اعتبار سنجی فرآیندی است که مشخص میکند تا چه اندازه منابع تحقیق یک نویسنده بدون مشکل و کاملا دقیق است. شاید در گذشته اعتبارسنجی رفرنس کار ساده تری بود چرا که تعداد ژورنال ها و مقاله هایی که در یک سال چاپ میشدند بسیار اندک بود. اما با گذشت زمان و افزایش تعداد ژورنال هاو مقاله هایی که سالانه به چاپ می رسند، کار اعتبارسنجی رفرنس ها و مراجع به کار رفته در یک پژوهش نیز دشوارترو ضروری تر شده است.

ژورنال ها - ژورنالهای ISI

ادامه مطلب

سایتیشن یا استناد (Citation)به معنای تعداد دفعات ارجاع به یک منبع علمی است. برای این‌که این موضوع را برای شما شفاف‌تر کنیم، باید بگوییم سایتیشن یا استناد نشان می‌دهد که یک مقاله تا چه اندازه مورد توجه قرار گرفته و کاربردی است. جوامع دانشگاهی برای سایتیشن (Citation) یک معیار اندازه‌گیری مشخص می‌کنند که به آن شاخص استناد (Citation Index) می‌گویند. شاخص استناد یک نماد عددی است که نشان می‌دهد یک پژوهش تا چه اندازه در یک شاخه علمی مشخص مورد توجه سایر نویسندگان با موضوع مقالاتی مشابه قرار گرفته است و برای نویسندگان آن کاربردی و مفید می‌باشد.

تفاوتی ندارد که یک پژوهشگر حرفه ای در زمینهرفرنس نویسیهستید و یا اینکه به تازگی شروع به نگارش مقاله کرده اید. به یاد داشته باشید که هر فرآیند علمی از قبیل نگارش پایان نامه، نوشتن پروپوزال، آماده کردن یک مقاله علمی و غیره مشتمل بر بایدها و نبایدهایی است که بدون توجه به آن نمی توانید نتیجه مطلوبی بدست آورید. تمامی بخش های یک مقاله علمی از جمله مقدمه، چکیده، ادبیات موضوع، روش تحقیق، نتیجه گیری و رفرنس دهی دارای بایدها و نبایدهایی است که در صورت رعایت کردن موجب بهبود کیفیت آن خواهد شد. در این مطلب سعی می کنیم بایدها و نبایدهایی را در ارتباط با بخش منابع و فرآیند رفرنس دهی ذکر کنیم:

بایدهای رفرنس دهی:

1. سعی کنید از مانند مندلی، اندنوت و غیره استفاده کنید.

2. قبل از آغاز رفرنس نویسی سعی کنید اطلاعات لازم را در مورد روشهای استاندارد رفرنس نویسی بدست آورید. بسیاری از ژورنال هااز روش های خاصی برای رفرنس دهی استفاده می کنند و این روش ها ممکن است در ژورنال های مختلف، متفاوت باشد. حتی دانشگاه ها و موسسات آموزشی نیز، از روش های متفاوتی برای رفرنس دهی استفاده می کنند. 

3. رعایت اصول نگارشی روشهای رفرنس دهی (Referencing Styles) به صورت کاملا دقیق و مشتمل بر جزییات کامل 

4. آماده سازی رفرنسها در یک فایل جداگانه پیش از وارد کردن در فایل اصلی مقاله

5. مقایسه رفرنس های متنی و لیست رفرنس های پایان مقاله

(اصلاح لیست در صورتی که رفرنس های اضافی یا رفرنس های کمتر از متن قرار داده اید-تطبیق دقیق و کامل رفرن متن و رفرنس پایان پژوهش)

6. بررسی ترتیب رفرنس ها بر اساس الفبای انگلیسی یا فارسی (حتی اگر از نرم افزارهای رفرنس دهی استفاده می کنید، باز هم چک کردن این موضوع ضروری است)

7. نام نویسندگان را از نظر صحیح بودن املای واژگان آنها بررسی نمایید

8. زمانی که متن یک مقاله را در تحقیق خودتان می آورید، نباید مفهوم یا محتوای معنایی آن را تغییر دهید( نه کاملا کپی که پلاجریسم شناخته شود نه کاملا تغییر یافته که مفهوم تغییر کند)

رعایت بایدها در رفرنس دهی به تنهایی نمیتواند تضمین کننده کیفیت بالای رفرنس ها باشد. محقق باید توجه ویژه ای به اصول مربوط به نبایدهای رفرنس دهی نیز داشته باشد. 

نبایدهای رفرنس دهی:

1. نباید تفاوت های میان رفرنس دهی مقاله، کتاب، پایان نامه، روزنامه یا متون آنلاین را فراموش کنید. هر کدام از این متون روش رفرنس دهی مخصوص به خودشان را دارند.

2. فرآیند رفرنس دهی را نباید پس از پایان تحقیق انجام دهید. بلکه در طول فرآیند گردآوری مطالب و نگارش مقاله فرآیند رفرنس دهی را انجام دهید.

3. تمامی منابعی که استفاده میکنید را در رفرنس های خودتان بگنجانید.

4. منابعی که از آنها استفاده نکرده اید را در رفرنس ها قرار ندهید (برخی از نویسندگان برای سایتیشن این کار را انجام می دهند)

5. نقل قول ها را با رفرنس ها اشتباه نگیرید.

اشتباهات رایج دررفرنس دهی - نرم افزارهای رفرنس دهی - رفرنس دهی - ژورنال ها

رفرنس دهی در کتاب،مقاله،پایان نامه و متون علمی از اهمیت بالایی برخوردار بوده و بدون آن نمیتوان از کیفیت بالای پژوهش اطمینان حاصل کرد. مخاطب با بررسی رفرنس می تواند به منابع مرتبط باموضوع تحقیق دسترسی داشته و به عنوان دایره المعارفی در حوزه تحقیق از آن بهره ببرد. فرض کنید شخصی قصد دارد اطلاعاتی در مورد هنر معماری در زمان هخامنشیان بدست آورد. در همین راستا اگر کتابی با همین عنوان پیدا کند و به بخش منابع و رفرنس آن مراجعه کند می تواند به اطلاعات کاربردی زیادی دسترسی داشته باشد. رفرنس های موجود در کتاب به نوعی یک منبع و دایره المعارف کامل در ارتباط با هنر معماری در دوره هخامنشی هستند که مخاطب می تواند برای کسب اطلاعات بیشتر به آنها مراجعه کند. سیستم های رفرنس دهی نیز معمولا متفاوت بوده و بسته به نوع سند مانند مقاله، پایان نامه، کتاب، روزنامه و غیره متنوع خواهد بود. زمانی که قصد دارید یک کتاب را به عنوان رفرنس استفاده کنید باید موارد زیر را در آن بگنجانید:

1. نام و نام خانوادگی نویسنده 

2. عنوان کتاب

3. نام انتشارات

4. سال چاپ کتاب

5. اطلاعات سری چاپ (در صورت نیاز). میتوانید از واژه ED به عنوان خلاصه شده Edition در این بخش استفاده نمایید. 

برای اینکه درک بهتری نسبت به یک نمونه از رفرنس دهی کتاب داشته باشید این مورد را برای شما ارائه خواهیم کرد:

*Drake, G., ed. (2006) Springer handbook of atomic, molecular and optical physics. 2nd ed. New York: Springer

همانطور که مشاهده میکنید نام و نام خانوادگی نویسنده به همراه سال چاپ، نام کتاب، نام انتشارات و ویرایش آن در رفرنس دهی کتاب ارائه شده است. چنانچه یک کتاب نام نویسنده نداشت می توانید از واژه Anon در ابتدایرفرنس نویسی استفاده کرده و بعد از آن به ترتیب سال چاپ، اسم کتاب و انتشارات را ارائه نمایید. اگر کتابی که قصد رفرنس نویسی آن را دارید چند نویسنده داشته باشد باید نام نویسندگان را دقیقا بر اساس ترتیب موجود در کتاب بیان کنید و معمولا نام خانوادگی به همراه اولین کلمه از نامشان ذکر می شود. اما اگر بخواهید یک فصل از یک کتاب را به عنوان رفرنس در مقاله یا پژوهش خودتان قرار دهید باید موارد زیر را در آن بگنجانید:

1. نام و نام خانوادگی نویسنده (در صورتی که هر بخش از کتاب توسط نویسنده خاصی نگارش شده باشد باید نام همان نویسنده ذکر شود)

2. عنوان فصل 

3. نام کتاب

4. در صورت وجود سری چاپ باید آن را ذکر کنید

5. محل چاپ

6. نام انتشارات 

7. سال چاپ

8. تعداد صفحات فصل مورد نظر از کتاب

توجه داشته باشید که رفرنس دهی به کتاب های الکترونیکی تا حدی متفاوت است و شما باید آدرس اینترنتی کتاب الکترونیکی را برای تسهیل دسترسی کاربر ارائه کنید. همچنین شما باید در زمان رفرنس دهی ذکر کنید که کتاب به صورت آنلاین در دسترس بوده و تاریخی که به آن دسترسی داشته اید را ذکر نمایید.

رفرنس دهی - رفرنس نویسی - رفرنس دهی مقاله

رفرنس دهی در کتاب،مقاله،پایان نامه و متون علمی از اهمیت بالایی برخوردار بوده و بدون آن نمیتوان از کیفیت بالای پژوهش اطمینان حاصل کرد. مخاطب با بررسی رفرنس می تواند به منابع مرتبط باموضوع تحقیق دسترسی داشته و به عنوان دایره المعارفی در حوزه تحقیق از آن بهره ببرد. فرض کنید شخصی قصد دارد اطلاعاتی در مورد هنر معماری در زمان هخامنشیان بدست آورد. در همین راستا اگر کتابی با همین عنوان پیدا کند و به بخش منابع و رفرنس آن مراجعه کند می تواند به اطلاعات کاربردی زیادی دسترسی داشته باشد.

موضوع تحقیق- اهمیت رفرنس دهی در تحقیق

ادامه مطلب

رفرنس دهی و معرفی منابع استفاده شده در یک پژوهش روش‌های مختلفی دارد. برای این‌که بتوانیم موثق بودن گفته‌های خود در پایان‌نامه را به اثبات برسانیم باید رفرنس‌دهی دقیق و به روز داشته باشیم و سعی کنیم از یکی از روش‌های زیر استفاده کنید:

MLA: معمولا در حوزه علوم انسانی مورد استفاده قرار می‌گیرد و نام نویسنده و شماره صفحات در داخل پرانتز هستند.

APA: معمولا برای رشته‌های روانشناسی، آموزش و علوم اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرد و نام نویسنده و تاریخ در داخل پرانتز است.

Chicago A: معمولا برای رشته‌های تاریخ و کلیه گرایشات علوم انسانی کاربرد دارد که اطلاعات منبع بصورت متنی (Notes) بیان می‌شود.

Chicago B: در حوزه گرایشات علوم تجربی، علوم اجتماعی و علوم انسانی مورد استفاده است و نام نویسنده و تاریخ داخل پرانتز است.

Turabian: در حوزه گرایشات علوم تجربی، علوم اجتماعی و علوم انسانی کاربرد دارد و ممکن است نام نویسنده و تاریخ در داخل پرانتز باشد و یا نباشد.

Harvard: معمولا برای رشته اقتصاد کاربرد داشته و نام نویسنده و تاریخ درون پرانتز خواهد بود.

Vancouver: معمولا این رفرنس دهی در حوزه پزشکی کاربرد دارد و تاریخ و شماره صفحات و اطلاعات عددی در انتهای رفرنس ذکر می‌شوند.

OSCOLA: برای رشته‌های حقوق مورد استفاده است و رفرنس دهی منبع به صورت متنی (Notes) خواهد بود.

 IEEE: برای رشته‌های مهندسی و فناوری اطلاعات مورد استفاده بوده و تاریخ و شماره صفحات در انتهای رفرنس ذکر می‌شود.

یکی از مشکلات عمده ای که پژوهشگران در زمان انجام تحقیق با آن مواجه هستند مدیریت و دسته بندی منابع تحقیق است. در گذشته پژوهشگران زمان زیادی را صرف دسته بندی و ترتیب منابع کرده و همین موضوع زمان زیادی را از تحقیق به خود اختصاص می داد. در حال حاضر هوش مصنوعی این امکان را برای محققان فراهم کرده است تا براحتی بتوانند حجم بالایی از منابع را به راحتی دسته بندی و مرتب کنند. نرم افزارهای مدیریت منابع یا رفرنس دهی (RMS) به دانشجویان و محققان کمک می کنند تا براحتی منابع مورد نظرشان را در این ابزارها اضافه کنند و بتوانند با چند کلیک ساده در متن تحقیق خودشان قرار دهند. نرم افزارهای رفرنس دهی تنها در نگارش یک تحقیق علمی کاربرد ندارد و میتوان آن را در طیف وسیعی از پروژه ها مانند طرح های کسب و کار، گزارشات علمی و پروپوزال های کاری مورد استفاده قرار داد.

انتخاب موضوع تحقیق پروپوزال - اندنوت(End Note)

ادامه مطلب

یکی از مشکلات عمده ای که پژوهشگران در زمان انجام تحقیق با آن مواجه هستند مدیریت و دسته بندی منابع تحقیق است. در گذشته پژوهشگران زمان زیادی را صرف دسته بندی و ترتیب منابع کرده و همین موضوع زمان زیادی را از تحقیق به خود اختصاص می داد. در حال حاضر هوش مصنوعی این امکان را برای محققان فراهم کرده است تا براحتی بتوانند حجم بالایی از منابع را به راحتی دسته بندی و مرتب کنند. نرم افزارهای مدیریت منابع یا رفرنس دهی (RMS) به دانشجویان و محققان کمک می کنند تا براحتی منابع مورد نظرشان را در این ابزارها اضافه کنند و بتوانند با چند کلیک ساده در متن تحقیق خودشان قرار دهند. نرم افزارهای رفرنس دهی تنها در نگارش یک تحقیق علمی کاربرد ندارد و میتوان آن را در طیف وسیعی از پروژه ها مانند طرح های کسب و کار، گزارشات علمی و پروپوزال های کاری مورد استفاده قرار داد. شما همچنین می توانید از طریق سرورهای ابری به منابع مختلف دسترسی داشته و مقالات وسیعی را در متن پژوهش خودتان استفاده کنید. ما در این مقاله قصد داریم بهترین نرم افزارهای رفرنس دهی در متون علمی و تحقیقاتی را به شما معرفی کرده و جزئیاتی را در مورد آنها بیان کنیم.

به ترتیب بهترین نرم افزارهای رفرنس دهی عبارتند از :

1. مندلی (Mendeley): این نرم افزار هم نسخه دسکتاپ داشته و هم نسخه آنلاین آن در دسترس عموم قرار دارد. کاربران می توانند براحتی با سرچ کردن نام نویسنده یا عنوان تحقیق رفرنس مورد نظرشان را انتخاب کنند. روش های مختلف رفرنس دهی در این نرم افزار وجود دارد و هر شخص بنابر صلاحدید و استانداردهای ژورنال می تواند روش مورد نظرش را انتخاب نماید. 

2. ایزی بایب (EasyBib): این نرم افزار امکان جستجو، امکان نکته نویسی و امکان سایتیشن را برای پژوهشگران فراهم می کند. فرمت های مختلف و بسیار کاربردی از MLA  و APA در آن وجود دارد که محققان به راحتی می توانند بین آنها انتخاب درست را انجام دهند. 

3. اندنوت (End Note): این نرم افزار این امکان را فراهم می کند که محقق بتواند منابع مورد نظرش را علاوه بر رفرنس نویسی در پژوهش، با دیگر نویسندگان به اشتراک بگذارد. 

4. ریدکیوب پیپرز (Readcube Papers): این نرم افزار رفرنس دهی در پلتفرم آنلاین، ویندوز و موبایل وجود دارد که امکان رفرنس نویسی منابع مختلف را فراهم می کند. این ابزار رفرنس نویسی امکان هشتگ زنی و انتخاب کلیدواژه های موثر تحقیق را نیز فراهم می آورد.

5. زوترو (Zotero): این نرم افزار نیز همانند ایزی بایب امکان جستجو، نکته نویسی و به اشتراک گذاری منابع را برای محققان فراهم می کند. 

6. سای وییل (SCiwheel): این نرم افزار نیز همانند اندنوت و مندلی یک محیط کاربری بسیار ساده و کاربردی در اختیار کاربران قرار می دهد تا براحتی بتوانند منابع مورد نظرشان را در متن تحقیق سایت نمایند.

7. رف ورک (RefWork): ابزار رفرنس بسیار تخصصی برای مدیریت منابع، اشتراک گذاری منابع، سایت کردن، تعریف روش رفرنس دهی و ذخیره سازی آن است. 

8. رفرنس منجر (Reference manager): این نرم افزار قدرتمند توسط سایت تامسون اند رویترز که مجلات ISI را مدیریت میکند، طراحی شده و بسیار کاربردی است.

ایزی بایب (EasyBib) - مراحل رفرنس دهی در تحقیق - معرفی ژورنال ISI