مارکتینگ پلن (Marketing Plan) : رمز موفقیت پایدار کسب و کار شما
در دنیای پررقابت امروز، برنامه بازاریابی یا مارکتینگ پلن (Marketing Plan) نه تنها یک ابزار، بلکه ستون فقرات موفقیت پایدار هر کسب و کار است.
برای مدیران هوشمند، که پس از حقوق کارکنان، هزینه‌های بازاریابی و تبلیغات را از پرهزینه‌ترین فرآیندهای شرکت می‌دانند، اطمینان از بهره‌وری مناسب این هزینه‌ها یک دغدغه کلیدی است.
چگونه می‌توان موفقیت برنامه تبلیغات شرکت را تضمین کرد؟
برخی ممکن است بر این باور باشند که با روش‌های مختلف بازاریابی در مقاطع زمانی گوناگون می‌توان به موفقیت نسبی دست یافت و فرآیند تبلیغات نیازی به یک برنامه مدون ندارد.
اما سوال اینجاست: آیا در این صورت هزینه‌ها قابل برنامه‌ریزی و کنترل خواهند بود؟ و مهم‌تر از آن، آیا این موفقیت‌ها پایدار خواهند ماند؟
برای دستیابی به یک فرآیند بازاریابی مقرون به صرفه، قابل اندازه‌گیری، موفق و پایدار، ضروری است که یک مارکتینگ پلن (Marketing Plan) برای کسب و کارتان تعریف کنید.
برنامه بازاریابی یک گزارش دقیق و قابل استناد از استراتژی‌ها و اهداف تبلیغات در یک شرکت است که می‌تواند برای دوره‌های یک ساله، شش ماهه یا کوتاه‌تر تدوین شود.
بخش‌های کلیدی یک برنامه تبلیغات اثربخش
یک برنامه تبلیغات جامع شامل بخش‌های زیر است که به شما در دستیابی به اهدافتان کمک می‌کند:
- خلاصه‌ای از اهداف و استراتژی‌های بازاریابی و تبلیغات در کسب و کار: این بخش، نقشه راه کلی شما را ترسیم می‌کند.
- توصیفی از وضعیت بازاریابی و تبلیغات شرکت در حال حاضر: درک جایگاه فعلی شما در بازار.
- ارائه یک جدول زمانبندی شده برای پیاده‌سازی استراتژی‌های بازاریابی در شرکت: عملیاتی کردن برنامه‌ها و تعیین فازهای اجرایی.
- شاخص‌های کلیدی عملکرد (Key Performance Indicators - KPIs) برای اندازه‌گیری و ارزیابی میزان پیشرفت در برنامه: معیارهایی برای سنجش موفقیت و بازگشت سرمایه.
- توصیفی از بازار هدف و نیازهای مشتریان: شناخت عمیق مخاطبان شما.
فرآیند نگارش مارکتینگ پلن یا برنامه تبلیغات (Marketing Plan) به شما کمک می‌کند تا به صورت دقیق به ابعاد مختلف تبلیغات خود فکر کرده، استراتژی‌های انتخاب شده را مورد بررسی قرار دهید و تدوین استراتژی‌های مناسب در نهایت موجب تضمین دستیابی به اهداف بازاریابی شرکت خواهد شد.
یک برنامه تبلیغات قوی به شما کمک می‌کند که بازار هدف و رقبای خودتان را به دقت درک کنید و پیش‌بینی‌های اقتضایی برای آنها تدوین نمایید.
اگرچه مارکتینگ پلن بسته به نوع محصول و خدمت، اهداف، بازار هدف و صنعت می‌تواند محتوای متفاوتی داشته باشد، اما یک فرمت کلی و استاندارد برای نگارش آن وجود دارد که شامل بخش‌های زیر است:
- خلاصه اجرایی (Executive Summary) : خلاصه‌ای از فعالیت‌های شرکت، صنعت، روندهای موجود و استراتژی‌های کلی بازاریابی سازمان و رقبا را ارائه می‌نماید. به یاد داشته باشید که خلاصه اجرایی باید به گونه‌ای تدوین شود که یک دید کلی از کسب و کار و استراتژی‌های بازاریابی را برای مخاطبان فراهم نماید.
- توصیف کسب و کار (Business Description) : در این بخش از مارکتینگ پلن (Marketing Plan) به توصیف شرکت به صورت اختصاصی پرداخته خواهد شد. تمامی اطلاعات مربوط به موقعیت مکانی شرکت، حیطه فعالیت‌ها، محصولات، جایگاه بازار، ماموریت، ارزش ذاتی، تصمیم‌گیران و مدیران کنونی ارائه می‌شود. در این بخش علاوه بر فاکتورها و اطلاعات داخل سازمانی، می‌توان به فاکتورهای خارج سازمانی که بر فعالیت‌های شرکت و روندهای موجود تاثیرگذار هستند نیز اشاره نمود.
آیا آماده‌اید تا با تدوین یک مارکتینگ پلن قدرتمند، آینده کسب و کار خود را متحول کنید؟
عناصر حیاتی در تدوین یک مارکتینگ پلن جامع و اثربخش
برای موفقیت در دنیای کسب‌وکار امروز، فراتر از شناخت اولیه بازار، باید به جزئیات و فاکتورهای تاثیرگذار بر تولید، فروش و عرضه محصولات و خدمات خود توجه کنید. این فاکتورها، به‌ویژه فاکتورهای خارجی کاملاً مربوط به فعالیت‌ها و تأثیرگذار در تولید، فروش و یا عرضه شرکت، کلید طراحی استراتژی‌های بازاریابی موفق هستند.
تحلیل وضعیت (Situation Analysis)
در این بخش از مارکتینگ پلن (Marketing Plan)، به بررسی دقیق سیاست‌های کنونی و استراتژی‌های بازاریابی اتخاذ شده می‌پردازیم.
تجزیه و تحلیل وضعیت شامل نگاهی عمیق به برنامه بازاریابی شرکت است که بر اساس تحلیل SWOT (نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها) انجام می‌شود. در این فرآیند، تمامی فاکتورهای داخلی و خارجی تأثیرگذار بر استراتژی‌های بازاریابی شرکت مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن گزارش می‌شوند. این تحلیل، دیدگاهی جامع از موقعیت فعلی کسب و کار شما در بازار فراهم می‌آورد.
اهداف کسب و کار (Business Objectives)
یک مارکتینگ پلن (Marketing Plan) موثر، منطبق بر اهداف و استراتژی‌های کلان شرکت بوده و در راستای دستیابی به آنها تدوین خواهد شد.
در فرآیند نگارش برنامه تبلیغات، باید به وضوح مشخص شود که اهداف بازاریابی سازمان چیست و چگونه می‌توان به آنها دست پیدا کرد.
اولویت‌بندی در اهداف سازمانی و تدوین استراتژی‌های بازاریابی مبتنی بر این اهداف، یکی از مهمترین و در عین حال زمان‌برترین بخش‌های مارکتینگ پلن است.
برنامه توزیع و تحویل (Distribution and Delivery Plan)
یکی دیگر از بخش‌های مهم برنامه تبلیغات، مشخص کردن نحوه توزیع و تحویل محصولات و خدمات شرکت است.
این بخش تمامی استراتژی‌ها اعم از خرده‌فروشی، عمده‌فروشی، توزیع شبکه‌ای یا مویرگی، تحویل درب منزل و غیره را مورد بررسی قرار می‌دهد.
ضروری است که قبل از انتخاب استراتژی توزیع و تحویل، تمامی مزایا و معایب آن را بررسی کرده و در هر بخش، هزینه و درآمدهای احتمالی، برندسازی، رضایت مشتری و مزیت رقابتی را در نظر بگیرید.
اهداف بازاریابی (Marketing Goals)
اهداف بازاریابی کاملاً مرتبط و همسو با اهداف سازمانی هستند، با این تفاوت که بر استراتژی‌های بازاریابی و تبلیغات تمرکز دارند.
برای مثال، اگر هدف از فروش خدمات و محصولات سازمان در ماه جاری، تحقق سود معادل درصد سود مشابه ماه قبل باشد، اهداف بازاریابی شرکت نیز باید مطابق همین هدف تدوین شده و مبتنی بر حفظ تعداد مشتریان و سطح فروش مشابه ماه قبل استوار شود.
بازار هدف (Target Market)
شاید یکی از بنیادی‌ترین و اساسی‌ترین مفاهیم در بازاریابی، عبارت بازار هدف باشد که نقش بسیار مهمی در بازاریابی و تدوین استراتژی‌های آن ایفا می‌کند.
نگارش مارکتینگ پلن (Marketing Plan) بدون توجه به مشتریان و خواسته‌های آنها، گزارشی بدون کاربرد است که تاثیر مثبتی ایجاد نخواهد کرد.
مطالعه بازار هدف، با وجود مشکلات و هزینه‌های زیاد، می‌تواند سود و درآمد بالای یک کسب و کار را تضمین کند. در زمان تدوین برنامه تبلیغات، باید این سوالات را مطرح کنید:
- مشتریان چه چیزهایی را دوست دارند؟
- چه عواملی موجب صرف نظر کردن مشتریان از خرید محصولات می‌شود؟
- مشتریان شرکت من بیشتر چه محدوده سنی را تشکیل می‌دهند؟
- چطور می‌توانم تبلیغاتم را در معرض دید این گروه قرار دهم؟
- چه پیام تبلیغاتی برای این گروه از مشتریان طراحی کنم که جذابیت محصول و خدمتم را بالاتر ببرد؟
- سطح درآمدی و وضعیت مادی و معیشتی مشتریان شرکت من چگونه است؟
- این گروه از افراد تا چه اندازه می‌توانند برای محصولات شرکت هزینه کنند؟
پاسخ دقیق به این سوالات می‌تواند دیدگاه درستی از بازار هدف به شما بدهد و در تدوین استراتژی‌های بازاریابی کمک شایانی به شما بکند.
استراتژی‌های فروش منحصر به فرد (Unique Selling Strategies)
استراتژی‌های فروش منحصر به فرد بر این موضوع تاکید دارند که چگونه می‌توان در فرآیند بازاریابی، یک مزیت رقابتی به دست آورد یا ایجاد کرد. برخی از این استراتژی‌ها عبارتند از:
- عرضه یک محصول یا خدمت منحصر به فرد و متفاوت از رقبای بازار.
- ارائه محصولات با قیمتی کاملاً رقابتی در بازار هدف.
- فراهم کردن خدمات پس از فروش ویژه برای مشتریان.
- امکان برخورداری از مزایای ویژه در زمان خرید و پس از آن.
استراتژی‌های فروش منحصر به فرد بعد از انجام مطالعات بازار قابل طراحی و پیاده‌سازی هستند. برای مثال، بعد از انجام تحقیقات بازار مشخص می‌شود که مشتریان هدف از محدوده سنی جوان و با درآمد کم هستند؛ بنابراین، طراحی بسته‌های ویژه تخفیفی و یا دادن پاداش و مزایای ویژه در زمان خرید و پس از آن، می‌تواند استراتژی‌های فروش منحصر به فرد محسوب شود.
تاکتیک‌ها و روش‌ها (Tactics)
در این بخش از برنامه تبلیغات، به روش‌های پیاده‌سازی استراتژی‌های بازاریابی پرداخته می‌شود. در این فرآیند باید مشخص کنید چگونه و از چه کانال‌هایی سعی دارید مشتریان هدف خودتان را در معرض پیام‌های تبلیغاتی طراحی شده قرار دهید. مثال قبل را در نظر بگیرید که یک شرکت بسته‌های تخفیفی و مزایای ویژه‌ای برای خریداران محصولات و خدماتش قرار داده است.
- حال از چه طریقی می‌خواهد مشتریان را از این مزایا باخبر کند؟
- کدام‌یک از کانال‌های بازاریابی جذابیت بالاتری برای این گروه سنی دارند؟
- چطور می‌خواهد این مزایا را در اختیار آنها قرار دهد؟
- آیا سیستم کنترل و اندازه‌گیری برای مطلوبیت در عملکرد این استراتژی‌ها وجود دارد؟
این سوالات به جنبه عملیاتی مارکتینگ پلن اشاره دارد.
بودجه‌بندی (Budget)
تعیین‌کننده‌ترین بخش مارکتینگ پلن، میزان بودجه اختصاص داده شده به کمپین‌های تبلیغاتی و بازاریابی است. این بخش باید توسط مدیران مشخص شود که تا چه اندازه تمایل دارند برای استراتژی‌های تبلیغات و بازاریابی هزینه کنند.
مزایای تدوین مارکتینگ پلن
شاید نگارش یک برنامه تبلیغات با این اجزا، کاری زمان‌بر و بسیار دشوار به نظر برسد که علاوه بر هزینه، به گروهی متخصص نیازمند است اما باید بدانید که این برنامه مزایا و منافع بسیار زیادی برای شرکت‌ها و صاحبان کسب‌وکارها دارد.
از جمله منافع آن، فراهم آوردن دیدگاهی بسیار مناسب و دقیق در مورد بازار هدف و مشتریان آن است.
مدیران از طریق برنامه تبلیغات می‌توانند به درستی نیازها و خواسته‌های مشتریان را شناسایی کرده و برنامه‌های کاربردی برای آنها تدوین کنند. همچنین زمانی که شما دانش و آگاهی کافی در مورد نیازهای مشتریانتان دارید، می‌توانید در طراحی محصول، جذب کردن مشتریان بیشتر و تاثیرگذاری بر آنها موفق‌تر عمل کنید. همین موضوع در نهایت موجب بهبود مزیت رقابتی شده و شانس شما را برای کسب سود و سهم بازار بیشتر افزایش خواهد داد.
یکی دیگر از مزایای برنامه تبلیغات، دستیابی به پیام بازاریابی است.
همانطور که بسیاری از کارشناسان باور دارند، یکی از مهمترین موضوعات در فرآیند تبلیغات، طراحی پیام است.
پیام شما نشان‌دهنده برند و تصویر شماست.
آیا می‌خواهید برندی لوکس و منحصر به فرد به نظر برسید؟ آیا قصد دارید بر کیفیت محصولاتتان تاکید کنید؟ آیا می‌خواهید جنبه‌های کاربردی محصول و خدمتان را برجسته کنید؟ آیا بر تفاوت‌های قیمتی و ارزان بودن محصولاتتان تاکید دارید؟ تمامی این موارد به نوعی تعیین‌کننده جایگاه، ارزش، تصویر و برند شما در جامعه است و بهتر است قبل از طراحی پیام تبلیغاتی به اثرات همه آنها به خوبی فکر کنید.
و در نهایت، مارکتینگ پلن موجب جهت‌دهی و همسوسازی فرآیندهای بازاریابی یک شرکت خواهد شد.
بسیاری از شرکت‌های بدون برنامه تبلیغات، به صورت دوره‌ای، بی‌هدف و اقتضایی اقدام به بازاریابی می‌کنند که در نهایت ممکن است موفقیت‌های کمی نیز حاصل شود اما وجود برنامه به مدیران کمک می‌کند که برنامه تبلیغات را همسو با اهداف و چشم‌انداز کلی سازمان تدوین و طراحی نمایند.
برای طراحی یک مارکتینگ پلن ایده‌آل با ما در ارتباط باشید.
طرح توجیهی - پروپوزال صنعتی - پروپوزال استارتاپ
