مهندسی خط و سازه های ریلی
مهندسی خط و سازه های ریلی در زمینه طراحی هندسی مسیر و زیر سازی و رو سازی راه آهن و سازه های فنی گوناگون مانند پل ، تونل ،دیوار و ترانشه مطالعه می کند .
این رشته با این که دارای نقاط مشترکی با مهندسی عمران است اما وجوه افتراق بسیاری نیز با رشته عمران دارد . برای مثال در رشته مهندسی عمران اطلاعاتی در زمینه هیدرولوژی ،هیدرولیک و سازه های آبی داده می شود در حالی که یک مهندس خط و سازه های ریلی نیازی به این اطلاعات ندارد و در عوض باید در زمینه ناوگان و مسیر حرکت دروسی را بگذراند همچنین در زمینه زیر سازی و رو سازی راه آهن و ابنی فنی این مسیر لازم است که اطلاعات تخصصی داشته باشد چون ابنیه فنی که در خطوط راه آهن به کار می رود ، تحت تاًثیر نیرو های دینامیکی قرار می گیرند در حالی که سازه های متداول ، رفتاری غیر از این دارند .
توانائی های لازم :
دانشجوی سازه های ریلی باید سخت کوش ، جدی و مقاوم بوده و آمادگی کار در هر شرایطی را داشته باشد چون کار اصلی یک مهندسی خط و ابنیه در بیابان ، دشت ، کویرو کوهستان است و فردی که وارد این رشته می شود باید به کارهای اجرائی علاقمند باشد .
درس های این رشته در طول تحصیل :
- دروس پایه :
ریاضی ، فیزیک ، استاتیک ، شیمی عمومی ، معدلات دیفرانسیل ، محاسبات عددی ، ریاضی مهندسی ، برنامه سازی کامپیوتر .
- دروس اصلی و تخصصی :
رسم فنی و نقشه کشی ، مقررات عمومی حرکت ، نقشه برداری و عملیات ، مقاومت مصالح ، مبانی ارتباطات و علائم ، مصالح ساختمانی ، دینامیک ، مبانی سیرو حرکت قطار ، تحلیل سازه ها ، مکانیک خاک ، تکنولوژی بتن ، مبانی مهندسی برق ، طراحی مسیر ، هیدرولوژی مهندسی ، سازه فولادی ، سازه بتن آرمه ، زیر سازی مسیر ، روسازی راه آهن ، نقشه برداری مسیر و عملیات ، پل های راه آهن ، تونل سازی ، ابنیه مسیر ، استگاه راه آهن ، نگهداری خطوط ، متره و برآورد پروژه ، ماشین های ریلی، دستگاه خطوط ، پروژه طراحی مسیر ، بوژی و لکوموتیو ، پروژه پل های راه آهن .
- موقعیت شغلی در ایران :
بازار کار مهندس خط و سازه های ریلی مانند مهندس ماشینهای ریلی است با این تفاوت که فارغ التحصیل این رشته می تواند علاوه بر صنعت راه آهن ، موقعیت شغلی یک مهندس عمران را داشته باشد .
دانشگاه های پذیرنده : علم و صنعت ایران - تهران
مقاطع تحصیلی : کارشناسی
دوره ها : روزانه
دانشگاه : دولتی
گرایشها :
مهندسی خط و ابنیه راه آهن (مهندسی خط و سازه های ریلی)
مقدمه:
رشته مهندسی خط ابنیه و راه آهن با مسائلی از قبیل کنترل و هماهنگی فعالیتهای ریلی طراحی زیرسازی و روسازی راه آهن استفاده موثر از وسائط نقلیه ریلی، ماشین آلات، روسازی خط و افزایش کارائی سازمانهای حمل و نقل ریلی سروکار دارد. لذا مهندسی خط و ابنیه راه آهن با بهره گیری از یافته های فوق می تواند در طرح و ایجاد یا بهبود سیستمهای متشکل از انسان، وسائل نقلیه ریلی، راه آهن، ماشین آلات، لکوموتیو، واگن کمک موثری نماید.
1- تعریف و هدف:
این دوره بیانگر تکنولوژی و علوم و روشهای بهره برداری، شناسائی مسیرهای گوناگون راه آهن و مهارت در بهره گیری از اجزاء متشکل مجموعه راه آهن (انسان، ریل، لکوموتیو، واگن، ماشین آلات خطی، ساختمان و ابنیه مسیر، تاسیسات، علائم و ارتباطات) بمنظور حصول حداکثر کیفیت و کمیت خدمات راه آهن میباشد. هدف از آموزش مجموعه تربیت کارشناسان آگاه به مسائل تکنولوژی و علوم مهندسی راه آهن میباشد. و بطور کلی لغت خط اطلاقی است بر مسائل زیرسازی و روسازی راه آهن مانند خاکبرداری، خاکریزی، بدنه راه شیروانیها، بالاست، تراورس، ریل و... و لغت ابنیه اطلاقی است بر سازه های فنی موجود در راه آهن مانند پلف تونل، دیوار حائل و ضامن، ساختمان ایستگاه، انبار و ....
2- طول دوره و شکل نظام:
طول متوسط این دوره 4 سال است و برنامه های درسی آن در 8 ترم برنامه ریزی میشود و دانشجویان موظفند 140 واحد تعیین شده این مجموعه بانضمام 272 ساعت کارآموزی در واحدهای صنعتی راه آهن اخذ نمایند.طول هر ترم 17 هفته آموزش کامل است. مدت هر واحد درس نظری 17 ساعت، و عملی و آزمایشگاهی 34 ساعت، و کارگاهی 51 ساعت است.
3- تعداد واحدهای درسی:
تعداد واحدهای درسی این مجموعه 140 واحد بشرح زیر میباشد:
1-3) دروس عمومی 20 واحد
2-3) دروس پایه 27 واحد
3-3) دروس اصلی 45 واحد
4-3) دروس تخصصی اجباری 42 واحد
5-3) دروس اختیاری 6 واحد
4- نقش و توانائی:
فارغ التحصیلان این دوره دارای قابلیتها و توانائیهای زیر خواهند بود:
1- مهندس کارگاه بمنظور پیاده کردن و اجرای طرحهای مهندسی ساخت راه آهن یا بهسازی آن
1- مهندس ناظر کارگاه به منظور نظارت بر حسن اجرای طرحهای عمرانی در زمینه های فوق
2- همکاری با مهندسان مشاور محاسبه و یا معماری در زمینه های یاد شده
3- طراحی خط ابنیه فنی و ایستگاههای راه آهنهای کوچک و بزرگ شهری و بین شهری
4- رفع نیازهای فنی و مدیریتی راه آهن جمهوری اسلامی ایران، راه آهن شرقی بنیاد، راه آهن شهری (مترو) و راه آهن کارخانجات ذوب آهن و فولاد مبارکه و....
5- ضرورت و اهمیت:
شناخت در امور مهندسی خط و ابنیه راه آهن غالبا از طریق تجربی حاصل میگردد که ضرورت دارد این شناخت از طریق علمی ضمن آشنائی با تکنولوژی پیشرفته صورت پذیرد. لذا خودکفائی در صنعت عظیم راه آهن به عنوان یکی از اهداف مجدانه جمهوری اسلامی ایران جلوه گر شده و لزوم تربیت افرادی فنی و متعهد برای طراحی، ساخت، بهره برداری و تعمیر و نگهداری راه آهن برای رفع نیاز داخل کشور است.
دروس پایه
| ردیف | نام درس | واحد |
|
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 |
ریاضی عمومی 1 ریاضی عمومی 2 معادلات دیفرانسیل برنامه سازی کامپیوتر محاسبات عددی آمار و احتمالات مهندسی فیزیک 1 آز فیزیک 1 فیزیک 2 از فیزیک 2 |
4 4 3 3 2 3 3 1 3 1 |
| جمع | 27 |
دروس اصلی مهندسی خط و ابنیه راه آهن
| ردیف | نام درس | واحد |
|
20 21 22 23 27 29 30 31 33 36 40 41 45 25 56 100 101 103 104 105 106 |
رسم فنی و نقشه کشی نقشه برداری و عملیات مصالح ساختمان و آزمایشگاه تکنولوژی بتن و آزمایشگاه استاتیک مقاومت مصالح تحلیل سازه ها 1 تحلیل سازه ها 2 سازه های بتن آرمه سازه های فولادی مکانیک خاک آزمایشگاه مکانیک خاک هیدرولوژی مهندسی متره و برآورد پروژه آزمایشگاه مقاومت مصالح دینامیک مبانی سیر و حرکت قطار مقررات عمومی حرکت مبانی ارتباطات و علائم الکتریکی مبانی مهندسی برق و الکترونیک آزمایشگاه مبانی برق |
2 2 2 2 3 3 3 2 3 2 3 1 2 1 1 3 2 2 2 3 1 |
| جمع | 45 |
دروس تخصصی اجباری
| ردیف | نام درس | واحد |
|
120 122 123 124 126 127 121 128 130 131 132 135 136 139 141 142 143 145 146 |
زیرسازی مسیر* طراحی مسیر پروژه طراحی مسیر ابنیه مسیر* روسازی راه آهن 1 روسازی راه آهن 2 آزمایشگاه روسازی راه آهن ایستگاه راه آهن* بوژی و لکوموتیو نگهداری خطوط* ماشینهای ریلی نقشه برداری مسیر و عملیات دستگاه خطوط پلهای راه آهن 1 پلهای راه آهن 2 پروژه پلهای راه آهن تونل سازی کاراموزی 1 کارآموزی 2 |
3 3 2 3 2 3 1 3 2 3 3 2 3 3 3 1 2 - - |
| جمع | 42 |
* این درس توام با پروژه ارائه می گردد.
دروس تخصصی اختیاری(6 واحد)
| ردیف | نام درس | واحد |
|
147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 |
بتن پیش تنیده مهندسی ترابری دینامیک حرکت قطار بررسی فنی و اقتصادی انتخاب مسیر مدیریت و اقتصاد حمل و نقل ریلی سیستمهای تخلیه و بارگیری ریلی طراحی راه آهن سریع السیر زبان خارجی تخصصی شمع کوبی پلها پلهای بتنی پیش تنیده و پروژه برنامه ریزی حمل و نقل شهری آبهای زیرزمینی مهندسی سیستمها مکانیک سنگ روشهای اجرائی سازه های خاص آشنایی با نرم افزارهای مهندسی راه آهن فتوگرامتری هیدرولیک و آزمایشگاه راه آهن شهری اقتصاد مهندسی تعرفه و بازرگانی راه آهن ایمنی مسیر و حرکت تحقیق در عملیات راه آهن برقی |
3 2 3 3 2 2 2 2 2 3 2 3 2 2 2 2 2 3 2 3 2 2 3 2 |
| جمع |