه با سایر موسسات بدست آورند. یکی از جنبه های بسیار موفقیت آمیز دانشگاه های برتر در اروپا، کانادا و آمریکا همین موضوع رقابت در زمینه خروجی های علمی است. سالانه وبسایت ها و سازمان های مختلفی مانند QS Ranking بر اساس همین فاکتور سعی میکنند دانشگاه های برتر جهان را رتبه بندی و طبقه بندی کنند و معمولا دانشگاه هایی که خروجی های علمی بیشتر، با کیفیت تر و با سایتیشن(Citation) بالاتری داشتند می توانند جایگاه بهتری را بدست بیاورند. به همین دلیل دانشگاه ها معمولا با همین هدف سعی میکنند توجه ویژه ای به خروجی های علمی از جمله پایان نامه داشته باشند.
3. تربیت دانشجویان با دیدگاه تحقیق و توسعه: سومین هدف از نگارش پایان نامه که دانشگاه ها به دنبال آن هستند تربیت دانشجویان و معرفی فارغ التحصیلانی است که دیدگاه تحقیقاتی و حل مسئله نسبت به مشکلات و موانع موجود در سازمان و یا جامعه دارشته باشند. دیدگاه تحقیق و توسعه به دنبال انجام کار خلاقانه ای است که به صورت سیستماتیک پیاده سازی شده و میتواند موجب توسعه علم شده و در زمینه ابداع کارهای تازه مورد استفاده قرار بگیرد. بنابراین پیاده سازی رویکرد تحقیق و توسعه از طریق انجام پایان نامه می تواند کمک بسیار زیادی به دانشجویان کرده و در موفقیت های آتی آنها در بازار کار موثر باشد.
4. کمک به بهبود شرایط کلی جامعه: همانطور که پیشتر بیان کردیم هر تحقیق علمی به دنبال کشف یک مسئله یا حل کردن است و پایان نامه نیز از این قاعده مستثنی نیست. دانشجویان با نگارش و تهیه پایان نامه می توانند مشکلات سازمانی و اجتماعی را مورد بررسی قرار داده و راه حل قابل قبولی برای آن ارائه کنند. در نهایت همین موضوع یعنی نگارش پایان نامه می تواند شرایط کلی در جامعه را بهبود بخشیده و منجر به حل مسائل و مشکلات شود.
5. تقویت مهارت های علمی در دانشجویان: هدف دیگری که از نگارش پایان نامه دنبال می شود این است که دانشجویان با مهارت های مختلف آماری، روش تحقیق و نگارشی آشنا شده و روش استفاده از ابزارهای مختلف علمی و تحقیقاتی مانند Spss, Mendeley, SmartPLS, R Programming, PowerBI, Lisrel,.... و ده ها نرم افزار پرکاربرد دیگر را در فرآیند انجام پایان نامه بیاموزند.
6. کمک به صنعت و افزایش ارتباط بین صنعت و دانشگاه: دانشگاه ها به دنبال این موضوع هستند تا با شناسایی و برطرف کردن مشکلات موجود در سازمان ها، شرکت ها و واحدهای صنعتی و تولیدی رابطه مستحکم تری بین دانشگاه و صنعت به وجود آورند و در نهایت فرآیند جذب نیروی کار که همان دانشجویان هستند را تسهیل کنند.
SPSS - LISREL - Google Scholar