نمونه بیان مسأله در نگارش پروپوزال رشته زبان و ادبیات فارسی

۱. ادبیات معاصر – بازنمایی هویت ایرانی در رمان‌های پس از انقلاب

🔹 زمینه:
ادبیات داستانی پس از انقلاب اسلامی، به‌ویژه رمان‌های معاصر، عرصه‌ای برای بازنمایی هویت ملی، دینی و اجتماعی بوده است.
🔹 چالش:
مسأله اصلی این است که این بازنمایی‌ها تا چه حد با تحولات اجتماعی و فرهنگی هم‌خوانی دارند یا در تضاد با آنها هستند؟
🔹 ضرورت تحقیق:
این پژوهش می‌تواند به تحلیل عمیق‌تر از روند تحولات هویتی در جامعه ایران از طریق ادبیات داستانی کمک کند.

۲. نقد ادبی – کاربرد نظریه‌های نوین نقد ادبی در متون کلاسیک فارسی

🔹 زمینه:
نظریه‌های جدید نقد ادبی (پسامدرن، پساساختارگرایی، هرمنوتیک و فمینیسم) ابزارهایی تازه برای تحلیل متون کلاسیک فارسی فراهم کرده‌اند.
🔹 چالش:
مسأله این است که آیا این نظریه‌ها می‌توانند ابعاد تازه‌ای از متون کلاسیکی چون شاهنامه، مثنوی یا دیوان حافظ را روشن سازند؟
🔹 ضرورت تحقیق:
این تحقیق می‌تواند به روزآمدسازی شیوه‌های نقد ادبی در ایران کمک کند و پلی میان سنت و مدرنیته ایجاد کند.

۳. ادبیات تطبیقی – مقایسه شعر فارسی و ادبیات جهان در موضوعات جهانی (عشق، آزادی، عدالت)

🔹 زمینه:
ادبیات فارسی در تعامل با ادبیات جهانی ظرفیت بالایی برای مطالعات تطبیقی دارد.
🔹 چالش:
مسأله اصلی این است که مضامین مشترک مانند عشق، آزادی یا عدالت چگونه در شعر فارسی (مثلاً حافظ، مولوی) و ادبیات غربی (مثلاً شکسپیر، گوته) بازتاب یافته‌اند؟
🔹 ضرورت تحقیق:
این پژوهش می‌تواند سهم ادبیات فارسی را در ادبیات جهان پررنگ‌تر سازد و گفتگوی فرهنگی میان شرق و غرب را تقویت کند.

۴. زبان‌شناسی فارسی – تأثیر رسانه‌های اجتماعی بر تحول زبان فارسی معاصر

🔹 زمینه:
شبکه‌های اجتماعی باعث شکل‌گیری زبان نوشتاری غیررسمی و واژگان جدید در فارسی شده‌اند.
🔹 چالش:
مسأله این است که این تحولات چه تأثیری بر دستور زبان، واژگان و سبک نگارش فارسی دارند؟
🔹 ضرورت تحقیق:
این تحقیق می‌تواند برای سیاست‌گذاری زبانی و آموزش زبان فارسی به نسل جدید و غیرایرانیان اهمیت زیادی داشته باشد.

۵. متون عرفانی – خوانش نوین از متون عرفانی فارسی با رویکرد روانشناسی مدرن

🔹 زمینه:
متون عرفانی مانند آثار مولوی، سنایی و عطار سرشار از مفاهیم روانشناختی و انسان‌شناسی است.
🔹 چالش:
مسأله اصلی این است که چگونه می‌توان این متون را با رویکرد روانشناسی مدرن (یونگ، فروید، روانشناسی مثبت‌گرا) بازخوانی کرد؟
🔹 ضرورت تحقیق:
این پژوهش می‌تواند راهی نو برای پیوند میان ادبیات عرفانی و علوم انسانی امروز ارائه دهد.

۱. ادبیات معاصر – بازنمایی هویت ایرانی در رمان‌های پس از انقلاب

RQ: هویت ایرانی در رمان‌های معاصر پس از انقلاب چگونه بازنمایی شده و چه نسبتی با تحولات اجتماعی و فرهنگی دارد؟
فرضیه‌ها:

1. رمان‌های پس از انقلاب بازتاب‌دهنده تنش میان سنت و مدرنیته هستند.

2. مؤلفه‌های هویت دینی و ملی در این رمان‌ها پررنگ‌تر از مؤلفه‌های فردگرایانه‌اند.
   اهداف: تحلیل گفتمان هویت در ادبیات معاصر و تبیین تحولات اجتماعی.
   روش تحقیق: تحلیل محتوای کیفی + رویکرد نشانه‌شناسی فرهنگی.
   مدل مفهومی: تعامل میان متن ادبی ↔ گفتمان اجتماعی ↔ هویت ایرانی.

۲. نقد ادبی – کاربرد نظریه‌های نوین نقد در متون کلاسیک فارسی

RQ: نظریه‌های نوین نقد ادبی (پسامدرن، فمینیستی، هرمنوتیک) چه چشم‌اندازهای تازه‌ای برای تفسیر متون کلاسیک فارسی فراهم می‌کنند؟
فرضیه‌ها:

1. نظریه‌های نوین می‌توانند لایه‌های پنهان متون کلاسیک فارسی را آشکار کنند.

2. این نظریه‌ها امکان تطبیق متون فارسی با ادبیات جهانی را بیشتر می‌کنند.
   اهداف: بازخوانی نو از متون کلاسیک و روزآمدسازی نقد ادبی فارسی.
   روش تحقیق: تحلیل تطبیقی-تفسیری، مطالعه موردی بر شاهنامه/حافظ/مثنوی.
   مدل مفهومی: پیوند نظریه نقد مدرن ↔ متن کلاسیک فارسی ↔ تفسیر نوین.

۳. ادبیات تطبیقی – مقایسه شعر فارسی و ادبیات جهان

RQ: مفاهیم عشق، آزادی و عدالت چگونه در شعر فارسی (حافظ، مولوی) و آثار جهانی (شکسپیر، گوته) بازتاب یافته‌اند؟
فرضیه‌ها:

1. ادبیات فارسی و غربی در بیان عشق و آزادی اشتراکات بنیادین دارند.

2. مفهوم عدالت در شعر فارسی بیشتر معنای اخلاقی-عرفانی دارد تا سیاسی.
   اهداف: ارتقای جایگاه ادبیات فارسی در مطالعات تطبیقی جهانی.
   روش تحقیق: تحلیل تطبیقی-مضمونی (Comparative Literature).
   مدل مفهومی: مقایسه مضامین مشترک جهانی ↔ بازتاب فرهنگی متفاوت.

۴. زبان‌شناسی فارسی – تأثیر رسانه‌های اجتماعی بر زبان فارسی

RQ: رسانه‌های اجتماعی چه تأثیری بر دستور، واژگان و سبک نوشتار فارسی گذاشته‌اند؟
فرضیه‌ها:

1. شبکه‌های اجتماعی منجر به شکل‌گیری گونه‌ای نو از زبان غیررسمی فارسی شده‌اند.

2. ورود واژگان بیگانه و ساخت‌های کوتاه، هنجارهای نوشتاری رسمی را دگرگون کرده است.
   اهداف: بررسی تحول زبان فارسی و ارائه راهکار برای سیاست‌گذاری زبانی.
   روش تحقیق: روش میدانی (جمع‌آوری داده از توییتر، تلگرام، اینستاگرام) + تحلیل زبان‌شناختی.
   مدل مفهومی: رسانه‌های اجتماعی ↔ تغییرات واژگانی + دستوری + سبکی.

۵. متون عرفانی – خوانش نوین با رویکرد روانشناسی مدرن

RQ: متون عرفانی فارسی چه نسبتی با مفاهیم روانشناسی مدرن (یونگ، فروید، روانشناسی مثبت‌گرا) دارند؟
فرضیه‌ها:

1. استعاره‌های عرفانی با مفاهیم ناخودآگاه جمعی یونگ قابل تطبیق‌اند.

2. مفاهیم رهایی، عشق و فنا در عرفان اسلامی با روانشناسی مثبت‌گرا هم‌پوشانی دارند.
   اهداف: پیوند دادن عرفان اسلامی با روانشناسی جدید و ارائه مدلی انسان‌گرایانه.
   روش تحقیق: تحلیل کیفی-تفسیری، مطالعه موردی مثنوی و دیوان شمس.
   مدل مفهومی: متن عرفانی ↔ مفاهیم روانشناختی ↔ کاربرد در علوم انسانی.